1
100
1
-
https://bibliotheque-virtuelle.bu.uca.fr/files/original/41/78292/BCU_In_librum_Psalmorum_brevis_explanatio.pdf
6a17f114f7c23ea38cff5f4806fdd5da
PDF Text
Text
M·
AN TON II
FLAMINII IN LIBRVM
L 11'
q 'n v
N l,
.A'plld' Gulielmttm ROt,illiu
,
SlIb [ct/ro Ppncto.
1 f 1 •
��.
�1·
��M·
AN TON II
FLAMINII IN LIBRVM
L 11'
q 'n v
N l,
.A'plld' Gulielmttm ROt,illiu
,
SlIb [ct/ro Ppncto.
1 f 1 •
�•
'.
'
'"-::r •
�cA L f X A W 7J 7\..0
FAR NES 1 0, C A
R~
_
dinali amplifiimo) M.
vfuton;fU Fla~
mllJ/a.s.
S. l'.D.
rr~~~~~~I"'~~'
~1~:~i;~lI~~~~t~~:a~~IFe;
:r",r~~:J raphraGm abColuere po[<d!J . ~~'
_iJ ~ Cem ,Cju.l m fupC:'rioribus
(&;ii)., f. .jtlj 10nis ill dillilla Dallidis
ll.;~~.. _ ~I
carmina inl1imcr5.& f:trI
Paulo 1 1 1. Pomif. Mal'.
dicaram.id coo l11ulti ~ caulis adducOT vrcu
piam,Ced ln p~:iml~,Cjll(\d.e.1m rem tibi 1l1:t~
&nx volupratl futllram .mdli non Ceme! afhrmauit Bcrnardilll1S M.lphxu~, C'Juelll tI1
proprer c\C!gamial11 doétrinx, Cumm:unCj;
fidcm,& l'rohit.I[(·11) mrriLO c1ari(simlllll
lubc~.qlli,I.1ut':: 1'11 hi ~ccid('rc poC~it optahiliuç,qulm vt tibi f},lcndidlCçil11o ,:ltCj; 0r~
natir~imo viroin Te t:i pi.t gratiliccr: prx1: Ihnl() .IUO tuo
a
l.
�4
El'ISTOLA
fertim eùm tanta fit magnitudo tua: libe.
ralitatis, vt me n ouis beneflci is ornare nun
quam intermittas. vent01 quildo ea ell: l11ea:
valetudinis infirl11ita~,vt,guod debeo,pra:fiare non valeam:quod poffum, hane breuiCsimam explanariooeru ad te mino: ua
omnes guidé pCalmos perCecutus [um,fcd .
ita,vt 'lux f.1tispcrCpicua yidenrur, non lttigerim, obCcura qnxgue paucis iIlufrrare
conatliSurn.id cgo fi eFfeci,nô dubito.quin
tibi pro rua piNate grJtirsimum fecerim:
cùmenim guotidichos hyl11no~ Icga<.'1UO
facilius,& me/ius eos lntelli ge~,hoc Ilbet].
tius leges,& maiorem ex ipGs fruftum capies:cumque us publica: vtilltolris amanti[_
fimm,htabere,opinor.tecauf.1 m tuifl'e, vt
t'go ea in re pr.rcipuè elaborarim,qua: 110n
parum commodi literarum diuinmi amatoribus alJaruro1 videJntur.lil1aurcm.quod
mihi propofucram,ob rei difficultaté, miJlUS alfeclHll Cum:at certè.qllod rummnpe_
reopto,corequar,l't.me graturu efl'c, Je tibi deditir.~lmum,& tu ,& ex te ri omnes intelligant:Ccd anteaquam ad ipr.1fl1 cxplana_
tionem vcni aç,opera: pretium erit, carum
reru,qua: direlirur in Iris fanftiîsimis hymnis,Cummam tibi brelliter xponere, vt,for
Jl1am,& Cpecié huius pnlchcrrimx doftri.
IlX tanquam in parua tabclla adurubra.tam
poc
�N v N CV!' .A TOlU A.
f
porsis imueri:quamfi attento vt debes,ani010 fpeéhueris,tua diuina indolefretus audeo affmllare,illam tam mirabiles amores
excitatutan'l fui, vehunc aureolum,& cœle.
fiem hbellum de maoibus ounquam fis depofieurus.ipfiusigitur hœc fumma efi:DelÎ
ad declaraudam infinitam bonitaté [uam
ca!lum,& rerra,& reliqua omnia, qUa! am·
~Iifsimo ca:li complexu coërcétur, ercauiffe:illius nutu,& pote/hte mundum,& res
humaoas regi,gubernariq;:nihil nos agere
aut loqui poflè , aue eum anima noftro
cogitare , quod ille 1100 [entiJt: quocirca
nOn folùm ab omni maleficio temperan:
dum eITe,fed etiam mente: ipf.1m,& omne
agitatioocm animi pur,\lll,incegr!Lmq; fer~andam,cùm pra:fertim ad tribunal huius
ludicis vnicuique toeius vit:e reddenda fit
ratio:eundem homines vircure, ac pierate
prxc lIemespervarios caCus plerunquc, &
per m~gnas calamitatum anguftias ad vitam ducere bear:lm,& immorralem: contraque impiis vira: qUldem proîperitares,
fecundasq; res ad breue tcmpus facile caccdere,fcd
miferias ' & pœnas ,qua: Ccelera co~ r
ru lequulJtUr, fcmpiternas fore, qua:: cu ira
fi~t neq; ilIa,qua: bona fortuna! vulgo no~lOanttlr,magllo a:ftimanda elfe, neq; res
lnco m modasatq; aduer[as in malorü nua J
�G
1l1'1STOtA
mero ponendas. Docer pra:rerea hic Iibc:llus ,omoes morrales omnium gcucrum iniufios.rnédaees,vano!,& ipC:l inallirarc iun,wiores cxillcre,nili diuim fpirirus :t~fl.lru
, renouenrur,arqueiu animis cont pulchri.
tudo ill ius imaginis inll:!urcrur, {{Ll ,l primus homo dceoratusdl Deo,& fUJeulpa
fpoliatus:quia vero cali, ae ramo munerc
a!f.:~l:t,atlli ad hile 1110dum ren.lti fillr i1l0s
in corporibu~humllljs viwn ca:leltë imitad,ac diuina: bonitatis effigié in fuis moribus,& f.lêtis :tdumlJrare:ncqi tamcn coru
ql1Cml]lltm CJm magnos procdfus habcre
in {l1emtc,& iurHtia,quin aliquido grauius
ofFendar:tanta dl: VIS nariua: labis, & corruptdx,cuius reli~lIia: [~mper in vinismancnt:ex qua ' Iuid<:m Te lieri, vc nerno tam
piè,tam :'lné1:è viuat in terris, vt voeatus ad
tribunal ca:Icltc,ruam cauC:,m defenJere,ac
prob.lrc pofsit,fi fummus ille iuJex ab eo
vclic cxigcre,quod ûbi & mericifsimo,& o~
primo iure dcbetur.fcd ilium ex animo po::
nitenr ibus mifcricordiam tribllerc,& fumma bel1lgnitarc omnia pecc:ua condonlre.
quanrus autcm CIo:Hbt JoInr, & crllcÎ:HU$
honuni s pij,G quando Iongius ah obferuatione legum diuinarû aberrarit, qll.lm demilfo,ac humili animo pcecata [ila contiteatur,fequc vItro ad illa quouis fllpplicio
luen
a
�N V N CV PAT 01\1 A .
7
lucnda olferar,nllnguam allquis ira lllculell
ter,vr hic f.lnéb rsimus varcs, expli<:auit,ne~
mo omnium morraliii ram fdiciLer,quàm
ip[c in per(on:tlùa, im.lgincm pœnitClltls
exprcrsit.idé'qi tenOres horri ocos cOllrcien
tia::,iudicium Dci,& ira formid~ntis,rpéqt
CUm dcrpcratiooc arqi inferis decerranré,
& durifsima pr~li .l carnis.& rpiritlls Ït:t de~
fcribit,vt nOIl (crioere,fed rem oculis fubiiÇcrc videatur.quis l'rro aliliS :il'dentiores a~
mOres excir:tt rerum ca::leO:iul11,cuna.1ruq;.
virtutum?gui~Jiuiniore or:ttÏoni copia,&
varic.are pedè:juimr ,quàm iucundi, quàm
Vblres Je diuturni fruétus capialltur ex ve~
ro Dei culru,& perpetua in rt:éta.viuédi ra.
ClOue conftanria? gllis dcniqi ahus Iauder
f~l\1l\1i rcétoris,:trqueolTInium Tcrû domi·
~I tanl admirauili magniloquelltia caoit,
lllls>j; tot,ac rancis verburu,& fcntclltiaru
lUl11illibus illultrJt?qll.lm iutlat villere,vr
TCX domi, bclliq; rra:lhlliifsimus omoes
ruas voluptatcs,& ddct\:.\tioncs in Dco po
fiti\~,& con.flitutas habeat, Vt ellm pbcabi~
lcm!bclligI1l1m,fu:tucm, Jm~biIlr,imlrmq.
depll1gat:vt rerum omnium :lfflUCmlblls
tOpiI S., t?nCjllJm illop ,& rCTl\lll omnium
~gentJf5I1nl1s.tni(cncordi:t111 illius fempcr
Imploret:vt fcbus affliélis,& capire.:le fortunis vndique oppugnaws, Illdii calamitil'
a 4-
�8
EPISTOLA
cu-m oneri fuecumbat, fcd c~lelli pra:fioio
coofidens audaéler exclamer, Dominus &
lux,& f.1lus mea cft, quc.:tn igitur metuam?
Dominus firmamencum,ae' robur ell vax
me:e,quis ergo me perterreat?tl me hoftiû
caCha eircunfedeant,no trepidabit animus
meus:G prœ1iorum in me vis,& furor iouadat,placida & tranquilla mente contlllam.
Itaquevir diuious in fingulis Fere verftbus
exemplo fuo dcméllrat,in rehus angufiis l
atque afl1c.:ris,J!d nomen [.1néhfsimum Dei
tiquam ad arcem tuti[simam fumma cum
fidueia cOllfugiendum eJTe:ab iIlo eerrjfsimam opem expeél.idam, qui nul1ius fpem
fallere potc.:ll: reliqua omnia prxfidia, &
adiumcnraioania exillere,& pro nihilo du
cenda:rebus auté profperis • a.tq; ad nofiri
voluptatem Iluentibus, monet, imporrunitatem,& fuperbiam maximopere vitandii
effc:quicquid domi,ve\ militix feliciter ad.
miniftrJ.tlIr, quicquid honcfiè cogitamus,
& gerimus,id omne attribuendum mifericordia: diuina:, nihil viribus noftris temerè
arrogandum,femper cie fe ipfo demifsè,abieél:è,atquc humiliter euique fentiendum,
[c.:mpcrgratl.ls bcnigoifsimo nu mini agen
das,& laudes illills in ore,atCj; animo nUI1quam nô h.lbendas.Ha:c.& alia multa lIuius generis, ad piaro,& reé'taro vira: inllieutio
�N v N C V l' A TOR 1 A.
9
tionem vnl'ifsima,cominétur his hymnis:
in quibus etiam multa pra:dicuntur apertiCfimèdelefuCbrifto domioo,ac Deo nonro,de iplius acerbifsima nece,de rediru ad
vitam,de afccnfu ad cœlum déque facerdotio eius,& regno [empiterno:quorum alte~o nos Deo reconciliauit,feipfum in cruce
1ll1rnolans,& omnia peccata nofl:ra [uo pur~rsimo f.tDguine de1ens:alterollos defendlt,ae tuetur ab hoLte [empiterno generis
hUlnani,& fpiritu fuo regens,& gubernans
ad vitam perdl1cit beat:lm,& immortalem.
Proinde inferuntur etiam pr:cdlélioney de
vera eognitione Dei,per vniuerfas terrani
aras longè,latéque propaganda,déque piorUIl1 Ecclelia ex cuélis gentibus in vnu p111cherrimu corpus irpiritu r.'lOélo c01gmcn
tal1da:euius corporis caput ell Iefus Chri.
fiu sO ptimus,et Maximus, verus Deus, &
verus homo:cuius f.1nélifsimum numen vtinam vniueru mortales
:Id omnes fccl1torl1m :Eca.
tes auguftè, f.1néléque venerentur
&colant.
i<
a
f
�10
.M. .fi NT 0 N J 1 F L .A M 1-
nij in pJraphr.t[es pra:.
ratio.
Ymno s Dauidù, 'p,i "0" foJÙ dd'gcl1tcr
p:xprej?' filerant rie fi tbr.to,adlJi~lt,,, ln.
ma ddige/:ti'iCorrcximJU ,""fi co 1,0 Cl' opera
/,onl/HUm rlo[/'j?ImOllim,jè.l /I,t <"otrrx,mU', "
mul'll ''0 imnllltaremuf,q"<f tame/fi prima JJIC.
cie ma/è CO/lUtl,!a"Pidea/IIT ex ea IIlJ,~ t/ff, t,. mm
Ji padè diligmtiuf allmrlM,fentmtt.1t1l tj~j Ji,
rie/uer f::rprill1tl/lt, ql'l1nllu wrb'lm pro 1 abo
llo/Hedd,mt:quorl p"of~[/'o Ile'!; rC'l,lirt/lll,t eJl',
1Jr2; ab homimblls crl/rt,/ is ''l'/~2~Mm fillt "l'probatUtIl. 1(eli'lullm cft VI ob[mr'taum /IU;/{j excellent/p,ml poi:'mlltjj''1ua/~tllm effi,erel1t con{t'lni l/oj[lImuf 1,reu; a, di/ut',,/a expla/l(lIiollf
iU"ffremUl,Seri alltc'J"am ad cam rem atsre.
d'l1mllr,I1~III"/11 breuJter ftri{/{m'li alfiugelll/a
eJ{e "Pirientur''lll.e tall'jU4m "V,(Î 4tq; arllf" "periant ~j,'1ui pemenire ,r~pilll1t ad [ntt,i TCrMIt
prlicl,ernman/'1I/<f
tlllreolo CP' ,.elef//1)"·
"idùltbro contment",r. 'l'rin'/pio illurlfcm 01/or
w,atllioros dmilloj p//~ra ad/liber; interprctlfn.
d~ gmerlf.C,sm §; -vnumgtnlu,ljuod /,i stori",m
7'/le~togi "Vocallt~ab aperti~reoratiollù IIrgurné.
no recedat,rell'luas velo fententi1f4 illier/ores
fallE1iorEf1; perfeljuaIHlsr,'lUM Yr.eci tum «iI./t'rwfÎres, film IYpa~wl'71' "n,Uant,ammadllerti-
H
ru
J
',0,
'0
mfU
�l'P'AEFATJO.
Il
'tllc%fros 'Vel~res, cùm "bros Jallr1or'+m
'V.ltt~m expl~lIal'mt,m /IH rfcalldlti~ .r:nm·ibUl
d'''gentcr elaboraffe, in COll.m Ulli lIio C5I' pop,t.
larl ~amm effe "/ICr[.l tol''1uar1J tamen intcrp.re.
tfllldi rationm. "Ol~ elfc leu; momcnta éfima/J.
rlam,wl irl 'Vnum aperllfimè demollJ1ntt,'luprl
fi .l'flmtatio rle re(,1f.! rlIl' ;"H ,1C rel'gi olle iuftil ua·
tllr,mûlam ferè ."im h,tbelllliter4: [clnElce, 1Jt1;
ad confirm,uHlam -veriln/em,ne,!; ad f"IJM opi.
'liOll es refuttllHl.u:ji à jim plici f:.!l' 'Vjitrltrl -ver·
bo rü illlerpretatiotle ferma ad aTCtm4-S :IIM [entCnt;il-J tra.lucaHvr.EI (tm f ,fi 'Vcrum ft/uri ')10IUnt~,'1"; fit ri J,ol cft,'tt acllft,m, rcO,oré ab·
dtl(im~; ftrenti am pelletm ,ft libi 'V/t!gdrH inleUtgencli ratio tlon patt.lt?l.tm -vero fi 'l1+Hab
/nwu ")'/14: tmeu, ù:.U tTa{f.lt/one "crl/In /JUman~rr;m tlcl /heTM JannM fJe conf_rat) /lOI> 'lle
frahm mM 'jl/idil fm/wlut cogel/lM ftl j,~ Il'leudorem ilium j"ge/ltem myfler;omm c~ltfl,um
aciem t1tetJ/isin/clldere, Ile JOilt Il;mlO fttlgore
pcrfhin.'{atur,0' "i/1l1 intUJTI 'Vtt/ens refcrat
oCtilos IIrl ea)'l"tfiamre"(plttJreS({IJI;'~M aile intell;,'!) poffe rlef}erans,4t/t ccrtè (qt,od tlommllis
~rc/(/lfJe 'lJe/lcmellIer do/to )res commenlltiM,eIJ"
"'allCS j:.IJUIM eXlfflm.lns.1ta'lue aff_cfta! jft,
prm~um m aperto oralioni1 aTg,~merJtoJf:.!l' fe"te/lt~a,~a?'ftI4"'.
pt~r;ftimo fonte, imart;ncm
"»mlalU mluet/ : cleillde pau/atim fibl adllum
IIptTiat ad e/am intelligel/cli rallOncm, 'lt/am
mlH
i,.
TlJell
�IL
IN PAR A PH RAS! s
TllcoTog! mOTalem "pocant,per ']uam mollUan;·
mi tUTbllÜMos componat, Cl' res ~teTn.(J at']ue
mortales e"û"/imare,[tIlJ2; tllMmomento ponderare conjileJcat. 'Pof/rema iam anima cOTrobo.
rato,iam ment.; acie diligenter ttiam a12; etiarn
perpuTgata,oc",los .1d c<l!l,~m tollat,e.9' di,~ina il/a myrfeTia [ole i1'fo /plmd,diora tutlU contenl_
plerur ,(9' dimi!fo laE/-e,folid.ore obo e.9' ambrofia c.elefr; iam "PffcatIlT,anjm.~m ad d!temÎtatern
a/ens folum 1)ellrn intuellt .at'].~e filJPicienl,lmmatM omnia contemntnsJ ac pro m/illo pr~tal's:
tales den.ilJue Ife la/ltM "1oluptates percipiens,
quaTes e.9' ']uantM nemo prd!ter il'fu,m cog;tttre
pof1.'t.Hotc cùm ego mccum [..:pe mull/m/2; cog'"
taffem,at']ue ea "peTa ejJ'ejud.ca,·em,cl.m1; (jrl.
berrlu 'Pont.Veronenfis I/omo literaTum d/Ui/Ja_
rum amalltiflimll1,à mefitmmo frl/dlO comm.
derel, 'l' t /'y1111101 Dauiclis breuiter ae dtl'Icidè
jntcrpretar:T,ft."cI~'ol~ es'm l:lbor~"! filfcV,j,,,1 0:mlûblU [ere optmm mulrvTI "nu lit lom coaEl'1
Comme/ltaT~1 ex 'Var~l ingmqs ca libarem''l"4:
adillam eXplallalll{, ramllem maxime aCcom modata "lderentlr,']"am 71Ieo!ogs"10ItTtl Hifroricam flppeIL~lIt,"II/gtO! Imlre litcrfllem '»0tat.Qi/oelJi. 'l'Mlllllm j~"drum ill "genduoptimu 'lu/bI/hile [wlcmijl adhlbebimlls, talllllm
qrtoquc /Ud,cium à /loL'u acl1"biWtTl fuerit,proftElà fI/j'l'Mm /ptt n T,abro fort,,,t lle'luc 1I0S ,ne~"e alios 11I//tU l10ftri lflboru al2"t imluffri4:
~I.tn.
�P 1t AI
~
AT
r o.
pamiteat. Non negamtu tamm nos ex noflro
'1 u0 'l; per multam h, commune collatt/ros.lllue!
cmè profitemur,<juorifdam hQminum iurlicillm
non prohare,qui il> llOC [cribendi. genere"f<!; eo
jèJè oPiniollibtU lurl.eorum addixerunt,V' quaJi
ron[ecrarÎü,,,t "illil ferè "m'lltl/fi; approhari'1t.
lJifi quod ex il10rum turbit/is funtlbm hartJiJfènl:
<JUte 'fuidem res ta/Jtum abefr à fanéTiftimapro ..
fe(?iol>e clmfliani, ...t nil,il magisei proJfftionj
~iclealur eff. cOlllrarium, (ùm prtefertim nemo
de noftrù non[clat ,'Da<lÎdem ',otlorijicent!(1imo
~ali! nomillco/, ram rem pr.ccipllèalfen,.m ejJe.
'1/j~.l .lr 1 E sv 'Dro, Je1; ei/U cultoriblM mu/ta
pr<edi:xerit,<juorum bona pars ad ill"d expia.
»andi gem" , 'll/od tlobû f,ropoji,imlM .fine "lla
dubilationc referm,{a jit: cuiMfmodi flmt etiam
p~rm~lta apudEfait/m,e!)' r.cteros eit/filcm gmt
~u .~ates : At Hel,r.ci IlIû,.!modi explanaliolus
rrrulem:q'Mji 1Ierè id mtlltt/m refcrllt, au" de /JO
~r~ rxiff,matiorJe ac1um fitJi gwtli IJomi:,if fro
Itdiftml ll1Jl , 1I0S l/ortra4: 1I0S probet. Eg oue"t
P1aceam :;,ëli perd'I.c,dt'l; impioC,rommiltam, "t
ea "'~l flntiam, .. rl fcribit''1/1<C clmrto D eo, C.?'
',om/~r1).uf pijs,fméTr[q; d'ffilietalll? .QI/'otlji me
IlItI~, rtdmt in 'Dauidi! hym/lii myrteria {an.
n~(1',,!tf! religiol>ùpr.crllCantrm:ego cont"à eor;;
m'(erram, \!9'infatliam ...cTltme"ttr elfplorflbo,
<}l'oel intant4 optimflmnr fi'''.'l:lIm ropia,fili9ui,
/,orrorl#m -,e[ci malint,'lu« ,UH lle'l;famem ~xi-
"",,,t.
�14,
IN
l'ARAJlRASES
m~nt,n eq: "Vires dl/imi "lunt .fod exI1tll1Tl';:tftm~
clirf~,(7' rorrump'IIlI, Va~m" l ad propoJirum
reuerta/IV( nrallO • cùm ,'cc int~rpTer andi Hrgo-
li,,,n fuferPiffemrH orniJimm ,tamm magna ex
l'IIYle elCplicalionem infi rll'tion~m''i "àd ne~; inZeuio tlO flrQ 'IIIINI"tlrn reperiebamu1 {]lrad placeret. ne,1: Hohù ;I~terprr es ~atini co jll gene~e
f ûlU frrobabtl/lIUr, I1cq: ["dotr ad Mm rem almd
qlllc/j'tam i1ffi'rebm;t. ~r<!teTcjllàm fe fofl'ica rl ,
iis "octll.:tlisfi.'l,;ific.JTI partilll inftrr;mema muf:c,e ,p,1rtim n~meros f.7 mOilos ,(7' "Varios cll nen
èlijol/os ,'l'''DIt! frcertlO/el hymllomm "Verba mocllllab,"Hrrr.TltJq; rlC tn rt (-IEfltm eft,"V' ln 'l'Ji s
i"fe ri~lion;brt' «cpc ",ocabrrlis Tfebr.tinternlllIT:
1110r! t.1mm allUa fa {fI,rttllm erat etiam "l, I;'S
" ornill//ilu ']I:i .tlate nonra ,'oc 0r"fe,di," deH ebT.tO f .. tù ma 9;/111 ct/m l.lI/de COIl/UTtCi"'''t, Et
'lllo/1iam IW:;J1'1 r"d~orrl pfrllngrtfla /JI ,Il" [nt
cifiollillU5 OT(IIIOni'''''""d.rt('1t1t! '1J4idcm res mi
"fll)i/edlt'1l1 (ft ,qur.m mil.'!, I~.H aj[trttt cI~fflrult"
Ir! ad "'t .lltgt/ldr~m ) p,'opterea "jJt"', 'fi' "obis
ff{e f.llientlr: m, "'t noJt~,,)l1 li, /Joffro n~nllllis in
loc ù tll"l~rCt"'" ,'1"0 fit 1~t orlll;o l'leI/ni '"7; ~~r
l'dia, ~,.e ",erè 'Vcrl, 1 ad/n'tic 1II0r/WI tI dr dl "
r,..rrmt,e Jc-r~omniali]Jl'ù fmtlllc7u(a, 'N~'ltte
'Vtro rl/"clm(ri Tt ol'orlrt,<]rl.t 11frbor,.i "Vores trm
l/lu pr.tteTlIJ~.'lIft illl.ms,. M frltttT/o171 im/,riÎt,
e,t1'VOCCS alI/rd D.1II,dtnl lta ');1>1, (;'J' lIotionmJ
inlcr cOTlllnrmic,1 re, "Vll'T f<lll14 1Ierl;1 aiam
Je
/tmp
�Ir
tempu~ 'Vm;ms au~ puteritrfm J/gnijic,mtiuus
exprim,mtur: C7ljll d: res mcl/tu rd: prd:di<"lllltrlr,
earl/In rerum rempora ,fi ro~mam ipfarum 'lIO.
mJnllun']"t1m pr<tterijjJe ')Iideatur.
CUm fPeEl-el,
!2!rid?'ltrod etiam I.oc 1Jcrvr/1/I .0./oni;t,mag"iU
ali7// anrto renebr.u ojfundr! oration;, mfi prlCm.
ni/ru fis ,eunrlem ftr/ptorem honoca/mlo 11011fo
l'lm ad expofi/iollem cal/f,mm, frrl etiam ad 0l'qt;on;, o,'na/tt,a"t rem arrellerarlteraffirman.
r/am Hi co "[lIeJfe: ,;,Jm oclr fi/nt (fpl'cl Latinos,
Ijr,;dem,m /Je TC/lle,prafdl0, l"m 'l'eru "mtarit)
~ 'rfonarrml'l0'lrtentium, -v.rq; tu ,rebra (f il: 'Va
Il 111 f,m(f~ , 1't alllltMnrlo j'CS in ftma agi -ri·
rl·.ur/r:Jta "l'eto [,I/ms,tlc diffil/Cis rfr ad ol'ferutî
r/" 1iI, .... t ';'cl aCflhlm {SI' pel'fl'ictICcm [<fUrTe pafjit'IIlfi ddrgm/.r allilllum arlucrt;:'J, Il/url protrer
r<ttet,t dr cur. lllm 1'r.l~tIlT,collr&rol fi,mma ri,,;.
f lllt"! Jegmaol eflt, il, 'l'Hbu~ res il Saille, (!J'
I?a:'rd~, . e ,.!ler;s Hcur.forum rrgibru gcfl-d! ,~
~11I("rllr:'ill Ji <J,udcm 'rif/oria 110 "Ptr/i1 modo ml
Int,dlrgenht,"J /rllill1 opufcult,fod lIeeeff.t.ria rfr
l'r,,~ l"~ V"rllm "d ncrccpi iouwr reTI~m rI,Utndrt.
i,;
",f"l .t'l'·ecPj10Ttllrlllm,1/J
'
).
h1[ tdm neCtJJ~T1IHXI·
If'
y
,
f/,,,,,lY/ dc/'fl,'p,lm mm/li pr,tp"Tatio t/digeus,
1't""",m
." 0' c,'J'
,1/.
' -JI ~
1 r ' a nlTII Tm'rett,t
111'0/1/" "n laC
cee ~Jfem rlrjè'/'I/II"'" ",{~mllm, C;7' mcrni/UT;.
mi/""/'~{l r:m[fO$ rffc mo/(m iI"rm, '1"0 'luis
1l~(e.I.. t tn.fi:S"l/llron;inIJ )'Itl/m br/,u! gcrctH,la
l'Ir/'UlU //lUpertllT ,;,1 ejl,V/JIlc ftll,lIt tIC /rralaT/1
Ji
-ri
�16
IN l' A R. A l' H R. A SIS
tam pdere clebllit,inde perniciem ac artam miforiam refert.Ver(atur en;m 'De~ Opt.;Max.iIJ
monte illo a/!gust/ft,mo, CJ7' pr<tcept<t faluberrima trad,t gmti ji,o(. 'Proinde flmmmm onwillm
remm e}fe8orem,CJ7' 'Do'mi/Illm l0'fuetem auditlmu,e:r ilJ cailginem ill:tm fPlm.I,,!<ftimam i,,grej[urIM,'jllàm maximè potcft,a/ûmum abducat;;' cogitaltOlle reT/lm
e!l' cad,~c.1rum,
malllu,lingIMm, oeldos ab omlli i/ltemperamia
prol,ibeat,(9' [anff;j?imum /lomen "ft"{lIè prut,
tllr,ab tl10 inlill,gell/l; faCliltatem pelflls. in primü pt/ritare acfummif/ollcm animi (Olal, exp/o
ratûm2; habeat I,ü lall/llrn grad,b,u afoendi ail
alt/jl'Ilnam (ogllltionc~ reYi/m d,umar'lm lJe'jI/C
e,';m [apierrlra menUs ImpurM,aul f"perbM, in
fua {ailE/a facraria intromitti/. Hlte 'juidem bre
lIiter attig/Ife 'l'olttim/U.'J"àdea n01l paruo -vfi,i
fore -v/debanlllr IIclinttlllgmdo$ 'Dattidi~ !Jym110$,110'. minJu ferè diffICIles ,'jllàm d,Uillos ac ,oC
lef/"es.Nlmc,lIclogiM ora/lo propej[,,-vicleatIlT,
;"m ad ipfam illterpretlltiollcm -veniem{lIm tft:
;n 'l't"dlbgenter bre,,;tali [truiemUf, 'Jua lIil,il
ab explanlltoribll1 acriderepotfft optahilllu.fotl
;ta [erllienms ,-,.t 'l'/Olld ingenij "omi fll"IIIM
feret,,,,llIlaut redll'lI{et,aut d'Jit : ne fi nimlum
IWgllffl ieiu,'; '1;Jimlu,oratio''1u<t [,fmit,j~ adhibem/i CIIU{ù mf/,tuttl tft, fa ObfC'llTitllttm IIffe-
Fag,bu
rat, Cl' "ymnol D.,uir/ü "o,~ expldl/alt,1fe fl(l
Jimpliâter ex llebr,u COIIUCTlij[e ?it!canHlr.
:M• .A li
�J7
~
<0W. c:A~T07V.~II
FLA MIN l l I N
L 1-
bmm Pfalmomm breuis
eXplttl1atio .
...
AR. G V M.
l' SA L. r.
, Ornncsquidern notura trahimur,& dudmuracl
~It"' boat'" appcritionem: rcd picrique mortallum
Ignorane,in quo
,li. con(jlht, liam rom
explicae
~og.ntir,im · vir [ana"" vr intelligamus, qu,m.d
nern omnes cura:,& atlionu noGrle rcfcrcdœ .fint.
n.ind. piorum impiorumq; f. éra c~lt.tion. d,.
,"?nl1rat ,quanta ["pplici. vitiis,quanta virtuti prao
,"Ialintconllitutn,
-Ilm
l'
i
ALMVS
l'R.[MVs.
Il A l ' VS
virqui nÔam.
Vv':"l:~. b~Lll~it i~ colilioin:plO.:
ru,&loVlapeCaCOrLl no
fictit. & in cathedra d(...
1~1 ~ -1
riforum non [edit.
~'L.
Sec! in lcgc domjni vo
'
l üta~ eius,& in lcge cius
d
Ille It3birur dlc ae Ilo~e.
Et critranqu.lm llgnum ,quodplantab
. lV
~
�18
EXP LAN A T [0 IN
t lB.
tum dl: fecus decurfus aquarum , quod fruél:um fuum dahir in rempore fuo.
Er foliudus non deRuet,& omnia quçcu~qlle f.'lciet profpcr .1humur.
Non fic impij,fed t5quam puluis, (luem
proiiclt vemu s.
. ., . . .
Ideo non rcfurgenr ImpIJ lI1111dlcio,neque peccatores in confilio iur1 arum .
~OnillJlllouitdotni lUS viam iuaoru,
& itcr lmpiorum pcribtr.
II x l' LAN A T r o.
Beatus vir.JI1ol/et ad bell t .lm 'VÎtttrn ln prim~l perlillere, ~,reOl'llm confi!t·~ fJl,~j·mllls ,l]"j
nos à rcllo 'DI j mllll,cr IJollcff<l 'VIIIC/l({1 raliolIe cOl1anlllr a{J(/ucere.
Et in via pccc.1torum. 1(atiollcm '»Î!IInrli
tllrpem,cr 1· jtloJ~m appel1.,t1J/al1l pcccalorl~:ra
en"'~ "ita eft 'VIa iml'rn ~ u, 0' P"gilio{ts ad in-
feros ,(7 /1lI[er"H ji:tII!IIICrnttS. TlI1le
1't 1
à ill ')114
peUlllomm 110 jtllmu<,cùm perellI/I f S ftrotlm TC -
fip,!wruU ,(7 "cl Te[l/Im
'V/t.e '/lr[um rr.{lmIl1.
Er in c,tthedra dcri{orum 11011 reJir. Hu
"CT{J~1 Tl/Oucl, "tlI/CII/.U,C9' c·""'fi.flutl,neJ homidecii/1lw.lttJsflè :F,I~nd, enim
num perdl/orum
l~ mme CO/lgTClfIt71l, ~ J'/nn/,arit.mm jiglliji~arjJfllil ;,,,11Cl1ll1 ')Ierb~ ,l/.t 7'141.2.6. NOIJ J.:dj
cu,m 'Oll~'(/O ..,mit"'u, C7 C/lln illi'l/Ill ,~erw tj
hm nOI~mtro,ho:od, CcttHIn nrlllrgll"lIt iu 711 , 0"
mmimpqJ nmJedebo.lrriforcs tlU'L7ll1'ocal{Jomillell
�l' S A LM.
CV M
PAR A PH.
19
nI ints Jceleralo s,Cl' /lef.lriO$ , 'l,Ji ad
id fllrorü ,.
Ü'miferilt pcrdttc'1lftmt, ""tT/omines ""'Tllltim.
e>' pietatem colmtes derrdeant, O· pro mlllio r'~
fent.Hom m Jel'd,Cl' ,mMilis tœmleIJliap,dc!Jcrrimè dejèrlb,wr i/~ /,bro Sapienri.e.
Et crit t:lI1g113m Iignum guod pl.1I1car.ii
efl:r~clls d~cllrf,-,~ 3guarum. Vleni", (l'f,,a lm
~'orc [110 'Vitali arboTem (d"rat ,at2; cor.fir ",at.
rl/4 nll/; Ilttf.mlo~um copia fi'u[fllumcxOTllnt,iI4
plorttm alltnltU medllal/One remm dill/1laTJIm
al,rur atl .etermlalem, 'V/,en irnostJ.; ""irtutrrm
fi'1I[f'!A,O' illos 'j:lie/em lem p~fl wos ed'I :[.'Pi< IH
e~im ftlO '1/14:1; umporeagtt. E!P:5l11l1cr alltlm
')t,r/lm pium,Cl' reb:;iofum comparaI :trborl fŒr~~lldd!:1>t el/i m I1d!C ..,bertateftla non Jif" ,!c({ 4_
l'JI 'Vlil,tatem afJèrt,finita/lliltlYIIEluofa 'luidem eft,Jed ita, 'VI commod,taus JÎJas 1/0/1 'J'U1'111:101" aUlem iuiltllt1lHlis alijs orcr'f'atafir.c.tfer, Omnes omnia referTe fulcllt ad 'Vtditatl n~
prop riu tl1,/ter [Irife all,mllm illducere l'0ffllllt.
1" al"ll/id grmuito a~41l t.
Et omnia glla:c"Ùnguc racict profperahllntur. 'i>lIlt/'OrTlmUm certè pieta/is profmmm =
'lit [ctlrcet plj s, C!J' bO/l1J omll;a 1'ertallt ln. b04
nu~, C!J' '['''''II/id agtU • Cl' mo/'are , profJlerol
eXltlu /MlJent, "''1; elram fiuélum raplMrx.ijs
rebltS''lll.edetril7lilum C!J' perm CI cm al~l "Jf(r~
"~lmt.TiOC ila e([e.c:r rt,ulu 'Pau/m m l'JI/JIO.
<1 1/,!lma·ftriptaaffellcrallter affirmat, c;- pi.1>
2.
�:LO
EXP LAN AT [0
1N
LIB.
Tum quifqrle in ft ipfo qlloticlie txperitr~r , (.eteri, '1110 paflo pofit IJOC fier;, "ix fufPicar;
'lueul/ t •
Sed tanquam puluis. Vtenim pl/,l"erem,C9'
paleM dlf,pat-vellftu,jic [urid? flelerlim IJom;nes impiOhe9" ne[afios tX~gitalll, e9" ljuocun']:
illos [,vidirmm,O' mp/d,tatum -rffU1 imp"lm!.
miferi pr<llcipitts Tuunt.
to
Proprerea non re(urgét impij in iudicio.
Ynruerfi '1uidem mortales ad "itam rel/ocabu,,tllr,Cllml ES VS Opt.;Max.è c<llio defcemlet ad
judrcia l'Xercê'cla,"mù,J?/ jmp~ ad trib,mal ;l'jiU,1
nOIl jiffenwr , 'Jllippe rte 'juibfU iam [ententia
promm iatajit,',t fcriptum Iftm EI/al/gelro 10all/Ji!:pt(calor~s autem jiffmwT:/lli 'Juidem 10!;ru "it.e'l',1tio/J em redrl'/"'I'i,fed "nà mm jmp~s
proclIl à cœtll, (!J' confcffit /ltffomm IlcmimmrcOllji'ifent.Sic "lIlIlgo folmtexplal/j(re 11Hnc loc(..
I",pios all/em i/Jtcrl'rttantllT cos, 'lui "litt [ulfM
rtl,giOl/es colulI/,,,1 '(,wclt,ac llldlt/,-vcl '1)olm
TtS l'ilmanM curarel/o/) ex/fI,mallt, -vtl rtÎam
[,mcl/llUomntm t/tlluram, C9' "lIim rlwmam toi.
l'HI,.'[Jccc.ttortS jl/ttll',~i ,,01,/111 cos, 'l'" '\Ieram
'JI/idem rtligionem profiulltrlr,ferl flagillosè, ae
!"rpiteT '\l,""", , cuillfmocll fiml quaml,lrlflmi,
'lu'ft' CIJTIsftal/os lI11mtrtlr; 'Voll/llt, mm tamtIJ
cJmH, jinlllfS ilJ 'V;I/c,lo cJTe /toIil/t.Vetlln! il/llrl
[Cire opor/l t,/lol7,é f-irIJr,t"m J 9"orl /(J IJOC pfal.
mo '1"ater ,mp~ ')1ocllblllo e~preJTum cftJ La'm~
lm pro
�l' SA L.
CV 1.1
PAR A PH.
2.1
improbl/m foltare,tametfi aIJ'J'/alldo pr.eci pilum
;mpietat~ ",til~ figniftcat. f2!!'od autem "erbum
refilrgendi i/l//Oc wrficulo pafi/um eft, fortajJè
refJ.,Uf''lliod ad "inl projmam ,millet l'orû lIe~
bre.e,confiftendi, aüt fraI/dt "eroum poneretllr:
Id rnterpres LatlUlu grd!ca, nO/~ HeOr,f4 con~
uertit,'lIt'luan'l/lam "mltn defidermwrin I,oc
ge'lere,ipJe ta men extra omnem cu/pam fit 1'0lIencl/I1.[J<fccùm ita Je 'Jabcant ,I/tl/ldfoio, an
me/iUf fit IJ/J,iunerfiCIIIt fcnteutiam fic exp/alla.
T~:Cùm l,omilJeJ jmprobi,C:7 'l'it 1ofi flûerllt'II (110
r~s agitmhlr , profeél'o /10/1 poter/lllt in III&ClO
. CO/Ijiffere,Jed cadeM,conrlemnatiq; , e7 fec/llfi à
cœlJ.,C!7' concilia Piorit in pcrpetllM tfllebrà1 rfle
gab,~ltlr,cl/.n1 [umm 1/.5 dIe iudex ab ~s ratiO/Jerll
d~é/orllm,faé1orIJ.m'1ue repof:,et. Verbum cadeudl & confiHendi"pfurpatetla Jà1.T1/1/i1U eo modO''lllo 1I0S "fi~rpauimU11)oc loco. Aplld cu,.lem,
cattJ4 cadere,efr litem amittere: f!)]'c07llœdm iUe
~erent;a",u cum dicit.fe """'fretifTe,ml)j/ a[jlll!
Jrcere."olujt,"ififaoul,uC.tcil~ ,'111~ .pfoege~
rat,'l>'" populi tudido probatM JiliOe. H4C ego
fx~mp/a exJcriptoribu1 elegarltrftlmû ponere"po
lu',/Je '[UÙ fortèexiffjmaret,traIlJlationem''1ua
nos ·.DIII.idem "fiml fu.fPicam~r, "jmi1 duram,
li/ut mfolentem eXlffere•
. ~oniam Ilouit. T>elu bonorum j"nocen~lam,e9' "it<f:!an{fjmoniam fillgulariler amat,
JmproboTum .utem -vitam,e9' mortem fummob 3
�n.
i X l' LAN
Al' lOI N
LIB.
perecleufr./lur.it<11;-pt illi ;n pcrpetlllim f/orenfrs,ae bea!; cmnt ,jie iffifempiternû jilpt1licqJ
affiri e~ltH r.
l' A R. A l' H R. A SIS.
Lle quiclem "ri beatam "itam crrtifimUI tfr
/(cl,tlM,ji ddigenter eOn/unere fungaTTltlr,CI:ci,H eolcntliefficimclf'1; c:mfa 1105 DeUf fui prd!fr.mt/ft/mi nlHlI.i'l~ jimlles effillxlt~ ~ naturam
compotem ratlonu ac cog,tatlollll Impertiuit.
JI cee al~lem nobil ea Te tributa ft/erunt , -pt (lim
(<ftera an;mttnl;/Im gmera 'Vclltri pahuloque
f~'1I~irwt,noscolmclo Dea, Tel"ls'1;clillinil con·
lempl.;,,,l~ a/';mllm. ;ntëderemU1:V- ci; jide ,,~
friti.1'1; "iuentes in terru,pofrmerecl,bdi gaud/o, •
C!1' .c"o fempitemo Fnerem/~r in cœlo. Q.!Ite C1't ita
Je IMbeat,reé1-è beata 'l'lta COl/fritllitllT i" il1o,']lIi
acle,tTTl fallél/tatem perumm!, 1ft lion [olnm ab
Oll/ni mJ/rjie;o fcft temperet ,feclet/am mmtem
iP[am C!1' agitatlonê' ammi,caSlam ÏtlUiolfltam'1:
cOllfertlct:C!1' rfpudi.,10 cOlljibo impiorllTTl, in relIo 'Dei cIIIII~ ,r'lraq; rel'glolleperjèlleTfI. lIa'];
bC:ltll1lile''lui m/Ill flag/!/ojilm fIIlt impiuT7I rogi
ta/,ucq/le "1I'luam rcced,t al, {,ollcffo,inito CO/l[ibo peccfI/,cli.!2.!,or{fi 'l"lcl abljllallclo à lIobù fit
offellfum,cl'Im "l,l,oueffa -pÎtlCmli ratione aber":tlmlM,ctrf~ tlanda tfrellÎx'è opera, 1>t ta, 1>nrla
rllgrepl film lU 'l".;rl~ celerrimè Tf/ltr!tlnlUT. J.ifr
enlm capllt arl bene beat!,!; -villérl,'t,ve; Ile 'Vi,'m
improborum mgrctllamur:proximllm, nt diUIÎIU
I
mM
�l'
s A L i.t.
CV M
PAR A P.
t~
111 ta cO/lfiflamt#.errareclûm ~-labi("t Ijlûclft
(apiel/ter mO/let)comr/llmi/70miutlm i/lfil'rmtati:
Il! errato perJeller"ffe, fillg,darl clliufcJ"e 'Vilio
cf!' atlrib/lt"m. Se,i Jotll~l ll11probit"tu 1/ul/" rfr
capiralior,'1uàm forum,q"; /lonfolum 'l'fi obSii
11410 a/limo "erf"/ltl~r i/l ji'elerroH&,Jecl elia ,,/ios
pefrj[eri~i/SfljlullolJlblu corrump""!: ta'lue eos
clerrdem:'1/IÏ lll'il,t,am Cl'l';eratcm coltmt,CJ'ani
rn'~m exercrnt ln optimu reblt1 •
. Venmtamenad [umm'Im bO/lum adiPifcend"ltt,non [atiltfr eXlflimam/um,fi drc/ines tIIala:nifi ctiam 'Virllitem ac pietatem cO/M.llaque
Learllm IlIutll illrlrcamui ,lJui (9' fofe il 'VII ~ Sp""~m C9' i/Strgrllm [eruat,Cl' pr.eceptis IC.'l.lIm di1I~'MTlfm frlldios è paret, (9' ù, ca me<ilt>1tione
,e; noff~s1; cOllfu mit ,..pt intel/ig"', 'lu.rI jubeat
tlH ''jufd 'I>e p 101,,/le>1t. 'lu.e breu,{hma 'Via fit ln
C'œ.1urn , I]U,1>1 PtrnM improoi pmdal/t, 'Jill! prl!""a l'o'~i cOl1Je'1uantllr.
Î! .!J;:i ira {e gerit,it,{qllc "itam inf1ituit fi.am,
II/star [œ!ul/dA' al boru [,,'ltl ad ,·[,errimos
JiOl>tes,ÙI' f/u.mina f.1/1Ualrterarl.m rI,uilt.1rum
"fqued/arUln doDrm" perpetue. Irl'igattu, /,111:'grrmos "Pittl~t ''''f,IElm)O';!1os 'l,,;d~m lem
re,n'.Of l'rer ( r• Sapw/S
'
Ji
tn/TII 1/0 'l/l,f'llfe Itml'o-
1
Tt
t1git.
'ifldemq; Jemper '}1;rcl,it,Itt'I"t 11UCS ')J/lqunnt
t"i,,, fm{/" '1/1f1nllis
~",:r f°r/7lJ(lt,bir , "iri
aJ"
UH
cll/llmillllibn! pr.tm41JIII' ) ta mm
b 4
nt
�"4
10 X PLA NAT 1 0 1 N LIli.
bon" fUltentali,Cl' fOllte falutari JPiritsu fanEli
reereati flmper 'Vigelll ae florent, Cl' (tl'~O Ilillii
aut pr.eltnntitu,aut optflbtlisu nccidere pOlef!)
femper eifclemomllia 'Verl/Ill/in bOllum: fi'lui.
demres aduerfiU toleranlcr,femndiU moderal~
ferunl:(:/, fi "J/lidab ijs ali'luanclo peccatum eft:
~xfi'fcitatea cura animos, Cl' maiorel ad rem bt
ne gtrelldam faeit, "'pt 'lUOI/ il fupplieio fe dignos
Pli ten t, rufi mlpam admtffam maioribttl flwe/lt
btnefaélil.
Explict/llimU1 b;-,uiter, ljtMlibul 0' qtMntu
bOI~ù ill hac eliam ";Ia Fagili, mifordq; FI/enren/ur Ilomines pij, cr religlofi• .At improbo.
rI/m, pm{itorum'luellomillum IOllg~ d,pim,/u
tJl' ratio.ne'luee~im if aut jlormt, a'~1 "'pUos Fil •.
[fH4 feruII/, autp,~lel,err,mu il/il muntribus af~
ficiulltur à Deo:fod "'pt p,ill/mm Cl' palettS d{.
Jipd.,elJlsu,fie fr,rilf fcelerum homiml iml'ios
(!J'nefarias exagitant, crquoClmqueil/os libidillit Cl' ",pMtta lum .rfitlf impultrit,eb miftri
trlfeipites rUMlt.
'Proinde ial/cl ftire oportet,eù'/ff ex impuru fY
projligatis homillibm partim falfiU religiones
colallt, 1'a7/im de 'Dco,déq; rebtU diui,lu re{lt
flntiant, ')Itrumque Ilorl/m Ilomimim gemu IIO~
uift;mu tem1'oribttl ')Inà c,~m pifs 0' {anl1H ."iad "itam qI/idem TC//ocatum;r; :fed hoc in'treffe, 'lHod alteri,lumpe de 'Deo malè folftim.
tes,non ..,ocablllllUT ;l1iudicium, qllippe cle 'lui.
ru
,
b~
�l' S A LM. CV M l'A RAI' H.
1,
hl« felltentia iam prommtiata fit, ,'t fmpt/lm
eft in Ellallge/io:alte1'i autem (/{l trib/mal Cllri.
fti 'Dei fi~fC/)t"r, iUi 't/tidem rotil'$ "it.e rationem TeiatUTiJed 'Vnà cum imjJqs à fan{/oru.m
',omi"um cœtll- ac co,.foffu jJToCIII al'fiffent.
ob eam 'Vero callfam bOni in perpetlmm fotentes ac heati erunt : improbi 'VCTO 'ft/''l'le [cm.
~'ternù [upplicijs ma{faountuT, <]llIa max;mll&
,Ile omll;lIm remm moderator 0' dommuJ, innOCent;am & 'V!t.e fan[/jmol'iam jillgulariter
amat, clMriftimam'fue ']11bet : cOlltrtl'fue morts
perd,tos projl'g02tof'ille (7 impia f.,Ua Ji~mmo
pere aeteffal/.T.
l'ARA l'HRASI
CAR MIN E.
DI/m nigrtt iumndDS fer Languidtt mem~
brafopom
Nox irrigat mortalium)
Til mecum tàcitis hymnos medirttre fit/'
')mbris
Cantr, !tttino baTbit~
leffio qumd.tm heroi modllli1tlf tyrdnno
J
.~.fitle
putjit4 à foro
MontlhH4 zn Jolis erraret,fùtC! rt!UerfU4
ln patriam aitiftim-u
Prhesl &, tafos populos ditiom uneref,
b
r
�1t
EXP LAN A TI Cl 1 N LIB.
]ÇoaL's,dics~ maxima
cœlieoll/m Ylgi laudes edrttare JoIL'btft•
.ft! ")(lS &Mti eœlites,
Eft tute/a 9// i6111 vtttum eomij[a piorl4m:
.AdcSfc Cfl{lffodexteri,
Et tjfllfrunrUC Syra; dQmit rex optimH4
olim,
l'cr ItaltU prim lyrlf,
Dum mcmorare ùmat J facil!m concedit~
cltntltm,
R!,U{eJlle digrmm mttximis.
ALlA l'Al\.Al'Hl\.ASIS
CA It M [N E.
IJetttm jUc, {pli meal/dit impios,
Ne.,
fafollcrat improbU1
pcccarc,nec llfttlfttr irrifori&l#
Se /,c!ùmù .tdmngcre:
Sed mmte/"r.t dtllgit Ir'ges IJ.ci,
lllrihue fomfcr eogiw,
Seu nox fpcn: "matit; Jm LI/mine
sol c.~ndldo terram irrigar.
f!.!!..alù l'crennes ortfl l'l'Opter /'Î1mlos
.A.,bor Jmtus ramI/los
Or"
�l' S A L M.
C V M l' A 11. A !' H.
2.7
(Jrndt 'luot,mnù puDrll/m l.etjJlima
Pl!lchcrrimorum cOfid,
.sllum~ (,morem jèl'Uttf ornni tempore
Dcnjis amrDa fronrJlbm:
litZù piortfm eft vitd,tdZ;, omnium
colt:ntllimleg~s Dei.
Hi 'lltic'luid vnq U4m
molientIJr,exitf#
IILa ftt'lente proj}eros
E4bebit.l?lwd Jic impro6i,fidptllumm
Pt turbo ldtè diujcit,
sic ittfittt ilLos impmu !rbtJin/lm,
Nu/loi con(ifltlnf /oco.
.
El'go fitprcmi iudrcÎ! citm "'Vmerrnt
Tri6unttl dd illsfijimum,
Ct/tlfà cttdmrcS,~1 bonom7ll "wdid"
TI/rbtlprol/llmiferrimi .
TI'/Idcntl/r imil in tilrfttril:'l'lonram DCI#
Morcs piomm dtligit:
vtt t!trpiter lp/ivitdm agir,cmciatibl#
III/ne .f:mptle/'m~ afficit.
Il ft.
c.
J> S "L.
1 J.
Prl\!dicatconiurationem lud",orumeontra ldum
I;l<um,& rius impcriume. nit,& bcaum vitam pollicctur iis,qui in co [pu CUII rel'0{uotÏnt. N .qu ••• r.l"
�2.8
EXP LAN AT lOIN
LIB.
ro Petrus, A pollolus modo,Cccleti.m C,riptor.. a plHl
RebrO?os magni in primis, & illuA:res, hoc carmen
ad ChriA:um Deum pertinere confirm.nt. Ced illum
lud",i "enturum (peran t, nos veniife,ù: falutem humono generi attulltfe non ambigimuJ. rUud autem
(cire oportet,nos in .xplanationc C<ptimi v<r[us C,.
cutos ,if.lo.nn.m ChryCofiomum & Theodorum
Antioehenum,atque HilariuJn Pié!-.uorum pontifi,..
cem, Theologos CllInma authoritate, Cummaq, dothina,qui co vcr[u D.uidcm vaticinaturn .Ife "ditum Chrilli ad vitam,nlf.uer.nter affirmant, nequ.
dubilant,quin Paulus Apollolu$ in tadem funit Cen
tenti."quem Lucas in liais Apoaolorum Gc loquen
tem f.cit : Vobis nuntiamus, 'lU;\) promiif. fuerant
maioribus nollris, ca Deum pr",lliti1Te polleris corum, [ciliert nobis, {eCu 11 morte excitato, vt cti.m
{eriJ>l1lm ca in pfalmo ("undo : Filius meus es tu)
ego h odle gcnui te. H...c l'aulul. Chrillum vero na- •
tum elfe eù m ab inferis .xurre"it, puleb.rrim. i11.
f,militudodemonllrat,qua vtitur ipCemet in .!luangolio roannis,de Cuo morte & reuoeatione ad vitam.
ad huncmodumloqutns,Mulier(cum parit) in moofliti. clt proprerm.xima \.im doloris,.llvbi partum
cdiclit,omntm triftiti.m ex "l1imo d'ponit, ob I",tiri", voluptat.m, quam.x puera fuC"pro maxirnam
,.pir.lit profcao quid ali"d reuiuifccre,qu1tm ren ...
{ci/Q!!od li Chrilhrs wriuiCcens natus ell:,quiJ illum
gcnuit/ Ncmpc DC4hqui ab infcris illUID . .cit.uit.Q!!amobrem paulus in Epillol. , quam Ccripfir
.d CoJolfenr..,eum voeat, 'lITfw707ol(~/I il( 'Tw/I l'tItfw/I,id cfi,fi vtrbumdcvcrho cxprimerevelis,pri.
tTlogenitum eX mortuil. Proindt quod dicitur, Hodit gen~i tt,rompus iIlll~ inrlicat, quo r.mpore 1<_
{o1S.d vItam rcuocatlrs flllt immortal.m,ltquo Imp.
do cOPlitum arque hominum l'0titUI dl.
totum
S."
hune
�PSALM. CVM
PARAPH.
19
~unclocum filbtiHter Be copiosè p.rf"~uitur HilarlU&in fuis Commentariis, qu.m pbn. leg.ndum
cenC. o.
rl
PSALMVS
Ir.
Vare frenlucruot gentes, & populi
~ll1edit;tri Cunt illania?
I\llJrc::runt reges tccrx,& principes conUcncrunt in vnum, aduerfus dominum, &
aduer[us Chriftum dus.
Dirumpamus vincula eocum, & proiiClarnus',l. Ilobisiugum ipforum.
~i habirat in exl i ,irridebit cos,& dominus [ubr.tnnabit cos.
Tuncloqucturad cosÎnira(u3,& in furOre rue conturbabit cos.
Ego aurcln con{litui ccgem meuln [uper
SIon m011tcm r.,nél:um meum. Narrabo
decrctum.
Doml nus clixit aclme,Filius meus cs tU,
ego hodie gcnui re.
l'ortulai me,& dabo tibi gentes hxrcdttarern ruarn,& poffelsionem mam rermi
nos rCrrx.
fi R.ep,cscosin virga ferrea, tanquam vas
gull confringe~ cos.
~r nunc regcs inrclligite, erudimini qui
IlldICJt1Ç tcrrarn .
Seruirc domino in timorc, &. exultate
cum trcmorc.
Ofcul
o
o
o
�30
EXPLANATIO
IN
LIB.
Qfcula01ini filium,ne fortc irafcatur, &.
pereatisde vi~,
Cùm cxarferit in bl'cui ira dus. BcatÏom nes,qui conndunt in eo.
l! y. PLA NAT l o.
~re frell1uerunt gentes. Hos primos
'l>lrficl/los e:.:phlllat j;'/1[/:oTum I,omm,ml cœltu
;,)a[/:Ü .Apoflolomm,/IÎi .."crl,il: Domine tlle!
"Deu1 'lui fee/r/' c4·ltfm,~ terram, mare, &' 0mil;" ,~II4! jlHil fimt ''lu i per os 'DaI/id Fum tui
,lrxlfli,Q!lflre jrml/trUIII gell/fs, O'POPI' li me.
cl,tatl ["'It i"al)/'a ? .Ar//llumt rrgfs IfTror, Cf)'
prinCIpes conumerlllit III 'lJII/lm aJ/""fllA clomi~
nu m, 0' mlurfit.1 ehy/cfum (/IU . C",uellPrullt
mim IIcrè arluer[:11 fimf1 umftbl/tI/ tUllm l rfi,m ,
'.lI/cm "III/XI fi, ,Hero,l,s fimul, ~ 'Ponliur 'Pllat lU mm gmt/hw 0' popu"s Ifraiil"cI [acien.
dltm ql/.fcunquc mail/lilI/li, cr cOllJiiium ilium
primr!ecrt'ICTdt 1'/ fieTeut.
Et aduerlils Chnftum cius. J.l cft filùlm
'}""m ('Mer btd.lorum, ~ ctfttrarum llal/omm~
reg,m CO/lft,t/M.
Dlrull1pOlmus. Illfc fimt 'Verba impioTllm,
"i/lcu/a,er Îugutll elIY/stl ii ceTuicibm [uÎi rtt/cUml/um.
Q0 habitat. Y"t;,i'latur 'DatlirllTT;/OJ [0
reco/JaIlU [//(I,,:oTllm.
TUile loqucrur. SiglIIfiratcxcifio/lem Hic.
roJoll/llol'llm J ~ inllumcr~b"cs "liam/tates.
2"4
�l'sAlM. CVM l'AR.AI!H.
3S
IlId.eû impenclebam.
Ego autcm:])cll<! indllcitur loq'tem:int elligo aMen), 'Deum Clmffo rrgm'm tradu{tJ1è,
'i1~atelllU illel,omo eft,natl~ra eJJtm ClJl·ifficllllina regnum {< ti/peT obtmll/I.
N Mrabo decrctil. clmn/lm [acit nar,'allte m,cl'lIcl de Je deewmit patn.
Dominus clixit ad me,filius.loà'nes cl'TYflf1Omt/s,Tl,eodorcu A/l/loebellJU,H/lariu1
[f:!~/orlfm l'Ollt1f' X,1?7' an/eeos diuJU 'PaulUA ilJ
aC/ii .Apoffolof'um n,{f,nllant, 'DaI/idem Iloe
"erji. pT.tdieeTc cl,rift, Tcd/lttm ad 'Vitam. Itaq;
hoc 11er/mm llod,e,tempui iclfiS:llIjicat, 'lu a temPOTc lUe ab i/l[eTù c,mrrexit,alq/le imperio c.eli,
1~7T.t ponltl<! eft.Verltm ',roc de Te 1105 [atû coPIO ledlffC7llimul in ea parapllraft, 'JH<f ["perio.
"hu. al/llÙ ed/ta -ft, wlde affun/crc llceoi l, 'l",c
IlcllllmdoCllm perti"ebunl •
.Reges eos in viraa ferrea. Eos ."ide/ieet.
'1/~lImpCI'I~ tlll/.repud,,,rmt,nf'luc dd10 aurlim
tes lIb, cflè 'Vo/ucnllt:"irgll mimferrta [:uCf'italem imperand, Ji:'m{icat. s,d 'I>/det/tur Tt/t1gù
proOall.[, 'l/IÎ 'l'lrterunt ex IJeortfo aIl/mile mOd'HIl.(OlJt"YcJCos 1>i"ga fcrrcil.
do Tan'll~anlvasliguli. IIoc fim;li mag"i'uft*pplrc~C>:PYlmi/l/r.ltfl'ltte Hlcrtm/tU itifful
eft,lilgrmeu/'lm jiE!iircontprcrc;/I conJPel1,. po~
PIII"O'll.tclo']IIJ,II.eccll., t '/omiJ/UI exerritllif..
Jic COIJleram POPltllll'lllflull1,etcillltatem Iffflm.
')1 con
!lUI(
'P.-
<:
�32.
:EXl'LANATIQ
IN
LIB,
conteritM -VM figllli,']uod ampliU1 refici nOIJ
po/cft"
.
Et exultatecum tremore, Hortalur princip~s,O' reges,'!>t l~tenlJ~r Jaiu/ari eius imperio,
'lui e.>:ti/i t -v;nrlex, 0' parens lIofir~ "licrtatu,
'1ul']ue obediantes jil,i ad -vitam perdu cet beatam,e9' immortaicm.Exl+ltaml,m~ "ero ait C"III
trcmore,propterea 'luèd "t ipJitu mifêricorrli.e
, confirlere conuenit,ita ienitati co/lÎll//[/am iufi;
tiam formirlarc oportet. Q.uanuu ego i,bentiU1
,rediderim, 'Dauirlem de co 10<]11; timore,'jtlem
parit amor .. non cul/,.e fr:pplicillm: 'lllè magu e,lim' ']11Î[tjlle ,,/terum ex animo amllt:(?' cobt, co magis "ereri Joiet, m! qua i" rc allimum
il/lluoJfenrlllt.Hoc timoTll te/lur arll/crfiu Cl,riftum,t:!r ipfiru pat rem ab 110m;'lc C/mffillno requi,itllt i/~ primu,
O[culamini /ilium. lIoc efr,il/llm'eJTe -ve.
ftrum regem flglJojcite,i!illm Jumma pietat~ Co/it e. t:!r -vmerami"j : Jo/cm lU cl/im ofrl/lalJ.dis
1'rin';/,u1I1 mal/ibur IJoffram crga cos obJeT/lflntiam ten,ficari.
Et pcre:ui s de via. Irlcft, Ile Ji iuflueiU! impaiu", reetIJazterit;l, Dei m -vos ira", il/citetu,
(!J'aberrantes à -Vid,l}lI<t rtl/cit in (lflum, in ma~imtU, Cl' perpetliftS rlllJer;"u '!>os pro ~'cialu: id
'l/l,rI brcui !empoTe eumiet, mJi ;n!fltlimd;. {:J'
'l'rpt'gljalJd, fillem !.:mu,
."t
l'Ali..
�l' SA L. CV M
P A It A l' H.
3}
t'A R. A l' H R. A SIS.
r\ Viel fibi -vult irte fiemlltu gwtillm, V'
'-...!..i'~fana comita/io pop,Ii,? 'l"istantul Jil'
~OT
principes V' Teges pr4cipittS agit, ... tt,ellum
ImpOY/ml/lm contra 'Dellm, 'Del'!: filil/m moliaMllr? o(!J' fruS1ra ei,u 'Vlta7ll ,C}'lIomm C01lflJ
turextingllerc? 'llli ter/io d" ,poff'llltlm actrbiftlmèllerllttU fuerit,tlb inftrÎ' eXII'.'{ct ,alqlle
imptrilt711 cœli ti C tErra rit i'J pl.'rpctlf ÎÎ olJti1lebit.
'RJ' mp.1mlu(tlillll/)1Jillcula let;/', 'l'Hbtt! 1I0S
ob';lrin.v;ere molhmtur ,C7' illgU ipforlt à. ceruicib·(,I /loffrù repell.'nltU ,FJlte I,omir/es ammhJ?imi /'etlll,mtcr ac temer~ ;aaant•
.At JimmlM Illeelomimu omll;'lm rerl!m, (!J'
moclera/or 'DctU,inanes eomm COntI/tU rielet, ac
pro /li/nlo plilat,
SI ilicet femplU 'Vicleo fore, c"m illeJi eleribrlJ,
e- impietllte lucloforum graNiter commotlH teII a "rbù C7' mœnra eomm d,s'/urbalnt, C)' gmtenl impiamferro,fame,ac perie confi,met, C7'
l'eliquilU onmium remm egcHate al'lue exiho
per/muo mllltal,it.
U,miTltm,tlit Domintl', que "05 impij tal~
']uam pcrd,tiJ?imllm ali']ue", latrollem i" cru__
cern loUere p~ra, i" ,lIum cgo 'Vobi, regem prd!ficere COlljl ItUI •.At C/"ijl tU,
~xpolMm i"'lllir,omllltlllf, 'Tt/id de me dtcre
uer,t 'neUf. Ille ']ltl.(em,,,'lm me ab j»ferwrxdt.lTtt,lJ.1C oraljone 'l'Jiu (ft: Til Cfmfir m,l,; ft-
m,
,.
�~4-
EXP LAN A Tt 0 1 N LIn,
liU1 es,Ego tt ex il'[." <ftemitllte genm ,al'luc ileru-m '10d,e gigno,dum tead "itam relloco,,,1 pit
tatem (.lentlbU4 ad,tlltl! aperltf,s ad CI1!!s~m, (f)'
.,itam beatam Cl' immortalem.
Et C],~olli;: crudellfllma tyramûdelloftis fem.
'l'iterni 17UTllamcm gemu l,beraf1i, fob pOlrfralé
aG dltlo,~em ftlam 1I0/~IlId.cos molo ,fiel o,lInes
lIaliones tcrrasC]rJefi;b,ugo.
lmperium IIHlm repll.ft4nw pl1!/!.e [<"eritate
rompT/mito, fJ' ronlllmtlCl's ac f,perbos fimdit,u dsleto.Hi-l 'lllldcm .,m~il affl/lm efrF,mmu1
iUc 'De,u Clmfrllm fiH!m •
.At 110S'(JlItCulI'lueimperia t~rr.irum ob/il/c.
tù,I"tc perciplte ']""fi. dt/'ge" ter, (!7' ca penitU1
lI1limi1 -venTu mmtrl,,;sq; nla/ld,lte.C!J' cllm mtel/Jg"tu IIf}PII ol~lli"m mortalium regem conftiwt ..m cDe,."ltto Illtfilmma fidellldfU [mûte,
(7 l.etami/l; ftdut:: ri cÎlu impmo''lui exti,if fJ'
."index <.7' JI~rens -veflr.t Merta/u;)Jos([: ad -vi
lam perdl~Ctt lira t,ml <.7' pmpltcmam. Srd "e·
ftrumg.wd,um/lcjitprcf4..·m <.7' immodeTa.
Il/m.Yd reuermt la mefu'lue pio rtf/né/M'I ,11'
elJlm cpfml ,mf:r/Cordl.t cOllfidere cOlmellit , i'4
lenitati cOl/lnlfllm I/I'ï/'liam [urm;c/flre oj'ortct.
'h ()i'ldc 'l'OS il~,(erIlitutem fiiloDfi lihcnlr[Jimis 'r/limu t1,cllle ,Ilium [u",m" pie/ flle colIte
tlY ."meraml/l;:/,e Ji ;"fful1I tillf imperillm T/ nt
fimtTiti1, 'Dei ilJ '»os irlllll illcÎteti1:1!7 ritclmanHS tle 'Yia)'luit du.cÎt il, cl1!bml • m ma:!..imM \P'
pel~
�PSAL.
3f
CVM l'ARAl'H.
perpctnlt~ mifcriM 110S proqciali.! ,id 'ft/od bWli
'tempor~
elleniet > l1iji i,ljmiendiac rep,.gnam{i
fillé f.;c;I~,O I,et/tos (9' {,lires tl/os, 'lit; ,·Itra Je
a, [ ..a omnta eiIM po/erraI; fi,le!'1,~e (ô'm'forint.
AR,GV.
l'SALo
I1r.
Q.!roritllr de populo,qui ab imperio fuo • .! AbC.lon, m d.fe« .. t,& Illium fimul &: hothm,drinde
Cpc diuin; pr",fid'J nnimum (uum miraGilirrrconfir
lI1 at, A,l hune hymnum,fi Quie! duri nohis inriel.rir.
tanqu. m.d .rc~m tuti(sim~mcOfugicndum cft, otqU(! h oru m c.u minum mtditl\tio!llt mens corro6oranda, ne de grlldu contlantÎi'e dimo1.ll!IImur, né.;e
q~icquam exccllcntial'r.'lt ntiâqur Chritliani in.
d,gnum committamus.qurm m. tu mortis .nrumari ,frangi III dcbilitari dolor" rurpi(limum .1\: ,ùrn
pr: ofc,tim omnia,qua! malHorl'0ris.& [ortun", no"""'ntur,& fi fa If. vi fion. , ~c (pccic mouent 1'\ ••
rof~ue vehcmeneills,brrui. fine & perexigua: bona
"'ro que fortibu.,& patientibus parat [unt in ''''\0,
remp O
ternis Ci"CUIOfllm ~,ti\tibus maneant: &: ttllia.
f.nt actant.,vt "ull, homioum cogitationc qucant
~dull1hrari.lt.que cùm .. bu! aducrfis pars i11 •• "i~
",i,quœ na ur. mollis, &: tenera cft,fr parum fortitor geret , "lue Iam,nei. turpi(,im~ \achrymtsqu.
cltbJr:pr",ab he r.tio,qu,,,.flliaMn, & iacentfln cri
g~'t.ilt<i'"'l"e voci,us libron, dilliooriÎ cnrroboret AC
C?flrmtt .. vt ornréignnuÎll,& infraaiont animi ebij.
(~cnt •• , & Cbritti forti[,imi cluei, noftri ci5ù1iti' imi
ht·,.ciu. reg"". &: i,olnore.lit ... digni hab.amur.
'P[.. /mus O.tu,d, Cil ni fugeret à. fade
~1,J..lo,.fi'qfi,,;. 1 [ r.
Omlt1e quiti muhiplicatiCuor,qui tri
bulant me? multi inCur<tunt aducr.
D
",
%.
'
�36 EXI'LANATIO IN LIB.
fum me.
Multi dicunt anima: mex ) non ell [.1lus ipfi io Dco.
Tu autcm Domine proteétor meus cs,
gloria mea,& exalranscaput meum.
Voce me.l ad dominü clamaui,& Claudiuit me de monte r.1néto [uo.
Ego cubaho,'l.: dormiam, mé1ue exclrabo,quia Dominu (il!lcnrat me.
Nen timtbo millia populi cirClidantis
me.Exurge DomÎ;J(; faluum me fae Deus
meus.
~niall1 u pcrcu r,i/li omnes inimicos meos in Jlllxilla,dentes peccarorl"i conrriuil1i.
Domini eO: r.,lus , & fuper populum
ruum bencdiétio rua.
Il ). l' LAN A T r o.
Cum fugeret l f.lcie Abf.llon. H.tc Illftoria {tripta 'JI j" fUlllldo !J/n'o 'R.!g.cap.x-v.
Er exal ans capU[ meum. Hoc a;/'1I1olli;;
'De1l1 ;rJim~ ex TIl/mt/i,Cl' ;,pmo loto ad latlfsi-
flwm regf.edigll;/at~;:rad,m" perdllxerat.
Ego cubabo. Ego ( iUIJlIit) rlepo1/ttlll omllcm
fo/,citllrlincm, C9' tran'll/iUa At lJ,urta mmte
(ollfiftam'Pl·opttrt.t 'jll'ad .."id,o, mea", fa/utcm
'J)eo CM.e erre: /'oc tu;»; figuifitat ,Will d,CI/ , fo
dormill/TUrII,C7 fl'ollle fila Je excil ,/tllrum.llac
tarlem or.ttlollU exomatiolJe ."fll1 (ft ÎI' 'Pfa/ma
Cj ...lYIo
�» ~ A L.
CV M PAR.. A PH.
37
<] J4 arto,ad !igllljicaildam ma tr n:1 animifeCllrita
lem,Cutl/t,I,J p.lceJinll~l mbabo, C9' dormUÎ:C9'
:Mofes j'JÜJHtÎco:'Dabo (Jn'll/it)paceinjilliblU
'Vej/-r;':.{ormlctfr,cr Il~ cm,'1Jû exterreat.Q3irJ
~ham 'l/lcd ill Latmorumefr prcJlerbio,dormire
ln l'lramuisaurcm,id e.l/ll{em fmtentid c~lilJft.
~ooiJm tu percursi(tj,'Dicit fe oPe 'De.
fidel/ter implorare , propterea 'll/oel il f.~pc alià$
lib, pmcl/ldri tlJIXII,o,j'tz[UII'1 ue f"erat, i.!I' 'Vim
Ilornillu pcrditomm infegeral, 'fui l'itam ipjius
tt/n'Iuam immtlltell,e[II.c appe/eb,ml.
Domini elHalus. Id ef!" ,folll1 eX omll/bus
'Deus falutem dJt'e,f!!]' conJ.ruarepotef!":~lIo ci,r
Ca omuem Iloffram ji,luC/am ln fola eill1lmfertcord,a collocarc debemus.
Etfuper populum tuum b(nediélio tua.
'P°Pu[,~m 'De; IIppeUat omllCl pios. ']uos jig/lijicat 1l~IJ modo fall~os, C9' inco/umes à 'Deo côforfod fflam bonIS onllllbll1 (wgeri at']ue orntIT/:ji, b IJO<' enim 'Vcrba belled,éllOlHl, I,.ec [tn-
lIar,
lent," ji,blC{f.1 1ft.
l' A 1\. A P JI 1\. A SIS.
SVm,m ep,tler '1lt/dl/,a/ll caufe plltem eITe.: cur
lot c l'0PUl.17lbll1 , rcù me bellu perfoqlltHur?
~"r "'2,.,m. tailla l'ù riui,~m conmrnllonc f;lAa
me caplle acfortunll arerrimè oppugnal, cum
nel~i/lem,/le'1'lcre, Ilc']"e 'Verbo 'VIJ'luam 'VIO.
I tlTmJ ,Cllm omnes paterna p,ctate femper ampl~xattU filerim;
,
3
�38
B X l' LAN II. TI 0
IN
LIB.
,7rtHlti 'Domillc,cùm ..,del/nt me tam [..brio
eieEl'Imè ciuit,lte,nOll "l'erenlHt affirmare, me
tuo pmillu tlUX;[,O Mf/ltlftllm pITe, »e'luc [o/r'.m
Teg»o tum ab it,imicù,[e,l etiam , ·jta irol,ati.
std licet,quol{ cl/i'lue Met ,loqualrlr ,fgO 'l"ii/em cerwm 11tIIJeo /e mlhi pr"Jid'o,jàlul/'lue fijo..
lurll/1/ ,id qllod pro /tM Jingulari mi[ericorJia
"unquam facerc deff/t/ffi.7I. 1)omille,cùm 'gll
propter oufCl/ritalem meam j" Ilomjnu-m ignoratione 1Ierforer, /lia bemg"itwte l'trfurf;, 1'1
tonFlllerer mtlgnam nom"rV celebr;tattm, «.!l'
tum admira/;one onll/ium, regno dignif.imm
;lldictlrtr.
1Î~ idem caput mtlHU .'{r:tltiJ?imù calamita,ibm a[flIE!tml , e:7 del'rtjJilTll fx/rll,Hi : Ileqlle
')Inqu-am ji_ppltres mamu /elmdi /Ici [an[[j{limum ttmplum !i/llm ,qlli"lI r~res attilll-S ad cla.
morem,e:7 preces ,,,ttt-sadl,iVlftTu.
Itaque tam flrmo l'r.tfitl,omllllÏtlu ,/.tmqll'
f. .ltllarc,e9' pt'oprtiur", IIflmw experoo , rlepon~
Ilmnem ,mimi Cllr,I»1 ,tY' [olicitudmë , e9' quieta alqfle ITtl/l'luilla mPl/te (o"{lf/tltn: "effile mt
')Ifl i""l'm'Tabdes Ilofl."m cupi<e terntllbunt.
}lite tldes aTlllI:lCimc "û.tllm ,alque Ilominrim
l'ater,ù' rex, (:J'i,; C41amitale fl/l'pll(u tri; mi.
fmeordl4T11 <I,III/be.
Jll.,m ego ~"ter imp/oro jideu/cr , propteml
lJu'od pmculiJf/lt'ù n"/lqut/m defi.jffi.
Tu S4ulem4ccrl"p"llum, t:!)' perpeluum 110
frcm
�PSAL.CVM P.Ul"APH.
39
ftern rneum frme/illu tuert,fli:tll ~im, & JUTOTem perdItorum hornilmm ''llti ')lU me.:m ferTO,"t'lue i"jirlijs appeteb,mt';nfres./m,
.Q.II~ mm it" fe 11<Ibetlnt, ')lOS mortales admll
neo,nol,te confi.1ére 'tIft ri, ingc/l ijs, al' t opibtu,
al!I-vUil,omllHl-m pOfent/~ ,fo,l ",i 1)ornilll,TII>
conf":;ile, C!1' omms 11,es 0' cogitation es "PejhM ft) eiUi jl/fillira nlffer'liord/tl ro!lomte:, /lam
follU 'DomiT/lu ferutlre,fo/tH omlllb,u bOlu~ or/lare, C7wmlllaTe 1I0S pot'ft. 0.'èdfi'Domine.
e:r r~IIU, e:r 'Vlta, e:r om",,, bOIM ab 'V/'trrimlll
fonte benignitatù tu~ ad I,ommes permtlllallt,
a
aper; 'lu ,rfo"U.u mal1lU I,~tl-S m~/IIJicenl~(!,mas>
C7 popu/Illn 1U,~m expie p,,/,herrimù 7/mnen-
b,u INÙ.
l' A II.. A PHIl.. AS 1 S C A II.. MIN I!.
Pattr bMtt ,tj'4id fJfe carrftt c.\'iffimem"
0" impio btLLO [/lrens
Me pe~fo1wtrllr immerentem CiUÎtMi'
Meam (af'4tem perditam,
Et dere~IEl~m p~p,d~t6 d,wa pater
Bt'ntg/'Jlf4te pr.ed,cat.
Sed 'futfJ,*e. &Juod l"bel • l0'fuatur r tl6
kc~,
Ctrtûm21U pr.tjidi"m meum tJ.
,
...
�,",0
EXl'LANATIO
IN LIB.
N/lnq/rttm [Idem lIIam pia inuoco prut,
, Q[in ltocibll6 dexter meu
.4/Ires benigutU prtJ!keM,&, fùpplici
Opt,Utl dones omnllt.
]Jrgo quieta m~nte vtral1Jt1Ü dormiam
In Iwrem, (7 hof/iftm mintU
RJ.debo vallilS.nullmltllo tempore
Belli tllmultm)tI/lt forox
Me prA!liOrttm territttbÎt impetus,
Nonft trè(tnftf miLitltm
L'de vaUet hof!û miLLibtld,~ vndi'llle
Mortemmtnenfllr ommif-.
EXllrge vindex fccLemm, &' hoflit,m
feram
CompeJcevimcmdeli/~m,
0!.i f,spr,fopinIfjue megrtt//1Simi1
J am
lllmafii caJib11d.
Til perclicliflisâ/llem,&, omnn impiDS,
.0!:/beluamm immttnillm
Il)flarftlutt!m.&'fmguinem me/m'
hilf,lItlbll6
S.tui afPetcbtlntfttllci6lH,
Solus
�l' S "L.
CV M
l'A RAI' H.
41
SoluI [alutem,folus Ôdufci~ime
Pater,JJona omllitt fitjjicl5)
soills colenribus piè nt/men fHUm
v'!etcma dorltu gal/di,t.
AR G v. P S AL.I Il r.
Pr.rclieatmifrri,ordiam Dei crga Cc, & inimicos
fuos hortatur,vt doponant odia, & libenti animo C.
fubijciiîr eiu. impcrio,quem Deu, ipC. charirsim~lm
habet, atque amplifsimo regi. honore, & nomlne
affeeit . vid.tur autem ho: cormen initio cogni Cui
compofuilfe.
Vléloria NtginOllJ,'P[al. 'Datlid
I
[Il 1.
Nuoc:mtem me exaudi Deus iu(l-iti:e
mea:,in tribulatione dilar.1fti mihi.
MiCercre mei, & t:x:audi orJtiollé meJ.
. Fihj viri v(clue'lliO gloriam rncam ad
19norniniam? vt quit! ddigitis vanicatem,
& qUa:ritis mcndacium?
Et reirote j qu(,d (egregauit Dominu
fanéhml fibi ,Dominusexaudiet me cu clamaucro adeum.
COntrernircitc, & nolite peccare: cogirate curn corde vdlro in cubilibus vC(his,
& tacctc.
. Sacrlficatc f.lcrifi ci a iu{litix ,& Cperate
1~ Domino,rnultidicullt:quis o!lendit nobIS honurn?
Eleu:! Cuper nos lurné vultus tui Domie f
�41.
! ~
r LAN A TI 0 r N LIB.
ne,dcdilli lxtitiam in cerde meo.
Ex llllO tempore frumel1tum eorum ,&.
vinum eorum mulciplicata lilllt.
1n pace umul cubabo & dorl11iam.
~niam tu Domine [olus [ecurum ha
bit:tre tèdtli me.
IX!' LAN A T l O.
Vdoria in Neginotlt.'Deil)[criplioniblu
Ilyr/lItoT;:;', 0' cur i/J il'jis f""pe 'Vocabl/IH II.cVrtü
')fft (!m~u, exp/ic,1t,~m eI" iu co procenHO, 'il/ort.
nof/r.e ptlrtlplm1ji pr.epofiturn efr·
Deus iuctitix rnex.zd cft aIlElor,C)' CUflO$
innocmti"" mu.
In tribubtioncdiIatacti mihi,Id eft, ,,~m
in rnflxim,u p~ riculomm anguS/id-1 a,{d,.ElM
effem,tu 'Viam falutu me.c !tl/am ejfmfli, ml'];
;1/ tllto,O' tYlm9'lIllo collocaf1i.
Filij viri. Sic al'pellare Jolent H,bT.t;' plef'HIJ(l'~e T,omil/es cI.ITOS, Cl' inJignes. Van;t"tem
"Vero 0' mtlltlacillm 'Yocarcorlllt/# il/omm irri·
to s,w ùlllnes , a''I"rCunjilia (untra j:clultipjiUf
frufl ra inllll.Si, fiCIU, <!l' arC/u ment/aces ;'J literü ymélHapprlla1l'llr, 'lJloclfal/atlt expeé1atio/um:'Vd IJOtH4~ eos repr.eTmiilit, <J,,'od ponha.
vit,' ",ra rcmm cI,uinaTum,[alfa w ;,/tlnia vo'la ,o/JfeEfe/ltur,~ oml/es ,o~itatioIlCJjila,J ab·
~ciant ilJ 'l'CS fiHilts ,lIt'1'~e laI/arts. Efr igitur
'l11iHS ..,erfieul; [enlCnlÎ4 ~ ..,os pr;/lciprs
du/ta'H
IIpt
�l' SA L. CV M PAR. A PH.
4-3
appeUo ''lUOf'!7lte landwI nOllremilli patientia
mf"?Q..UoI~hue lolo nnimo, V' ft llclro omrI; inŒrnOttl1i" cam curam;vt nll/)J 'l>1Ii:, f;!J' orrmia
"it.e omamenta eripiati,? .Q..!.Mncl,,< rog/tationes " eftr.e "cr!ao/mlul' ÏrHebru ..,il/j?imH, tam'lue ContemplH?
Scitot\! guod. Nol; te(in 'l rrit )oâJfimarc,me
hlm/alla ope dut confiilo , a.-/ Teg; m dign;ttlUtn
perllertiJJe:iPfeenim 'DCU1 mew"irÏ4è mrllroUi
ele{/"IIIII gellli Jil~ pr.tfeti/: ex '1uo fil "t']lIi meit
tepudiet ;mptrÎlml:I,QII milJi,{tcl 'Deo Terl/gnel.
Vo", bl/lrHn IIebr.eurn, 'jll",i ilJtcrpr~s L mi"",
çrlfcrlrn feCUI/H ,!.m{/,'Verbo eX/,rimere folet,
propr/è ln /)om;II;/)1I1 pOllitUT, 'l"i «/Ilt a/lÎmo hru!fico, CJ' l/ber,di,C)' ad ;l/ uandQs omlles
a./rnodllrn propmfo:talem flumll cleeet;1I prirr.i&
fUn, en~,'1'1Ï rrgnum ar/mill/ftrat.
C\lotrcmifcitt:. :monet /llo f, "t el li']/Iallclo
t~lldtm mw~ dtllill; ,,,,mini.! à mal,ficio fef6 con
tlueant, /I Eve tlllimo proenf'ili, f;!J' perlurbalo
'l"ic'll/a era"t.fotl filtllt,onoEI;, ,cùm n:clls [aIlIta,C)' t.lJera, 017 rofler ;, ornmbm rM~' "ama
tAri/genler " (/1u;r'1/I t, (!)' cu anitnH fuis conjitrclH,q"id ["nt.lI/m r".'{imcl,lmq;fit:'1fll~ "e"""'O'.'l1tIO prltC/pi",. m pl'imÎ1, "VI 0T/1I11 ftlld,o CO~'h7Ua"t Imgllam:'1/1l1m fi 'j/lÎ1 cl/(licitm~
deraT/, ,mt/Ximll,n Cer/~ pr.tjidiumfibi ad rell'lIlM ')l'Tlltles rompt/Tallit.
Sacrificate facrificia iullici.:t. HOTtal"r
qs
j".
�4+
E X l' LAN A T 1 0
1N
LIll.
inimiros,'V1 refipifc.1nt, C!7 preea/a fua expient.
appcllal aUIem famfiâ" If,ff'lid! Il/a''l,uCl ,m fi
de,C5" 'Vcr,! fl ie/flle jit'ba7lt, ,'el pOlim il'l 'Vocal
ipfiIM ilflt,ll.rcldwrn,oltq; animi exerc/tatiollem
i/J optjm~ r' {'IM''luogeneref,crifi(~ m/,il exrel.
',/lIu,,,,T,,[neagratlUô à nob~ acciderc po/eft.Jic
a[,o II> loeo laudu faer,fieil/nI ,('Xil, cùm d,cere
'l'cllrt l,ym"os,f.9' Ji "e/'ltrI' d,uill<C bonitMu pr<fdiealle/of,C9' lm,e/,um c:fT-t'rwd.e.
Mu\ri dicunt. }tt1.11i qllod viclermt 'Daui.
dem maximi.l,C9' aftlduis calami/a/lbUô exag'.
ta Ti [olilltm,fllfPicJball/IlT, ei,u impel'ium reip.
calami/ofum [orl'. ita'lue cùm iU, ,am adePIUô
regiam c1igmtalem ipfos I,ortarttur ad obee/,en.
tlarn,focum i;p dm ban/,(pH! l'T.eftl/blt, 'IItiie 110uu forc, ,./ Ille rtg,,,1 admllllflret?U;'s reulU pcr·
motlll "Ir fall[/m;DlUm preca/lfr ..,/ gm!,",
HeUr.earn Placle/u owlj.s m/uealUY ,[III~mq; [ail.
EtrfllmlHll II/mlC11 Mm pr.e(eIH, 1drn q; prollllil/m
exhIIJCf/t,'V1 omms illlclllgallt, 'pfo TPgl/f/nle 0mil/il profi'er'1 C5" foellll'{" fore.
Dcdi{h IxtitÎJm. Ldtabalur 'D1lI.id, 'J,,'ad
in;!'" r(gnl fu; rnagl/a ferti/itlu agroTI1 C~foCI ta
fore/:ea elHm res polllCeri 'Virleu"I/' r ) lpjifm d,.
'l:",'atejiw /J01l r,t/ami/aIe potulo, 'V/ nmlti fu.
fPicu[,a",UY ,{tel profPmtatem !'OIÏUô /llIll/trum .
Jlaud c9Jm1é 0 lilu~ fom me /l1,tcr IloswrjiC/lloJ
Îlltcrpreralllm elfe III parllpllrafi,frd 'V11I1JI/2; I;~
bemnJ er;" 'Vlram exp/ml4/iollem ft<Jui malit.
In
�l' S A L.
C VM
l' A R A l' H.
4)
1n pace limul CUb,lbo. Smtmtia T,uiù4
."erficuhin explanatio/le pfqlm; Ji/perior;'l exP/icala cfr·
V
l'A R A l' H RAs 1 S.
Oces mcoU ;/11l0Canti1 exa",li fanE1iftime
parc/lS,1:9' ",rios ilf'i1iti.e mc.e, 1:9' q..i ')'lltt
mean, C~ maximu f.epe angllft~s 1:9' perim/il
erll'~ISh,il~ rr{,'],mm etiam lemplt1 miforerefup
pllCu IlIi,(;7' prec.lt/onem meam alllli.
Vos prillcipes til!ÎMil "l'I'el/o, quoUf]; tiîJem
abuten,in; p"limli" rt/J.J ?']1I01lfq; l%alllmo, cr
Jhld,o omni IIImmbel;,s in Mm cur{î, 'lit ml/'; 'Vit.lm (!)' omnlll ')Ii I.e omame/ltfl perJi/mm;;' Jederl{,j,~ igtlomini{Î eripi Ilis ~ 'l"andil~ cogita/io/IfS 1,,;f[r,u al,qciclu in rel inll/les alq; fal1../ceJ~
./fllimmiller/ile oro,qu'o fompcr euaferim 'Veft ..~ Illa pr.f( l.ira cOllfiiJa,CJ' COIM/ltl: '111'0 m"gis
'"lm me opprimcre, 1:9' meum lIomen obfcul'arc
rOlltel,d,rJ,s,e'o magil allll,ore"'Dee faE1um ef,
.. t apucl omlm clarù4, rt!J" admiratione d/g,lf.
IMbertr. ,iè,l fi meum caput injid~s lippe/ere
pergili1,jidltlbeto/e:qllÎ a/lle.1 [alutem 0' d'gllitatcm me4m [emper tlilatru ejl-,e'IJ/(lem pr.efto
femperfu/ltrJIm "d Mm con[mu/ldam • C!J' p~
Il .U 1>tSlr.eimprohltatil, 1:9' pfrfi'/,.eex;gtllJ.t4•
.Alaq"ando tmlrie". metl. rlllli,.; /lummu ,1
maleficio 'VOl f'rol,ill'l~."é."cal/imo p.ecipiti, (!)'
l'~rturbato quic']lIa", gcrite: fe,{ filenlio 1I0{/j!.
C'm. mms folllta C7 bbera > c.:r c.etcru oml/il/lls
(IIr~
�46'
EXPLANATIO
IN LIll.
c~ris ')I~rua ~{I-,rl,[fgel1te,.e""l"il'Ïte,v mm an;-
mi! "I1e'ifru (of1Jirle,at~,'1uHi facÎmd'ml [u:~ len
clfl lll q;Jir"I" irt ,.mml r::r ' ,atio ~r<t( iplat:;" l'ri:
mi! omm {I-,.rlfO COll/fllete ll/l.?,flam, q..am fi ql/"
tlfelfcir me,rlerari,TlIfIXimlllll certè /JTof{trllll'''Jihi
arl re[,'f"a,S omlles v irtutes cempara/m.
Q!.,àel fi VO/,U D"lIm -"el,r~ placatfltn, (J'
proJ"ti .. m""T~/ltem, coifle ae piet,tttm, (titI; ani
tnl< tn exerce/Po m optfmu re/mf,cr hoc pr",n"nti
"'elltre {tlcrificijs gr.Jtitl/lI 'Vohi! J.," [/,ftf m; IIflmi
~ü frer/Jlu concilla/;itis, 'fl/rtm ;mlUmera/"lrflm
cn,or'-"PI[/im"rllm.(aftffimtu mim 'Dei mltlU,
pleuiflim.J'1; [af/Elftaru uliglo pft, 'Vt db,m purll,er iuugr.l mente -..eneremUT ,atq; C;!U l_ges
(7 protceptior.es [umma rltl'g nt;lI coL..tt)/(tl.
Jf ocag' rc,nl~; ill pofle"lImIPcs,~ eogil.1tiorW -..eHTM j" relUiof Fa~flJbtls,V eadtHil,ferl i,.
mi[erieorrlfa 'De; Loelllotc : oC/Iii euitn eiUlllfPicfllllt I, amines PIOS, cr tt/Ires il'ftll1 altent Jimt
1Ir/ j'rccel eortlm.
Ego 'ltlÎrlcm omnes tlrl {,une morllfnl tlrlfloTtor,foi/ mullule [umm; .Del profûrtwlttt , (7 ben;gnita,erllfbffuf/teSJajl/nl:'1"~ fiIPperl't"hlt 110bH bOl/a?
.At ego 'Domine te [.pplici/er oro, ,-, ')fflllll
i/lo t140 fPlmrl,rl'f?fmo 1/0$ "n,icias :fie mf'" corn.
mor/llal/blfl J (Jl' bOl/il otll/libltl 'frc~"f1"emtU.
<jumima ;.1YI~ fxpmi filtl/tl1 ""crali(aICm fUll""
;am II/liml/om meum ;/JcTtlub,li Z.1"d,O compZ,-
uirli.
�l' sA L.
C V M l' A R A JI H.
47
"mi. propterea 'lu'od ciu;b:u mcil /;::rgt ae prdi
.ll"~ t4 bOI1.1 / ml'erll'ih
''11t4'
Ill, tnm 'l'd,emen/er
OPt"'IIIIlt"I'lnl C:7' ')';no,G- F'Inltllto, 0'
e",teru
omnlhll rcbtu ad "V;/.t cultum /lCc'if.a ijs a/mn .
r1i1nt, (7' "Jl1" max/mi.! l.thorrbul V periculu
rlefHI/Do,pl.wdtf/lM tt/x cr focur;r.1<S /lM ben ,~llItate rouceffa rfr.
ARC V M.
l' S A L .
V.
vit [,"élu. li saul. importuni(,i mo tyran"o vel'''"entrr .xagit.rll!, Oeum l'upplieiter implor6t.
\l e virn & fllforem unproborunl cocrceat, &" res piorurn i'tféliths, & prop' iaccntc$ nCrret atqllc
l't. oret .
ru ..
Viaor; ad N~gi/lotl" rp[a/mJ# 'DtIr~irl v.
Erbl mC.l ~l1nblj~ pel'cipe Domine,
V
io:ellige c1.lI'1orem meum .
[ntcod\! voci or.ltionis mea: !tex meus,
& Deu~ m::us.
(~oniall1 ~d te or~ho Domine, mane
exaudl(~s voccm mcam.
Manc infbtuam ad te(oratioocm) &
fpiciam.
uonÏJm non Deus volens ioi'luitatCm tll cs.
NC9lH: habit.lbir illxta te m:tlignus:non
perm.:lncbunt ;llIu(H ~nrc oCLIlostuos.
Odllli OlUnes, qui op<:r:tlltur ini luir:ttc;m: perdes omncs,qui lOqllUlltUf mtlld:t
Clum .
Vir
ru-
4
�4R
EXPLANATIO
IN
LIB.
Virum Canguinum , & doloCum abomi~
nabitur Dominus, ego autem in multitudine miCaicordix tu:e.
Introibo in domum tuam ,adorabo ad
templum [.'lnétutn ruUI11 in timore tuo.
Domine dedllc me in iufiitia tua proprer inimicos meos,di rige in côCpeél:lI tuO
viJm 111elll1.
~oniatn non cil: in ore eOrum veriras,
cor e0rl1111 fraud ulc ntum eft
Sepulchrum patens
gurrur eorum,
Iingllis Cuis dolosè blandiuorur , iudica
jlJ05 Deus.
Decidant:l cogitatioOlbllS Cu is , proprer
mulrirudincm prxuaricarionlt fuarum ex
pelle cos, quooiam rebdbuenit contra te.
Et Ja:tenrur omncs qui [perit in te, ina:ternum exulrnbunt:& protege5 eO$.
Et gloriabunrur in te omnes,qui diliglÏt
Domé tllllm,quoni:un tLl benediccs iuflo.
Domine r:tnguam [cuto bOLla volunt:ltc
tua circut1dabis eum.
B x r LAN A T 1 o.
Mane exaudies. Hoc ait, qlloniam matlltil/um ter"Ptll , CY "ff1'frtilll~m Lex altriblltUat
prudtlombtU cr faeril faciClldi1 : matutinum
ea
"er), in prim il accommodalflm rJl' ' i]1I'od ea IJO-
ra m(/;;;, vaclI; !ÎlmlU .1 (<ftttjj CIInl. ',illc illl/d,
'Deu!) 'Del" mclU ad te de llicc ')Iigilo > e!l' nlio
10(0,
�p SA L.
CV M pA R A PH.
49
loco , :hf,/lIe oTat;o mea pr.cueniet te.
tee
Manelnflituam ad orationem) & [ufpiciam. !?!.olllam lmg/ta Iud<torum rertlng~
fra efr ,tte ~T<teIJionJb,u oraliolt~ abulldal, 'i".e
<Juidem res mirablledl{/u efr,cJI,:im magl/IU affe~4t d,ffieuJtates ad illte/ltgmdum, proplerctt
'\>i[um cp- nobiuffe f.JcimrliÎ,"1 IJorm,f" 1.le nofrro IJOnnl!l/~l;n loc~ ad.ltTemU1 , 'lua fieret oralio rlena at~; ptrfeé1:t. ql/.t "l'ero ')1tTba ad IHllle
~'odl/m adld'fa fi,e, ÎÎt ,ca ferè omnia lilJeù jiwt
lIlc/llfa, "1 W Iloe 'w,jiculo f ,[/um ",,,des .
Et fufpiciam. Verbnm lltbr<tllm enm '\Iim
l,abel,1It /n ijspollalllr,q/t loclIl~ ol{erlltlnt ab'luid e.Yl'~D~ntes,tttl'lue wrb.J I,.f' I",bem Ilalle
felltelllMm, m~lIr "fMlam [~ppleJ( mlJeTlcordl<t I ll<f,0" [r.blalil "d e,fill m omill expc{/tlf,o,
d"m tnlill pmlllo,ùJ' nffl,Eloof!!m alt'lllam fe,.~ :';-"11 Cilllll d, teiteril "12icfitta C!7' implet.:tem,cerll(?wla m 11'cm/labeo, le dl/HIIU non pa[[r'Tum,';t/'O/lH 'l, rml/unlllr,C!7' frelerali II} lua
[-//IDa ('Jlllt.tlt'j!ore.:!"l.
Virum fàlll'uillum,
IT.ceormûtl qllnerl/flm
~
J v
). ,
com'"l1ter 'tI.l impro/,ol ref Trt POff""I,c"men 1/1
.:"~rpr';!Clpl'~ll,,,1I,'r .cjUml "I,tlrtcm Ilorrltllem
fi" IJtt~I~"T/',II7t1'f1,1,cr",{e!trn, .:7 omlll fr c1,t~ c~opeTIl •• 1'l.1 nJ Il' 1I1/,f'TIl 'l\!~~lIm. Iraq; -vati.
CI'ltltllrJore,~.t 'n~"l tm,,{i''{l ,~1 [cdcrtl,O' erlt
deltt,lIt pIIIII.lr,O' omlllbll1 dt cI.1TlI,'l".mlopere dtlfj~etJ~r Iloe Imlllllugcmu pCTIIIlIF"num.
ne
cl
�E.x l'"L A NAT lOIN
iCl
f. 1 B.
Ego autem. 'Pr<f,t,c't,{d tandem fi. bla,ù in;"
tnicÏJ fr/uam.cr mcoL,.mem;'J fmrfam ciuita·
,em reMr[,r.um.
DominededuC'. .Q!lolI;.lm IJoffn ;mmill~
/Hmt femper capiti ip!hu,orflt Deum .... t pro Jin
gU/M' bO»l~,1 Ie''ltla
-.t, fo/et erga IJomines
p,o~
Jib, d,=,.O' co mes {it in t.Wtil perimlù,lIrq; per-
"U" -., ,. .
mitrat,aJllmu~fu,m,
el metrl tmmt.
(orum dtreElo -',I.e mrric"lo dalmare : 'l'id",
dnÎm 'Dei nppcll.zt cam 'l'Illend, raliollfm, 'II/am
'D-,u wf'tmt à nOI,;I'(l'lâmq; "l~ [u;s [mlé/lfi.
mi! legrlltH pr-eJmpJit,
Sepu\chrum p.ltcns. Signijirat ~s ")Jerb;"
t" If/O"'"'' ore protl.Jre 'VeTba mortlfera, '1>1 cie
falul e JI/nu flrfl/m fit,,!,,, e~~,,"! m.,lrlio[M bl~IJ
dilt ,1J /lOIl ',1,.,t. 'Dal/lilcm mltt .. tm 1l,eremIM,
plJ"retTM "of/'llm lIommtlt fepulc/mlTII patl rll,
<JI.'od Il/omm pïgiU<l cm,lm pemiciem it;'btl1
~JfeT,rnt~
TalqllJm (cuto, AIl, Deum {,enr"olmlia
fit 1 tlflJ'l ',alll fc"'O
firm'fi'nlo ['t'ol egerc
'l'ITOJ
bOllo.I,ac pios, Ii/ose1ue jl/columts cOllji".,arc ab
IImmbru ,eil1,i.7 JllJi.{~! immirorl/l/l.
P A II. A P
,r
R. A
~
[S.
0 ;es mM! ~xa,ltl, mtforicor.li<l parê's .pl!f'Clpe ']11"[0 p-eccJ meM,tlllmdt "fttba ) &
tlarrrOTtm Il/mm 1lJxlnellf,~ 'Dett1 mew: tthi
.,ûm [upplicrs mallU1lmdo, re falum il/ll/eoT ,i"
'VIIO Omtltm meam fl!eTII,C;)' PT4fidil/m Ttf0n o~
V
.e.
l~t'1.;
�l' SA L.
CV M
PAR A PH.
st
JJcq; 1111umctrlè jnternntttl m ,Imn.'],,;n te pri~
~o ddttcu/a Inttllil CUnI laclJTymil orem, 'luoael
IIlcre./'UI I.m mlforicorrl,am lualll !xorar:", •
.Aurora "\1;X ~xGTimte • (:.m mens ah omnj.
hUI /ll/f1II1I)Ù mrH "IIaClla eJ~ ,tl/ûmo at/eu ta at·
'Ille hum/Ii [anfl-IJl.mu7Il /It/men ttlllm "tnCrtl~
bor:o-["UIUlil aIt cotllfm olulil atucllfl,mè cxpe.
[f"bo, rI ..m mIl,; pm{lto, t:!7' affIlé/oopelll alj·
'l'Mm ferM.
Cùm entlll libi n:lli/,Ii.{i re{lum, eaf1urn ,0'
Jallff/lm p/aeeat,ceTllf?imIWI fPe7ll f,abco,te d;"lilU non paDi+rum l1t bOlli e;ylerl1ltl/rnl,.,., t9"
ma!~fici Ilatura a11; onlmblU tllrp/tlldmil Ilo/Ù
jnji~'les ilS hM {a"{l,, ClIuralt fIor fant. 'ProfeElo
nlln'lltalllln conJl,cEh+m t"HIIl "m;mt.ll'lJ luJH.
hait' '0' ieges "\1,o/allt)M~; aitcr; »oeere 1/011 mfermiltullr.
Ot/,sh 'l:û'UItl!; fe "IIil~l. cr Jr,ZmblCl conta·
m;nanl:meuJ,zetl, -val1os ,fi'aurtt</enlos{UllrttlUJ
tlItTlts./lomlllfl ('a,bar; , /ll/ lIlanes, '0' IJuma/HI
Jang"l". eflltll ll ,[.c//Iji àCOIIC//'O r~/fJh«m [cm
pllernil crlwtltlb,U "{fi ,m,ft,r•
. .At fgO I,mcl,,,. r~/,I'''H IlomillibJll cOllfer/era
111,(7' ~leflTqs ,pro Ina mi[CTleorrlia JaillI/l,et in.
cOlllmM m [",,{f.tm '1Ulrarem re./,/,o,C7 Il,.o~ftif
fimum rtl/lpiu>n IIrum p,~ /nua '?; ..,fllrr.Thor.
EIJeu. 'Vell/ine [tmper l,off S I1nm,lIenr capit;
~co,1>eHlgia mMfemper ol'fr,utllil. Ir.l'lue ne
.mprw,lws /1J corllm ; "Jid;a.J prl1C/r,l' r ,III '1 ""il ~
�p,
EXI'!.ANATIO
IN
LIB.
Jo m,IJI cl"X,c;r comes esto rro ;uSl,t;a tua, al '1:
effice m,'nplanam,cr faclicm -viam, 'Jua perSlmitllr ad illam beati.f?,mam, o{J7 jfmpiternam
domum ttlam"u'1; permitte allimllm m~um 'VUa
'vi,,,el metu ;lJimICorum de reffo ')Jit.e currimlo
dulmare.
N,IIII IIifi mt:led,l1a.Ji·alldes , meclMia jlJ ore
"il>'WI ,fforum l,omi,Hm, pcrditrj?,morr1 • .,Anim~ms;erunt mfid~s.c;r ~rrrmalil cupid,tatlb,"
rcd""dantem. cr 'l/emtldmodM71 ex apeY/il [epulcl,rù Wererrim," odor affiatur , fimil,ter ex
ore ,Slc;.TJlm produllIt -"erba [CI!cI,tarj.s,~~ [celefilm plma:.:7 'Juall'1"nm a'lCrJi.f?imo à me tllJ;mc[em per fuerlllltfJ>uiem tamell proC Je fcrullt
am/Corum,0' mirrfic~ md" !,laml"mtrlr.
'Dfl~ r'HldlllU lilos //If! 'f,me 1(ex ,C:7' qUit de
me ronci/do j"lerlmt COIJPIr.: Fauge, c'/",'1' i,~
d,es m"c~ù mtlg~,q;Ji:eICTIb/lS fcelrra C/mwlellt,
c;r {an {/rj?1 mlu leges I/ItI~ 'Vlolellt,ellertant']u ,
e"pel1e ll1~s cie C/llll.lIe tria. atq; ilJ femflltTllt14
tm.f,YM pr,c' Iplt",'lUtlllrlO tl l~ colm arrogitllam.
C7' fi/rorem i .HI! l'rLHrrr.f?1 fil/lt,."t à fila Im/,erlo
rlefirere,c;r ttcrtt/ll,ello1rc liO'HlletUtlnt.
}/.t1 Impij /,Œ'nM /,ent/,mt : bOIl; wro) quj fe
dC roM omlllo1 m,[er;rord,.e lu.e cleel,der,mt, lottltia eXlllwlt. 'i>rofd10, ']uocl precor. el/mÎtt:
"am hall; l,ertill/llltuY ÎII perpet/lllm ,C7' pr,tficl,o /110 {tptI1'Îrrlm /,I,wdè. trmu]'"l}/:, {tll/lrrIJ/le tracluct7lt : cr quI fim{/'p,rlll nomll/il lui
colm
�l' S A lM. CV M PAR A PH.
f3
co/entes funt,maximù ajficie'ltllr bOIli.<,al'1"~ ob
eam rem 1Jl1I1'J.Jlam cl-fluent gloT/an de tua erga
Je beneficentia.
1î.clotnine bo/mm ac Pium 'luen'lue bmwo~entia tua tanquam [mlo firm'flltl/o protrges,Cl'
lII~olrmlm con[l"rrlabù ab omnzLus te/is, Cl' illfid~s inimicOl u,m.
AR G V MEN T V M
P S A L.
VI.
Ilxifiim.nt Dauid.m (cciffe hos ver fus, ci.m in
morbum, & gr.Ulf'irons calamit.us i\1cidilfct ob
ftuprum nerf.be .. i11.tum,& m,ritum dus cru,l.liter intcrcmptum.
V,étOT; ;n N'gi/otlJ [ ..per Semintlr,.
'P[.I/mus 'Dal/"l
VI.
Omin~ n.c in furore. tua arguas me:
ncql1e mira tlla corn pus me.
Mifcrcre mei Dominc,quoniam infir.
muç fum:f.1I1a me Domine, quoni:ul1 contl1rbata [unt O{f.l me:t.
Et anima mea turbat:t cil: v:tlde, fcd tu
Domine vfqucquo?
Conuercere Domine, & eripe :tnim:tm
~eam, f.l1uum me fac propter mifericor.
d1am tuam .
~.ni:lm non cCl: in morte qui memor
fit tul, 10 lnferno autem quis confitcbitur
tlbi?
Laborauijn gcmitu meo,lauabo per {in.
d 3
D
�f4 F. li: PLA NAT t 0 t N LI n.
gulas noétes leéttlm meil.lachrymis meis
firamm meum rigabo.
C ~ligauit pra: amarirudine oculus meu •
inueter:ll1i proprer omJ1e~ inimicos meos.
Di[cediee à me omnes , <lui operamini
;niqllieJtC'm ,guoniam exaudluir Dominus
vocem fleeus mei.
Exaudiuit Dominus deprecationé mea ,
Dominlls orationem meam fufcepir.
Erllbefcallt, & contllrbenturvehcmenter omnes inimici mei , conuertantur, &
erubc:fcant valde velocieer.
E li: P t. A NAT l O.
Domine ne in furore. Orat rtellm
,lé",
Ile ui-
,ni! irdellllde flCllm asal ,
art feelu!, 'l"ocl
commiforat, 'llinJlCiit{urII 4cerbilatrm ad/llb,at.
paterJ/am folleTltatem.
Sed tu Domine vfquequo? Q;lanclill (;11'l'iit)exercrùù'Tam lllfi'ppitcem tl/ltm? 'l"OUf'l;
drjfeTfs curat/ontm am" •,i,!)' (,r/'Oftl mel?
Côuertere D mi ne. ZdtJ1- a""TI'fft fariem
,,,am .. me [lrop,cT {<elerll,i,!)' flagrlla mea:"HII'
'1"ItJU lill/clm/ {liiieilllu • oeil/os IUos "d me (OlJurTle"l'tando lI11imlu meul/lllmrlis, i,!)' mœrens
tUIJU ad te conucTfrluft.
~njam non dl: in morte. 'i'Toplerea
(tlHfulI) fturleo, 'l"ampriml,m àte [.1IIa,., fl/I/_
Id
VI .l m
me.:lm:'luo/I/at/! rerlo [rIO 1 lIulIlI'"
llqu.lm fiem cura/iO/lii
,Ji 'V.ta eXctdi~J
flr Tt-
mfCum
ferllln
�P'S A 1. M. CV M l'A Il. A l' H.
!S"
ft'~m .."u·lnera.cleltl1otum. J'âo il'quam 'Domi.
ne,I,ominem Jic morimttm .."na cum 'l'ira t,erde.
f'e ft!)' lui n;e'moriam , -cJ)' -confitendi percali fui
fact/ltalem: qu'ad fi atûmlU tUtlU 'I1el /t4; ,.uor·
d.tlur, wl ptcrala {r.a cOlplealur, inAnÎ! tu~
mu cOl1f~(?io, /tJani~ eft ftlwtecordalto. Jic fe7c
"crerc! exp/ana»!• .Al~ "ero lotum Ilu/JC locum
",'crpr~lantttr ;'J ellm fmtrntiam , ", d"ant.
'l>irum j:ml1"m in maxtmi< perrru/il'Verfanrem.
de f4lute ji,a Ol'are, CP' oftendere, Je in "ira tetine"dum ent CP' ad CM." rem demon'ihandam.
ca ralione 't'tt"j',a rp[um "VJo.m ")'idcmlU ctia7f~
in 'Pfa/mo xn:. c;:m al!,'!2!.e 'Vli/IIM in fanguine meo,fi dffceudero carTliptiollemf 'N un'1 uid
confile/Jill,r 1th, r,.1u;l, "", anrumtiavit "")Ientatem lIIam? Me i/J alto 'P fa/ma art ,N"n'II/id nar
,.aOt, a/t'lt/il JepuldJTO t1"fcricord,am wam.
C7' ....eTit~lem 11/11111 hl ~erd,tla"e? lla'}"e <)IIIlct,.r eti"m "~oc loca moriens dCl'recari, "1 i/l "ira
mallcns pof.,! Deltlll /au,M,1« celebrare,C7 "e,.am TC/t"tO,.rm inteT ti/orla/cs lon.~t, /,t/eq; pTO1'.agtlr c:id ,wte '1,d f<lrcre j,orcTat ,Ji è",Ia exctfj'[Te/?rtI 7: rllt/cl F,re 0poTlrt, (0"J~P'9/lê';I.J"e,
"<1 fané7 ...(..'prllll»tt, 0 I,ro lauda/la/Je aPrcllaTi.
C;,~ "Vocablll.. m IJebTlI!lInt. <Jllod mterpres Loir;.
nlH Cirtl!(lf,m fertl/U1 "'Per/;I i/lf~rn,.m propriè ftplllrlJTt~m figl1'firare,tamtrfi cDde /Jom"" P-4/~
'1 1•0'1; 17I0rIIIoruUl "/'Pella",.,lam corum 'lu, ius,
fr~,fa/l[/i2ue ')IixfTtltll'2uàm (omm 'l'U
i,.
j,.
"",'4
d 4
�f6
Il X r LAN AT lOIN
Cl' fcelerihUl celltaminali
LI D.
à -vita dlfcefTeYtmt.
Lauabo per Gngulas miles. Lefll/m [:.um
lUlulterq tl~rpip'.mi fcditate commawlarat,
maculM Je aF,dl/is /acllrymü de/etnri/, ait:Jiglli.
jcalls /Iil -verbü Ji~mm'HII allimi dolorem,er cr~
cialum, ljlUTII Ji,ft;nebat ob legem 'Dei -viol,,·
tam,C9'.turp~tlldilltm fce/~rù c.ommiftl.
Caltgaulr pra! amanrudll1e. T'icit, Je -vi·
tam "l'iucre amarift,mal'/l, "t i,ltn pr~ COllti'I//O
Z'IElU, C9' lae/,yymù penè oeu/os aml[cri:, d'lm
c,lipam C9' peccata frh1:C!J' acerbM inillriM ilJÏm.
comm de~tre /JIl11ljl/am drJinil.
Difcedirc;i me. Solet "Vir [anElUl,eùm de·
Jleuil c,"amiratcs [IIM, V' rniferieorrl,aTII 'Dei
implorauit,repwrèanlml/m eX/II/arare, '(!)' "1'0 ces l"li/i" plwM emittere :glorians, prues [UM
il 'Domino alICI,IM effe, qI/a q",d~m re /lOs ma.
net.Ji ad 'Deum p",rammtc acmlallll/s,no/J effe
df#blralldum,ljulIJ eiUl clunmtl,ml f·uile exore·
mUl,C9'propltlMII numetl flnriamUl.
M"
Ill"
PAR. A l' H R. A SIS.
o mille /Je ni
iracl//J«è m·cum agr,llé",
meum [celas "illllicam/u 111 actruitatem
ad/llut,fod p,lltT/Um feumtaltlll •
.JtTiforere Il/ri mlfmcorrl,,, paTenS,,,?;eT tnim
t:J' graluftimè afeE/us eJl a,I/11H11 meus propter
fee/cris arlmift' magmtudmem, erUlII. "l'uillera
fallltar,ulM fomen/il, t:.9' rem ed~s III" ,l,menti.e
fana.
D /Cd
Sa1l4
�l' S A L M. CV M l'A R. A l' H.
57
Sana me 'Domi,le, '1uolliam grallit.um~rbj
CJ' cttlamitawm,ita "Vires 0' ani mi mei 0' c ~r·
porù debil,tanit,.,t jam nulla mi~i fJm [alutif
oftClldalllT, mé']; IJon Jollim "Vires, [ed "l'ita iam
~tjiciat. Et tl. 'D~mj"e 'l,talld". e:tercebù iram
IIIJh~I,licem mifericordi.c trI.c?'1I1OllfqlJe differes
mralio/Jem animi,O' cor/'orù 1I1eI?
Auertift, pater optim~, faciem wam me
propterfi:elera 0~ jlaglti4111Ctl:"llIJc '111.tf~ tan·
dem placalus omlos Wos ad me cOllllerte ,'luando
IIlIimiU melU lmmilil ,C9' mcerms 10tlH ad te COI.
Ilerfl1 EJLLibertl '1"ttfo Ill"m 'Domine itlm tantlS m'1Iù,mé2; [allHlm C7' mcoll/mem [~rua pr~
i"jinlta bemtrmtalP tlla.
Q!fidil/ual,immawra morte fPirililm mil,;,
C7' hoc ium"dflm ( .cli lumm cripere?.A11 ego [en
fi',\..)' ",ira fl'olintm l(",d~s I/f (U rllemOrtlre,lIUm
1Il0rll/Ul i"ter morttlies J.. "Ehftmlllm nom en
trlUm celthare poltro?
111'ell'go Dom;lIe,mo tcterrimrr'" [arillul [,
eiffc:l'erfl'icio me[celru onmi cme;lltr. ')Il/Id1C411
dllm comm;Jiffe, ,j'tm m;[ero Pri.t cl,ariflimam
1'xorcm, C9' "V;tam ptlrrter errperem: fediUucl
i,.cm flio,Mm [cmper [rriffe lemtatcm ,Cl' clamm
tltlnllu~mJ"VlpcelÛIC/lli "Veniam faciIè (/ares~
"~(l'le te per~l1Iltillm mors CJ' permms,[ed a~11~
bit., (orrento/le [alm li!)' "Vila deld7 aTel.ll ac ,g.
II+T cogitatione roboratru, nlm'1u~1/I rte mife,;cordia lua 'Dom;/lt delfcrabolcc! i 'lrT~clUo 111>-0
n
�fS
EX l' LAN A T 1 0
1N
L
r Il.
[111,U' [calore itf(Cl/S, animo humil" U' dem;j}Ô
ribi m.. nlU fl'pl".etS Imtl.lITl: C'l' fi par/CtU illM
llol1eJ iuter JalJ.,,':7 fla:~,iliDfa gtfl/dlll (("'fi,ml'fi,rellqutU omlJrs cgo.dl/m ""ixero,lIoDes intcr
'l;~mitlM, 0- am.:ra fll1J';ria confimltlm , Si le-
'f1,~m mel/m impura ltln./mecontaminal/i,iUum
t'L~O Id"SO (7 ptrmll; l.:d1Tymarum fll/millt
lat~a"D,
Seri iJm 'Dom;". FltÙ r"l,ér'1l1e plI'''tfrum
detl,,;am pr.e COI~tiIllIO lutlt~, Cl' lachrymij pw~
omlM amifi, dum cllipl/m, U' pcuala mea, (7
acub,,, ;nHmtU ill;miforittlejlere /lu']"ii dcfine.
F:1cep,tt à me omlles. 'l'"n/IHI; il/fiel'M mil,.
C7 perlllc,VlI cOmptfralU, 'Dom'llIu tt/lm com.
miJmll1U rJl' flelnles, c:r 'l'I<CTi/'"ndM ')Ioces
"wu:'Domllllu tlltdwit prtas metU, 'Dom;IlIU
Jeprcr.11;orle me" l'I,tel/l/11 'JI' TmlJi.
1Ioc ;g,,"r mtcU,<~enlcs 'nimici mei embt[call , c:r tlmore perle,nt; romrerll/[cant, cùm
')I,detlllt fe opini"" fila de,eplos cfft, U' 'lucm
l'"tab.ml al, 011""''''' proditum ü' ,{efirwm, cer
lJant pl'.tfirl.o 'Dom;'11 Jefwm (7 mll/lIfl/m 'Ife.
'Froma, l'IlIiore ,,({et! l ,i" fi'gl/m Jubilo fi couq.
cianl, '1'" modè tam alrOCller me fiC [OrllU/tU
mttU oppl/gllabilllt,
ALlA
PAR.APIIRASIS
CAR M [N E.
Nt fjl1tt.Jo domine me fUH4 ji,roropprimlf.f,
lUYt
�l'SALM. CVM
PAI\.AP'H.
f?
Né),e ira ~Iliat tua:
Seà ~u.i rater lmhi es, paternrtfiLium
S 'lleritttte puniM.
Mifirere Domine iam mei,;am triflipU4
.fil/rem querclis admoue:
Nam dird morbi v~ mjfol/f/m conficit.
Me vitlf deffituit mel1.
quoI/ftIlle diffères Dpfm t/ldln
Mf~ fa/uris. negligmsi'
~/ftJlte vultl/m. ll'atf~ auerlcs fl/lml!
Tuo benigno lumme
Mecs doLores intl/ere Îam paler.
1\I1I1[;"i tantit. eripe.
!2..!!!e/ me,nro,morte rapere tdm cita illt/ar?
Ectjllid ff'ulèfJro condiftu
Tui memor cro?t!Ctjt/id tUfU dmatili
Cantdho l.tlldesclfrmind
sj c<fde me,&, leE//lm l1Iellm {ibid,ne
Contamina/IÎ [ordida,
Et tI4
v"Ct [ach'ymdYIII'IJ me, meumi leE/lûllm
Lauabolargo fil/mine:
Me nt~tla nox,mc nutla ll'x in pofltrl,m
Non lacl1rymantem ")iderit,
fI.!.wsfj
�60
EXP
LAN
AT (0
1N
t: 1
B.
0!..anquam Jatif, foperi fupplici datum
C~,
. 1l-1œrore ùtm contabui,
Flet!eque fe.!fa perditli itlm lumina,
Peccata perdirsu mea,
JnÎrtriMi rmomm amtM hoflium
Dut» flere nunq/~dm difino.
R.!culite proml impi ,recedite
Mtll.u in or,u:nam DeU4
su/}ir~s,ldCbrymi1fh motlf4 cft ml'is.
DomÎmf4 pi/U preus meM
BenignU1 altd~#it,fo.llttem fitpplici
Donault optm/w.' PMer.
Ergo crubefctlnt,&, dol~rt' prflimi
N.!!mpantllr hofleJ,& me,e
Felicitati tjllifrJllÏ! inuidet,proml
Fugiat ml'tu prrterI'ÎtU1 •
.A R C.
P S A L.
VII.
Et/i n./ililll. C.hryroil-omul. Theodorltu!. Be
aplld Latinos j\I/gullinu. uiflimorunt,tituhlln huiuscarmini •• d Chu/im Ar"hitem rererenaum eff.,
Be contra Abralonem, Be Arcbitopluli. perll.!i.m
vtrfu. iprol fuiif. conf.élOI,t.m.n nOl hic in port.
Hinonymumf.quemur''lui incommen! .ioli. hu.
iUllibri(eOI aut.m Hicronymi .if., multillrgumen
ti'l'0lfumu. oHlnan.) i. In'!u.m Hieronymu. C••
tis
�l' sA LM .
CV M l'A R A l' H.
61
tis planè demonftrat.& titulum,&verCu$ ad Saulem .
perriner.,in qua quidem [ententi. omnu fere funt
Nebr",i. Q!locl Viro Dauicl in hominem amplifsi mo
r.gis hono ... & nomine affec1um, & eunJem foee.
rHm fuum Cub alieno nomin. inu.hatur, rem Cure
modeili.vconfentaneam facit:iMmque ab aliis fcri·
pt oribus fa éHtotum .[[.,nemo dt qui ",C;iat.1 ta ta·
men verUln nomen fuppre[sit, vt Catis indic.rct, in
quem [criberet,cùm cum remini !ilium vocat, in cu·
ius fa milia narns cfr Saul, qui Cc ipCe !ilium lemini
VOCAt in libri. Regum. IUun autern fcire "portet,
Jlerhiopem à lud.;. chufim appellari. Attlliopem
vero Saul.m voc.t.propt .. eius proAigato$ ac pcr.
dito~ morcs. in elUfmodi C!nim hominibus nomen
nigri apud vereresponi, vel illnd Horatianum .indiCftt:Hienigcrelt,hunetu Romane caucto: & 11Iud,
JI lbu! an atcr homo. Loquirur autem Saul in libr.
l'cg.hune ad rnodum:Ncmo cfr qui rem rnihi in,licet.omnc. dc me roUcndo coniur.fri •. quineti.m filius meulCurn D1U1lc Codet.rem coilllt. qu.m fic
exc:itault, vt Î5 m,hi in lidias fac:crc nunquam intermittat.ltaque ",m tyran nus hale iaa.Nt in vlIlgus,
& g~n.n,m futlm proditionis infi mulatum in inui.
cliam f.lCo cri mine adducertt, vit Can aus fcf. put.
gauit hiscrimlnibus, in quibuscommemorllt innocentiam Cuam,& diuinam iufritiam aduerius crud~·
lit.rcm hulis implorat, & illius intcritum prxdicit: Oocot autrrn ~oHx.mplo [uo.fi qua iniuria af.
fi"amur, li quo ln periCilto fimus,.c! Doum eonft"
gi'l\d~,m dTc,& ab co folo opern exp~éhndàm.Tor.
ret ct'ftm impruboJ.& nuccntu,DOI iultltiam, &C.·
Il.UUtcm l'r.\',lIeans.
�6.2.
l.XPLANATIO
IN
L' IB.
PfdmtU D aui,l,quem minil'Dom;no pr~.
"et hil CI/U1 jil~ Zemin; .
VII.
Omine Deus meus in te fperaui, fal~
Llum me fae e~omnibus per[equenti.
bLlsme,& libera me.
Nequanclorapiar vt leo anim.1m meam,
laeeret,& non fit, qui eripint.
Domine Deus meus fi fcci iltud,/i en ini
quiras in mambus meis.
Si redcliJi malum h.lbenti mecum pa.
cem, fi de(erui aduer(aneé mlhi fine cauf.1.
l'erfeql1:ltur .inimicus animJm me:un &
com preher.cbr, & conculcer ill terra vi am
meam, & gloriJm me.lffi in puluere habi.
tare f.tciar.
Exurge Domine in ira tua, &: cxalt~rc
coner.t commoriones inimicorum meonl.
Er exurge :1\1 me in iudlCio, quod man~
(!afH,& cOl1greg,u io p0l'ulorum circumd,l.
bit re.
Et proprer h:IOC in Jlrum regredere1Dominus iuc\icabit populos.
Juclica Ille Domine (ccunclùm iultiti:lI11
meam, & fccunJllm illnocc.:ntiam mcam,
quœcll:inmc.
Con(umct m.ditia peecarores,& diriges
iullum fcrut:lI1 ~ corJJ,& renes Deus lufle.
Adiutorillm meum :l. Domino, qui [.,[.
D
uosfacit reaos ,.,,);uc.
DeU$
�P SA LM.
C V M PAR A pH.
6;;
Deus iudt!x illltuS,& Dcus iraCcitur per
finoulos dies.
N iG côuerfm fllerit,gladium t'iUt acuer,
arcum ruum tetendit,& parauit illum.
. Et ipÎt parauit varJ. mortis, fagittas ruas
ln perrequentcs eIreci r.
Ecce parruriuit iniufiiti:un,concepit dolorem, & peperit mcndacium.
. Lacllm aperuit,& effodit eum, & incidic
III foueam,quam fccit.
COllllCW:WT color dus in C.1pl1t eius, &
in vercicem iplius ini'luitas eius dercendet
Confitcbor Domino fecundùm iuftiti5
eills, & pCalbm nomini Domilll altiCsim{.
li x r LAN A T 1 O.
Pro verbis Chus filij Iemini. Sault cl,,4-
pm
nomjn"t,irltft_.A~tl,iopem propter till1 profltgatos,ar perelltos morts: m elufmoel, enitn /'0m""b'l1 /Jomen /J'.'{"Î apllel "Peleres pOlli Jolitum.
inA,r,mt CI/am 'POt'C,t L,Jtilll: ila tamw"Perllm
!lomen J..ppr-p'i ,1-/ f./IH uflcnderet,,,, 'l/~em fod
bat.rum film "Vor,lt jililml Zemini. in C,"U1 fami
lia lIallU €ft S.lll/,'1'" fe ,pfè fi/lllm Ztnl/ni ')lord
i,) Ilbt~1 1\::guru •
. Domine Dcu~ mell~ ÎI fcci ifilld. Egil
~m'l,m) . omine o/"'nl I,.am exp rrfo rOllfciU4
wno W~~.t me.t: Q.!,'orlJijel COIlIT/llfi. 'll/oel Saul
'711111 Où'J l',jiet:11 j/JCJlla"'t.t,a,re.~"o;»fi'/'of,o
tH4 [am.perfe'l/faIUT immi'II1/1mmit TI/cil, cre•
.Q..uècL
�64 EXl'LANATIO IN LIB.
Q!/od "Ptro [tq.lilwr,ji mal"m reddul, habenti
mecum,O'c.,dl,ahet hane flntmtiam : Ego quidemSa,.lem"/um ille mc amanter, O'I,o"or,ftc'è
traé1.11.,t, "l>lIicè cblrxi, ji,mmd~; [tmper o/Jfer,~.:tltia COll":C1,m "l>Cra ~ ne "erbo 'lU idem "}Iiolat,'I à me an irrlll m al'etJtlffet , méq; omni CO,Jilt'l
capite cr fort/lllil 0pp":!,tJarct,lullt"ln abf"'!,
11' iniu,r;M <7;Tallij?mJ.14 'Vlcrfcerer, "Pt (;;m md,;
n on Jernel eiul opprimmd,j.JcllltM areid,ffet flm
ter i/II pepercerim ,[tmper ei m faluum me.e pTot:poji,erim: '1"àclfi mCnlior,perfoCJMlluT ;n;miClu
a//lmam menm,O'c.
Et cxu rgc ad me in iudicio, quod mand.1{l:i. T .. 'Dom;"e pr,tce/,Jfllreé1ml"u olli",IUln "t COS,']"Î vio/nreutur ,,,,juria prollioerent.
neCfue IIl1qu em ji/JereJlt illmf7è opprimJ:tlHr;,'{o
l'r.efta''l"od al~s faclmdllm pr.tceplfti,e9' 'l'IIJ·
illea meal, ;mptru Tyra/lIIi.
Ercongregatio populorum. Id ']lIiclem à
jilmmil "jris olifèruatllm,f!!l' memor/le prodltum
tfr. 'l'laleJclU''l"e l'r/J/cll,e.s mt/I"llIm filerr'nr,
fo",pcr rd/es c"" rMu futDC : cr oh cam c.mJam
"1I;O[oS prmcïpes p/lU c~:emplo, 'l',iim pter,lIO
1Ioccrc"l','àtl permlf/ti ;m,'oItores eomm ex/n.tt.
lIaqueclim s,,,, [I/omo j/erd,t'j?IImu, 0' eontcm
plor 'DCI rrgmlm ob/lllcret, 'Jeetffe eral, mgllg.
;/. cU/itall' mToIlt/ rerllm cbJlÎl/tlTUnt.ll oc ItIrt/IJgens 'Dau,d,lIoJl lam ",t<ff" ,t , 'j'I/ITII rellgion;,
(!)' [.,[U/' ",,,,,m conjirlclIs,f"Pr!tmml ',!ralllii
Jètlmv
�l' S .... t.
C V Ml' .... Jt A PH.
65"
fceltribus expofCl/:conjirrt'ans [ort,"l't eo fI/Mato
populi ad clIltllm dll,j',I~m reuert,mh~r: ,d et1m~
Jigmficat,Cllm ait, ~ congrr~dlio populor'Î ClrcUlldahu tt,cr rt "l'era IIi1l1lftrè eft,quoil magl!
tlmmos "l'iiigi ad religionem exnltt , quà". .,.h
7>t.1I il.rh,il flll documwta ~OIlf1,tuit, (9' tnfign; ali']/lo facinoredeclarat ,fi &Olljj cOllfulert,improbos -rleifci.
Et proptcr hanc. Td tft,pro falutelmiu, ci.
uit4tU,crCO'lIIf11t'u d.cI"ra "l'lm,1:;7' pottftllttm
tu;} III ',omi,lfs ,mp,ol,(9' omui fctler~ contami,
natOI:"t qlli le 'JllaJi .aCCllltm, atqllt ',um.ma
omlli4 d:fticienli IJtg';j.üt, rx,elfum (9'om,l/;;'
,erum mod~ratorem cJjcmtelbgtÎl, V' Janlllf?'.
mllm "umen lu,.m debltoclIl~II.,·em'Ten"lr.
1UdlC~ me rccumlùm iunitiam md,Noll
')Oittutel ji'Mprd!lllcat rI! ")0 , rb'" aut lurl.llltm
j.télut apud 'Deum,']uem appeUal alla loco ",t,
Ne IIllrtl ln lu./IC/Hm cum f. rllO tua, 'l'"a /la')
iul1.ji'tlb,'ur ill conJPdll1 /IIoomnij.,.,uws: fiel
Jigll/fictt t,fe 1/1 CO,/IJ 'fila aC! UfoWY ,Om/ll cu/pa
'Vacllre 'l'''ppe 'lUI IJfq" , TC, //t'lue 'l'crLo S.,,~
lem "l'Iolarlt,
NI" conllcrru~.NiJi (in'l'llt) fau 'em fi,a, it
Jetlerum plll/lllUtTIt ,pl'. '/, a II/Ilnl gL.l,llo,cr fllgltlH 'Dc,,"ttnru'lfm ,nc,[ .. Ifuf "altS [rut 'Ptt
Nld,nam lf.~.m'f4 ml.I,Til 'li.!, IIm,s.. , l, ln Cl' fa
git/i1I,ofl/l~m flllIF 1.lIllItTlllum,,? (uo ft glcl,
dto trattC/fIe)' c ,.ul! III 1'C1.'1I" ,1/, .1 ,1""'l/e.'Tr •.
"
�66
EXl'L
NATlO
IN
LIB.
gala jil;l:ilaqllerelH d"it,l'Hm glad,o,C})' [agit
Iii ,lomi"i inlerfeEEum iri.
Et ip" plrluit v~f.1. morti . rd rfl)n ipfom
saulem arma mortirera Imeraraml. Jic apuol
Ezecl';elem,11",.r'iui[qlle ')loU mter[d/'onu IMbel ilJ mali" [UII/.
Ecce p:lftunuit. Exaggcrat improbitflttm
saulù p"leT1erl'ill/a all'gOTla.E(I- aur ~'l'UDP 'lf'r~·
'Tllcp"oceptlumim partIlTié.(, rppIM m;tect·d,t,
,ocerit alllt'S,lIIl doloréex inuid,a, ,ùm 'l'icler~t
rDauidélibimu gef1aTI~ ,~lori.1 pr,r[mi:par_
IIIT;"i! aulé ini,.ft,l,a, C/~ cl'fI,mulalo ortio pel'.
n;ne"/J ma,hill"bat~r:re/,erit alite mmcl::cI;;,
C/i./II oll"" ruit patcfe.it,fJ' fino in.ficlla, if CT/mi.
ne illlloctlltéht'll? perfocu!1I1 ffl:rl~"' enim rit"
;mprobit.u,qllte prim anima ulaba~lIr, tiiqllflm
l&ttru~" ,·tero i/J apmr~ proc/lit, wl ait, Jau/cm
cOcepijJ.: '/o!OTem,propterea (1' 'ccl m",llIl/al'~lIIr
ipfÏ ca/am'taré,C7 morte,rllI flllteti,e rttponrltt
jct'luod pauta ",fra r"bi/lIIgiIIIT, COIi//er ut lIT do.
lOT eiIM in '''l'ut e;It1,id rft clolor, Cl' pm" /ps ,
<j/la7ll m,!,i mollChalllr,inei:« caplltredMlclaf.it.
L:twll'l :lpcruir. Aliarfttlll-goria, quoC Jignijical fore,,,, ~a/~l in ~a mft/:; i/lClddl,lj/lte pa
raue~at ,pji:r>a,ll,[,. Q!4oc~ al/te res fUII/rM proJ/uncI~t~ermdc ljuaji MT" rerum tempora ja".
jlr4!urierÎnt,ltl-,jir,cr cOllji,et",[i/lc li//~I/.e Hebr.t,~ {acit.'1 u4! rcs fU/IITM e:xpTÎmcrc
tl lJ
7trbil f empru l'r.I!tcrill/m JiZllificalltlb l/J.
Jo!a
1''''R.
�fi SA 1.
ç VM
l' A R A l' H.
67
l' A R A fi li RAS 1 S.
DP
Ornint' 'DwlmeUfù' l e 'lino fJ,em loca/l;
ornn;I,m Ycrum meal'um : at tt~, oro, ab omm r;efllo ;lIimieorum me conferua.
11011il immanu ~ feru,l.t:w'fuam leo.fi'Tote illc/tatru rapiWT ad c.er/em meam:ex "ui/~s
ore,tle {aucihM 'V/tam tnMm tu feruare po/es"
pr4'lerea ncmo.
Ego ptl/er optime,miferieoytlitlmtuam JiJenter implol·o.ji·e/t~f illl/oren/ia mM: ']uil'pe 'lU;'
rnll,i foufcHU fim,me Ilequo id commififTe, 'll/ocl
SiI"1 CT/mi/lalt,y,lIe'1; t'Î/Wl'if.c,tII/1 imperio -vIltU vn'ftltlm mfiJ"t-j (m!Je.
F.;ro Yf~cm'lJuoad Ille me amallter ,e>' "0/10rificè ~raé1auit,.m;cè dt/exi,lanlflq; [em!,el' ob.
[trummil col.,i:C1/m 'loero U /le 1.erbo 'l"id;' l'iolal'.(,j "l me illIImita/ipn"JJi'r,mi1; omni conat",
'''l'he n' [orttH,Îs 0I'p".'l:"4rtr,I.7til ab(.tit,"1 ini,~yiM gr"', if/lm.1A 1·fc'fcerer,"1 cl; mllJi "p femel
tiltS "t'pTlméd, f"cult~1 acci.{'!F't,jtmpLr tlli pe_
percwm,[emper ritt. {tt/lite", mM pr.el'oJi,cTim.
SI mel/tior,info'lIMtur lU- fl/girn/em (9' ca.1'i~t.m'l"P [of .. ", mrfll11/ttlm eripiat [ttl gloriit
'luo'lue 1:7' ort/nem memoriam lIomirlù md ftll'
'{'IIIS fXli,,"',~ 1 t .
.l "
. Q.UOI fi ',!o",,"l/e i/l/Iocc/Il f,'ffl,Ji mll,i TTllnu1
-vtolenter fJ.flm! /II,ql/ulllo, fi l' lIfto pale1'ï.?']uirl
t.l/It..l i,~ I,oml'l el Olllmul1I "it;oyum ferl/oJ,Cl'
mimshos 1(llÎta/e-vW il? Vt~re 'll/d!fo ;il11I poe l.
�68
EXP LAN AT lOIN
LI It.
tmtia tua, cr declara"V,m Jetteritatù,C7' iuffiti.e contra "Pim ,eJ)' magnitudinem foe/er/lm t ml
torum:iam if1amm immal1illm beillarllm impetlj,m,e!J' rabiem comprime.
Tu Ctrrè mandaflfcillltal'im retlori/,f,U, "t
ros '1"; "Pio"trft,.r,illil~ria proll1bertnt, 11e2; nli.
lJu em fi!~eren~ itJiuS/è oppmni,: lu, trgo pr,tft.t,
<]IIOri all1s [aC/mdl/m pr.ereptSt, , &' rleh,tas ptt'1114 repete ab impio tyratmo. Hoc Pgo certe non
tam 'V;t.eme.e, <Jllàm t/l.e Jantl~(?, m<c religioni
cr faillli ,;t/;/tm cOII.(!llrns pcto. V,deo rtge bar.
bal'nm,inillftllm J &' contemptonm /JI/mini! lui
quàml'iltrimos IMuere Imitalores fili , cr piu&
,am exéplq,cl',àm l'trcato cil/itali tloeerc. VIdeo
:non fillea cerbifm,o an;mi Jellf.. , C!r dolore, fa.
tra,cr cer~mOlliM , 0' Irges 1'I/(gO proreri , cr
'OllmlcI,ri. Q!,od fi regis Impietatr, ,0' fl/Torem
;lIfiglli ali<Jllo JUJ'P/ici 0cocrccM,e!J' ~llllfll'i~ i ....
fhtiot tllot doc,'lmenttt rO,,!I,tIlM/vt mUY,sal ho
rnhm,te bOTHS confitlerc,lml'rollos "lrtji'l: profe.
8'0 rellgio, e!J' Jan{/it.1J it~ tllJimis mortalt"m
ruipittlt nnlif]//um dlgltilati! lowm,'Y !'oP"hu
maximo co"Jenji. (XCltab,lIIr ml colena,1 <!l' 'VeJJcraridum [umm npietatc nomm IU /lnt.
Ittt'lufpropter fili u/cm cmita/i! Im;U4 dec/4.
,.a -vim e!J' pottfta/em /llam in hom;,trs iml'ios.
Cl' OTII",bH4 fce/ertbU4 coopertos, 1't ']/1; te 'J/llIft
;ttrentem, e!J' !lIImantl OTt/ilia dtf}lIcÎenltm pro
",111/0 dU(ll/lt,tlli'celfum omni/lm TerI/TIl mode.
r.t/or
�"l'SALo
CVM PARAl'H.
69
r4to Te minteUigant, a/que in poHeTllnI fumm~
reueTetia tuo lIumi ni preces,(ultU1, honores adl,i/,eantoSe,1 'lu:t']uam pro tua fingulaTi lenitateclltttl~rn4m flllfe IrocenlibU1 co ..cec/~ imp,mita
tem:nemo tAméin cam fllem ad,I,lcatllr;"t ex,frIT/let tefcelera ~ jlag,tiainlllta impunitJ']II./:
c/rtll'{[.l rum. s,ilicet temPM erit, ,ùm de cI,[/"
(7 faé1ù omnmm mOTral,,~m ruc/,cia coff,t,;mtt;T ,in 'iu,bm wi'lue pro eo ac 'luif'flle merebitilT ,aut pamas crogaLù,aut jlTollmia peTfolues.
s~d accelera Cj,;,efo clomitle , ~ fi me ",i'iria
il} Iiole p'riClIla 1'oCatum "pu/cs, irmoce~t~1 mi[ererc ,C!]' il};micorum "l'lm a/'lue impel'I frange.
E"elllet cert~,qllod precor , iam iamljlle iT/,PTO/JOS fua Jcelera de med,o roUmI, 0 integritatem meam maxml~ bOl/il eumu/ab'l JomwU1,
<.lu. pro luff,tia [ua p,orMII,imjlioTû"''l'le rationem femper I"tbel , "t'J,'e ab "l'Ilo "l'/Ill'Mm faa;,
POIl fi' ''l".ppe 'I"; IIItro}1>1ciat i,~ ;1IIml05 fen[U1,
0' affdl,o"r. I,omillum.
S,r/'H (7 "Pltrt mea iuftdeac IIIttlrt Dei cft.
I]lIi fimlat omnrs "pirtHI~ "<!r plltatu rtmautes .
·Dell! ,c'iuiftmll<! cft iudi·x , ·DelM f!l' oomu
mm, 1,,-u fa ..er, C7' nocmU s pumrc /lOllwler-
',0
mlttrt.
ItaCjlle llifi '1,,~mprmlllm SaI/lem irnprof,it4
ptrnitll~rlt,pr,f rlICOI/b~ breul pt r JimJTII~
tlpdcclU.~ ignomlnram rnttrltllru.m.lant ;;ladmm [u/ml exa,"" 'DeU/ :iam /erenc/If ardi, at, 3
tIl [u ,e
�70
EXPLANATIO
IN
LIB.
9ue in iUurIJ,C.'J' coderos IJorlel Tl/ eOI fag,ttlU,&
morl,fera rela prcpart:u't.
Er) "oHis perl/idem Tl/lhi,C.'J' pe'ïfem iam l,w
mac/mM/llr, Q2lcd fiellH ille in me concepwm,
at'l" e tl/limo il/cl, Jilfl' partllTiebat,id[crllII erlfp,t toll/dem.
N,IJlI il fa/lac'.e, ni/"/Fal/di! C.'J' jnfidiarum
pr,ftermitt'Uj,t'o me de med,o loa.. / : fod q"àm
'l1olet,lImmt, jilro)'e d('bttccl,etuT,mox enim [ce.
lerum Pl%'lIaJ d,d,it:e7 qlht 1,il abeo m"'; lIefa-
"èi/lttnttttol ef/:, ea 1'j.j it)ipJiITl/ fttmilidm'l'Ic
eiu.srecidet:q u,é'lue improo,tftoS illt~.1(l mei{ c,dt
'XIICllit,ta illl C.'J' dedecor" C.'J' exitlo tamle eT/t•
.At ego periculi! ol1lnibll~ defu17nm, immortales grtttiftoS ag"TI/ 'Dco pro il/fi,/ia ipfi,u, ~
fanéllf?imllm Homm eil/J perpe/lli! /lymlliJ, '(7
carm;mvul celcbrrlbo.
ARC v MEN. P sA L. VII J.
H Ymnui on" quo piorum natio induCÎtur d. vi.
ltoria Chrilli, & vero 3C l'tira Dri Ctlltu omnibus
trrr.rum linibu ~ propogato gratul.ns ,& maxima
bencfiei. in vniucrCum gtnu. IlUmanum il D.o colhtHom""moranl, Cùm vero mulr.. Jin! rxpl~n4.
,inncs huius hymn!
,110 1
potifsimum fccuti fumui
Theodorotum,& CrDgorium Nuianunum 1 beologos magnai in primi., IX illolh.,.
D
y,[/or; ad Git/,i,I" 'Pfalrlllu
'J)ttuid VII r.
Omine dom in us noftcr, quam admicabileeft nomé tuii in vlliucrfa terra!
~on
�Il sA L.
c VM
(~ooiam eleuara
l'A II. A l' H.
71
ca magnificeotia tua
fuper codas.
Ex ore infaotium &: h~entillm perfecifti l.ludem proprer inimicos tuas, vt de{huas illimicull1,& vltorcl1l.
~oni;lm videbo c~los ruos,opera digi
torum tuorum,lunam,& fiellas,qux tu fun
dafri.
~id ea homo, quod memor es cius?
aut filius hominis,quod vifiras cum?
lvlil1uini eUI11 paulo minus ~b ~ngelis,
gloria 5: honore corollafti CUI11,& confiituifl:i eum fuperopera rn:tnllum tuarum.
OmniJfubiecilti fub ped,bus eius, oues
& boues vniuerr.1s, inCuper & pecora capi:
Volueres exli, & piCces maris, & quicquid perambul:\t femitas maris.
Domine dominus noner,qu:lm ;!dmir~
hile efl:nomeo tuum in vniuerfa terra!
E x l' LAN A T 1 O.
E:r: arc infanrium.Hoc(air)i" prim;j "im,
C!1' r~lutarem potelltiam tuam clularauir, p!3!.cl
per .Apof1-o105l1l0S ,1mni/lcs rm/es,O' indo{/os,
~ fimpli"btU pl/enl firnilcs,IIomm 1tI~ l'er cun
[lM "atlo"es f4ma cc/ebraffi, ~ afPerr,marn
cI,abol, ryramlidcm fimdiltU euerriSf,. Pocd
a~tem .d,abolr~m U/imicum, I[!)' "/lorcm; ']uoma"" ,Ue /JOS odro fompiter/Jo perre']"itr" , I[!)'
titi pmaea flmper i/JJ1lgat:ptrca/ltes 1>cro "Ici.
e 4
�71.
E X l' LAN A TI 0 IN LIB.
[cit~r,al'luead filptl/Cium rllpil. TheodordUl
Jic e:xplanat TI~IIC "PerJiclllum,
~ni.1m videbo. Dttlltur EcclfJia piorrt!7l ,,/uoddeIHilo,ae rteleto Tlorle fempiteruo geI~erj,j TmmanÎ ,flbi iam pa/eal artlltU ad c<t/;:, ..,bi
mullll , C!J' "uria fPeilacu/a Jit hab/tura sé'lue
Jcitnti ..m rer/lm pl/lcllerrimaTllm percept/I,llIn
i/ltell'gat. lta illlerpretatur TJUne /oeum GregoTiM NaZjan'{;nus iulibril de The%gia, Q!!Id.lm "era fic explanIl/Jt,lItc:x/ff/m ent,cù"l 1)a
",<1 [r'fficcrct Irmmn ,Cl' ft.,aM, mOllumenta diumltllti! fcmpiterlJa,atque ex aftera parte conflcleraTet IIIcred/btiem amorcm quem "IITm e,sa
II/Ima/lum genm t(/"tor,~m 0l'erum eJfdfor, vdominlM, e:x ..Lllmare Jo"''' 171 , 'Domine 'JI/id efr
1101710, 'j/lad memor es ei/U : au! fililu hominH,
lj/lècl 'VIJita-S t'lm?
l' A R. A P H R. A S I S.
Pmme omlll//m rttum do mine, IItq/,e 1{pt
/JOner,ql/Mn IImp/a,ql,,{mq/u celt/lril fihui
nomillisglori" ,non fo{,',m III e~'o ,fod omnibus
ttlam jiniblH terrll1llm.
111mimm olim d/ceba/IIT, nohU ilJ llld<f:a
'Dm!,in Ifraëlf mllgnum nomm "UI:[et1I'oftea
<Juàm fi/Îlu tll"1 "umanllm corplI' affump(rt,cog/lwo IlomÎIlÙ tu; Jic omne! genl,;;' or tU ptragra
",t,,,1 rl~s J.tlJi!,~ COmmtll/lI~s Tep"dlll/II ho.
TIIuW etiam barb"ri ,(!)' Imlnants te ,~[for;,
S
(])' mOltera/orem (!flt,Cl' lerr"rum Illtia'g~Ttnt
ar
�PSAL. CVM PAltAl'H.
73
ISe nominarent.
- Iel "'ero i'J primH "im,e9' (aill/arem potentiit
tUam du/ara"; t, 'lu od per .A portolos tuos, ',om;
lieS r~des ~ il1l{o{fos,(!)' fimpliClbsu prlerüjimi
l~s fan{f,prmr~m nomm tuum per CIInE/M ~,a.•
IIonet fama celebra'iti, e9' cafftflrmam plmiPr.
mam'lue pitt41Hreligiolrcm l~gè la It'Ille propagaSfi,at'iue aJPerrimam dral,olt tyrltnrclem (rmd,ttu eucrttfti''Iui 7IOS o,lro fomPiterno perfo'ltlitur,cr ad peccata flmper inrt,zat,pecc:ites ",ero
,,/ci[cituy,at'l"e ad 1'exInflm e9' ,yuciatu 7'a1'il.
'Proinde cnm an/mi piorflm EX cor/,o) u "IIJ.
culü lllolauert.nt,lIon iam iUi tenebrM,e9' e4C,"
inferorum latebrM petl/nt,jèdlotlÎtia lx:iltarltcs
pert/olant i/J flelem ,UatJ/ , e9' JPlendtdrj?mlam
do",",m trlam , ",bi pulcllerrimam trri nUI1l/llü.
~ cderamm ollwi,lm rCHlnl fcientiam con[e'l,/unltlr, ot!J' globo! 4t1lerros,monimenta ma.
nllum trMmm JemPlterna, CJ' calHlorem Solu
e9' Lr'»<A!,jh'Il,{scl'le ."agM (!)' inerranres i/l redrbdr cum "'o/uplate mmwlur.!2.!.lall,[mmim
a/lim! noflri ;11 corporilJlt! -perfanltir , à perfe{fa eognitione 110/1 [o/ùm nummH ttH,fe.l etiam
rcrl4m lIatrlralir:m /ougipt/llè flhJiIll ,carâm~"e rerum "lI/tu,1I "mf,rM , 'l"aft/am 1 ot!J' ob.
J~urM i~4g;,m IIItf/rItIT,'lUO.l forum aClts ca['gllle Clrct~lIf"f.llJltc in IL Tri! ,[,fl'icert lion pof
jit,'luamlHl fofe acri/l1 intlnd.lI: p,/r, aut.m ac
d,/ueidè peTfPieït, ,ùm è temn;! concr t;fl',e
«
r
�74
1!XI'LANA. IN LIll.
corporihm ,mimi euael,ml il, eM oril>l,rer,irlul'u
(liperanim contemplatjon e Coram perfi'uunlur,
" ..U.l ;.lmre 'mpedtente, 'lliomilHu perflllciant
'1" ale '1"tcl'lue fit .quod eertè IIulla rallonc con~
fl'lui l,otlliD;'t IJllmtllla-nalllt'a,/lÏji ClmsfrH im·
periM" cl/aboli fllcrtijJèt, C7' cle c~lo clefcwclens
nfcenful/I in ta loca /lob" nperrûJJn,l1t irwc glo",emur ,quod deulno ae cle/eto Ilofte rllo [cmpittrnO generill1tl11l mi,nob"palrat ael'lm nd COI)
tili/~tJI melltium heatarum,1Ibl muIta el" "Vari.c
fPeElaeula fimlu IJabitllri ,l1oh'le fcimtiam Te~
r,.m pulcl7errimarum pcrceptllrOI inttllïzamlu.
Itaque, cùminereel,bllcm tuam erga lIaS beneficc"riam domiJJe cOJJfrdero, CI' mecum ipfe
c/rI'gmt;U1 et;,ml atque etiam cO,~;to, omn;uln
rerum elom;num C!J' cffit10rem 'Deum non,.,
lIbertal" caufa formarll 0' concliliouem [erIIi fu{cepiDè , C!J' 1It »ohu immoTtal,tatem fuam
impertlrer,mortal,/atem nofrram incl/liDë > ~
poft max/mas laborcs, CI' ~rmmlM actrbiJli",a morte .."i/am profo/cl,lfc. "VI nos .cuo btat,f
ftmo ac f"mpiterno FI/trlmur
'go <um al/l~
ma f.epe mlllllm,']ue repulal's • tall/orum meri •
•orum tXccllClllia ft"pe{ttélU1 exr/amo • 'Domi.
Jle 'l"ij cft llOYl/o, <J"orl tiUl falut; \Y commoclis t,tilla bwi"'ni/ate cOl/ful1l ac prouirtts? QuÏ6
in']"am Ilomo rft,Cjuod eum ptJhftro morbo ltl~
boral/lem inu-ifis,\Y tiUl "VII/nrra lui, "Vllintribus f.1I11U?
.",Le
7'-
�l' S "1.
CV M
I> A RAI' H.
7Ç
7'14 'Domine mentilJ~1 rlili cad~ftlbUf , f!l'ab
omni cOllcTe/ione mortal;ygrpgaril/l0minem pc"tg/oria 0' Ilonore ex<cqll.21HfIi. 'tJf ,';m memOTI'" 11I"c;}' menlû, 0' cegitatiollû Impertifti,
"lit 0' pr.c:ttrita tencret, CJr [MuTa prolûdeTet,
(9' comple[/; poJfet PT<fJWlia, 1I1q; alr'l,ulndo ail
Ji!PI'cmam c,clcslmm a,umorum d'gnita/em perI/eniret, morto [e[e ,"i cOnla.~;one ,orporû illtegrum ca ff» m'l'It [eruan t ,fi'Jue towm dei/eret
-venertttiolil nllmil:ü tui : TU. rte11l'1',e /lOIn;lIem
'HlÎc ",c,llo muml; glouo /a"'l'lftm mortdem aUIjum! 'Deum propojillHlI eJJe ,'ulwf/-j : IICCJlie Jo/ùm ta 'lll.t g'gnUJltuT ;1) tenu, (ed eliam Cotlum IJ'.fÏlm,CJr admlrabzles ;Uos [ydmlln (ulgoTes ad ,'Jiu 0' comm9rtltaW ,11H11 creauiffi,eiu!
dim7; imperio (9' poteffati perr1l1jiSll tot gene.
ra,t,imlj; difllttria berll"rum "curtlm [e,.anlm'1/1 C, CJr oml/es aëriM animalltrs , (9' '1"« fI,ml;.
mbl~,f:!l' mari he/H« occ~lta"tllr. Sert Immana
nalura,dllm <'lIplll'lali JHot porim''lualll !".e "0l,mtal; oultmjler4t,(9' tlIttiorem Ic/errimo 110ft j,
'luàm opt;mo parelill fi.!em 'Mbet ,IIoc pr.tf1anIlflimmn imper;I,"I, (9' Irbertatem mm dI+TI(!I.
ma turpiftllna11fmûlllic commutarat; (9' fig""am [uam rtlmebat ilIfI 'll/idenJ ,jed in ca be.
II.'aY/lnJ mores -vi/lmque gerebat. Ira'J"t gra'lM C7' 'Mbere (9' agere cleuenlllJ Clmf10 filio
luo''l"antlU max;mM tl/1Îmi 110rlri Ci/titre poJfunl,~uando per eum priS1iullm po/cf! ater/l rfcep.
�76
ZXl'LANATIO
IN
LIli.
CtpimU4, ne'lue folùm ÏIJ lihertalem "endic",;,
[uleti,un à le am f/Jllftcmè a,loptatcji,mtu''luocl
fi ftl~ tui [umw, lJ.tredes ']uo']; filmU4 : !Mw/es
qUldem mi, ColJotTcdes autem CllT1Ri .~(u ~'ero
iam dU/JI !et ,tI'lin om uia [u hieEfa fi IJI homi" 11 do
mina/ioui ,0' imperio?cftm tu clmffe homlllem
àmorte excitalHm reg"i fompiterni [o,;um , {!J'
cOllfortem effeceri-l,a,']; om/1;a qUofcclll1; c"li f.!J'
terrot complcxu,oi:"rcenlur ,[ub e;1I1 pouifatem
diliollém ']; fitbiU IJX/
Sllmme oml/illm Terl.m 'Domine, al<l'tt"'Jl.!x
IIoHer,q"àm amp!a quam?; ce!eoris cf 11<1 nom;/lugloria,nol~ Jolùm in c.clo ,[er! ommbtu eri;;
jilliÙU1lerrarum!
ru.
A R 0 V M.
l' SA L.
IX.
Hymnus ell, quo celtbrat viaoriam • qllam ex
bello formidoloflls reportar.
VIE/or; [II pt r morte inJipientil,
'P[.1nllll'D.1Uid
IX,
Onfirebor ribi Domine in (1 0 corde
meo,narrabo omll1i1 mir.1biha IU~,
Lxrabor,& cxulrabo in te, pf.ll1am nomini tUO alti(;Jn1C.
ClInt conucrCi fine lnimici mei retrOr.
fum & corrucrint,& pcril'rlnt,lflcle tua.
~oni,l
·... tl, ludlclum m II' ,dt nu
(.lm ml';JO ,rcdi j ruperthrollum, qUI iuùicas iufiitiam.
Increpafli gentes) & pcriit impius , no.
C
men
�l"SALM. CVM l'ARAPH. 77
men eorum delefH in a:ternum, & in [.reulum [xculi.
o inimlce, confct):x funt vallitates in
a:ternum?ciuirates dellruxifb~ '
Periit memoria eorum cum ipûs? domi.
nus autem in a:ternum permanet.
Farauit ad iudicalldum thronum fuum,
& ipfe iudlcJuit orb 111 terra: in a:quitate,
iudlcabit populoç in illfl:irÏl.
Er fa étu\ dt Dominus refllgium pallperi,adlutor in opporrullit.uibus , in trlbulatione.
Et (perent in te , qui nouerunt nomen
tuum ,quoni.un nOIl dereli'11üm qua:rentcs
tedomine.
Pf.l!litc domino,qui habitat in Sion, annunciatc inter gentes opera eius.
~oniam rC<lllirc:ns fanglllllcm forum
recordatus en: 110n
oblirus clamorcm
pallrcrum •
Mifererc mci domine, vide afRiétionem
nleam dc inlmicis meis.
~ ex.,ltas me de l'orriç morris, vt an.
nunClClll orones laudes luas.in po,tis tilix
en
SIOn.
.
Exultabo in r.,lutori tllO deroerra: funt
gente in foucaro.quam fcc~rllnt.
In laqlleo qllcm abCconderunt. comprehenflls cil pcs corum.
�78
!. x!'!. A NAT 1 0
J N
LIn.
Cognitus ell: Dominus iudicia faciens,
in operibus manuum fUJrum comprthen.
fus ell: peecJtor.
COiluertCmur pecCltoreç in infernum.
omllcs gentcs,qux obliuiîcllntur Dcum.
<..~olliam non in :l.'tCrllllm obliuio crit
paupcriç,fpes pallperum non peribit in xternum.
EXlIrge Domine, ne prxlIalc.lt homo:
iudicentur gentes in conîpcétu ClIO.
Ineute Domine til110rem ilUs , îdant
gentes,quàdhomines funt.
EXP LAN A T l (' .
Super morte infipicnti s. 'Pltrique Rthr.rorum IlImc infiricl/tem exif/:rmat cffe (jO/if/Il,um
ilium 'Pal .. fttlJllm, <juem 'Dauid fil/gulari certamine jirpermût.
Cùm conuerfi fint. Ita 1r~oqu e ')Iet/illlHlu
.,erfimlum .fym mllc!,m, -,,/ rrFrt TI!rorloTetm. J
o i nimicc. :;rr"lt.e fullt rx lafiol/rs fllli/If
loti,l/osfewl' fuml/4 tOS, Cf"i tX'ffrmlll/1 mtrT-
rov;allolum ~ffe,'1tla .",T f,mEIJI.1 infultet i'J ',0ft~m ];dr/,arllm,O' ;mmallem''ltl i mwnt'H filt
ratle .""f1aIllTlltrl tcrTam Jt/d~.lm. ~ "omen
/icùuomm ad mt~rmciollem r tda(1urum . 0"'
tà 1,'i'/,m hbml1U1IJtlllc rxplanallorttlll tlmple
[/imll r , qu'od;'J "erfimlo IJebr,to i"'ft i"Urrogatioll il nota.
~ol1iam requirens f.tnguinem. ld 'ft,
.,,/"'$
�l' SA L.
CV M
pAR A PH.
79
'»/tm eft iniuri.u,quM no/,ù fini/im.e gentes i'J'"ler,mt: re<Jllircre enim Jall.f!;II",em, ;Il/iteru
ra,~é1~ -ft c.et/em n!icuitt1 "IIlcifii ,"lit aplldE~~
c/lIele,[.:wgui'lcm eius ae manu IIIt' "e'luiTem.
Mirel'ere mei Domine. Dixe"at, 'Deum
non effe oblitllm c1nmorem mifororum:qllitl "IIeT~
c/tlmauerint illi,lIIl11coffen,{,t.
Vt anllunciem laudes ruas. :M,forere (in'luit )nu~ ,C9' ;'.columitat; mu cOI/fuIe, "lit in.
conllmtu pioru", lallaes tllM p~(?,m profdictlre.
Ex 'l'~0 i/lteUi:r,iwr,"IIitnnl C?' op/am/am, 1[9' petmrlam elf.: lion <J"O F'~flH/U "IIoll'ptnllbr.u ,'l'el
dluit~1 mnltllnnc/ù noS dednmr.u, "'ft /10nor;bltl,C9' glorid! inJcruittmtlf ,[cd
Deum opti.
mum mnximum 'l't'Tbü,O' faEli,/tludt'mM,tltq:
I,omines acl "e/igiollem,C7 "t'rnm piettltem coIJoytemuT. f(/maH", cft fll'tcm,np"d 'l'cteres Hehrofos porr.t-< 1,rl';lfm cele/,erri."a", partern du.itfltü fo-iffe,C9' i" " sn.'l;iltlfi iuairin, cr porlt/j
cœtfu ce/eby"y; conr"eJ[. ,.itaq ~c port,e "pp.Utt,.tur ;;J hter;, ["nOu loc.1 t'lIbl,ca, f!7 ce/ehritl.
III portu igilrlr 'l'rbu • ici eft ' ilJ CO/JUClltu popuU
prlfdicatur"'l (ft /al/r/I'S 'D ri.
DemcrC<: fil Il t (TCntCS j Il foueam, quant
~eccrUllt. Slgl1iJicn~ '<J".e ma/allosrcs He/,rAis
mtmlallcr.lllt,i" ta ipfos mdla IJ(C ~l'ilUmles in·
cul'r,jJ't'.
Sciant gen cç,quod hom!nc runr. [cllJl'
intc/"gttnt Imp~ [uo mag/lo malo, fe III ortlfl '1
,.t
tffU
�80
ElCl'LANATIO IN
LIB.
~jfe,crr Cadtlcos', (7 ta cond,tion~ natos, 'VI
torum
Tes jIoTtlltes l'0flim fieri deterioTes, crr TebUl
....n'er~ commutaTi.
pAR. A l' H R. A SIS.
Axime c.e[,wm al']; 'loru;num Dom;,!e
gTatiam Idû flmper ')(/&,bo , 'lualltam
171aximart,ammsu mel/o1 catere POtfjl. Carmi.
nib 1/01 fomper ce/cbraho cOlljilla,ellwtu<, ~mi
TaO,[,a factnorapro",dent ld. tUd', ne'lue i4m me
TebU4 .."II~ fi'a:;,iltbl/o1, I:9'cadtlcu obld7abo :fod
omnes mea~ 'VOIII/ltIlleS, ùl' dt/enallolles in te
pOjitM, el' COI/IT'/lltM /Mucho, de tll~ lan/ùm
lat/d/blt! ad "IIJ4ram fompcr canam.
lnua!crallt ÎI. fi"~s uoIT,'os imlJlmerabiles
barbaroTlfm copi,e,llc'lUt mlllUT me/I/o1,(7 trepida/io mm/es noITTlHj/Hlaferat:f'cI /tI /M/cr opli.
me celeriter 1:9' omllcm terrorem ex f/nimu , ùl'
',of/em, Ilofl ri~ji'I/"Uf expultffi , iII,~rr1;fctllII
Qullclan/em ,c :11'1; ItterTlm.u '!plrantem , ùl'
te[1~ ciuitf//~ tl/d! (errllRJ jId1r'n7,1n72; mi/Mn,em,owJior.e oCC/d,stl.
No" p.,jfUl es dOPl iue nos diuti,/o1 ;" tallt~ ca
lûmllallbftl iacerc,fed pro m/ml/ali fo.Jells ,{'f
ccptaHI catlf/III mf/Tarn ill,nl/j,e mffos fompitem.t, Cl' [fll/ml,a fectllldllrn IIOS pronu/Jtiata,
lJorrioi/i -vocead'IeTj:,rios iucrepl/if1i: [ufil/ItIT;
,mpium,1:9' Ilomtn crucltl/ft/md!gell/ù ad inlervtc/olltm rtdrg,IT,.
f2!.t''o ellafertllJt barbar~ Irllfulen/i (orzal/U,
M
V'
�Sr
~ minitationes ,Ud? , <l"~M arrog"nter magmfi4
c{q; ia{/-a/'M?Nul'II -vr{,es ,croPP,da lIoftra di.
repta cr inj/ammata ? N"I'II !.beri V'coni/lges
in Jl'TIlltlllem abdl/é/.t?
Num memOT;a )Jomini~ 71/({~j jimd,tUl clele_
t4?TlI/u eeTt~ [.., or "oI:e "ol,ù il/tentab.d:'l/lÎp.
pt 'l'I/ft../t,~,mè pttrares , nuUum;,~ c.t/o IlI'men,
n.lill.lm -vim d,uintfm ex,Slere , eaJilm e:,~ [orrllnam domilltlri,1I/1I/drrq; piOTUf// ImpioTumq;{Jaberi Tlllionem,[ed. mtfXm.IU ,Ile (dl/III/m, a11; {,ol'SALo
CVM
l'ARA\l'H.
'''>l'lu. m TlX "ila fiHitur~ilt?; ,tflO pl'renlli ~{tn"
piteTt/o.lUq; a/'url exiffjt J~lId'f,m,m, ,II,/(/ /1/1_
1I1m "'Ji 'V Ila o~rima,perpetll<l .(7 [empllttlla, è
'luo peren,,, al/gllshfm {1; foute 'V/llllerfrs aui11101""/ tl< ~"ta 1'11>1 17,,1 cr fJ;r IY1,cr /IlltlltÏ1 in.
amm tttÎi (ormfl omuÎ4 ~ C7 On/tI'"
t!\lf/t'lJrt, I1C
permallcnd,'"isI7J1mrfcè'l'rd xè, I.Ir7 è Ji,pr,,{itatu·y. CIl' ,Ile ,,",dem -vL 0111/1111171 rel um tfl~{1 or
cr cre,llorrfr"ltt IMnc om/lenl munrl, p"lcl/ri/l.
cllnem arllll,rahd, [.'p,t/llla rlglt cr gIOu/mat,
n-q; 'VniuerJo ge/~e) Il'Or/llnlll/l
,ffd elÎam
Jinguhs [epara/lm fm/ma bwigll/tate confidit
cr pro~iJel,dc ",dlCla ront;1Imlt r exercel ,grfl~
tia", cui.que rrJereus,pro co ilC 'p"FJue llTorntreI~.r '/'0/1.01 anll,I'(?/lua prof!nl/.I,nOCe/l/lblll JUPpU4
Cla cltblt,t cOllfiiluellS.
It,tq; afj//[/ os C7' 'VIolenter oppr'fÏ1 die [tml'cr ml pr.tflo ,{trnper I/le rnl[. TOTllm /IIiurilll~
,,,oelo
I!:r c.llamiwes fi~ble"abll.,
f
�h
EX l' LAN AT l ' 0
1N
t
r n.
Et tl~.e miforicordi.c confidmt Dnmint, at!
tj~ofcun'l;- nomi/1i, t~I ram a pewcmrit,proptfr..
M 'l/l'ad te Pic f.mé7é'lue colentes 110/J de[ml/m,
Cmû/e âMS ,c.1Ilite l;ym/1oJ 'D eo,cjllÎ {eclem (11/gllffifi,mam i/J exctlleuti tumlilo Slonû cO/lffi_
tut.1m incoli/:agedum lau des 0' confrli" ,C7 comtmoranda facinora maY;71Ii nu minis onmibut
gmtium orû fama celebrate/l'Io r/M tandem liherm/ur erroribll-<,O' rr/r{fa [uptrfiaione ad C4
Jhft;mum fan{flftitmlmfjue 'Dei norb culfllm
flfc (omlertrolll.
'Del« noft eT ~;etalji t1m:ites t1mantif?im~ tll_
tatllT, Del« nOneT acerrimè -vltUl cfl' tniuriM.
'J'MI nO[;;1 impi.c IIa/ioIJCS in/ultrat, m']i l'rece~
gemitu!1i poplill frli contem~fr/) 'lui CNJtllll/il in
lac/lrymû,O' ml%rore ..,er(nbatur, 0' fi /l'l'lires
mmllU ad fœlu m tcm{ens /,ù ')Iel'bis rUlim 'l>me?'al',lfIIT: .J'(1,forerc nof7ri 'Domine l'TO infinil'"
mi[crieordlllw4 •.AfPice 'lllanta erudellt"te ')lexenmT,C7 d,ripiamllrab imf';js •
.AJTer opem 1)om;ne,lj" i f~f'e fi,prZ,eeJ trio,
~)J mor/ Û ore,~t fal/C/hw eTipl/lf! n -tl,rudes WM
;/1 crlebcrrimo COll ll entll , mt1glJ4 OIImillm grat"lalion e l'roll {irtrmu.
Nos'l"idem t1dhiPemo1'lm oTnbt1mlU, t1t;ll~
fa ln pr.c[t'lis ,(:7 proPII'Ui nof/ri< r.,Ja'lI1laltbIl1
/lffUII,
[lIrmm pro rx;tio,pro gem'lll ~
lamentatione II/CuIII{irattm (!J' lœtll'~'rn ,{mct:
J1emP6 /j'IM ,,,[rdIM r~paraller4111/]offfSJ ry'l~
'!lIno""
i;
"ut/Q
�l'sALo CVM
PAltAPI{.
83
fIIala nabis C!l' IIberÎI nof/ris inlelltabant, in CM
ipfi illfid/tt-s r::r mala nec opil1anUS inmrrcrunt:
C7' imperirlm nofhul7l '1"0 magH de/ete contrtt
fi/nt,/Ioc magiloppl/gl/alioneJil4 /ollgè la/é'1;dj~
lalaTllnt.
!2.!./odfi'1u~s antM clt/hilabat, an 7)Ctu Ye~
rum I,uma/Mrum procuratiol/cm bauent ,il iam
pOlefr omnem dubit,l/iollem ex anima depol/ere.
<]I/and0'luidem i/.st/lia tius in '1aC' /loSlr,r cal4~
mitntc,ram clara 0 illllfll'isf"il,")71 oml/cs pent oC/du 'Viderellt tllt.m l'Top/lgnnmtm l'ro mifor~s CY "nI4m/lofis, 0' improûorum feroeitnte
exultanti/lm 'Vires opéS'1;frallgentem•
.Q.:tÎmn'1! 'Deum 'DtI~; mltores inimico 1111;'"
"'0 perfe'I"untur:pttntt-s merittt!rmpinatu /,en~
da/~t,cy territ delJl(cmtt ad C<tCM jnfcroru~l/ Ifnl'TM "lIIidftTHdalltur. indigl/i enim cœz, '!piYitll \:71u,ce[ .. nt,quie/w'l"e '"C;I c:r fl,iTit~ largitorem afPernanttlT.
EUClllura t'Teror''1!lamUH enim7)ms 'VjrlM~
tur ad templU ohlrllifel mtforor'lIIl, 1101/ tamm
fier.pot~fr,.."t HtOT/rm cltl,/mi/a/cm C' falwul;nem ,{eJ)'iciat,aut Imp/os ,litlûru imptlltè sraffa.
rI l'trmlltat.
.
EXIITge domine, C7' cOllttlnde om"es /I/i 110mjn~lllorfts.Nf (l'.~fo [efe homillcs ,.1ftriîc tam
irtful""ttr> lIé'Ve pottfl~i 'l ad /,fTntcit m mifo~
Torum aOulltn/rlr. 'PnfelltTa 'lu.tfa 'Domme in
l02uocl capiSl i,iudlCia Cou/lIItuler c.xen'c,m...
f :a.
�84 ! x PLA ~ A T 1 0 1 N LIB.
nocentt! ttHare, improbos coifree > "t aliquandCl
il~teUlgant foJe !Iomines e/Je,id eftmorta/es 0 ca
d'.C8S , e!J' ea condil'Ol~e lM tos -.t eorum Tes florentes popint fieTi deteriores > 0 Tebll~ afPeru
conlmutari.
A 11. (! V M. P S A l. X.
lnuehitur in hom;n., impios & mal.fieos l quorum rccund", rel & iniutlitia .~uetfu,. neum atque
l,omines r",pe ,ommou.nt anlmo, plorum, vt e.
qu",rantur,q"re .o auid p.rfc~ui~r hi, ver fibu s , exagicans magno Imp<tu oratlon lS f.: ler.corum homi num intemperantiam,& in omni vitiorum gcne~
te cff"r.1natamim mtln itatcm.
'FF,/mM
x.
T quid Domine rcccIsifli l()n~d? abfcondl~ (f:ldem ) in opportunit.ttibui
in triblilatlone?
Dllm lupcrhicimpius, perrcgllÎtur paupCTcm,comprehcndaorur in confiliis ,qux
cogitant.
~niam ];llldat peccator dcCiderium
anim:-cfu:-c,& auaru~ bcnedicit
131.\f!1hemami dominum. Impius proprer Illbcrbi:lIn,qllam vultU pra; ft: fcrt,lJ on
CJll:.rrit D.cum.
No en: Deus in vllis cogitationibus eius,
molcO:x lunt vix illtus in omni tempore.
Proclll iudicia tua funt:l. facieciu ,0mne~ inimico~ fuo~ flaru proftcrnir.
Dicit in corde fuo,non moucbor ,a genc
ratio
V
�l' sA L. CV M l'A RA!' H.
8ï
ratione il! generationem cro {ine malo.
M<tIediétionc os eius plenum d!:, & do.
lis,.& frallde:in lingua cius affliél:io , & iniqUltas.
Scdetin infidiispagorllm:&cllm interlicier illnOcentelp.
Oculi eius in paupercm refpiciunt , in{j·
dlatur in abfondira quart leo in (pelunca
{ua.
1nûdiamr, vt rapiH pJuperem, rapiee
pauperem dum attralllt cum.
In rete fUli Cublidit,& humili.1t fe , & cadet in forcituJinedus turba pauperum.
Dhit in corde fuo,obhtus eft Deus, abf.condit facicm fuam,ne vit/cat in xternum.
Exurge Domine, & exalta manum tUa,
neobliuircari~ pauperum.
Propterquid irritauitimpius Dcum?Di:xir in corde fuo)quo~ non quotres.
Ccrtè vides:tu enim affliilionem, & rurorem intueris,vt tradatur in manus tuas.
Tibldereüél:us cft pallper, orphano tU
eris adiuror.
Comere brachillm peccatoris, & malig?l:qu:rrarur peccatum illius J & non inue.
Dlemr.
Dominus rcgnabit ln a:ternum, & in
fa:culum fa:culi, pcribitis gentes de terra
Hliu$.
f 3
�S6'
EXP LAN AT l 0
IN
LI 11.
Defiderium pauperum audifH Domine,
diriges cor eorum,aufculrabir auris ma.
Vt iudices pllpillo, ~ humili, ne pergat
cos conterere homo de terra.
EXP LAN AT l C.
Capiantur in conGliis. id eft''l/Jos clolos bo·
ni! mac/linanlll T,qSdolii e~pjan llIT ipji ,e!)' fctle.
rllm pa:nlt-, Illa/lt.
~niam laudat. Id ~fr, ljuicljuicllil)itlo
imp~at, quicljuid ji,ad!t inJ.1tiabili! j"temperllntill,rc[lum id ducit Ii!l'ample{/elldflm .
Et auaruç.lcleft,non defunt/lomines perd;.
'iflmli, '1t~iob fPem pr.tddiimpijs tldulc/ltur,/llqi
aClfccleTIl,e;y flagilia il/citatos magu imptlla/lt.
Omnes inimicos. lta "pertit etiatll ./l'lui.
la Illme [omm, -vtrefert V'hcodorelU1. }lote ail·
tem ',yperoole mlrè fxprimlt nimiam pOlenliam
improborum ''lua jlli jiMati perpetuam Jiui feli.
cita/cm pollt'·WllIr.
Subfidit, & humiliat fc. Aiullt no/mldli.
',,cnc e1fe lranflalloncm fumptam à bcfi~s, 1."1.
pr,dam inllajuY4 fore illeJmant, "Pt ma;orc con/l.
tl~ imper/lm faciant:fic improbi a/i'luamlo Je de7r1/lt."t,1i!l' fhmm'fl/lu gert/nt, '1"0 faC/liU1 ea
fimlliatione lIua/111! perl/idem ferallt.
Exalta maJll1m tunm. ToHe(i/l'luil) -vl/r;.
ltm manum,1!,!J' fubilmi.flagrllo c.cde impmm ar
rogantem, -vt 'lui te iaE7I1l oLlilllm eJfe rcmm
l/1ttllar,nrum,[lIo mllg/lo ma/o memore t,:pcria-
,ur,
�87
, S Jo. L M. C V M l' A' R. A l' H.
tu',t!1' 'nocentibul/Jombi!em, & formjdo!oJi~m.
"l!.eHlde graniter commo/IU lIefarlila orationc im
p~ rnb,uIJglt,propttr 'Juid irri/aultCl'c.
OrphJ.\1o tuerü adiuror. Orpllanos "i'ocat
pios,Jic omni IJomm'lrIl ope d. fflllllOS, ."tegenles
pueri folmt pare/ltlb,U oroati.
~1:ratur peccacum illius. 7'rallflatio t'ft
[umpta àiudicijs.ji lju,âlwum (in']u,,) /Jabta&
(le perdltû eiw rnoriblU, Cl' fa[fu, ù certè nur'juam comparebit:pertbit cl/;m eondemnnllU,(?"
il, IClcrnM ImebrM de~detltr. 1Inl'"lIe Locum.
interpre/antuT .Athall(/filu, CIlTy[offom"I, GrilllU, f!!r .AbrabamlU Efdra,exp/analoT inter
.HtIJl·.eos clams Imprimû.
l'eribitis <tentes. 1mpios. & erudeles Heb"'(o'llppel/n~genltS, 'Vte/itlm alijs in [orû,pro~/erea 'l'/od,rnpinrllm Il,,I10nU71l barbariem, ~
IItl mtl1111atem im;,,,balllllr.
Diriges cor eorum.ld pft,morem jllis trtrts,Cl' faCIes, 1'f ~s omniacx fw/enlia fuccet:;t.
Ve ludices PllPlllo,& hllmi/i. /Joc (ft,."t
to~um ilJifjri,f,s v/rifcarû, C:J' IJœnas ab jrnp~s,
']11/ .Ilos oppY/munI ",d;cio pcrfc'l'Iart.
l' A It A l' H It A SIS,
fomper eft pr.t[ms.
SmlJl/ agtre,aul /0'1"; poffum,u,
cum aniEmper nd.ft
·DOTIIII1JU.
a"l
ma Ilof/ro cogitare''luod Ille 1101 ftntia/:abpffe td
mel} "id./ur,llu ."jder~ 'II< <t gerallt/ir il) /errû.
cùm improbu "Plt,~ t:roff(T./I;/es ftCllnllah'~
f
4-
�'8&
EXPlANATIO IN
-reS,O'J;I'tt~rnam
LIB.
conceclit impunitatcm: bonos
contrà ",xari,1n femttuté abffrll/JI,Cl' in fi.mmos J<cpe CYl/eiattu -,enir~ p~rmjttit. lfutlms i,Jocommodu dtlm affie;'tnt ..rilli,r/olore 11i[1; cegan
fwr IIlrcz,.ando txclamau,Q!Mre 'Domine tam
lOllgè â nol u tam dm abes? quare au~rtH oculol
fuos,,,ôh; drJcrH i'J till/tu malü?
.AJPiee 'lllof{o''lflallta erudelitate ~ arT0:ta"
,ill perfe'luttr;rimpilU pium mœrentem,lIffiifil/m ,Cl' ab omm auxi /to C7 JPe iam derez,[1um,
altiftla ndo ttmdem improh~pl%/IM [ceZerum pend'l/II, 0' qUtt-r i/ifidtM bonH mac/unantur, M'Um infid/4ru1ll liHJ~u irraiantur ipfi.
Iam /mpiu1 ad td fi.rorU, C7 amenl/of perduI1m tfr, "t 'lt.ic'lllld libtdo imperat, 'lu,i''luid
{uadetinfittlabtluilltempcrantia, re[1"m icl clucatO' ampleffandllm:nrq; iam ....lltlm deltilum
'MI'et hOllrffatH 0' turpttlldinH, neqtle aliquicl
bmum,aullal,dabilc e:x,ftmltlt, "'fi lfuorl cmol umentum aJf~rat, IIUt [el/JIU 'Vol'Iptale tilllltt.
'NtqHe ')lOTO ',omi/les perd,I/I1Hni jà/ùmimp,mè
debaccll4ntur,Jeri etillTl/ propter op"", col'tam,
(7' affiuentiam I/ominrs auaros,C7 omn;a i,~ l' eI:II/I;a ponmtcS,fuoTum ma/eficiorum l'IIldaloTes
'nU'/J/lmt,quorum adulattOIJt acljlagitia C!J' CO"
fem p"ollem 'Dei magis i"cilent",r.
Itaque impilU elallU arrogalltia, ljHtlm oelllH,\,7' 'Pu/tu prot Je gerit, C7 ln tmt,;orel f",rort
j/WlallU le Domine eontcnmit, 1(9' pro n;'lI/~
putat
�l'sALM. CYM
89
l'ARAl'H.
ptnat"JfMmobrem ndlil ilHO ftmpl e:IC, nibi[ [ynceru.m au.t canaiaSlm.Omllia t/lrpia,terra,C:J' fce
lerihlM //J'Iuinata,lIi/lIl aeniqlle cogitationcs tiUl
niJi pe'ilem alteri ,(9' pern;ciem rIIo/ilmtllr. ftqtlidem ca"gine 'l'itiorttm mens eilu obdu.ffa, i/lffitu tu.e [eueritatem lIOn inUletur, cui lU aJPdtu
folmt l'ominel .l maleficio deterreri.tantùm "epotenti.e Jibi comparauit, -"t adtterf4riol filas
'»t flatll> abqciat (9' prof/mMt.
It.t'Iue tal/tllm fui, OJ"bU1 pr.efidrt, tantoh;
fPiritU1 [um/,fit, -"t pcrpetuam fil); felicitatem
poll,aalllT, (9' mm anlmo [uo adl,ulle modum
/o'jc:atllr,IlUUa profeélo "j! (9' pottnlia "Uo WIf.
pOTe tm/a erit ,qll.e YlIe de 110e floret; remm ftaIII tle~cere J,oftrt.[emper potetH (9' bea/lu ero.
Q.:ml ego de wu mmtl,,,q,, atH maledtElu
commemorem,'luiblU orr pcttllallt; bonlt quem'];
figit I?,!)' !.teeral? '1/1ic'l"itl lo'ltlitclr, aa fi'audem,
ad il1iur;am I{!J' pern/t'lem fPeEl at a/tewu •
.Qf'icl?quàd lion foillm m c;/litate c/ebaccTIa"lr,[eJ etiam agrosl{!J' flillU o{'fidet, ')1t "iato_
TeS (:lCC;P;41,0' [twgltÎlle miftroTum -"i~ publiCM Crl/Clltet•
.At "e/utlleo fl'emlatf!re:IC inJitlqs.fi qlla fefo
tiferat pr4!da,fie Im(l;jU mllil a/il/a ditS nofftf'1;
mllclmMtur''lu:J.m '1'lOmoclD C/rcul/llltlliat ;,mo
centrs, C7 III0Tllm c.tde a' cru ore cTlldelitatem
filam faljet.
InjiliatHr,0' ohferHl/l, '»ltMmiel inClltllOS:
ro
f
f
�yO
EXPLANATIU
IN
LIlI.
j"cautol ddalllat, 'Vbi illos il1jidiaTmn laqueÎJ
;rret;uit•
..A t'lllt 1't lrrli~ in pr,ztlam inuafr.Td! fi-fo iflrUilan t, 'l1t maiore C""" tl~ impelUm faciant,jic
ille ft? a"'1"al/(lo demitlit,O' fummifillM gerit.
9140 faci/HM e.1 !inmlationeinlpTouic/ü prrnicitm
ferat..
'll' .,. N
D
NIlmrum f e ImpIe facraf, eum nul/a cl~ra.
tall,t;r;i TtTlim {1IIm a"'ITI.m, n"ll,ml piomm im.,
pioru,m-pc {Iallere rlelcllll/rl, 'lIM lfuirlem opi"io_
'le nfll/a rletcffabilloT,II/I/la capitAlior cft peft;.s.
Ho, [cclerum er .fiflgitiorum omnium caput
& fOlls)""c {,ommes,ùr mradlllilla ùr ,)llma_
na ... iolanmr ,1,;", omllla (.",da I>tfanda'l; ma10 fUTore permiJcenw y. P'~ enim t'lui (erocitttle
tXlût ant es,ri"r, tt ,l .fi·tIlor/l m cO{liberi folellt : jic
inriomit.e (wimi CIl{'id.ttltes,C7lJbirlmes rffrenat .e t4n'lltam in gyrtlm ratio'lu,er mOi/Effid! COIJ
tral1/mmr mlJ!w illf! iti.e di ui".e''lIIOmail ji careant {,om;l1es,,,ioh'/Ilo 'luod.m quafilJ!Hro,im
tew ilbirliml1ll inrÎta"tur ad J1ngilitt, 0' in amI e 'lIitiflw prJlc;/lJ/es TllUllt.
Ex",,!:e am";IHII rerlml moderator ùr .Iami.
ne,/olle ".'tri,ellll/l.lII11Y11,CJ' Ji,blmli j1ageUo flCde impilllll arrogalltem:'lI1 'I"; dicit ob/,tum elT~
rerum {,ulllanttrf~m,JÏlo 171l1X;mo mala mema'lem {elltiat,er (llt.lrcm /'ominil'U1 pijs, CJ' no
(t/lt,{J/41l,arril"tem f!!l' formidlilofitm.
(ur ctlirn allilet ;lIIpim 11I4m
twill/tem ml/-
led,{l
�l' S AL M. CV M l'A li. A PH.
!JI
hcliélù incelTere (!7' iaélare, te non Î"'luiptllrum
<]uid ipfoagat,cl'u [celera in feJe admlttat''luàm
crudelrter -vexet ilJl/oewtes?
Seri 'll~àm -vo/.t,We l0'lualllr IJ.ec.fl(/,~itia, 1f4
cettè -vides 'l,ûd 'lu/f'lue cogim, 'l'Hd tt2,ttt,'l'UJ.
J0'luatnr./lam a cttlamitales m{eromm,a im
pij [urorem ae ;mmm,;taltm anrm"duerlÙ,."t
illos [..blmes , 0' I/Ulle flmpiternù foppli,~s
mtt[Jes.
CerI è 'Vir pieu Ifb omnlb,u clc[ertUl fibi relin'l'litur defendelle/us ,i/l te '»num i/le fPeélttt, /If'];
iam tlliml ."Illlm l'Orff 'Mbert! per["rriIlTII.IUe
'lu ,,{':m fic omni I,omlllltm ope clSfttlfllu 'ft, -vt
~mtes pueri foltllt PtlTWliOlU orbttti:jid ellm tu
l'rorl-ralIIm a abieél"m {ilol,"abù, qui flmPIT
foies tniferùopitulari,cr illIlOCC/lteS [ufe/pere de[em/endos, 'luos ',omines defemeruJlr.
J"ji-ing,e opes, a pO/CIIliam jmp~ omlliblll
ne[a',.~s fl.lcTlvus (mlml/inat;. Couff,tuc <]u.eftio~,m .le pere/ItJj?Imu tilU mord,lU , cr [aElIi.
el' u certè IW['l'ItITII (ompareh,t: peribit wim
concl mnatu<, a in d.mM mifel;M, a tenebrM cfe~rietur.
~"eniet certè, 'luod precor. mentiunlllT en;m
'Iommes amclHfS, a impij, (pi "cgal/t 'Deum
regete 'mmanum gmttf,tt t" 'lIllam IIorlTi ralionem /lauere.At frot/mino /llImine alonv:in'l";
lem/,orij -vfi~, (Il' pcric/'t.lIJouedoéÎuj cOI';firmo,
0' mdgn4 "Pote prOlJ,mlÎo, cliu;1J<I mmle f.!l' 'l'allon~
�91.
EXP LAN A T lOI N
LIe.
tiolle omnem mu,ulum acl flmpitern.u [.uulo,./+r7/ <ftarts admimstrari, o?!J' 'tegi: 'jll</! Ji 'l'era
{l<nt,reElè f.lé1ü prd:!mia,[ccleribm C!J' Jlagirijs
1'1Zn.u couffl/utM elfe oportet.Iraque ce'ftum hd
beo,lJomrnes facinoTofos,(7 nefaTios {umillm pt
rit,tro.:bon~s autem ;'Jantiquum loeum clignitaIii Cl' I,onon! rcftrtulum iri.nam miferü (!J' a[jl,E/ü 'Domine morem geres, oplm']; lUis {eres,
qI/am cxpetlmt, C!J' prtcer eorum propitilU autlles:optant autem mifori, -vt [1I.t-I ;1I;I/.r;M 'IIlci[carü, O' pfZlIM ab impijs iudlrio per[cqllare,
IJlh'l-l Ji pro jlagilijs ,crfcelerlhm eorllm repetiuerü, ea res profeé1o ex
omnium mortaliu"~
accit!et:'1uos mim "iT/1U (!J'PIf/M ;/1 offlCio lion
continet,eos ccrû lIIi fl,pplicq mt/tll à maleficio
reuocabit.
A Il C. P S A t. X J.
"r..
colloquitur vir fanaus eum amiei s, qui {ugam
ipli (u drb&nr,n. per inlidiu il saul. circumuenire_
tur:quibul ille r.fpond<t,rorum omnium dominum,
& modtrarorcm clft oeum:ntquelinc .ius prouiden
till quicquam gC!ri lb hominibus, qUluc innocente,
bono Ill. rorri animo
d.ben,improbis _urem cor!
tom perniciem up.i!la ndam tlf•. Q!!àd vero rcrrium
v.. Cum ira inrerprtrari Cumul, quali fundamcnr&
pro legibus app.llara forenr, li qui, <am uplanuionem parum problt,iHftmen fciar illam 11 li Icronymo & Symmaeho vehemenre. approbaraelf•. Quo.!
ft Dauid in hymno '+7.c1ypco.dixit,eù", reg .. die,..
re vellot,propre.e. quod ciuitarCJ in eorum lid. a,
curtil fURt: ,ur miundum acâdat .Iieui eundrltl
.If.
appel
�l'SALM. CVM
PARAl'H.
93
appe1lare f"nd.ment. proJegiblls,inquibus nit irur
ornnis ciuitaturn [alu ~ ~ nome" vrro fundamcntÎ ad
lege. eleganter ac:ommod.ri poêta eloqllcntifsimul
teflatur hi s .erbis:
A gnofco crines, i ncanaql mtnta
Regis Romani,primus 'lui legibus Vrbtm
Fundabit. Non me pra·terit multas <If. explan.tion .. huius lod,atque adeà rotius hymni.fed fi qui.
paulo dil igentius attendat,.liquam Cpem habeo fotc, vt noltra intcrprctatio n<que abCurda, nrqu. à
verbl$ & fententi. Dauid isadhorrcns iudicetur.
V/[/or; 'Da,ml
'Ffalm.u
V l,
N Domino cOllfido, quomodo dicitis
anima: mea:, vt tran[migret è monte ve·
Ifiro
lleut paflèr?
~oni.L1n ecce pecc3.tores imenderullt
arcum , par ,uterum fagittas fua~ (uper ner.
uum,Vt r.1gitr.ellt in obCCuro reétos corde.
~oni,lln fU1ldamelltJ lliGipata [um,iu
fius autem llllid Fcclr?
Dominus III templo r.Lnél:o [ua, DomillUS in Ca:\o Cedes cius.
Oculi eiu s relpÎciunt,palpebr~ eius expl ornnt filios bominUIll.
Dnll1inus cxamÎn;tt iufl:um, impium;lu
tc~, & eul1'l, llui Idigit iniquitatcm, otHe
:11
ILnaeill~.
Plute furer peccatores carbones:ignis,&:
fulph ur ,& [piritus proccllarum,pars calicis
corum.
Q!!.oniamiunus Dominus iuftieias dili.
git.
�.94
ElCl'LAN"ATIO
I N
r;rlt.
git, reEtum afpicit vultUS eius.
EX!' LAN AT l o.
~niam ecce. 'R,dyo,ulmt amiei, & Jemonflrant''lttib'M raliombm addtll1i ft/gam iUl
ji, :tdeant''l,.arll m -vna (f.<Jllod iutelliga'lt,iam_
i<ÎY/l'1r1t illi imminere exitium a!,')of1rbIM:altera
tfr.quod exlÎnUi, leglbut,C7'iJl({;e~'s mdla detur
filCultM r,jiflend, poun/io( improvomm.
~oniam fundamenta difsipata (unt.
p,derur frmd~menta pro IpgivIM nppdlafTe:lpges
mim fUlldamwta r~lIt tOhtt11\!ipu!M:J7' falutH
finglilorum:fr lIt qU,bU1 cir<irM neq"e perm~nere
potefr.llc'l/lt cotlff,tlli. "nde à 'Poëta d,Elrlm 'fr,
..A <rnofc 0 aines, ine.mtlque men/a rfgu 'ltomn-
m:primut 'lui legivlI& -vrbo", ji",da/'ir.lttr<ju4
symmaclltu fententiam fecutul 110'1 "erba,.."trtit t" Hltbree ad lm Ile morlum, ')lt tcHatur Hefy
c1,illS,!2.."onillnl ltges d~~tpatlf f,mr.& Syl'l1ma,'mm quirlcm [CCI/hM cf H,ero"ymttr.
1ufius autl!m CJllid fccie? .AI ( in 'luit -ViT
[anl1Uf)'lI+rll commifr ego, 'i"/d'lie /OCtlIU1 jilm,
mr nll',i "ir,1»/ fl/dMnl tT/pere? [ed pro[el1o
'DominU1 in Ce/o Ttgit lerTM,cr Immallllm geIIrtl:crrl'FI,ermt,lttllr, 'II/Id tlgat ''fmu[qtu{2;,
lj,lid"e l',/ llatur, 'Vt bOl/os [ub/euet, ac pu",,,,
malos.
Oculi eimrefpiciunr. Oeu/orut» . C!J' l'alpebraYllm at/prU", one, ,.im 7>ti cl/lIE1 a ml'U;.
ttl:l,m,(SI' "lmimfl rantem mtel!tSlr.
Domizl
�l' S" A t Ar. C v M l'A 1\, A l' H.
9r
Dorninus exarnil1at iu(hl111, itnpiurnau.
tern. Homm ..,erborp.rn h.tc 'VirletM efft fenten.
tia: 'f"ernarlmorluma~r"m igne perfPirillnt,fic
'D eum pios flomines rehm a,/uerJis r"ploTaTe~
'1"0 fomm ar,imiefficiallhtrplIriorrs ,e7' 'l'irtlU
in..f/rior cxinat: irnpiol atHem Cl' illiunos il/i
r/Je imûfos, tametfi ad pioTu7Tl 'l'tifitalem û, [c.
''''Idiores aliqtt.ando res conettl,t, 'JtU mox ta·
men commutaIJlwf,t9' maioTaJllH ["pplicia parif/lit.
rarscalicis corum · Irlefl m'Tm, 'll/.eillif
pro merilH debtltlr. Ct/tX enim [d'pe i,. literfs
fanfl~l appel/alur C)'licC)uiclnobü alll (Joni, aut
Ntali contlngit à'Deo. ;taC)ue IJOC loco Ji,pplicia
improborit fiznijicat,'Vt cli:lm arud Efa;am ,C!J"
I/ieremiam : 'Volells atHem D ..lllicl magnitlldi"cm pl%'namm fcr/eratu impendentium exaggerare, cis ["pp/,cïa minatrH ef" Sor/omitarllm,
'J'U Jidpl,ure,(;J' igllt (.elef! i d-jl",'{Taucrunt.
R.céhlln ~(piciunr. Sic 'D.mimu II> Let/j,
tico,reJPiciatn 'Vos ,in'lttit,(!)' crrfcere [adam.con
tT,I, 'Vtrlltt m d,riwr alleTtere ab ijs ,1"os or/il.
PA R. A PlI R. A SIS.
Auirl.(IIm n4i'rironl,a (!J' allx,lro [umm;'
'DeI confi./.zm,'fllld rfr o1mici, 'l'Ittre me ad
Jil,'t,am adl]or/e,.,;",? tZ.!,'o 1 Ji rxcTcitu 'l'ITH C?"
aTm il ornatij?imo ;IISI,., 7.. 111 "fllt fPerare iubc·
rflis, 'ft/anlo m'1gil pr~fid,o r.~mml 'Dt; mlmit~
,ulla l'is /lnplOTum metucndtl crit?
D
�96
EXI'LANATIO IN
LIB •
.,Amin. 'i>ropterM fllgimdllm e{fi: rel/fomrl!,
'}u'o.l Id,j cl;;m Fel'Il/eru pllrattl (fi rob III/mirû,
cr leg,brlA rllf?/patu ae delell-1, ']" .. filll.l men/a
fll/lt totÎUI7'\.f/pU.O' {t,lutu fi"g"/omm , nul/Ilm
Tellquum e(1' ln (i/lilnte pCTfi.glllm imb" Ii/H.
'Dal/id • ..At 'lI/ici tgo f~(i, 'l"ttl"VC i" eos admiji,rur mzln 1Iltam fiurlea/II erzpl'fe?
Secl ql/dn,!uam n"h, tifnta per;(ulll impmclmt ,mca tamm fetlM Illnoc-"tÎa,er,{}o cr Jidemi all/mo cro,lIeque de/ail/le 1Inq"am ri fi ttabo.nifTII 'Dom;/IIHIU c.dofcmpitc-rnllm domic,[mm ',aurt, 'Domimu m e.clo regl! te'T,U, fI)'
')JIma"rtm g' n 11<:.:.7 de/i'fer Itlll/ctur, ']ulrlagae
1Illu!'Ju/[</II("'1uidw p~ tlat"T . 1I1 bo,,~s fidJI/'rt
nc pUlliat [onlrs./laqllc fl',m mcam /fi ec eollocatam ill/m/corllt" tOllal.hm opponnm,l1l1c pro.
pr.gIJatorem mrl" defc/lfort 7tl1j1lc OpIO, nOIl armu,no" pecullijs,no>l opport/lmtdU local 11711,(/111
fem poru ad res gertl/dM /lI,{,gellum, [rri nI/tH
omnia admltl/ffr.wtem. e!r fellCltcr (oJiCZC/l ttrrJ.
certlltu,qu(;m{dede, qlt.lm JiTmum, 'l/t.lTII'l; m ..
tXl','gtMbzlc pra.fir/II 711 eempar(/Tlm?
Q..u'orl fi Snlthm ',ormmm flerril/l.f?mllll1/ 1Ii.
dttù Y~rn.m obti'JcrL,!IOIJOS 1ICY'o patr/~ fimblu
tXp~lJos ,·,/.UII illopem Cl" 1Ingam perfoqlll, cy
in max/tt/i, JaIIOT/!"t1 (7 perlmh, "PtrJ./TIJ lit id.
'J'obu arlmiral/dt"'/ acci,{at : "t cmm "urum
~/lf perJP/"It/ . Jic ·D..,u pios ',omims ycbll1 art.
UtrJis e-"plorat, '1110 eOTllm nuitll; efJici(w"~r 1'11flOUS,
�P sA L. CV M
P A II. A l' H.
97
.,iores ,f(Y ..,irl:u i/l .. Jfrior eX, rra t : /m?/os aute
{?' ;/Ji.. f/os tll.t acerû o.t/t,ralnttJi ad honorum
'I1ti/itatem fi, fecund,ores alt'Jua.m{o Tes {onctdit''1'I.f moxlamen commutant ..r, (7 maior"
illi1fl'P?lina pa.r/unl: 'JlIlhui fi,ppllCji~, Cg' tlli4
'j ..,dem gna .. tj?imil officient .. r, 'I1t s~dom ,Ice no
acerhiUf ;nlemrint,'jlt; fulpfmre {?' cœlefl1 Igne
deflagrautrlmt.
H.eCtl',iJem impios fl e/erum, Cg' malefiriorum mercts man.t .nam dominl/1, 'lU; iuf"f'"
"''''' .ft,1I0/~pol 'JI-"on amau ,,,fi it/Qt'/l. ill/que
'111 .uforios f,omm es jgne {?' fu lphure /IItPtjidt.
Jic /,01111711 'Jutr1ttjue V IHflltt.e colenWII p/alldu oClllil rn/' fttll T, tIUJq; . .."rtutcm ma.x/mil V
p/~"J,erTi>IJiI pr.emqs mlmeraluT.
l' A 1\. A l' H II. AS 1 S
DA.
cAR MIN E..
Deo meo jjll'J nitir,~r)'lUld d,citi1
reffrjj
)lt
auo/cm proCllt
..,-C mmtibli4,mifi'Ua ficlK'alliCllla,
~am [,tUH4 dwpiwImd
.ftclurget ')ngu,fJH~' } Jarne rabiti,,· furens?
AMI • .0!ia hof/û ecu'barbltrH$l
...-!r.(um tetendit iamJiw ')tinJPuilt
III 0!.tgÙt,u fongllùu •.
g
�~8
EXI'LANATIO
IN LIB.
Et djftipafu legibU6,miftr# nihil
...-cd j}em .falr1tif lintjllÏtur.
D A; .At ego tjllÏd egi)Cllr meMl1 /litam
mihi
...-cr1{me tendat impitl6?
sedpr.tjidet templo Duu fànflo)D~1H
c,elum ImulU inca/it:
Eine pcrj}icaci mnfl" l/tfErtlt II/mine
I<!;rltl1J omnium drbiter parel1s,
SIM /lt patente dexrm' 6onos iuurt,
Md!6f1l1e illftU1 prmiat.
Explorat iU.efdperebP.6 ttj}eru
pios, /lt al/mm [emÎtllu
Explordt ignu,oppyimr (,tmen pett/t.
Cantrarjllc fempuo dd breu e
FLorerc permit';t m.cLos,(rl/ciatÎblM
~s deind~ longi4 ajJicit.
~If,p/'cl'm hon;! impit-t1 niJi ittm foo
ponit fitrori frrminlltn,
Pr.tdico,fimdit,# pm'bit obrl/tus
~(ne ,procelli! JùlptJUr("
r'
'~
,
Nan", ~/.IU4 1f.1111tt/fe t/mttf DNU)Cf pm
J'lMidu intucru r lumine.
�1> S A L.
C y M PAR. A PH.
99
AR.GY. PSAL. XII.
G.!!.eritur cle l110ribus (",culi fui dcprau~til, Deo
{uppli,"! pro falùte piorum,qui.b improbis veXAntur,ipCllm Deum induei! loquentem, & opem Cuom
pollie.ne.m. viclttur .utem hoc earmm fecilft,eùm
a la"l. eonquireretur ad necem,& maximo in poriculo VHCaretur.tn enim er~t hominum per/idla, vt
l1ull i [.Iut.ln Cu am tuto polfet eommiurc.
r,[fori ad Stlmninith,'Pfalmm XII.
Aluum me fac dornine,quoniam defecir
fanél:us,quoniJm defeceruot fideles inter filios huminum.
Vanaloquul1tur vnufquifque ad proxi.
mum (uum, fiac blandillntllr, io corde &
cordeloquulltur.
Difperdat dominus vlliuerr.'l iabia fiétè
biandientia,linqu.tm nngniIoqu.tm.
. ui dixcrum,lingllis no!1:ris magflific.t
l.>lmur,lahia l1o(lra pelles nos funt,quis 110
fier dominus dt?
Proprer vaflitatem ioopllm,& gemitlltn
pauperum nUIlC exurgam, tlicit dominus.
. Saluabo illos ab Î1s,qui laqucurn ponunt
IpriS.
El. quia domini cloquia ml1ncla, argen·
tum Igne e~a111inatll111,ill v:lfe tcrreoJ,1.~ ....
garum fepr.les.
,,-~. \..f.l-r .'"
Tu domlOe feruahis eos,& cu~e~~
~
agcneratiol1c haclIl xtcrIlUI11.1:'f.('·/ " ...' ._ <.
S
g,,,"z ..... .
,~\~,~,,-'
, .,
.~
,,~ ~~!..:
,~
. r
c.
~
ç
'"
.t 4
lit
.~~ , ~;t \
�100
!
x 'l' tAN A T r 0 r N t t B.
In circuitu impij ambulant,cùm exaltata fuerint opprobria.
EXP LAN A T l
o.
ln corde & corde loquumur. Nlte 'Vtrbi
,jufdem d,.plieat;o fignificat d,.pltu corde m 10.
'ltH:'1uod 'l,.idem [,ttrol! [ .. ué1te [olmtdr ijs due.
f't,qlli a/sa fenliunt, a/ja lequunlur:quaprePler
syrnma,']u~ fmtentiam feCUlt.1 non 'lfer/la,d,lucide/,andocum redd,ditex H.huo,.."t lenatur
H;erollymt~1, ad hUIIC 7IIod,.m: In corde ,z/iucl
'fi" ,tt l'l'le aliud IOlfuuntur.
Lahia non ra pen es no~ funt. Hoc efr libe.
,"m osl)a/lem~,,,e'lue"obü dedi{}H,aul fa{}"
elll re,u."da -fi" ralro.
Saluaho illos ah iis. Hic -,tTfimluHx lIebr.eo il" conuerfus tf/',-,t ilium explanal C/umH
?;r (/of1IJ?;m~ ;'lltT ludltos.
Eloquia domini dOQuia munda.sigmfi·
lilt,non eJ]t d.blll/nd"T1/''lllm 'Del+! prom,ff.. m
tffsrtat''l/lIppPlUml -pnb" fint ab orrmi [a!fitafü lahe mtegra,e;,- pura.
ln circuiru implj ambulant. Heuui fic
expiaI/alli/lite IOClfT1/,Clr<f""lfniYl,O' 0pp"z"a.
rI j'moreil/es ab Improbil, rHm 110m;/l8S feelerlC.i,ar pere/Iii pn"ClpatuT1/ ootinent.
"I,
l' A
n. JI l' \1
R.
A SIS.
Rruame pareus mlfmcordt.e, ,/Ul/,,'/O om/11 ,1 rima [unt fr llll/ft/IIU Cl' (r"",lalloll~, rIt·
~Ht iam reiJ 'lN UI rJ~ 'VUU1"U; poj?Im JI) IM( me"
(Ill"
S
�1> S At.
CV M PAR J.. l' II.
101
ralamitate fidem ah(Jllam Ihlbtfc. Et qllon;am
maxlmam "im l/auet acl p,etatem V' ,,;rtHlem.
pro/"'flHomm ''lllibufcum ...iuimUd ;(l',èd fi IllIer homines impuros Cl' normteJ .etatcm agamll1, .../x fien potcft,'lum a.l eorllm C.I/jiulrllli_
1/,em, moréJ'l"c tra,(,I,'Mlmr, prDpteua Jomme
non ,mpellfill1 laboro, 11/ 'lI1/am mfflm ab "'fidijs IIIlmlcomm, 'luàm "1 alIImum à'IIilijs. CI'
corrupula f ItCllill/II;U1 mttgrmn Ja/~l~m2; conferues,ne me ye/i(l',orum p~rJit' mores, Cl' exem
pla corr:,mpa"t,,,é...elllomm .mltat;ollcinal;-
'J'lam turpltIlilmem ddabaT.
N"I1, ;,~I,om;lIIbt/S u/Hf.ua cft prubitM aut
fi:les,omma l'let/a J..1It[<Jll.ttc.arllm (!)' 'li mlla:
'um ",ta •.Q..uotlu enlm 'l't/J'l"e repeT/tuy,']", fi,
"'elld~cio Jib.,am tempere/?'}'IÎ [y"cmml,fimpllcem \J' aper"",. auimu",ger. 1?'I"'llol.alia
fe/lltal ,aft,tlo'J'.at.. r?~ècl Ji 'lUM lIb, blunlLa'"r,lnmc tu maxi",è ca,ulo.
P't'''lIm 'Delli tolllltbla"J,tÎMmalitiorM,&
;lItolert/bliem magllil0'llwlt/am il1oru~, ']u;
dîme [oIent, lmgua Iloftra Ilobü f~atIJclo (!1'
blO/IU/,elll{o. opes V' pO felltiam compara Ît,libcrufII ,erlf! V' folli/um os lJ4bemm:/lt']ue noblllie <leM! il "ut [aEl Il alieu; red.lé.la rn/io tif,
~uet1l ell/!;l"os .lom/IIUnt I,abemul? J(.tc flag;',a temert [olmI tfflltire impij, (!)' qui ame.l;
ctfco'jue [",roye à rdllOIlC confiltôq; c{erl,wm,ur.
Sle 'PI14r40 ;1I[favllt Je Ilul[,~m ',,,bert domi,,;;:
g 3
�101.
EXPLANATIO
IN
LIB.
fiC arrogarHifimtu ille .Affjriorum Tf" puerc t
;1105 gmlro[os terYllare 'Vo/ens ,aicb,lt, ~I eri~
piet 'VOS cI~ maniblu meiJ? 11emntamé 1(7,11, fil"
perbi,f,1(7 int~eta~il fud! pcrnM grauij?im,tJ deélmmt,cr IS fI ']'11 mme Je L1beros ab onm; doflJilltltiolleia[f.wt,fofo OI1lIl;Um infimos 1(7 miferrimo sfinlo! ef{e max int~lllgent. jilmmlu e.
tli11l Ille c.cli tcrrarûmq; moderator cr domill/If,
piorllm /acllrymis 1(7 pmiblU"ffoTJJm'luc ~r,t
.ionel'etillanti gra,'ij?,mèeommotUl,iam) ;,1711,
;nCjuit,rxurgo ad eor'reenclam imyjoTllm arrogantiam, Vea/amirates piorul'lI fub/elland:tJ.
tli/lIl cliJ?wm/'l/ltcr ,llif,jJ ex oeculto a,ga/ccl tam
inftgnu 1(7 ,llllftrH erit IJberatio bonorum, (!J'
;mprobomm anjmaduerJio,"Pt f./(i1è POplnt om"es ÎlltrUigere. me OrllnJitrerHm gl/bernatorem
CJ' domillum efe,&, 'l,ta/is CjuanJNhue ftt IIpud
me de/calU 'Vilior",m e:r .."irt~t"m,
Jl'eTba cio mini 'Vera fy"cmlque [ullt,ni/,iI I,is
pu,rjUf allt janniuf,llIhi/ aû omn; falJitattmagil alienum,verba domilli ftmiUm,a fHllt argento, al'lucauro,']uod arlijèx fumma ,(,bgent,a
f,epe Ile f-tPilUigne purgauit,
'Prom,{, 'l,llCIm'l: mS/"lam 0' piefatcm colitu,farite,allimo mag"o for/l'l'le Jitis,explora ..
,,~m1; Ilabde, .."os pr.({lrllo 'Dei imrgros, fa/uos
(!J' flOTtlltes for~.lJocellliblH de mtdlo fubI4/~1
Ifui /lllIIe "Pigent, aflJlIt j/J tWlliortl imp""e dthIlHfI4ntu-r.propur ejus 111i domillaluT IIJjuffili47110
�103
l'SAto CVM l'ARAl'H.
tjam.sCllieet imj'roh. t,me maxima.s 'l'ius lMbwt,1?J)' bcenter ..,,'W 4rJ1Ur, -virô!9,.eCJIm fiole j,...
ftiti" 'l'le -viuwtts ,ùcllmmlÏunl, "lm l,amine,
il/i"fI, C:7 "itlof; imteri'10Mil/cllt.
rARAPHRASIS
CAR MIN E.
Benigne cœlitum PMer ferua obJecra,
Optmque fer:paucifSimi
Nam [tmt, 'luilJH4 confidm,
de
ptjim
meam
TI~t'o f"ll/tem ct'edere.
Mendacio iam pl/lfo tIlrfi YCritM
F,sceflit alma db Yl'bZbt/4,
Fidéfquc,fonEl/tfJ/lc Plldor, & foror il-.
liH4
s)'nceriwamtfbilù.
~àd fi qui! Ynq//a U-;diatur,O' omni~
Lorjluttllr ore dllfcia.
Tu vero ab il/a fil,; potjf1imum cdue.
Te !ingl/a bl.wla ttb impl'obo
v!uelLat oreprtepotensremm DeH4,
Tu magna qlû fomper l0tj,4i
Cau Ju,.ellm irtftllm)tutf~ v!ndicem
Lmgu.eproterudl [entllf4:
g 4-
�10+
EXP LAN A TI 0 1 N LIB.
711,qll; furore percitm ,lmglla me4
Opes mihi cr pofentiam
Dicis, parapo. t'Perum 01 xero ) cr geram
semper,tjuis imprrat mi"i?
Jft h.te n(f.tndm (ll~m mft/ria ellomit~
Cttles1ium ~x ma:x:imm
orationis impi.e iaé/antia
CQmmDtH4.Exurgo Îam,aÎt,
Exurgo ) idmql/c opcm [alutarem affero
13enÎgnwafftié/is:mihi,
Q.!ifcxat IUDs,lmpim rœnt# daGit.
Syncera fa6a nurninÏ<f,
Jfurô9u( purimt flmt Pllr!flimo.
0!..~d igne flLpe ,M f.tpiH4
P/lrgal/1t tlrt1fix,mmiLe regio
sponfo laborans noIJllt'.
Tu gente nos ab impia rex 0rtime
SeTllab/~Jcr clemenriif
SCllto fil .! firrmflimo tela hoflillm
Longè rep,!/cIomnùt.
T/ltiYag4ntl~r
improbi.c:rbonis ma/am
'Peff
�psAL. CVM PAttA.pH.
lOf
Peffem ,dolôfJlle compàrànt,
Contttminata menrUltln "}ir "}rbib1U
seruire dign1U,;mpertlt.
ARGY.
l'SALo
Xllr•
• Vir (anaus magni. &: diuturnis calamitatibui
Unt l.bof.c1us viCfm fuam mif.ratur,8t IUlllliullS
Dti queribundus implorat.
J',[fori,'P!"lmUl 'Daniel XII r.
Squequo domine obliuifèeris me in
perpetuum!vfquet]uo ;lLIcrris fadem
tunln me? '
~ndiu ponatn con!ilia in anima lllea~
doloretn in corde mec perdiem?
VCquequoexalcabicur inimicus meus ClI
per mc?reCpice,& cxaudi me domine Deus
meus.
lI\uminaoculos meos, e vnquam ob.
rtormiam in morce,ne force dicat inimicus
mcus,prxu.1lui aduerCus eum.
~1 rribulant me,cxulcabunt, fi motus
fuero:ego aucé in llliCt:ricordia tua fpcraui.
Exulcauic cor meuln in r.,lucari cuo, can
tabo domino,qu i bOlla tri bui t lllihi.
! x l' LAN A T 1 o.
VfqueCjuo ponam confilja. ExP"f.it moremcalamlt0foTum''luOTu", ani",UI nun'1".cm
<Juie[cir,fomptr 'lUdU", imp UituT,1:7' in omnU
Va
p4Tles d,l,bmmdo d,ffTfl/II/IIY.
z
r
�106
E le l' LAN A T l 0
l N
LIn.
11lumin:l oculos. ld efr, ope tua, talJql;am
fl,lflldid~~jmo C'andore Jolis dipipa IloUern C'allJmitalum mearlll'n,ne C'refctlJtlbll& malomm tenebris,cl~riflmJo morlis Jomno C'ol/[opiar.
~niam bon a rribuit mihi. Id ej,quo/Jiam Innflcenl;arn m~al1l tutlltlU efr, méque ;nco1!<mm conftruauitab impelll inimicorum.
PARAPHI\.Asts.
domine fuppliccm hlt/m
r'\ Voufque
deferü
\.....l..Jn tan/il malis? 'luollf'lue faciem auCf"tts ir,flltf cr negligms falutil rnrot?
Q.ua/l4iu lamlem alJinHU mClu tcmperfate
calamitatum ia[{-"b;tllr > cr Imc illuc imPlllfIU
i" omnes parus deliberaI/do dirlra/'etur?
Q!!em ad finenJ truC'ulmtlU IJofEil eX'lltab'l
i" fortm,.u me.u?lIeqtlt 'Vilam rnihi refoirand.
pOlefraltdabi/?SaIÏJ cliu domille e:J' oC'"los auer
tifti ,cr fltlres à'lllere1is meis abllorrmtes 'Mbui.
ftdtlm 'l'lotfo 'Vocalltem exaudi ,iam rIIl1Irelltë,
4~,E1um,;/J lac/'rJmis cr f<JualloTt iaC'entt placidis oC'ulis illlucrc,e:J' fll/u/Ilr; 111 ce tu; 'VllitlU ab
animo mco tmebriU C'a/irrillém'luulifJ>ellt.
'DiftiPIf clomine ope tlia,tlfllqllam fPtIldidifl.
7710 C'alUlore fo/il/JoElem clflamitatum mtarum,
necrefcmt;b,u ma/oru !tIlebril, durif1;mo mortis Jomno ~onfop;ar. Ne qu4ô gloriew.T 1Inq"_
in;m;wl ft mrlli 'Vim t?' manltl attubjJt.
Ille lJuidf i'lereel,bili galldio ,,,,,ltab;t, Ji me
.bjtf1um,rrofiTAtllmJ~ perclltHm 1Iidertt. Sul
iJUAII~
�l'SA L. CV M l'A R. Al' H.
r07
lJ'/tlll'1'laTII m"}; omniamorttm inlentRf, lJuan-
'jIMm elefl'erata tft ab ommbm faim TIIet! ,fllt
tammego "ana flJflelltabor cOllfiftu /JOli iufluI4
'l//idem mea,jëd ;"crrd,b,il mljericord"tIli4.
Immortalts tlbi gratlM aga pater aug ..friffime, '1'11 meÏi l,tcllrymù te pl,,,,dlfm C:r lenem
pr.tbmstt. Item ex 4/J1maWTa,som'I~5 dalorih;
clepono, iam fil/em [ario fi'Jpir~s C!l' fl·Wtbll,
'luerelil,iam tamq; 4/11r1l0 l.e/.:tl/tt ob folutcm 4
tt! milli reddtlam .OillnOCtntif,m me.1Tllu[1am,
C9' defenfam IIl1minis I"i laudes IId cilll.1ram
d,es noé1fhue celebTllbe.
p A Il A P H RAS 1 S
CAR. MIN E.
f2.!!!ttf9J d~mine linquor in taMi! maliJi'
o colllmcn,O'faIm l11t:/t:
I2..!!...mJ9JpergiJ eJfi: mn memDr mài'
DIe DI o,1JJandill JÙJ,
NJEUfqlte t.tchrJm~ rnadebo: Cl" anxitn
Deliberttndo diflrahad
t2.!:olUque fijppliclmtu~ clementi.e
Cmdeùs hoflis opprima?
v'CtlresfI/,e{:ttu ditl Pater à mrw
./Lbhorruere qluflib/{~,
satis fuperi ")1111114 dllerfll4 111114
Omncm mihi ilium ftbfll~ljf.
�108
EXPLANATIO IN LID.
lam lju4o,itlm (dndore luminÎ6 flcr;
MetU fen
br.u difS1plf:
Ne fortè dl/rus morW obrepttl {opor,
Dum nI/li" dOl1atllr (jll/o.
Ne qll~fo ) ne amplim in m.ala infitltans
mctt.
Triumph"f hof/i! gauJio:
scd qUànqltàm ab omntbU4 miJera folIH
mca
proieEla (it mortalibU4,
Bonam tamen j}em non ego abljciam,
tu~
Nitms opi! fiJ/lcitt.
Pata beate max/mM libi grtt.titU
..A'go,tullm rui fuppücem
Tdm Jexrer audil)CJ"' md/omm flué/i-
bU4
Tamis bmig nU4 eripis.
lam idm 'llleret.t! jlebdfs,fitj}iritl,
1am pono t-<tll6 tnf/itt.,
Et jontc'll/lCfplidcarminu fluetmeo,
Pater tlbi omne conFero.
.Al\.
�P 5 AL.
CV M pAR A l' H.
AR G V M.
P S A L.
X 1
101
r r r.
Inuehitur in homine importunos Ile contemptores Dei.qui pias acorbiûimè vox.bane. & potenti.
abut.bantnr ad perni_icm tcnui"tum, 'l.uibus {dutun &: ru (.",nd., pollicetur •.
Yiélori 'P[ttlmu1 'DaI/id
D
XIII J.
hit infipiens in corde fuo, non cft
Deus•.
Corrupti funt,&abominabiles fa ai funt
in Iludiis fui S,non en qui f.leiat bonum.
Dominus de c:rlo prorpexit fuper filio!
hominum,vt videat,fi en intelligens,aut re:
quirens Deum.
Omnes declinauerunt,limul inutiles falti funr.non ell:quifaei:tt bonum, \1on ell
ne vnus quidcm.
N6nnc eognorcent omnes , qui operantur inirWi atem.gui dcuoram plebé meam
fieut efcam l'anis?
Dominium oon Înuocau.erunt, illic tr,,"
pjebbunt ri more.
~oniam Dominus in generatione iufiorum en, conlllium inopi confudlfHs.
<Juoniam Dominus Cpe~ ciu~c(l.
uiq d.lbit ex Sion r.,lutarc Ifraël ?cùm
conucrrcrit Dominus captiuitatem l'lcbis
fu:x:,exultabir lacob.& lxtabirur lCr:lël.
! x PLA NAT r o.
Dominus de ca:lo proCpcxir fuper filio~
boau
�tI 0
,Ii X PLA NAT 1 0
1N
LIB.
11ominum. Sic appeUatco s,'lui no",l,.m per fi~
dem,(!J' "eral'ittatem filij 'Dei euafmmt, Q!'os
"Vero ia1)eU1 fibi arlopttll,it,cDS inji-':i genera !io~
IIf,,.ffo, -vocat''Jr'''od pater (,(leftu i,lffitiam,
ur fPiritron fllumif'fis ad falutem ;ml'erûtter;t.
N6nne cognoÎcent. l1u ;n!errnga t,o (llm
o)'ationù pru,figne demonflrat ""'c/,ementcm
iram 1) c;. Efr ault/II (,omm "erborum fe/llen~
fia: 'ProfrE/à lJ01lliues l'mlili,fJ''i iaéfnnt me
nor~ exiftere 1 ur hac oPinione confifi Lacerant
gentem meam,ci"ftIv.e fort'H1asillcred,bilt ,,.pi.
({itale dCllortlflt,maxjmo fil 0malo felltimt "int,
ur l'0teftatmJ mM"'.
Deum ooninuoc:lucrunt. DeU1;nlI OCan~
rtH1,colelldU1.ur.r,,}picietJ{{M4 erat C<flera omllia
pro Il,1,,/0 du'mda: qaod admirabtle d, E/,~ fft
'Juàm contra.fi.1! af, if1 is,qui co,mt/,atil -ViTI flle
on1/li tiC TcI'gione,lJonores,opes, potentiam ,l,l,,dmes in loco Illimmu colflllt : ur colentes 'Dellm
fumma 'Tllllclitate perferl'ulnwr.
lllic trcpjebbullt cimor!:. v,'f""EI,u l'rot.
fon/irbat, at'lue animo talu]uam oCll/i.! "ide/MI
lJuo in loco JiIPplICio afficiend, crau! /Iomillts "Ii
impor/llni,at'l"t of) eam cauf.lm dixit,illic 1Tef'iJabu>lt timore , ta"'1'4atl1 digito lorum iUum ill~
d,caret·fimil, efr jU .. l ln 'Pra/m o36. ibi wdCllt,
'j,Ii o~tl'n,,!u r i" i']u, ta/cm.
~onial11 d()minlls. T'ref'i.lalmIJt ;//'1"111»
timorr,C7' gral,ifimd4 pœ1/if4 dabunl crm{c[ita.
u
J
Hl
�Il S A L.
C V lit Il A R. A Il H;
III
tù fu.t'lJueniam 'De~ apl/cl iuftos , 0' pio~ l}o~
mines fecletn ,f!)' clomicillum llabet> 7J*'1ue illÎlI'
ri"" eorum feret imp"mttU.
Conlllium inopis. Vos (in'luit) impq conJilillm,<7 i"Jhtutlim piorum aJPernamillÎ,f!)' ftul
tum,ac T,climlum exiftimalù, quàd ~ flJLm fI/am
ponant in 'Deo''luad eum colant;veIlCrtnlllr,(JJ'
Olnms fulU CfiTtU C!l' aEliones adeum referent/tU
putent. Hoc "tra impqs ohijci tan'it/am Jceltu
grauiftimum,& i,Jtxpiab,le:commemoralu aUtem J1agitijs impio~Hm, & piorum rfllamitati.
blU,illlplorat al,xi/'um" 'Deo,,,'m fubiungit,
~is dlbir. Hlfc interroganclirafio apuel
lfehTlfol Jepe ",m 'Jal!ft optallcl"."t co loco,Q.!.,Îi
tll/rll ({a bit pm"",s columb.t? U' in Numtru,
.Q.!,u "lIr,i trrlmat , "t Oml/il popu/~ proprletel ~
plttabatur Iw/em SIon r/fo domirili;; 'Dei, C!l'ex
10 lorD petenfib'!f fulfllem dari./ulle dll/(I,/61llt.:!t
tibi au "ilium rie fall{/o , C!l' dt Siol; IUtatllT te.
Ita'Jue/JH;'U 'VCrJicltllea tft fen'elllia: ",illam
Jeminm ex monte f.mDo JiIO reJ)"ciat calamita~
leJ IfTaiilil, C9' aj}trrimum fmllt.Hu illgum av
tiu. ceruiC/vm rtpellat.
Cùm con ucner ir.Euwiet(inq/lÎl )guoJ optamul, Cl' popullU fmû/Ille l,beralUI recreabitur,f;!7' gaud.o tX"llab,/.
Il A Il.. A P H R. A SIS.
N
lhilad(o tetrltm, mmltll.e, t:!7' contra natu.ram cogitar; POlrft, <juam nt.?;4Tt eum
tIft
�ln
1 X PLA NAT l 0
1N
LIli.
effe à quo omll;a à pri"'ipio faDa V conrlitu.
ta fimt,at'fuead ;nmlmnavi/i.t [cmla incm{i.
bili {apienlia regu"tuT tI,<]; con[tTtla"tur. !0àrl
fi}l~ienlja,.,t etia,,~ à ma:timu 'P'1l10fo~"u efr
dtfinitum , cognitio rerurn·cliui/J4rum eft ' (9' 0mn.u[.tpientic capllt eft cafl'jllmJU cuilJU, plelIif1imaq;fanE1itatupie/.u adueTfiu 'Deum,non
,,,i.ITia inftpitJIfes a1'pel1~mJU omnes 'fuicunque
DeI/fil nOll[olum non colHm,aut t:IC ali'fua par,e cognofcunt ,[tel etiam fund,t'II om/ltm nalll.
'4m,(9' "imJ/l/inam tollut, C!7' 'Deum Tem elfe
inantm,(9' commelltiliam ex/fiima/l/. Hec autem por/enta 10'fu,mt'~T imp~ cum animo fo0'
ql/oniam effillire nO/l aud'nl ,quod ttiam gentes
imma"cs V effrenalc exaranclum a/que omnt
Juppltcio "indkllndum arh/trAn/uT.
HllillS 4uttm pefiiforc opiniollj~, 'Jllft tOlillf
-,it.t fumlammta cOIII/ elli" origo C:1' fons cfl"
i1'!a '\lite wrpiludo.llam '1 "; /'ol,(illlllll f.whJU
,,~pamlllallmr.quj raplnu (9' maltficto paftulI,,,r,cp,jcruore ',om;I/''''' !ife (oIJt"m;,uwt , C9'
cctera ei,,[mud'[c.pltra Cl' fiag,tlft fi'fcJp'UI/t, .ij
f)ml/em Dei "ot;ouem , (!J' memoY/am px "IIImo
[uo euellere (.ont",tur ,/le;tm/l~ PP"(~ d/llmi,allt
exanmlDnIM tOn'IIItlJtcr , aui jllUth à fcelerum
Ildm ;ninTl/tione Tel/Oeenlur.
'Domilllu r cc/o OCI/lû coU,Slrauit ,fi '1"t cer.
lIertl in tal/t•• ,f/orum "1II1tit",(in~ umm dllli.
ru
DaTHmtnleU'gcntem, F2,~cdlllgelllit~1
per'lHir~DIrm.
�P S AL.
CV M
PAR A P H.
H3
T'e"tem.,Ad IM,lr rnim nm nol Ui/le raliollem,
tltclue oml>!m , nrrlz,gmd, "im rOl/tula , ", in Je
rer'fulYlmdo ~ (oglloftenc/o omllfm mrllm ,roglliltiollfm,operllrn poncremm.
Seri ina/llier ,/lHirCllnfl'exit:omnes enim Jeclil1a,.e"~t ii pietate,(!)' refia ..,,;/tenJ, rationt,amnn ad ""/II~perJllu11l0nbIlA,t' peft'ferii opinio
nib"1 (oym.pti depra'MI Iq;[II'lt,nemo JPl/i'lue e:Jl
ijs rrpert/H ({I-,<Jui cüJide et iuJ!'itia 'Vi/acaleret.
Ilaq;[ummulIUe rcnor ira incm[1U ,proftéI'o, i II/j urt , lJOInines irnp~, 'I"; me ra Efll Il 1 non
eX'fferc, (!)' hacopilliOllC confifi ,laceranl omné
[ct/ere "en/em meam, eiuf'1ue fortul/tU il/exp/e_
bril C/I~drtate deuorallt, maximo [110 malo Jèntiwt "Vrm (!)' pouffatem meam.
•
NrmiTu 'DelU /lJuo(,mJI/-1,eolendtu,~ fuff;
C'ÏmdlU crat, (,ttt'ra onwia pro ml"lo durmda.
9"od adn,irahded,EI"'JI, ':fuiim eont,iI fiat ab
iffil, 'lu; (oueulcattl "l'i,IrItc oum;, tIC rel'gio/lc,
'Iollo,es ,opts,potentiam, lib,drnes;,~ loco mrmini,
co/unt ,0' eole'lI fS'Den ["mma CTude{,tate perfe'lu'~t"r,Se,{ ~ 'jl/d/tl m,feros ji.ppl;citl ma/Jenl!
en ego lOCI/ni aJI''';o , 'luo loco taI/tu eircl/nllenlelltrlr m,r/I',"VI ji'ail, magmlUrI/lJc ra/anI/ta_
ti/tif ,IIU"']'t lm rej)"ram{; pouffa,cm IJabtant,
[tmpcr ITep,dwI .fo"'rtr grtll/iora [oT/lIII/tnr.
l/<fC 'gurt, l,am.J m.JlJct ,mplos,arrogll,cs,Cl'
gtlllts D rurl/d.M r exedwtrr,prop' ttea '1,,'0.1
'Dom;nu! apl/il /linos Î.7 p,os /'ommrs [dem CY
b
�11+
•
Il Xl' LAN AT rOI N
LIB.
c/omici/ium 1la{let, nt']: ttÛwriM eomm ftTttimpurûtltl:'l"a"'l'ldm "01 impij co'jiliuTII e9' i"frj
tutum Piomm i/ludere, Cl' frultum ae rid,mlum
txiff,mart [ulerû , 'luàd ij [pem fuam P07lfwt ;'1
'1)eo,'luàd film coll1l/t, -vwerttur,e9' oume! (i,as
curM,e9' afliolJel ad film rtfl"l'endM purent.
p;inam 'Domintu ex [auDij?,mo 1'er/ice Sio"Ù, "bi red~m confr/tutam h.,bel,reJPicia"t cito ca
lamitl1tes Z[,û'lû , Cl' aJPerrinJllm feruitlllis i,lgum ab eilu ceruicibIM repeU'lt.Eumiet {]llod 011tamUI,e9' popll/m impioTum tyrallllide MeraSIM, à 'Deo recreabitu-r, cr inre[i'lllum temp/II
.âo,e9' plaeiJrftima p..tce perfruewr,
.A R G V M. P SA L. xv.
Genslt.bril!' maxim u accepit cal.mit., rel , & le
Darbuis nationibus r... p~ in fcruittltem ab,lutl. ci~
proprer n.~lcthm pictltQm & virtuttm. Id proui.Jen1 Dauid , Be in pnllerum longè proCpicitns, hls
cHminibusin lucit Dlum pr;rcipientcm, & Ccrtam
viu.nJi formllbmc o/ti",cn tem,q"am li Cecuti fuiCfcntHe!.r,,,i, nllnq I.m a!. honcil.o Be reli gion. Ttce(~irrt nt : ~ fubluo omnÎ txtulIrum g.ntium mftu~
fines p,tri", C.lni & in,ol" mu h.bitouilfcnt. ~o<l
vtinam no' e~\·ttrjs omnibus rebut ntgltéH" incum.
blmus toto pe8:off in cain curn m, vt horum carmi.
n"m pro 'ptA [alubordm. obCH"em"!'quo t.ndcm
polt <xili"m longum,& r. .. uiC.i ," n~ l,,!.orr, in trrris fXlnthlato,În montClllo c",lclli ,lit clolllicilio
Dei C.mpit.. no qui.Cc.mm, vitamql phcid .C im,;,
8c omnium bonorum planifsimJrn tra.l/lcomus. t/lne
enim boni i ncipiunt villcrr,vt quidam C.picnter ait.
cÙDlcxcorporum vinculil tnnqunm ~ CArcer«u.)a _
uerunt:
�l' S AL. CV M l'A R A l' H.
Hf
uerunt,nolh .. vero h",c , 'lu", dicitur vita, mors .ft·
lUud autem [cire op ortctl ,ùm vir fanélusin prin ..
cîpio carmini, dom"ilium Oei,& rnOl1tclll fanétum
appe1!ar,turn terrAm lud",.rn intellig're, <Juod .. cl
vno tefrimonio Molis confirma" po{fumus. is rnim
in libro,qUl infrribitur Excdus, i, fd~m v.rbis <am
d&ribir,cùm de lu,lad, ha'c loquitur: éo, p..Juccs
&collo:ab;" in monte h .. reditatis tuo!, ybi domicilium t,bi contlituifti, ybi f.dt m & t.mplllmt,bi
",dificabis. Iraqu. Oauid cùm tcmplum & mODtfll\
f4n~um ""minauit-, ipf. quoque potior< de parte
totam rtgionem intellcxit, 'luam rxornatlonCfn
0-
rationi, Rh<tores .ppellant lntclleél:ionem. Q!,1od
vero v.rbum illud l'eregrinor politit, lignific."it
1-I,Lrlto. tanquam .duenu &: pcrcgrinostcrram lu
d".m pofsidere.nam dominus in leuitko, T,ru,:"
quit,h"" mc •• Il:&: vos .duenre,&eoloni rCtis.Q.!.'in
criam tota hrec nolh. vita pcregrinario qllœdam
oll.nequeonim in terrisllobil.m f.d,rn, .ut domidJiumecrtum lubcmu$ , fi!cl in corporilms COnlnto_
rllmut'tl0'1unm in boCpitio,non tanqunm in JornC"i
lt.que Oluid in libri. l'ar.1iJ'omtnon, hi. clu.bu.
aee.ulis fe ae c",teroll ud~ o. perrgrinos nominat,
Deum vencrans,his verbi$,: Tua funt: omni .. , & quon
clolibernlit.t. tua . cc'pimu! > e. dcel;m". tibi.Nos
enim percg rini f"mus & ad",na',lieut omne! maio.
us nothi :vila noGra ranq"am "mbra elt in tt rris,.
""que vll •• 1l mo ... Non me fugit, nafiliu", ,l1uo,magnum,&: Euf.biumC",faritnC,m alitor o"m vorfIlm D«"idi. inrerl'rolatosc{fe: C.cI curn rorum .,,_
plantatio .cl id genu. pertiner. v,doatur''l"od Grœci àv~)'w)'~,v voe nt:no.luc in p.rte f«Jui Th.o.
d OJ'ecum maluimus, '1uoe! eiu. inttrpretatio • .1 in"
llltutum nollrum,.ccomrnodatior e{fe videretun..
/,
:z.
�Jl6'
IXJ>LANATIO
IN
LIB.
'i'fa/mtu'Dauia
xv.
Omine quis peregrin:lbitur in tabernaculo tuo?aut quis requie[cet in mon
D
te (.lnéto tuO?
Q.l!i ingreditur fine macula, & operatur inllitiam.
~i loquitur verir:ttem in corde fuo,qui
non detraxir lingua fu:!,
Nec fceit proximo fuo m:tlum,& oppro
brillm non tulit fupef proximo fuo:
De(piciwr in oculis eius maJii!nus ,timentes aurcm Domil1um glorifieat.
~i iur:!t, vr ft: afRigat, & non mutat,
pecurnam fuam non dedit ad vfuran~,& mu
nera eoner ,1 lOnoccntem non acceplt.
~ifaeit horc, non mouebitur in orter.
num·
E
x J>
LAN A T 1 o.
Domine quis pl!regrinabitu r. cif. 'Dauicl
boc 'Vcrftc;</o tab (yllaru"~m,(7171 0lem fal/Efl/III
71 omi'J(ZUII,POltOTtde parle rotam regio" t m mlcl
/1) 'Parap/lrrlft oflmd,mm.Q!fàd allt m
ra,d per,'."'rmor pofuit, ftg"rJic.,ur' Hfbr.us t ,1I>'lu.ml tIClrwlols , (JJ' percgYwo$ ICTram
JI/ild!arn poftldrrc:'l'el porius,latam hac "oftram
lexII,1'I
...,erh~ m
.."tam l'tffgTln,'/ioiIC III (}I.andam fjJ-:'1uihu1
Je Tt/III' weadcm I,arapl,raft exp/icarum ,JL
i IIlgrc.i1cur. DommU1 rej}odms 11(1 ta,
'l'I.e ro;;.lIurlll 'D.uml ,pTo~at hommtm "'gTedit/Hem
�l'SALo
CVM l'A ItA PH.
II7
cl,entem fine macula,id eft ,,,ullo feelere ,aulJlag;
"0 fe conlaminanlem, cr opn-<:nlem Il.fll1lam,
id eft,omlliblM -virtutllm oJf/Cijs fungentem;,w.
fiticenim 'Jomen inliterisfallélil lalif?,mè pa~
'e"Cl' omlles Iioneffi partes compre/wlI/il.
~i loquitur. ~c jilmmallm propofue.
rar,M lIune fi~lla/im perIe,!ui'lfr.•
Nec fecit proxima. Orllille 'lu,dem pr04
grefJa oralio cord"primù7Il memimt,demde/mgue,po'i1ren/'o operù men/iollem illlul,t; opus e~
nim formo,formoJJem cogilillio ",,'t,edit.
Et opprobrium non culit. Id tfr, non modà no" ')Iio/at almu,ftd ne lib a/ro'lll,dem pa/iIur eum lcdi Cl' opprobrijs ,ac eO/Jlumel~s afftei,
Dcfpicitur in oculis eius malignus.ldeft,
improbos,lJ'lallui.s gmere '0l"blU <7 gra/ia florentes ,pro ml,ilo .lucil:eolmw autetn Deum
")Oere'ur Cl' ob(erwat, lieet l111miles, 0' obfcur;
fill', C7 apuJ homims abie{/i, cOll/ernptf'1;_
~ iurat , vr [c. Hor'Im -"er60rllrl' Ilan,
fentent/am efJe eOllftrman/Hebr.ei, "jrum bo/JUill [umm4 ftde,fumma1; conjl-a/ltia prltfral'Irum,'luod prom;ferit, C!7 fi lJuo 'Voto obflrillxt.
rit eorum 'fliC ad irJeommoclum, Cl' macerattonem corporil per/i/lMIH,non tamen mutaturum
ft"tentiam, a'II co"lra re/Jgionem jurijiurall~
<juie'luam admifJurum efJe:De 110C genert ')101.
(Y iur'fiuramlf memillit :Mofts ÏI, lJbre Nu.merorum.
TI 3
�uS
EXI'LANATIO
IN
LIB.
Et muner.t contra icnoœntcm, Ace;piunt clona adllerflll mnocmrem ,nolJ fol;'m iu({'us auari,fer! ctitJ!1I 'lui peculliam ampillnlo[,
f:lfi.m le'i/nllo,linm d,ccm{lIm ,aut l,tes ini'luo
patTocillio extra'ml({M,~ Wel/C{"".
l' A RA!' H RAs 1 s.
AUid, 'I!0mim 'jfÛI ',ab,tabit ÏJ) domicilio
11/0 ?'JIIU ftabrlem focl,m ',abebit m mOllIe
J,mEloll<c,
De:u.0ifql/is ab omll; ."ilionllabe[c[c pu1'"m a/que Îlltel,TI/.m feruat, al 'lue alaeri e:7'
prompto animo omni.:! .."jrt,ttllm ~p;cia prJEl/t.
M mmpe /altl perfefla, ll7 PT.tmijs immortalibU1 d'gn.u{l-, .."tlegum dif/inamm /uque .."elita per /ibidiJ/em ammi a/tingM, 'ltIl'Mt iulfll peT
ntg/igentiam ami/lM: id all/em confo'l"itIlT,
qUif'f'4U rfl' fimplicu -veTitftlÛ ar>li"u, IIc'lue alteri maltel,flo -vel re nocet, Il/nt"m'jlle ab/ft 4
• fjUO(l'Mm .."io/alldo, 1't 'Jtmi,/em abalteTo {.td.
p,lIiawr ,allt probrjf comlÎl,iJirnt il/flari.
Q..uimlitltn iwprobos,quan//ù genere ,opiosu
ll7 gralja jlormw pro m/,,/o d,wt: co/entes /m.
,em 'De'lm rmeret,.r (!)' o/fert/at, 'tcetillimiles
ll7 ol,fcuri,filJt,e- apllcl I,ommes l/'JÏefl, CO/llem_
l" i'l',e.fm/Ît enim bea/Of ef{r,nw 'lui opibHI cir"",jlul/llt,O'magllaimperia ob/ment ,[ed ']u.
l'jetatem colI/lit 'ëJ' iu'i/'Iiam.
{Luodft qUlIl'Deo tefle CIIi']ul/m promiforit,
fo~; lU rtÎl/rl1ndo ali']uo obffril1xer;t ,idfi/mm4
D
fide,
�l' S A L M.
C V M PAR A PH.
Il.9
fole,filrnmaque cOl,Slantia flruat: l/e'Iue fi 9./10
"»010 ft deuinxtYltcorul/I, 'lu.ead incornrnortllllJ
corporù perlinrant,fentenliam ml/tat, aut conIra ItltlfiUTtlllrtl religionem facit.Non ille aut jle
CUfliam (1t!lIoTi daret,anrillam acripcTetob ;/Ii,
"IIel teSlimonium dicmrtum. e!7' inllocm,es ;n;21IO
iudicio opprimendos.
0,.; ad Im/IC rnodum ,';tam inrfiwerit, e!7'
'De;;Clltlrijllm.u erit, e!7' nl/llo reTllm aduerfarum ias. (o/tell/ietIIT, fld inSlaT domtu habebit, quam ')IÎT pmdens d!d,ftcauit in laPide ftrmiflimo. Ergo lUam m'lue impe/ur 'lien/omm,
ne'lut ;mbrl/lm /Iut jI'lu/urum "ù moderata cO/Jflell/t,-illf w;m fund,m:enta
pofita funtin lApide
firmiflimo.
l' A R A l' H RAs 1 S cAR MIN I!.
Pdterjilpremefj/linullmtemp[um inco/ct?
Dic,~ro,monfc cjI/ù dCfjllirflet in fttoi'
D A VI D.
0.!!
plmu omni à labe illflitÎam
colit,
.!Œi drfigmtcr Cu ra t, pt mmtUll Intll"
v'C c~gitatione fort/et integl'am,
flec ImmerCntes ore pexat impro~o,
Nec a ireri nocere [otHmmodo cartel:
DE V •
sed fl11IÜ"IIII11J l.eattt,allxilio "}wÎt,
'/
'4-
�UO
li X P tAN A TI 0
1 N
t 1 D.
InÎltriimq/leprohibct, hic m~tum) [jut
])itiftimum,licet powJtem, negli;;it•
./ff qUOI ,tmetntf! pider;it Deum ,coiit,
peretm·,obfi:rucu,loco quanql/am infim,
J4cêre cernat rer/ml- egentes omnillm:
Nt:c{t quid )nquam ùlret> PI1'lliam ptterttt.
Non itle fœnori pecuniam dare!:
Jlûmve reciperet ,licet pauperrimm,
rt innocmtes opprimat, relmttximam.
R..!!..i jèruAt b.tc, immobili1 flmpcr mA1Iet,
IJeo1ue Charu4 vifl'Ît, & mortalilnw.
AR G. P SA L. :x VI.
Inducit leCum DtumIoqucntcm,& [U31n mOTt.m
acuditum ad vitam, & piorulll [alutem pr.,dlcen.
ttm.lscumdupllci naturn lit,n.mini mirandllttl aCciderc dtbct,G multa dlls tumdiél:., tllm f~th ref..
rantur ranqllam haminis & mortal;'. Hine illa in
Buang. Pater, li Ii.ri l'0tolt, toll.tur 3. me crud~tu.
iflc:veruntam.n non qllad !,lÎhi, ftd quod tibi pJ ••
cet,id fiat. lit jllucl, co . cl parcntem, Sc D.um meum
&veflrum. Pari ut ion. videmusipli,m & I.chry•
."anteAl, & fi'pplicantium mort g.nua fleél:.nt,m,
./qu. animod.milfo,atqut humill .d terr.m .bii.
,j.nttm.qul'O quidem omni. pertinent.cl morulit.
ecm ,i\1I , qui)'p. qui omnibus in ubus u:rra culpam
8ll""ltulll nobi. Far &: ÛllÙlis redditul fit, quo
mlfcr
�l' S A L M. C V M l'A RAI' H.
111
miCerieors .ffet,.c fid rlll pontif.x in iis pro",randi s apud Doum, qua' porcin,n e .d expiation.m C:.lcrum & flag itiorum g 0n~r is humani. ex co enir
quod ip fi contigir, vt " olhis malis Sc incommodi
r",r>rom r,id conCc:utus .a,vt iis qui eiCd.m ,,/ibu.
tent,ntur, {umm. bcn ignitue {ubueni nr. Chriilum
vero Deum in hisc"lI1 inibus loqui,l'cerus & Paul ...
t<frantur in 4éH. hpo!iolorum.
:M.éI1,am 'Da~id
'PIa/mm
x v 1.
Onfcrua me Dominc > quoni l m fperaui in te> dixi Domino, Dominus
meus es tu,bollum mcu III nihil obi conferr.
E rga r.'\nélos ,qui CUI1t in ter r a,& pra:d:1.
ros omnis voluntas mea elt.
M uhiplicat.t [UI1t idola corurn , poil: alil1
acceler:lUcrunt.
Nonlibabo Iibamina eorum de fanguine, nec allumam nomina corum in labii,
rncis.
Dominus pars hœrcdi raris mez, & calicis mci,tu fu!tcnrabis ro rccm mcalll.
FUllcs ccciderunt mlhi in prxcIJris,eti!
ha:reditas pulchra conrigit milli.
BencJicam Dorninum, qui dedit rnihi
con!ilium, ctiam per noacs crudium me
rcnesmci.
Pofui Dominum in confpeélu meo fem
per, quoniam :l. dextris dl mihi, ne corn.
mouear.
l'ropter hoc Ia:taturn cil: cor meum, Be
C
/, r
�ut.
llXI'LANATIO J-N LI!!.
c;{ultauit lingu.l me;}, ill[uper & Caro mea
requ ie[cet in [pc.
OE9niam nodcrelingues anima meam
in infcrno, I1ccdabis [ané\:um tuum vidcre
corruptioncm .
N Ot:lS fecifii mihi vias Vira::r:1rietas la:titiarum cft cum yulm tllo,ddeébtlOnCs in
dexter.l tua in a:ternum.
E x J' LAN A T 1 o.
ConCerna me Deus. Ft/ms 'Dei omlûV'u in
revlU(extT4Cu/paW,IY paeatum) nobis par, IY
fimi/ù redditlU, CY noffTù malù, C9' incommodis tenta/lU,imminente iam morte .."erba hI/maNa imowlbtali romle/lientia prommtiat, 'Deô'l;
falmem fuam Ji,pp/icit er commendat.
Erga [lllélos. Cùn~ d,xiffet, 'Deum nI/lia ilJ
tl! egerc o~ra frla,fitbiullgit,fe 1Jullltm offi, ~gc
1IIU e,:~a 110mines iUi "JarDs prtflermiJ]ÙTU7II,
'luad ftlret, 11,fc frudia 'Deo pcrinde grata effe,
'l'lafr'pfim Immin; tT/ott/a formt.
Multiplicata [unt idola. I1loc .."iamtwr,{i.
ci de perfid'l Iu,{.:ù,(l''; rell{/o 'Deo al/crl/m feC/Iotj fU)JI, .."idei!ret 1)iabolum, cuilu etiam filij
appeUanlllr ill Ellallgtlio Joannis, C7' proplerta
ido/a forum multipltcata flwt . .."t enÎm boni 'Vnum /labent 'Deum''1uem co/ant,fic improbi mul
'o s habmr falfol Deol,ql/ibUl foruiant: ambi.
,io /lam'luc,CJ' Mido,e!J' /"'xuria, e!J' puunilo m
P;.{I&Ifd,CJ' reli2 ua [lagi&ia flmt mum idola''1'/04
tmitn
�P S A l 1.1.. C '1 M
l'A R A l' H.
Il3
tnim quif]U: ;nre fummum bonl/m ~ol1f1ltuit,
ta res W11; 'Dem cf/".l!u;m ;gl/"T impi.t na/io"ù facrificra Clmfllu rep/JliJaulf.C7' eOTllm nomil~a delelfit ex Mro ,';IIC/I/il>771, neque iam dizni funt II/doti, 'Ill; ablPfo IJOmÎ/lenltlr,allr cognofcalltllT.
Dorninus p~rs ha::reditJti s. Fel,x(inquit)
r?.ered,tll1 mea,id eft tcclcjia piomm :cuilu IUTtcl/t.u .tterna trit 'neUf . 'VoS item Jelices laboTn,
(!J' cmcia/lu me;. ']1105 eadem mfras mauet. jic
.Alh4najilu,0' T"eodorctll1, (!J' '1llÎda1fJ al~
cxpl.manlll:mc loeum.
Tu fufienrabis. id ejl-, cccl:jia mea mtlg.m
impiorum cOIMtiblU opPug/14/a, tuo pufid,o tuta crit,C,9' firma,V' I//Imobilù permtmebit. gloriRIH autem 'Domillll1 de fiele, r:!l' -virtllllolU
jilomm fho;ulIgtt:
Funes ccciderunr rnihi in
pr;)"Clari~.
lel
eft,[,lCJtlent~ planè, 0' ~r.cclara
mtl,i ",enill,ot"telltM. cft" a/Item hoc jilmptum ex Inf/ori.! 10fu.e: 'lui Ji/llibl~1 agrosmdltlU efr, 'lU os papule
dluidebat.
Etiarn per noEl:es. 'NOII folùm (i/Jel";1 )pcrJe
cit 'Domintll;tlt i/, ma<ll'io, e:r //ICIlS animi -vigerctfed elÏam aff.a,olles ipfiuj, <JI/.f folent ab
(,omflo rel/ocare, tam cafftu, larlJl[lIt Talion;
ooedlmres effecit,"rt t/iam laot ad frudia pietalil.
e:r -virtutllm dits no{1i!1l/t me impellerent.
~oniam non derelinques. 'Nam tricl,,~
roft
�Jl.4
EXl'LANATIO IN LIli.
P0fr TeuertelUr ad rorp.u [uum,noll iam patihile
C7 cad.~wm ,fed inuiolabile c:r ,mmorlale . H
a••ttm -vtrba tlfe Chriff,,'PetrUi ~ 'PalllUl te·
fra/rlur in aé1ù .Aportolorum.
Nec dabis [.:maum.rd tfr, qUtm t,hiconfo'Tarti,at'1Jte omnium genti"m regtm,C:7' 'Domi.
n/lmdejigna/iiffi,11:lud'lua'1uam [eTes tam di"
'Yi/a carere,'1uoadroTpUi eilM eorTumpatuT.
Satietas lxtitiarum. Id efr,lum demum ani
mUl expletur ollmiù.u l.tti/~s, cllm te pr4t'l1
pr4entem wtlletur: jimt mim delefliltio/Jts;/I
atxlera wa,id eft [emper ilJ pTomp/l./l4uts,fcm
per munifica marmlargirù l,ilaritaltS, 1«lilial,
;UC/I"d,t.. tts.simile -v,detuT ilb,d IX pro"erb~l
salomonu,longitudo ditmm ÎtJ dextera eiUl, Cl'
in jin/ffra il1iUl diuitill,O' gloTia:'1"iblu -verbÎl
Ji3;'Jifieat [aPientiam [uppeditare (uu amatoribUilollgil''1/1itatem 7it" Cl' oPU,Cl' IlonoTes.ZIf
banc Jentmtiam 71lfologi yuei, ft!)' Latini in.
terpretantur I/II/le l,ymlll.m.111I1d alltem foin
oportet,'Dallidem 'l'llllm ex qs fuiJTe, qui moribUl, Cl' [aDis 7mtumm ellT/fium mu[,i, in Te.
bU1 reprl,folltarll/Jt [uOTllm temporum Ilornini.
bUl,at~; ob Il4l1ccauJtlm lIonnullos exlSlimau,
(!)' illos 'l,ti,km rtrum dÏl.inarum perit/pm/ol,
ip[unwiam in 'IÙ p[,l/mu, il) t]uibus de fe,ae Juil
rtUUI foribtrct,Jolttum inferere milita, qUit no"
tam Jiu; eonutnirmt, 'juilm ti 'fuem TtllTltfontaIral,nempe Cllri'jfD'2ua q,uidem frribmd, rariD.
Il'
M
�P SA LM.
CV M PA lt A l' H.
12.5'
ne ofttlll{1I Il tip!um elfe "pJilm etiam in eo carm; '
ne, 'lu, cl cie Sa/omont condidit:;'l illo cllim cùm
de regno filijfomf,er 10'flli -vide':/llr,nolln/flia ta
mm ({iC/t,<ju.e regno C!?rifti CO/l,gTllUnt,pr4ter.
ta nul/im.Sic JIu/cm ferehat il/orum temporum
ratio, "ptmyffma Clmfti "pmbru ci~Jmodi, Cl'
;maginibm"pelarentlfr,;" qI/di P0ffe1lt ;lltrofP;'
cere '1uorum mms ~ 'Dea ;al/minala foret,e4teri
pr41er IpJM "pmbrtUni!,i[ ternittU "piderent. Rû
rationlblll ind" {h Jà tentuT illr quidem ,cllm "pir
fanChu diceret,alllmJlmJllnm ab i/Sferi! cito rcuocllndam,neqlle Del/m ~ermi/Ju.TlI"""t corpùl
Î/'fim i,} fepuicbro co rrumpmtIlT,if1<tC [ilb pero
Jo"a C!mfl,loCl/tum elfe,fod ijdem ilium om/lia
Juperiora de [e ipfo fi:'rdJere, nOI. clubitallt.itaqut
IlorUnl fentent/a !IIC Ilymnru i'a cxplana71cllU
trlt,"pt'Dau,d". JcCltlldo -verJII pr.td/Cet bent.
uolet//iam,a ft~dlum foum erg" /'omincs }Iios.
illlet'110 aulem JlCCllfet Impios, 'lui nO'J COtllent'
rc[,g,otlc, C7 cult" 'Veri Dct,à fi,ûtimiwat,oni.
bUf f<tremoni/U (7 fleTli fa/foT/lm 'Deorum accil',chant, Cflllbm [acru profiWltr Je nI/IIl[ullm
illterfllttlmm,aut 'l',iequllm Ma/urum,<juod acl
fil pertillcat:'lcqllC "pero Je eommlJJÙ1Itm, 'Vt Inuoett ,Uos 'Deol,atH noml/la eOTllm ad iufi .. ranJum ad'"Olat. Eim " .. lem rei ca,,!am [i.biu/lgcTe ..,ijltlt~r,cùm mt:Dominum'lfe partem '14rt
d'Mi! Ji14, a clllicil JiH, ac funel fibi mid'fe
iD reuII4 pr.edarÎ4 : 'J,/ibm "perbil g/OTialli r
'Deum
�!liS"
BXPLANATIO' IN
l:III.
'Deum fibi eJTe T}d!recI/talem, opes, c:r omnia bo~
na.'Jamquod aclrlit,fortemfuamab il10 fl~fffl/~
MtlltU iri,llimimm fignificat,fibi /lOI. rDè dllbitamlum, ne TMnc llicu/entam !}<fred,tatcm amir.
tat, '}uando 'Deus '}lIi fe 'pJi poft,,{endut/I , ae
fl/endllm dtd/t,'lol' fit plffJimu, '111 "IL, res ellm
èl~ hac p~{fef?,olle deturbet, Nomm
cali'JI,
cOllfl>etudrne lmgu<f Hebr<fd:, fig/lificare 'J1l/eqlûd homimbU1 aur boni, aul mal. comin" /I ;;
'D eo,alloilJloco d,{fum ef/"àuobi1.
0
"ero
PAR. A l' H RAS 1 s.
,udet i/lgrala, e:-~ impor/ulla gens mi/" -vitam eripere, e;,- mellm nomm fxoml/llJomi.
n"m mellloria fundlluldrlere: 1ft l'~pateropti
me,atque fan {/,ftime jTil/m Ilium ferua,t/I'lue
if/um ta g/OTÎtt il1l.ffra,in qI/a ftmper fuil apurl
te, priufctuam I,<fe pll/cberTima rerl/m "»niuerji.
ttU e'tlrferel. Ego ctrtè in tua mifericordia 0mnem meam ffiem 0 pr.fjiJtit loeal/i, .Agllofco
'Domillc,neqlle"n'luam intermitlo apurtom/les
pr.MiCI!Te, le miT,; 'Dominum elfe, tlc']/Ie po/cf!'
'l"icquam eIfe tam T'romp'um, aut 'am parlllum, <J"am IlIÛml.1 meIU ar/ inferlllcndum I,bi.
f'erùm 'jllid 1110 m>mini commor/are pottft l!.tc
'JIoltlllltU,O alacriltU mta? 1'" 'Domine y;un.
(/i, omnium m/liil,c:r ;ncommor/i, "ilam colj,
hMIif.illll/m 0 fempitC1/l/tm. Q2/<fCllllqllt uona~ pulcT/rll, "P/ilill 'tr/llll/Ilfr itJ onl/)ium rcb,u
j/M/lim~)ltnimtll ;h;) ·et! olllnÎII ex pert/mi ,'uer
S
flmo1~
�l' S A 1. M.
CV M l'A RA PH.
Il7
rimé1; //f.e bm;gn ;ta,ü fO/lte perma/lf/nt.
'ProÎllds ,ùm I/bi nulla ;n Te fit OptU opera
tl/ea, rtl/9,mm cft, 'Vt ollll/;a mea pitta/û ftmlia
(:7' officia cO/lf/ent in Ilomillcs jaunos, 0~ 'Vir~
hHe pr.ecellm/rs,'1ui mCC/lm ;Ilhac 'Vila mifera
FagiZi'1ue pcregrillan/ur, '1"os/ui4m il/de ab
omni <elern;ta/e ex illfill1ta mortaliL/m multit/I~
clme feleg,;i1i , '1/10 "i/am puram Cl' caHam
agentes in terril. pof/ea IIMtÎ .tuo fempiterno
Fllerent'lr in ulo. Hos ergo CO/lfilio, donrina,
cxcm plo, rebur dtl/i'ple ommb.u iUl/4bo,C7 "iam
tlltlf!imam, rdttflmnm'l'l<! mlm;am, 'j/I.e illor
pcrilHcat ad"itam beatam C7 immoTtalem, IIt~
'1l1e1Jofc meabmeficïa Cl' ftlldiatibi perindegra
ta 0' iffm/ul" erunt, 'luaft 1110 I/um;/û tribllta
fOTml.
Seli '/l'HI mi/,i ad clolorcm actrbifimllm arciJ;t,']"o.{ luclJ'i ']rIOT/lm cft aclop/io e:r gloria, C:J'
fa Il f1jfrm a //La fœli.ra, C:J' /egcf, C7 flcra, f:!J'
l','omlfloncs magnific.e''1l1lq/le l'rogl/al; jU/11 À
"irH ju/l[/'fl/mil, Cl' omnium ')I;rlli//IIII gloria
pr,fc~l/m/ibU1,qllorum rtmi'lue egofum fa n:;u HJ
']IIOS e~o in pTimH full/OS, ;l/co/,m7fJ Cl' .floTen.
tes tiC bea/os C/I>/';O. ~ jempilern'Im rI/Mul/onCIn
!/llmlHJI generi< Ilbi ~"'ell//erll/lt, 0' mrtltosfibi
Deos oplllionÏ< eTrore finxcrunt,g/oriam,ilollores, opes, J,bulmes protl.o fallflifllmo nwmilll!
"mCra/ltl~T:e7' fJU.e {lagitia Jilmmopere 'Vltare
4f mOTlc pei/U odrflè debllira'll, ÎlI ~s jltlgit~J
bealam
�uS
EXP LAN A T l O I N LIn.
beatam 1'iram collONtrl/llt, rnt1; à maleji(~s f.Y
ft!/eribtl1 deterrentrm, ad ~'itt"tcru, f!)' f'ietatetll,& fynCtTllm lui /lI~rnilJis cllltum adl,07flllltem erumlms illiltrijs G' conlUrntlijf infe'ltlfm.
tI/iT:ne'l/lt pri,11 jill.cm [aciu'" [rlrorM, '1"àru me
jurbifttmè excwei .. tum interfererillr.
Va/e"nt i/a'll<e Ilom ines perdit; f!)' fl~git;rJi,
']oTljm~ go c.eremon;..u,f!)' facT/fiCla CTIlOTe manaltria detef/-or,neqtte;am d'g/les Pttto,quos r.o,nine appe/1~m •
.At ')10S feliees e7' beati, 'ltlicu-nqlle 1'0/ ~
."efEra omnia m:/,j coujècramfl-ü f!)' dicafl-ù.
jJfitu enim 1'rffr.e -"irlllÛS Cl' rieta/u fIlerers,
(9' pr.e"';tlm ftmpiterrlllm erit ·Dtll1. Vos ,tem
ft/ic es labores (9' crucÎnttu mti,9uos tadem meT
ces mat/et. 0 PP"gllabtmt,tr 'lllidem maximu (0"atiblU impiorum omnes ,'l"tct",'1UC cl,[c,p/inam
C!l' fenam fe'lllwtllr meam :[d ij paTenr~s tl/ci
~r.eJidjoco/lfirmati,magllo C!l' fiam/ lammo re{lffmt,ttt'1ue in me CIIlt'f ac pwate Jixi, C!J'immobiles ptrma/lebmlt.
LI/C"ltnta certè r:rp r ffclara mil,l",,·~il/,.tre_
di/..u: I,omil/fs, ill'lllam. ml/JI palerexctllclltcs.
ur "PnilltrJi plan~ gC/J~rjj 11Imumi j10rtm tlft;.
gn/wlt.
ltd'lue immort.t1ts illigratiM aga, Iju'cul me
prlklentiftim.s at'l/(c amal/ttpt mu conJilql fem~tr luumt''luo,l'jue drretilOllcs il'JM anlm/,'ju.c
[oltnt ab hO/ltflo rcuorart,lam cajf(lJ,ram'1; ra.
'lont
�l' S A L. C V M PA lt A P H.
I:!.9
tion; obed;entes ejfecerit,,,t etiam i/l<f ad fhulia
pietatu a ..,,;rlut;;die,( no{1és2; me impe/lereut.
Nempe domilllM allU oc,t/os mihi jëmper ob.ur[atur, nil,,1 a"imo agitare, n.iJil alll loq"~
aut conaTi poffi.m, 'lll il) il/'lm adelfe pr<fJenwn
cogitem :neq'le me 1'rofeéro allimU1 fa 11". arlef/'
tnim ./le ,ml,i pr4Jens C)1' pTop,tilt' ,e.'7 maglJitudinem an;mi a conftantiam fi.hmimSirat, nt
-viii calamilalum oneri[uccumbam , nel• .,,;rtutem meam exceLfo (71iluffriloco fitam labefa[fet /'om;/It,m impTob.,tU.
'PropteTea animtu mClU incredibili I.tlilia exultat: ne?; [i'JglM [attari pOtffr ,grat~s agmdu.
J"m cogito 'Dmm lateri meo Jemper ad/lotrere
prop flgnalltem,a cOllfilio at'Jlll' opera iUl/ante.
Neque folùm a/JimUI 7:a~dto comp/,·tur .jëtl
diam iP[um corptt1 morli' iam 1'ro1'''''1"um fJ>e
bona cer/dcl'If fi,fffllt.ltUT ,'1/1od ". dom 1/1 e ani• mum mr,mJ "0" perm.tles rliul.ÙI1 "er[an apur!
inferoJ .frr{ pof urlil/l11 rI.cm eiU1 d•• , , '1"0 m;_
~rauerit ècorpore, com,talllS fellCliJU1 anm,u Pl()
film r(uerlell,r "d rI.mm/ulm [ullm,nolt lam 1'4
ti/II/e Cl' caducum,[ecl mUlo/al"l. a ,mmor/ale,
.retlreC', eum '1"em tr/" con{tcraff" al'lue OT/ltlIIt
gellrium Tf.~..m .::r tloml/1'lm deJignolllfft, ne.
'lua'luam [errs taud,u 'Nta cartre, ']uo ad cor.
PlU cormmpalM,
Q;<inim'o ;am rat;o'lPIn m,/Ji Cl' "itam effm
JiftiJ~lIa 7IIortt71l fo;trflrC71I, (;7 ad "itam arl,_.
�130
llXl'LANATIO IN LIn.
f'em beatam, V' omnibtu bonu V' gatlll~s affitlentem. tune rlem um en;m alûmlU exp ltlt~r
omn;hu1 !oftitijs,cùm te (Or.1m intt~etur,at'iue in
llfl>eE1u iu(t~ndlfimJ'luepr4,ztia tua COI"jtliefeit:Jèrnptr rnim in promptu 1iabes, femper muI)ifica matlt~ l"Tgiris -,oluptau$ ,[.etit/M,;ucu/J.
d,tate!.
AR.GV·
l'SALo
XV·If .
vid'anttus accrhifsim~ vexa tus à Saule, & maxim is anguftijs prefli,s D.um implor.!,vit;\] [uz inno
ccntian. comm.morans,& inimi.:orum fuperbia, cru
d.litatcm animlq •• impotentiam ex.git"ns, tum
fummum bOl1um in conc,mpl.1Ciono Dei conllituen
dum dl•• <lmon.n ••
Vratio Datlid,'P[almrll X V [l.
Xaudi domine iuftitÙtJ11 mcam, intcnde deprecJtÎoncm mram .
Auribuspcrcipe or.ttÎonem meam abCquc labijsdoloGs.
A vulm tuo iudicium meum pro~ear,
ocul i mi vidcant œquitJtem .
Prob~fli cor mcum , & vificalH OIile:
cïJmin:tni ITlC,& non inuenifl:i.
~d co ic:tui,noll tr:lllGuit os J11eum,
propcc:ropera hominul11, ob verbum labiorum worum ego obfcruaui vias peruer
forum.
Sunenta oreifus meos in femitis tu is , vt
011 iJballtur vefligi;t me ...
E
Ego
�l'sAlo CVM PAItAPH.
131
Ego c1amaui ad te , quoniam exaudifti
me Deus,inclina aurem tuam mihi, & ex:mdi verba me a.
Mirificamifericordias tuas, qui (.t1U05
facis fperantes in ce.
A refiaencibus dexterx tua! cullodi me
vc pupillam oculi.
.
Sub vmbra alarllm tuarllm protege me
à fade impiorum,qui me affligllnt,
Inimicimei animam meam circundede
ru Ilt,adipe Cuo cl au fer li ot corpus fllUIll, os
corum locutum en fuperbiam .
Grelfus nonros nunc obfederllnt,oclllo!
fuo s pofuerut ad proaernenJum me humi.
S lmilitlJdo eius quafi leonis dcfider:ltis
prxdam,& quafi catuli leonis habitantis in
abditis.
Exurl?edomine, prxucni facieln cius,
proncrn~ ellm ,eripc anima me.lm ab impio,qui eft gladius mus, ab hominibus,qui
limt manus tua.
Domine ab hominibus mundo adcliai~,
quorum portio en in vica, quo ru III ventrE
<le abrconditis tui~ impIes.
~:ltUrantllr fibjs ,& dimittllot reliquiaa
fuasparl1ulis fuis.
Ego .tutem in il1llitia concemplabor faciclll cuam,f.tclabor,cùm euigilauero , Cpe.
cie tua.
�132.
! X l' LAN A T 1 0 1 N LIB.
F. X
[1
LAN A T 1 O.
ExaudidomineiuIHri:lln mearn. sic appel/at iuftam petitionem [vflm.
AbCque la.bijs dolofis.AuJi(i/lljuit)propi_
tiM 'l1oces , 'J"M ego l'MÛ labijs pTonunC/o ,no'"
aliter fen/ielJS flt']lIe 10quoT.
A vultu rua. [d,ft, tu> domine Jlftfp'a cali.
fam mtam,']'I; [olIM .tqlfM es i!ldex.
VifiraOi noéte. T,l (mqll/t) rebu1 adutrfis
f.tpeac ftpitu explorastlalllmlll'tlmcùm,mé'lue
ilJgelltiblM tenelnis cfliamitflllim CiTCUU[ctdlffi,
(!l' '1uemadmOrllt aurll m igue (xplorant , (ic men
tem meam faNbtU.tr/lmnflTUm inceurllîfi ) ne']:
tamf me -vnquam ""l'1t/lfti a rd!" -via d, clinart,
411t rniqultm altq'l.od farimu admitlere 'l'el fa1utù tuend.t cal/fa, 'Vtl-pt grfll/~f?,m",s iniuri/U
-vlcij<ercr, tamrtft non femel am!nft,mi/lof!H
oppTiTlltndl facultMmlflj oMatMf/'.
Q!.t.od cogiraui non rra~ltiuir oç rncum.
Crimiuabantur;D.luldtm tfie malttiofum , ~
f"Ua, em,Il/{ml'lIiD prod,/ioIJû infimlll"ban/:co/J
.rà ip[' FeltU ;,mocentia fila pr<ft/lca, coram
"Deo,fe allimo ftmpllci efTe ) C9' ab omrJi fimulaliollt alieno .'luippe 9" i Il/m911am aliter loql/a_
Jt.r ac [tn/il:jîci>rterpret'wtttr Ilul/c lomm ptritjf?,m~"ngu>.e lfebr.e.t.Ego 1'erèdtllg clI/lu1 CO/ljickraud"m plltO.
Proprer opera. Non [olùm (rnqlûl) me ab
.mnifrelere integr,j. flrHaul,frd eliar1~ animlld.
ue"
�P SA L. CV M l' A 11.. Al' H.
13J
Jlertms)lOInines "u/g'o Je "itijs eontaminare, ob
amorem 0' reuerétlam pr.eceptionum tl/amm,
Eorum "itam d"'genterobfm~ab;;,"1 eos à malefitio deterrerem • crJ' ad /eges tUM JeTtland,u,
(:7" eo/eurt M illcitarem : Ji' [erè e:xp/anant /ume
/ocum Chimu,C9' Abra/Mm E[dra, crJ' degfft'ter '1,~idem,.ni [a/loT.
Surteota greifus meos io remitis tuis.
'Pr.ed"aueral ;tmocenl,am,crJ' pietal,m Jilit,ila'Juelle ",derelur '1,';cqU.1 harttm remm ,'irmtj
[Udl in[o/cnter arrognre,precaIllT'Dtit"t ",res,
crJ' appetilioms a/llm;fUI lIa corroboTet, tiC COIIfirmet, -rt conrl-antiftmtè perfoueret m ohJerl~a
t,o,}e lcgt/m dlu;nartlm)ql~lhlu omnu p"le/lrirudo "irtulü COtllinelur,figlliftcalls Ji '1U/d ab 'pfo
antea ')tel re[1è eogilatlltll 'f, ,.e/ Iiolleflè admitlIflrall~m ,totum ,d attri/mendt/m m,[ericord,.e
'Dei,'1'û menlem bOllam dOllauil, "treDa con a
t'elur:<7 ",res,,,1 conal~ ptrficeret.
Mlrifica mi(cricordlls tuas, F~c(iIHJuit)
onwes admiretllr magn/II,dll1fm m,[meord,of,
ac benigllita/ü III if , con[erllando meab impctll.
(.?'"i tyralllli pO UIIl 'ftm,;.
Sill1Jiirudo CIU~. ·D".e funt fimt/,I'II{mes.
l)'ln rum a/tera )"J,renda rfr a'/fr'lI{mm Si/Illif
'Da'lII/em cupu/lft,me qUd:renlÜ acl IIecem: a/Ura ad /llfi {titi, 'l,ltU I,omo ttltrrmm1 ,Iii camparab./t.
A rc!il1entibus de~tcrœ eux. Vu/ebal/tur
3
�tH
P. X l' LAN A TI 0
1 N LIli.
en;m 'Deum imp"gnare,l)"j'Dau'idem impugn4
bitt,propterea '1"od ~ eratc/Jarifimm 'Dto, <r
ab co confi"utlU fuerat rex Iiebr.eorl~m.
Adipe [llO. Sagina(in'ltût)os,f1Y totum cor1'U1 oppletlCTtlllt,H.ec "Vero ~ft aU'~oria, 'jua lilertllf,mEltll 'VI' filml ad fignifica.lam op/lm afJlue/I/ ;am,CY' -v,t.e profl'critatem : res autem feCU/ld ,H pleru/I'lt~e fr'lu,tl/r IIrrogantia ,(9' 'Dei,
110'1Iinuml]; con/empltU: 'lliamohrem Jubiu1lgit,
os eorl/m lowtumtfr foperbiam ,fimile rfr IUucl
;Mofis m 'Dmteronomio,i1JcraffattlJ efrrldcElsu
(9' Teca/citraltit incraffalt#, impil1gl/at1u,dtlatatt#,dereli'luit 'Dettm fa{lorem [/IUTII ,(9' Te'ffl't Il 'Deo J."utari jho.
~ eft gladius cuus. Hoc ea ratione dic;.
,,~r,quod 'De/If impijs /Jominibt# pro armù ')Ita
tl~r ai{ pttnimela feelera improbarum,(9' ad ')'irtu/cm piomm exercclldam.ltatjlle apucl Efai;;,
Ifex AflYn:orum 1J;rgafi.roTÎ! Dei 1I0"li,~~tllr:
~td,'m ra/ione taft/cm apptllat manlll'Tl 'Dei,lo.
b I/tri ;mit4t,:1, I)I/i dicit,jè malll~ clomi,,; 1JajJu.
l"ffe, cllm lamen diaboltls eum c.ccid,ffet. Sell
, 'Drill to "jiu erat !.:m'll/am m,lIm ad 1Jerberall
JII.?Ij'etf.wm jit,,,m.
Abhomlnibusmundo. Eripemeinq,wII
Jommt .tbT,ominibt# impijs, 'l',or(" cura orlll.M,
(9' rag/talia il/fixa tfl ln bonis ImÎsu -vit.e [allaci
blU,t:7'lrporarijs''ltJib.u nb,md;lç,;/I allera 'iIl"
"it'I,fllmm~ orllmiÎrerum egrfliltem ferptlfilTi.
'Dr
�P"SAt,
CVM r:ARAl'H.
J.lf
De ab[condiris ruis.Amp/pcatione "PtilUfI
ad demollJh'amlam proJPeritattm impioru: il"'];
d/Ci/,eos circumJlllercgémû, allTO at'lue arzento,q/l.t abfcend.ttI -vocauit, quod reme 'Vmù oc·
cul/mlltT. AM,t prderea eorl/TII d011!ol Jlorere
!iberu ,quibnj re/Wuri fint opes, 'jUd! l,bir/mi
Jiu, at<Jlle Îr,temper:mti.t fiIPerer;nt. Sic Eufebi~ C<Kfariel/fis exp/alla' llline /0"/711.
Ego autem il1 iu!litia.Explea'JlttT iffj fal.
lacibU1 bonü crceleritcrillterirlHü.ego certe i/l
fritiam,G' pielt/lê'colms,ac fobda ,11.1 cr ')1era
tt/que Iftcma balla confeElalls,cotemplabor aU.
'lualldo beatiftlmdfamm tlMm ) (9' tnne deni.
'lue om",bl~fgalul~s ,(9' 1Io!uptatjbus cumulatus ero,cùm te cor;[ hllucbor , (9' in fllt/uif/ima
lmldlerr;mi 'IIImillù /,.i con/eplatioll<! cOl/'jlûeJcam: 'l"Orl m,I,; taI/dé /lIabmigll;ta/c continget,cùm animUf meM c'Io/auer;t li ,,;uru/ù COTporù ,in ']UO tan'juam cOllfopirU4 iacet , cr j,.
<If/trnam Iltam domum tlMm migTauerit.
l' IL II. A l' H R. A SIS.
A
Vdi oml/ium Te ru dom;/le Îllfft/m PTwt-
tio/lem rlleam,altwde ciamorem mtÎ.:a,~
,.~~ adl,;be aIl 'l'om, qutU ego P'tris e!J'caf/ù lab~s l'yollllncio,nO/J "l,ter fon/lms atque loquor.
T" domilled/feep,,, all'luando /adem caufrm;
,"cam,'I"; folu1 d!']U Jl1 es il/dex, Cf)' fi mt/,i l'ericulumcaPiti1 i"iurÎa procrta/,~m 'Vides ,falletCl
in/Joccnti.t mC4:,cr OtnlliI.11 derlara ni/II/.t'1'jt-
; 4
�13IJ Itxl'LANATrO IN LIll'.
delittr afftigat, (9' l'rOnerIJant: iam'l,~e ciWI1Joo
reti~"m tenent.
,Ac ')Irluti llio ftimulante fame per nemora,
tlJ!' motes Cffr[fbùlCltato "ap'Ifir ad pr.tdarn , i,,terim calU/IU ei'lIJoJo lafibulo IPgens oeU/;i Dm·
1,;a coU"ftrat,Ji 'l'fa feft offerat fer" :Jie !TIlru·
ImtlU/'OSfuau,d,p,mè Ilecem meam app~ens
",m ")'i,tum fraude caput illnOrtnt;1 oppu'{nat.
Satu di/~ domine, d4ta Pft tyra/ma [c;leTlm~
imP'lllit.u,fatü dm 1'exala pft illl/oeenlia me,/:
iam qu.efo depofita Imjlale f",[c,ta iram t"am,
iam pr.tlleni COlla11U impij,lIe pemeniat ad [ce.
lera,'l/umae/';na/l~r.lIle 'luidé [urore i/Jftammat IH inuadll il> me,at tl. ({omine eum proftertle folo,1!!J' ferro de mambll>! cXlorto,cilU impelif
F'fIIge, Etil'e tandem ')Iitam med de ore I!!J' fallcibIU immallium be/uarum , '1t1iblUl'~ pro ma·
1J111!!J' arl7lÏi 'Vti foies ad Plm;mdamaltficia improborum,C1' 'V/rtutes piorum exeTcC/ld.u.
Conferua me ab lllJidijs e9' 'Violemia ',0mi/lum perd/forum, <]"o",m anÎlI/IU Tcb,,>! FagiJ,b,u. C9' cadurü affixm cft, at'l"c /ftil botlÜ [ugaciblU, C7' ad"mbTalU fat/watur , in al.
tera i/la -vita [umma ommum TC mm egrftalcm
perpefJUTI/1.
Ita'luc /lune "fftu/H11 gemmu, lIuro, & Cil.
'tris opibus ,I!!J' copij s, 91/1t mtimo territ Jim" 0')It/);! ocmltanlur, C9' 9"od ab opulmlif, G"
,opiofis opt4ttir jlJ trimis. eorHm domll1 toll.
jugal.
�~ X l' LAN AT 1 0
r N LIB.
tate,C7' ,uriitia t,b, Jtm{f;m 0' anti'l'Ii,u eJ1é.
T .. quidem certè reheu ad,mjis f.epe ac f.ePiUS
e"l'Zorari, anim,.", mmm, mé'1; ingemibU! te·
nebru caZarll/tat/,m circ,mf'HI,ri" Cl' 'l"cmad.
modu.m a"r"m tglle e"l'lorà'Jt,jic mentem meit
facibus .erumnarMlI incelldâ1i:ne'lue tal'7lm à
re{fa "ia '''''''luam aberraui, a'H tni'luu.m ati.
'l/lod facimu adm,ji, "el falt.tU tuend.e caufa,
')fel", gr""'f?m'M illÎuriWf 'Vlcifcerer.
Q;.inet,am animaduerttlls hommes ""lgo
[eft 'V/lijs, 00' fcelerrbU! contammare:ob amorem Cl' reuerellliam pr.eception,.m tuarum,;p[omm 'V,tam d"'gtnte~oI1eruo, 'Vteos à maleftc/o deterream,Cl' ad leges lUlU ferualld.'U, Cl'
colendlU mflammem.
Ne'l"e lamen 'l'm'juam I,aru,n rerl/m "iTtuti mc.einfolmtcTarrogo,Jedfi 'l"id ",me {,o'Ji
Cl' rea; efr, tO/llm idattribl/o bell/snilatl /tI.e,
totlfm id ejJe tu. m"nerü,ZlIbentifl'TII~COI./iltor.
It.It/"e domllle,corro[Jora ",res 00' a/,pettttOlles
tlIW1II mfl,"It Leges tutU cllp,d'.f?iTllt f'luantllr.
Cl' "l4m cO lifiera,,' pr.euptorllm Illorum : l'cr
1U<C COIl/mellter I/Ig rl·r1,anlur lIuejJe rfr. 'l/li ad
be.tldm 'Vitam pcrllemruolltetJd.mt.
E •• fPe co,ififiu domme, opem tlMm imploro,
l)/lèclf.tpualar/lll"ttS me4-S f.,b/euaffr, Cl' nUlle
l)lIofJO ji'l'pIICü tUI 'Voceln I/H"tremo perr(//lo 1111
tOlltemptam ""be.
Fil') oml/cs 4dm;rt/lfllT mflgllilllcltllem, Cl'
pr.e
J36
�l' SA 1.
CV M PAR. A PH.
137
l'fofffantiam benignitatü tu.t.,ji m;m furorem
potmti(?ml/ tyra/III; comprtm.u,cr feruH tuum
;'J media iam morte .."erJantern eripitU,']uù ttlit
bomtatem /JOlI[t'!l/idet? quü lion eXcilabit..r ad
prdld/Canc/am ~rouident/tlm tuam? (!J' (erÛ ea
femper fr~if hberalrttU IJumi,,~ tui ,.."t mmquam
pios deftlmeres ,nt.'Jl)",~m ",o/ari [t.ffineres,ci't;
ad le ft/ppllClter confi.gl/Jent , (!J' ÎlJ pr.tjiclro tuo
JPes f"'tU eollocalf."t.
Non me domme, /e pot jeu impf/gllttnt inimici
mÛ,,!,.em emm oleo IUo Ja,,{fo eon[terafti,']uem
reg";!, populi t'II oblinere ""o/"'ib, [lime m.deli.
t erfim bm jMtridi exurmÎlltlmnt,rllfnc per mon
tes 0' del/ios [alltU profe']u",nll.r, Illme 'jI/au if
ratio Ile l li la prilMre <ollteud","t •
.At III· domi"e c~ftodl me lanqu.lm pl/pill am ,
atqlle aCle oculi, \!l' ""t [o!reita a,,~ proteglt a/if
P,/Ilos fuos : fte lu firmlfltno t'lumento nl/feri.corel,of tl/ofmlllll fr/ulcm meam eOlltTfI '/onllnes
feras 0' ",ml.1n(S ,qul medlJPojitù tnftcl~s 'Valla
'/lm tenell t,[é']Ue magll1icè ac fuperuè tOIra te,
atque IJommes tIlt1 tl/JI. 'jtl.1m 'JI/idem arrogall"am in an/tl Ü eorllrtl pm Il /lImla 1'ltdlfrofPeri'tU,at clue 0p'lm, (!J'onlll/MII rerum aff/lieu/hI,
'jUIWI plerl/lI']ue fo']ll/lllr [cHIc/lum , cr JiIPerbla, (!J' 'DellJomllltl,m que eOI,I.:mpltll,
lla']',e ,lIIllo mell',aU I rel'gione deh'rrjti Im~
illilc dus Iloélifqllt cocur[unt,al']lIrilac 'Vila i"
Te OClûis,<9' (ogltaIIOU' i/llt'/Ili [tllli ,
71IHTII-
'li'
i
r
�11 SA t.
c V'M
l'A R. A 11 H.
139
iugibll4 cr ltberil jlore.1nt, quihr-u re1in'luanf
opes, 'l'I.e bbid.,., fu.e , al'1"e inteml'eranti..
foper '1'lnt.
Expleal*'r ifU f.t!l<lcihul ba/Iii, t:!7' eeieriter
interituril,tgo certè I<lfritiam 0' pietaté coiens,
(7' folra<l ,lia 1!9' 'Vera,al'Ille .tteTIl.1 hontt confe.
{fans colJtemplahor abqu;lllClo heallf/lmam fa~
dcm tuam,V tune den/que omnihl/4 gauclqs f!l"
-voluptallbM C/lmtllatt~ ero, cùm te eoràm in_
t,~ebo r, cr m fùtlllif/mra p,.It/lerrimi nllminù
tui COl~lemplationc cOI1l1uiefl'ttm : 'il/oel mihi tallrtem tt/a benignitateeontillgct, cùm pltnè (/t'1'~'
perfenèexcrtaJlerü. èfomno flilmt allimttl /lofrer ptlllialirn expergifort'Ir, Cllm rlit~ quàm ma·
xmrè fieri potefr à corpore, cr fmfiblt4 ahal/ci.
mll4, 'l'Iomm 'Volupt.JtrbU1 Ji perjil/ldat/IT, JilL.
ci ,1/0 <j/lidem ,[ed l'ef1iforo Janmo cO/lfol'itJlT,
CI' noé/em luci anlepolti t, cr lIa/lis bonorum fttnl4lae/;rÎ1 e/ClIlJiH foire/tl c;r cxpreff.~ balla 'onUmmt. At q"; atlÎmi '1u(~mmmrmam 'um COT
por/UIII flrietalcm fil/bI/eTe, 'j,lotid,e magu
ma.~;Jql/e "'Pegcliomfiu/lt, 1!9' al'tiores ad contempla/ionem rCI'IIt11 rI"û/laYllm, ad obJcruan,
d'lm ot!J' coltel'Im ·Dcl/m,ad mortS al'frudia, ~
aE1ioues omlles adci·~, 'Vo[,mt.1lé aCfommoJ"ndtu,'I".t ,ùm geru.wT,tttnc animtM lIigrlat,tmlc
'JJiciofiHlg,t,~r ,sé'1ue imtlgmed",int1, <Juam ~e
rit> rI'.'S/lum (X/liber. Hu'~JI'tr curi1 Cl' fturllfs
txemtlltru animm ~ J/lm dcrrlIIm plmè excita-
q
M'
�140
EXP LAN AT 1 0
1N
LIli .
f~r è[omnO,(Ùm omui adm,,,tiol~c corporù z,~t
rafUf pla/lè [yncerUf 0' mcpgeHjfe ClrPlt, G' j,J
.tternul11ll/ ~m aOmM/l [ua", peruolat, 'l1bl[emper 'l1'giltmt mmtes Il/.e bel,t~ [empatmo <cuI)
f'"etcS fummur/I ,/1.. 17' 'Dellm Cl' {t'l'Ha'ô cemm
tes, Cl't"cred,b,l< cum 'l1oluptate am~mts Cl'
perpettlÎ~ /lymTlü celebra mes.
A R Co V M.
P S A l.
X V 1 II.
Hic hymnu, tot figuri. verborum ,/1( Cententia.
tum Illuminatur, & curCu tam rabido i ndtatu. fertt/r,vt fi Lacinu< interpre., & numeros. & eleganti am fermoni. Hehr",i rxprofrilfet,null a mnior .10quentia requiri potuilfc vlde.tu r. Sum c<~ini t Deo
opt.max. a.x domi,b.1I1qlle poccnt,fSlmu$, cù m amors holtes fund,tu< d.lrllilf.c, & r<gno conllitlleo
plac,cI,(sim l p.:e frueretur. lraqu! vrblUm "pugnatiol1Cs,Cewnd. pr, 'Iia,onmen hotlll,m.d intern ..cionrm t<d.é'h"n,qlllcquid d. mqll. omniblls bellis feliciter admlnillrdtllm rlt,i.! Dmn . miforicorcli ...
tribuitdlUio."nlhd pr,,,c1 .lrum , nlhi t memOTl. dignum CUA virtute gdlllm ,tic pr.l,.licoUl, /1( omn ••
<]uid'm rxemplu [\10 n Iwll, i",n dl p1<tdtem .dh~r
ti\tur,d:montlnnJ mlll t armatnuJldscopiu, lit mun,tlonucflè t1m hrmah CJuarn rdigioni1i i\moré, &:
perpttunm III rcét l vlutnrli rt\tlone contlantlam"
Nt'(H vero fum""'gn llr ,111 h~c hymnn mo1xÎm 1 my_
ficrl" ,"c1u~1 dfr,'}u,\' rn, ~nu t, IJl:uritHit,us circun .
fuf, fllerunt, vtO' 'prurulII "Ipedu ueuli prof.nO\)
multlludln ll dT: rtntu, qu .~ qll.d, m ",yn.ri apud
Latlno, t\ u~ Illlllll1i,,,pU { " rt"co~ A thJll l f1us,Eufr_
blUs 1.. •.c'r/m'h,llyd'mll,.t ju.,h) gr." .. in primil l, b.ulogl 'umma ddlgoncl' vdb 6,turrunc. ~cd
nOI,ewm vehmui cas rci !ummnim actingrr~,ne al.
ca ex
�P
$
A L.
C V M l' A R A P H.
I4I"
ëa <"planandi ration, diCcedamus,qu. nobis propo.
fui mus, Theodoretum, &: Theodorum Antiochenu
imitabimur,qui h ..", omni. limplicius tr.:rau.rue.
Prindpio q} vir fan élus cômetttorat maximos turie
motus rxtiriIfe,&: rci,él. fuiIfe f"ndaméea orbi, ter.
Crito cCfe orationi" pxoruatione) qua rhetor<s Gr .. ci 1J71Hff>o'll~~" Latini Sup,rlarion" vock ••
vritur D.ui,l.d imp<ttÎ, &: vim ir .. diuin", exprime.
dum & amplifiC.l1dil. Ade"nd" modum Drus apud
ECaiam,cœlllm,inq"it,turbabo,&:côqllafl.. bitur tH.
rit propttr indi2,nationê domini CXfr;1tUt;: que lociÎ
Hi'rony.explan., .it· ha, elfe fuperlarioné,qua vehe
r~rü,eâ
Cu
menti(simam iram Dei vatr.,; ("nél-us ("xag~eret.
vero Deil de c;I\'}o dcCccndcnté faclt,cam rrm a.d pro.
uidentin eius declar.,ncla pert in.re intelllgito bonos
t llen té,improbosvlfcifcend.Sic in candi rcriptü rft,
defCtnditTe d, ",ln domino vt inCpi,crtt vrbé,&: tur·
té''1uâ . ·c1ilicabat homi"CI Aulti &: arrogantts. &: in
.odé lih ..Jominusair: oefcendam,& vid.bo, num .a
VCr., fi I1t,qut\· art "lires mus perllcncriit. ~od DeiÎ
volantcrtl inducit, ",lisq; ventorii & pr"nigeds Ca'-
liribu, ,nlidcntcm,id quidcm inC'l'edibil~diuin., mi!.
tis pernicitntcm indicat,id dl: vim omnia pfnCtran_
ttm, vi m vbiq; pra'Ccntrm,& omnia CtlJ)o,tcrra, ma_
ri el! perl,,\1r~nt.m.c.li~o aut.m,&: tencbr.. domi.
cilio Dei o/fuc.· l1 gnificat, null~ mentis oci.m elfe
tam .Cutam & perC!,icoc;;, quro illû poCiit intucri: ••
lUlé]; nilturilm nulla rationc .. ut to~itiltionc compr.
hen,l, poffr.IU'lI,,',m D,ul venir.t ad MoC.m,lobu
daturu. Heh,,,,j,,memori,,, proditum .fr,nub. ctenliC
fi m. obduélum f\litT. montim Ho,ebum :& ,Om Sn.
lomon templum ,1I"d ""gutlie,imum pr."dicartt,
D .·o aclucntiÎte nobulre om"ia oppl,u.tunt. Cum ve.
O.uid gran.hn.m, &. (.gim.. , & igncmcommr.
mor~t,intdligH. vult l;'QlQU &: gs:auiClima [uppli.
ro
ci a.
�141.
! J( l' LAN A T 1 0 J N 1. t 11.
ti, , q"" D eus inAigit bominihus fcrln. tis & im;
l'iis,Huius exornationi. ciÎ .Ii. multa excmp!a (unt
in hocdiuino poemate,tum illud: Igni.,fulphur, &:.
vis procillarum,mer<e. d.hic. Ccrbrihul eorum. Et
E[.,i.s,cum minahtrUci lionrm Hi.ro[olYJni"Gc in
quit: ln haneciuir.tem tex c.. l,Gium inu.detCllm
tonitrui,,& terr",motu,.i: horrifi:o (onitu procrll ••
rum Sc temp.a.ci. &:. cum /lamma igni. omo,. deuor."tis,Deniq: oelongtï faci m,cu Dauid .1io loco
prre.tut à D'~,vtde me~io t,oll atinimicosCuos. iiC4
d,m &:. Cent.nms,&:' orUtonlS ornam.nti, vtitur .d
hu e moelum: Domire,in:linac<rlum &:.d.Ccrnd.,tiÎge montes, &:. fumahunt'iaco fulmina &di{jicc im.
pios.mitre Cagitras &:. perime illos:dimittc maniÎ ' l {
alto & liber. m.,&:, vitam mum d. tantis /luéHbus
extt.h •• cl. manibu$ .xt... rum gentium ttipe m ••
Hi. brouirer .xplicati •• n. ilIud quid.m pr"'t«m;rt enclunt <ife duco, in 'lu, pATU hymni vit ("nau.
,0mm.m or"r,C. populi Ccditionibu.liberatum.& po
t inamctf, imperio gétium exr.rnaru",. tam parttm
(je exphn.uitfe omn" Theo logns "tiqua •• vt dic ••
rcnt,D uidem iis vufibuscteinilf. imprrium Chri .
fli ,qu.m patrromnium n.tionum rCI'.m /1{ domi.
num conllituir,ld enim cuiq, pio &:. Chrifii.no P'''"
fu.Cum.tf. opo,t.t. hune ."c.lI.nti(,imum vattm
n on Col,'"n multa cl. Chrifii ortuatq; obitll. & r.bu.
r;e{H. diuinituJ pr,,,di~itf.,C.d ,ti.m mOTlbu. /1{ C••
lli, cund.m multi. in r.bu. roprre(,nr.if. fuorum
t emporllm hominibu ... tq; ob •• mc~uC.m li 'penu.
mero (ub.iu, p.rfoM.quom ,xprimet.at.in Cuiscarminibll llocuwMl .tf.,lraq; tanquam Chrillus D,us
l oqultur./i: brcuiror & Clriétim inrtrpr.ttmllr h.nc
p'n~t.m ,I ''1uid.~ a~ iniurii, & oprugna"onr popu
It !tb.utulolr.cum Il patr •• d vitam l'tIlOC4tUI fuit
Îmmortd.m, nt'll iUIl furor n.tioni, ingratiClim.
quic:
�l'sALo CVM
PARAPH.
143
ituicquam ei nocere poterat.IJ_m conllitutus dl ~en
tium r\~x,cùm llli ad vitam redl.:!utlci p3tcr imperiu m
dedie omnium tcrrHu, qua de r~ in fC'cundo hymno
fatis exp!i<atum cll.Q!lod ,'cto dicitur: Populus, '1u~
nonco3notam,{auiuitm ibi ,id cong.ru:c cum Ill.,
.... tidn.tionc EC.i",. Ecce g,ntcm qlllm ignorob.s.
voc.bio:& genttl,qll'" te non cognoutrant,.d te current.Non eognoCe.bat aut"dominll~olim gent .. , id
.llcultortl falforum D <o('U m,proptcrtaquoo ab iis
ipfc ignor_b.tur. nam D~i cognitionci) Coli.ligni
uIOt,qui tum rcligioSf: colunt, Be piè C.naéq; ventrantur:quocirca fcriptum 01\ in opillol.pauli, Deum
fuos nolf.:.t in Euang.DiCceditçà me,inquit,homines conCcclcr.ti,nunquil noui vo •. Iraq; cu faJCorum
D<orum cultores repl'~ilta CupedEtionc .d vrranl
pict.tem .nimum applicllilf.nt, CeéJ;imptrio Chrilli Iibentifsimis animisfubiccilfent , cû!:niti [unt.b
to,& fratnlm loco n,,",eraci,Sc ipfi quidem [ola fama,& auditione,perd"ai (unt.d Cyn:erum Se purU
Dti cu/tum, p!.nifs;mamét fanait.ti. religion.m:
qui pp. qui noq; c;hriRum Deumin torris vorfdntcm
vn'luam .id.. ant,ncql prodigii. &: mir.,bilibu. illi.
Eacinoribu. intorfurrant,qure i. in torr. 1ud;\'A plurim •• didot.t,Cod 1\ poflolorum verbis fidem habu.funt, Be'lucm Cumm;. cruciatibu. necatum .udi ....
bant, Dei liliumelfc 't.diderunt. I\t lI.br",i ,qui
Dco chariCsimi orant, & ab co filij .ppe!l.bantur.
men titi [unt C hrillo.quem, cnim venturum .xpecrahant,Se ("mmo Rudio & g .. tul.tionc C• • mplrxu-
rOI prro fc frr~b,nt,cum,pofic quam vcnit ~ vtXPlUC-
~pllt, Sc .,clextrcmum acerbiC.imè cxcrudatum ne_
uutrullt. /taql meritb,.c iurt fi "i alleni nominanCur. quip? non inrn filij O.i, ftd cli.ho!i, vt Ceri.
ptum .ft in Illla"~d. loanni •. He< idem qutritul:
ChrH1Ulapud Ileaiamlli. vcrùis:Fibol alui ,&'m ••
%Jll1Ïs
�144
l!XI'!.ANATIO
IN
LIB.
ximis bonoribus .fftei,ij verO (prouerunt me. CognoCcitbos dominum Coutil! .linus pr",Cepe domini cognoCdt!At populos meus nihil inerlligit.1 j fi lij
virtutibus, 8t pr",c1aris illis animi viribus d.f.ai.
&tanquam Cenio I;onfra, Cunt, proptrr •• quàd in
v.ttriblls iUis c""rmoniis ,& legibus obllin.eo, Sc
contumaci animo pcrmanC'·runt .. neque nouurn. homincm,vt '.'erbis yur Paulf, Îndutrc volucrul'lt. Ex
co faétum di,ut in maximas miferias Încidrrcnt,atque ab exercitu'pop. !l.o,:".obfid.ertntur, à qllibuI.d
utremum COPtl,C",/i,& ln c.rtlltuttm acrrbiC.imam
abdlllH fuerunt! nrque hodir grns vII. viuit .bi ••
élior lud",is,autcalamito/ior.
P'télori;DaulI{ feru l'])omini, qui lOC/HlM tjl7)om;'Jo -vtTba canlIC; l}ll;'u j,) du, 'fua /,berauÎt tum'Dom;nUf de mam. omnlHminimicor/lm
[norum ,f!!l' de mauu Sat/lil,f!7 dixit.
P[alm/#
D
"V Il 1.
1liga te Domine forricudomea, Do-
minu~ firnllmenrum meum, & reEugium mCllm,& liberator meus.
Deus meus adiutor meus, & fperabo in
eum.
Proretlor mcus,& cornu [alutismeœ, &
fufccpt or meus.
Lauci.1n s inuocaui dominum,& abini.
micis mels r.,lllus fui.
Circundcderunt me d%res morris ,8(
torrelltes iniguitatls conturb~uerunt me.
Dolores inferni circundederut me, pr~
occupauerunt me laquei mortis.
ID
�!'SAt.
CV~I
l'AltAI'H.
TH
Jn trib Il:ttionemea inuocaui dominum,
& ad Deum meum clamaui.
Et exaudi uit Je tt: plo f:loao fuo vocem
mcam. & c! :lInor meus in con(pea u dus
introiuir in aurcs eius.
Er comota efl,& contremuit terra, fundamenta momili conturbata (unt, & cornmota funr,quoniam ipfe iratus tr.1t.
AfcenJit fumus è naribuç eiuç,& ignis
ex ore cius deuorans , carbones fuccenu
[unt ab co.
Incli nauit cO'!1os,& de[cendit, & caligo
[ub pcdibus dus.
Er cquitauit fuper Cherub, & vol auit.
volauir !ùper pennasventorum,
Et poCuit tenebras LltIbulum fuum ,& in
circuitu tabernaculi eius er.lr obClUritas
aquarum,& denGtas nubium.
11 ra: fulgore in confpeétuelu s nubes [dfierunt,grando,& catbon es ig ni s.
Er inconuit de cœlo domi nus, & alti(simus dedit vocem fuam,gr ando, & carbont:s ignis.
Et milit (Jgittas fuas, & di[çipauit eos,
fulgura multiplicauit,& conturbauiteos.
Et apparuerunt pro[unda aquarum , &
reuelata Cunt fundamenra orbis terrarum.
Ab incrcpatione tua domine,à Ilatu fpl~
ritus ira: tua:.
k
�J{6
!Xl'LANATIO
IN I;IB.
Miut me de alto:3c accepic me,& affUI1'Z
put me Je aquis multis.
ETipuit mede inimicis meis fortifSimis,
& ab iis qui oderuDt me,quoniam robuCtio
les erancme.
Pra:ucner:le me in die afRiélionis me~;
& faaus eft dominus proteaoï meus.
Et duxit me in latitulbncm, fàluum me
fecit,quoniam (hligit me.
Ee retribuit mini dOmlnUS [ecundÙn1 iu
fiitiam meam,& [eculloùm puritatem m;!·
nuum mearum tribuit mihi.
~a cu(todiui vias clomioi > ocoue impins defeci à Dco.
•
~nia omnia illdicia eius in conrpeau
meo,& pr:rcepta eius non repuli me.
Et ero immaculJtlIS eum eo,& Obfcrulbo me:lb iniquit:ne mea.
Et recribuet mlhi DomÎlllls [ccundùm
iullitiam mCJm,& fecundùm puritatem
manuum mcarum in conrpeau oeulorum
ciuç.
Cum (.lnéto fl naus eris,& eum viro innocente innOccos CriS:
Et eum eleéto elcans cris,& cum perlier
fo pcruertêris.
~nilm cu populum humilem [011u!Jm f.lcies ) & oculos fuperborum humi~
liabis.
a
�l' S A L. C V M
1> A lt A P H.
147
~nia tu illuminas lucerna mei domi-
nc,'Deus meus illuminauit tenebras meas.
~oniam per te ;lcie hofrium fregi, &
per Dt:um meum cran(iJiui rnurum.
Deus meus irnpolluca via eius , cloquia
domini igne examinaca , proceaor cft Qrnniun1 fperancium in Ce.
~onÎ.1m quis Deus pr:rter dominum?
:ll1t qUIs eCl: forcis pra:ter Deum nofirum?
Deus, qui prxcinxic me forcicudiJle, &
po[uit immaculacam vÎum roc:lm.
OEjeffecit pedes meos tanquam C('ruQ..
rum,& [uper excel(.1 {blruit me.
~ docermanus meas ad pr:clium,cotritus dl: arcus :rreus brachiis meis.
Et dedifti tnib iyrotemoné làlutis cure.
& dexcera tua [u(l:ccaulc me, & bcnigniras.
tuaalll:lt me.
Dilata[Hgrelfus meos [ubtus rne,& non.
funt inn.rmata veOigia mea.
Per[ecurus [um illll11icos mc05,& comprehcndi illos,& non reuerfus [um, clonee:
confumerem cos.
yulncraui illos,ncc pOtllCrullt [urgcre..
cecldcrllnt ante pecles meos.
Et prxcinxifti me virtuce :Id bellum,8c
fuppl.lOrafti jl1furgcnte~ in me fubtus me..
Et wimicos meosdedilü mihi dorfllm,
13( odicntes me dlf.pcrdidifti.
k.
1.
�J48
~ x PLA NAT 1 0 1 N LIn.
Clamauerullt , nec erat 'lui [aluos faceret:ad Dominum,m:c exaudiuit eos.
Etcomminui eos vtpuluerem ante fadem venti,vr lu tu 111 plarcarum acrriui eos.
Eripuifii me de comradiél:ionibus po.
puli,conlHtuifti mein caput genrium.
l'opulusquem non cognoui, [eruiuir mi
hi,in audicu auris obediuit mihi.
Filij alieni mentiti [untmil1i ,filij alieni
inueterati [unt ,& expauerunc incluli mu·
nitionibus Cuis.
Viuar Dominus , & benediél:us Deus
meus,& exaltetur Deus r.'llutis me;r.
Deus, qui ,bt vindiél:as mihi , 8( [ubdit
populos Cub me, liberacor nlC!us de inimi.
cis mcis.
Et ab in{llrgentibus in me exaltauit me,
àviro iniqllo eripuit me.
Propterea confitcbor cibi in narionibus
Domine,nomini tuO plalmum dicam.
DC!us magnam {"dlltem fecir regi [uo, &
fccit mirericordiam Chrifio {uo D.luill, &
femini eius vrqueill r.'tculum.
E
x l' LAN A T 1 O.
Cornu r.11uris mex.sic appe/lat dell", ,pro.
p/eua 'l/lo.lipjilU ope,at'lue au~,/,o folulem Tt",meTal. Tranjl'tio Ji~ml'ta eft ab ~s alli",tI/i.
bM ']//<1: cotmum fefc luwlllT.
Et
�l' S A L M. CV M
l'A R. A l' H.
'49
E.t torrentes iniqlliratls. Id eft,incurjiol/es
hofill/m more torren/mm incitau.
Dolores inferni. !2.!~i [cd/ret -vitam au[eT/mt, o(!)' ac/inferos tr,,//Unt.
PrxocclIpauerunt me laquei morris. Ittl.
-Vocat injidiMinimicomm''fuiblM tam fubu'o oppr~mebatur ;vt fPalll~m dellberand, ,f!!)' tuadmd/ non /Jabertt.
Commot:t cil & contremllit terra . .Q.!lod
ait mOlltes il/trtmuijJè, o(!)' teTTa dejidmte a'1'la.
Tum profHiJdM"d 'fr,mtmIM -VWM apparl>i/fe,
(9' reteila e/fe [tmd /menla orbü terrar"m,eanl
ejJè /,yperbolemmtelbgiIO''l'M -vIÎlur ad -v/m,,,",,
impetllm ir.e dllûn.e eipnmendmn,atqueamplificandllm. Cùm -vero 'Deum de c.r/o defcmdmtem [acit,ea res ad prouidwliam ei/U rc[ereJ1da
tfr ,bon os tuentem,o(!)' Improbos -vlcifctl/té. 01'o,l
jlll/m -vo/an/em i IJduCl t, f!!)' penlligerü c.tIHl/ms,
aluq; -vm/orum ;.,jiclmtem id 'juldem il/cret/tlJ/.lem d"""cmenlu celerltaum jigmficat, /locefr,
",m om/J/a penetramem,,-v1m ",'b''1ue pr.efentem,,,",, CIInilac/flo,terra, mar,']ue perlllsfrantem,Cùm ')Jera gra/ldlnem ùl' [agllltU,f!!)' igllt
commemora/"ntell/gl -vult PCIIIIM,f!!)' ji/ppllCla,
<]/I.e 'DeIU mjl'g/t /,om,lI/htls fi:elera/ü, c:r lm.
p~s. }J,cc IIl/tem /lune frriEfm" atl/IJgim/U, pro.
plere" lJu'o,/ ["'tü (//sè 1/1 "oSlra paraphraji ta
(mil"''' per[e",tI jilT/JU1.
l'o{ùit tcncbras. 'DeIl4/,aU/tat lucem ;Ilac~
k 3
�IrO
EXl'LANATXO
IN
LIli.
ceJJam. 11t ait cliuti,s 'PatûtM. ltaque reélè lu~
tahernaclilum eitu ;ntelllgitM,,,t fmtiunt T/1eo
cloretlM.e:J'Th~odortu .Antioc/1en~. Hine qtlj~
dem ta/m'nacrdo cjrcunfi~cl,t'De~ tenebrM,0"
caliginem defanjimu hl terrM : quocl 'juiclem
fignificat.nullam mentù aciem eJJe fam amtam.
aut perf}ticacem • qlfd! 'Deu,m poft;t intlicri.eiuJ'lue 'Mturam nulla ratione.aut cogitatione cam.
jJrelJcndi poJJe.
Pra! fulgore. 'jlr.e fulgore (in']uit) rtlgrfrÎt
m;calltir~m obfcMitlu nebularum dlffa/llchatur.
Mi!Ît de alto. 'DemiJJa ( in']l~it) manr. ex·
rraxi, me ex profunclù gt.rgitlb~ calamitattlm, 'l"dl me iam obrlierant.Jcimtu enim a~u,"
i'J lrterù fan® pro pericu/ù C!J'rebu-, adl/erfts
appeflari,
Prreuenerant me. Icl eft, incalltum OpprtffeTant temporihtu cl,fficillrmu,)lf nulla eJabC/ldj
IPes oflmelerewr.
Et [ecundùm puritatem manuum mearum. Ita 110cat innocentiam "pitot: lIJal/m ttlim
in (i/erù !atJ[fù pro aéliomom f.tpeappellantur.
Q;<àcl "er'o j,J p,.,d,eand~l hmefr{/ ù jiril 11011 ni.
hit cOlIJmOratllr,110l/.id profiEl'o "i,. [anElIU fa.
cit cujlirlltateglori,e elal~,focl"L uteros aCCendat adft"dir~m religionù. e:J' Il000effatù, ,·t "i.
demt t.111f:l protmia propoftta ejJe ')Jirlflti. Ve,.",m illu.i cnim aducrterc opoytet ,/Ilte omnitr,
111« 'Dauid commemoratae i/tffilia)1C)' integri.
Mt.
�PsALM. CVM l'ARAPH.
rrk
hIe foa, reformda effe ad conatum ('i" fti/dillln
mentù,,,jJia 0' peceata fommopeTe tletcHantu,
IItque ~mlli cogitatione in eam C/lram ine/Wlben
'.I,,,t fefe caffam,(!J' ab omni /abe illtegram,pl~
tdTlll1; [eruaTet.llcetautem "ir [anfllU 0' iPfo
per ImJ1rudentiam,&, ilifiTmitatem IlIJimimulta (ommitteret,qu4 minlU TcE/a forellt, nOll tamen ob eam cal/jàm iuH'M effe dejinebat: nam
lmmilu, C!7' marens (Qnful,iehat ad mifeTÎcor.
d,am Dei''lui -"eniam penitent; dabat,Ji~mm"
benignitate Ill; cuné7:aerrata co"dolJans.
Et cauebo ab iniquieare mea. Id rfr,ab ~·s
peccalù,~uÂ'oltm admifi.peccaueratal,tem grauiflttnè,mm t7' 1Jerfabea: puprllm,C9'eiU1 ma"ilo mor/em obtultJret.~uid "ero.Ji ini'1uitalem
appellet pereatutTI l/ll/cl, quod (-"t -verbù "tar
'Pa"h) m came 'l'fim habitabat? icl cft, "im iIlam naliu.e (orrlfptel~, à 'jua /liji [Mum" diligwtia cauea.)t eliam ,'Îri [ané7:i,i/) maxima [cc
Lera, (!J' j1agitia impellunll~r, CuilM Tri tefl-ii cft'
(.cd!s Wtrrima PrjÂ',~- Jlupm", 1Ixori ciul il1atul1l, de quiLIU malpfirijs paulo ttlllè mentio-
mm feeimul.
Cum 1:1néto (anétllS cris. 'Dix /rat, 'DelIT1J
rrmlWCTf/tlHJlmeffe iuHitiam fi,am,ad id COIIfirml/lllluTII I}(/nc fwtcnti(/ inlerponit, qUlCcam
l'im lJabcf,"ldlUfu .Alilallltjif#, (!7' J'11tortoreII/.! {entilwt,tl'u:leTII quif2; fegrJJerit, lalcm aduerJIU lJ.llem 2/1 C'DeI/TIl fu'l/rlltrl. gui i.giIHT iu-
le ...
�tp,
EXI'LANATIO
IN LU.
pitiam,C:l' pietatem coluer;t,tum maxi",û mu lit
flb/#afJiClet D e/#: 'Iuem 'J1era peru.'fttMmaf/lm ,It!)' opinionl<m à reUa ...iuend, r at'Oll. aller
tfnt,ineum 'Deeu ftuerIM,1f11; acerom eXlltet,
01111'1; nift r'Jipueril,omlli lud,,;o veri fPoli atum
.amen/em,C;')' c.tcum permittet {Joterratl turpl{?im lt rum !tbi,{"lIIm (:J' cl~pld, ta/um : ", 'lui pll!,/'ritu,lmem ... irlutû ad~mare nolu/t,m [on1iblu ,<.7' luta 'V/t/orum "\!obftetllr, 'Iua 'I,,/tltm de
re m,tlla dl/HI! 'P~uhu w ep,rrola, 'Iuam fenl,it
.ad 'R.!'I'IJallos,Illlld It em {NTe apartet,'}ual;" 'Iut{que fit ,t,t/ml Cl/i'l'Ie 'Dellnl 'J1lderi: ... t enim de
il/a 'Flr bonm bene (tlltlt,ita improlHl1 mal~ ..Alter ex;fl,ma t ,11"mll /llHII gW/1l à Dea fumma iu
ftitia rrg' ,2,I.I,trnlII '2;, 111/,,1 ab I/lU lion ritè, nOI~
fald1~, /lOI) {~pietJter at/I'mn/Hrari, ..Aller aut
'D eum res //Ilmall/Iof curarc n011 cret/,t,allt Illmf
IIdmmlffrati ollel1l inhflitl.t, ac tementatû 110mine (om/mlnal .lta fit -vt 'Ile/loS [ttn[/o folié/lU,
0' pmlerfo perUerf{f Ix/rr'I/, /d eft ,1'1 ']uali1 mjl/ft/"e all/mUf t~, t.,lil "1/'1'" rie d",illo mlmil/e
f mfU1 fit. Q!,;'d Ji ri. 11/0 !em,tlC' pl~ fentllu,ftmul coe/tf'fé lIIi/mU"m, affl.ll/~1I ']: ft/u tarem
j'tlltû ammum /"Unt ad ommll p,elalu ofjicia lm
pel/ m m:Jillautem pfruersèaCllllp/è, 1Ilm '\J/lriCt'" fx (,erlrû,QCl//us mmtû eXil (Qlllml, Il'p.e
pr.el'lp/lcm III feelera, C;')' j/ag/tla pro cO,ae lua
1IIeretllT impie/M, agelllem, E'X '1"a 'Iu/ Ilml re
.,t ~llemillmod/jm [.lIIaIIM, Cl' III/loCtnlia
fil,
p,orum
�l' S A LM. CV M
153
l' A It A \' H.
piorum crcfut ind,es"ta ,mpioru animU>f quoIMie mtlgu aC magis rnq'~/1letr+r, ac fordeat: ~
tjuem /ocum 'DeUf "p"d .."",;,m9uemqueobtinet,
eo loco e::r mlmero ap,ul'De"m ... nu,f<j'lIf9'te fit •
.At 9'" fu>mrrmm re{fort m 1 tiC 'Dominflm Tltè
",cl/eramr Cl' colit ,déq; ciru ...i,e::r nur/llne ...er-'
[entit, Ù grtl/iM immortales agat I/llfericordliC
i/'ftUf,'lu, Jolruex omllibUf reEfMopi"iones tll/;mi-l l/lfèrit, IlIôfq; d'fi,/erlo atqlle amore pietalH
Accem/'t, Ex ijs qUA! breulter .1 /Jobù d,ffa fU,Jt,
fl Cllè,'\I t ar/1Itror ,il/tel/lgi po/cfr ,quiUtu ratiOllibUf add"E1u.#-·DItuid prol/ulltiaueTl t 'Deum CUl»
ral/llo fallD rfm 1 mm perucr[o pCT/lerfr+m exifrcrc.
~oniatn ru illuminas. Tt/lebr.tfunt c,el"mittltes,lux ACWlftt 'fr periculorit clepulfto,(7
ma/orum fini-l 'l"" qUI'/em trmlflatio 'fr FtIJl,;t
i/J ftterù f<ll/ Elu:fnl cIIf",' Ji'1< CIIlqUt melliluce.,.
na cfr .qu.1 m "'Ji lux ,,,/eH., Illummel,femper in
maxHnu /I1'rOTUm tene/Jri-l .."ita ...erfawr,
~oniam per te.l.ltfr.Al/xtilo tuo C7 co_
pi,rs l, fl ,um deleui, e::r forUm opPIl{a, '(!)' ')IThe$
expr'glltlu i.
Deus 111CU ~ impolluta vja,cius. Meo, quig
qUld "".,t'DomlIIf/1 ,rc[fum.Jimplcx luff,.m,Cl"
[a/Jaum e~·fic .d,o 1010, 'DCf/1 W [,ma,talt 1Ir4
'r+A.llem,lufl,u 'D un/lnlts mommbUf ..,,~s fuis.
Elo'luia Domini Igne cxaminat3. Id eft
!:Jucera) (7 ub omm 4,lTIIlx/lone fa fitat» PUTA:
k
,
�'114EXl'LANATIO IN LI!.
1,4c enim eft orlltion~ txot'llatio du8a ab aUTO,
(9'llrgmlo, '1U4 igtlepul'gallwr.
Et [uper ex cel fa. siglliftcat Je diuino af/xilio ljllamlibet pr4!T44pttt lorll,er ,af/ella mlmita
tocpugnalIIffe.
Et concrims cft. Ztl eJ1", 11;ribtu meil fia8"
f',ll~t opes immicorum, '1 '11 " ix "Ua Talione fupe ..
rari poffe "idcba';t<.r.
Ee inimicos dc:di/1i mihi dorCum. Id eft,
per te fa[/uTII efr,"t ',orles miTli terga daymt,
fug.t perterrit; rrltlllclllrent.
yq;
Eripuifbmedc conrradlétiollibus.IcleJ1",
cle {edluollibIM, & Teh lItont l'0p"/ari"m meo·
7"um, à quilJU4 arerbift,mè exagltattH fili.
Confh euifli me. 'Deeu en;m eiIM imper;,
fobiecit AmmonitM,Syros ,)6toabitM, 'Palotftj_
'lOS , alldf'fue nationes.
Populusqucm non cognoui. Irlcfr,txtcr.c
g e/;tes (!J'al,enigm.t.
In aur/ieu :tuns. Id eJ1", fo1ma nominü me;
l'ermotlM ad fidem rr~am confu<7il.
Fibj ;tlieni memici [um mihi. Vlr[a,,(/,u
in 'Pfalm. 66.ait, 'Dicrte 'Dto, quant ter'fibilia
Jilntopera ilia 'Dorml/t,l'ropler mu/titl/dmc ,'iT
tut~ tU.tItlClltÎMwr li/Ji mimici tl~j''1l1em 1oc/HI)
Gr4cI Jic .."plalllwt,f.r/fcrlim 'Deomm cu/tortS
magmtlldme OpeTl/m d'S/inoTl/trI tCTTltOS,pittatem Cl' ,,11111111 ')ItT! 'Del JiT1.'11la/llTos,à 'l'fO WIIDCiTllè 4bhoTreant. Eodem modo 'J)lIl1id "oc loro
dirit,
�'J> s At. M. C y M P A !il A PH.
1ir
Jicit , alimigen,u fibi mentitos effe, propterea
quad vello domiti co am funt fPeâem pr/f fe fer~
reuenmolenti/f, ~ -volllnlari.e ferujtUI'Ù,cùm fil
mm inimieiftlmos animos gerercut.
Filij alieni inueterati Cunt.idefr, devilita
ti,e7' ji-a{/j,'Vf iam nobu obfiHere non poftint.
Et expauerunt.ld efr''luamuù mœniblM,O'
,,,,mitioniblM fepti,formidaummt opes me,u.
Viuar Dominus. HIfe rfr tamil/am orationÎ>l concblfio''1u/f fimm/am totilM T'ymm brel/iter
colligit.Q3orl alllcm dix/t, "i/lat 'Domj/llM, 'Vi~
detur effe ea 'Vox gratiM agenlù, (9' ob 'V;[Jorj/f
gratulatiollem more mllimm Duantu. 'N e'I"e tamm iglloramlH, plerofql.c ex Hehrlfo "pe1tifJe,
J'mit 'Domi nlM:qu/f lJ.uidem cfr formula illralJdi tlpud J[ebr<fOS.
l'ropterea conficebor. Id tft, cùm ;gitl~r
tauta fil/nlla erga ,nebeneficitl, (9' merittl, im~
mortales IIbi grati,u [emper agam: quillttjam
templu erit,cum laurEes tlltU;nter om",s txlertU
na tIan es predicavo,ql/od [an~ perfe{/u,m 'V,demlU,cl+mmlûtaiam fttmla //yT/lIli 'Dal/jdis toto
terrarl/TII orbe cleealll entur.
Deus magnam f.,hltem:DelM(in1uit)1I0"
{ol~m me cOllforl/tlt, C1' dV omnju'u inimjroru",
iniur~s tIIetur, ac tlefentllt, 'Verùm ftitlm iU/~
ftrem, 0' apl/d OrlJlJCS glorio[am TUlIle [ablttm
~§ecil:m'1/1c ft/mu: e7' laI/du melt tanll'ml rtt~
tionem IlfIbet.fod elinm pofleri1 mût pro fiia fiu!.'Il
�If6
Il Xl' LAN AT l 0
IN
LIB.
~,tlari
miferrcorclia con[u/,t, 0' prouicl~t, lit eorum ,lulU 0' gloria fit immortalù, '1uod planè
falfum e/Jet mft 1,0c ad l~Jilm 'Deum referremlU, 'J'û in 'DalHdù fam",a natlu ef, ü' regnat in rerpetu,.m,
l'A RA!' H RAs l S,
Zligam te femper loto anlmo pOlentiflime
mudi reflor I(!J' 'DBmin~, 0' [al/{/'fl,mtlm
/II~mm "'I>m 'Juanla max,ma potero p,crate fem
per 'Vwerabor 0' co(am:ne'pe ta mm pares belIigni'.tti tUdl gratiM agere, I(!J'/?abere,[ed I/e
parum 'luidem ."Ilam ,uommmeri,omm [al if
,ogitare, al'J/le anlmo compre/1el/clere "pl/'Juam
potero,T'" enim C7 for/ituclinem m,1,;,O' ftrm;talemalllmipr.tflM. tu te mihi ta"'Juam
;I/exp/~gllabl'ù, futum perftlgi/lm pr.ebes, III me
d~ommblUperi,ulorum caJiblU eripû, te [emper
pro [allile I(!J' cl'KI/iralt men propugnantt habeo.
S"lice/ ego Jèmper [.. mmapie/are 'ol"i 'Dom;n"m, I(!J' I/le 17JtIO,"nlem, (J)' al/xi/lUm [uum
[uppllClter implora",. m Jemper audl/llI, (J)' 0mn,u", d,[crimlTmm,periClilorum'l; meorum fi(ltfllmlU comlS Jillt,
lam mortù ar'K,.f1ijs "pllclt'J'lepremehar, ~
incurfio"rs hcffll/TII more lorremmm a'l"amm
i/lcittll.e me exanimauera'JI,iam 'V/II, .. la morl14
me C/rcumplt,aran/,cr ",ft"~s ill/mICorum lam
Jubll ooppreJfus [ .. tram, -n' poteff.u tuaclel/di
,1/1114 foret.
D
fIT"
�l' S A LM. CV M P A lt A PH.
JS1
Ita1t4 e cùm in tanlù calamitatil,Ul iarerem,
fident er ad 'Domi"i mlforicordtam cOII[ugi, ne'1;
fiduciam meatn JYes fefpOiI.iIle mim clamore in.
uocal~lù aurltto,txi/iuit injlarnmatlu iracr/tldia,
Jagitt ù acu/!{?,mü,C9' fu/min/bUl armatUl exi·
lilll t,ex'/, en te dloomnia terraTJlm Jo/a terrihil.
terr4fmOIIl cOII<]ua/fata fUllt, 0' mO/ll' s onlll;"
bUl ,t enlium orù contremuenmt.
Vomebat liie nartbUl atram ntb'llam tur/,ine
fumantem piceo,v caurlellte faurlla, /0/ é1; ar.
clmtes ab ore fctntl/i<f abfirtebam,oculll mtcabat
ambUlignù.
Inclinauit e.e/um, & defcendit, caligo telra
fubter perles eius longè, lalé1; Jf~ dtffu ndebat.
Volabat ille per aira immettJitm InUeEl'f4 pm
nigerù cctbllbM, allf1: " entomm.
Prlt/orio fi.o de/lfifimlos Imores, lûmMf'lue
nigerrirnos cirmnclederat.
scd tmeorlU iI/lU c<tetU [u[gor ignium mican
li",m dtfcl.tiebatJg rallditJe,procelli-l,f u/gU yjl,uf'1:
omnla mlfa vall/ur.
In/onlllt 'DeUl J C9' toltlm c<tl,lm tremefecit:
celfiflimUl ille rex !lorT/brl, clamore illcrepllll/IOfres meos ,gra"d",e,procelhs, fit/glmbl~h; omllla
ml fceoalllur.
l ngentl fulminum "i fl,gitlarl~m'1ue miffa
rampos frrauil corportilUl Impioru1II.
Spmtlu ardells,<]uem fi.mme pater naribus
lI[jl4UtU ir411U,e9' jlumina,/(y [oilles, c:r mari"
fierA"
�I~S
E X I'LANA T IO I N
LIlI :
ficcabttt, (li' fundammta omnillm terrarum Te:"
tegtbat.
Dtmiffa dt 'lf/o mam. c%traxit me e)Ç prof,mdfj gllygiltbll~ calalllitatum''luibu1 abJorbebar,-pitalll- meam ,Ue de manihm potcntip"normn 7mrmmm eriptlit,at'1~: fC1lMuit, «9' quo
."iolentiores erant, hoc 'Pfe lIeri"., pl~gnallit pro
fall~teacdigmta te mca.
Ineautum oppreJJèrant tempor;b~ difficilH.
mû, 1'1 mil/a elavend, jyes offenderelU'l': fed ~
'Domi mu pr.efl'o frlit,ljui me pr.eJidio ft/a co'pr
maret,ne'1"c -vi (li' impertl inimieomm prorfer'Ji patercttlT,C/trn'1; maxitnû periwlof'lfm anguftijs pTcmert r,ù -vianl mtl" lllt~(1tnlam mllni";t,
mé1; ill 11110,0' tran'lllillo collocawt,proprcreà
'lu'od me amat,ehaTipiml~m2; IJI/bet.
'P11!dlerrima pr.cmi.l perfoluit integritati
me.e,O' p,witatem (mimi mei max/mû muneriIms a.ffml:qllando/l'.idtm f'm[J'fm/a pr.eCfpt4
elUf ddigwtu ollforllo,ne'1; 1"J'l/lMll ea [um d"
arrogalllÎ,', -VI tl1iccrem (1 Dca mco''luinimo
f emper oCt/los an;m; dt-fixos /'<lveo in /egiVu.s
ti,u,,,t 'pi (quirl ago,V' 109"0T,Cl' cogito,aèl eA.
rum TPgul,trI, 0' normlfln dirigam: 0' -pitam
'lliidem ",:/il eripi, ']".'m obferllatiOllcm malo.
Ita'luc femptr illt ad!Jttrebo,inlegrum 7'11t I(!J"
aùorTIm-viûoT/lIII Iflbefy/lctrum,p/lrlm.'1; con.
fommH. m(2; a/' 0':'111 maleficio diligenl'.flllrlè
Ifmperabo:(:)' rllm lin megefJero, 'DommU4 mil
im
"U
grJ~
�psAtM. CVM PAItAPI-f.
Xl'~
gna liberalitate profiquetur innocentiam & pu~
ritatem meam ,qt~,e ceTt~ clam j[lt~m eiJe non poteft''1uippc CUiU5 ocrûù fubitEla fmt omnia.
Nimi'rum qualcm qllifJ; fegerit, ta/ù 'Do.
mine adl,erftu <Juemq; es,'Vt enim iuffitiam ~
l,idatem colent/bM amp/'ftima prd!mia pro 'Virtute Cl' {anéhtate perfo/!;i.J:fic quem pemerfilM'
mOTum fi reEta ..,;uwdirlltio/ICauerterit,iIJeI,m
fftler.u C7' acerbtIJ exiff~,gTatiam û referens:
'1"am dcbes,
Ita'lue popu/Hm '"~milem,afj7iEtum &iacm
tem extuZ,fIi,dnimos al~tem 0" fl'iritU1 Ji~perbo.
[efc eff.-1'e/ltium depr~(?,ffi.
'Per te 'Domi/Le omnil.m ma/orum caligin e•
~ tenebris dcpuiJis luccm rf.fl';cerc, ae liherum
0' trllu<fl>illùm Jfiritllm du cere tœpimlu.
'Per te COpiM iunllTllerabtles ',offium deleu;.
mU1,& eomm oPl'idll, C7' "Tbes munitij1ima.t
.XpugllllllÎmU1,
Q!;iclf'lid rtgit-'DomitlU1, qlûcquid molitur.
,"m
,e(fum ,fimple~,
itlflum, C7' (1I1t(fum cf!'. P'erh"
'Domin; fjrutera font,C7' caHa, el)' ah om»i ad.
mixtionefalfitatù l'ura. Wc mifericord/a fu,a w.
'J'Mm firmij1imo dypco protegil omnes '1IIÏCU1J'1;
COllfidumt benigl1i"'rl fUd!.
Q,uù 'DeU1 pr.tter 'Dorni"lIm? 'l//û fortil &'
')1el,crnclH bellator protter 'Derrm 1l0Hrllm?
Ipfe cft il/e 'DCtu, (jlli 'Vires C1' form,u/inem
mibipr411tit, 'VI fiS aJ}crtu mtzgno el)' mui(f.
Amm
�160
EXP LAN A T 1 0
1N
LIn.
4/1imo [.,rlmcrem, (!)' COpiM /,orl,um [ecuI/dis
pr.t/qs Ji'angmm, (!7 do.,,,,rem.ipfi' perftcit, ...t
om/l~ -.ir.e I1'U TallO carla jit.V' ab om"i [cele,.~ la/,e j/ltegra V' tura: peT oIl·. m COllfoCII/Uf
[um,"IIt ferllus (>ernonl .,/e r.'perarem,<.!J' 'll/amI,het profrll pr a 10CII, e;r carlella /'OSfllltll mun;ta expugnar!?m .
1'.. me [m/ltia rei mil,tarÏ-1 inffr.~ 1I/~; 01'" tu,per te com prpJl'I e;r [regl mdXlmM 0p'$ 1,0fr/l~m''1uj "IIIX 'Vilarat;onc 'VI/IC; polJe 'V,del,antu.r,opetuafem peT defenfa, e;r COllferllatll cf!' fa.
1Uf mM. c:r 'ùm Fa{h~1 pondere ca/amrtatllm
iam ;amq; prommberem, mifèricordia Ili a lion
moelà {.. rtrll tault mc,[edellam op,IJu-f.gloY/a,digllllale, ~OI~iJ de11l~; ommbr#. allxlt V' omaull •
.Q.uotres IneM an.'l,ljfflM mClderl'lm, 'Vt iam
nw I/aherem,..,bi 'Vefiigiltm fllee rem, 'Ul1id'l/le
filglel/d,c mertu fPrs offem{eremr, nlft lIt mife·
r atUf meommod.: mM lahoranti flICeurriffet:totl es tu 'DomÎtlt "Iam petl,blu mnslatam .jfeciJb ,tlt mr i I~ tl/lo C:J' Ira/J'l'ullo eol/o ea'il"cr talltllm roboru cr fimllta'~ adtl"l,rh, ')0, ,,,,/la 7Î1
;lIimicoT/lm pojfet me proffernere.
J2.!'illeliam l1ix lU o(>r ilia ,Ilos i/lf/lgam~r4ci
pileS ded, :fugerllnt, fed /1011 elloforu/Jt manUf
meM.lllos "go.tel " 1Ifi,m cone,d" e;r (um gente
CY 1I011ll/l f [,/IId,lru dt/tui.
(.t cid, cos, lIet pOllltWIlt o/)fir1ere: abitl1i,
rroffnltl,mei11; ")Im blU fi'aElIIIlCl/erun.t OT/mes
i ui
�l'sALo
CVM l'An.AI'H.
161
'll/icun'lue bellum mil,i flccre conati fill/t.
'Per l e fa[fllm efr d~mi,.e> 'l't hoffes m,],; ter
g,' darent"é(l'Ie fugd! metJ~ perterTiti mal/dolrtll t, 0' ccC/fione occiderwtt:r.
YocIc/'abantur 1I/i <]11 ie/cm ,[eil ,,~mo {t,iJfidiet
'l>erlleba/,i mplorûl'allfrtominum ,J<d ;ll~ Gcu/O$
(.!J' a"YI s arleT/erat,
Yc pll/llerenr d1"P!1tW/lI'U, 111 lutllm pl.tte~
rllm poprlltl1 conm/cdl:JiC 1",i1mnr COPI.~S proln
IIi ego.fic onm($ ad 1'1111'" .I,Jieci.d,fIPa"''l,It.
Lr /JCTaH i me tilrl"mf .(,I,o'lIhm l'0prtlarhwJ
meorr/m, à'lu.! tll a&er/I/fm t,xag,t.,IUI Jum,
impmo mco filbiwflJ 'Pa/iI!f/ ilJOS ,alrdsqueft1Il1im.u ",ltIO/US.
Fxter~ gentes f Je mllJi ./edtclerrmt:C!7' fama
nonrm;, mei permo/iI! adfie/lm me;; confugcY/I, •
.A/,enigeJI<C bello dormll coa{fi funl fPtcim~
pr.efo Jerrebmcuolfti.e,((7 volumari,e Jm.i/J1lj~,
'luanqlttml iJ/lmic'(?I>IIos mûmos gerfba/lt •
.Alunige/u dchtlita/i cr ji-tléf1 fimt, 1Itiam
rmlli ohjinerc 11011 po[1ml: <!J' 'l'lal/UÙ maw,blu
(.!J' m,IIl;/iolli/,tI; fCPI,Jorm.I'1II1 opes mMI.
Y,IIIII .ramI/HU, pTOpll~:1/1l10r f?' ft rl'~lor
meus "b otllm[,us genl,IJlH tu/!,,'fre (au{/t'lue
foltt/uY, c.?' 1It/lt y,.btle uomel~'clll~ /JYlllllÙ cc_
Idmtllr.
'])Orl/inrtl i/li"r;M rl/eM p(r[. ((WH a/qlle -'/4
tu, fr, ,Iommlli imper/llm mc,.m JOllgè lalt<]ue
profagtll,H .domin," er'prrit 'l,iII/TIl me"m t~
!
�J62-
LX PLA NAT JO IN
LIB.
ore f:J' [auei/JUI im"ltwiurn barbaroru: C7' ']uo
"Mg;! Illi medel'rirueTt cmatifunt) ,'oc ma:!is
ifJft glorttt cr opes m'M extrt/it,ielém7Ht à t)r 5no importuna C:7 "Plo/el ofa /Ill me;; tuta/IU Ifr.
Cù", i'''2; domine tanta jù;t'ttla erga me benefie/a,irumorta /es tibigraliM [emperagfi,fjuin
e
el/am temp"s eTit, cùm laudes tUtU inter extcr.~s
nationes pr.z,lrcabo, at'l/eehymni mei, omnibrer
omnium <~entillm teruplrs ce/ehrabulltI1r.
111 domill~ /10n mt COn,[errtM modo) cr ab
ommbw illimicoy·tm jlliur~J
erMm
dpfmdù,
1Ierùm
,t'"rirem,7 I/~ cd om"CJ g!orr~fam I"me
fal:mmlfficl'!m'']lIr f: III 1 j, Cl' III~dill~lc<f fo/ùm
TatÎOJJel1l TJ.:IJPs,FdCl ltlm l,onetH meu pro tua
Jin"'''/;:''' miforicordia conf"h, cr l'rolfidcr , "t
eo~/m/({em, cr g/or ia Jit 17IImort.rlis.
ARCVMEN.
l'SALo
XIX.
tia.n r rum n~ ur·.' l'ulcl>ritudo,eamquo admi-
robili. or o,&,l'[pofitlo,ve nrmo tJm barbarlls fit.
aut à natUrl tam m .. lc informa tus, qllin rcrum ex ...
ecll luiam conrtmpl.1lH pULlÎt Rd l1otJti.1m DcÎ,co ..
y,it.uiunr prr luci. A b hlS n3tur.~ principiis ortd dl
lox'1\1 ~ mnib," g<ntlous [u ,Jeree rct. ioncfII, &.
Îl.Illitllm, ~,Ttl ra(]uc virtllt ~" <]uibus foc!"tas hum,ni r,~'n('ri.,=ontinctur:c.i"'qllt logtm li.tttunut pltter in .1nlml~ orn 01.um, mOI t hum Ît .. inlèripfic, vt
ncmn ;IUln,\' :~I,gIOI1I!,. !oufII.lni offirl) rationrm
nogllg.n'r of
It ex 'u(H/ono <rrori,,& ignonnti,
vitium &."npjet~tcm fi",m t(!~rrl':. ~(!d eum mort.t_
1<. paul.e/m (p.HIO tcmpori. f.l/is opinionibllS de-
prauati wmuimosetrorcl inciJllfcoe,YI: qllem foli
Deo
�l'SALo
CVM
l'AItAl'H.
16'3
D ro cultnrn,&: honotcm ttillUcrr J.brb .. nt, non fol ùm hominiblls,fcd rti.m bdliis. & lapidibus:.IM.
'lu re UI in ,nimali ...lhibUl/frnr,Cclegir D,us na.
tion.m fibi,3 'lua piè, CanEl-ôquc coltre!tIt.clguc per
Mofcn cô'l'r.!monic!(,ritusq; (dcroruOl,&: viucndi iura prrfcriplit. Pt IJ",' qui,l.m hl< {.·tipta,ClIFerior
VOto il!. n.tllr~ lex.b ornl'lbll' arrcl1.tn cil. Je • •
que vit Con=lu, 100: hymnn Cu niti"n.m Dei. qu,,"
percipitllf ex vtrilque int.lh~t'n , H T1tionc, lX' con.
templatione C,ili"t t<mm n.tutalium.&: ex Iludio
ranératum litcrarum.
C
tl1m.
V,Elori,7>falr/llu 'D1l1/.id XIX.
Ad i ('oarrant gloriam Dei, & opera
l1uouum eius annunciat firmamen-
•
Dieç dici cruche vcrbul11, ~, 1l0X lloéti
indicat fcientiam.
Non funt I01 uda!,negue fermones,qui-
bus 11011 audl.lI1w r voces ('(HUn,.
In Otnncm tCI r.,m cxiuit fonus eorum,
& i n fine~ orbiç tcrrx ver!>a corum.
Soli poruit t.lbern:aculum in ciç, & ipfe
tall'luj fpon filS procedcn~ de lhal.lm fuo.
Exultauit vt gip.:JS ad curanJam viam
ab extremoc~'1 egrcf~io cius.
Et rccurfil~ eiu~ vr:lue nd exrrcrmi cius,
l1ec cft qui r~ abr.:oml.tt à cJlore dus.
Lcxdomilli imm.lclIllta conu<'rtcm a~
11im:l~,tcnllnolliul1\ domlni fiède, fapientiam l'r:dlans parulIl1s.
Mand.lta dOlllioi rcél.l,lxtif1C:lI1til cor:
l 2.
�J6 -1-
E X Il LAN AT I 0
I N LIB.
prxeeprum dornini lucidum , illuminans
oeulos.
Timor domini fanél:us,permaner in fzculum f:cculi, Îlldicia domini vera, iufhficarol Gmul.
DeGderabilia fuper aurum, & bpidem
prceiofum mulrum ,& dulciora fuper me!,
& fauum.
Edam ferllus ruus admonerur pcr ca, in
cullodiendi Illis rerriburio Inulta.
Dc!i.:tt quis inrelliget?ab oeultis munda me,& à fuperbiis prohIbe ft'rlIum ruU.
Ne domincntllr mihi, tUile imm.1culatuS ero,& purus à fcd regrandi.
Sint accept3 c!oguia oris mci.& medit3..
tio cordis mei in con[pcéhl tuo fcmper.
Domine adiurer meus, & redcmptot
meus·
E x Il I. A NAT I o.
C:rli Cnarr.tnr. ri,~"ificat '1s -verbü, "lImmJ.
9"ernijue cx cofler1l1ms "mm cOlltempla/ioue
f./Cliè J,erl/wire ad lIotlti•• m 'Dl,.
Djc~ dici. ri 'l"ü dum cI,e, fomt'aret,O' noE/em noéfi,eoT/I.nJl[lle -v;c'fl,w.lmrs,ae cerIum
ord/llcm pcrpt tl/am'J'" COllffalJliam anirnlZlZ"CTltl t,facilepsrfPiâl,ttl/llomm opcrllm ["I/dem
lorlll"<I:.1Ctemeri/ati 11011 elfe tTlI"/fmi.ml,frtl
al/l]uem proerJ1è,'l'" ll.ee omma flmsma {apim.
lia TIIodcretu,r,at1jlle cOI'[erucl.IIoc modo wltrpre
�1> SA L. CV M PAR A P H.
ur
pretalltur II/Ille -verfi(J/lum apu.ll1oflros Eufo.oitl4 Ctfarimfis,e;r apl/d Htbrtfos J'alomo'J explanatur dluHr».
Non fullt loquelx.5ignificat ijs -veruû,nu!
lam na/iollem e/Je ta Ill- Îmmanem (!7 uar{Jarit,
qu.e c.eicHlum rerum e"cc/lemtan! cOlltemplaus
non pof,t ad notiliam 'Dei cogltaliolle pere/uri.
Sed Jymmaclm,s;vt refert TI><oclorClJU,Jl4 -vertit IJI/ ne -verficu/t,m ex Hebr.to, NOII funt loquel.e,tle'l"e fermolles, 'JI/arum '10'1 4u,{r411t ur
'I10Cel:ne'lue diffwt/! à symmacl,o apud Gr"cos r/l~, 'jUd! 1l0mi"4tuT fd,tio ,)1/,lgMa. f2.:à.l
')Iero [,;ollmgituT, z'lomnem terram eX/IIlt [0ml4 eorum ,fil~lilU ./12l,ila 'Verllt ex Heurtfo
• U:xv~p àVT~'p"d 'fi" r,zuia eomm:tft tlutcm
fe'lJIU, /'.ec opera Tt.tforabrlta ne'lu4'l"am Titll
mortalrum 10'jIÛ, aut ')I/Lam ')Iocem Imm.manl
emitterc''lllifae/ om,,"s terrarum orM peruCllite tlO" pat/ft fui orationem eorl/m -vd '(TaI/if"
tIlam 'lT" ,m/ll"laotlem or.{mem, (!7 dJ1lofit,o/1 m,cr fl'ma.,ram t.mqu~m ad reg,dam faf1am,~ /iIlC.lYll r~JP01/lImtem, 'JUif (orr,m oroltlO crm[fÎs terr,lYt/tn fiurum exa/lcI,tur, e:r'Vniuer!os moN,des acl cu lt Ut» , C7 ')Im~rattO/lem
1)" miraui/,ter acceml,t, 0' ']UOII/ ,TIl MYlim
rtmm , 'lu,c ajJ>e{/1i fenlillnt"y,lII/lIl tft tam pr.e
CI.1TU11I,t.tmljlle dllllnlH'I1 'ltl(),I'p-le f,ommes I"nt,l admiralÏone afftci.'I)lJu,;m foJ:proptCYM mu
1>l1Ir CY Il<Itliram fotifiims:m coufie/~r.:ltICl~"J
l 3
J
�%66
l! X l' LAN A'r 1 0
IN
LIB.
proponit,qll'o mag~ ell/Wlt fal1/tntia 'Dei,tanli
operû f.;t~ m:lnerû cJfcn ri:x.
Etip[e;: r:t nCjUOlm [pon[us. 'Puld,ritudinem
folis comparai JPoll[o,')Iim cr impetum giga'lti.
Ab extrc::mo cxIa. Egrdltllr m il1l Joi ab
e:xtul1Io orlellte ,0' illc1tfllrj?ima flfl, fte/llfer;
comlerJio,~e (erltll' ad ,,,tremum occidemnn.
Lex domiui. Satil eTat tantaT//m reTllm
IIJPeéfrl1,O' fo'~templtltic,")1t eaTllm tffeflorcm,
(7 moder.llorem ".'{uofi"eremm Deum: ca tamm [/lit br/llglllt,~J 'Dei, 'lit ad lume pTotrlaTam
;ntdugelll{, "oIl;o/l(m adderet etium ltgl s fi;is
mamblM fc,if't.u,'Juib:li hommff CTra;Us fla
'»/ftnJ ....eTltalu rmoCflTet,al'1ue allmlOS à /"'fI,Itt conftlellldme al/ iJOlleftM 'VItot ratlones conuerttret,Ea~ It2/J 'ViT j'a/J{fUf 'Varijs /Jolllmi_
blwvorat, NWam .7t1oJi:s j'acit.
Tefiimollia damini.Legts 'Dei Jie nNel/nt
eX eo,CJllocl tllepeT I!.IS t~ffrfiC,I!111 cft, qU/I1 ex;.
gal à ,Iobis. La[den~ aIt cognilimem rmllll cliumarum tTudeTe l'ami/lu, Id 1ft aml'nis Jimpl/CIb,1of ,si'lue [u-mmij?t geTcmrlm1 : <]"o"iam
n~/ltlfefr ft ~I enli,e lo'tH inl,ormmbuf imPllrû,
(7 f"l'clvis.
Timor domini ranél:us. Sic nominat Icgcs
J//IiIIM, pTuplerea 'luo /,1/1( mellltS re/'glon~
fillE/fi irnbu,mt,.ltq.,e ill /JomlllibUf pijs ,in/or~~' pIT/II~t f:~nl+m 1!7' [y'ICtrllln, 'lUtI/ù Jolr~
'De opmlll fi/~ ad'lerJiI! optimos p.iYtnlts:eum
Gr.
�l' S AL.
CV M
l'A RA r H.
yrotci 'lIocant, tV'll.aflllxp, /lOS
167
rel~~rmtj,ml
pofj'Umm rite nom;Il"re.
IufHficlr.1 fimul. Id rfr,omll/a Jimt pariter
<t']ua ü' il/fta.
Dcliaa quis intdliget? 'Dix; (in']lIit) ohferuantt/I/H lcges dWitlf/.J magna pr<fm,a,U' dalla efTepropoJita:fè,l 'l'Iil atleuc/ens illfirtl'/tatem
IlIImanam,C!J'qll~m t1111/ta pecc'elll/u il/Fielltes,
'luomm lamen lumda J/Clma fit,lJ,fi DfIIl1 .lIa
cO/lllonet imoc':IU'ttlllllolfr.c,qIlÏl hœc nnimarll~erttllS aurleat affirmttre.fi: IIfIU,t i" re 'Vlo/are
prlfccpta rlomim?.A1I ef/'a/J'luil''1ui pOfl! errata "m(fa tlllimarlliertere?I]"i 1/1 t,lnt;, tenehr;!
1II1/1l o/Jwdat?'fuem 'lIitmtn !pene ')IiT/uti, ali'lutln,la II0lJ f.1U~I?
Et;1 [uperbiiç prohibe [cruum tuum. 1//a
"aro in prill1Ïl ef/' dtteftaDIII1,ttt'lue intolertlncl"
fuperhla,V' importl/llit.u,fi 'Juil ex,ft,m.lt,feiNi/m itol obJ~YII,"'tem efTd·sitr/illlUttriÎ,'l't fefo
ab omui peccalo temperer, Ilt'J/4C alz'luld committa/,'II/ad al;']uo fun/iClo "incll(tllldum Jit.
Et purus rccl rt! gr.lodi. slf/'erb;/1 m;m
a
fons,tp' origo efronmium Ji.eler~m,tp'
~aglt'o.
rum:-.t fi 'Juil 'Dea fallcllttt1b lilim domlnat//!
liber fit,-.,tam lib omn; grau;oTI de/j[/o puram
4gcre.
l' A R ~ l' H lt " SIS.
AdI JPedcs 'VnJl;q~e [yrtmbul omata,
C
IIdmirab,/es aftroTl/m arc/mes ,11'[01 1H11'lue
1 <\0
�168
EXl'LANATIO
IN
LIB.
cl'fPdrrs COljijerfiol/ cs,(7 mrtltiplices mrJiu ronImellUT la,,,les 'Der prof,llrant,O' omnes natro,.,es cogit, elfe grat.t1 I(;J' I,ietatem colere"c:!J' 'VIIIJ
cliu;uflrt/ admirart, ,,,m'lue clomillam 'l.7 rJfe[fr/ccm reTl.m omnium agllofcere.
Q!lÎnetiam clics ,/,~ c~a.• IUj ,'l.7 nox Ct. m no{le comp.:trata, c:!J' iPfomm allema aceY/tio 'l.7
d,mint~lir)cellrlf'1r/e orelo,per1!et"d'juc conrIant itI clt1tllallt at'jlle tcrIalltur, tamOTl/m op,rum
lalldem fOrll/lI,e ac temeritat; nOll ejJe tnbumJam,fr,l a/iqllem p)'«f/Je, ljl/i ,,«c 'Vniuerfa ah
illl tlO cO/lfl/llleTlt,v j:mplternÏ1 f.ecu/omm dalI b!", omllla morlertlur at'jl/ccollforurt.
NC'luc'Ver'o h.ecoper" miraUllia 'l.7 elHl;/I,e
f'l'imll.c mOnlmtlltJ femp"erna morta"~m ritr~ {oql/I/ntllr ,aut "Uam 'l>ocem l'l/ma/Jam rmitti/lit ''ir/dl ael onmes terr.lmm OT<U pert/fnire /1~
potrfl":fed or,lI io rorllm 'Velgraijifltma rfl" .mmr~
1.1""1J ordo, pu/cIJrYmn.Î'l; rl/fol/ptio,cr flYI/[fu
r.1 t""'l'MIII d reg,./am J.Illa, 0' acl llllcam
'l'riJ'olldms:'1I1d' COrtl/1I oralio ommbUf IcrraTllm
ji",umcxallCl.wr,C!J' "/lÏllerfos mort.,l"s olt! cul
tum I(;J' 'Veneral/oucm 'Dei mlrtllJ,[r,er accft/,t.
secl "lm amI/id rldrgcnler oCllli, al)/m0'i; b.jfr.,uerif,omnlIIm rerll1l1,<jlu "lpr{l1l f /lllu/ll~r
",1,,1 rfl /am t,r c/f/tllm,/,îm'i'/C rI/II",a 'luocl'l"t/'orlllnes r./11I.1 "dmlYatlO,Je nfJtC/Ilt,'1/1"1II
fÛ/"/'" rI..x C!J' !,ullcT/ltI/orrp fyderum (l1l1{J0_
rI/lII,O' O/ll'IIlPn rerll111 ',lclllC.lTI/1/I fa/~ Cl'
{O"
�l' SA L. CVM l'ARA PH.
169
' tonfcrtMtio.~11f "era !pecies a,lt itlcum{ior, aut
-vfu pn/chTlOr feft ont/Ii offerre potrft,'luàm folil
exo, ientu "!pefl Ui:'llii catldore fuo JP/endh1,f
Jimo tenehrM f ugat,rebm colorem aJfert, Mlum , mari,l > terrM exlJj/"rat, Ü" j"fatiabi/i
'll/adam llffi/ia fY lIo/Hf'tate omni,ml animan',um OClÛOS at']tle mlÏmos complet, lit elegalller
pofu eitu pul,hritudlllem Ü" IUC/lndttatem corn
l'aTare formoJiftmlo fPolilo , "Vim fY impetum
.?,igami:{I'luldem eim C/rctlllueEl,o tanta celeritille ah extrema oriente fcrtl/I' ad -xtn'nHlm occrdl'tltcm,at'lue Inde ad dextram c",iI rr.?,'Ollcm
rtHO/ultur, 'Vt ')'/10 imegro circuit,. dtem 110Efi/n'lue cO/lficilll, modà fi,blimis pl/le/lemmus
radios 1Iobis offmt.lIJs,moda ji,b pedtlUi ab Ot/Ilis nof/ru ohl,t'jiens.ac regiones ac'ru long) la~
té'l"c ocmptl/lUJ/']"" locm rft, ']u'o f,ligor e/~
1101. J'crufllial, fol enml om/Jla lerrarum op~ra
jlammu rllrt,all/dml I"f/rat, cor nlHl7do [.t;"ttlrem I.ng/wr,Cl' ma"im~ 'Vilalem caloren' ,ctmEllts 'jatuTiU a'lgentem,lIIltric,mtem, fens{!CJue
affidt'/i ttm:ex'j/lo [.1 fi ,m, 'ft, 'VtllOlllllles rtol/j
/UI/IC l'tI/cllcrrimam ftdlam, appel/aTent l'armtem at']ucaltricem omnillttJ nrhm f,JgiliurII Cl'
cadl/c.ITllm.
Satul'rofcél'o erolttalltllrum rmltll "fPdlU4
CY cOl7templatio,'Vt fnmm cff..élore1tJ fY modera/orem Itgnofleremw 'Dtum :ca tamm flllt hemgllÏ/lu 'Del, 'VI IId bllf fYlfc/.1TlIl1J Îlltclilgenl r
�170
EX!' LAN A TI 0
1N
LIB.
d, rationem all.l(ret eliam Leges foù mmih,u
flTirr.t1''l'!J: /lCmi/fes pr.l.1,,1~; cr fI rorib:tJ turbll/mllllmpllCltos "cl'Vi'::71 .,.er'latis l'll/otar;:'t,
at'l"e mmnos {I prtwa cotIJ~elttrllll( ad liol/eff""
."ilot ratio Iles rOlll/crrere/lt.S 'Vit.e e7 ?irtutml.
Immium leges magrflr4! ô in tltlt/m d./ccs C9'
Î11Ipi-e [..perHlliol/il cxpdtTrcrs!']Ij,wam ptr il·
lum 'Det/m,qlli ')lOS w/'t,aut ')IÙ ;ngrnij, aut
."bert-u elo"juenti.c, j'emule ac de /lovis mer/tof
i4,collaudare 'li os l'0.f?/1 ~Per ')lOS maximlu i/le
ctelit:.T/l atque /lommuT/l patt'" Cl'fex te'ilifica~
tm eft ''luid cxigmt .11101 ù''l~id..,e flCimduT/l,
fnglcmlljm-ve [OTct,-r-1 ad 'Vitam VeIlI.ml Cl' immorla/em p.mmlTe po/JemlU. 'Per 'lIOS Ille cogl/i
riollem Terum ri/uin.1T1:T/l I.atl,t ,wimu jimpliribus,lf1; fummi(lè gcrClltlbu1,nul/1U cmm [apié~
li .. loms ef/" ln /'ominrb,u i71lpllTl! nM fupcrbis.
1/, fira profcepla C9' lIIor.i,ioms Î/lff,tia71l ~
pittatem doter/t,ex/Ill,/rallt nlllmOI ,inaues timo
,es,Cl'folimudmes peUullt,nCÎe mentù Ill/~ffrat,
"»t paft,t intllerl, iJ,,-e 'Via declutal in (..:llIm.
1/os mentes /'oTllinlll1l T~l;gione fmEra ;mbtlitil,0!7 rcucre/lt,am aduerJu1 'Deum,limorcq;
iugeneratHeari"m 0' l'mm,ljlltllil fo1etffTc 0plimi filij atlllerfiu op/imos parentrs.'[q. 1171101'
<mimas 1"01'11111 ab ommlJIU mirarulu /,"YOl j/l~
trgrohue confi:rutlt, Cl' ?II/granItS è corporibUf
{t'Jllltur in c.e/~T/l fimél/talll COI/leI feil/pIler.
/I/H. Yos optim.e tl~'l.,~e J{IIIé1/flml" leges. do,,:-
en
Ilf
�l' SA L.
C VM
P A li.. A P H.
17!
tù illtlido 0" ra/;olle c.:tJEfa agere, 'Vos Jumm a
iufhti.~ ~ -ver;t"te r
.1: 'illi.., <Jlllhm l'r411l~J
bom ji'lt affi.-iend/_<]uiIJllrvc Jùtplrcqs /IIa/i.
l!a'fllC mdl,l lml'~r;.1, llUll-e cupjJ:,IlIII1.t "poill
ptates mm wlttil Oplblll C!7'tUeEfutiollihIU ftll1t
conferend.t. Q! i~ /Illm cogitatlO/te comp/tél/,ne•
.lI/TIl "p,rhÎ! expltcaT~ prftll,<Jltllnta fout gaudia.
<jIMnt..: 'Volupt:tltl allimÎ 'VcSfra pr'fcepta colen·
tu, C!7' 'IIlt:l"" c"leffem II> IJllmtlllo corpOTe imittlnl~? S.tpc ftt,"Pt ",mIMamadnm g .. ffamll Jm.
J/1I tll/'luo morbo del'r.~I1/lteu mol hel/cat Ilma"llm:fic animt [ellfill [..lfts C9' p~HtfCTÙ optniolli/'r« cormJ~tu& > p,otcept;oues -veHrM n31ura
JIMtlCS C9' tMlmrtMrepellût,C9' ill/ulO llbiJlllllm
C9' flagitlorum 1'0Iuttwr.
Sert 'l'.àm 'IIolmt,implj COlltem1Jflllt exceUel,.
tiftmlM le,'{es 'Del, (".':;0 cenè perccptû ia/'ll ipJa.
rllm du/cedille tiC ruaultale tltttntum Ilni7llrlTIJ
ad e.. mm IldmO/llllOlles fomper teneo, at'llit j,.
~s co/ellC{il 0111/1em c/tr{lm C9' dlltgentttlTIJ 1'0110.
Ntmiru/'ll ']'I/Jquis ad rxtrmlum fPintum eM
I-ges dlltgcllter obIèril'lrit , pr.emi.: tanttl COll}è.
quetur,'lullIlta "il IIU/lot orlll;O/ll1 expli.-are 1'11'
<j'Mm po!l,t.,WjUC ell/m IlJl'e{/,~ om/orum con.
pU!'etld""e'1ue tIIlrlb,u percipi,ncque .,,/la rogi.
t~~,onc queUllt ad,,,nbrIlYl, 'IliA: par,,"it 'De"1
pre co/ellt,bulJe. Ne'l"C tamw ")liT;Jt/nEf;,,,t legihM di/t;1I;1 pûre41lt fPe merce,lil adcli/CIIII'''T,
a,., ,0gillltiOIIC , 2'Ialllum ,/la
ru
1't;/itaû1 fie
/ra bit
�171.
EXP LAN A T 1 0
1N
LI B.
1,abitllra : fotl accellfi pule/mlll,lme 'V,rt'/IU (9'
amoredu.mo.f1t:gralllesamorem ip[um 'VberrimiF,.[/,U loco d'lcullt, cr fi lites omniJ prot tlll0l'um ad,mmur , 110" tam ... '1T</ur dlc c1/(/ntat~
alllJlla ex parte fefo re,1III1at,aHI l'IlIImlM ob eam
callf.lm minHi il> (I{fic,o I,.rfoueret. At '1'/0 ma".u mamamlo 0' colendo 'Dro ~I) omm mer cet/if
ë>
. 1
cog,tiltione abfullt,eoJe, ',gmores t'aranl,']II; ma
DCim~ donû cr f>Ollonbm d,coreulllr. SIC 1.ftttU
inter bOllOS amicitiam cOllc/bat, "mmoduales
deil/de plurtll1.e 0' tII,rximtt conf 9I1m"'fT, cr fi
al1ltllldt Tatia ab 'Vt,li,alil fonte lion mal/aTi/.
s,d 'l'Itln'j'ram ol{emanlll'g""' d"'lIIarum
tantap r.cmia cre/alla propojit" fmt,']IIis tamm
alle/ldms ;nfirm,t.t/em fl/lm ..m~m, cr 'luàm
milita pecceml/J iuft/tIIlr s,tplorl/rIJ tamm II/mda pama fit,mfi 'Duu /Ila cO/ldolletimbertllttati
iJOffr.t,quis l'I\:c al/imad'lerlt/lS rJ/Itlp"t affirma
re,fo nulla;'. Te 'Viol Ire pr.ecPpla 'DomJII' ~ .A'I
(ft ,,!t ']II U, ']/li J'0JiI! errata cu,Ba allimarluerure?'l'll /II t,!lU tmc!Jril nlhol oJfm.!,'t ?']uem
-vili,m/ !l.tât 'V"Wt;1 ft/I'l,'a,,"o /101> rll.1lr lM'1/IC paler optimc pro tlla II/jill/ta m/fOT/corr/la
omu,s macul'H occlIl"u cr laltl/lfS tlu~ mtllllLIU tuis IX tl/JÎmo meo,lIcq'W{1II fa Tlfir/rat iml' llrlll7l,0' /lU OC/"';I cafl ifl'lmll m,{'K"llm.
1/1 frrm,Jj Ill"d ct',tIIl al'l'Ic tI,am wlumw_
ter objècTa cr ol,tef1or,1Jt
cwH anllam mi.
f" pr..:f1JIJflJ ad jèrc/Jl{.u forti allimo (,llamltil-
'I"'
UI.
�l' S A L.
C V M P A It A PH.
17;
tes,idem modefliam CGllf.TM r.bm acl."o},mtatem mcam ntlnc jlllentlb/u,'jI''o arrogantiam,fa
Jhdmm,[uper!Ji,{m?; ftlgere poJllm , ne']ue etlim
?Jomme [rlm nefrilu, '"Pt an/ml [rHnm/ftio capfft
tft ad plè ,fallné']; ."iflendllm, ita IIullam drtefahdlorem cfTe pef/cm,nc?; capitllz,orem''luàm
filPerbiam C!J' Importu/lItalem, ex 'luibu1 ttlll'JIMm ftirpi/lIIs coftcrot omlle.! fcelemm (9' jlagitiorum perlcs pl/lIultlnt , 'lI/il pu/dltrrimll dIa
femina "l'Irtutllnl naf!Tù ingen'1s innata IIdo/e{C/re nO/l finI/nt. 1 roinde']/lo 'luihue magis [efedcmitllt,lIdaltioTem d'gmtatl1gradum à te
pm/'lcitur'Domine: ljui 1'er'o opilllO/libm illflati ,fibl'l'IC protfi./mtes animas j,~ altllm fuf/ule.
Ttint,pr4cipltes ad Ima dewrbantflT , C:7' in maximû nll{trijs ol'fmri, defPe{/i7; iarcnt.cuiw re;
ttrlû rft ca/amiltU Lucl[eri,qllidt roda detent/4
gTlluIJl;mi~s aTrag.1II11.e pa!lltUdeclit, C:7' ad i/lfiII/film ttmpU1 d~blt.
V/mam Ilofe car~il1a mea,& 'l/lir'luid IIlt"d
ferrvo (9' 10']"or,(9' cum alûmo meo t,/CiIllS cogllo,lIbll, crgrtltflm,amptum~; fit pater opt,me
at'lue [",{hJlnne, 'T"i pTO immmfll bflJignitate
Iltot [emp.r Ji.b,m,ù imbmllilali me.e,mi'lue de
ollJll/vm ['tT/CI'/orum rllfioUl CTI['IA, aI7"tlll/in'Inll mmmJèmllulenllftTII opprtlfum rcdmlÏ1..
C9' ab OYIIlli 'VlIio4Clmpurilllte/,bertU.
ARGVM.
PSAL.
xx.
P0l'ului regem 3d bcllulD difficile l'roficiUrtm,
voeu
�\:74- tlCPLANA1'IO IN LJ1l .
votis,& f.u{lis omnibus prof.quitur. Hn: formula
fupplic.ndi,no s eti,m commod" vttmur, fi quando
Deu, nobisl'rincipcm pium & r,l'giofum dedcrir,
pro CUlUS fnlu te &: ;mp.:-rÎ("I tint Ilota factE'naa. Cùm
vcro mult. boll. diflicili. gelf.rit Dauid , "ullum
t , m," ' tieulolius co fuit, '}uod gdtum cil cu m
Amm r l1lti~., quorum quàm mAgna? funint copi~ .
,,"II\lnc <"lfumus iud,,'tc, <juo.! vnn pr,.lio c. "fa
runt l'X iis cqnilllm milli. 4o.totidem pcd,tllnl.<urruum "ptorum numr.". fuit milliun> 7. Jt~q; nonnulli opin.ntur h o: bellum grauiC'mum atq, J,orriliculn,.p peJlari umpus caJ "mitofum & difncilc.
vira [anélo in principioc.. minil. Nosv.. J,onc
eiu!inodi rerum vrlli. ationcm nimis curiolàm • &;
parum vtil,m cxitlimamus.
a
YIDori 'jlr~ lmrel J.)a-icl
xx.
X:l.lldiat te dominusin dietribubdo_
ni s,prO!cgar tt nomen Dei I.lcob.
Mitrat tibi auxllium de f.1nétuario,& de
Sion tue,ltur te.
Mcmor {itomni~ racrificij titi , & halo.
cau(lum ruum in cincrt: m cOl1ucrtar.
Tribuar ribi recundùm cor tUUIll, & 0mncconCilium tulll1l implear.
Lxtabil11urdc f.llutan tIl0 ,.:k in nomine
E
Dei noftri vcxtllaexrollcmu ...
1mpl(,Jt cl minll ~ omncs pc'itiones tuas:
nunc (Ognoui , quod f.1luum Cecit Dominuç Chrlllllm filum.
EX.1Udlct dillm de c;tl o r.tnéto [uo in po
lcoria {alur.lri dCxtcrx fux.
Hi
�l' SA L.
CV M l'A lt A P Il.
17r
Hi in curribl1s,& in eCJlIi :nos autcrn no
men Dornioi Del nofhi illuOcabiml1s.
Jpfi [l1ccubnerunt, & cecic!erunr: nos au
tcm (urreximus,& crc[d {urou<.
Domine f:t11.\:1. 110~, rex exaudiet nos in
die,l}ua inuocauerimus.
EXP LAN A T 10.
Incinerc/TIconuert.1t. Idtft-riEtimd, quii
pro "i[foria adipiJifllda immO/M , i/li jitp'ata,
(Jl' aerr/'t". lId!c oratiouù fxomat;o Ji~mpta tfr
ex l"ftOT;a ;Mofis ,m;usl,oSfiam c.tlcSf/S ;g"ù
abfilmpfit.
La -., biml1r de Cilu"ari. NI!/Ie l'fuir/cm 'IInilIerfam etuita/cm ~er;(t/!t,"1 tllt/TII [o/rei/am IJtIbtt:"t,i'm ;molu'nH C:1' ",Elor è bello rpr/erté:.
rù, Or1ll114 ~/auJi~ /<ftlt,ti'lue, c:r gralU/.,t;on~
perfi",afllmt:lllmimjigwficat, cùm a;t, 'l1ex,{la
cxtollrmtll.
Nunc cognoui. 'i'Opll/>U intcr pitUO' ca11-.14 precafionfS dm;"oIp;ritli afJ7atv,4 'VaticmalM ,ugtmf~l~m bello fl/I'eriorem fore.
III in currtbu ç, 1I0'ifrs 110$1r; (umbu-t, Cl'
tqllorllm 'IIi, de multltudme cOl/fid,mt ,tlOS autem rab/lem "oSfrtlm fan{/ 'jl'iTIII mml;/lÎ1 ImidoraItO'JcmU"iem'I1.
'
Rex cX.ludiet nos. Sie apptllrtt 'ne"7lI,ji.
g/lificalls,1I0/1 'Dauldem,foclIU"m eflè 'l'eru", populi r~g~m.
�I7~
E Xl' LAN
AT 1 0
1N
LIB.
l'A R Al' H RAS 1 s.
Vi1iat DeUf opt.molx.precej tUM I,ù tr111.
t orrhm dl[fiâllm,il. Te."ù 0 l'0trJhu 'Dei
fura/llr,']ui lacobum Tlllt!tù f!:J' maxmlù pericu~
cl/lill,berallit.
1\!flJ/ciat die ~ericuillm tllii. è[ann'j?imo tem
plo[lIo,/i7; f.tiUI. 0:9' .",norem reducat à profilo.
graf/am ti", uferat /,ro {anE/itale,qua fim
perrtecl.1rastl -vt{/Imil caffè Plé'flle manandi!:
'luam7; 1Joft/am pro allp,[wlIl" -v;l1oria /lImc
immol.u,ca fit clIIr animo accppttfltlla,illdm'llle
d.lll'f' de c.tlofilmma conJÏfmat.
,.At/ftt 'Domml<1 inceptÎf om/lilm& f!:J'collatibUJ tl/U, -vt ']1/lC9"II/ op~,u, 'luiClf'HlI aggredrrù,
lib, Ji/cutlat t)lImle1l/la: mini olim a te projici[cillir -VUljlMnI ,'IIJi refl /11/1 C!7 p.i/lm.
'Nulle quidem -vnil/er[.:Im cmilatem perimIm/l t'Hlm [olm/am 'Ulbrtoptime rtx, a/q; 1I~111
jncolclm~1 è bcllo Tmcrten!,Omllia plaufu,flf/itllÎ211e f!:J' gratulaliolle perI.llabulII.
{nier PloU 0:9' Caff"f precatioms ea Jig/Ja ded,t ji/mlf/tU p,'/er, .... t plunè inlefb,'{amuf {au.
lIIFlmM" forl/ftllllum']; regem IJorl,bM c..{is,
ji,s,l/ff/ue ,1 Tbem tr0l'",(jj C!7triump/'ù omatl/Tllln
.Auz/,et ~Dom/nU1 r~"l f.mtla$ prms C1' foppllcem refi'/CIft efomp,terllo rto,,,,ClI,o nummù
Ji';, C!71{extmr falt/lari pro Tese forllf!,mè pro-
A
n;..
PIl$'Jablf.
COI/ft
�l'SALo
CVM
l'ARAl'H.
17'1
Cunjid.1IIIIJofles cUl'r,b,u ,equmlmq; )" 0mulllludme: n~s cerrè f"lur,m ncf/ra", lII'guft fi,m, """,,,I/! ,,,,ploral,one ml/nlfm,u.
Q!,d .."o/,il profil" ~ I,arbarr Ir.nlt/J "pparatUf belb? 'Vos ,Il' cllrT/bul C7 eCj'H! ,lmD, 1 f1i'.
"'os t,'rram nostram "l'er/ru eorporrhu< ft all'~
ftu:al nos 'Dtru lIosl~r affl,Drs C7,acmltS ere.
X,I.t:?' ..",cfor,of! mllnere puldm ym'o "if'ClI.
T,~ 'Dom;". [ollutem lIohu "",,b",. C7 preci1."l 1I0flril le J.mlcm ae [ml TIl protf./I,fI,.II,/C
eadem 'Ju.film,u "teretn,[errcord", II> y,I,'I';;'
tC"'P'U,,,, om,,; mrt,./rl,eral, ,pLCltI m, 'l",etd"''1 ue ..",tam d''g'lmu5, pltlalCm (.?'1I ,f/,IIam
tolmtu.Conlmget no~u,<Juo,1 prmm,ur. mllx,tn',lelllm ,Ue m'lI/dITt" populp flo f mptr plac",
tUl,(.?' l'ropil;",, erit,fempcy ,l/UUI""lf nof1ra
ab ,mp41 gl'llt,l;,u [alI/am ",colllmirn1;J~rllabrt.
A R G V M.
l' S A L.
X X t.
CehL"tur hi, "rmin,bui vittorIa. 8: rtj\num
Chri,b r.mpit.rnum. ot rtiam lu,l, '. cn"nrm,nt.
f.d hllne .l\i venturum (perant. no ~ ,',nill., 8: ho-
mini!>Ull'iisad.wm .,\ c.,·lnm aptrlJllf. n(ln am!>.g""u.. Oc eocl.m vati"natul .Il .tem OA"i,1 f,.
re .. J,m 1" verbl!:Ucct int r nu!> .. qlJldam Ir~
mlna Fpe:ir IC figuu ytllu:b.lt, &: "'('1" .1 . tt.-rri.
mum 1Hum prnur uit, 11\ CUHn conrl'('~lum ;, IJuau, ampltlillno rcgi, hnnore " 1I0nllnr Aff,''lm
fuit. tuque "mou cmnium tcrnrum n, tit"'" Ctr\lient ehpoutlas rius t~mritl.'r" t'rlt.lmpc:rwm tlUJ
nulla vnquam VI aut vetul!ate,l,l,!>.cur.
m
�178
EXP
LAN A TI 0
1 N LIB.
Vifioyj,'P[amtu'Dallid x x 1.
Ominein vircuterua Ixtabitur rex,&
iIl [!lu ari tUO exultabit vehementer.
Delidcrium cordis ci us tribuilli ci,& vo}ullCate Iabiorum eius non fraud:dli eum.
QuoDiam prxuenilli eUlll in benediétiombu5 boniraris, poCuilh in capitc cius
coron am de lapioe prcciO[o.
Vitam petiic:l t ,& tribuilli ci Iongim.
dinem clierum in [xculum C:"Ccnli.
Magn:! en gloria eius ob [alutare tllum,
gloriam & magnum decorcm impones [uper<::um.
Q.!!..oniam pones enm bcndittioDes in
f;rcuillm C.tculi,lxcificabis <::um in gaudio
cum vulru tuo.
~nni:i rcx [perat in Domino,& in mifericorJia alciCsimi 110n commollcbitur.
Il1uenÎec 111 .1OUS tua omnes inimicos
tuos , dexccra tua inucnlet omncs qni te
oderunr.
Pones cos vc chlJJnum ignis ill tempore irx C\lX, Dominus in Ü.;l fila diCpcrdct
eos:& denorabic cosignis.
FruCl:nm eOt'Ïl de terra perdes, & [emen
corum l nliis hominum.
~oni;tm inccndcrut cibi mala , cogitauerum conlilü,qux no poruerü: ll:.1bilire.
~lIilOl pones cos dor[ulll , & fune!
tUOS
D
�P S A 1.
C V M P A Il A PH.
179
tuos dirigc~ contrlfacies corum.
Exalc~re Domine in virtuce tlla, canta~
bill1us,& pf.l11emus virtmcs tuas.
E x l' LAN A T l o.
Domine in vircure tua. 7ÎM (in quit) ope
tex ji-.1ngcl potcnliam inim;cOrtll71 , 0' per te
con[emattls -vitaflletllr iml71ortal;.
Volunratc labiorllm. Hoc eft"ûl,il i{le 'Wh.
'l'làm à te per~t, 'l,/j,J impelTaret ,'lfl' ampi'fli~
mu 'Vitro bemficijs tlt/[ftU, 'lfl' OrtJII/tu -fi: ,'oc
enim Ji.~nific,1t, cùm ji.bi,mgi: ,pr,e/loniH/ oum
III oen;'d,c1iollibuf IJolli t.1l~.
Po[uifriill capite dus. Id cft, elHn conffi~
'flirt, regcm ((%z"tlC tcrrarlll71.
Vit:tm pcciid ce. Vt [cllicct il morte rmo·
C41'Clur ad 'lI,tam imrnoTlalem~oniam pOiles eu~ be?ediéHonrs. l •.Z
'ft, honil onmibr# ,<.7' ,Uu 'luH/em jèmpllmlu
e~m CIImlllabù.jimir. lowtiolle 'VlÎtllr el'" :JtToFs ln çwrji,cùm 'Dam ./fbralJamo dj(tt,lJeneJ~
xi I,b/,O' maglllJic lIi 1l0mm t,,;;,O' cHo bc"e~
dlf/io ,Jic eJlm~ -Va/cIlI/lml cf ex 1Jcbr<fo. C7'
}:rlliM,crrt (mlJl,it ) IfTaël ;'1 medlo terr.e uellerI,n io,lcl eft,omui bU)lomm gwcrc C'TC/Illft/ict.
Lxtificablscum. 0/'oenim elIT/ff", borno
.ft rlminati couiuIIElior cctcm ommbtl1,hoc eam
clari/U inllletllr, crmmorem. ex ea rc i,,,,ulldi_
tatE/il ,(;7' l.tlÏliam caplt.
Inuenict 111allllS tua. Ha{/enm ill1Perium;a
m
2..
�180
llXl'LANATIO
IN
LIB.
er immortaltlatem Clmn, celebrauit,mmc pr.e
à,cit pœnM impmdentP! immicù eills.
Fruétllm comm. Ne, jôlùm (iu']u/!) alifilmentur ,pJi ,jèd eliam ftlTr! forum mlfill [undl.
tt~ tolIrt«r.lIuIIUIIlIfl F,,{/um, er {<tl/mapr eZ
1.11;111 [enli 1 TI'fodorctU1.
pO!1eseo~dorrllm . Jcl eft.pr.tciPitES j,J
zam conijdt!,CJ' tcrga tiare coge!.
Et fulles tuo ~Yàlenl db 'l'",/rm terga tlcÙ
[aglt/i! ",ûner,tti,(ed tu. fugieulibm tete ollQms,
V' inora li/omm mortiJi·ra II'la tor'j"cbi-<. FUlw
lIutcm pro arcu tlppeLLwit:ea rftoralloni! (xorlIatio,Cltla res 101,' alt'l"" dc l",rlt ro'{nof"wr.
J
..
lme'ItteraYlm~
Stig/ItoU
aurem cr 'g".m raJi'eH/I
fan{/ arum pœ/l,u Inurpretüm"r, 'jlHbll~ impios
IIfft"t D,us.
Enlrnc Domine,ldeft.Jul'lra "im, CI'
l'0t"statcm /Clam imperlo elIT/fi, cl,I~I,l1Ido, Cl'
aduerfonjs ci'ts opprlmmdù. C tm.m 'jUIS
t!fI 'l"A: COlltmmltlr II s ~le,jibul ,nOII fc ''',11 ail
Clmf1,.m, [al rt'It", ael ip[u", 'Dauldem , 'l'I.
ilium m felpfo a""",bra~It , a(commo,{.,rc" bt,
mm l,o c ego /JOlI cQlllcu.lero :Nam JJtUS 'DmlÏd'm ad r tg/dm (xlllilt d ~~/1I lat cm, Cl' omm
ru-
,r
l,ol/omm :;weTC ","II,[,l/Ilt 1 C7.~Ttt!"ÇItJl~ ')II.
lm 1ft omuts
domi > "C/ fOrl! COlllr"
ATma [,rTe r011l1l
11 ~ C fI//lcm de Tfgr pr~
J"·,tf//~r
,'l'''
'Jilnt.
'pJimJ
',or IJymno, 'lUlIn'luam "erji'''/lt1
IIe'l114'lU.lm
lUe
'D,I/Ildico/melllre ')I/dcalll' ,Vltm'J
p. l lj t
�l'SALo
CVM
PARAPH.
191
peti; t àte, CY rribuifl:i el /ollgi/udlllem dicTum
Imfd!cul,.m fd!Ct·li. se.l tlo1ln"llt ;,~te,prel'l/ItIIT,
TMI.e Cff" hyperbo/w>'llf.f fig/lljiccl, rcgem ""Fl',e
ad extremam femn/~rem -v/t,t perdunurj'/,. Ego
It',en/Hu cred,deTim > 'Iis -verfiblu defer;pram efJe perpeltHt~tem .elft) CJuo beat; fiul/ll/ur
mc.elo, 'lui in corporiulI1/Jumanù "Vitamdmi-
"'tra
l)am CO!llertlllt.
PA 1\ A P H RAS l S.
M
Axime oml/ium l'Crl/m Domine, maximam regl I,ftiriam rla!;;s, IJoff/hm c.tJis fI.
gatîfrtue:nequc folùm -vIE/o,u/m tlli ,fod d?ttrlli·
fatcm tliam immoTt.1/rtalém'llle donabù.
N,/Ill IU~ "Vnlj,/am à te pelqr''1ui/l imretraret:O' ampltftll/IU "Vftr ùbCllefic~s tltlEflM,'(!1' or/latus efr.
Cùm PTII/II' 171 mim in lucem ditlls CY JiIJieP/IM (u,t,cotiSE/hlM cr cl,ul/li'fJuriltu fallfl/17m
neY/Ltu Illl/m mmula'i1i: IIt~, ,d folnm OOlwu't,
"t a moTft rellocarcttlr ad -VI/.Inl immoTtalem,
Fd c4br"m atque/lomi/lum cr m[' TOYlHlI mode,.~/or C!J' 'DommlM COllnUl/lUI tf.
NI/Ill ad dWll cr glortnm po/erat expeti.
']uil' à tun oellignttate COllff(1I11M Jit. 'l"Hlc/IIm
fam ~'d!cltlTtlm.a"t magtllfiC/lm ,quàm III folio
c.elefli ad dextTllm lahl1 ma;,.",,; /JI/mm;! c01lfirtcTe,co/lfortem C!J' foclllm fa{l,ml imptr'1 fem.
Pirerm. '(!1' nomme tllo augufhfl,mo a.fTeEfum,
lJ.uod c.elcri1 ommvIU lIomllltbUl titi/CCIII,,?
FIl
3
�182.
l!XI'LANATIO IN
LIlI.
Ittl'jlleboniJ oml/ibm, fY iUùquirtem fompitcrnù loml'letatu$ efr, fY l'trpell/tU ')1o!uptate5.
0~ gtlr~rtia percipi! ex irlClmd,p,mo pri/ellerrimoque aJPeEl,~ tllO. qu'a elIim Jiui//itati COlûrlll- _
[fioT 1ft c.tlcrû ommbUf, "oc illam clari~ inlu~
tllT,O' lIIt1iorem ex et! Te iJICU/III,tfllem (?" !.eh.
tzam cal'it:cumqtle omnam fpem ji,am fixerit
;r~ 1)eo,ei~ imper;,~m ila fr.,bi/ulm' , 'l'l nlll/il
opprlglltltiombu$/lofllUm fttlllg.,tllIl!abefaElari 'jlleM.
'ProfeEfO rex [ortiflime IIOtl euadent ex ma"ibm IIÛI homineJ imp'Ï : omneJ ml 1I/Jllm capiClllur,e:J' 'JIiuiacmortt:i jirppltc~$ .elernû ma{fabuI1I1IT • .AtS1//al 1It c/m!];J Tal'icbu (orllacibr/f j","ilfic ,llic.ef/u 0' pœll.1Tum a(e,bilnte i.e
[fab~lItrlr,q/ltlmpl'inlllm jitppltcij t.mpUf aduelI(!Til, tltque ,!tJhpulam "OTtlX fi.lIl/ma cOl/fi~
mIt ,fic n~f.lriol 0' cOllfl:eltr.ltol ira t'Ill [unditlH de/a!1I1: neqlle [olrlTll a/fllnlwlttr 'Ifi, [cIl
<tiam fliYps corllm iml'ia p4riler Cllm I/omim:
tolllur •
.Allfofne rlfe I,aminel trmeulip,moS contra fa
llllem IIC rl'gllll~lem ISlam <fI'ma ferTc?O' plena
furori! 'i.!7 impitlatÎ$ cOl/fllia ill;re''1t1.e /lulla r4t iOlle POWertlll1 rXl,l/CilTl?
.AI te; 1,r.tcipues COI in firgtrTII di/bi.,O' tcr<~1f
dare ,ngtJ.1JeTleIIlllli qI/idem terga tllÎ! fl,I>'IlH
')!I/II1~rQti : fed tll fi'gent/bul tete ol,ijcies, C)' i/J
Qra ifioYllm mOTtiftra le/a 10Y'1l1eùi1.
'Dedll
�l'SAIM~
CYM
PARAI'H.
183
'Declara 'Domine .,im, 0' potcflatem tuam
imperio c1,rifl, clilatando ,0' nd,!crfariis eim o~
J>rtmellcli.!.Nos interimperpetuÎl flJmllÎl, C!7' la,!,
J,bUt prafiquemur mnglJiwclmem lIIi tmmillu
& pot6ntiam, '1".t teterrimtl11l cl,aboli tyranlli.dem euertit.Cl1' 'Viam 'Iobil munillit tiC patefwt
i1J c.eitlm.
ARC.
l'S A
t. XX II.
chrifrum Deum loqucntcm inducir, ae tormcnta
& erudatus .\C.rbif,imos,quos illc C.lutlS noltrro c~u
f. POftulit,itll'crCcquitur,& iingulnlÏm cnnrr.r, \OC
non multi~ lInt'~ {Il'CU!; '; \'lI.ti.:inari,fro Uni gedo1m fe
prruCcnre "lde.1tur '~poncre, l'r.,·dicit ctinm eiu, nd
VIt.,,,, reuecAtloncm, aequc çmnium gcntium Calutcm, Jn[,rrbieur autun hymnus pro ccrua ,"nturina,
prop/eren quod vt cerua canum vi .1In.~itItUl" li e lefus m,rurino tempore à rnbiolis hominibu1dil.nlatm, Be in crucrm .8us ("it. quo;ir:. ["mcl arque
iccrurn qUl:otur in his c4rminlkus,Cc àcanibus circunC.deri.
v,nar; pro cry/'a matut;ltn,Canticum 'Da"j".
1'fJlmUt
x
X I J.
~llS mClls,D~~smcus gU:lrc me
D h'lUlfidol1gc.l r.11ure mC:l vcrba rudcrc-
gitus tnt!i.
DCl,lS meus clamabo per diem, & non
cxaudlcs:& noétc,& 110n cCl: filérillm milli.
Er tu [.tnétus habitator,hym nus l fraëlis.
In te fper:lllCrUlIt patres nanri, fpcrauerum, & libcrafii cos.
�134
EXPLANATIO IN
LIB.
Ad te c1rtl1uuerunt,& falui f:léh funt: in
te fperauerllnt,& non funt confuG.
Ego alltem {um vermis, & non homo,
opprobrillm hominum, & abie~bo plcbis.
Omncs vldences me denferunt me,diCcenderullt labi:l,& mouerunt caput.
Sperauit in Domino, eripÎctc;ü: (ahlUm
faciet ellm, qlloniam diligiteum.
~Onj:lI11 tu e.,qui extraxini mcde ven
ue/pcs ml'l ao vberihus matris mea:,in te
proidtus fllm ex vtero.
De ventre marris mea: Deus meus es tu,
nedlfccfihis.l me.
~Iolliam tribuluio proxima cil, quoniam non en, qui adilluer.
Circundcderul1t me vituli multi, tau ri
pingues obfederunt me.
A peruerllllt fuper me os filUtn, Geut 1eo
rapiens,& rugien~.
Si(ut aq la cJfufus fum, & difpcr[J funt
()mnia 00'.1 mea.
F.léluln dt cor meul11 tan1uam ccra liqucrecns in medlO ventris mc.:i.
Aruit t:lnquam tdh virrus mea,& lingll.l me.1 :tdll.'l:!ic fallcibus mtis,&: il) puluerem morris Jeduxifii me.
~IOIl1Jm clrcundcderul1t meC:lncç mul
ti,colllilaul1l m.lIlgnalltilll11 obrcchc me.
odcrullC mlllUS meas,& peJcs meos,di
numer
�l' SA LM. C V M l'A RAI' H.
18f
numerauerunr omnia o{f:t mea.
Ipli ver à eonuderauerunt, & inCpexen'it
me,diuifcrIlnt fibi vertiment:! mea,& (uper
vc:flem me.HU miferum (n rtem.
Tu aurem DomLne ne elongaueris te,
fonitudo mea in auxIltum meum fdhna.
Erue 1 phr.lmea Deus aninum meam,&
de m.lnu canis vnicam rncam.
Salua mecx oreleonis,& 1 cornibus vni
cornium liber a me.
Nan-abo nomen tLlum fr:mibusmeis,in
medio Eedefia: lauchbo te.
~ timeti~ Dominum, laudatc cum.
vniuer(ùm femen Iaeob glorific:ttccum.
Tl1l1C.lt eum omne (<:111CI1 ][r~ël, quo~
ni.lm non [prcuit, nC1ucdcCpcxit Jeprceationem p.lUpcri~.
Nee auenitfaciem fium .1 me, & cùm
clamarem ad cum, CX.1l1dllllt me.
De tchY11111US meus in eccleuJ. magna,
vota mea reddam in ,on [peau tuuentium
eum.
Edcnt paupcres, & f.1tlJr:lbuntur, & Jau .
(l.lbum Dominum, qui rCluirunt cum,viuent cord.ll!OrUn in fa:culum fa:culi.
Reminircentur,& conucrtenrur ad Do,
minum vniucr!i fines terra:.
.
Et adorabunt in confpcau eius yniuer.
fa: fan1l1ia: gcntium.
", r
�1116
E
:x JI L.À NAT J 0
IN L l Il.
Q:!oniam Domini cfl: regnum, & ipfc
domillabitl1r gentium.
MandllC,111crunt, & adorauernm o 0111 CS
pingnes terra:, in confpc8u eins gClluaflct!cnt omne~ , qui clercendunt in terram.
~oniam anio1.1ln (LIam 110n viuificauit :/emcn Ct:ruict ipfi.
Annumerabitur Domino in generationem: veniene, & 31111Untiabllnt iuIl:itiam
eins populo,qui nafcctllr,quoniam fecit.
E)C l' LAN AT J 0.
Pro cerua matutill;t. Infmbitur ari '"me
tflodll, f,ymmM ,propterca 'lu'orl ')Itrerua canum
-vi exag/tatuy,jic /ffunne/tl/lino temporeà rain cy"cem a{h"
fUi"'luoei rea [emel,alque ;termn '1l1eritur i" T}H
1.cr{lbtu Je tl can/ùu! cirClf/ljideri.
Dcu ~ meu s, DClls meus <Juare medcrelh]uilli? Ct~m ltJt!S C'm filM duplici n..ltI~ra jit,
Iwni"i m;Y.llld/~m l/ccirlere deùet,ft m/Ilta mu
tt/m d/Efa,t/lm f"Ela referalllllT tall'1uam ',om.
"i/,C:7" mortalü.Ilol autem Diamorcs, 0' lammtabiles ')Ioces illcredibrlü magnitudo cmd~hU ex.
trej1it:c,'rm C1};m ilmocenlifl,mUJ 'DominttJ peecattl,C:7" [celera .",,;/IC1Jigel/eri.! 'mmalli pro ji/u
ag'1ofcertt,ellq;fupp'/Clo,ac fllngumefuo II/cret,
biofis II01/limbtU Jtlamatft1, 0'
c-~ qlMtormtut.t /lOS commeriti CTIII7lIU, tiC tormmta Orlll/ill'l'fi' pro iI:JillÎta bO/J;tate ji,a fumfleret,t.1IItM (/Cerol/lltes. talllof'lIlC dolores pcr-
peffll$
�l'~ALM.
CVM PARAl'H.
187
pefTu.! efr , qIM/ltO! nemo -V»'11141/l cogita/ion e
complcm,n(e/wm 'l'(rb~ explicarc poftll: '1>1 non
tmmcrito mortaMM i~JiI/'! à Dco [( dercJ,rlam
exclamaret, <Juippc '1lM! angoribltf jl/to/crlwe/if
mû/a conJolalionc ad/,il,ita conficerelllr.
Longè [.·llutc. Id cfr, prms mu magnÎf
clamorrhlt! ~ffu[4! /lI/Uo/lIl mlhi ftlllltem affertHl/, IluIllC ialll <Jllic'luam proficio,protJidl1lm
a
Dei lm~/oTatl(fo.
Ettu ranttus, 'Promi[erat 'Deul,[ecommoratllmm flpud gen/cm Hebrot.1m,0' bOll~ perte
luo pufdlo,ac orntlmmlo fUltlmm. Itt1'l; j/lum
trom,ftl admolmH ait, TI~ cer'~ CliftOS /WJl41 Fm
(f.t citmtlt~ es, tr~ clI/fdem /JabittltoT, cir~fdem
hymnru,l( cQ!lm promm [emper canlal",bi fèm
per gral'M agit tl,lir'lltl, C!l' confrj'IItlllM, Cl' o.
nmiblll bonis tll/[/us,C!l' omatus:-vtcre ;g;/III' [o.
I,Ia mi[erieord;a.fiICCIlru laùoYfI/I/i,C9' 'llleyc[,u
ltltlrl,rtoris.C',9' CIIltoris 1111 ["l'p/'ecs C"tIIt./1.
Spcrauit in Domino. FI.fC pronll/llÏauant
J'TillCl pes [flcerr/olrtm IUllrlen us, 111 rJl' W EI/4".
gebo ~,I1I".ti •
. Tauri pingucs. Zt.t -v,cat Iucl.tos, Ilominrs
"l'ill/Y l.lItTOrUm l'ÎlJgllillm pemlames) C!l'effc"fIlos.
,Sicut aC]u:!. Troc aitob etf.,fio/lem [t1/1gllinÏ1,
CJJH CO/l[offo mult~s "Vuil/crlbm corpore 10lU1 jam
effillxcmt.
FafrUl11 eO: cor mcum. Simile efl JUtiri
tX
Itbro
�lBS
EXP LAN AT lOIN
LIn.
!dJro loJi,~,ptrt,m'lll cor popu[i,Cl' infl-ar a']ult
"1 ,,[aUl/m 'f·
A ruirtan1u:tm tell.:! virtus me,. r.l efr,
'l'j. membror;.m defeE1.1 fanguine, cr omn: fuc.
co "lIali.
VnÏ<'.lm meam. ;Meam ill'fuam allimam
fobtariam, 'l't 'l'erl,I lfieronymlU, U' ol1m; ope
tl/if,tllt."n.
Et.1 cortllbus vnicornium. Sic appeUat /JO
mines ,TIl man ps,cr f~ros : )(tolloceros cmm allimal 'ft"f}'tmm, cr -violmtuln. 'Juod affitefcere
ad fJomwes,cr manfi,efieTlIIOII l'otff.
N.lrrabo. CIl l'II me (incl'ilt ) l,ber4ueru, CfJ'
ad 'VItam rrUOC411etU ImmOTI.z/OII, memor erll
ttl1JII bcnpcij,réq;,.u Ilium fan8tflmIIIm /lomelJ
ce[ebTabointu omlles /la/lones,Fatres el/ml 'l'Ocat C/mfl/lIllOs,-vt~otefi"os 'Dr;, U' cO/llfredes
(/los: "VIIII, ,Ibid 'Pal/il,VI fit ,pre pTlmogcnï/1I1
inter mut/os Fa/res.C!)' Ipfe 'Dorl/ilJIU IJJ EII.Jn_
:;e[,o 10.lnIJu,.7Itar"e )(ttlgdalellif d'rit ,Vade aIl
F'I/I'es meos,C7' cl" ei1,a.f.ëdo ad patrem meum,
er l'"tTrm ."e'fmm.lllmc a"tom "}.erJimlum
fi.'1 l'srfolla C/mflrcl,Ehlm effe teHUtfr.Al'o,
frollU II) Eplflola,ql/llm frriblt ,rd Hehrœos.
O!,ri t1mctis.Jnulligells {e l,heralum lTI,iam
latres fil os rxCl/at ad c,mendo! /'ymllos,U' gra"oU .1,~encltU lIU/Ti rerum om'I/um prapo/ml/.C!]'
']"Oll,.,m lùcltJia ex lll,{ail. (!J' rel, <J/I ij IM/ioIl/hm ,enil'Ma eft, 1'trohue IJomilJatlm ad.
I/ort
�psAlM. CYM
PAItAPH.
189
bOTtat",". alreTes femm l.lcob, appel/ans, à quo
pTognati f.rm:aileros ab ail;",,; "rIlrtute, e9'"e/i;;oIJe deno",ill~'IS: riméles eni",. 'Deum appel/a.
/.Ia"tuT à Ttt1otÙ, 'lui re/l[/i1 fa/fis 'D~s nlt.'{iolIÎ
piot,e9' fal/{f.udIIHeba/lt: ..""del~'llmttl 'Pfal.
Jl4· 'Bel/cd,xit domui Tfraê'l, venecl,xit dOTII/lJ
Arro,,:vmedrx;t nmmhtu "1111 trmelll ·Domillu,.
& 'Pplnu ;,~ AEI" A l'0f/%mm .
;/l']II;t,
"/TI,
Ifr.i!lrtot,O' ']111'" ,·o{,is tlment 'Deum.
Vota meJ rcddam.Hymnos fi,r.nificat,"I'los
'l'co "rIol~eral,fi "rIlt", TCfflt U/IU effet: lallllalllT
autem à elIT/rro 'Deru COIlIll/Clller per Ecc/e.
fia", f.mElr.m, clrilU ipfe caPllt efr·
Edenc pau peres. 'jlr.tdrxlt exp/icali/li fa/II.
tem .v;pntium,,!u.t falfas cr conmlelltlllos 'Deo~
colelMIII: eM "II/idem paupercs appe/Llt, 't'tpo/e
religione,e9' OOllÙ animi Ca1'mlcs,']U,f "rIerof, cer·
t..! ']; dilll/il fUllt IJallellcl"':fod ,tia", l,et/ti pallPe·
res Jfirr"~, U' ,!'U pji/ril/Ilt "tfT'llam, ,!uolliarn
ipfi ratllral,untur:f"/I~rabullfl~r ali/cm rtoéfrilltl
'Dei,C!7 pane i/lo "rImo,']"i è c~lo defrem{,t, 'll/O
"rIefcentes .... ;uelll;n perpelllum.
Reminifccnwr ..711ortalfS obliti eTallt 'Dei,
du m[alji S opj'J'ontl",~ rnduEl i diU/mlatc trdJuilt
,.ell~ cre.'t'l,[tl/ doé1rina 'Dei,t;7 Apoffolorlrm
mOil/tH oetrr"lllln /Mad l'ietatem,e9' "eram1'el'g,olum ampl·Eftlldam •
. Et adorabunt omnes pingucs terrx. SIC
",dt/ur apptlllm reges ,0 prlnClPes,']I'i c:r /pJi
'Deum
�HO
E X l' l A NAT! 0 1'" LI D.
'Dmm agnollerunt, V' impcrio C!,rift; fefe ",ttro !"viecerJlnt.
In coorpeétu eius genu:t flcétent. Id eft.
Imm colenl,tlc 'l'enerauu'llItr "nluerfi mortales,
qui i" terram t:7 pu/ller:m d,zab,flltllr, Cl' iJlre
'l'ûrtem filme ;Ib fJollorem 1I4bcbl//lf, (pa/ldo ipfe
wortem aceru/ft/marll 11011 dubilallit oppetere;"c
tOS -ri/a afft,(!f'tl UMla Cl' fcmpiUrlla.
Semen reruiet i pft. Semm (;/l'l";t ) 7I1ettln
Deo foJe i,1 JtrJIitllttpi~ JanEU?; J"abit, C7' in
tilU f amilta, V' .'Seille lIumerabitur. fomm 111#um fUll m 'l'oeal ftltos per Ewwgelium cou,cptos
C7 gelleratos..
•
Venicnt& :ttllluntnbul1t. Nn[rmwr,ql/J
poffmtati pr,~d"ët bC/lcftcia,r:7 ;"ffili.lm 'Dei:
'l'frH e(l-emm 1112il,fEilia,ra cft infi1lita b01Jitale,
ilC miJericord':I,.riPiells [,uma /lit.~e'IU1 è millrÎhm di.lbolt,Cjlli rmJeros crutlcliflimt 'l'cxahat,C9'
omlJibl~s i1Jillrijs,Cl' ig/lOminijs ilfftcicv"I.1I1ucl
auttm [cire oporlel, Cl' flOC loco,c;r f erè f em}'cr
j,dillr;' fao{/Ï1illff,lÎam 'Dr; ill'l'eU'!TI rro beJlefiewlia,r:7bo/litl1/e, I]tM ille 1/H".rji,è.prolixè,
1l1rgè "titur i'J){ell/~ Immtt/lUm :fC/jerttM WItIJ
illa /J~rjl,gll.c 0l'I'0lti/M m,fericord,It,lloll tarll j"
ftttia Vel''1I1.im ill,{icllll1l Ilomllliln folel.
PAn. A l' H ft A SIS.
D
E~t1
mcm, Tl ms mms ,qlttlre me dertlilJlIi.
fh?'Preces mc.e t/I.lxi",Ï1 cltl/llor,bU1 tffi ..
[~. 7)Jj/Ltm mtll; [allllcm impe""'II.IlC2'IC ,am
2tdc CJ
�p SA LM. CV M PAR. A l' H.
J~[
2~ic'1uam proficio jitbftdatm tlmm imploTflndQ.
wu.
'DelM meu1,;nclamo dies no{féh; nomen
ne'fllc tw fIIlres ael 'Voces meM fi~P1Jlices) CP' 'i"eribunclM adhibes.
T,~ certè CIIllos 'lUitu fa/tEI.e c;,titatû es: tll
til/fi/em Jlt:bitator,eiufdem JlymnlM niW à te nift rea;; e:?' fan[fr~ manat, te ccctlMpioru femper
canlat,libi Jeml'eT gr,1tial flgit, fldwtlM cr COll.
feTl/4hl-l, cr om/llbtt-< bOllû ar.DU1, f?!J' ornattlf.
Viere igitur falita mrfi:ricordia,fllccrlTre lab,,·
ra/II; ,i,mocmtù mi[ercre,C7' 'luere/tU /auclatorn
mltoril tlli jitppliceweaud/o
.:Maiores noffri IIPtC bcnig,lÎtati cOlpdebaut,
m'lue 'V'JCJ~am opi/lioue {<11ft Jimt.
(9'
Nemo de ~s ft,ppliciter arlle conJrI:!,it, 1u;1I
jlli dillilJum aliquor/allxllil,"', f?!J' mlmen ollmderes:at me Jic deJerttiflj,ji" impiortJI/l CTItclaiInti dcd,difti, 'H iam "Oll ',omo, fil 'Verm;" efTe
"V/dear:i,'ftrm,j?/mt~anjmnl, CJ' contel'tij?imu.
DY/mes, ']/lol']uot "irtellt me ill/HI/IISI, at/J.I'I:
j"fultanl m crllâatus (;7' cal.Jmitates mCM,
Zffe,in'l/IÎllnt,omllem fuam fPcrn i,,'Deopofi
tam 'J.1bct : lil,cret ergo De"l illl:m, ~tJtm tam
clJaTl/m acceprllm'l/lc l1abet.
Pcr te 'Domillt crll/DIU ex 1'tero illc/lnel'lm
etCli //tmcl> afPtxi ,art/Ille l'ene/eIJarl; ab "beribltl
t'lIatr;.s tned,cùtn On1JJcm me,,"J. "lram) CS' !pern
in te'mo fix; 0' local/i,
C,*m primllm cditm ill ll/cern, Cl' fufcePIUl
fui,
�191.
EXPLANATIO
IN
LIS.
fui ,i'J Iuo Jin,. COI!'l'HC',' ,l e fempcT '])(1/711 mtrlm
l'gnoul C!J' prll.'/C",~, : ila'l"e ne cl'fcenèr~ à me,
iain "tm?; rn'", mm "", m,Ill mors ace)",a, ;am
on nI" ~x mp., cr,'cUl":Flue ;n me CT/H{eltler
cd.mlur. Ou ,lia
t/inJ",
CI
Tcunfl'rcio, collufiTo ocu/i! 0-
.un,uo 'Vfq"""' cerno 'l"; 1 Il,,", opan fe-
r""'luém'l1e mt{efcal tormell/OTum C!J' calamiratÎ1 meot.
(trcunfedent me T,omines imma"rs, C!J' ;11ftar lal/TOrr/m Pin.'S'lIIlm pm·lallles c:r eJfeTali•
..ApertÏ1 fallubU1 apprl'm l me,rm/2uam ieones prllda (OTre?t" rU.'{lenles.
lam con(.ffo m"lfII 11t1ntT,bU1 corpore 101'11
[arguÎ1 c(f/",IIt, ofJ" mM /"):.:It",1:9' à fo~ 'lU,,']}
Ive u aR"lftt Fmt.
y, ctratnutfrit a,Jore[o/~, ira (or me"m pauorc,O pamal "~m af)'eriralt "'ll/efc/I •
.Aru;' fanquam leff" 'Vù mrn/brorum omlJ;'
[anguille dr(eüa, C7 omni JIICCO ,,;t,,11 : lmg""
ad f.mefs t1C{IJ"TPfcrt prof Jit;''1f1ammducit fmgUIHff~Jt'f,C7' lormmtorum accruIIM:/Ie'1; me
'VITfS [o/1Im,[. cl 'VII" ;am cl jim.
YueTIMm calles ,It" me fJomlnes
feri cirC/mfi·rterunr:fdlrllnl ma/llH II/CM 1:9' pedes meos,
mlmerar; IICet om",,, ofToJ mea.
N elllO l,ml ('rtM ac ferrmt ej[.~ dtbl/;t,'1u;,~
cruCftll,but nI< ~ ,Il., flrym'ITerr.r: at Ifi H tlcerhlJllma formenl 'I /l'C/In,{'f, m~t1I v~ lI1[aU,tb,le f) Je{1aNtilim l'r,ebml. 'l'arrlli jÎlI/t 'Vert,s
meM,
�P S A L.
CV M Jl A R A Jl H.
193
rneM';nter Je tUI1;tam meam [ortir; Ji'»r.
Cùmit,'que talllu maloru,m Jlu{/,hU$ opprirn~r,ne 'lu.tfo ./omille diffa allxrlmm t",m : ~
'»~,\?, -,'n/Ca fl>es mea,accnrre ad fi'Pphcem mi
[er/cord,.t tl/.t, tripe 'Vitam melt de 71If1l1i[.su firarioTl/m , anirPlam mcam ab omm/ tH proieUam (!J' derel,l7am è ranI/III rab,,/omm fal,riblU eripe:extra/18 me ex orecr/unlo leollum, de- '
fende [alulem me.II1J ab ,mpetl~ f,omilJum Îmm.~l1ium e.?' [erorllll1.
Si preces mMI c/t.{u,71I('jue ad 'Vit.lm UIIOrM immortaltrn, 7/UUO tempo re rami fl'11tfi(ij
mm;oriam d.pol/am,te [emper ae tnHm ./ull'lfi.
mum "omm celebrabo inter oml/es pios, 0' eQ.
llliTedes meos.
VUS ego appello,'luicunquerelil7;, falfis 'nijs
reltgl ollf Pl.r.e (7' [al/{f.t4rlfJ.fi f1u .VoSltem al'_
pello ,']ui .,b Ifra,ïe prog","i, "irtlltem Cl' Pt(tatcm eitù .tmtl/amin;•
.Agite oml/Cs cautle Il)1111/ 7)'0, immorta_
les gratiM agite [anl7/ftrmo nI/mini rÎlU,raf1/[fimi> mente 'Vwera m1Il/ eum, /Je?; "n'l,Mm intermlttlle /atldi&m proJe']ui 'Vefh.ef.rh/li, altt/lO
,.cm (!J' mf1 odem, 'l,~i proprtilU al/drult preetS
mM&:(7' 'Vi/a mlfll url'!"", -PO/lU "lU0'l"C [ait••
tem,e:r 'VI/am tlonautl ;mmorta/(m.
711 {oltu 'Pater optlme,a/1;f,ml7tflmlt maU".
rian/ Ji~prtclJlnb", hynmi! me~, lI/M ego lau({o
i»etlebmimopiorum rO/Juent,. fimP" (anan/ •.
n-
�1.94-
EXl'LA NAttO IN 11 n,
'$' illanes 'Deos "e~
~ gentes olmI fiElos
neraballtu-r.cr in fllmr/llt meud,ritate "itam mi
forrimam tTal,eha llt, "t pott religion~, e!l' '»ir~
tut,m, omnillm pgentes, '111.e "erd! ftabiléf2; di.
uitid! fW/~t, I,.e gentes iam coPiof.e cr 0plllent.t
fier/t,iam amI/ibm bO/l~c~ifH,In~ cirClfnJluCllt,
(!l' faturabu/ltllr pane IU~ "irtO,rjll; de C,fio defcmdit, qI/a '»ffcentrJ "iuenl ÎI~ perpetuum,(7'
/,)muiJ fompil erniJ 'Deum "~neral,u"tur,
Nlmmml mottafes oultli erant 'D ei,d,'f {<dfis opinioll1btt1 ind"tll J"perR,tiol/es pro religionc,res CualM pro m~IJ.{' CfM/ore colullt: IICqllc
."irttll,bIU foilH/I [cd et/am 'Vitifs rl,ui/}itat~ m
trib.lunt.(ed /lIme exe. tabunlur ad piet~tem, 0'
-veTllm [yncerllrl/1; Dei e"ltllm:~ reprtd/alH
'D ijs faifis CJ' commellti/ifs, lib, domille,ctremo
niM, 11onores, prtcrJ arUlIbebrrnr.nc'l'lc clIim tu
faIm 'Pale'i1illd! primipatM/I 0/'11111 l ,a,uus lu~
d.eorum tallt,m, adrnÎl.iflr,u,fod Ol<ll/lia fola 1er
rarumimperio Cl' ditiolle fempitcrna rrgù V'
~lbertl ,u,CJ' omnes lIatiolltS ad c.e/um, C9' Cdi~
iâ1-.a bOl,a perd""s.
'jlroimlc omlles principes 0' Teges elel/t, &'
fowr ,1ulmtur,iuririna illa lua, cibotj.~t! c.ehfft,
shjllelrl!cnw foL'iTIIPerium CIJyjffi tlieio"tm1;
ji,bHm[.clIt'''''/tIcrfi deni1; mortales, q'H in terraTII Cl' puluerem tltl"httwr,jilwm Dei filppli(l'J "eutra(mntllr. mren;m iIll J.dplÎ1 ~ l,uer_
Mltl fl/j( l',ml"em C7 part/Item /lM co/erel!t,et
dlll/IJ
�l'SALo
CVM PARAl'H.
195
iliuiuil !,anoribru affictrent?qui mortem ac~r
h1?,mam I~on d"hilauit ocrumbere,1It tos 1Ilt"
"]f.cerel immortali.
Itaque pof/'eri noftri fofei" [truitute". iU;
plè [allnf~i ,["abunt,\:}' il) eilu {amrl,a C7 get/te llumerabuntltr.N,,[c(tIIT'1"Î porf,Tltatl protdicent immoTt.1iirt beneficia Dd, 1Ifts el/lm efr
iUe i/lfinit~ houitateac 'lII[erICord,a eripltn5!"fmalmm "emu de m;mibu1 cl,arloli ,]ur mrferos
cYldellfl;~nè 1Ie".ahat, C7 omnrhru jnlllr~s 1 Cl'
,ontllmelijs affuiebtlt.
A 11. G V.
l' S A L.
X XII r.
Glorilturfo adua omni~ Oro cura' elft, II: dt~ôllr.t 'Iuàrn b•.ui lint,qui iuRe C!lm fi~c., rirt.t~
Vltilmcolllnt,s~qut in ferllÎtutttn Den (h,~u,t.Hont!.
fhtur utrm hocc trmln,& m lXlme Il1umin."'Itur ra
CXornati ono ol'otioni, , qu~m Gr••ci «7171'I),~fltr.v,
Latini p:rmutationem VOC.1nt, t'a fit, \"t ddinÎunt
rh(!torcs,Cùtn A.tI%fi[untCOnt1ntl~ plurrs tranflaeion eJ.lr"que Doum ~.llorern,!':~ut ouem f ocir quam
quidrm fi&ur.m d,;~ndi crtbro v[urp,nt lirer." f.nai\',quicquid cnim [prau ad munu! & virtmé optiIIli pallori. ,id omne orga nos à D~o pro (htur "["11adoo,v~ is eti.,m fdc vitro 0,\ m.rtem obtulorit,quo
nos.b Incurfiblls & rapinis di.boli tucretur, Il .. tus
igitt!r'9 ui t ••n bono, t.tmquc dilig,,~ti pnllori C~ cu~~dlCnduO\ & ~.,[cel1.\umcrcdidlt,nallll prof.au il). vnquam dcr:Il,quid onim oi po~ ir ab.Oc.clli femper ",Ieft omnium bonorum prindpiû & EonS/quin
.tiam ipe. Ci\'ccris pro.!clfc,& maxima, vtilie tes in
viero (ocire.tem pottrircôfern', secl p,Rorem ip!i,m
.udIMnUI,dc Cua d.1isonti4,& f.licitotc ou.um lI ••-
D
2.
�196
EXPLANATIO IN r.rn·
.rum .pud E..ehitl.m it. dilf..,nt,m:En <go ipfe
qu.nam oues meas,illafqu. v.lligabo, vt pattor g rc.
gcm [uum pahnt,Ol & diCsipatum vClliga .. folet,
fic .go vefiigabo oucsm," & abdueam e.s ex omnibu 10cis,vbidiCp.rC., & vag'" diri.él", fu,rant,qno
tempore omni. nubibus & obCeur. coligine trgobalt
tur.lllas cducam è nationibus t'xteris,&
,"0
am ex
0.-
mnibus terrarum finibus:illosrgo rrdu"m in 'gros
fuos.& p.Ccam in montibus 1Cradlis propt.. rillo,,&
in omnibu •• gri', in paCeui. vb.rrimis pafcam •• s,
& in montibuscxcelris Ifraclisillar"'aul .. & pr.,.
clara fl.bula crunt Ibi requitre. nt in hrrbi, virenti.
bus,& in pratis lretiCsimi s paf,.ntur Ifrat lis.Ej;o il'.
f, parçam ou.s m•• s:facia m,ve mollittr .cqui.reant!
.it omniu m rtri, deminus Dt u., Q!1.od amilfum cft,
qu",ram:quod ab.aum oa,redueam:qllod coofroth'
c!t,faciiè deuineidOl:quod infirmum cll, eorruborabo:pingucm vero oc robunam & vnl.num p«lId-m,
'jure opprimit imb"illas, extrrminabo, & grogom
",.um paCeam rationc & illclieio.
'Pfa/mlU 'Dtmld X X Ill.
Ominus p.1fcit me,oihil mihi decrit:
10 loco pa[cua: me collauit.
1uxr~ ~C]ua rcfrigerl j duxÎtmc,aoimam
meam cOl1uertir.
Dcduxit me [upcr [emiras iullitiœ proprer nom en (uum.
EtÎam fi ambulaucro pcr vallem vmbrx
morri ,non timeho mala, quonÎam tu mceum es.
Virga cua,& bacul us tllUS, ipr.1 me con[olata [Ullr.
D
�P SA L. C V M l' A R. Al' H.
197
Par afH in con[peau mec men[.1m adut!r
fus eos,qui tribulant Olt!.
Impinguafli in oleo caput meum, & caIix meus exuherans efl:.Sed & bOllitas,
Et miCericordiJ tua CubCequetur me omuibu diebus vit;E me~.
Et habitabo 10 domo domini in longitudinem dierum.
E
x
l' LAN A TI O •
. Dominus paCcit me.,Allegoria cft elcg.,~"
tiflml"''lu a 7)mm /,affoTcm,lé'ille ouem JIICII:
e" Ft9ue'Jti[?lma cft in /ittrù fmêlù.
ln loco pJ(cu~. ltu 'VOCul pafwd ')Iberrima
contemplatiollÛ rerulIl d/u;'Ulrlfm, i]U,bUf rebUf
~emel II/cred/ ',dl c"m ..,olu-ptate pafculI1r. Hin,
.Iludap,.d lllerem';;;Vabo ')Iobil paftorrs ;lIxta
cor m"+r/l C9' p4iCIJt
felenlia, ft!)' do{fri/la.
lb IJ;",irllm fllllt
fOI/tel l'/JerT/m, !lurI/lu [/nêl ',er nml1'/IIfl,ma
JI'''"in" l"erarllm [.lI/[famm. ii/dIt< d'lUit men
fio fit ab l:.f.lla,c:r c.elerû ')IIlt,blll [,,"[fU,CJ';')
IlTimis à 7>omi/lO III ella/lgeilo [o.:mû·s.
Anin1.lm mCJm. Errflb.:t, mql/it, nll;lIltH
mem,sf'jllC à re[/a ')I;,+cml, ')lia IIIlcrterlll:e/lm
7)0"';'1111 Con,.er/il ab crro,.;l,U1 tl/rbulenlû,C9'
ITall"xlI ad olJferualiollem falJ{/'Plrllaru 111 le<~um ru.Jrlllll,{.I'l"e [IlCII prOPler nOlllm {toI/m.
,d cft:"/lOÛ mentis mcis,fcd l'rop/er infimlam
bOllllall!mfuam.
1'01
luxca aquas rdi·i<>enj.
"
3
�1,98
EX l' LAN A T 1 0 1 N LI 3.
Edam fi ambulaucro per vallem vmbra:
morris.Sic appel/at loca iIlJèffa,\:7' l'eriCl~lofet,
inqu,b't~ ofmerfwrur ante o(~los imago mort~.
Ittl'jue fignljicat,jè trlttl.l,C!J' pr,ejid,o 'Dei fe.
tum -vel in medUl morte erdlo,C!J' tran'j'Hl/o a~
nimofore.
Virg.l tua,& baculus tuus. Virga 'Domi"t
torrig;l peeraltter, uac,U'lm f ..rlenr'it iml,uill05,-vtraqlU ctrtè res allim~ "orum 'l'tilis pllY;.
,er e!l'i/lwllll"••
Par J[tj in confpeau meq menCam.1\fpt.il Jel/t flitiam pmni wrfim/i,Ç)' altera aU"goria Il/am exomat, id ql/Oi/ ftpefita [crip/or;.
bru norl Il,jim,[rlCr at'lue ab fx/eruù:'1"tI rgi,",r melJf'nl p,lra/am fi!; i glor;a/llr à 'Deo,ta ffr
menf' frmflor/lm lIo/Umrnllnl, e!l'COnlemp/atlo
reTlJ,nI dU/il/arl/nI, '1/1, efr 'Vnm f.zll,bcmm lU,
JUlIu lJ?m.,;fqIlP p.lftlU IImmoTu/II •.fed 'DJdymlu
/uruipn/ Ili 7f,fologUlfllmc1oClim explal1l11H:fur
tllJJe,III'l',it,:/um fil/n//l in corroTILlu f,umanit.
(.r "tTllalem pfr "ml'TM, 0' f<1/igim711 cerni.
mIM,"'l'S 'n fi Jimllu },erblJ'i'u frlu bnorim;1 do.
[friIJ,t tpfilH .:llmll1 a,l tfltrmtatem:at CHin ex,~
li cO"pOT/IIIII il, (d!/UnI m;sramJl4, e.!7 'VtTitlltif
fPecitrn !ortllC{iFim<lm /JljU;,{o ;"tutmllY.iltrtlu,
jim:mum lUI/III Deum cOS"0fc.mm,'Vt ab tO (0gm//f"mlll,,,o/Si.1II~ oUfs,fod fOmÛI/tt fmE1lflimi nllm;ltù fi~mtl1. at11/t ari men!am Ilnimorllm
t"lffI/Hm a,,,,mbI77IHI aelt'4Itjflmi1 ep"/~ fX •
•,t'
�l'SAt. CVM
l'AR.AI'H.
199
h'ul1am:de <Jlut 'Domimuill Ellang~l;o inqlût.
Ego drJPono '}obù jicut drJPo[li'lt )/Ir/II paleT
mell1,reglllHlI, 'Vt et/dis cr b,h.crù [uper men~
fa.m mettm;" regno meo. Hanc igitUT mmf.mlo
:'IT; [al/ni fi mper in 1oJPeffl!> //lclbent,0~ t!t1itiM
IUM c.el/iies puramentu cogilalione pr4!jim1Îlt.
ex 'jua IJllÎdem Te talltum roboru animil aued,t, 'Vt nrlUiHemm aJller[arum fll/minr/,m ter.
TMllot"r ,/lJlliis imPiorum opprlglJationi bm F.m·
gantur, aut debilIJmtllT. proPlcrea 'Vir [anl1rH
ait,l'anc meufam à 'DeD paTat.rm iu fonfl'e[J,.
tall'luam illtxpugnablle propugu,/(ulum impqs
0Pl'0ji t IIm,ob/en umqllf.
Impingualli inolco caput meum.'Dilly.
mm ait,caput pro mmtcappelLztl/m effe,oleum
pro afflalu J1,irI tltS [ar,El/:"VteT/im oleum J/lcem
JJlllri',laborem lellM,faciem exhilarat: ji' Wc
Ilteem animi rO/~t,merrtcm TCficlt, cor 11omil(.s
lctrficat, 'l#àl'ropler olc/H11- Ictlt'4: nomi'lat/lT
'PIalmo x LV.
Et cahx meus. Calix,"VI Jilpra d,l1l1m cft.
f"pc app~llatllT i"ltleris [,m[Ji! 'lUiC'l"/cl uobif
al~t bOlli ,aut m,l1i cOlltmgi! li 7Jeo:/talJ'le caUx
l/oe loco fig/lificat jèif/ltlttm rmml t!iui/lllTllm,
~ltam "ViT Jalléftu r,è,ndlOlJ.f1è "Vi/unclo eonfr~
(//1/11 erat. Sic Or/genes i'J/erpretalur /lIl11e /0.
CMII iucommmtarqs 7bt.lllh4!'. CClcrl/m fi 10·
tju.atur tec/efia in hoc pralmo, 'VI nOllnull, 'Vtle·
rum arb/lrll"fu.r,1I0IJmmu.s commoel.lm expia.
1)
'"
�2.0Cl
EXP LAN A Tl 0
1 N LIll .
natiol/cm adl,ihere poterü,atque adeo fimpliciorem:/JahelntUemm Clmshm 'Deum panore".
'l"i ji«u O,IeS 'Vorat lIomlJ,al,m,<!}' educit eM acl
pafm.t "her rt ma,O' pro/'Ier a'll/am amœnif'mam ed"cat nOf,à qua eliam rmaJeim/~r ael 'lI;tam c«leftem,Cl' heatam.lIahemUl I(!l' oleit {dlt ili~,C!I' caljrem 'Domim.l(!l'menfam Illam myfroc4m ad 'fu,a acritbwtes p,me r.cleff" I(!l' -,.itw10 f3gir1a tofalt~Tam",r:cl".e 'l'",/em onmia tltligmt/Ul perfe'1uerer,fi mi/JI 'VielereutuT expIana
tlonÏ1 jnd'gerc,tIC non POtllU ,am pn-fl'iclla t/Je,
')It à '1"0~;~ 'Vcl împerito poftmt {acilè mtlll/l,g i.
l'A R. A l' H R. " SIS .
D
omi"'II /1ttJe,t rl/c,quare l'II/II { 1 "'1"am mi.
111 ad bme beaté'l,1f -",uelldutn d,erit. Is
conffttl';t mt ,/~paJeuu l<ft:j?,müat'lue pl/ld,er!'Imu dO{ffllllll [u ,e,1(!l' ;I~ contemplatlone umm
d,llrnarum"l'lIlmo re/'IU mwtes II/Hec/,vj" cum
')Io/,.ptate pafcunlIIT'
.
'Propler 'Vhermnos font es !piritlU [an[/j,&
amrrmf'mtl .flummfl ItUrtlrUIll
[au{faTu pafr/t
tlle,'lU'/'U! m locü oues dOl'lI/nt ailH/lT ",ll,eatam
'Vlt./ m laUe altit./a/llfs ,cr fœtus jtulr/ltTrimos
,.lm tes. Err.. bflt alllmtll meu'!, sé1i il ren, 1';'
U,/III, 'Vta 10ngfaf/erl erat,(I~ d"mllH/I COIJucrtt t
a/I crroTlblU rl~Yb,liflltl1,cr tratlllXlt ado/,Jert1tft'O/lf m p",tCe/,lorum f,oru,l)ulhU4 oml/;' /,11 lc hri
tutlo ~,rt""1 rOlllmClI/Y. (.l'flle (..." t /lIdill meri_
,is mm.J.:d prol'tCT infimtal/l bOIlÎt,ltelll fllam.
11a'1
�l' SA L. CV M 1" A R. A PH.
lta']; lfuic'fuicl mali,au! part~ IJomffi
2.01
àme com-
mijJum rfr,id om/le aflgno intemperanti.e me.t:
fi 'juid autem rem rogilatu/II efr,fi 'lllicl Iloneflè
adm;ni'ïfratu,totum id refero acceptlinl T/llferi'ordi~ 'Dei''l,~i me/J/em mi/JI bOllam donaui!,"Vt
Teéla COll4rer:O' "p,ires,,,t conata perficerem.
Cllm ita']; ta lem habeam ducë e!l' ClIflodé,me
nulla ... ù pertculoru,mlUJ mortù imago ttmtabil:qIHr/ ellim m,h, mors eff/Ciat "ita priCJfnle?
'pl/d flomi/lum improbit.u 'Deo propugnanlt?
V,rga tua Jomme me corrigi! peccamem ,bacill'Im Ilium fufrent~! imbecrUlm,.' "l'tra1ue certè
res animo meo .."r!U parlter (le tllcl/nda, .Q..ulll
emm ',ealilu,9uàm b4cillo maximi numlnU fulclTI?'1Uo cl Item -ptlbU1''fllàm ",rga eiufl/em Cif d,?r"fllgatenim clomllllu qlllm d,[iglt, -pel·berib", C/fi/,t orlllleS qUOJCUII'lM fibi adOp,at.
J'eddum fum,u II> corport/nu flllmanù,e!l' -PC
rita/em per -vn,Ùr.u e!l' caZ,gine ,em,mll', ol/rs
']uidem domilll jilmllA,l/erbfh; f.'/uberrimù doETrillA! ,p{iUS a[,mM ad <ttenl/laum:.lt c~ eXUI;
,orpoY/bu-!;/I ciCl'lm migramlu,e!l' -peritatù fl'eciem formofif,mam /''l,wl'o i'~ll/mJllr: it ,, '1; Ji,m
",Im IlIum 'Dwm cognofclmlu,"tab eo cogllili
f UtllU1,IJoIJ iam oues,fecl COII/IÎUIf Ja Il ET'fmll 1111minI! fUnI/U,al'l',e ael met/fam animo",m ctfleftlllm alCllmhmllU delico1ltfm,ù ep,,/ù fXITIIETlÎ.
Hallc me/lfam do mille in CO"fl't[J,. omlll;; plOtllm {l"atlliff/t,m2I1am
illcxfugnaù,ze 'Vit.epron
r
�~o~
j;
x PLA NAT 1 0 IN LIn.
pllg'1amlîl impij 5 oppoftt;; obic[famq; .IIM enin~
([apes c.elefl:es,O' luc dlllclft ..··:a pocula 'l'Iri [cm
(fi pura mentü cogitatio/Jeguftantes,Cl' [uauifJimo Janai Jl!irllIu oleodeitbuti,.tant,~m ftrmitalÎ.! ex ca te comparant,l't nu/lH rerl/maduer.
[aTum fu/minibU4 tcrrea/!tuT,nu/lis 0pp"gllat;onibm improuorum llo/mn/lm fangantuT, aue
rlebil,ltnwr.perfipfim1 elJim I,abe/ll pr.e illi.J hon;s C<fleft,bU4 {!)'[emp;ternù; 'luiblU lIu/J{jII'am
ocu/os deqcillnt ,011111eS laboyes Cl' .crmnl7M 1111;U1 "il,e mlJil e/Je.Hanc mëJlm,hd4 '1'11 M'DOmine etiam aure oculos meos po[rfi'i1i, 'Ju'o in;u,iM ;n;'l/lcorum magno et cOIIffantl41lÎmo fir1'em,t~'1ue .,,/lis jucommodù de loft/lia cr Iran<JIII/btate 4nÎml depalereT.
Ego ."etc l.eta placirl1'1ue me/Ile femper cro,
txploTatiFmlllmrJa&C/lS,~I/od me nltnlJuamderelin'luet bOllitM Cl' mife'l'icordlatulI:fetlper lJ1u
"i",s .."it.c periculofa-s illgrerl/cntem com;tahitll1'
dies 1I0Eféfrr.1f.{!)' t corpore emigrantem dedl/cet
indomum l/l.tm II/am ctfleffem, omtlÎbUl htmjj
cr gautlijs .1fflumtem,.."vi lemm lu,bilanS be4..j
.mo Ji'1+~r fomPlltTllo.
l' A R A l' H R 1\ S r s cAl\. MIN r.
'lU
JV!x eœlitum fftpaHormelH,
Nlh'! bonideerit m/hi.
ylmrimü in f.Jfcl/i1,
.firnœrM proft.:rjillm inA
�J! S AL.
CV M P A li.
A. l' H.
Me f}iritllJf.tnEliflimi
..A:ltrd bedfa
t'ureat,
DlIlci th l1untem p,tbldo
Ns~tri.r jil te fcientitt.
MifemmU5 animm melll
Dum longitu abit ~ Deo;
Erral/erat proC/lt;, l id,
.!2..!!.d!. dl/ cit adcoilefEillTn
O/',u beattU.lIt DelU
Met!,!, mij(rftu rmfi,·i.t.
JJcnignitate ma:dmtt
~fiuit iU."m yltro, & foi
~duxit ad callLam gregi4.
si Jold. faim per lo:a. .
Inerm~J l',ml, Î'bl f/,mm"
Im,~o.morûJ ternlM,
lnt mtH4 pm'extr o
Cltftode fècttrm Deo.
Me Î'irg4,paf{or optime,'
COl!rcet crrantem tlM,
Nt: gralliH4 offind,,, caamt}
Tllobacillo fillcior.
Me Wt n{4 rQborilt tlla~
�2.04
EX!' LAN AT 1 0
1N
LIB.
Mc du/ci! exhilarllt calix
TUU4)~ko fmeartrro.
Nec me pllt!'r dulcftime
Pcr h,u inexpllCabdl!s
TTitU cuntem deferes
Pnqllftm,jêdadtllam domut1l
Duccs, pbi pita fUdtl/r
Et ft:rnpittrno gaudio.
ARGVM.
l'SALo
XXIUf.
En qllidem Dei,quÎ(quid omnibus trrr.rum r, ni.
buscontÎnetur,non romen omnes mortal.! apud ipfilm p.,rÎ conditionc (unt,auttvquèin c.~lij recip'ltrn.
wr:illa tn irn {cdu ii3 duntaxa. parat. ca,qui vitam
(",le Item in ttrris imitantur. Id monot Vlr f.nélut
hiscarminiblls,& /imul celebrat ofccnfllm c.hrini
Dei in ca·llJm .• ppo/it~ id quidem, quando ill, nob.s
ittr in ca loco p.tcf.cit,& princeps immortali corpo," penttrauit in coned,um bcatorum. 1ndueit aurem ccrlite. ra cl ueollo']urnttS inter fe, & gradum
inferlorem mtntiu m beatarum
à
rup~riore d,(cen.
tom,tum,qui hunun. {l'cci. oc figllr., .{Clndat in
c,\!lum,c{fecQ!lltum, atque hnminum regl'm ac d" ..
minllm.qu"dc r< dili~.nt.r explic., Diony/ius illc
magnus,ql/cm "t. polfumu! appeUar. Tlaologll,n
diuinum le , .. Jetltm.
D
in co.
'Pfü/mlU'Dallirl X XII rI.
mini eflterr~,& plenitudo dus,orbis terranlln,& vniuerfi,qui habitant
�l' SA L.
CV M
l' A R Al' H .
2.0~
Q.!;r}:t ipCe (uper 111ari:tfundauit eum, &
fuper Aumin~ pra:parauiteum.
~is :tfccndct in montcm Domini? aut
qui~ Ibbit inloco f.lllétO cius? .
Inl10ccns m,lnlbus,& mundo corde, qui
~on Jccepit in vanum animam fuam, nec
lur~uit in dolo proximo fuo .
Hic accipier benedrétionem à Domino,
& iulhtiam à Deo r.llutari fuo.
H;rc e/l: generario qu:crentium eum,
qlla:rentium faciem Dei 1aeob.
Attollire po me capita vdl:ra,~ elcuami~
ni porta: :rtcrnales,& intrOlbit Rex gloriç.
~sefl:ifl:eRex gloria:? D?minu~ for.
ti~,& porens,Dominu~ potens ID pr:dlO •.
Atrollite porta: capita vel1ra,& elcuaml
ni pOrta:a:ternalcs,& introibit Rex glori~.
Q.:Jis en inc R.ex "Iori,l:~ Dominlls exer
cituum ipCe ell: Rex gloria:,
4
EXP LAN A T 1 o.
Q.!;ri~ aCcender.
'Dixerat 'Dellm terrar"m,
clJIIElarum renlm 'Dominum, (:J' cre.t/orem
effc : IlU/Je dl!mol1f1-rI1t,~,~a rat/olle tofl,m,u arl
eum perunl/re,qua"do o~ Mm cal/flm creai; fit.
m~H, "Vt'in terril iuflè '/lm fide, lf.7 pifla te "l'iu t.
tes ;1. r.ellim mig-raumlH , (fT film 'Deo belli;
.euum ngeremul fe,"piterlll~m.
~I non accepit in vaoum animi Cuam.
(9'
JI'
�~o6
E le PLA NAT l 0 IN
LIn.
Id eft, qui n011 conteml,it CIf.Jrel , qllaTum TCfI~m ca~J".I aninJlI~ ,/11 datm 'ft Il 'Deo:datU5 cf!'
al/tem omnlbUI,,,1 il/flmam ,CI' pietnrcm <O/tl1I111! ,alque~m,:em op_rom. cur.1m,e:7' ftu.llt~m
1'OllamU5 m IIlIIan,/i! /'omim!'rU.S(r! (l"mlS ~xi
jtlmat ellm Co TIl TIl f/1dtlri ,'l'U là/filTll 11011 /ljr~t
pcr ammam fi'mll. w,ùrn 1!trba /'.ec poffl/nt ex
EtbT40 cOllllrrlr etlltm ad Ill/Ile modllnJ,'1l/i non
cxtr<[,r ad "an/t.rtfm animam [I/am , id lft qui
/lnim/lm [I/./lm Ita rrFmat, tdll"i'if ft"dloft(! cf
Jimpltc~ writalÏJ, 1'& al, Omlll mwd,WQ fil 1 Um
ptrtl ,uNlue ,,1l4';11 Te "allitat em oratrouÏ1 ",1-
1nbMt.
Et iuOithm ,1 Dco. J)irt"m'f à
110',;S
,,[io /oeo,iufl/li.trtl in Ir teril pll/lI"f..pt app~lla
r/ pro bOllitate ,C9 bewji,p/ltI.v1//4 "1II"r 'Deus
in tOS,Cjll; /Um ji~ cr 'lI/rlrHe ,·;rlll/lt.
Attolhtc porta:. C.elltes, 9'" 1 E SV M in
JupertH fedrs afctmlentem comÎranttrr , lli! "crbù por/IH e.clt pOl lm {mi']; "S'fOr/,s aJfamur:fod
JJUne /oeum ddlgtlllfT exp/allia 'D/onJ[;ul in eo
/iI,ro ,
iI/Jèr",,'uT ,le c,ltfl-. lfuTm,"i.,.
Q.!.tod re/l'll/l/l11 (fi [cire o/,or!, t ,nOIl/l~l/os (XI.
J"'mttre,'1Jauidcm, 'lrm Ù teml'liml II;erofolytri" "drfieare eOllfil/l',lfit,at'lIlQ Ctll/l;a 'lUd!. <lcl
oIidific 4110ntm eTiit lIelllf.njnfimmlo f/'uc{io com
paraffrl,llImc ll)mnl/m eompoJici/fi: il /'/111 jf/o.
r/lm fi mm' ia ;,S (/(1 IJUne rr,odl<1JI CX}'/tl/I.rndtfl
'ft: C"m 'Vlr [.wlflu (/'1, domin; cf{c Im"am,
V'
'JI"
�l' S A L.
;I~
CV M
r.A 1\. Al' H.
107
cO/ltllltlUT,inlellrgi "Pult [ort",~atjfl;mam eJTe IMtionem He{Jr,fam, <fI/am
eW::''lui omnium lerraTum 'DommlM ']r, prLe'pue tlU"dam, a/que orntlmlam {,,!ceperit , e!J'
JU!lm apltd tam dOllllrilium coQocare ')foluerlt.
Cùm 'l>no m[ert,Q!IÎ-I afcendd il~ mon/cm 'Do·
m;ni?cle Siolle 10'llti/UT 'lui malIS templo d'frina
tu. erat,Iurn (xponit,'lu.e"V/ta, CJ,,/"e mores de.
Ctalll eos,tl'lIlQc~m lillfm{allfl.j?lmum ji-c'ltlcntare "P,lrnt. f!.!·ècl a,;t~m bort a/ur fores templi,
"N {tfc loU.ml, 1111: afl;trg,,,,, , 'rt~'{em e"im glor/4: IIIgreffhTum,fig/llfic,. t.perfdlo ""lifino ar·
cam fœ,{eril j,~ ,faer/l li f."er,{tl,Orll ;ntroferend"m, CUitlTC.e Deum tnler Cherl/binos tnfidere
pr.ed/Ctlnt Irte-r.t fa/lé1.e : proptcre.1 'Juàcl ex ta
/oco reJJ!Ot~f.' dare, C?' pml'J/I& populr beniglM4
allres ad/llo ere conjiwtlra/:nmi'lue fores ItmplI .tleT/ltU 1'ocat a,l ft.{llIficanciam WIS ,(/J/lur,litfl/em: hm) at;am CJI/od 'Dml,d certl/m, 0Jlallliedom;ctlmm /JabltuYu.I erat, ciim [uplmori tempore aTca [.epilu IOC/tm , e!J' frdem mllla·
ItI{ftt .//4l]UC alio loco dlcitur , elfgit 'Domillttl
S/oll,d'pdcrarM Mm ;/l/,alJ1tatio/lel7l Jihi. H.te
f'e'JI"'s mM ;Il [rcul'Im [oteulr),;; habllaoo ~Jjo
";"',, dfl,' Mm.
& '1,,;c'lu;d
fa
7?
l' A RAi' H 11. AS l S.
D
Ol7li~i cft orbi1 teTTt.rll1lJ, 0' ljll;c'luicl
cQllImelJ/T.
t.
.lm
�2.0S
Ji Xl' LAN A T rOI N
L rD.
[mperat a/Item ille omnibUf teTrU, /Jon per
"t'im OCCuptltoprincipatl., aut altero de poiJef?ione deielfo,[r.d 'tfe "t C<fte'l'M m"l1Il, partes: fi'
glob/lm terr<f eminmt~m ex a'luu Itdlft~auit, Cl'
ex ml,tio ferit "t omll/a e:c,Herent ''luo extaret
mwimtnlttm f".eoo'lÏtatu admjrabile alq; fem.
piternwm, 'Nos tlulem ,ob eam rem ereallit, at'lue
arsimum in corpore, I/l/ell'gemiam conc/ufit jn
animo,,,tinterrù iuHècum fille ne pte/ale ."j'fentes, ad c.elu m migraremUf , cr fecurwbeali
.t'/I:m ageremlH fempit ernum •
.Q.uù igilM' Iloc afT'eql/i , arque ad ',un, illtif
ml~m rl;gllilarupaJ~m perum;Te pOler;l?
'Nempeffi;uf nt'lifa[f,,, ,ne'luccogitata 'l1110
feelere aul jlagitio cotlt.cmmata ( .. erint: 'l',i /Ie'jue peierarit, ne'luc ,ontempfe'l'it eM 'l'es, 'lUIt'l'um urum cal/fa illlimUf ilb. datUf fft à 'DfO:
datll'; aulem oml1lb:u,')!t d,[/um cft, '1u'o res rli~
uinMrolHemplemur,1!!J' iuf1i/i~m CO/am/II, Cl'
f,umalJamfocietatem tucamur, '1u'o totam ')fiuelJ
di ".ttiol/cm in modeft,a,Cl' allimi magllitud",c,
atcjllt;n TCTUm IJI~matlaYl'm cOllternptione (li'
Je.fJ/lcitMia,V' il} omni -virwle;Onatr"u.
Q..ul",lam il/ff,IUl/llt ad hune modum, at.
'lue tlllÏmllm exermttin optimù rebm ,.qmaximu pT.emqs "onab"nlur a 'Deo,q '])omilll~ '11#.e~
'l'lInl,~ rtclp'CllII~r in (OIlCliIHmulefl,um. Cf)' 1..
Clwdlf?imo m"ximi patru fI.fJ,eéfl~ frum/UT ;'1
perpe(uu",. ~'od fi pUT~ (!)' raft' ')Ji/am 'olmI;.
b/"
�l' S A 1.. CV M l'A R A PH.
lJtj~
109
ep ad"", acl (.eieffes damas, 'lUü tam PltnU
O'rnr/oc nS ''l"L<tllmi"tegerllr/ illl l,l),/ àm l ES V s Il/~ maxlmru at7,'t r~"élif,mJl,1? II_1: pti':;'U1 Ille;n jifPtrM [cdes muerlUi rfr rr;'lrnphans
e TeE/oTlbm t emuraTu m , C9' [wlfl,crnù .!lù 1,0frlbm gene'~j I/Ilman; ,Jeeum "gms /Iln umer ahiles ""rmos l'forum, '1"i [~b imis terrù milita [>fcu/a rlettlle/Mlltll"
Ergo Il S v m""clf 'Domino iu edum ,,[cenrI'/Hr prtfCllrrctlm t melltts tU.e he.t,e , co' porum
ft'ml'eT expertes, a l'}: I,u -verl Ur, fT.Itd! c.e '; pottM,e!)' (urJl eanfm "t ïf~rltlmr t1.{ " ..." morl"m
collo CIl' <1 fu,":tolltlp ,ô ( or cs ra~;ta -vefi ra, 10U,Je,w'luam ~·OS " ltllt Q{v, rs [e l7lplterlJ.e, \.7 In-
SredlPlI!r TI x .!le lilSI rrF,rr lU .
Q:,ifi.am ef r'i!ertx , 1"~flYlft;mU1? l)om;llIu
FortH (!l' l'olens,'J, ommm 'ICII .. lor cx;mir/l.
J'oll' Ie ~ (orrl (".'p ua 'l'tfl-ra,Jollue , J/J'l" t1m,
'1>01 allll<! ~ fortl femp"trll.e ,O' IJ/grecl,eIHr re:J/!
iU. ,U"S1Y1{?'rJltJ'.
Q!.,f[rwtl If 1rteTe X ill ..nrifltmll< ?'Dlfx ( M'lll exerCl/1U '.ft TeX ./Z,Û7nji tnms.
AR. G V M .
l' S AL .
X XV.
l'rtcAlio.ft hom/nis in mllimo periClita verr.ntis,& qllon;am fNpcnumt ro rts ac3uerCc nobis ~ cci ...
d"nt. Dcoobr .. p fum honrI1'·4éh.,proptt n.,Ii.
hl miJ~ncordialn trlbu 1 t &. omnia pcc~,t1 rrmltt l ac
condon iui dt'precatut': Id Jue l enit4tc- AC dUl1nl nu-
m.ni. d~m . ~, ti. d.gnllm ."f • .1. mlln lhat, ' nttr!'onat &\lteln [mtent ... !;l'dul1-'lIOl' • 4t'}"<
o
a.1
r.!lJIIl
�:2.10 !Xl'LAN ATtO IN tIB.
& pi.m vit., inflitutionem vtiliCsiml$. In primi.
commendat Icnitatcm ttnimi & modeflii\m, nosq;a-d
humlnÎtoltem & m~nroctuàinC'm amplex;1ndam co ..
h ortatur,.,ffi.rman< Deum itl.,rum virtutum "mato-
r ibu$ ducem & comit,m fllhlrum, atquo illi, rcttiCbmam viuendi vjam monflraturum. Q),orl li tant"
priOmi., tribullntur hominibllS m.ln[uftis, C.q; Ii,mmi[sègc:rtntibtl~ ,nÎ'T1 iru m om", tludioJcnitils cohnd. cfl,morumq: r.:i\itJS,& Cupcrbh raclidttu ex
animo extr.henda,quo Dei eurJ & cruclitione di):ni
effteinmur,qui in Eu~ng.cl u' vo(e pronunti .' t, Difeitr à me,.nimo enim miti t'l' humili Ji,m.Et profecto cùm nulla fcrè virtu.rxilht,'p .. m fumlne diligentia ChriH"nus colere non debeat , tllm VfrO
pr;I!cipulIm 0: lingul.rr inCi~n. huius r."éHfsim",
prof"(sion,sclt Cu.uius nton; & m.fuetudo,1uÇ nat
"m,bi)~, in J'ri,m!' & ho,,:,i n ib1l,.c111rol' &. Ch,rilto
Deo ql,am Iim,llllnol f :lt.qUl cum ne rb,("m,· lX.
cruchtu. ne:arerur. & CUl'plicin impiorü afperrima
crud.lif.iml']: perrerrer: miri[,imo ~nimo tulit'o
mn~s injuri31:& dlm vim quid& Încfi'dihiJé Gu nllmi
"i, e potlnti,m d,cl uAret,vrbcm 4lq; al;fo, horribili t rril' mot"concu:i.n.,& pnrt~ntoC.l nolle me.
~j li-,num )um:n oh(rllrj"non minora t'lmc" l ~njt • •
.tis CU" documtnt., d~Jlt, cù m t eterrirnum f,,·IOU!
lu 1 ,-orum non morto non vin(~ic.lrct: Yrrû rtillnl
fil
dol" ,teore," pro lIloru", (,Iute.,~commodi pr ... 'berct,p.rcnt'''' fUl,m oransatq; "brc(},ï"vt inimicoru!" furari M'II amSti~· p",eut,4: (j'ppllCin 'lu .... illi
.,rnl1t c(\meriti,pro (U1 b.llÏ(:llit~t. condon1rct. nuo
qui bm Cllubtrrimo cumplo no' .dmonit~1 enè vo
J~it:ni"il eife in tat1 fcr' vi. ''Juad hnminCl "''lu(clllilno numm' comm ... nrlrt, "'; fi rtpudi li. moribll'
(luris .tqu .. rp.,.",hum.nitlti [cCotoro animo d• •
dlnr,marum'li flCIUtati,
�P s A 1. C V M
PAn. A ft H.
ur
'l'falmlu'Dtluid
:x x.
D te Domine leului lnimam meam,
Deus meus in te confido oc erube.
fcam.
Neque humtur de: me inimici mei: cr~
enim vniuerfi,qui cxpefrant te, non confundentur.
Confulldanrur omnes iniqu:l agentes
filperuaeuè.
VIas tlIas Domine dcmonfrra mihi, &
femiras tUlSedoce me.
Dinoe me in vcrit:l.tc tua, & doce me,
quia tu ~s Deus f.·duator meus.
Rcminifcere mi[crarioDum t1l1rum Do
mine, & miferieordiarurn tu.lrurn, tIlla! à
[a:eulo flint.
Deliél:a illllcnrlltis mC3:,& tranCgre[siones meas Ile I11cmint:n s.
Secund~ml rnlCcricordiam mam mC!11('n
to I11ci lll,propter bonitaté tU am Domine.
Honus,& reaus Dominll5, proptn ho,
doecbit pree.ltOres vi.lIn.
TJiriget m.\Ilrlletos in iudicio, docebic
A
mitc~ vias rU~$.
Vl1iuerC~ vi;I!Domini miCl"lieOldi.l,&
verira~ cul1:odicnnbus tef'tamentul11 ClllS,
tef'timonta cill~.
T'ropter nomen UIll!11 Domine propitÏ:l.
bcris l'ceeaco mco,mLll~um cfi COlin.
1\{
Q
:L
�112.
Il X PLA NAT 1 0
1N
LIB.
~is eO: homo,gui timet Dominum?le-
gem O:aruir ei in via,g? :un elegir.
Anima eius in bonIs dernorabitur,& fc. men eiu~ h:rredlca!:-ic terram.
Areanum Domi ni tÏmentibus ilIum, &
tefhmenruIU fuum manifeO:abi[ i1lis.
Oeuli mei [emper:ld Dominutl1 , guoniam ipfeeue!ler de I.\'lueo pedcs meo~.
Refpiee in me,& miferere mei"juia vnicus,& p.lupcr fllm 19O.
Tribulati()nc~ eordis mei multiplicacx
fuot .lle nece[.trltlhllS meis t'ruc:: me.
Vide ami ionem mc::.lm, & labo rem
meuln .& dimitte vniuerr.. dclléb mea.
R efpiee 100Illicos n~ ':os .lluon i.lm multi plie.ui (unt,& odio IIfi'jUooderun me.
Cu!1odi animam mcam, & cruc me: ne
erllbefcam:1uoniam fper:llIi ln tr.
Simpltciras,& rt{l:ItUdOClIllodlant me,
qUia xpcétaui rr.
LiberJ Deus J{raël ex omnibus tribu latiOlllbllS (uis.
r.
x l'
LAN A Tl
o.
Necrub~fcJm. Id rJl ,'lf,qU.eJo, ta fFes
TIIe
[ aUIt, qu"m m /lia clcmtnlttt fixam , crIoclllam /Mb,o.
TnlllUl agences fuperuaclIJ. lIi, 'l>fTI,j, defix"lfl CnS .qki n"I"ffT Tore 'tll,IIIIIIIT ,"tque ob
lIYumll/lfiml/taltm '''''lllt II/conff,rnll,wl ,ftd
IIITr'
�l'sALo
CYM
PAR.APH.
2. 13
turpidilU,ac mal.ficq s dcle{}aIltIlT,a/'lu( ~s 'lu;
m/Ji! memeru"t .mfeH,f"IJ~.
Vniuerfa! vix Domini. Q3ic'l"id agit
7)elu,<fuiC<f'Ûd Pr.eciP't lU 10']ul1ur ,plwum eft
'.":,[ericorc/,a , 'Vm'tate ,r:!l' Il~'ilr/la:forl quibu.?
'lI lIim;rum '111/ obforuaut falln,!?,m, f!rderu
legel,']"," 'pfo mOllumenti! /rbrorum ,llumorum
.... oluil efJe teRn/tU. /JOC figeratuT, III ommbUl
con(rlqs, r:!l' [tI{/ Ù r:!l' 'Ver/,M'Dei perjp/CItwr 1/1credlbrlù tn,fer;cord,tI,r:!l' 'Verit.u,al']ue lunui,,:
']ltIIT .. m'/peciem "onilllller"T tlmmlH ;mpIOTl~m
,alrgine 'Vitiorllm r:!l' CUr~.'atum O"d!Calll".}rt.
ferrcord,a pertmetadbt,pfiClJ, ']Uof lIobù /TIburt
'DelU graluit'o,;d 'fr, lIu/li.! mer/tM noflrM pl'OUoca/IU , 'VtrittU rt[ere/ll{" eft m prrmM Il d fldem ,d,ffor",m']"e conf! amMm. }rtrferieord a
'Dei gratù poUimHr ,'VeTlttU fi,mrna fide promifJum faC/t.J';c interpreta/uT 'l'eTltatem 'De;'
dll/IU 1>aullH in eprfl.ad 1(om.cap.1 f·
l)ropcer nomen ruum propiclabcris peccato meo. Id tfr, cllm fil clemens, rt7 m'fer;cors,igllojL-es 'DommtpeCCtIIM meil''1uoTum ''''1'
Piludmem,(7 mMU lM ego '/pOille mM /Jon p~r
fum duert.
Legcm fiacuit ci in via,quam elcgit. [[oc
t(!-,/Mbebit'DeHm magrflrum,r:!l' clo[/orem, ']u.
[egel ipfi dabil falullCres , r:!l'a"ommoclatoU nd
eam 'V/llend, ral;onem, ']uam il fibi conSlillltrit,ire'llie enim OTnlWJ'lUÎ p,etaltm colunl, Milo 3
�$1+
llXP!.ANATIO
ibm, "it.e Jccjlllmtur .."iam.
IN
LIll.
Set! potill~
lJOC ad
ipfi/m "beum reJem,,(um eft,"t fit fwfm, ilium
f.re mng'ftrum hornmif,us P'Ï s in eo ~Jt.egene
t't,cttque IIIft/tliIO 'l/lod ipfo probat.
Arcanum Domini.'Pol/icelllr,'Det+m ',om;'
nibfu p~s,C7 reltgJ~fis apcrlurum myfferrajùa,
C7 [mnlÎllm pederu,'1uod mo/ûmenlù legum di.Ii ..arltm conti"etur,ltart, tUrtlm : ']110 munere ni
' Jil excellmt;m ' ;""711 [a/II/anus, a..t iucundiUf
excoglttlri poteft.
'A'D
l' A R A l' H RAs 1
s.
te'Dom;ne to/lomentematqueallÏmum
nrtum,/Jll7Tlttna omllia obiluifceus , te fout
cog,tctlls,i" le ,.mlm ~m"Îum raTum 'Domi/ill/II
cr moderalorem tlciem mmli~ h./e"dms. COI'firla/ltalij -viribus ji/ù, am/COTMI/ op/bus Cl' gra,ja nltanttlr: Pgo cCT,è adluam mi[mcordwn
cOllfllglo,te -vnum il/Meo , te mil,; omnium mMntm Tcmm def/'ll[orcm ad,utorén']; tII/opto.
Ne '1"1([0 'Domille ra JI,es me fallftt,9udm i/J
tll~ rlemtt."1Ji'lam cr/ocatam l",ùco,lJé-ve PfTm,tt~ 1" /l'T/d,a,,' m, ;"",,,c, tI,ri ope ! ..a dcftitf///I/1I,I:Y j,1 t ,1II1Ù
ca/4mit"tibIU rlerc/,f!uw.e-
ra animo rrcElo atq; conf/'lnt;,ClIt/1 explortltifl"
mmn 'Mbe/I III cam foml'cr fil/fTe bOlJ;ttllë tf/am,
')II ntl/l'lut/m fI os ,{eff,/lierd, /111//(1',am 'Noltlr;
fi.fltnerej: <['I! art te fu l'l'IIC/tt;' fOI1 fi''',Jfenf, Cl'
it~ pr.tfl'/Io 1110 fits fu It$, ollGc.tJ]tIJI.
)ltl.ltiplcx rMlo tfll'twwdf. 'lutr{atll en;m
non
�PSAIM.
CVM
l'ARA .l'H .
ur
non tam "Yoilmtale, ljuàm caf"' {l'lOC/am (;J'erNlre labuntùr:multi ob ;lIconffanttam 0' anirll/ iufirmitaum . .4t ljlli ad c,mJ It/Tplludmem
~!~ralliam perclut1i ["'M, -pt fine call[a fofo fla glt~ SC9' fcelenblM coutamme"t, C9' penil morle
odel'III~ "YitMII malefiClu "aciÎtem,lIc2; -VIJ'luaI?J
intermittant bOllos 0' ItmOcentfS -vexare, Cl' ca
pite ac (ortllllU 0p/'lIgnare : III 'Domme ope tlla
jilllttndrglll'/IOTI<m W COI/allM 0' conjilltllflji'm
ge,ue mi [celertll'erurtl/altt,'1Udl mac/llual/lt:r.
El 21101/14m mu>/It "berrnt à "YeTit"te (!)' f)n
cera!l,U/Il; cu/lM tui [,lI/fhtale, au l ""I~S C9'
l"rlurbalionibtl1 ",mll/ occ4!cati, "ut [aljis imp;OTIlmOl'int~lIIbus ;nd/lrI-"whos m'ores nepgo
plIfClp/trm, W <juot!Q per 1,a1lencbrM, 0' -PI,U
')I/tlt diffiCIles "aden/em c~mittlre cl,es- noEIt!'1.;
opl/me p"rms,C9' ,uflos f't1ulu rtle<t:tatlttimcjllc
amOTerll ruiexclra mmll/llo mt'o,'}>1 m/,il rcEll1M
tm/u,m/nl "", (4ci/llM aul I~Cllndltll l'ffC "lutta'I<r,'J'''' t" bont,'[mn 11/UCIJt// raLQl/(m [e<jtfl, C9'
curJum cOllfiefre protCep'oTllm fil °rlIIII ,1'~ al.'lU aIll/O l'Pp /11/01 la/,ores <:7 "rHllncU hUII" ')1;t.r,P()'//CI/I,lm ml illam domum lIIil7n c.tlc'ile7ll,
ot/!/IIbw bOllu ()' gaud~s cirCUIIj/umtc, '1>1 lierre
{Je CI!~ul'Hé'1; 1'~flIIH III j.mpltema puldlfYTIm.
lIumm,' Ill' cOII/empll/IIOlle cOlJlliffcam . Te 'Dotl/II/ed/es nol/ih; Ji "'fer ~:rpe{/o, t:.; te tOIO ail.
tl/o,tota coglt,ltlollr pwd~r , le tl/dlll/o{/orent ~
dHWI 0' l'ropuglla/o.c yoti1Ol1Imbrtsrr2 r1tro •
o 4
c.::
�116
:E X PLA NAT 1 0
1N
LIB.
Nt<jllctllméfum rlefcilll,q"Àmmel/lrllg~um
Amore 0' l,b~r(d,talt tI/fi red.!"l,rim "f"/ue pte
cal/do, 0' ah obferuatiolle pr.tCeplorum tuerum
mmUlm f.epetlberrtl/Hlo:ferl recordare paler opl~
mearlmiro1nc/.t lmilatu 0' clemmti.t, qI/a femper ....Jilf '1 iam il/de ,'0 "Viti".., oT/gine mill/di.
ex <jl/O rfFi:1um eft,'" 1'lri fanfii le mlfericordtoC
pareI/Inn appelltfrc/lt.
Ir'''lue per Ii0C tllllm inltilutt<m f.dubtrrÎ.
nll/m jêm('itemum 'Vnllm oro a/que 01 Irffor,,'t
<j'';''!'" 1a,IIMnecl,em ~uc,wj)quic'1uldfceler~
C7' flagllij cOrlctpi, rmlli cGnrlol/el, e9' oh/'uione
rle/e.~'femi /ter"J. rpil~riU/a,f.' ttor 'Domme,per
Imprl/tlmt'ilm commlfi.p'"Tlmol peT tfmortm 0'
;r"m 0' ~gntudJ/l.m animl :dum fbmu/ù arlo_
lefceu".t IIIC ,tabar, e9' 'l1111111 bOllorum {lm"I.. cl,.û drillfiu, 'Verll jo{td.î1I1e 0' fxpren~ bon4
çO/lttm/ltham.
Horum <j1l.JO o/llll;um memoriam rtepo/lt pro
tll4/1Urtdtbd, miforicordia, e9' bom/tllt, al<jll~
in re/I'1/1l1m It"'PItI amm/lm meum 1/.1 eotJfirnM
creorrol/oTa, C9'muarmureg.,"Vtp>f"" 'Vlr;luer ol1irfert re{foY/ol« telltbrnrmll 'V;I" Im;", J
(um ']1/1111« rOlltmtnt;<1 bd/'I nobû inttTWllmt,
(:)' I"m dura cerl.lm/ntl, "1>( fallu 0"'/11110 ,/,pfftrtfu,/., Jir, Il iJi tu. Im/'U//(,tnltrtJ IIo}1rtlm rtf1>;.
eÎlI4 .e!J' pr~ imTllcnf, bOil/taIe l/fa rlf/u~s 1/1(0(/11/Itf1; (Ol/feT/les.
EUtIIlu.r4 preeor: "am 'Dom;IlIH tft bom",.
Jill{n~
�l' sA LM, Cv M l'A R
A l' H.
2.17
fudm~; I,omtdum Mur"/'Ier impen/t, /./;m'l/~e
refh amall/ift/ml "p:proptere.1 reE/-.,m 'l'iumd, 'Viam err,m/tllt's mO/lDrabit, er pr.efcribet
illu 'lu/cl fo'1"en.-{um ,'ltt'cl {"gimdum .
'D " minlM m mfimos Jéq;[ummrj!è germtu
l/oerallft/TIl è doret, 'lliomodo de/eff" m /Mbeant
OOllOI'U'l1 Ü' mqlorum> C!J' omnia md"io errat;o .tadm'lIlflfe'lt , '7)011 i/llUlllltnarHl (!J' mitibIU in Imc periCl+'O[o 'l"/ot! mrrieulo dux er comes (ra!(?111I111 cf, 'l't 1"/0 de {acil, itmere pm.t
lIIa;,t ad 'Vitam het/tam V immortalem .
Q!'ie'1t1id dom ,,' puC/p,t 'Domif/l/1, quiequia die agit,p/mum ('fi" nllIerieordttl parr ter al-
'Ine iufltlia : {tel 'l'+tbtM? o/IJèru ,wli/'lUleges (,!)'
pr.eeepta [a//lbcrrir1dl, 'ItU optmt",s pater pro
ji/a bemg>J;t lite mo/JÎmmtu hbrorum d,u/llorum
"olu,t '!Je teffat,t, Hoc Ji gerlllur , in omt/io,"
eO/lfilQ,,1!7 faé1ù.C1' ,·erlm 'Dom/IIi perJ]J/citu7'
inerea.bilis mtjèrlCordta at'Ille tU flll,a:'III~rum
jpfCiem /JOU illtlletlfr all""U! ,mt,orum enl'gllle
"Itiomm OCC<featlU. 'Iuo fit, 'VI ["'Ptltrio aJfe[fi.
'Dellm 'Voeent 'I/i'lullm e?' erude/em:'1uan'luam
minores <j/làtn PT" [te/en/,IU palna.! pet/dullt.
Cùm i,gilur I,~c ita 'M'/fan!, (!J' cltmens ap
ptlleTù e!J' llO/'lU, igno(èe precoT Domine pecfa~
Je
IiI mtù./ong~ 'mm ,,;a'OTIt Jimt tlla, 'll/tlm 1't
jponle mea POPlnl eomm Il;rptl,tcltntm ~ m,ICI/lM
eblere.
Ee']"il 'VFzuam eft,~tlj rellereatur 'Dom;,,;t,
o f
�·.2.IS
EX!' LAN AT 10
IN LIB.
illfr,n;'1; pUTè 0' caft~ '}1f/1crelur e.:r colat, raYIU
{ltnè,fo<l feli,; [orlu,.aIu.h;,'ju,r'1Il'~ tft taJjs.habebit enim 'Deum mag,Hm", cr rloéforem, ']".
ltges ipfi J'IV,1 rab/tares, e!7 .a'.commoe/altU ad
tam '}1/Ucnd, rat,onem''luam HJ'VI confllll<erit.
lICq'1C ell;/1l oTlmes 'lui IIIet,tttm fo/llnt,tandem
'lime ff'l'"mIM'V,am:Jhntfnim 'lui 1(empub.ca
pelfall/,sé'); adgercmlM fes magllM, hOll/lnum'1'IC;ner, fi'/I[/l/o[.u a,"comocltut.fullt qui 0"'111'
pr/(jeram,O' i" contemplallolles TeTl/IU t!lUlI/a1um [c[eJolos confl:/tu,HlI: al~ ad iUI C/ulle,alq
sd 11Iel"CaL"ura11l fore al,~/lcaTlt,a!t1tf dC/lI'j/ie allo
.tlal.5 Jcgê'cld!gmtrelml'/icatur:fod 'lIMm 'juir'];
'lI,Id! /lOI~ ")J;I.or", ,';mn "clan:tlT/t, W ca l'oUft /l,ft" iam,fic/cm ,p,r/aum ,tcmFerallllam prd!flare.
'Deé']; cllt!YIflTllI~S rlfe, lJI<i publictlllu CS m"if,b,u feYIIIS CS 'Domwv., tMYllJld'H1 cr l,beTlS,
nlltrltll CY ""l'xorlb,u ap"p"nd-i Jeges rlat.
Q:.,od ft 'l"U CM Irl,'! ollfor"a~eTIr, ,III im 114
ti,u OmnlbtH OWM ,'~II",I"bil.lfge! w;I/I'Vomilii
Janall! alllmoS, illlllles lm ores a' folle,we/wcs
({tlralllll/t, (l/1",{'I,'IUTII C!l' /1/,,'/muTllfl mll."S
ardoréfj; rtffrlllglll,t:1low".,.s rII".~" VS ,{ ;yctlfos,
~ Imm""" 0'''''' a conIWl"OIl!eS '1Jic;'lnl :llt1attm ,g,/ur{,l/tU ,parw, ,jJ>l/n [cwnttticm Jargltl/lfur ,0' excedelltrl ,u (' " ,/,1 J I/Cts ["nl ;,~ './///1/:
?lb, PIlElII 'VITÏi lia r.tI a jilllr pr 711/1/, (J'I.e Il '];
oC/tll1CeYII"nc~; " ~"JI' r xpiJcIIYI ,/II'1; allllno ci)_
prt/Jmd'
2UCllllkEt 9U011,.,,1/ lIatll)4/11grmlll4
tft /lob
�PSALM. CVM
PAllAPH.
2.I~
~ft nohù prlfcipuf« Cfclidam amor pofferitatù, 1'~
Inol/me temptH [ami/i.e nostT.t confultum "eli.
tTlus:& magno dolore afftcramllr, Ji 'l"tllJdo ilLam ;,~ter;tllram (XI'ilrmemlU, aut trraue ali.
<Juod illcommodum accepturam:po/lt~eor cr ftir
PÎ!,r(9' rerum [mmdaTum dilllurnitatcm,ijllfu;
"irt~~cm ~ pietalem coltmt.
Sed quid ego res pam.-u,O' leui mommto e.
JhmlZll<fM pol/iceor?lm'o "ero fPolldeo c;r aJTelleranter affirmo, Deum I,ommi pio C7 ye/rgiofo
my fferia fil' aptf'tllf'llm,fcieJJltamq; tTad/tllmm literarum fanE1arum:'jr,o mUllcrelllhii c%cel/CIltIlU, nr/,il [a/l'tArif«, /II1HI aut pukhriIU
~"t iU'''lId,/# ex,ogitari po/eft. quippe (ùm l,i,
monimtnlù cOllti/IMIIIT om"il rtrum d,uillarum
cogllitio:Cl'ldl qrlideTII fic animol 11/oru/11 afficit,
fic cbrios,oIall{fo <JIIOc/IlTII jilrore /lIM,Hol agit,
-VI parelllcs ,amicos,~l'ts,Tlo"ores ,1?Umalltl ohlrti,
falum 'Dcumcogitmt folum /lIl1m f"fPlTrl/t ,fobill/ precihlu (;;- ,'otu conti/lent/bus rXJ~ofcallt,
0' fi /ta TrS ferat, FJe pro eius lIomirlC "mCtlI~
cr tclù,& omn ihu! tormét il,a"imo 1di to ae l'r.e.
font; offerallt. S.cpe ctiam eX OCU/ù morta/IUt/)
fcfermloUC'lnt, r:.r fo/1tlldmCl n/omium, c;r TCcond~ta nrn/ora prr[''lu allltlr, .."itam I/CTb;! (!}'
bacCli arbor.fII fUrl1nM CIIrn 'Vo/lil/tale toltTtllItes,qrlO pofliut ab omnibr" CI"-Ù CI' mo/erl ij5 ')fa
CIII in fula '1)ei contemplatiollc co/uJu/,'fccTe. Sell
<l1IIorÎ1 <tflu;1I dies jingrrlos çrcfcwte} ,,'m tr"is
Imim
�2.),0
11II' tU
EXP LAN A TI 0
1N
t T B.
,f~ram pert.tji,iam fl'onfi -vic/end, dcfid~
rio ronferli e01l,ilJmuy oer'/os (9' P"YM man1tf
acl ul; fanO'ftuna templa f.b/ala I,aomt, CY
'Vlm /ac/'yymattt profiwdfw,lm -"O"&,U 'Deum
"Peneranra~ ·: .Q;tàm amahde tft dominlt",m IU~,
~ YI X m"xlme "ltl,.m! d1icit, Cl' t'lbeJèit alJimlU m' lU d.{zderlo dom/U
Cùm "a2; IIItfl/lg.,m /alia, f!J' tallta pr,ttllia
tlfe prop,ofi fa l,omw,l/U CIIm il/fI,tia f!J' pielalt
')IIUtlli,ùut,i",reac merilO ego on",es rogitationes
me,u ln 'D eo conffill/tM I,abeo, nUIJ(I',am ab il.
la oCII/os rtnimi de~cto, in fola eilM mi[ericord,a
ronfido:,pfe mim (xlrallet pedes meos ex la'jud,s
infid,a,um''l""b,u Int/i/ou tmcor.
Sol"" film 'Domwe,e7 omn; I,ominum auxi.
lio dtflltutUf:rtt tl~ folitudmtm f!J' raiamitillem
meam piaCldH omlu int"ere. C9' fi '1uid ."a/ent
preees arde"ti pietau ilICmfot,da pater auxi/tU,
(9' lanlH auerte peTtclH.
Satu jitpéY2; pttlsa r",m cled"fatitlabomm 0<ty.mmarum exIJa.tfi"am 'l".tfo milli miJ"ricordiam/rlfme,ltlm ,,<til/oC ."ioltfl/iam ,tmltlt, t!Jl'
pro tal/tit .a/amlta/iblU 'gno[ee ptCcaJH meÙ.
All"" mU/lillle/welll I,ofllllm meomm,a!pi.
Ct [celUI (7 tlcerl"tatem:non ["tH fl/it 1 i Ilnocm.
tem pa/ri<t fin,blU elwffi:tttElllm,egmlem,fyi(9' d,[ma loca peragralltcm perji.qHUl)lfIr,
I)cque jillem [,.roris [arer~ poffimt, "'fi crUCltltuC7 f.t1>gllillc /IIeo [RIUre/llHr.
"lot.
"lU
�psALM. CVM
PARAl'H.
ut
At tif 'Domine Itltre -vita", meam ,qI/a mtl,;
eripere ,Ui omni fur/io comend,lIIt,CfJ' ""eYl' me
tant-ù anger,hU4 CfJ' d!rMl/nù . Nf 'ltl.e(o /"HJi'Ppl,cil III' "t'aces 'Domine cOl/tempt,u 'M/Je, l1é."e
pN'1'11Itte mecrudeltrat; Cl' lud",rio "'tru lcoruru,
'1 l1ûl1l{o il. te "t'JJum,4t'l"e trlam miJiricoTl/, lIm
",!e lottu conuert, ,t-, ntueor ,;'1 te omnil !pes fa/II
t.., med! co"flitwt/l (ft'.
z,mocePJttll mell tueatM me,cr m,hi opem im
petret,']lfam eX/JeETo.
L,oera 'fjetu "b oml/ibm incommodil 0' ca/anrrt attbtU IfT.,i!/.
A Il. G V MEN T v M l' SA t. X x V r.
exponit vita: f" .. "'ionem,séquc omnibu, propo
n ; timiCln~um. V,dcrur .ut. m hrec fcripli lfc,c'. m
f:lIft cnmlnlhus vocuttur ab inimicis in inllt ,-itam~
at'l'" in e.ilium .i.él", apud Pal.,llinos homines
impiO' &: fliCI norolù" :\!t:ttcrn agen:: cogerctur.
'Pf.lim", ·D.uml X X V r.
Vdica Ole Domine, quoniam ego in inIlocemia Olea ingrdfus rum, & in Domino rperans 11011 infirmabor.
l'roba me Domine,& tenta me, vrc reDes l11eo~ , & cor meum.
~onlam mlrt'ricordia tU:lante oculos
meos,&- ambuLlUi in vcrit~tetu3.
Non fcdt CUIn concilio vaniratÎs, & CUOl
ini'lua gerentibu~ non introibo.
OdiuJ cœtum mabgnantiuJ11,& cum im
piis non fcdebo.
Lau:lb
1
�Ul.
EXl'LANATIO IN
lI!':
Lauabo in innocentia nl31lUS meas,&
circundabo altare tuum Domine.
Vt au dire faclam vocero laudis,& ellarrem vniuerfa mirabilia tUa.
Domine c1ilexi decorcm domus tua:, &t
Iocut11 habitarionis gloria: tua:.
Ne per,!Js euro impiis Deus anim.1ffi
mei,& eum yiris f.lnguinum vitam me.1m.
10 quorum m:ll1ibus ioiquitates funr,
dextera eorum replera dl: muncribus.
Ego autem in innocentia mea ingreiIiu
fum,~edimc me,& mifcrcrc mei .
Pes meus l1erir in rcébtudine,in congregatiollibus bCl1cdicam te Domine.
EX!' LAN A T l
o.
Er in Domino ~Jcr:tns 110n innrmabor.
7)elll e/lim rortitudl IIem J CY firmitil lcm au;m;,
pr.ertal ~s,qr,; !pem /Mot! I/J 1mforieordia ;?fius,
tllqu~ tflos Il,1 cOJ'f'obortlt, 'VI fumma fOtlffan li ..
l'erfl'" ereul in rell-a,r:!I' pia 1.ill~l)dl ratioue.
l'roba me Domine. P.U(IIJI]I!ÎI )pcriclI!llm
;/JIloecnr;.tm r«, allf"! 'VtIU11IInI,.:!" argentum
j.~,,~
perfl"C/ltllI,fic Il.
illlimos JeuJllS,
l!!J'affi-
lhones anim; me; d,{tgrnler explor'l.
Qllolll:un mifcricordix tux. l'Ife
9'14 Dc/H reqr/ÏY;I "nobi(:pr;rm;m F,{tCel,1.r o.
rtI/lIm ("/111 il fidltciam /Il (;"J mifor;eorrlr.1 coUo..
f""',
ccm/If :,lmJrle ')It Iloffra1 aflrollts ./rillOI m:î ')Ie"Mil fr/If rl/TigamI11')'erililtem al/tem till/illàm
l1DC
�l' ! A. t M. C V M l' A R. A P H.
uf
rloc /oeo interprctor,quicquicl 'DetI~ (r/;l lcgihus
Janxit''1l1ihrunilJ/1 "('l';m, ,.illil ;"ffiuf alft 'l'Cl1. tU fieri potr.ft. Q~;d 'Vcrà.ji ',uim 'Vcrficult /J<1~r
fit femcntitt? ;Milli femper ob OCI~;OS wI"/izta efr
m(fèrjrordia tl/(/,in 9"a omncm mettm /pem fixam ,C7 locatmn 'M/,ca. tata 'Vit.e mtl. ratio[emper IlÏxa -.ft 'Vtritate mmlinu tu; ~t e en;m promifT.1 ftE1l~rtlm, Cl' f,mma fiele pr<tfl.lturlltn
'l'/of pollicitll-! es,Iluf"1uam rllll,;t.1u;: promififfi
autem,(ole,.tih,,~ plè ltollm .r:/II[/~f?;mrlm nt/mm
te pr.tfirlio U' O'YIMmmto , rulutlql/e [1Itt/rum.
H,fe propol/;I ,.ir [al/[Jllf tttnqll.' m ee,·tiftim"
fign,l inllocenti.e [u.e ~ e!J'7e[Jlfin t 'll/idem.nema mim ml[ericordtft , (!)' promtji;olii/,tl1 7>e; po
tc.ft cOl/fidere, /]'Iin l';etatem , U' ;"flitiam, 0'
temprral/tiam col,lt,il'sum~i Dwm l'Topit;um,
C7 ral/entem Ilahe.ll.
1.111abo jn inoccntia manl15 mCas. Id c.ft,
;lIcumham toto pe[Jore;,~ tam mram, "/01lIltr,
amOllfS meM ab omn; /abc il/ltgrM, C!J' cafldS
ex/n/,eam.
Ncpl'rclanum impiis. 7ÎleoJortltu ('li;'"
flim at , 'Dau;~em [ecirrr /ume pfltlmllm , cùm
'V erffl rftIlT ap"d 'Pal<tS1illos,ttrl ql/Ol perfllgerat
expulfH tL J'alll~.opttlt ;:{ÎttlY;n ~a'r;am redire,
ne mml,om;ni/m, ;mt'~r , C7/Jumano [tmgllille
"lImtil ~ereat)q"il)t" ecrttt ~~rnzciej impmrl,t:
')lei potiru figllificat ~s 'Vr. bil,[t 11011 it,l COI'ftrl •
re illl/oeeulr.e Jil.e, quil. iutclllgat,[e ')II/à CI/TII
;"'M
�11.4
E X l' LAN A T 1 0 1 N lIn.
jmp~5 pcrituyum.ji iucle,: Ille [ummm iure magi! 'Vii 'Vel, t, 'fuàm ml[tricordla.
In quorum m:tnibus . .Q!tiflmpedn prompt/flJl/hmt [celera, 'lu<t eclalll ln alt'lliem /l''~O
ce/ltem.
Dexter:! eorum. AuipiiltPllim pecu"iam
oh HU cI/Ctml ..""e7 illfonus condemllallllo$.
Pcs meus . .A1~ .fe 'Vlrtuli! r!l' p/ftal~ 'Viam
Jtmpey foculllm e :/Iltelltgelis "'.Iem,{!/' bonaffl
,n
mml e'II ,e7 omne pudU/TrI u[f, exifh'Tc dOn/fffl
'D" ,p, Oftt i tUT grar/ITrI a c 1Ilemorem l,wll/,e
Je
n cjic~
frltlmml, C;7' Id'jdu [anDtftlml fluml/,;{
iIHO/JUtllt/b,u (',orum "l(or,'tllrum.
l'II R. Il P H R. A
M
.~
1 S.
AgIH.cr/mllll{' UO ol/tror ab inlmicû,
C;7'
lal/quam lIfce i/ld'gmu ab Imporamo Iy
r tl/ilia ca~lte céc/elr/lloT .At ego maXIme om1llu m
rerum 'Dom;/ltle IIppeUo,I . 'Ver/H crr ",fi lU es
CII~f.t mM cllfer/·II0r ,·Slo, pro arIa
tll/m d,co,me /lemltlOIi 'Vllql/iÎ 'V;olaffe, r:y antI/lUYll lib om", Felere ac fiagllio [emper alie-
i" clfX , /1.
,lUm ',a/lUtfTe: nffl'It I"wc gloria", mea,n ,·/la
'l'if la/,ej'uElu/llt,quulldlu ffem/'(,bucro W !IIIJef'Hord ,3 Iua,à 'II/a om/lla OOtl4 rrOn/al/a/lI, r:y
It/II /oIUI , cOllferua/lll1r.
'p OTII//I flac periculHom j/moct/i.e me~, C;7' 'Vt
IIlIt
al']; .rgwlu iglle pcrJ}JII/iil fic tu /mÎmos
[tl/filt,eI "J]' },~es (,",m, »t~, cI'[,2,ttrr rx('lor.,.
llorrgo 1/01/ rlepT cor,lIe2'le rtclI[u,']IfOIIl"m
i'.
m,I,;'
�l' S A t.
C V M l'A. II. A l' H.
ur
mihi femper ob oCllios "fIer[alllr bonitlU tIJa:C!7'
fumma cl,zigentia [emper (mû ,IJe impijs opinioniulu anima imblbenJù,at/ttuis lfgib~ [anEiiffimù "Violalldis tibi c/ifl"ie mm.
ln primfsomlû puello repucliaui .,,[um e:?' familiantalem /101'/1In1lm 'Mllor;; t(.!l' fal/acium,ac
cœtlU e7 con[uetuclmem noemtmm ImpiOTl'm q;
declinalli,méq: acl TJonût,(,S am,LitiM [emJ!PT adiUl1xi:al'lue m pofterul1I tncumham toto pe[fore
;" eam euram;vt animu. ah omlli labei,,/eg:rllffl
cr rafWex/Jibeam,,At,cùm m~ ab exil/oc/omit
tedllxerù,aram tl/am dom/Ile cTJOToctt/untirlm,
(!7' magna 'IIi[f'I'll,trum mllit/h,time drmlle/abo,at,!; IJjlll/loS cr carmina dt: lauel/blt{ Illi J.1Il~
f1 iflml ,mminis calltabo, t(.!l' mirttb,litt puMler.
Y;mùju e faclllora at! eirT,aram memora/,o.
J'lImme patcr,od, fgO prllu morte coll0'l,ûa
e:?' eOI1JiletllJllles imPlorum:.lI p"lcI'ritlu/illem
0' [atlf/'ta/em trmpl II/ pl/lf2uam 0(11/05 t(.!l'
."itam c/,',.~o ,a tq,:e amo.
.Q.!,'o.l Ji n/orrs 0' amicitlttJ ImplOT/lm fim.
per dfcli,lttu"ji [tmpct ho"os C!l' IIII/oemlts film
ma jll,d,o co IH C;)' Q/{I'YliaUI, Ile 'I1I.r(o domme
m cwdrm/J4 (fmllfii! T, om/III /I U'- II/lpllri<, (9"
Immlll'o f.lll2.";"o ,rt/tIltil".1'Il '1~/bllltcM171U
(!Y.inllltlfhnl/1 ""'0.
sd Ill/Ican! ipJi frmper;1) promptll Ji~'trrl.
'Iu.ec,l,wt;'.bo/lo 1'ITOJ ~J',Hoj: (C/f/:t I~(i
fe"m;lIm ob iU1 d/Ctlldum, ~ jnfonttJ rIT ,, /1.
I!
�UIS'
ElCl'LANATIO
IN
LIB.
IIcniendos , ego cerrè pergam tenere cam ..,;4'm,
'l'Mm à puero inffitllj~neque animum meum a71
innocentia (9' pietare mores G' exempla perdi.'
lomm hominum alterrent.
Tua benignitate fa llu m eftdomine,.,t femper "irt •• I;,s 0' pielalÏ<ll'iam [eCUIIU Jim,neque
à uE10 l'iuendi curfu "''''1ult aberrarim. quando igitur tanlÙ bO,lù à te a.tlfIU ct OT/la/IU Jum,
nl/n'luam deJiffam tlbi gratitU C!J' 'Mbere (9' 4gtre,(9' nomen luum i'J cOIll>e>ltiblU I,omim.m
pr.edicare.Q!inetiam teri/pur 'Vel/;et,cùm inomnibu-! terrarl/TfI orû Cl' templû tUtUlaudts Cele/Jral,o ,f.!]' libi "Poce [,ior .. m plclliftimos fanai.
ralj,s byrnnos
callam.
AR.GV.
PSAL.
XXV ' II.
vir Canétuscrobris & mlximÎs ptriculis libcr~;
tUlà Dco fortis, & ftnimo[us trat f.aus, vt nullo.
impttus,aut inli.!i. , inimicorum i.m utimc[ccrot.
Barn fiduci.rn proponir no(hi confirmandi caufa,
tum oti.ml'ict«t.nt fuam pcreaic.e naUHrU! Deunt,
&.b 10 pr~r.dillrn implorAt contra importunit.t em aallcrfl1rÎotUIU, ac {pe cius
prœfidij
an;mum
fuum con firn,..,
'FJilim.u 'DaI/id :x x VII.
OmillU s illuminario mea , & f.11U5
timebo?
D mCJ,qucmrroteétor
a
Dominus
vir:c me:c, quo tre
}}idabo?
Dum appropinquJnt contra me noccnrcs,v[ edaOt carnes mea~.
Tribu
�l' sA L. CV M PAR Al' H.
2.17'
Tribulantes me,& inimici mei, ipfi im.
pegerUnt,& ceciderunt.
Si conGltant aduerCum me cafira,non timebit Cor meurn.
Si exurgat aduerCurn me pr:diü, in lloe
ego Cperabo.
, Vnurn petij adomino, hocrequiram,vt
Inhabitern in domo domini omnibus die.
bus vjt~ me~.
Vt videam iucunditatcrndornini; & vifitcrn tem plum dus.
.
~oni:tm abCcondit me in tabern:tculo
fuo,ill die O1:llorum protexit me in abCcon
dito tabernaculi fui.
III petr" exaltauit O1e,& nunc cxaltabit
caput meum Cuper inlmicos meos,
. ~incjrcuitumeoCullt.& irnmolabo
III taoern:lculo cius honiam iubilationis:
cant.lbo,& p(almum dicam domino.
Exaudi domillc vocem meam, cllen clamauero:mifercre mci,& eX:lurli 01('.
Tibi dixit cor meum,exquifiuit [efacies
rnea,faciem tu;m do mi ne requi ra m.
N e auetr:l,~ f.lcicm tuarn à rne,& ne labi
finas in ira Ceruum tuum.
Adilltor meus eno ne derelinquas me.
11e<}ue de~~ras me Deus Caluit. tor meus.
~Ont;l pater meus,& matcr mea dereliqucrut mc,dominus autem affumpGc me.
r
2.
�128
EXl'LANATIO IN LIB.
Doce me domine vii tuam, & deduc me
in [emita reéb propter inimicos meos.
Ne rradideri~ me io animas tribu lantium me.quonial1l Înfur rexerunt io me te·
fie ~ ini1ui,& 1 quen es mendacium.
Nif! crf'didi{ftm, me virurum bon a doDlIni in rern viueorillm.
ExpeéhJol1linum, viril; er age, & il!e
rohorabit cor tllum,& exptéb dom1l1um.
EXP L " NAT 1 o.
Dominus llluminario Olea • .Alio lorD di·
{fum fi/lt pericula,(!}' ,alaTIlI/ates appcllnri tenebrM ÎlJ IlIc . ~ fonf/ù,itIl 2; dOT/mmm maloruT/~
depulfoHTIJ nie 'Yocat rll"mlllattollcm fuam. 4
ijUO etum' mOT~ ,U"l./r,'I"r, 'Pt poflil aJPiaTIt
p'ulclm1lldl/l l'Il 1Iirlllll' V p,etat;1'2uùrn gr.,_
d,bm afi'md'tIIT i/l clf/~m.
Vnumperilldomino. T,"lIi, t<~o omffiajfet7114 a'Deo,/am proPitium,f!!l' fal'I/are
nt>me" e:>:prrtM,1Inum 'lulfro;vnum 110';'1 011111.
(~S
bm ex p' o,-vt ".lapana cOIJ{J~,cFam m fant7,f
Jimo templo'TJf' mt l , t:!1" ,a'>c~dli .j'If laud,bM.
re/II<f'l1lt diuil/l1 cO/ltemplam!u re"2u.Jm ')I,tam
confumam.
~niam abfcondir . ..A/llgoria tfl ' 'llliC
Jig,,ifi,1lt l'Tif} Imm tutelam 'Dâ, lJlI" 'l'tldem
IIl1e:~ orl<l c/,,[fa rft ab In f/o r;'1 .7ttoJif,lJU-' tl/ttl.
fillt lib in'pelu. potl/!j,'ùm f ..gi/fet m tabcTlla,ilium 'Dei.
111
�1> SA L.
CV M pAR. A l' H.
2.2.9
In petra exaltauit me. H.te <jr,o'1ueefrallegoTia rluffa ab ijl,qui pCT[e<j/tmtiIJsuinimicÏJ
Teoprrmt in TI/pem ali'fuam excelfam , e!7"
pT4!rr~ptam,ùJ' omnivsu ex partibsu natura mu·
ni/am.
Hofiiam iubilationis. Sic IIppellat genlu
~Ilud fomfi,ij,,,!I<od fiebat pro ad~pta -"i[1oTia:
ln eo elllm trlbafllm clallgor adlllbebatuT> -"t
[criptf/m cfr;'J Nrrmerù.
Tibi dlxit cor rncum. Idcfr,le preeor ex
'wimo.
Je
Ne tradicleris me in animaHribuJanrili
rn ~. Ne falutem(ill'1u11)mea m drdc po/eftati,
ae MIC/m, Il ommum pcrdrtorum, ljSll me capIte
(!)' rOTtrll,is acerbi[?,m, oprr'gnant.Anrma pro
defideTro,ùJ' cupidr/ate fepeuumero 'Vfurpatur
illiiteris [an[1 il.
~l)lJiam infurrexerunt me teltes ini.
!2.!.mrtltr rte ijs ''lr'i ,pp mprortllio"ü infifl 1r<lab,lIIt, ùJ'ermllll/btu falfls mmulrlram, e!7"
qui.
'l'tI.e periculum "oC4b,rlJt.
Nd\ credidtffcm me vi(urum bon a do~
mini in terra viucl1tium, No" m,Ilè fm/ire
'Vit/cntllT ùJ' noffri, (9' qurr/em ex llebr.eiuxplana1orrb,u .1"; terram 'Vluen/;'fm ;/Iterprel.r'J
''': c~lefftm Illam Tcglolle m,qu-am inco/;;t atri.
ml plorum, 'I"r l'~m deni9"e -"erè "ViuIHlt,eum
è corpomm "inwlù er<ol'werul}t : noi1ra mim
2U4! ainlur ..,itaJfllors potilueft. Verllntrlmm
l' J
�2.30
! X PLA NAT l 0
l N
LIll.
tlegarenon poffilmll-1''1/in liter.t [an[f.e -vium.
,i/lm terram,lIppe/lare ftleant lm"c med,it mm.
Ji globl/m, -VOt d-zitllr ')tira bec oreuift,mtl, (JI'
cacluca,jiCllt inftro5 nominallt tcrram obliuio.
,,":icl ira effe, -V el iUe -verftcul/U 'Pfl/I. r t.confir.
mare poteft ,prorterM D elu denruette in der.
nu-m ,toUet te,C!7' ellcllet tc de tabernaeulo,O' ra·
Jieeln tl/am de terra ."illentium. ~inelia""
E[" iM IcJiim Clmffum , abfciffum ~nè dixit de
terra -villmtim-II , (Ilm dicere -vellet, ,Ill/m à 111dot" è medio {ubllltllm J C:7' N'udelifimè j"terfe[fum effe.1ta'lue -videtur oralio 11U;1U -verftcu/i,
qJ/~ qll/clem pr.ecifa,Cl' imperfe[fa cft, ft;;c COII'lIIt re fm,wtiam:pro[ell'o de 'Vita jamprit/cm
dtf1>eraffenl (tl/nta -vi ab inimiri11'0te/lt.ftimu
?ll/d''lueoppllgnar) /lift fidem IlablllfTcm -vero"
~ ej,lJui po/itcillU cft, p0ft exiliumlollguTIJ,C9'
gratllf?III1M ca/amitates ft 17Itl,; e!7 regnum,~
"ilam placidlf?jmam,omllir't,m'l:le bOllor,~ ple'Jifimam cot/ccffim,m .cùm ilaque feia1 ~ iIIl,ma
nua lioi t.tllta bona rnè pro/lli[faab illo''llli falltre 11011 poteft,'le dub/taled ({~milll'm pallmler
,"pe[ft,J,I'Ille -viri"ter gc re:ille roboraot! ani·
,1/Iml ~"umJ (ol7fid~ mifericordi4: domÏ11i, C!7' illIHn p.1limter rxpcéla.
l'A li. A
D
(l
H lI. 'A 5 l
Ùmi/l/M t.'" /WX eJ7'
s.
{allU mta tft,tj"tm
/gttllrmetuam?
'DomilJul firmammlÎÎ ac robuT eft '»;t.e mu,
2uil-
�l'SAI.
CVM l'AItAl'H.
13 1
qui1 ergo me perterTeat?
Non temerè "ane a"imi jiducùtm ~rlf me fe~
10:iam enim e,,~ertIH didici,'luàm fitclJaTa [tI~
lm mea domino.lmminebllnt harles eapiti meo,
(7' i/l eum /oeum "Pentllm eTat, '»tex eorum te/if
(?' m4nibIM elabi ~offe non "Pid"er,cum [ubito
pTocublltrltnt,~ 'luam 1'erniciem mi/li comp"_
rabanl ,in cam ipfi nec o~inallteS incllrrerunt.
Ita'llte cllm "PideanJ 'Deum pro me pTOP~
gnantem,fi me /lostium caffra cireu/l[edealst.
non trepidahit ammlH meU1:fi pr,ûiomm in me
"i1 cr fi~ror inuadat,p/i/(icla (7' tT;t'i',iUa mmfe cOllfofrtlm.
TmllÏl ego bweficijs aJfe{lu~,tam propjliu~
[a/Mare numme:>:pnlll1,-mUm '1lflfro,"PIIHI
?OIi1 omniblM e"peto, "Pt t1tl~e parta concplÏefciâ
." [ar,Ehf?,mo lem1'/o 'Dei mei ,(9' canen'lli1 eilM
laudiblU ,rebufque dmi"iI co"umplllmlil reli~
'luam "Pitam co"fumam. Hile ergo de/eaalione
IIjfi",1Jae "Pna ~o/uptate p.tiri c:>:peto.
Njmimm jUe mrllj tutif?lmu perfl/gium {empeT prctbuit in ca/amitate, nOIJ [wu aD Ji mei,.
Î/ltimMdomlM fo'" /auhrM abdidilfet,a~t in m
rem ali'luam [ ..!tu/ilfet, e:mlfam ilLam 'I"ide,
(?' prlCruptam,at'lue om"ibtU ex part,blM 114fura mU/litam. Q!!me'",m eerJ6 fcio,me bre"i
tempore rrgno potllurit,fub/atil inimici1,à qui.
b,tt cirCIIllfodeor.
lta'lue liN ~uando tandem [anaif/mmm lem·
(7'
p
-4-
�' 2.32.
I!Xl'LANATIO IN LIB.
pltlm 'Dti mei -vewrabor, a pro .."i{lorialdtU
"Pm/mM immolauo,adh,uitù "ymnù, 0' clan·
gare tl~bamm •
.A1.d. domine preces meM, quoties imploTo
n/~melS IIM.m miferere mei, 0' ftJ>ppltcù tui ..,,0cern ne <outernptamlJaI,e:'1uolliam te pncor ex
allimo,léql'e femper JiwnrHa pietatero/l/j,a hJ
Teltqul/m tempm {u"per rolam.
Ego pater cleme/lttfl,metowmanimit mel/In
ad te cOIJuerli,[tlClem tuam [emper '11/~ro,cam
qu~foue auerte,'Jé"e ji,blato "l'rlitm tui II/mine
mentem meam i" teuebrù, & c.eca mac reli/l.
<Jrl~,né-ve jinM, r"ttU oppt/mi fertlum tUllm:fecl
<Juam mil" falutem pro immtnfit.:te b~l)/g/llta.
'ù IU~ donafli,tal1lluere ab Impetu Cf)' c. mleli/ale mimicoTIITII.
Cflm me lion jùlùm amici 0' propi,,']u; defer/liJTml,ferl ellam folallo paremum orluwt-1 fo ..
rem, 'Dom/tlU1 folttlfdllum «9' ralal'mt,a; meam
mlferall/1 ,me m fidem fl.am amanttfllmè rerep,t.llaetl/TII frrr fi',"'" qlli drrttltll/nmr III, ',0_
nI/m'mi, con[p'(illl/t ml ""Jry,roldt"m dOnJ'n/,
'J'" "em 'I/cm .~JPeYtl~tttr, "tq; ar/to 'aborallles
cr affitllos II> {UHm finI/III "VlIr'o ""Orllt,fitt11/if?i.
mù erl,ù cos ad /,u",· mor/I/m appcUalH:co/lfIIgllt ad me om/us ry"im"2i lauoT,llù ur ,gra'Mt;'
eff",(/t7w~ tgo r'fiC/am ur rccTeabo .,OS.
~oflSlrarllllJtdomine ')Jlam h•.:m,lIt'li per.
milte animum
meUm ')JlJa
"i,.."el me/II-
tIIlmi-
tOT/HI'
�PSAL.CVMPAR.APH.
:.33
torum,l wrrimlo 1'irt/ltil C9" pietlllü IlIJerrare:
ni1le falutem meam c/ede poref/ali C9" Z,bid;ni
perditif?lYllorl,m.fuIJlt'o el:im exorti jiwt tlstes
-vani,periuYi, rt!l' ab omni religione ab/Jorre/ltes,
'lui me prod,tiol,üilljimulmt,(!)' cr;mllublf,j falJis in inl/id/am Cl' 'Viupericultlm 'Vocmt.
'Profel1:è me lampYldcm animU1 Cl' -vita cie.
ceciffetpr<1! mllgnituclme caldmltatum""ji 'VafI/lmltem iaml!.mq: rUC/llel1' ed COgit dtlO fu /fif[e/"l','od cerllftmlam JPe m lJabeo,me pofrt .l/Itos
laborps cr eruml:M /"'''u 1'/t.<: m,fcrrH'/ldt, ali.
<]thl/ldo tandem migr..:tuT/lm;" iliM uealij1imas
orM,91<one'/"e mOTI, /le'1ue d%r,I,e'1ue " ü.,,/la
mor/II aM calamitatü aflJirat:.."U pl.wei f?/ma
'l'ms, c{"lc/ft/ma pax Cl' 1Ilta fempllema -v;.
g tnt:.."bHIIllxi mulIlle omlllum rerl/m creator,
(;7' dominu. ,etel nal -vO/upt,"es, Idtl,t,.~J .itlctmd,tates a/llmu [a/séfll ex abundallttj?,mo fm 1/"·
mm;s route profimd,t.
Confi.le ",,[ericord,dt clomilli, excita fortit/ldincma",mi,té'1t.e 'Vir/bter gere,ne d"o/ta:tlle
roborahlt men/cm I/Mm : cOI/Jide mifmcord/.e
dommi.
AR r.
v.
l' S A L.
X X V Ill·
Procot io -(l,qua VeUt furrat, cùm in magno peri-
culo verfaretur.
'PfolmIU'Dauid
A
:x X y lIT.
D te domine c1amJbo , protetl:or
mCllSllC CUcasJ me, nequando taccas
t r
�tH
EXP LAN AT 1 0 1 N LIB .
à me,& arsimilahordercédéribus in fouea.
Exaudi domine vocem dcp recationis
mc:e dum oro ad te,dum exrollo manus
mea~ ael templum (anétum tuum.
Ne fimul trahas me cu peccatoribus,&
cu m oper anriblls iniCJuitaté ne perdas me.
~ loqllunrur pacé cum proximo [uo,
mala aurem in cordlbus corum.
Da illis [ccundùm opera corum, & fecli.
dùm nC'luitiam /ludiorllm [uorum.
$ccundùm opera manuum COrum tribue
iJli~ ,Teddc retributionem [uam eis.
Q!!.oniam non intellc:xerul~t in opera
domini,& in opus manuum elUS dellruct
iIlos,& non :edificabir cos.
Benediétus dominus,.'luoniam cxaudi.
uit vocem deprecationis mea:.
Dominus [ortitudo mea, & clypcus
meus e/l,& in ip(um [perauitcor meum, l5c
adiutus [um.
Et cxultauit cor meum) & in c.1ntico
meo eonfitcborci.
Dominus fortitudo pIe bis fu:e, & robur
falultionu m Chrifli fui cft.
Saluum fae populum tuum domine,&
benec\ic hxreditati tux,& parce cos, & ex.
talle illos v[que in œternum.
Il x PLA NAT 1 O.
Ne !ileas à me. Id eft,t,e 'l".tfo,rtpHJin p"
,el
�l' SA t. CV M l'A R. A P H.
2.3f
cel Ine,u,nr"e dCfeTM me in t"ntü malù:ji eni",
m,f,i non fub/lenù,fimi/ù er~ defoendentl/'Uf i"f.
Hcam,irl efr morlll ""'lui ppl/l,,~ra affirillnWT.
Nefimul uJhas me. Netraluu mea,lfi'p·
pficium lmà C"m imp~l hominrbul''1J1oru 1'tOT
rO/Jfur/~dl/le coa[/,u,<:9' iooitUf.
~i loquumur pacem. EOI drfiglJat, qui
infiditU ipfi compar.rbant, cli", li/mm fPeriem
prlC ft ferrent amiciti.e.
~oni:!m non imellexerunr. !2.!/on;am
ifli a/lill/km arl~cere TJo/untijs confider;;,Ii~, 'lUII!
geruMur à prouillentia 'Dei,lIc1; ItItclligere 'VoII/nt,me cOllfilio,ac Il",mille d",j,/o COllfi/lI/flim
l'JTè regem:C?' 'l,Ii fortulltUmetU cOIII,ellat,iUuttl
'Dei 'Voluntati rtpugnare.propmea 'Delu illos
'II/à C/lm frirpc,<:9' /lomine fU/ld,t/# de/ebit.
Et Tobur falLl,ltionum ChriGi fui eft,
J;r"xima perim/a lIr!ierat'D","id,fX ~s omnivru
JI erepll/T/1 il. 'Deo,fi!{nifica/ ~ s 'Verlm,rlli,'I; pro
fa/utt,IIC diglIItate fi, a propugnare gloria/ur.
ARC V. l' S A L.
X X T X.
Celcbratpotcnti~m Dci,limu!qu.doc.t,vim im~
brium,&vencorum,& fulminum non caCu &: fortui.
to cxifltrc,fcd prouidcntia O.;.
'Pfalmus 'Da"icl X X t ')(.
Ffcne domino filij Dei, afferte Do.
mino gloriam,& fortitudinem,affcrte domino gloriam nomini eius, aclor:ltc
A
dominum in atrio faoéto clus.
,
VO
�'-3D EXPLANATIO IN LIB.
VOXDOnlini fuper a'luas, Deu s gloria::
intonuir.Dominus fuper .,quasmul as.
Vox Domini in virtuce, vox Dornini in
magnificcrJCla.
Vox Domini contring n~cedros,& COll
frin git Dominus ccdros Liblni.
Et 1:1 r.1re facir l'as r~nCju:tm virulum.
Libanum qlloque, & Slrion , quema.lmodum cxilic filins Vnicornium.
Vo~ Dominiinterridi:5 R.lmmàm ignis,
vox Domini concuri,ens dcferrll m, & COlUmo uer Dominllsde(errum Cadcs.
VOx Domini parere f.1CÎrccru:\ , & detegit faltus,& in templo cius omnes ipti clicent gloriam.
Dominus 10 dilullio feJic, & Cedebit Do
minu s l'ex in a:rcrnum.
Dominus virtutem populo fuo dabir,
Dominus bcnedicer populo [uo in pace.
1;
x PLA NAT 1 o •
.Alferrc Domino. So/pt -vir ftmEllMcclebra
re ",m, I?:J' prouidenliam 'Dei t,.m "_[crlbene/u
Tohm c.eleS/,hIl1,'Utll etiam commemorancli1 qs.
<jUd! mngna cllm admira/,olle ~mlli"m in T'glo7I e ni'ru jilmt,elli,,[mod, [tml 11orY/folla tl/a to,lItrJM,eJ]' -vû;'lere(!tbi/~ fÎllmi'lum, ae "elltorl+m obuiaqu.eg"e d,flllrbans. lioc ge,ure 'V';tur i'l !Iocllyl/mo ,maler;am fortalfa na {[lM ex:
a{i1"a tlirbuletJta temperfale > <J.llllm elegltlltif-
fimè
�l' S A L. C V M PAR. A PH.
2.31
Jim~defcribit.HM jimilifl (eg/m/IiT ilslrbro ) 'ÏI#~
;nfc ,il}ill~T [01,.
Filii Dei. Fi/ios 'Dei /lominare Jolml liter.c
JanEI-dl l'omines -virilite pr<fcellentes, ']uI1' imJle~jO,t!!l' f>Olert"le pr,edltl flllJ!. (JI~a 'l,'idem de fe
J/J exp/anano/'e 'Jlf"I.8L.explicatilUdicemll1.
Vox DorniOlln vlftuce.Vox(in'luit) 'Dei
prltpntws eft''luippe Cl'I4 maria ,e;J'terrM Iremefolcit,o l/lfimtam Imbrillm ",im profimd,t.
Libanum quoquc& S,rion . Hi fon/mOlltes territ ZI#ddl<t,qUC>S aIt "VI "l'ocÏ1 dll#mlt,CJ' magnilltclme lfrllpeftalÏ1trfTIlljieri.
Vox Domini intercidensJhmmas ignis •
.Ad (1llrn 1lia mifiC/e/u{.1,~ iaCleuda.
Defmum Cades. Ea cft JolilHelO Arabi.t.
<Jlt.c pert Illet "f<Jue al Idum.tdl1l.
~
P arere facle ccruas. Amnl,partlU ceYllaTl~
effe cl'jf"t11tr/l0s ,Itaque magllilul/o lerrori! figmfic"tur ,'lli'od,a,~ me/Il p.rculf41 fœlw f~C/;;t.
E r 111 cemplo dus omllt!s dlcent glori:lm.
Id 'fi ,1,omines lm feblU excItant/Ir ael "V/m d,ul.
nalll co/em{,lm,CJ' 1Ieneraurtam, atq; hymnü CJ"
l'lUrldJH1proJe'1f4endam.
Domilllls in dduuio Cedir.1(tglla&111 (ill_
']/Iil) Tlnw, ,Îf,m imm~nfll iI/" 'VlaqlltC obrlilU&
d~ orblS lerrayum,lIe'!u. temrrè,a( fortl+llo ex;/l-tlnt ,;,'fmod/ rltwiolles, nmll" ,procell<t , (~re
T~'1"e irllmodtTIlt.e tempeff"les ,{edw fl,ppIJC~s
deilE/a mortlllll~m Pe1ft'l",IUT J)m1.
AR.O
�2.38
!xl'tANATIO IN
ARC V M.
P S A L.
LIli.
X X X.
Gratia. agi t Dco , guu i(si mo morbo lib.ratul.
<l!!àd verocarm.n inCcribitur pro dedieotione domu,,(urpitantur no"nulli dedic.tiontm ",diu rn magnilictntir',"lOrum, dcquibul mentio fit in libr•••
Reg. inddilfc i Il id tempus quo cmerCerat è morbo:
itaq, illum grotia. ager. Den,qui valetudine confirmata f.,ultater" li!>; dedilfct d.dicandi<', atque habiunda: domuhquam nupcr cx",dilicarat.
Pfalmlll Cali/ici cledicarionû 'Domll1 'D(/~,cl
x x x.
Xaltabo te Dominc,cluoniam exalta/li me,nec delcéta/li ioimicos meos ruper me.
Domine Deus meus chmaui ad te,& fan:dli me.
Domine cduxilli ab inferno 3.nim5 mei:
fa\ua{H me;l defccndenribus in foueam.
PfaUite Domino fanai eius , & con fi temini mcmoria: fanaitatis eiuç.
~niam momentum dlin iraelus, &
vita in b<:neuoJencia eius.
\T (:fpcrc demorabimr Retus, & ad matutinum tcmpus 1 titiJ.
Ego autcm dixi in pro!peritatc mC",non
moucbor i Il :-etcrnum.
Domine in volunratc rua pr:dlitcras
lnooti mco fonitudll1cm.
Aucrtillifolcicmtu~ :l me, & {OlaUS fum
conlurbatus.
E
Ad
�:P SA L.
CV M l'A R A l' H.
139
Ad te Domineclamaui,& ad Deu meum
tlepreeatus eum.
~a: vtilitas in Canguine meo: GdeCcendero in eorruptioncm?
Nunguid côfitebitur tibi puluis: aut an·
IlUnti.lbit veritatem tuaml
Audl Domine:& mi[erere mei: Domine
efto adiutor meus.
Conuerrifii pliiétum meum in gaudium
mihi,conrcidifii Caecum meum,& circumde,hUi me la:!Ïtia.
Propterea calltabit tibi gloria mea, &
noGlebit:Domine Deus meusin 3!ternum
confitt'bor tibi.
Il x l' T. A NAT l O.
De~icatiooi sd(1I11 U~ Dauid. SuJPieallluf'
noulltdli ,dtcllcaliowm domm maglJificpntr(linttt,de qua mmtloftt itJltbr.2..'1i.!gum ,il/ciJlfTe
;11 id tempUf,'lllo emerfeTat ,·ir f",,{lUI è morbo:
itaq; illl/m gratitU agere 'Deo, qlli "PaletuditJe
cOl/firmata faculta/CIII Jib; ded.jTtt dediralldtt,
IIt1; IlIIbitiJdomu1''1Ham nuper eXd!dificarat.
Saluafti me lde{cendenribus in foueam.
Clflrit'1 "Pertmillt 'jllidam ex Hcbrtto ad 'lime
mOc!lIm ,"Piu,jîcaltl me,nedef'cenrlerem i,) [ouett.
id fft.in fopuMrum.
~oni:tl11l11omentum. J'iglJifiettre "idtfIIr iram 'Dei.atlllerf~ pio! brel/iFnI/am exiftt1c.bemuo/enll4m "ero~JJè ot~IM{em 1>il4:.
Ve[perc.
�2.40
EXP LAN A TI 0
IN LIB.
Vc:[pere.1dpft,ji quidadttcrfi aeciderit T,o. ·
milllbM p~ s, ee/eriter omnc incommor/.lm l'ertit ilJ bonurp, O' aduerfa Tebus fecundu rommlltantur.
Ego <lutem dix;. C1lmde/ctu ',offibus, Cl'
rtgno~ conffi/uto omnia mil,i fenmda cederent$
e.g0 demm! ~um an;T?o meo ../0'JueIMT ad I,ulle
modllm:ceTte nll/la."u me dc~r;et de 'JOC flormIj reTltm ftatu,femper potms, dC beat,t-< ero. Et
fallt tt~ DominefQrtulIMmeMlta j/"a{1i/ierM,-vt
firm'ftlTlli mont u IIlnaT (,aberent: "'~tI'im id mihi ronflgeratlll/lLa .,.irtutemea,fod I1Ift",/a li/Jeralltate trla.ql/od qutc/em .", p/anè rogllofcerem
Ile ft u/tllm ,U,.m fllpero.am , e9' aTTOlatllllfm ex
a,,,,1/O cleponerem,tUlerllj1, paull.f/'tT oeil/os tuos,
Ift'J"e rlliro IIIcred,b./u omlllum rerum mearum
failli (ft commuta/io.
A te Dornine.Expollit p,erationem,'1ua eft"
"jiIS,cÙ'" fa/utem il omino preearetur.
N UDt!Uld confit('birur. Jiu 'VeTbü rlemotljrat.,.lr jim[/'tI,.,.itam Jib, iucundam, atque opta/am fuiJJe , '{110 po/f' mtUeffatem mlmi,,;s
pT<fffllnl1j?,mi la'ld.bus eJT~rre, al11/e fJommes
IlIl elus ,u/wm,e9' "ellPrdllOnem rollor/ar;.
l' A R A
[!
H RAS 1 $.
E
Xlo1L1m te earmill/b'ls mlforieorrli.e paT~ns, 1Ihue rlum 'Vi,Mm, pTopltrea '1"'0'/ ex
tc"e~r~ l?ferO T/~m extubff, me, Ilfquc-voluprarem 'mm, 11 men C!1' l-ttiûam ded/fi,.
'Dom;
�P SA L.
CV M PAR A PH.
"4-t
'Domine 'Det-umet-u nummttlum implora";.
& [anastl me.
'Domine ')1itam meam ex faucilJlH & ort
~ortu extraxiffi, ~ fuglelltem animam [ub
ImM ItTTM illlucem rmoca$fi.
Can;fehymnos 'Deo, quicun'1ue piefatcm co/itü''1llÎcun'llu purè [anDéque -v;ulri.!,tlgè, fal/a,j?lmum nome» 'Domini ad cantllm ur cilTlafam celebrale.
Ira 'lr~idem 'Domil/~ breuiftima efr,at eiru he
nignitM Jemper {aluUm ur .,.itam ,J.mpe1' 0mnia bOrJa la r"ij?ImèdOl,at at(l'It (o"{truat.
'Proinde fi2urd dl/ri accidat TJom/l/lb,# pijs.
ce/frileT calamitM wrtiti/I bont/m, Cf)' lacT/TYmff,s,fletI1m'1; mœrentcm filbrtà exoriens l.et/t/If,
plaufi'f'1lte reff'/lguit.
Sttlml cl~m de/mi ',orf,h~,& Tegno (ollff;
tlllo om//;a miTlI Je(lmda cederent:f&O clemen s
cum allfmo meo loquebll T ad 111mc modum : Tam
me m.lla -vi.!, ",dia (1llamitM deij citt dt T,oc jlo.
rent; rerum fraw ,Jemper porens ur bea/t-u ero_
Et fanè lu 'Domme forllma-i mM! ila ftabllrtTM ;\>/firmlj?rmi mO/llÙ il/frar habtrL'llt, -v/mm
id Till hi cOllti<reralllullrt ')1/rt1j,te mM, fod i/lfil/ila
liberalrtl/te tua? 'Juod 'Jrlidem -VI plallè coglloJc.erem ,ac fr~/tam Ill.lm fi'perbiam (,;J'arrogmltram ex anIma detontrem ,auertrSir paullf) Ir
oCl,los tuos l at2ut ,UICO mutata & ')1trJiI [Ullt
omma.
�2.+2.
EXPLANATIO IN lIn.
Itaq; 4f/iél,# (7' mœrens ad te fuppliees m4~
nfU twdebam ,at'l"e ad '",ne morll/m plrlrim~
mm LuT"ym;" orabam:!0;,[nam proftcttl 11;Ift
mea,pr.emalUra morte reffinéfa?
EC'fllid a"imu~. e?r!,ore exut'll po/erit memo
rare rrloriam nom,nl>1 tu,? allt pr.tcLeare morla.
Ilbll1~/lcretMjlem l'o/litatem tuam?
E,uludi pawIJ mifericordt.e 110ees Tl/e," , mi.
[erere fi.pp"e;" tui,iam rxtrema i" Tl/orte'Verf",.
'U,(9' Imlle peff'ferum morbum depelle de mem.
brumtu.
Ta/tOI« ora(, lm "perbu:at tu 'Domi'le pijs lacllrymIHommotlU,aurt;tuut pruts meM,(7' de.
IrtlEfo mœrore omlli,ae 'lIeffittIJ [(tdllatr, n'la"
l.ttitia t:!7' p"11'[# (;7' grattilalione (omple~tf1i.
'Propterea t,vi Ol7me I7lC1lm !;'/(/t,1, ingm;MI'J
.mne ae "Vocem cOllforuo,(7' dICo,te [emper CIl/Vtabi/ cil/,artl mM,li/lj{tt4 mca femper de ilia boni/ate prdlc/i'ilbit: 'Domille'Dell1 metl1 immorta/es ago tibigratiM,agdm'l"edtltn ."itt"m.
pAR. " P H R. A SIS
C A Il.. MIN l.
Ie ftmper tffiram pllterft~{/iJlim~
C<trJtumeomm carmumm,
!!.Jii me tmebrÎ4 inferorum,&' horridd.
Lethiextlilifli ir/nI/a.
1ila bcnignitrtte perfiélllm cjI,meh
Ne riJU4 hgf/ibm [mm.
�P!AL.
CVM l'AllAl'H.
2.4)
Domine piti preee InUocdtsu ta6ido
Morhum expulifli carpon.
ldm iam fub imM ire terrM cœperttt
Mœrens animd,iam nexJPIH
SalutA charicol'poris dulciJSimM
Linfjurbdt arM d!theris,
Cltm rrflùufd, ,ÎlleTe, cr iuffoe.ft fmi
Lruis mpira munere.
'vedefle cltff.e ,irgines ,homines prj
Adeffe ,meCI~m lttudiblH.
Deum benignum tof/ite ,dgite grati((,!~.
.Q!!JntM patef{is rnaximtt-s
Incomp4rabiü illim clementi te.
n pere nimbm Yllida
rix mm euanejèit,.fifjuilonu for;
sij}iritm fitpel'llenit,
sic ira fdnéli mmJÎntf brwiftima eJ1•
..A.t illÎtulKnignittU
Semper jàlfltcm,jèmper hominibH4 p~'I'
Syncert1 prttbetgttudid.
Sl.!!.'odfi 111 id Pn&l"t1nJ incommoJi. in ferumerit,
Deo fal/ente.celeriu1"
1
�2.44
EXP LAN A Tl 0
1N
t Ill •
.t11.ultiplicdti! commodu rependit/Ir.
Yerrem ipfè yjEli6 hoflibw,
Et conflituta pace,cftm mihi omnidFeliciter foccederent,
Dtmens ad hunc modum IO'juebd-r, nil/Iii
YU,
Me nulft" Ïttm potentia
Deo/cere pOftrit hocftatt' rerum optimo.
T"fcdicet rcgnum metlm,
Medf9J fortun& ira flabilillertU,
Yt m~;If~ inflttr omnivHS
Habere yifl fin: .at hoc nul/a mlhi
yjrture contigmu mea:
sedliberalitrtte mttxima t/llt.
~od ne mihi ignotum foret,
JOdm9Jf!ldtam opinionem yt pontrem,
l'aultjJer dtj(rfi~ mihi
Memetreliqrûni Dominc,fUnrtjucillico
Mlltata,ye1d11lC omnia.
TUm ldehlyl/Mw, YOc/S1fIC lamenta6iles
Fllntlms ,@id,in'juam,maxime
~x cttlitum,11lfd )Ït,t proficirt mea
.R.!f{jTJéla morte Mm eitrt?
�p S A L M. CV M
l'A R. A l' H.
2.4f
Ecquid {epulchro lingua condit{/, poterie
camare nominu tui
Lalldes,tibl:ve doaa dextra pfolLere?
Ne, quttfo, flipp/ieu fui
Nouiflimo in cafil preccm cmtemptdnJ
habe,
sedfefldentem corporl!
DepelLe morbum de meo,fic lachrymans
Orabam:at iffo tn fihU4
..Aurem qlleTctu admoluns, pro lttgubri
Mœrore lifta !,àl~dia,
Pro fœdirate ') /eflium Huallentium
Veftem dedifficandidam.
ltaque tibi mgenium meum,
&' ftudid.
mea,
MeJmquc YOCl!m confecro:
semp" flb& laudes cirhMa dicet me":
Sl'mper tl/am clementiam
Camabofimper gratit(4 tibi milximiU
'/cgam l'''ter [.t.néliflime.
A R G.
P ~ .A L.
~ X XI.
Otat D.um pro r.tutt [u •• comrnernorat in quanto,pcricu.lo lit,pra!dicltb.nignitatem pei erg_ hoaunrs pl01.
�"4'
E Je l' LAN AT 1 ' 0
IN
LIlI.
VIElori,'Pfamtu'Dauid X X XI.
N te Domine fpcraui , ne confundar in
xternum,iniuO:iria rua libera me.
Inclina ad me au rem tuam, accelera, vt
cruas me.
EO:o mihi in perram fortitudinis, & in
domum refugij,vt faluulTI me facias.
~oniam firlTIamentllm , & refllgium
mellm es tU,& proprer nomen tuum dedu.
ces me,& enutries me.
Educes me de laqueo hoc,quem abfcOllderunt mihi,quoniam cuesfonirudo mea.
In manus tuas commédo fpiritu meum,
redemifti me Domine Deus veritatis.
adi obferuantes vanitates fuperuacuè.
Ego autem in Domino fpcraui, exult1_
bo & lœtabor in mifericordia CUJo
Quonia refpexi/li afRiéHonem meam,
{aluafti ex necer~ir atj bus animam meam.
Nec concluGlli me ln manu s inil11io,!la
tuilli inloco (parin[o perles meos.
M,[erere mci Domine, quoniarn tribulor:contabuit pra: mœrorc oculus meus, anima mcJ.& venter meus.
~oniam deftclt in dolore vira mea, Be
;tonÎ mei in geminbus.
Infirm ltJ dl: propter iniq uicJtem me:!n,
vlrtus mca,& olfa mc.tcont.lbuerunr.
SUl'ra omnes inimicos Ipeos [aaus
fum
I
�l' S A l M. CV M
l' A
n. A l' H.
~4-7
fum opprobrium,& vieinis meisvalde,& ti.
mor nOlis rncis.
~i videbiic me, fOI asfugeruc .1 me.ob.
liuioni dams fum tanqua morcuus l corde•
. Faétus fum tanqual11 vas perdirum,quoDlam audiui vimperationcm mllitorum,
formido me circunflerit.
Dllm cOllucllirellt fimul aduer[us me,ca
pere animam meam conliliati funt.
Ego aurem in te fperaui Domine, dixi,
Deus meus cs tu,in manibus tuis [unt lemporameJ.
ETipe me de manu inimicorum meo•
rum.& à pcrfequentibus me.
Illultra faciem tuJIl1 fuper feruurn tuu:
faluum me fae in mifcricordia rua Domi.
ne ne confulldar, quooi:un inuocaui te.
Erubcrcant il11pij, & detlucanrur in in.
fernum,lnl1ra fiant bbia dolora,
~:x: JoquuLltur aduerfus iufrum dura
e\lm !upcrbia,ac derpcélione.
~m magna multitudo bonitatis tua':
Domine,qu:\m ab[condi!l.i timellubus te.
. ~lm1i operatus es pro cis,gui fperant
1Il te, ln confpc8.u filiorum Jwmil1um.
, Abrcond~s eos in ab[condito f.lciei tua:
a contul'barlonc hominum.
Proteges eos in tabcrnaculo tua l contradiéhonc linguarulll.
q ..
�' 2.43
!XPtANATIO IN
LIB.
BenedlallS Dominus, quoniam mirificauit mifericocdiam fuam mi hi in ciuitate
munita.
Ego auté dixi in feflinatione mea,pcoie
aus fum à fa cie nculocum tuorum.
ldeo exaudifli vocem orationis meœ,
dUIn r1amarem ad te.
Diligite Dominum omnes fanai dus,
fidelescuftodit Dominus,& retribuit abun
daorer facientibus fuperbiam.
Viriliter agite, & ille roborabit cor vefirum,oJnlles qui fpecaris in DOJnlnum.
EXP LAN AT I
o.
ln Îuflitia tua libera me. Icl cjl-, pro bOl/ira
ft /1111 ex tll"tÙ /,triculù eripe me.
Redemifli me. ob ca'ifam 'Domi/l~ mif,ricorJiam tuam fidmter imploro, quod f.epe
ttlrAs ml"i in pcrimlù,auxilio,falut'7; fUlfI,.
Qdi obferllantes vanitates. ad, ( mqu;,)
illos, CP' jl-IIltifllTlJos iucl,co. qui /pes filM coUoC/llleT/ml
fi.perffit;ont',ac rebUf 'VanÏ1.O' Jal
laClh,H, 9"'( lilj,m'lue duor;, nC'luc'VUiemol,..
ta
j,.
mente t'runt.
Quoniam refpexifl-i. Confirmat a/limam
t'tcorl,uio/le tempor~!Îll'eriorù'9uo m.Xllnù ptt';eulis i/lIH/llrberauerat 'DeUf.
Supra oron es inimico .1am (in'1,û1)maio
re film 0l'probrio '1uàm fIl/utrfa! ~ ,,1eI, /,omincs
OffllliblU I}orû tl,rpllllcli"Ù inJignes : icl'1"c nll/"
luen,'
�l' S A L M,
C l' M PAR. A l' H.
14-9
tuenit 'lu0'1ue jlJ 'Viciuit(fle mea, '1P ~ teS/is effe
debueral innocenti~ me~.
~ videbanr, )r1etuebant enim , ne C}lloel
periculum fioi peT arricitl;l 'Dauiclü crearetuT,
e9' ob eam cal{am omnes ei,u aJilum. congreF
Jionem ,C0I10'1lli nm'1ue f U2i.'ebaut .
Tanquam morcuus a corde. Effillxi ex
allimomeorum per;m{e al'1ue fJommes, 'luomm
memoria fimul cum "}lita iam pri clem extil/Efa
eft·
Tanguam vas perditum. CompaTdt {n'afi
confaé1o, 'lua 'lu;dem Te ."i/Illf rffe nif,;{ po/efr
aM cOlJtemptllu.
ln mambusruis. lcl fj!-, in tua "Pn;U1pottfrate mors , C!J' ")I;la mta poJita ej!-.
Qy-im m~glla. SenJiu ep, talia flmt 'Domine ac tanta ,11./ pr.erma,'1u.e i,~ cillo pararti co
lClJhblU te, -vt eomm magnitl.,lo, CY pr.ef/antia
ne'l',e ow/ü ctmi, "e'lue auri/ml Jenf.. percipi,
nt'lue animo 'jl/emll compre/lcud/. Q.uinetiam
cleea bOlllt,m 'De; 10'lu/tIIT -vir faIlU'H, 'l,.am
p~ {entire [olmI "Pel ln mcd~s calamitatlOIU:ea
."erà [.epe talis e!7' tanta rfr, 'VI (lum mIrer; exi.
frimantuT abalijs,ipfi fe bealos ducant. ExpoJi.
tMIU ~ulem btnefiC/um ,qllocl acceperat à 'Deo,
exordltur ab I,ac exclamariolle aclmiTationis l'le
IM,CJlM lallilat Infini/am (,eneficmtiam 'Dei.
~L\ngue opcratus es pro cis.
s,gnifi-
C4t, 'Deum f..tpenumtro tam ,Ilusfria fu.e ael·
2 S
�l!.SO
EXP LAN AT l 0
IN
LIll.
uerftM pios bmmo[cIJli.tdocumwta cO/lffilHere,
"t omlws pcrfPiciant ,ipfi maxim If curlf eJJè eos,
'1"; pictatcm 1!.9' i/l fElliam (olunt.
Abfcondcs COS. Har elegantij?ima ailego.
ria cxprimit ....ir JanéltM, 'luantlf CHU fit 'Deo
piorum [allU, 'juart/que focuTi, cr ab om"i periculo 'uti fil~t, 'luielm'lue fe 4C fua omllia tutel.e,4c mifeTirordi.e ipfiltl commi{crunt.efr al/tern
Ji,mpt.. T/ltc oTatio/1û exornatio ex jimi/itttdi"e
regû,qlii eum, 'l'lem freurifimum effe "elit ab
imprtu, (9' illfidijs inimicorum.;'~ Ji,um cubieull/mwipiat: "t nOI~ Jo/lim par/eus regi.e, [e,!
ttiam oeuli ugi! failtlem ipfiru mffodiAnt, lJua
'II/idem tI/te/a ni/Ill {tCuriM,aI/,t aman/Ïtu excogitaTi pouf/./linc f.cpe .... idemlU, homines pios
nul/a -vi,allt -vexalio"e improoomm detran'luil
litate mmr il depelli pofJe. HI/Ile loeum 'Dauidù
imitari "idctllr .AfapI1lf~ in 'Pfal.83· cùm lIebr.eos 'Vocat al,fcollll"OS 'Dei, lIimin,m figmfica/ls,eam natiol/em 'Deo charij?lTIlam,ar'lue in
pr.eciPIM ipfitMeJJè tl/tela.
Bcncdi" us Dominus. Immortalts 'Dea
gral ia1 ago ,'J11Î mir'loili mtfericoTilia pro{wltlU
eft ca/.. mitares meM, ...., fall# me.: pcritu{e tuta
tJJèt''luafi ma:niolU,1!.9' firmrfllmo pr.tficlio mil·
"ita foret.
Ego aurem dixi. C~m (inguit);/J fi'ga
tfJem"amiJm'l"c flostes j I~ fotl~m mt4m inn7li_
tlerellt,f.."~tem pme clejfmlucram,mE~lIc abic{lltm
�l' ~ A 1. M.
e
V M PA lt Al' H.
"fI
Elllm,~ duxilio tuo JPolialllm arbitrabar.
Ideo ezaudifl:i vocem oratioois mex.
cùm clamarem ad te. Tame/fi 'l'ÎT fanEleu in
eiU angeefl iiU -venerat/vt fuJpÎcarj cogeretur,Je
u 'Deo dereliElel11l elfe, IJeqllaquam famm pre~
candi finem faciebat:/l' III quiclem re ol1mdebat.
!pem cU,m cleffera/ione contel/clere, neque fidu.
ciam, quam il' "Deo loclltllm l/1,behat.l,~rÎCJI[j
mag/liturtine f.4IIrttlU-1 extingui poJTe:iclco preus
illilU alldiellt 11IIJericerdiltpaTenS, qui folet al;.
CJuando f'ios,etiam (~m mintt! f],eTtlPlt, è max;'.
mil calamitattlm atl;~IIl1:~s eripere, '1"à bmi~
gnitM ipfiU1 fiat iUuftrioT.
ARC.
l'SAL.
Doc~t .x.mplo fuo,
XXXII.
li quia turpiter; aut n.f.riè
commilfllm fu.rit,id non .lf. cc)., "dllm,f. d ad Domini mifericordi.m conrugicndllmeJf.,quoclcrran.
ti fa luta ris lit modieiM confeC.io.
"Dauid errld,fio, 'PftllmlU :x x x t r.
Eati quorum remil1'a: (une iniquitares.
teéta funr peceata.
BBeatusquorum
vÎr cui non imputauic Dominus
~
pCccatum,nceeft in Cpiricu eius dolm.
~ol1i.i taeui inueterauerunt 011'a me.l,
dum ebmarcm tota die.
~lJlfam die;le noae grau am ell Cuper
me mlLlUStua, eonuer[us eft humor meus
in ficcitates :dbtis.
. Deliétum meum cognitum tibi feci,
~lojl
�2.f2' EXP LAN AT l 0 l N LIB.
& iniufl:itiam meam non abCcondi .
Dixi, confitebor aduer[um me iniuCH.
riam meam Domino, & tu remifiCU impie.
tatem peccati mci.
Propterea orabit ad te omnis fanétus Îll
rempore opportuno.
Vciquein diluuio aquarum multarum,
ad eum non approximabunt.
Tu es refugium meum, à tribulatione
defendes me, cJnticis liberationis circuo~
dabis me.
Intellcél:lIm tibi dabo, & inClruam te in
yja ,qua gradieris, firmabo fuper te oeulos
meos.
N ohte ficri fieut equus & mulus,quibus
non eCl intclle~u •
Q!!..orum maxillas freno confiringere
oportet,ne approximent ad te.
Multa flaac!11 pcccatoris,fperantem au
tem in DOI1~l1o miCericordia cireulldabit.
Lxtamini in Domino, & exulta te Iuai,
& iubiJate omnes rcUi corele.
EX!' LAN A T 1
o.
Bcad qllOrum rcmiiT'a: Cu nt iniqltitates.
IUud a,limaduerfiOllt d'g"um efr i" /,u')1erbu,
<JI/bel beatos a~ptllal, "o,~ 'lui ab omll; pucat,,.~m labe Pllr/, C!l' illtegr; [unt: nemoenim ta/il
eft,dum "i~jt j,~ terru,fod ,llos 'luibUf m'forrror_
'Dei pe"ata fondonat, fOlldo/MI autem ~r,
a,a
2u•
�PSALM . CVM l'ARAI'H.
tH
'Id COllfirt/llUr peccata fua,~ ex animo credl+ut,fanguinem 'Domin. nol1r~ Iefu e!IY/ft, 0mmum de!i{rorllm, Cl' [celerum explat/omm
efTe:DiulU 'Pau-llU ÏlJ Epiflola ad 7(omanos [cri
pta rxplana r ,'os primes "erJimlos ad 11U1:c modl/m. Bi 71er'o,'}ui operatur, merces nonimputatUT [wtd/~m gratia,(ecl [ecur/ù.m debill?' El 'lIer'o
~ui 1101' operatUT,[eJ credit j'Hum,'}ui iuflljicat
Im~mm,imp/~ratuT ji,les eilM ad il/l1/tiam:qucm
admodum e9' 'Dauid explicat beati1udinc"!
mi/II", CIl; 'Dcm imput..t ù,flitiam IIhfque operibU.j,13 enti quoru11I remifTô: fUllt ini'fUi/ares, f3'
'll/orum leila Ji~ntpc,cata.1JtarlU -vir, CIIi lion
ImplltaulI'Domi/l/!1 peccatlHlI.
,
Nec'eJtin fpirirueius dolus. Signijicatf,u
'lIerbi6,eam beatitlt<-lw,m,<fuam celebrlll /,Ï6 'l'erJibru,ad cos ptrtiuere,'],,; cogno[wnt,(Y fyncerè
confitelltur 1 f!l' ex animo,jè impt<Tos, Cl' mllltù
peceal,omm mafulu contaminatos 1!Je : /,ü mim
remlf//o ptCCatorlHl1 contingit à 'Deo, protltrea
nulll.N'mrr'lm maximU.j eft do/lU, Cl' maximè
'1/~,dem ~e'I'n1èiojiu i'l mente iUiU.j''1 rû Je ali'l'Nel
putat,cùm 1111,,1 Jir,eamq; animi p,mlatem fib~
4rrogat ,-vt condwatiom de/i{forum ''luam protdieat "oeloeo -vir fana/M,fe p"'ere n011 ex,fI,met.
'jua 'jl+idcm arroStlll/ia 111/1/1 rfr deleffwbd,U.j,
miftriU.j nd,tl:colitrn2; beall,cl'II rjilrirmt C!J' p'i~mt i/l'il/titlm:'De/u e,ûm ejil rie/ltes implel bolm, C!J' dmites dlmitlit inalles.
',0-
Q!!.o
�2.H
EXP l A NAT l 0 r N LIli.
QE..oniam tacui. 'Proptma 'lu'ad aeliE!..
m~A celabam,ne~; illa,.." par erat,agno[abam.
;ramndiam , 0' l'te"am mil,i nm remitteba~
'DtM,itaq; ob eam cau[am;/J talltlU Ï/Jcideram
"tlam/tater",tconfeE11U anim: corporfJq; doloriblU ,Încrea,btli macie t~tabtfcc rtm.
Deliétum meum. Cùm an;maclllerterem,
filmllum e!J' d'j?imlliatiollem meam ta'JtIU mJ1" calamitales ;mportaffe,arl Mtrem,~m tibi COIIfefJiM pmI de peccatu e!J' maLefa[1 il meÏl:CJ' tam
mag/ljr.",~llleribU1 faluttlrù fuitmu(idlla COli·
f tfiio.nul/a tnim illterpefita mora mlhi omlle",
a,ûmi impietatem condanaf/;: ;ta'lue e!>l,mp/CI
meo, ~ I,ac II/a JiJlglllar~ benignitate acldll{1;
homints pij 'Veniam errarù [uù pof/utabllnt lem
pOTt oppowmo,IIe [ci/icttin diem ex cI,edifferm
Ifo gralliores pœlllU pend",,!, q'li,wiam fi '}'IJI
maiore a/i'}llo deli{fo (ommiO'o Jefe ilJ 11/lnc tutum ,ac trat'quillum cOI/frfi,onü portum reuPit,
ù profiElo,nlm magna all'lua temptftlU, al'}u,
tlllllio catamitatum (xtiterit, illCo!:lmü ab om/J;
detrimento,f,l" uhue permanebit.
anricis liber.lcionis circundabir me.
IIIIe/Z,gil Ilymllos) 1uibIU ipJc M,ratlU tI/i'l'lo
ptricu/o, or catamit</u, Deo gra tiM ageTt COli
Jilcller~t.
Intellcél:um ribi dabo. 7>eum i"durit r~·
lfollClmtem, e!J' tlperte docet, qllotlhomilles p~
wmlem bOl/am habeant, 'luod~ue de reno 'V,I.e
,urr;~
�l"SAIM.
l'AR ,~l'H.
CVM
ziV
turrimlo "on decli/lent ,id at/r/b/tendum mifer;"
codi., 'Dei,non "irlmi,aut lIiriblU iP[orum.
N olite fieri, Nobte( in']uit )a/Jimos> lIertrol
l.hi./innm, (!J' eup,d'tam", imter: ) permittcre,
at'luc etl"os,(!J' mnlos imit.lri, ']/Ii funl Tatioll"
exp{rtes ,c>~ ftenoTum dllrilla eO/llberi folent,n~
ferocittltc eXJûttllltes ali'luem ld!dttJlt.
A II.. G.
P $ A L.
X X X r Ir.
Hoc hymno pulch.rrimo dilf.rit de immenî. v~
le fapi.ntla,& mif.r;cordl. Dei.
'Pftt/mlls
X X X r Ir.
E
Xulr:tre iulh in Domino, reél:os decet
laLIdario.
oofitemini Domino in citharl, in pra!
terio decachordo p[allite illi.
Cantate ei caL1ticum nOllum,bcne pralli..
te eum iubilarione.
~:treél:ume!l: verbum Domini,& o.
rnnia opera eius in fide.
Diligit iuCliriam & iudicium,mirericordia Domini plcm en: terra.
Verbo Domini exli faéU fUtlt,& fpiritll
oris eius omnis ornams eorum.
Congregans (iCUt in vtre aquas maris,
panens in iher.'\uris aby/fos.
Tllnear Daminum amnis terra, ab eo
paueam omnes inhabitantes orbcrn.
~oniAm ipCe dixir, & faél:um cft: ipfe
mandauit) & cxtitit.
Domi'D
�~f6
EXl'LANATIO IN
LIB.
Dominus di{sip:lt confili:t gentium,irritas f<lcit cogitat ion es populorum.
Confilium autem Dommi 10 a:ternum
manet, cogitanones cordis eius in gencratione, & generationem.
Beata gens,cuius Deus dl: Dominus, &
populus>,!uem clegit in hœreditatcm fibi.
De cxlo re(pcJCit Dominus, & vidie 0mnesfilios hominum.
Ex lbbili habitaculo fuo rerpexit fuper
omnes habiean cs terra01.
~ linxitpariter corda eomm, qui in.
telligi t omnia opera eorum·
Non {aluatur rcx in multitudine exercitus,& gigas non Caluabirur in multitudine
roboris fui.
FaIlax egllus ad falutem,& in mllititudi
ne roboris(felforem)non {aluabit.
EcceoclIll DC)mini fuper meruentcs eu,
fuper eos,qui {perant in mi{ericordl5 cius.
Vc Cruac dmonc animas eorum,& aIac
cosinfame.
Anima noOn rpcrar in Domino, quonii
adiuror,& prorellor nofl:cr efl-.
Quia in co Ja:tabitllr cor nofl:rum, proprere.l qu \ cl in nomine [anél:o cius fper:lUimus.
Fiat mircricordia tu:! Dominefuper 1I0S
quemadmodum {pcrauUDus in te.
J X 1'1.
�P $ AL.
CVM
PAl\. A l' H.
2.57
EXP LAN AT 1 o.
~ia reGum e{tverbum domini.& omo
nia opera eius in !ide.Verhum eOlljiWudine
li"Z'ldi Hebr.e.e non folàm jignificat -voees ,/lM
ijulbUI eerl.e ali'1u.e fe»tmti.e fHlméld! jitnt,fed
tliam Tes ipfM,(9' faEl-a:,ta'1ue flnfui (ft IlIIius
")Ierjiculi, '1uic'1u,({ l0'lu'tur, (9' pr.tcip,~ domin""''luIC'luid We gerit,Td1um fanélum, (9'
fum fumma jide,O' .t'luitale eonrullEl-um rife.
D iligit iu!titiam,& iudicium. Q./lot,es li.
ter.t fllIlEl-d! I,.te duo -verha ill/eT Je (Olû/lnglll't,
jignificare folent optimtlm adml/linrall,{"mm
Terl/m -viam, (9' rationem, cùm fe,lice/om"ia
reAè,.,t'lueordme geYlltJ!ur,ac fùlrIl.lIu 1111l~m lam eft maximt proJlTla fi.mml moderalorû,(!)' Ct/JJélarllm rrrllm domm"cullu c~fillo Cl'
prouidentia l1atUra mmù, (9' /I.te omnù ml/",{j
puldmludo optimè rrgitur,colljèrual,trcl'Ie.
Omnis ornarus corum. Sie apptll,'1 [0lem,Cl' bmûm,Cl' Ttlr'luoru .."agctll/iu fyderum
fr.lgorem,lIIm illnllmeral"Ittll,llam .."im ftillamm ;/JerT,wl,/1''llllvm ccflrJYecies,·..,/(ltq; orna·
ta ;u(àtiabr/e JPeEl-aelllum mortab/au pU/7n.
~oninm ipfc Jixir. NIIIII ("'''l'/Ît )rft di.
El-u lam ",opinatl/m,at'1r1e T/II ra/JI Ir, ru/)/I à co~
gi/at/olle "olllmû tam remO/llm,cr ill omm me.
morla ma"d'lum,rJl'1/J ntl Dn -Volli/ltatcm,llu",m?ue ftaHm (XI Hat.
Non [aluatur [ex. Sisnijictlt, ne'J1'c .."ircs
r
�2.S8
IX Pt A NAT
rOI N
t
r 11.
corporù, ne'lae opes, f.:l' copiM Tlom;nihUl pT~
d~Jfo:ftd i,} [o/a 'Dei mifimcordia fitam tJJ~ ",iram,(7 ft/tltem omnium.
~cc ocub domini. Ex altera parte jttJj.
ciu7/} 'Dei mell/endum eft,vt l,centiam pccc.1di,
<7 omnem ,mpor/uni/atem, atque arrogantiam
f~g,amltl:ex altera,mi!ericord,1t i/1ilU confidere
oportct,ne peccalHrs velliam d,fPeremu1,prltfer
tÎm rùm n ..Ua fcclcra,alH malrficia tam magl/il
eiTe pof?int ,quitJ clementia 'Dei il1fimÏ1 parl/bm
BJaior ex/flût.
ARC v M. P S A' t. )(' x XI 1 [ l.
c.lobr.t bo: ,..,Idli hymno prouidcntiam, & li"" .. Iitat.m D oi crg •• os,qu; .cl cius miCericordi.m
confugiunt,at'Juo omn_s ad innocenti." ac pictni$
frudlllm adhortAtur.
'I)auid,tflm immtttauit rationem fitam coram
.4 bf7/}flecT,,~ eient el!1l1,f.:l' ahiit.
'PfalmUl X X X [ 1 1 I.
E ncdicam dominum in omni temporcJemper Inus cius in ore meo.
ln domino glorl,lbirur anlma mea, au.
dianl m.1nructi & Ixrcnrur. '
1\1 agnific:lrc dominum mccum,& exallemus nomcn ciusumul.
EX'luifiui dominum, & CX:ludiuic mc,&:
ex omnibus pauoriblls mcis cripuir me.
Arpic.i cad cum,&illuminabimilli,& fa
B
ries veflra: non confundclltur.
Ille
�1> $ AL.
C VM
~
A RA 1> H.
1f9
Iftepauper cl:tmauit, & dominus exaudillit eum, & de omnibus tribulatiooibus
eius [a luauit eu m.
Cafirametatur Angelus domioi in circuitu timenrium 'Cum,& eripiet cos.
Gu(btc,& vidcte,quod f1l3Uis dl: domilllls:beatlls vi r ,qui [perat in cnll1.
Timete clominu omnes r.lnéti eius, quoniam non dl: inopia timentibus cum.
Leones inopes fluat, & eruriunr:inquirentes :lutcm dominulTI nullum deficiet
bonum.
Venitefilij,:1.udite me, timorcm domioi
docebovos.
~~ cft homo, qui vult vitam, ddigit
dies viderc bonos?
Prohibe linguam tuam l malo, & Jabia
tUa ne loqua mur dolu.".
Dil1:m: 1 malo,& fat bonum:inquirc pôt
ccm ,& pcrfeqlleree.lm.
OClIli domini [llper iufios, & aures ci us
in preces corum.
VlIltus domini fuper f.lcientes 11111 a, vt
perdat de terra memoriam corum.
ClamalicrUnt iufli, & domil1l1 cxalldi~
tlit eos,cx omnibus tribulationibus corum
}iberau jr eos.
111xtac(l:c!ominl1siis qui tribulato funt
corde,& contritos fpiritu faluabit.
,
:1.
�2.6'0
l! X l' LAN A T J 0
J N
L t 1!.
Mulra! tribulation es iullorum,& de om
l'lihus liherauit eos domious.
Cullodit dominus omnia o!fa eorum,
vnum ex his non conteretur.
Occidet impium malitia,& qui oderunt
iuftum ,deuallabUlltur.
Redemit dominlls animas {eruorum
fuorum, & non deuallabuntur, guicunque
fperantin co. ,
EXP LAN A T r o.
Cùm imtnurauit r:ltionem {i,.lOl. Id cft,
,ùm fimlilallit [e incidijJe in in[a/ûamJ'Vt ~x peT;culo eapitu euadmt. Ea h,floria {crip/a cf/"
in "ltrÏ<l 1{.egt/m. 'Ne'1t/ t II/iquem mOlleat 'll/'ad
tO loco TCX 'Pal<fHmOTllm "pl'ell.tuT Achir,
'lu.em 'Dauid Ilominat .Abimeleclmm:'Vt enim
."ereres .Aegyptiomm rtgrs 'l'Ocabf/llhIT 'Pliaraol~es,ita 'l'er/fimilerfr,principibIU 'Pa!off/ino,.um .Abimeled/u eog/lomen/um fl/i/fo.
Bencdicatn dominum in omni tempo-
te. Id tft,non mi/lUi Tt~U1 adlurfis q"nm [ecUI.
dii.[emper 'l'tro (ft, eUT I)~mi/Jrs l'ij maximtU
Deo gralÏtU .aga/lf, quaI/do nd/il ipfis eumire
l'0tpft 'luorl nO/) mag/~um aJferat ar/iu/olell/,.".
IId [ahttem.
!.cceditc adeum. ilOCffi fumma cu", fiel..
ria ad ~i"1 mifeTieordltl'" t~fi~'l.'teJv d/t ')los 0-
mlli perieH!o ur ea/amilale [,btTabit,ne'l; fil/f~
'ros in lenebrH errorumJO' 'gl/oran/le ..,trfori.
Cafr
�PsAL.
CVM PAltAPH.
161
Caflrametatur Angelus Domini in cir.
cuitu timentium eum, Hoc ira e/Je,EliJ4!i -va~ù pr ..Witiflimi fal1um comprobauit!cù,rl en;m
,1l,tU capiendi gratia magn.e syrorum copitt:"r
bem 'Dotham obfed,/JenM:9' ob eam cauJam mi·
nirter eiIU ftarflu e:;' debilitatIU met/~ eITet, -vir
fanéltU à'Dea precattU eft,'Vt qu.eipfè ceTllebat.
minrrter 'l"0'l"e cerneret!tum ille circuncirc~
profPicims,l7Iontem cuyribtU ~neu plenum "i·
cfet at'luee'luitibU1''lui pro falute El,ftfi propuglJ4bant, C7 ipjilm tatJ'1uam muro firmifllmo
1mdi'lue[epiehant.
Cu{l:ue,& videte,quod îuauis en: domi.
nus'!0a1ù tnim ($' ql/anta fit bonitlu 'Dei ,nen~o ;lItelligere potefrmJi expertlU,C!J' 'lui bmeftCla ab eitU ltberalltate fibi tributa dIligenter
IIltend,t.
Timere dominum omncs fanai dus.
Timorem 'Dei fo/ellt appellare 'Vates falléli Te.
lurmtiam aduerJlu 'DeMI/ ,aJ' 'Verum ipfÎlu ml
tum,($' 'Vitam {egllm dit/ilJarum frud,oJam,at'lueamalltenl ,
LconC!s. Sic appellare 'Videtur Ilomines potm
tes ,(/c "iolwlol''1ui ,n{i,m,ores prd!dd! 10co1Ulbtnt,al'lu, oppr,mer. per ",m folellt,IIoc capitale,e:;' pef! ,ferum gtIJ'u IJommum "ir [anéllH
comparatleoll/b eu et/am in 'Pfalmo 10.
Venitc fiJij. ][ortatIU [tlcrat adrt/igiollè' et
p,etatê',mmc dmt 'luium in reblu illil cOllfiffat.
o
t'
:J
�2.6'1.
EXP tAN A ,. rOI N t lB.
Inquirepacem,& perfequerc e:tm. ll1uJ
'JI/idem in primi! 'Deu! ab fJominioll,! pijJ Te'lui'Fit, "Pt maJ~[uctudinem, 0' le/lÎtatcm animi colant,Cf)' '1:tantllm ils ipfis ({l" parmI rum omn;,.
Im1 fJominibm omnilH/s gencmm fJabeallt :ji·d
',oe pr.eftare, ardllllm, 0' d,ffmlb mu lII (ft:!O&
ca,,[of dif,,{;oTllm, 0' ~fftnfionum ferè felllper
tx,ïfltnt,It'I'I"~ primum rumm~ d,ligen tia 1Iejl-ig,w lla eft ~·i~, o!!)' rario''l"cmadmodum poflimu,( fHlne pli /cllerrirmml,o!!)' du'/nft,mum pittatis flla .. m eapere:dejnde lIoa mil/ore (flldio ra"
tenrlwdum eft ,lit ipfuni capiamlu, ;and.ft pacem 'l"ctrere:l,or eft,ip[um pcrF'1rû. sed ,ùm 0ml/ia rogitaliolle,.wmIQQ; lI,fIrauer;s, 1111 a dtmtaxM rario ÎlU/en;ri poteft fmiu{ce Jiuin; bon~
confeqtunclr,fi .lmitl"",IJonorem, -vitam, 0' 17,1malla onlll;.J eOllttnm,(1,ré'luein flrtlitl/té 'Dto
piè,[allf1f1; clrces ,at']; il/;(# g,ratia,llIteta~; cO/Jtt/lttu,reli'lJ/tt r.tterÙ d!quo ac Memi a/}jmo cm
ced,tJ.lI cfC amem tlb ~ 1 cfflci pofJunt''luroul11.j·
"itllm foum 'DruJ ;mpertiuerrl:Ccfteri IIC'luc ta
~xe'lu;,lIe'lt/C mm 'Dca,ue']; tum 1'0mjnj~.u,llt_
<J1.e {cCl/m ipfi paeeTIl(,abere ~ofJulII.lttl'1:ltlloC'
l'r,e'itamiftlTlwm dOll/lTII à'Deo t'ctere d,bem,"
Cfll; flltll lX omnibm 0' paCtm,CY ulera bOll"
Ijbtrtl/it8r,mlmific~,prolrxécl'.e largirur.
Iuxr.t dt domil1l1s iis,<]ui cribulato rUllt
corde,& contrÎto9 rpiritu L'llu,toit. Sic a/,1!t/JA~ !Jgm;/Jcs Filé/oS, al2Ut aJ)I,E1os clIlamiw~
�l'SA·t. cVM PARAI'H.
16J'
'alt, (J)' mœrore, <J.'Û mifericordlam 'Dei fi,ppli~ter impiorant: U'Pero ilbentiflmè folet mifor.",opitulari ~r"Jcipere rkjèndeudos, <j//os IJommes deferl~runt.
ARGVM. PSAL. xxxv.
Jrnplorat ",.. ilium Dei aduer[us inimicos, in
fctlera.&crudcllutrrb magno im,ectu or ...
q~or.um
tl./lU inuebitur ..
1>rlllmU(1)a~icl
x X x v.
ydica d0':1 ine iniuriam facientes mihi,
me.
1Apprehendearma,& [cutum,&
eltuige
Impugna Impugn:um:s
in adiurorium mihi.
Pro fer frameam,& conc1ude viam aduerCusem qui pcrfcfjuulltltr me:clicallirnx'
mex,Calus rua ego [um.
.
Confundantur, & erube[cant qlla:renrcs
animam me~m.
Auenantur retror[um,& confundantur.
cogitantes mihi mal a.
Fiant tanquam puillis ante fadem venti,
& Angelus impellateos.
Fi :mt vix illorum tencu ra: & lubricl1m~
Angelu~
domini perCequaturcos.
~oniam fine caur.l aoCeon ,lerunt
mihi
fouc am IaqlH:i Cui, fille caura feceruot foueam anima: mc:r.
VeniJt illicalamit:\s, quam ignorat,&
captio,quam abCcondit,:\pprehentlat euro,
t 4-
�2.64 EXPLANATIO IN LIB.
& in calamitarem ipfa~ cadat.
.
Anima .luté mea exultabit in Domino,
& la;t~bitur fuper falutari fuo.
Omnia oil:t mea dicenr,domine quis fimilis tibi?
~i eripis inopem de mallU fortioru illo,egenum & paupcrem adiripiétibuseu.
Surgentes tc!l:es iniqui, qua: ignorabam
i nterrogabant me.
Retribuebant milli malil pro bonis,folitudinem anima:mea:.
Ego autem,cùm ipfi infirmarentur, in.
duebar r.,CCO.
AfRigeb~m in ieillnio an imam meam,
& oratio mea in unum mcum reuertetur.
~lG lm icus,& quaG frater meus effet.
fic incedebam,fju aCi Jugcl1s matrem, contri
fl:atus incuruabar.
Er ipf1 in calamitate mea l:rtati funt, &
conllcnerunt, congregati funt contra me
abieél:i homines,& elfo nefcicbam.
Scidcrullt,& non Ptlueru nt Cllm a{fcntatoribus deriforcs par:lf1ti,frendebanL' contra me dt!nribus fui s,
Dom inequando rcfpicies?rcfHtue animam me.tm malignitateeorum, i leoni.
bus vnicam meam.
Confitcbor tibi i Il cccJcCia magna,in populo multo laudabo tC'.
a
Ne g31
�P SA L. CV M l'A 1>.. Al' H.
16f
Ne gaudennr de me,qui aduert:,ntur mi~
hi iniquè,qui oderut me gratis,ne annuant
oculis.
~oniam pacificè nOll loquuntur, &
conrra manCuetos terrx cogitant dolos.
Et dtlataueruot fuper me os fuum:cHxerunt,euge,ellge, viderunt oculi llofhi.
Vidilli domine,ne Gleas, domine ne dif~
cedasl me.
Exurge, & intende illdicio meo, Deus
meus & dominus meus in caufam meam.
Iudica me [ecundum iu!1:iriam cu:lm domine Deus meus,& non gaudeant de me.
Non dicant in cordibus fuis, euge, euge
animx Ilofira:.nec dicat, deuorabimus eli.
Erubefcant, & confundanmr fimul,qui
hrantur malis meis,
• Induantur cOllfuûone, & pudorc, qui [c
erigullt contra me.
Exultent,& Ixrcllcur,ql1i volllt iufhtiam
rncalll,& dicanr (cmpcr, magmficcmr dominl1s,qui voluit paccm fc.:rui Cui.
Et lingl1a mca prxdicabit iuftitiiî tuam.
tota dic laudem tuam.
E
~
PLA NAT l O.
E c concludc viam aduerflls cos. IIoflil
immanu Ji~rore i'lcitalttl f~Pl'llCem umm in[t'1 lill/r,altu dom;lIe tete t/ll armllltu ob~ct,at
<j',wcr intm/ude,lle muon;;'']ui pofM.
r 1
�2;66
EXPLANATIO IN
LIn.
Veniat ill.l caluniras. Suhi/a (in']/lil) neC
epi".: t,1 ed,/mit.tl adutrf"Ti~m meum oppri~
f1Mt, (9' 'lUlU il/ficl'M m",; compm'allit, ~s il1ftdlfs c"pi.ltIlT ipfe. JJ.tc mltem ma/a l'recal/lT
Sall/II/ommi per'/lli.f?trllo atque impio,à quo inj11ffè capile 0' fortlmûoppugnabawT.
Surgente5 tcfl:es. Q..I/erill~r de IJominihlU
n ef4r~s,q,~i fa/fts CI';mwilJtI1 ipfum OlltTabo1llt!
painde 'luaft rez,mm appel eret,ùJ' illft,lltu '»i,,,,
Sa/llû paraTtt.
Solitunt oem anima: mea:. Q!lcri,ur fe in
ca/ami/are ab ~s proitf1~m i!!l' derelh'1/1m, 'l"t
peTfffgÎllm ipft 0' folalil/m pT<fbere rlcbebalJI.
Et OTatio mea in linum mcli rcuerrctur.
Id eft ,ad meum FIJElum rdtmd"bi I:fi tuim 1111m4U;MJ mea 11111,;, Im/lj "ft,~ filil apud inimi,os,at ecrit prodtrit apud ·DMtm.
~afi am [cus.
in;;11 ca/ami/ate alj'lIM -ver!arê'/fl.r ,fimi/ilcr 'OTum "iecm do/cbam,
(9' incommodü commOilebar ,ae Ji ar{/Iftimo lIe, eftltudmil ..,,;ncu/o mler 1I 0S copulat; effemlC&!
nt'l'Ie allIer affli[fflbar,ùJ' in l'illalortlu[ft, '[;,
ia'cbam, ']uàm ft cllllTtflmlflm m,I,; l'armlem
enm
amtfiffem.
Et ipli ca).l.mit.lte. 'Narrat,qll'Im pr.te/a, .HlJ filli grallam retuleTtnt l'rot,mta huma.
mtate,O' htllcjicio.
Scidcrunr,& non filuerunt.ztlt(/", 'l'trho.
rum cOlltl/nulqs mclMtraruf.ftc t:l>lplallRt hl/ne
lo,"m
�l'SAt.
CVM
PARAI'H.
1ô'l
locl/m .AbralJ4mul Efdra.
Dcrilorcs paraCiri. lIa rxpreftirmu ex Hebroto , fenlmtiam FCtlti : fi emm -verbllm "lIerbo
'YeJ.lerre 1IOllliffcmfU;vertCllrlllnl eTat, deriforu
plaCflllot;-nrùm lJOC 1It dpl/d }Jebr<fos eft elfgas.
ita apt/.lIIOS lIlep/llm fuijJet a/que o[,fmrllm.
Domincquou[gue . .Q..lWuJque fines homi.
hes perdltos ill meu miferiM tam crudfilter ;n.
Ji:llolTe? 'jUOllhae Ii[orum frelera impunita , /ltq:
illUlta~aliere?I"m '1""'Jo llilhibe mifericordi.am
in ra/ami/ate f/lpp/'cis 1IIi ,iam proplll[oJo ill;lIri,u,
ptrn;ciern,'1"am 7/,'/11 dies 1l0{ftlt]; machinantllr , CJ' fahttem m~am ah omlllb:M derrilEfam
prohIbe a~ impett., c:r feritate lJominum immanil/m ,0' ht:rbarorllm.
N c ,tnnuant 0 ulis. Id Cft,lIt miferi fortlltÛ! iU,rrlallt.
Viderunt oculi. !2.!,o./[ci/i cftrtmmultum'l'le optl1l1imll1,l~imjrum le afjl,f{1I m,Cil 1.1nlÎto[ ..m,loJocl'Tymi10' P1I!Z'rorc pmlltllm.
Vidi{h Domine. ]l'HM!i (eTIC, qtlàm arcrbè,qllàm /ottè,'{!7' il)ro[etlt~rjllfidtent i» fortunM
mCM,llf q~iI![o d,ftimtlia, fifille CT/tde[ittltem lib;
d'Jj>"ecr~.n é1lC me cltJi r,1$ m ttmti! mn/u.
Eugc cuge animx noflra:.Zd rft.iam bme
'l11bet, ntlnce:xu!tamtU
Irl1lfclio , ntmr Irillmpha1 1~
6
mfU,ljtlanno lue n[j1I.'/um,CJ' /,ercl'fl~ "Jrlemu,j.
Exultenc& la:tentur. LIbera me tallilem
~ s rallimifatlblU"~f 11om;nes ,ljtli [nl/ellt j.,..
N
tlore,;
�2.68
EX l' LAN À T l 0
IN
t 1 B.
flOcen/i.e me<f,txultmt,C7 I.etentuT ,C7 t,bi g14tiM aga"t , qu'ad /tIo beneficio rebq"llm ")Iitam
m pace,a/que otio rI,ûri colere pof?im.
AROVM.
l'SALo
XXXVI.
D.[cribit cogitationu &: fafra impiorum , cl.
incl. cIcmcntiam &: mifcricordiam Dei laudibu.
l'ro[cquitur.
D
'Pralmll'
x xx V I.
Icit, iniqllitas impij in medio cordis
en
mel,qllèd non timor Dei ante oculos eius.
~oniam blauditur fibi ipfi in oculis
fuis vcinucniatur iniqllitas eius ad odiuro.
Verba oris eiu~ il1iquitas. & dolus: 110luie imelligcrc:ve bene ageret.
Iniquitatem roeditaclIsefl: in cubili fuo,
articit oro ni vit non bonx,malitiam autem
non odiuit.
Domine v{lli ad c;rlos mirericordia tua
abyifus rouira.
Ilomilles.& illmcnta faluabis Domine,
quàm prccior.l cil: mifericordia tua Dell !
Flli; autem hominum in tegmine alafilm tuafllm fpcrJbulH.
S~turabuntur ahvbertate domm tua:, &
torrentc volupeatllm rU.Hum poeabis cos.
110 ni am .tpuc! ce ell fon . Vltl: & in luwillc tuo videbimll lumen.
,Extende Dominc nufc:ricordiam {cicntibus
�l' S AL. CV M l'A Il. A P H.
7-69-
tibus te,& iuflitiam tuam iis,qui reél:o fune
corde.
Ne veni at mihi pes fuperbia: , & manus
peceatoris ne moueat meL
Ibi cadent , qui operantur iniquitatem,
cxpellenrur,nec poterul1t flare.
E x l' LAN A T J o.
Dicit iniquitas. Julera (inquit)impiomm
tan<J"am pro Irftimolllo dlClmt animo meo, nul·
10 II/OS mett~ d,u;,,; llllminù fangi.
~niam bliidiClir. 'J),'tlmp~ infceleribsu
fibi blallC{ittntur:e!J' placél"d Ciifètp,unlur ."t j,.currant il' orlil/m,ojff/ijiotlt q; 'D ei,ar~;llominu,
Iniquitatem medir:lrus. Id eft, no[fucum
animo ji/o cogitat''ll/id in 'Deum, M'lue homi.
nes ~eccare poflt iT>terdm.
Domine vfq; ad C:\:I05. C~m tanta fit in f,o
min/blu improbital,injinitu lame.. {>tlTtiblU ampliorefr miforicordla lua,'1"'( ,Ilorum fceleTtI, 0'
jI,'gitw ItlnttlleJ1/lm{ine loleral.
IufHtia tua Geut montes Dei. Id ejl-,partft
ttltit/,dilJe monlillt/&excelji(?lmü. Hebrota ,n;",
lmg'M .ImilJum folet appelLare ,9"i' 9uirl {/"'1".
in gr/ICI a px, elll I.pC 1Iocal parntl,jiml 7>ei IJortos tlmœT>lj?,moJ,rxcrcrlu 'Dei COplM maximM,
item cedros 'De, arbores l'rocerM , Cl' [ormo[M.
TudiciJ tua abylfus !nulra.ld tjl-, profim.
cl'fltnlO "'tlri jiwt fimilitl. cùm autem iuSlitia
'Dci,e!J' illdt,ia dimJintclligi ",,~h con{rl/lI/1~, V'
l'rOlli
�17 0
! X l' LAN AT 1 0
1N
LIli.
prollirtentiamipJilu fumma[apientia ,frlmmd'l.:
bonitate rr5 /mmtll//u , C7 omllft/! mundllm gubemanri-. 'l'ia de rcd,nl/m rfr ,n eXplalMtlOllt
PFrI. 33· 'De m'fcYICor'/,a 1{.!7 -yeTi/ate eil,[dem
explical'imut ir~ rxplalMtiolJe 'Pfol. 2. 6 •
Hemïnes.:il jumenta. 'l'II (In'Jlrit ) 'Domine /Iomilles ,0' ber? iM increrUIJi/i bondalc' [11freutiU, C7 omni all;7IIalltitml gencri JPirilttm,
l'i/dlllqlle largiri$.
Filii ;lutr.m hominum. 'Dixprat, 'Dmm
nOIl{o[,'lmlJlmlltIIO geneT; ,fod btflqs mnalJter
con/illere,,,, prouit!err:.m, Coffcnd,t ,bC/Jeficmtiarn citH pot'ftimum illuflrem,1{.!7 f.:llltarem er.
gl/ /IOIIIJ/ltSCxlftcrc , 'l't/I'l'HJIII ad cogllofcm({lIm ,C7 colendum 'Df~ m, 0' ùeatam -vrMm ab
BO CO/lJe'l,uml.1m IMI; ,aptf '1'" Jint.
Samrabunrur.lnttlltgltlJU'Vcrbù, fOS 'lU;
fe fillei,ac till-I.e 'D,'; commiflTllnt, maximis bemfi' qs,C7 ",ulleribU4l1b ,[[0 nffici ,m'IlIe,d [0[,~m il, alttra iU" 'Vila, q/I<C f~mpjurna (fr ,[e,l
lIil/m il, {,I/Cbreulftlm.1, C!J' [ugaci.wacl'fllt enimftlij 'Dei,atqlit om/llu", Tcrl/m Tlomini,V'
n)iritl~[.mno aff/Jli '»itam c<I'leStem m corpori'bl" lllimallis imitantl/r, C7 mllximù p'lT/ftimlfquc Ile perpelUij 'VOI~p tl1llbu.ft"U/lll/r,
,Erin lumine tuo. Idrfr J mmfPlelJ.{orcogm/lonis IU,f -vber;or I/obis ,1Iux~rit ,llI/le demllm omll;um m~/ortlm Imtbr.e [aeef{mt, V'
Ila'riJlimaT1~ • pJl""crTimdm~; Jilmmi boni Ir...
J
fer»
�l'SALo
CVM l'ARA PH.
171
c~m
intrieb/fll/lr,ttÎ']v.ein peT/mltt/m ftuemlfr.
Exrendc mirt'ricordjam. VttrlS tu 'luirtcm
bonitde tlM artl~erji# omnt /lOIn;num gmm, [rd
tamenilla /argim, 1!7' profItlen/im manat ad /,0.
mines pio$,C7 illfl'Iiit rtmmJtes.
Non venin mdli.Ne pertes [.,perborllm ,&
"iolmtomm hominum r/llhi propinqufnl ) focl
iaorl~ 'J'/lefa 'Vim, C7 [MoTem à me prohil,t , 'Ve
pop- maximM ~rllmna-J) Cl7' calamrtates ali~
'lf/ Rudo ']Ilicta,(!J' tTmJ'juil/a mmte confiffam.
Ibi cadent. lb~IIc 'I1 erftru !t~t1I in exp!a"atio~
ne 'PIalrr.i 14-intcrprctaliJ..mm.
PARAPHRASIS .
C~leratmf~ ta/Hram pro testimon;o di"';!
anima meo,lmllo rl/H m metu drr/ini IIIrmintS
folngi.
. lit Ï1 'juidem dum fthi in [ce/e,ibm 1&ftagit~s
S
fm/,udenler Impi{cl; !'/fmdltllr"drol1fo'luitllT, ,,~
i" od,um 'Drl!Jom ;"u1; arerb,!?""um "'tlu'rat.
NI/Ill/II co {ImpIe" ,mini[yllcerum atlt canrli
dum.'1/1ic'11/id lo']ultur ad Fa/ldcT/1 ,art inill7iam
(!J' IIrrnici,'m '!pe[fat alteriu-s ,n/1; rc[fe (9' Ja~
Z",lnritlT ':II/mollwtes aue/lt ; 'l'IltIt7/10 ad grl1uif
{lma '1//,e~; {<retuor.1 N/Ho furore ;1IC1I(/HU Ta~
flll~r 'l'I rol.1 IIotl t Cl/m a'Iimo JiIO ceglttt, 'lu/cl
IIJ. 'Del/m aJII!Jom;IIes prerare poftJt mlerd;""
Cù,m taM(/ fit;1/ "Om;l/dmf improhitM, II1fi~
,,;tÎ1 tamen part/bul an/piloT ~fr Til/fol icord/I&
J'iii 'Dom;Jle, tju~ illorum freleTa 1:9' mtll'.Jici"
fall
�2.72.
EX l' LAN AT 1 0 1 N
LIB.
tant4lenitlldrnetolerat. Nimirulongift;mè Id.'
tif/rn/que bonitM tl/a, (!7' ab infim" terr" ad
Jummllm CŒUlm -VJqIlC pertinet.
sed C!l' iuf! ;tia tua "iucÎt altit,uline monteS
excelfifimos ,at'lue altior rft profundo m4ri : ~
jUa 'lll!elem flCit, -vI ptecala homillum 'l/Mm,"
capilalra leniter [era-s:/14Carltem coll/umaces, et
j'l "it ~s ohf! ;"ato a/limo perfcueralltes PUIJit.
Q.;<àm pr,rr/ara 0' commemorancla ef!' mi[eriL'ordia tl/a 'Domil/e, 'lll.e honllnu (!7' îumenta illcred/bd, bOllit,tte [rStt/ltat, ~ omni animalltirlm gcneri JPirrtllm 'l'il,{m'luelargilur• .
7ÎH]uldem 'Dommc pecl/dlDIU eliam Cl' f~
,.ù am(mlrftrmèconflllil cr pro"jeles.!erl '}/I" paf
fitexplle'lre drcen,{o, 'juMol'es ~ copiM,quallt4
commod.t) qlûm magnM q/la'm?; l,oneftM "0luptal es !Jomj'll/m -vit.c compar",r? qU4 ')1ero bo
"a I)ios o (al/l:10s homillcs, ill//l" tlla domo CAllefli Cl' flmpjteY/Ja manmt,ttI t.:ll,a fI/nt cr tan
la,,,t /lit/la 'l'il ÎtJgcl/ij "pel pr,tftantiJf/ma poftrt
i/lol'/Im exceliclII;am pr.eflflll/idm'lric cogitallolit (Omrit{/,.
SClitcer h.ec ,']u"m "pi I/il/l m ;,. terril, uOn "ifor/ mors fit: fll']"e rd 'll/oel oc"lu ceTl/imlu,
mn IllmCIJ,{'tcl Iwebr.e {lmt. At cùm exul; corpOTlUII! ;'1I{O
tllIHlllllam l't.1tllm1am migr.1uerirlllU,,,,nc cx rllo Wo fOllte a"g/~'i!Jft/mo ",fam
"cram cr frmp; terllà IIJlh ieml4f. C:J' (",ni J1'lc~
dor coglllt;olJtltrU pltnior C:J' 1'b.rioT neb", l/lll, :ceTt~,
'a
J
�l' S A L.
CV M l' A 11. A PH.
173
,t/me demllm omnium malorum tcnebr.e
faceJfm t,~ claTlJ?,mam pulclleTnmdm2; fum!lttfÎt
m/boni {t/Cleminlllef,;mM.
IlIterim ,d/ml il~ Ilac -vltaFo1gi/i mifera'1; 'l1tr
[amur, ... tere tu Ijljidw~ bOllltate tua .. dlle'f""
omne f,omim~m genlU:fodlUa lamm largllu Cl'
proJlllentia1 manet ad flommes PIOS , '0' lu$l,t/if!
amantes.
Et 'l"ollÎam omlûa redundiit fUf'proù 0' ... iol~lltù homilliblU ,Ilorum lju.efo -v,m U' jill'ortm
Il mepToI1lhe,'l1tpof1' maxlm.u otrutr",.u (!J' la.
bOTtJexlMtlftos,ailljucm tTan'l'HU,.m
cr
'l",e-
Clm, iJ.ltIlUm duaTe poJ?im.
Set! 'luttm 'Volent impq crlldeliur ~ nerari~
clebac"JtlIII~r mbolJos.,am;ar, 2, en;", ex afto d~
g,m.ttù grad,~ pT"('1pltahunt~r. En loeum
c,o, ')Ih, IOfmenra,C.,rlel , m,ûfofl~m'1/1e IIll/o,en-
aJP'.
',um f4l~gurnem a,erbo jhppl",o lliml.
A 1\. 0 V M.
JI S A L.
X X X VII.
'HortMurpiol, nc grRuius commollc!ntur r'''ul
("undis improborum,quippc qua' tin' brwcs, & fu gaccs,& (\laiora illis fupplicia parlftnt: c(,m 'c ont'HIO
hominibusvltdmcum fi le. iullltiaqllc colcn-
tib ... nil1l1 mRlt poflit euenirc nec VIUtl, nec mortuis.
TfalmlU'Dauicl
X X X VI J.
N
01i irrirari ,proprcr m.llignanres,ne'lue :rfi1ulens f.1Clel1te~ iniquirarem.
~oniam t:lnquam gramen velociter
$
�174
! ,CP i.A NAT ï 0
J N
LI B.
fuccidentur,& quem:1dmodum olera herb arum cito decidenr.
Spera in Domino, & fae bonitatem, &;
iohabira terram,& parce /idem.
Deleffare in Dominoi~ Jabir tibi petitiones cordis mi.
Volue fuper Dominum vÎameuam, &;
fpera in eum:& ipfe f,jciet.
Etedueet quafi lumen ju rti~ilm tnam,
& iudici:t ruatlnguam 1l1cndicm: ta ce Do
mino.& expeEta eum.
Noli irritari proprer eu01 ,qui profpcntur in via fua , propter llDminem facien[cm iniultitias.
Deline ab ira,& derdinquefurorem, no
liirrirari ,vt maligneris.
~oniam qui mali nanwr,ex errnin:1·
bUl1tur,e 'pe:l:antcs ;Illccm Dorninurn ipfi
lla:reditabunt terram.
Adhucpufillum,& non crit peccator:
templ:1beris locum ci.us) & ipfum non inuenies.
ManCueti autem Jl<J::reditabunt tcrr:1m J
ale delcaabunrur inmulricudincpad .
Cogitat iOlpius contra iullum ,& firider
<contra eum dcntibus li.tis.
DominL\S aurem lrrich:bit ellln,quonÏJm
1'1 [picie guècl venicr dics eitl!.
Gl~dium eU:1ginauerqnt peccatores ,in-
co-
tA.
�l' SA 1.
CV M 1'.A R. Al' H.
2..7;
tendcrunt areum fuum,
Vt profl:crnant pauperem,& inopem, vI:
trucident rcél:os corde.
Gl:tdiuseorum introihir in corda ipfo~
rum,& arcus eorum confringerl1r.
11clius dl modicumiufl:o ,quàm diuiti.e.
pCccatorurn multa'.
~onhm bracl,ja peccatorum COnte~
tentur: flillentar aurem iullos o o 111 ln us.
NouitDominus di cs irnmlcl1l:ttorum,
&: h:x:rcdirascorum in :x:tcrnllm erir.
Non confllnclentur in rClTI'pDrc 111 310,&
in dicbu~ fami sGlturabuncur , quia pccc:ttores peribnnt.
Et inimici Domini velut adcps agnc>rUm abfumentuf,cum film 0 deficient.
Mutuabitur peccarof,& non foluer: iufius :\urem mi rererur ,& crlbllic.
~a benedicentes ci h~r(:dira~lll1t te1:ram,malcdicentes aurem el di fpenbllnr.
A Domino greffus hominis dirigecur,.
& viameius volet.
Cùm cecidcrit,non collidetur ,quia Dominus ruOenrat m :U1UI11 cius.
IUlliorfllt,cti amfcnui ,&nonvidi iu":
fium derdiél:um ,nec femen eius qu:crens,
panem.
Toradie mireretuf.& commodat,& f~
lncn illius in bcncdiétionc erit.
�').7 il
J xI> L.A NAT tOI N
LIB.
Declina:l malo,& fae bonum,& iohabita in Ca:culum Cœculi.
~ia Dominus amat iudicium , & non
dcrclioguct Canétos [uos , in œtcrnurn COIlferuabuntur.
Iniufl:i punienrur:& Cemen eonl peri bit.
lu(ti amem hœreditabunttcrram,& inhabttabunt in Cxculum Cœculi Cuper eam.
Os iuih loquerur rapientiam, & lingu~
cius loguetur iudicium •
• LexDeieiu ~ in corde ipfius,&nonvacill abunt grcifus eius.
Confiderat peccaror iuCtum, & quxrit
mortiflcare eum,
Dominus autem non dcrelinquet eum
in mamhus eius, necdamnabit eum , cùm
iudicabltUr ipCe.
Expeéta Dominu, & cuCtodi viam eius,
& exalcabit te, vt hxredirate capias terr 1:
ex;cerminationem peccatorum videbi~.
Vldiimpium Cuperexalrarum, & e1euatum ficurcedros Libani.
Er rran{iui,& ecce non erat,gua:fiui eurn
& nOIl cfrinuentus.
OhCerua innoccnrem,& attende iufl:um,
quoniam ad extremum crit huic viro pax.
}niuiH autem diCpcribunr,:ul extremum
jll1pi j exterminabuntur.
Salus autem iullonH Domino, & fortitIIdo
�l'SALo CVM l'ARAPH.
'1.71
tudo eO: eorum in rem pore rribularionis.
Et adiuuabit eos Dominus, & Iibcr:tbit
cos:& cruet eod pt!ccatoribu$ ) & [alu:lbic
Cos,quia Cper:tuerunr in eum.
li x l' LAN A T 1 o.
Fac bonitatem, & illhabita rerram. Id
~ft.fi e.lm 'Y,rtllte,C9' ptetatt "\Iixerù,cerlum l,a-
belo,te dom, tu.e-.itam plaeitlè ,C9' tran'l"IUè
ad [enr[fillem pCTrlu[frmm~ : ,'oc enim promitht 'Deus ln IfY,.OIM f,d"YÙ fui, ~od 'Vero fe'I"itur, (:7' pafcrft lem, r,,,,Lt.e fimr 11/tiU$ i~ri inter ..
pretaliolles, Expial/atores flebr<t., allj 'jludeln
/etrlinr na "\It nOI , C9' 'Dau,dem allwt ~ s "\IeroH
a~/lort .. rj I,ommes ,"\II 'Wlml/l11 ill/end,tIIl potlffi mIIm a" eM re s.'l..,OIM air r..r ,allg-fi;'2; fit/IIcia,(7 pietfl,l adl~.rfiH 'Dellm : a/~ 'VeTO ügunl
paFe fide,Îdq; frlterpretantllr m fUJnc fentrntiif,
nOI~ effe puta'lclu"" [atÏ<f,fi 'Y.rlltlpm, 4e pletattm
ipfe CO/M , mJi diligenter operam des. -.,l'''Tum
rer..m d.fclpLm" ,C!J' milout,one air os CI/am aIM,'}U' rft 'VnllJ f.liutarû, cr propT/1M , {uau,pi ..
7II,~fq; pafflM allimorum.
VO!lIC fuper Dominum viam tuam.
.u.1M
Id
eft" orJI",~"da
fiele, le,ac IIiIJ omnla,4f2; ex
tllU IJomtate l't llllo.
Et cducct quafi.ld'fr,nddu clar.(llmam.
prolJ/taté tuaapuJ .mnes.
Tare DOO1lno,& expc a eum. lIoc ~fr.
ill rcbu1 acilierJis lJ."ie~1M efto,at'lue of']" a amTllO
3
(!r maXIme IUI/ft,em
�'!l.7S
EX l'L."NAT 'IO IN
LIB.
tXpeEla, -v!'!uc d/~m ipfo 'Domimu libiJi,bl/miat.
SlIn,[ü ejHlla dmina Efai.e fentmtia,I»jilm!io,
C!l' JPe ~rit fortitudo 'VeStra.
Nouic Dorninus dies imrnaculatorum.
1,lefr,iUoyum "it,econfu!'/, 0- l'Toui.let.
Velut adeps abrumentur. Hoffiay(yadeps
."oraci flamma con[umituT, 0' pmè 1/1 nI/,ili/. ,t:
fimililer imp ii,C7' hoffes 'Dei fimd,t,u il'teribiÎt.
1\1utuatur pecea or. 'Pulc/,errima collatlO,
lj/la 'Vir [an[f'M demonftrat ,etiam in ijs, 'Jule po
t/dariler bOlla for/uI/of mmilltrnt'Ir, 'Virum j,••
ftllm cr probum long} meliori cOIII{iûono efJè,
'luàm improbum,o Ini,lffum. HIC mim qua/J,lis coPiofiu, C7' dU/cs, ob illtemperantiam ferè
! em perd're a[,woo&flrl{1t11 tft,neCfue eofelibel'are potcft, al/l'Vult: llii nrm2uam ferè dteft,
'jl/oel alteri cI~ re familiflri libera!"cr Imper/ial •
.Alter ')Ici hl maxlmis,{i,ûlijs rget,alterwam
in paupertat cI,~e$ rfr, bl/prob/ulle ur/dit ']I/idem 'JI'Cel r/ebet amrcü, proulI1 'Cl' pi,tI Jargitur,
qI/ad nondebet, rgmti 9"ft/luis illimico:dcni'lt.e
iDe plmtn']uctx 0p"I 'MO pal/pt!"fil ,/mie [aI/mIe 'D~o fomperom/lia, 'l1,.r.Jilllt ad 1>,Eh,m, C7'
,u.lt'/nJ IIca!f.IYi ,1 fiIN'edrtallt.
Q!.tia bcnc:d iccntes ci.Ea (ilJifu;t)~fr
1/'01t/1tla 'Dei erg.11lomil/es p,os, c:.r j./llé/os, 1>t
etianl [ollitores ,cr an/4/11eS to rrltn tI/ax/mij m,.
neriblu afjici'lt: 'ju:''' fi "WU ill;m;clti,.v/ cu.m qs
',rne-
ger.tt,grauifmIM odij P"lIIM dnb,t.
A'Domi
�'PSALM, ~VM PAJtAPH.
179
A' Domino greffus llOminis dirigetur.
Sel/fus rfr,'Dmm l/ominibJU p~s in hoc periculofo "IIil<t C/e-r[~ ducem,O' comitcm r/Jt,'V1 TrfJo, aC
11110 itillerel'erumiant ad beatam "Vitam, C7' im
mortalem.Nam'1uod fi.bi/mgit, 'Deum IJominu
it.Hi "IIiam -"eUe'/loc mtell'glt,IU/lm incœptu piorllm fauere, C7' prof1>er'os exit"l conctdere.
Cùm cecident, 11011 colliderur. 1d e{/', fi
'Juid tI~uerfi accitlit, ctllnmirati lion [""lImbet,
~uia 'DomlnUf ["nenttlt, 0' corroboraI all;m/,meù~s: '1uiurllam 'Vir pius pcce,It, jUe 9/1idem, C9' ab'll/tilldo gralliter VJfClldll,[ed 'Deo
"dmllaule celeritcr nflp,fCl!,
Lex Dei dus in corde ipfius. id ej1-,il1am
ex a/Jima -"eré'J,.e drbgit, quine 'lUI 111/111 antjCjlfiUf habet , '1"àm -"t intelbgat, '111/(1 iubeat
'DeUf,'j"Id-ve prollibeat, -"tad naTmtlm "IIolllnt,HU d/"irJ<f' POftit om/Jcs 'Vit.t [/Ii. rtltioncr d/ri"'rTf, tJrvplcTM (i"'1"I') no,. -vacillant pttltl
mu ft/forri ,0' clII/fi anU anima irJ;"flllla, CI'
pielate perftllrrat.
Nec (bmoabit illum.ld rj!-,lJft fin~t iU,ltn
falllmll~s i"im/comm opprimi,fi ~lIalldoùt ired/C1/1I'11 "VoCdl/t'.
Expclt;t Dominul11.Co/lfolall/rlllûmos irB
lleeilloi/l"; ,jrauite! f~Tre fo/mt''llt'od ·J). /~f fltpebcllos , ('pnnli,malu "~TO omma ad "'folrwta t,'m flue , C ,h~r",it t 41.
obrcrU,llnnocc:nté. Obfll'lIll(illll'lit)mCl1~
s 4
�1S0
ElCI' L ANATIO
IN LIB.
piofllm impiorumq;:animaduertes e/I;w,illos
tamlml .xi/lll proJPeros confequi,fJos 'l'ero fXtl.
II~fl(i,C7 flo relttJ retllm ft"/II in max;mM mirer;M,e!}' ;/I,u I]Jliilcm perpttuM pr.tcipitari.
flU
AR.GV.
P~Al .
D.plor~t p.ceata Cua,
XXXVIII .
Be ,.Ia.ruutu, in quaI ob
illa incider"t.
'PIalm,u 'Dall"l ad mernor4m[ùm
x x x VIII .
Omil1~ ~e in
furor ~uo :lrguas me,
7
ne'luelll tratua cornplas me.
D~lOniam
fagittx tllxinnxxfunt mihi,
&. confill11afti fuper me m mum tu:tm.
N on dl [;lOiras in c.une mca .1 f.lcie ir:r
tux,non el1pax of~lbusmcid f:lcil!peccatoril m meorum.
~olliam iniquimcs mex fupcrgreffx
{ullrcapur meut11 , &: {lcur Ollus~raue grauarx rune furer me.
!lurruerllnt, & corruptx fllllt cicatrice,
mea: Af:tcie inCipientix mcx.
Mirerfa us [um,S< curuatus filin vellementer, tor.1 die contriflarus ingrcdieb r.
O!:oniam lumbi mei impleti rUnt mlo.
re,& lion dl f.lllir:\s in carne mea.
Aftli Ll:us rum, & humiliarus fum nimis,
rugICbam propter tu rb ... tionc: cordls mei.
DomIne :lnte te omne ddidertu mcum,
& gcmitus meus à tenon dt abfcondLtus.
Cor
�l'SALM . CVM
1St
l'ARAI'H .
Cor meum conturbatum dt, dereligu'J t
me virtus rnea, & lumen oeu lorum meo.
rum,& ip[um non ef!: mecum .
Amici mei & proximi mei è regione pla
gx mex freterunt.
Et propinqui mei à longè fteterunt,& la
qUeos retenderuDt,qui quxrebanr animam
mearn.
Et qui inguil'eb.itmal:t mihi, locuti [une
pr.mitates,.3( dolo~ rota dJe medit:lballtur.
Ego autem ran'lunm Curdus non audiebam, ' Geut mutus non apf'rien~ os [uum.
Et f.létUS Cum fiwt h omo non audiens &
non habens in ore fuo redargutiones.
~oniJm in te Domine fperaui,tu ex au
dies me Domine Deus meus.
~a did, ne Fortè Ixrentur dcme in i.
miei mei, & dum COllllTIoucbanmr peeles
md,inCultauerunt 1111'1i.
~I)niam
ego ad A19d1:l paratus fum,
confpLétu mec femper.
~ot1iam llli'luita em rne:uu annunti:t.
bo,& anxiuç crp pro pcecato meo.
[nimlCÎ aue m met VlUunt, & robor.tti
funt,~ mulciplicati Cunt, qui oderunt me
iniqllè.
~i retribllunr mata pro bonis,aduerf.tbamur milu, quOnt.lm li: 1l1or hOl1it;ttem.
Ne uc:rclmquas l11e Domwe deus meus,
& dolor meus in
~
�s,'h
EXP LAN A T I1:) l N t r n.
SIe di[cefT"eris d me.
Feftina in acliutorium meum Domine
Deus, Calus Inca.
EXP LAN A T Y o.
Domine ne in furon: rua. 'De[criùitacYi,
(!7 "Velummtl ort/tione allgl~stll'4, e9' lerrores
ç~n[cleutj,eitldlCium 'Dei at~; iram (armiclautù.
~onJ:lm iniqllit:ltesmex:nicit fr. 'l'i,e!/'
mulllll/llmel'eccatomm "~ abrité. 'Jt ,.jres t/w-
ta oneri ferwdo p"rrs l/on exâla,.t. N ,mimm
lue Jili cogl1i/IO taTll il/gel1lem melum e9' terrorem aJfert;vt antm/~s fraEtIH, O' clebtlltlltM JiIC
cumb41, déque 0111111 1ft falmù clctfl,rb"I~r, Ilift
ael miforicorcllam D.t [OTtl/eY ,clll/latur: fc/l
maxima pars Ilomilllll1l Il.1 c.tea cJ~, 0' ,p[a [tb;'
tam /tb el/ter "Di IItatHr, 1'1 lle'lflC tl>rpit"ell1wn
Ji/am, C7 fa:r{,(fllll'U l,lues c~rmre l'oflit, l,uI/te
'j/làm IOl1gè cl,stll aU Illa excellel/tul,l'r.effaIJoo
tid'l'tt plcta/;1,0~ ,,,fI,tl.e, quam 'De", Irq"irit
t.lI11 J'CU Ta ,1IIImO pm/If,
tlllo/.ù.ex ra Tf
noffrfh; "V irttll/~;u ,cr btn~f.,rt;" t allf,' mm l efTl eritate cOl/fid•• mlt'.
PUlruerUllt & corrnpt.'1! runt cicatrices
me:!: • .sic a/,/,cllal p~"ata, 0' noxi.11 ,1I1iO,o,teS'lUoi! [ill/t.II./mi ",tl"cr.l.ra ';lIn [.1/1111" elfe
tlClH/m .. m:lI, o:;r Ci<'lltrrcrs "idenrlil' obdll[J,C,
fi'.",
f<t/,cn~mero 1/11 pUlrll{,I,~'Hrll~I., Tt'penll!
parpl/t,"V1 pcjoT~/o,o J..tutrm /losl,.nlll r/fe
at.
TilU"
IIP-
,·i-
~1I.'m era~ '1IIIrn.!etlircl.rnim",ofl, j
a"ft
�P SA LM.
CV M Pli. R A P H.
18J
crafttftimi, ciTCllnfufi JUtlt twebrû, CI' il, max;.
,na f.ti ignoratjone ,'erfalltur, n;ji lib il/a foie il·
lumillellltlT, quem r/1IIU1 Iacobm patrem ls.mi.
hum appel/at ex Qo,qlfod iPfo omnlbtu, qUIf! 111'ent,Cl' fms e!l' prll'cijlium e{HIKenrii :fed ']uo
~Uthtle maiorem fibi {anÎtatfm arrogat, 11oc Je
fi/agis i,1alJire ,mà Jciat,magif2; pef/ lfero mor
La /aborare.
Lumbi mei implcti funt ardore. YocabllI/lm iIebrd!/Im jigntjicat etiam fcedttatem :Jed
fille [trc!itatemtltcM,ji'le arr/or,m , 1Ilrun'lue
"er.b'lm fignificat cupulttatfs, C!7' l, bir/in es, 'JUif!
(;,~ Ja:r/lftlmlf! res flint, CY maximas ardores i/J
I/nimÎ1/,oflris c"citare fo/mt.
Et non eO: rJl1ita~ in came mea. Hoc 10,0
."erbum carnis;n cam [r'ltrntiam aCC/l'tre lIidc.
t nr,;11 ']",1 rt,u"s ']1au{U1II1/1fl acrip,t,'ù meti4TIJ
jpfe 'J"eritur, 1/011 1",hi/f,TCm C,'Tlle fua bOlll/m.
fi' re"']ultl1 "peuri. /'umillû app.!l.",.!. [if/lt tam "II,']'" Il.tc illlrll" mcl.1plltallt daorporis morbO:'lll/blu cgo 1I01J afJeutlor.
Dcrelilluit me virrus mCl , & lumen ocu
Jorum meorum. 1.11/1 (m'juit) l in s animi,C7'
corpori$ me rt''ftltYtlnt . 0' propUT aft,t{, •.1-S {'1 cllrym .ttf'tné;amocr:/os.lt/llfi. "tflp tlu!deoCII101 .lt1"," 10'lll/trlT ,1:7 ')5C Ît.tC//fg.I ,fr prop ttT ma
gmturtl/lem l'er/l~Tb.:llolm {umllle mel/lis cirJef/"TIl {Ife.
Amici meil & rroximi mci.'NmJfa r~ mci
rtcU
�2.S4-
EXI'LANATIO
IN
LIll.
recufarunt prop;/# ad me arw(ere, ~ mecum
[ermoM,~ congreft/ol>e cOII;,mgi ~ ..i tamen ofjic~J [.. ide/lare llebllljJent mœrorem ,fY caJam ••
tat~S meM.
~a dixi,ne fortè. Grau; (inquit)te 'Do.
mÎne,'le ji'leTes I,omines ;mp;os, ~ IIefûrios Id!tari malù meÎl:cl;,m enlm paulum modo ojfrncl,[[em,ilJcrerllv;/e d,é1" tft,quiim proteruè,ac petulanter ÏtJ[..ltari/lt mt/li, Commemorat au tem l'lures rau[tU ,qulbtu artrtudtur, "pt creclat, Je Impetr(/tur l~" 'Deo, ql/od orat pr;mum. ql/olJiam i/J
ta "p,,0 nmll omnt tocauit omm'u reftlm f"arum:
rtemclc,cI ilf/,mtf1a petit, dum ab il/Il depree4tur , ,.e (. ')I,rum pium /ud,brlo pl/tiatur rffe 0defPté'hllllom;m/Jlu Impijs:lICld,t Je pl/rlf/um ffJè
IIrt '1u~' Uù [ul'ptIC/a pro peccatû ji,Û fuflj'IPnda,
st'lueea peceat,t 6' agnofcere, cr CMlfittri, 0nJlf";nmm, arque eOlltinuflm ex ij s dolorem capere: dWI/I"e profite/M,fe maxima JlUcl,O iu pofremm jibi ab omni malefino temperaturum.
H.tc al/tem jiglla funt eUIl(en riji;m a /'ommû ex
allimo pœnitenlù,cu; /lollfloreft 'DelH Je /10/1 tXO
rabdem'1'1IlCldllm7; pr.cbere.
ARCY.
l'SALo
XXXIX,
E.iUim ntvirllm fanallm fecilTe ho. Vtrru~, nlm
libi Abf.,Jonem fugienti ~rnt.i. oc-urrilT.t in vin,&
calamit.ttm ipliul ac~rb,flimAm conuitii, ex.s,tar~t,qll~' quid.m conultia ipfe (.~ a t\· .c paticnttr tulIt. Drplorat lut. m, otque MAti one A.b,1i mir. rial
&. incollW1oda vita: lam.ntttur.
�p sA t M.
CV M l'A R. A P'
2.~
rdlori pro 1ditfl~m, 1>falr/ll~
DlIuid x Jt XI X.
Ixi,cultod,am vi.1s meas, vr non delin
guam in lingua ml'a.
POûli ori mec frenum, Cllm confill:eret
peccator aduerfum me.
Obmucui mentlo, & Glui à bonis, & do.
lor meus exagitatm cft.
Conca\uit cor meum intra me,& in me·
ditatione exarÎlt ignis.
Locutus fum lingua mea,notumfac mi·
lli Domine finem meum .
Et numerum clicrum meorum,qui en,vt.
[cJ.lln, quanro tempore viuam.
Ecce men[ura pugillorû terminall:i dies
meos, & <cuum mc:um tanquam nihilum
coram te.
Certè vniuer[a vanitasen omnis homo
vjucns.
Certè in imagine pertranfithomo, [c:cl
& frullra tumultuatur.
TLer.lurizat,& ignoratcuicongregabit
ea~& nuucqua:eftexpeéhtio mea Domi.
ne?certè in te fpes mea cil.
Ab omnibus iniquitatibus mc;is crue
me,opprobrium inGpicnti ne ponas me.
Obmutui,& non aperui os meum, quo.
ni am tU fecifH,amouc J. me pL1gas tua.
A' verberationc manus tua; ego defeci,
euro
D
�:tg 5, ' E X l' LAN A T l O I N t J B.
eum i ncrepationibus propter iniquitatem'
corripis hominem.
Tabefcere facis ((jcut tinea vellimentll)
anima eiUB, certè vanitas ellomois homoExaudi orationem meam Domine> /3C
damorcm meum auribu~ percipe, & ad b4
chrym as mel~.
Ne fileas, quollE ;!duenaego (um apud
te & percgri l1uS,(icut omnes p~tres mei.
Reccde me, vt refrigerer, priufquam
abeam,& amplius non Gm.
a
EX P LAN A T 1 o.
Obmmui {ilentio &. Id efr, 1>fque e~ in;~
mici cOlw;tia wU film/io, -v/ UI Jguam à bOllù
?erbi1 jimlliur lU 1!Iali~proll1bcrem:red cùm im
problu Ille peluZa1/tcr mi"! maled;eertt, /ln;/I1O
[efo obiecit mcmori/l [ccl"l'u, 'jllod admiferam,
t d'!; res ma'Torcm mertm -vclmne"tcr all"i/, an.
rn{"mql.e "'Ct'll!:'m d%re al'l'u ira inflamm4uit,cùm cogi/arem, peçcata met! mi/,i "M ral4~
mi/aIrs J'cperiJJe.
Loclltus fum. Hu -verhii jigllificayc -vide..
tur,fe ctllamit.ltum magnitut!illc Faél/lm mO'4
Icm oPlalliJJe.
Ecce mcnfilr:t pugillbrum. blltlli:ze 'J~
')1crbu, -vitam !/Un/atMm brtuiftimam elfe, im'o
"ullfl m, pr.tfortim fi cum ..uo i/lo flmPitcmo
'Dû cOI.feralur.
ln imazine pCrtlanûc homo. Id eft, !lom~
,~
�197
'Ill,d am "Va/M, C!7' adl#nbrd4
ni";l jO/idi aM exprefli /Mbens, .."itam pertranfit.
Scd&fru{tratumu!tuatur. Id eft, acceair
adrM!C illcommoa'li qu'ad nefcit TJOC p'~gt!lltm
temporu,'Juod i!1i cft datum, pla ciJ~, trall'iu/IM
l~nitél''1ue trarillCtrc:fed turhulent M,Cl' concita.
tu tZnimi permotionibm femper agitatur,fomper
aM in,m i formidi/je,allt effrenattl cupid,tate for
quetllY ,mod'o /.ttitia temerèexu/tat,mod'o .tgrittf
dine ac d%re mll/iebr;ter rlebi/itatwl',anim("m'D
demittit.
Et l1unc qu a: dl: cxpeéhtdo mea Domil1e l ltttquc cùm omnia /mmana plena Jillf mir~
riarum,fumm i 'Jue leuitatu, quia re/;'l'Hlm eft
mi/Ii, /lift "Vt in mifericordia t/M omnemmeam
.fl!em,onmem cogitationem,c/W,{mq; c~rtitllam-?
If/m Domine ici ago, ;am me acl tIIum clementiflimllm nllmm totm C~MTto,te fol~m intll(07,
'nte ""'10 nititllT faim mea.
Ab omnibus iniquitatibus mei crue
me. Sigllificat, pcecata fUll raufam eJfe carum
calarnitatlHn,;/J quibul -verfatt,r.
Opprobriuln infipienti, Ne <J11.e(o, meft4
niU effe lutl/brio, C!7'deffeé1lli hom;,~/bU1 ftllilis.
P S A LM. C V·M l'A R. A ~ H.
tall'lIMmimago
u
O'im~Mu.
Obmutlli,& non ~perui. Cltm SCmeiHtl4
}'17hitatem meam petr"/,mtifl,ma Lillgua .."exlt.,et, obmll.tll;, I(JJ' /'wtienter t,di, propUit/& qHàtl
fij~b•.m hoc rn/hi nOI~ tlCcicl'Jf~ jiIJe tO/Jfilto, C1'
,
')IollV~
�E X l' LAN AT l 0 IN t l t.
?lOit/rltate Ilia.
Et tabercerceum, TIl(ill'plir)'Jominemtec
(aJJtem aJ"il/(lJulo Itlnta jènerJfate punù> -"t ilIllm la r iJrymu,11/l1!r'ore, C ' /Ida/II' conficiM,ftmiliter «l'I'le IWC" "V,·Hem (O/iI mere Jolet.
, ~,,"ilm adllt:n',lClgo fum . Id eft,in terfIS "'1 IJon',.s, (9' peTegrmw datem ago,C1''''
llac ."rra tan']1 "m ln dlllnJoTio fum, UOI~ tan'lI/ami!, domo, p/opn/'cm d'fcefJj~rl# ad mort em. Hal" e"utlem Jènl~"tlam Tepetlt iJJ 1,01'0
pT/ma 'l>araIIPo.11Üverbü:jlerf~rlnl fnml# ro- .
Tarn te (!l' (,dl/en.e ,ftmt omnes paIres noHTi.
d,ellJoHrr 'll/aft "VinbTa fuper terram, C7' nuUa
. ~ft mora.
Recede ame. Id eft,IMnc fo~ram alzÎmd~er[rollê'tlliî à me prob,ue •..."t allUa 'l/làm de "itMlÇfO.<!liqua"rultlm tem/,orù ad Ttjp;ralJdl~""
l?al;tatn (l''cet ",r Jant/:Uf cleftderabat, anle
2.~8
mort
IJTl [enI/Te tropltmm, lJI4em tllTIC
[entlf""f ITatl/m : ", cum bona, (!l' ctTt'1jpe ael
alter m la~m vitam profictfceTetllT.
PAR. A P H R. A SIS.
1\opoji/clam me, um modo à maleJaE1u,
. . Ji.d "iam ..."crbù {Jomme 1"0 l'arum dlgnü
P
abft{mre.
1!a'I'le tan'J'lam feno lingllflm co'1/b/~i, cùm
',omo perd'tu1 acpttlliam III calal'Il/tatem meam
;1{ultuM,mi~; n14led/{J" C1' trobr" a,eru/pl.
mu IIlcefJeret.
•
Obm/t
�l' sA L. CV M
1'.A R A l' H.
189
Ohmutui ccrtè, (?' inimiei conillmeli,u adeo
ta/eranler (?' film/io.tuii, "11ingUiam à bOI,ü
. '»crbil fimiliter ac malù pro/,ilmcm.
.
T'it e animo foJe ebiecil memoria fielerù''luod
ttdlnlferam,en'1; l'es ma:rorem meum incredrlllli~er a<lxi~,anjm,j m1; iam mcnrfi,m rlolore at'1/le
.ra injlammt1/ût, 'lim cogitarcl?1 pe((ala merl
mi/Illilu miferi,u pepeJ'ijJe.
.
]la7; elatsu IlÎmia cp.piJltate morie/ldi,te domi He ora/Mm, 'VI il/dieares, 'jt/alltur,n iemJoru
c,d 'Vi"enrlum mi/,; re/iqlllmi foret ,wm et/a ge.
Ile IlIImalli 'Vicem e9' ,o/ICI/tio"rm lamc/lttf_
bar,c~m 'Vita propofita fit plena rt7i[eri/lTtfm,Cf)'
lireuij?ima.']tûd dico breu'fima?m'o /lulla,pr<ffe r1i !?' fi mm <fl/O illo fempitemo tlii IHlmi/l1?
conferaluT.
.
Nimirum fil ti/.ftj ma res rftllomo, r:yipfa j'l,anitate ilJanior:cerlè inanif!lm.: 'Vmbr.: fimilli.
mUl cfrlJomo. .
1s ta..qllft imago qlhfrlam 'I1alla (9' aditbrala /li11l1 [oUdi allt exprcfl 'tabens,in "OC a/lgl~
frifimo 'Vittel/di cUTrieulo 'Verfatur • ..A cc er/ft ad
1',(e i/lcomoc{a''lfl'od U Ilcftit 110C reporu 'jl/od ill.
cft' datum ,placidè ,trall l"ill~,lerJi tér'l;tracltICcTC:
[c,ltu)·bt.lelllù Cf)' Codltllil an/mi permotionibu1
fempcr agltatllr ,fm/,or ,I/lt inani fOTmidme,
atH ejJrenllta mpic/itatc torquctur:rnodo l.etiti4
temerè exllita/,f1Iodà ,rgritudmc ac ({%re m~_
ru
liebriter delJllitaltlr~(/lljmuT/l2uc demittit.
f
�2.90
EXl'lANATIO IN LIB.
@icl?'luod 17;olento 'luodam Cjll'afi œffro,;IIJ
l'ett~ auariti.e rapitu.Tad dit~ititU, ùl' in cMceY~
IMnda pecrmia dies no[/éFJ; cmp,mi/? Congerit
iUe qrûdem infi"ito labore luculenttU opes: [ecl
iglJorat Îllfelix ,minam i/lif,S congerat.
H ife igit"r cù,m ita fe IJabeam, ùl' T,umal/a
omnia plena ,r/ll miforiarr/m,plml7'':1; lcuita,il,quidTeliqlHl m eft milJi,llift 'Vt in mifericorrlia
tilt! orllnem mca fl'<'m,otl!nem cogitatiO/lcm CIf·
:ramq/le confl/tllllm? [t!m domÎ11c id ago,ir.m me
ad umm cl emmtij?'/11um IJII/rlell totl~ conllerto,
te [olt/m ine/HO I',ill te 17no Ilitltur faim mell.
At tll 'fU,,[o miferere laborantû, ùl' com{ona
JiIPplici tlln l'eerala omnia:Il('1; me jinM ej[e 111'd,brlO CJi' .ieJpe{1l1,i Ilom illib/U ftult ù o-i11ljllHÙ.
Sdlrcct c~m Scmeû cal,mlÎtlltlm rneam petit
lantiflrma lmglla 'Vexal'tt,ohml/.tfli, C:J' pt!licn:
t er tuli:propterea qll'Or! F,ebam,id mi"i nO/J IfCcirle1'e fi"e confilio ~ 'Vo[u;s/t! tc tua.
sed iam '1."'40 finefac 'Vcrberalllli,iatll '1u.efo mir,i mifori&ordlt!tII tT/l'lie, '1'/tll1rlO tormmt~
C7 cmciat/M talltos ferre 1101. po/plm;7Ile nO'J ')1;
Tes fllÙI1"fecl 'Vrta ial7l deJicit.
l/lcreptU '1rûdë dornirle pCCCl1IItes, &' in illos ~tlterl1a ferrerirale animad'lcrtil:qI/Îlletiam
fJt,m"'lIMm Co proccdit iraClilldia tUtI,'Vt "0minem lad"ymi"mccrorc,CTl4ciatu conJici.u.Jirni.
liter atqlle tine.t depaferre 'Veflimmtrtm fa/et.
certè i/Mlliftmltlflliilrftimd'J.'Ie rcs cft !JO/uo •
,r.
.AHd;
�l' S A L.
C V M l'A 11. A PH.
19r
.AllCli mifericordi.e p:1Tem preces mM!, (/;t_
morem fhpplltu tlfi Ile contemptllm 'Jabe, tlé'Ve
repldla ltrcTJTymM mM!.
E'llli.{i!m in terrÎ5 "Pt IJOfPts & pel·egrinttf
d?ltltem ago,fi' tlt omnes maiores mei:CJ' in lJac
?ila tal1 qu,am il' cli/~erforio fl/m ,nol' t,m'ltzarn
III clomo,l,ropecliem d,Ji:ejJimu ad mor/cm .
'ProjlJde anteqllam cie -vira exeo, altqtütl1to
l11emm lenjlS~ ac remifl,w <1ge,CJ' IJane felleram
animacluerfimem tl/am d me prolJlbe,")It ali'1u:tttlltlm temporÎ5 ad rcfPlranrtum 'tabMm.
AR.GV.
l'sAL.
XL.
chri!lus ngit gratias Deo pro "ditt. Cuo 8d vi.
tam.
'i'f,zrnm '])auid X t.
Xpcéblns expeébui do~nil1um,& in-
E
tendit milli.
Et exalldiuit preces mcas, & eduxit me
tacu f1:repc ntc,& de luro,& limo.
Et lhtuit [upra petram pedc:s meos,& di
rcxit grcffils l1leo~.
oe
Etimmiutin os meum canticum nouu,
Clfmell Dea \lOnro.
Vidcuullt multi,& timchunt, t<. [pera..
bunt in domino.
Bea us vif, qui pofilir dominum rpem
[uam,& non rcfpcl:it ad fup erbos,& d di.
nantes ad v:lnir.1CCS.
Mulcaru\lt mirabilia tua domine Deus
2.
�1.9"
EXl'LANATIO
IN
LIB.
meus,qua: fecifl:i (jcut,& cogirJtiones tUa:
de nobis,non eft qui (jmilis (je tibi.
Annunciaui,& locutus [um, multiplicata fum fupra numerum.
Sacrificium,& oblationem noluifti:au~
res autem aperuif1:i mihi.
Ho\ocauftum & hoftiam pro peccato
110n poftUlafii.tL1l1C dixi,ecce venio.
In volumine libri [criptum eft de me,
fa cere voJuntaUm [Uam Deus meus volui,
& legem tulm in medio cordis mei.
Al1nullciaui iuftitiam tuam in eccle(i~
magna,ecce labia mea non prohibebo do~
mi ne tu rci!l:i.
!ull:ieii euam no abfcondi in corde meo
& verit<ttem tuam,& f:,llltare tlIum dixi.
Nonabrcondi mircricordiam euam,&
verilatem tuam à cOllfiJio multo.
Tll :mtem domine ne longè faeias mir!!
rationes tUllsà rne,mifcricordia tlI:I,& veritas tua remper cuftodianr me.
QEoniam circüdedcrullt Ole mab,quoHlm non efl: numerus, comprchcnderunt
me iniqllitates I11CX,& non potni videre.
Multiplicatorfilntfupcr capillos capicis
mei,& cor meum dcreliquitme.
Complace.1t tibi domine, \'t eruas me,
domine ad adiuuandum mc [eailla.
Confundantur, & ignomlllia aEFiciitur
fimul)
�lIsAL.
CVM pARAPH.
2.93
ÎlmuI,qui qua:runt anirnam rnearn, vt aufefallt earn.
Coouerrantur retrorfurn,& ignorninia
afflciamur ,qui volunt mihi rnala.
De[olentur pro retributione confunonis
[uœ,qui dicune rnihi euge,euge.
Exultent, & la::tenrur in te ornnes qu~
tentes te,& dicant fcmper magnificetur do
rninus,qui diligunr [alutare cuum.
Egoautem mendicus fum,& pauper,do
mInUS [olicitus ea mei.
Adiurar mells,& hberator meus es tu.
Deus meus ne tardlueris.
E le PLA NAT t
o.
Expeél:ans cxpeél:auidominum. Idem cf/'
argumentum Ilu;1f,I "ymll;, e9' u. Sedd;JPoJiri~
orationù lion cf/" cadun. "am -ptr0'l"e lorD 'Dotnil/l;m 71Qfimm lr{<'m CiiTifrilm indueit loque»
tem de fua morte > ~ rellocatione ad ")Iitam: fiel
ild".ieulJ.'YmlII prineipio ùDeo gratlM agit fam
ab Îllferù e~ritaltU,infine aulem exponit rleprer,jtiolJe,qua
[r.erat"ùm;n media iam morte -perf4retM.cotrà -pero prima pm's "ymni u.
cantiner implorationem au"ilif ,."[/;m,, "I/tem
Rratiamma{l;onem.Q.:,àcl Ji quil 'Drruulem e"j
frimet de Je ;pfo fcri&m l,os "Vcrftu, cùm hoc ego
"01) cOlltwdtro,lnorl'o coltcedat nonmtlla inferri,
'l",e /10 Daj,irli comleni""t,f ri Clmflo,witu illeimag;négereba~. 'De"ae ")Iero{crMrl, ratiot
3
"J:u
�194
EX l' LAN A T lOIN L 1 D.
fMI.lm cft à nobù ;'Hxpl,watio/le'Pfal.u;.
Expeéhns expe2aui dominu111 . Hoc /0(pend; modo fignijiMt,[e magna 4q/li!ate animi tole"nffè dtiationem ni/xi/if, 'jl/od ta men hlcredloILid'fid. ,·io pr.effolaoatur. ExpeDat alité
lioc nJOclO,'PIÎ lIequelomm,lleqM tem/ms,ne']"'
mod~m 0pitn/alltll 'Deo pr4mbit,ji:d omn;a reli"']'I;! i,,/UIIU arb;mo'l'erfuajiflmum '/nbms,
[etandem adlllum iri.
De beu firepellte. 'Defcrioit elegantiftimè
magni tu/lmem pertuTbationj~, Cl" 'Vim ca/'1I11IIle
tatttm,<[/lIbJU pelit obmltl! filerat.
Et Illno. Verb/Jm Hcbl'd1um (ignificaf l/llum
denfiJU·
Et fl:.1tuit [upra petram pedes mCos. li.e.,ebam (inqu,t )/IJ JITofitmla CP' difficil, 'Vortlgjne,neque l/Cebat 1'h'Mm ped,bltl cOlljiffere , at
Jominu1 me tr({'i/:,dit h~ mm lomm, '}1bi f!J' ]1-.tre poj{um,C!J' ilbert illgredi. SiglJ.ijicllt lIu/cm,[e
ma%/ma ca/amirate [,beratlfm,at1jlle intuto, C;7'
.rau'luillo colla cal/lm tj{e.
Et immilic in os mcii canticumnouum •
.rd eft,llo/Mm 1'111/" materiam [~ppeditamt cele.
bra/ldd!pro,ûdel/li,f,ac mi[mcordid! jitlf.
Videbunt multi & timtbunr. ;MI/IIi qui
antta 'Deum cOl/ternl/tOmll, propter~a 'lI/Oc! ilIum Tel ImmatlMCUrttTCnOtJ arbitrttMtur, iam
j"cipicntelfnl colere,CP' "Venerari,lItqlle citu bo1ûttltIJa,nllf~ricord,<c cOlifidere J c"minltll'gant
etll
�.11 sA L.
CV 111
l' A 11. A PH.
19 f
~XI14C mca libera/ione $& penè omlù "Pirleant·
'p[..m pretatù amantes amalltrfimè tut.1ri.
, Beatus vir,;lb'twct fl.pientif?imè, Ile'lu4'luit
,l~orum opJblU & gratia. nitendum , 'lui forlll.
nu.(9' potmtia flormtes fibi temcrè pr&!ficlut. &
cog.tatiolJes [UM abijciullt in Tes inllncs,C!J' flltiles, fod 'Drum fumma. mm ficluc;" irmocanclrmt
tffe, at'jrle ill1l11l Omn;lfnl nostra/'llm f'CYI/om defelJforem,ad;utorém'l /lc adoptalld,HlI, id'jue con
firmata ea fcntentia,'1",efe'fllitu/', admiralls b~
nitalcm clit~;nam ,'fI/&? i.tm iude ah -vllima origine mIll/di tam mrtlt,~s res pr.rclal'iftimtU , &
maximè aclmirabilcs gcffcrit pro falute .ac ;IICO.
lumitate pioTum.
Annunciaui& JOClltUS [urn. Ego (hl'juit)
flmper oceupatm fJ~i in celebralldù confilijs , (!J'
mirabilibm facilloriom prorûdmti&?tllof,fecl <JIIH
ta poPit nrt.rtJero comprelwulere,neclum fatù dignè '»erbù,& oratlOIJe perfe'i'Pi?
Sacrificium & oblationem. 0.!.!,IUdd!ortt
literù,& clo{frin<t pltu tf'l"orlediti Jimt,"Pt Teh.
9"M!Jymn; partes,ita fJane conau/ur ad 'Dalli.
clem accommodare : focl mea 'luidem fontmtia.
paTllm proficirmt. at explatMtio clillj 'Pardi, 'lui.
ad le[um Cl,rifl-um /idl e rafert;n epis/ola , "luit
Jcribitad IJebr.eos,irtt f1cifi"dtl,mda, & apta,
COllciIHII{QIlCCf!', ')Jt ni/,i/fier; pof?it elcgantiu!.
';1uamohrem ad eam te rei.jdo.
Aures autem aperuillimilu. Id eft,perfe~
4-
�1.96'
11 X PLA NAT
r 0 r N LIS,
ciffi,-vt d,ao 11,~diens effèm ae tu.e ')IolulHat; li·
bens obedirem.
In volumine libri.;Me (inqlfit,) f ccelo i~
terrM defcmJumm, '<!l' Immanum genu$ miJer:
rima foruitute diabo/i. bberfllllrum, iam pr,de
'VatICinatur eft ;Mofes, ;d'lue tefttttum reltqttit
in monimentu legum filarl~m. Hanc fon/ent/am
J'cpetil 'Domi"Uf in Eualigelio cùm ait:Si cre·
deretil ;Mofi.crederetis etiam mihi, de me enim
ill~ Jcripfit.
Facere vo(untate tua Deus meus volui,
Id tft,me fummopere clel,[fat, tt~.e 'Volitwi ob·
fe'1ui,illam'lue e.etcru omltibtHTebUf antePQIJo.
A nnul1ciaui iull:itiam mam. f2.!!it fit Ilde
il,fNtia 'Dei,qllam I<JUf Cf'Tiftlupr.edicauit,di.
I~Uf 'PaullU in Epiffola,qlMm Jcrihit ad 1I...0maIJos ,docetl,il memorabihblU 'Verbù: NU'le aute
fine lege iuftttia 'Dei manifeftata cft, 'lu.e eomprobatur teftimonio Icgù,1!!)' prophetarum,IufH
lÎa fllflem Dei l'cr fidem üJu Chriffi in omnes,
(9' fi< per onmes , (l'û ,redunt ill eum. no.J en;m
rftd1frinElio:om'IPs cnim peecafler'lnt:.'<!l' egwl
gloria 'Dei: infftjic,mlur iMem gra'.1 per gratiam ipfilU,per redcmptiOllcm, qUit efr il} CIJrifro 1cfu"l'Iem propofillt 'DelU propitlatorem per
fir/ml , ,uteruulllmte fa"gl/ille ipfitl1, ad oHenfionem iultiti.t Ji~.e l'cr remijl,olJem prit/cri ta·
film d~ll{foruYIl, 'J'I.e 'D elU tolerattit ad oHclIdm.laYll iu,ffitiam JUdm inho. rempare, 1It fit
ipft
�l' S A L. CV M l' A Il. A P H.
2.97
ipfe iI.l1tu > (9' Îliflijica/H el/m, 'lu.j eft ex fide
IefuClniHi.
Veritatem tuam.'ï>romiferat 'DeUf multù
antè[.ecldû ft demiffi.ru è (œlo 'Vnigenam fibi1
fuum,'1~j a tenebris ,0' potrftate diabo/i mortale.! mifero.! ad beatif,m" m regni fili Irlcem, (9'
lIbertaum trad,leerct.At ClmftUl ft "euijJeacl
Il?c protftantiftimum mU/HU exe'J'led'lm,f;!]' 'Ver
b~ f;!]' j'.l[/Û mirablilUIU uJHfieal!U efr: IjU<f!
Cllm ageret,,,critatem 'Dei 0plimè, f;!]' "onoTiji~
ceutiftimè prd:dicabl/t,illum in perfoluendû promiflu fidcliflimum !jJe demol1ftrans.
Non :tb{'COlldl mifericordiam tIlam. 'De
hp/Jita mifericordia 'D eiaduerflu lmmanu gente.' ex/at hoc clarJftima m/ogi" Clmftt ÎlJ eualJ~
gelio 10illmû:Sicu-r(in'lUH) J!1ojis exaltauitfer
pmtem in dercTto,ita exaltari oportet ftlium ',0rninù:"t or1ll111 'J,~icrerllt iI~ iPfim" non pereat,
fedlut/mlt 'V;t;{dltmJtlm. fic enim 1)e"1 di/exit
mu"dit, '}ltft/iumf"u "r'ltigenitl1 d,mt,'Vtomllis
(l'Ii cTed,t ill e"m, "O~~ perent,fed habeat "itam
oftemam.Ilomim mifit 'DtU! jildt filum il, mun- .
dum) '):1 cOlld~nl1,et mUlldiÎ,[ed ", falucwr mun
dlU peT ipJ;"m ..Q:li credit i,. eUm,IIOlJ co"demnatur:'Jlli au/em 1100 credit, iam cOlldeml7/1ltlU 'ft,
9..ia lion em{idJI in nomet. 'Vtligeniti ftlij ·Dei.
'Potetdwc miforicor,(Jd 'D, i i/luHrioribUf "r'erbu,f;!]'fontenlijs prLdicaTl?
,
Tu lUtem domine. 'Jbmc exponit, '1/1ib""
f
f
�1.98
EX l' LAN AT 1 0 l N LIn.
puciOIM ftllutem f"am 'DeD cDlllmmrlillterit, c~
Jibi mors acerbiftlma immi'lerct : foht en;m "i1'
fanEflu ali'1uamlo fic oratiOllem difPollere, -vt aflioncm gratiflr;;' pr.eponat, eÎ'lue fulJijc;tlt ex10fitio"em periculorit,ll',iolMipfttm 'Detu l,bera
rat:"Ptminimèmirtl7lljÏt mÛ l7uncetfnde on/il'c
flruare,dltm 10'1uitur fllb perfana l efu Chr/fti.
Compr::ehcnden1r me iniquitares mex.
Deb{fa Cl' [celeragmeru 1,lIma,,; ilmoce/lliftim:u 'DominU1-(7 dementift'l1IU! ai'Pellat JiM:
ip[e mÎI1I ille cft IJllem d,tlU1 'Petru1 aIt peccata
noftra pertulifJe m corpore foo fitper lignum, "t
peccatu m9rttti il/H,tidJ "it~eremu' . .Et EftliM,
om/les (inq"it) qlMfi ouel crrllUlmU1, "nufqllif'lue in. 'Via JiM d~,lmauit, Cl/' dominU! pofuit ÎI~
eC;lIiquitates omniitnoffmm, nimirMII Tt Cjl/.e
fl1pplicia nos pro illù commereOtlmlll', ea filpplie;'; ip[. actrbl{1imtl /Ieee perfoluertt:itaque de/i{fa illum /lof{ra comprel,enderu"t, Cl/' à patre
pouftati imPiorum tradll/tl pro nobis fa{fuI cft
execratio, "t /lOS ab execratione lcgù liberaret:
cxecrabilij ellim qUIf'lI!!! i/I palibl,lo pmdct.
Et non ponlÎ viderc.ld cft ,Iam multa flf/lt
1'tecata,'Vt "la oml1ia cemere lIon poflim.
Pro retributionc confufionis tlJ:l::.Hoc efl'
')tl pœllM flS1itlMllt igllomini.e''1"a me afficere
cOllali fU/lt.
AROV.
l'~AL.
XL 1.
Comm~,iat cos 'lui aflliél-os lit calamitofoa
mir.ran
�l' S A L.
C VM
l'A R. A l' H.
2.9.9
r~ntl~t. ~orjtur de H, qui l",titia exultauerunt,
Cum IpCC gr&uite. '-l'gor ac propè d'plotatul iae.rot.
VIE1ori, 'PJaI,nuf
B
XLI.
EJtll~, qui int lligit fuper pauperem,
li) dic mala liberabiteum Dominus.
Dominus conferuabit ellm , & viuificabit CU111,& beatum f.1cict eum in terra, &
llon tradet eum in lnim.10l inimicorUIll
eiu o •
Dominus opcm fcret illi in1cao clolo~
l'iscitlS, vniuerfum [lrarum eius vcr[afii in
infirOlitlte cius.
Ego clixi,Dominemifererc mci, f.1na lnimam meam,quia pecc;llli tihi.
lnimici mei dixerunr mab mihi, Q111do
morictur:& peribit 110men eiu~1
Et fi ingredlcbatur, vt vidcret, van a 10quchlmr cor cius , congregauit iniquita.
rem fibi.
Egrcdiebaturforas,& Joqucbatur Gmul.
AduerlLlm me fufurrabant omncs inj.
mici mei , aduerfum me cogitahant m:d,l
milti.
Vcrbum iniquum diffufllm cfi lu ifio, &
qui dccubuit,nol1 ad iicict vt rcrurg~t.
Eri:un homo pacis mcx, in quo [perlhamqui eckbat pallcs meos ,magnificallit
Contra me calcaneum.
Tu autem Dominc,miferere mci, & refufcita
�300
EXP LAN AT 1 0
1 N lIn.
fufcita me,& retribll~m eis.
In hoc cognolll,quèd voluirtime,qlloni:î
non g.lUdtbit inimicus meus fuper me. .
Me autem proprer iunocenriam adiuul'
{li, & collocalli me in confpeé\:u tUO if!
a:ternllrn.
Benedié\:us dominus Deus Ifraël :l fœcu
10,& vfque in [..~culum,fiat fiat.
'E
x
PLA NAT r o.
Beatus llui intelligit fuper p:llIpcrem •
.Affirmat,beatum iUum eJfe,ljuimifetetur affti.
flom1fl,e!)' ljuibuJiu'l'fereb!u poteft,iUosiuua /:
miJi:ricordi mim Delu miJi:ricordiam impar/'i.
tur,jille 'l'fa nul/a potrft faim cxjffere.
ln die m ala libl'r:tbit eum Dominus.
'D,cm ma/am appellat /empUl aJPemm, (!7' cal4
mitoji.m.
Et nOI1 tr.,det eum.Id eft,/leq; patiet'lr,1>f
Ù h, arbilrill,m,e!)' pOleftatem illimicoru ..mial.
VniuerfuITI I1ratum dus. TIt(ill'1uit).don;ine fllU nltmibm lc[l"m ciUl 'Vc,fabil, qllo il
jiMuiUl,ac molli,u cuUet. signifieat ali/HU hac
~lcgaJjtifl,ma alZ,'l0ria,(,/TIJ 11r pitu,e!)' mifericors a[,']//o If/orbo /'tvor,lrit,7)cII11I dli olllnia
officia 'lIel Îlldlll:!,e/llrftITIIJ! malru pr.eSla/l/lru,
(9' 'lIMmlfU "Liam calami/a/cm m"gnu folatijs
lella/I.tllm.
Ego dixi. 'N.lr ratfr,(~,m grauitcr tle perieu
losè .egTo/aret, (!)' (lb Oml1lÙIH ferè dere/iélm
[/I.iff
�p
s AL. CV M l'A P.. Al' H.
301
fuiJJet,ad 'De; mi[ericorJiam COtlfi~giffe.
Sana aniOlam meam. Nimir"m illtel1ig~
bat 'Dauid,[e ...itio auimi in morb,lm cCTpor~ ;rlcid,/Jè:ita'l,jCCOnlMltfcrnte illo UOIJ dubitabar,
Corpori lfuotftteremM filtumm.
Et fi iogrediebamr. Si 'lu~ eOTum(inquit)
per fim,liatiomm amiciti,e me imûferet , id confe'luelw ..r, ... tofficio F{lo,(tmuJ.cta'l; [edu/itare
[re/lU [celere mm"Jaret,idim'1; e:z;refflU domo ad
fQriol fi'al,dum,C9' illfidiaT/im aduoJabat.
Verbum iniclullOl. 'ProfeE7'o,aiebiît,ifteali<]uo j,uxpillbiJj fcelere Je contaminauit, <plod
'DelU mOTte ml/mare conflit"it: ita'},; fierj non
poteft, ..., 'l'Ii mortifero morboopprenlH, iacet,re
[et! Ù 1lir,blU fi,rgat.Verl>um <fUIt in lirerû ftm~
E7i< pro re,e;J' [IIFfo appe/lllrÎ,lIotiftimum cft.
Magoificauit contra me calcaneum.
z.l
efr,ma,~IJMmiIJl [ecitinfiiliM:calcanpul cnim ÏJJ
Ilter~ fan[Jû f«pe appt/latur pro Faude, 0' dola,
i,.
'lu.c 'luidcm tranfllllio fu ml' ta eft ab ijl, 'l"i
,,/TrU ali'luem fupplantm,t.
J n hoc cognoui.Exultttt l.etitia,qu'od DetU
audieritpreces fUM,IJe1; permiforit, inimieos l,elari mortefi.a,'1"11 'luidemill remagllllm 'Dei
erga Je beIJe,jolmtiam dicit IIgllo[cere.
Et coliocalU me in CO~)cêtu ruo in xternllm.rd eft,nunqlld oeulos à meaucr,i1, 'lU cm
il/ Jt.1ndllm,tJlendllm, at2"C oTlland,.m pcrpetuo
[Itflep,m.
�3o%.
EXPLANATIO
IN
PAR A P H RAS
LI~.
r s.
Ealft{ il/e']ui mifareturaffltélorit, & ']Id~
rebu11Jotlft tOS iurlllt
lll .. m 'l1/ci!?im 'De.u ab omni calo1mitate pro
I"Debit. ille i/Jcoi<tmis C7' jloTerls ad extremam
{eneElrltcm 'Viuet: ".e'[: 'V/I'Jllam in arbitrium &
poteffatem illimicOTum 'l'miet.
~'od fi qrû5 alt,/fMI:rlo morbru illufu.elJfrit,
pr.eHà erit 'DetU qui me./ici/lam eifaciat, 'Jill,!;
fi,il mallibYA h{/rml ')Jerfet,']uo Il[uaui.u Ile mol
/i1l5 cubet.
Ego 'Ver/' cùm,/(ra/liter tiC perimlosè tfgrota~
Tem,méq: otflllia /'OTllilltim a,(iummta 0' amicorM" faltltia deficerellt,aclwat1J mifl:ricoYlI/tlm
fitppl r>: 'Domillecol.fi'gi, té'l: mf/his Cfim lacTlTY
mis orauam,'Vt animurIl meum,egmm, 'Cl' pecffltM l'e'il,feris illfe{furJ/ pro tlla /Jon;rate [al101rcs.Sâliw ;IItelltgebam, conualefcmte illo, rorpm 'luoque renum fuwrum:lJl!ippe 'iuod ipfi'~s
anim; "itio laboraret.
.At illimici mei TIIala mil,i prtcabantur : lU,!:
~'J longitu ']uic'llltlm 'l'idebatur,quàm ')JI 'l'Ilam
(li' fJ,/rllt/TII tlmitterem.
!2..!/I)(lji quis io.ol'Ilm per jimulatiol'em nmiri, i.e tIle il/uiferct,id co1l{6'lllcbllltir;')11 officio jiOIl
jilllltlatd~: (edlthtflte fcelcu faZcre cUTl/lIlaret.
I,/{nuPle egrefJi:.s domo, a,l[ocios Falle/ltm , 0'
illjiclitlTum aduolabat.
lÙllle[.lri.c[ufiITra/iolles & c!am{pj1-i1l4 colJ
Br'''[cr/n'flle
J02~i4
�l' S AL.
CV M 1'A RA l' H.
30J
IDqrtÏa de metl pernicie jieballt. lbi gl'atu/abantur ,Cl' interitrcm mClml fPe a,· defiderio rtp refen.
tabant.
'Profomiffe,aiehant. aliq/lQ inexPiabili [celereJe cOlltami/1arlit, 'iuod DeI>H/10rte "m/{/ate conHlwit:'1uarnobrem /IOlJ'vermdum (ft , lIt
tanta mai, grartilas 1'/La mrdicina relcI/Wrr:/le9/10 fieri potlft, -pt 'Pli mortifcro morho onreffils iacet,r'fdfu 1';rltI'A fu rga t.
sttlillud in primu auimu III mellm ;l1cTelMili dolore confiât,qu'od[ami/iflrU meUt , qrlÏ CI~m
fualliflm è 1'i/I.b,rm,in wirM amore V fidt![cmper aC'Juiclleram,;lIfid;'11I11ihicompa rallit.NO/J
il/tlrll fœdru f.mElum am;citi.e, /lol~duhiJ?imtU
cOlmiEl/l",IIM tl/m[a comrmillu tl[alere rsefario
Teuocallit •
.At tu 'Domine ahiel1rml,p rorlitutl/,0' ab 0tnllib'!1 derell [/tm1 mi{er""e,mé'Jue ,'oc g rml.flimo mo~bo ta/.dul/leua, 1'1 l/omÎllcs lIe[~I~ debi.
'tH perficllOl l'tx:'ltU pendant.
111 ea Te potrftimllTn 'Domine tuam crgtt me
bmCllo[entÎam agnofco, 1J~'oci ;am ..,ires reciPio,
iaru JClltio mil,; mediciuam à te fa[fam : ncqlle
ampl/lu -perer; cogor ,Ile inimictU rnrtu de mca
morte gau d.o triuml,l,et.
1'" JJomi/1c mirera tU! ;,mocml;am mcam,
morliferulII morbum dcpulif/-t:crme iIHla"dum,
tuemlum ,d l q; oYIIIl17dum perpet/l '0 JuJceJ'/Hi.
Ysillam 'Deum lfraëlij ynill erfi mortales ad
j,ml.
�304 EX!' L.A N .A T 1 0 1 N L II!.
imll/nlerabilia (<fcllla allgl,ffè fanElétl',e -venerCll/ur c:r celant.
A R. G V M.
P S A L.
XL t I.
Exponit in qunnt~ {olicieudinc ne clolo .. eJf.t,
cùm Hiero[ol ymis ci.au. à Saule, n.quc tomplum
augullirsimu," cum r.liquis ciu ibus,cclcbrarc, n.qu.
{acrificiis (oJennibus intercJfc poJfct.
V/Elori, erllrlmJS Canticum jiUomrn
Corot, TfarlHtl
X LI J.
n'-l,....fontes
Vem~dmodum defiderar ceruus ad
3~uarum ,ira defiderat ani~
ma mea ad te Deus.
Sitiuit anima mea :uJ Deum fontem viuum:quando veniam , & apparebo :m=e fadem Dei?
Fuerunt mihi lachrymx mea: panes die,
:le notte,dum dicitur mihi quotidie, vbi dt
Deu~ fUU S?
Hocc recordams fum,& effudi in me ani
mam meam,quod rr.1nfibacum multirudi.
Jle,adducens illos vfque ad dOlllum Dei.
J n vace e:.:ulrationis,& confelSionis mu1
thL1dine rripudi:mte.
~aretrjnis es anima mea ?& quare coturbas me?
Spcra in Deum,~uoniam adhue confire~
bar illi proprer falutare vulmsfui.
111111e anima mea collturbara eft) pro.
,eterea memorero tui de terra Iordanis
.
ac
�l' SA L.
CV M l'A Il A l' H .
30~
& Hermonij,& à monte Mizaar.
Aby{Iùs abyITum aduocat invocecataraél:arum tuarum .
Omnes fluél:us tui, atque procell<e tuX
fuper me tranGerunt.
J n die maodabit Dominus mircricordiâ
fuam,& noél:ecaoticum cius apud me.
Oratio Deo vira: mea:, dicam Deo, ru.
pes mea.
Quare oblitus es mei, & quare confiri·
ftatus incedo,dum affligit me inimicus?
~G gladil) concidunt offa mca, dum
exprobrant rnihi ini miel mei,
Dicentes mihi per fingulos dies, vbi eft
Deus tuus?
'
~arc trifiis es anima mea,& quare c5.
tllrb as me?
Spera in Deum,quoniam adhuc confite.
bor illi,quic[tf.llutare vultus rnei, & Deus
meus.
EXP LAN AT 1 O.
Erudiens Canticum. sic ù.fcribiwr pralmUi '1'10Iûllm aocet, etiam ,iirn ni'nl ad /pern
Ortmdllu,r,fferand,~m tamm eJfe, ur miforicorrI"C 'Dei confitlenrlum.
Dum dicitur mi/li . Û efr, dum miTl; impij
infltltanr j"terroglltltes ,'vbi I/am fll 'D CIU, cuius
ego pr.eJidlo confi'do ?(lim tllim hominti perrllti
",clerél 'Dallidé e:':!llem,pgeutem,O'magIlÎl ca.
')/
�306
EXl'L.\NAT:r.O
IN
LIli.
lamitatibru of'preJJum , irrideballt eitts religioncm,O' pietlltom "duer[1U 'Deum. id 'Vero art do
loyem accidebllt acerhiftiml~m IJomi/l; pia, qui
tam >'fI/cie ct>:I,eteuat> '[I/oàm omniû,(S pey[uafi~m effedehon/tare, crprouirlenti.1 rDel :[d
ingrllue[cenl TerHm adl~ey[aTlml mo/c:i/a deDi/jJamr, C1' ji-,mgilllr flliqllallt{o plorum anim~,
"" eti~m Ipfi d, callt fih,,"Voi eft 'DCIf,ft1:~?'1I!iP
pc 'l!li fe dereM10s effe ttt'Jue ttbid10s lib illo fitfl,j,cntl~r,"JPe)' rilmml1".0[eélo cerMmeu in 'l"0
ftcs (um ,lLjfcratione confti:;it, Cl>' 0111111110 Jiletumoeret ,U/fi. ad pyomiftlones 'Dei tenl1Cjter allnitm·tur:id 'l,!od IIgelhlt "ViT [a/J[IU4, lIt lIerba.
["pmtia teffanw.y ,Cllm Ilomims impij./i.lu.dam
,1i1U ttceyrjmÈ 0l'pllg'MrC/Jt,tt~que jllt~m l'mè cozcrmt de [ab,te fila C?' miJi:ricordt4 'Del den'erllYe.
rIxe recorlbtus lum. cilm effem (iuq'JÏt)
jIJ IIU allgoyjbUf,nJCS yeTtlm [uturarI1l11''lUtt 1')'0nufllolli. 'Dei nitil/lr, me con[o/ala 'fr > C7' allimImi doloru m ~g'litlldlllt COIlI tS/ffzlm 'lliodamm010 eJfudit, ac dt/lltal.it : llofc lIeml e record,lb.Il',tëpm fore, CÙJl/ me ci"~S m8iJimmltl omlûit
"'o/Imltlte 111) fxtlio rctfocarent. trille t.I!;O ab inti"
f1Icr ••b.lt gyatulalllillm mllltjlll/lllle d ·d/lcar acl
41~gllffljllmtlm lemp/llm '~)ci,wnc otJlIli,t t/fIIlfit,Id:IIIlI1. (!l' J'mf/il arcltlmaliOlllh, pfljill1ablMt,llIne I.btntlfttmù om/}jhu-s YI;~',lI m 0' imperium obtjuebo. Clim i/tI'llleFias il IIIJ/mll "'nt,
"Ji
Il'
'Deum
�Il
s A L.
CV M pAR A PH.
307
7)~um libi tanta bona tromifiJJe,cur n/llillm do~
lendi fil1ë [acÏ!?L'UT me reJPirllTe mm'luam fil/il?
. Propt~r Calutare vulrus fùi.rd eft, i[ligTamiT,i dabip rrJPI'ims
'lJultll placido calamitates meM.
Proptcrea mcmor. Ct~m,j'l'luit, acerbita.
te d%Til,~ nimio mŒrOTe couficiar, rc/iCJlf4 efr
'lJna co nJola/i 0, 'VI llui tllt/m [llbentem , 1?9' tropi:
iacentem f uauifiimi nt/minû tui recorda/ione Jilpm/cm ;'I/'ac Joht:1dme Jo,·danil,C7' JIermolJij.
1!.9' ./l:'tiZ.l.lTi, qU,iO';1 in lo,û ego "itam inopem,
CI' "atram perJeqltOr.
AGy{fus abyilum.ld eft,cal,lmitM calami.
tatem "rget, ne'I"e .,,1l1U cfr mi{eriarttm jiui.!.
Efr alltem elegns all~goria, 'Jua ir:d/tcÎtur 'DelU
cxcitatü tOliitruû,l?9'ingmti tempeffate 'Dnlli_
dem o{lTtJ~re infinita copia imbT/Um.A'ltltZ-1 ar..
lem illl,/erû JallE/û "ppell.,ri pro ,alamlta/ibUl,
nemo efr,'Jtû nefoin/ .
In clic maodauic. Ali'luttl/do (ir"}llit) plae,lbitllT 'DeI11, f!J' illo iubmte optatif?/ma II/x
proJPrril atvm 11l1;ceJcet : ill/erim t1Il/nente hac
l'orrlhW calamittlltlt1l no[fe"l un'lltam ÎtHermi/.
tam 'V ellm mtflm coleTe, f!J' "merl/Ti rll~/Cif?'
mMn jpfi~ s nomm,laudés'luedies, a, nones in.,.
animo milJ;,at'l"e OTC 'VcrJ"IJtlntur.
lJ,u "g,1m.l~ (rûllle quam
A
l' A It A P H l1. As t s.
v.'mc~pjrlè certllU fOIJtem qUter;/ c.rlo' L r e '1; cOI~fe{}1l! )taln CIIpidè IHlmt tu if,
Jil
-p
21.
�308
EX l' LAN A T lOI N
LIB.
pmElij?imf~m 'Domine 'lfl.tritanimsu
metU•
.Ardenti(?fmè cupit animsu metM artire ad
l'r-eputentern cr [eml'iternum 'Deum: 0 Ji dies
ille pu/cf1er illucefcl/t, '[',0 m,T,; adl/su pateat ad
opt,zt;j?im/~m domicJiillm 'Def!
Fu"unt rmr,ilacf'Tym-e mu dies nO[/([1; pro
c;bo,c~m T'0,ninej perdit; de me petllianter '1'~.t
rermt,,,/,/nam foret 'Desu meU1. CI/r,aiebant,
'Desu /UM m/torem [u/~m ex,,zem ,aff/tEll/m,
omnil,tM rebtM egentem deforil i/~ tatJtù malù?
HM 'Voces profrEl'o ferre lion potflijJèm, iamclJl~dolori (:7 calam;tallbsu fltc:ubuiffem,nifi labc/Hem 0' l'ropè i.1Ce/llrm a..imwlI bot/orum,
'[".t m,l,i prom,jiflf,record"l/o,lc fuljiJ]êm. H.tc
nempc record,tbar, tempIU fore, c~m me tiues
mei film ma Ot/mium "ol",ntate ab exilio rel/ora'l'eut. Ttmc ego a/; ;,m~mera[,ili gr<lll~larltitlm
fflfÛtit,i.lme ddt/car ad augu'iflj?mtu, temp/um
t uun/:tlmc omuia p/auJu,/ottlti.1 , rt.!l' [an[lù acclallltlt;onibtM perfonabunt , l ime iliientlj?imû
omui/,IU r~g'Utlm e;r hnprn illm obtillebo.
Cùm il .1q; f<';M ~ tlll;rtdt mea 'Dm", libi tl/nfa bona pro nI/fin:' ,Cllr Il IIll"m do/end; finrnl Ja.
ci,?,,,r mr TcJ],;rllre I/II/J'l,+am finil?
Co"ji<l- TIII[fr"orrll,t 'Dci,(jI' memiller il tcm-
l'nI fore,,~m Dm"i I,eriwioilberlllus db gratiM
ag,1Y/1,CO"r~l'ltatorl cr r"rm ti [al"t;" mr.t.
H~c'1ui,{em ego c'Im anima m~o [lCpe colla-
!l/lor :jèd lUe nonnrm:Z'lam /ta 'Vi c/ulori1 opprimlll.r,
�I1SAL.
CVM
PARAPH.
30~
mit ur, "ix 1It reftrl-ere pofit. 'Prop/crea 'Domine '1llàm[.ePifime potero,adco,gltalionem illCitJ'fSimam numil1U tui mente remrram, !2.!Mn'luam 11er à lon,gtftmè al,rum à paterna elomo
mea,{.?' templo lue rantltfHnO:qru:n'fuam exul,
ilb,eélm,.emmnoft# ,foltturlmes brelan" U Htr
monij,J61iZl!arl'1; nerl/ora rie/lia {.?' rI{erta peragro ,mllJ'1tMm tamm recorriatiOMm IJommU
lui deponam ex anima t/lto,ymper mlr,iobt~elfd
bi/ur ante oculos bOIJÎ/M '(!J' mifericol'rlia tua,Fm
per optimum maximum /lIlmc/~ tuum "enera.
bar C" co/am, {.?' calamitM mta il> [anmpirna
JiM/~!fS,mdq; "H memoria con'l/liefcet.
EIJeu ca/amit.u cal m,tatem 1Irget, n ~1; 1Il.
la ab Itrumnu C" mtfèrijs rlatur inte1'mifto •
.Ac1lelv./i CI~m 11e1'cnouo cœlum fulminium
(?' IJorrifrmu pagoribm tremefacil,immenfa 1IU
gr.cnd;nÎl al '1: imurium ex alla jmecipitans Agros e!7' [egeres "irefcmtes obrutM 0Pl'/etdfrTtle
tenet:ta/i ae ta/lta malorum 'Vi , ~ tempâtatt
me miferum sbTlIi$1i.
Seri ali'luanrlo plaCa bitu.t· 'Det# .C";Uo iuben
te optalif?ima l,IX proJ]'criralem fortunu rl/eù
tllllCcfcel.lnterim manente IMc IlorY/bili mireriarUm noéle,uuu'1IMm in termittam 'Deum meum
colere ac 'VSIIcrari , d",/cifSimum ipfitu nomen,
l,mdé!'Jlle,rlies ac noé1-es ilJ animo mt/Jj a11; ore
7>erfabulstM.
l//ius egomifericordi.e fupplex pltfrimu Cllm
')1
3
�3rt> EXPLANATIO IN 'tin.
lac/,rymùd"d:ô refugitlm (!7' 'mica fallU med,
<Juare oblitlu es me;?
JZuare conlÏ71IIO ["lJu (!7' mœrorc confumor?
ilit mlT1Î ab importuno hoHe 1I11,l/a 'llfies r1atur?
J'ote acerbifNmè excYllciant ,me enecallf /loftes
mei,durtl mi/li quo/iclie infilltant percun[/-antes,
')lb[ nam fit 7)ettl melU.
OCT null'lm r10lcndi finem facù ~ a/lÏma mea?
Ctlr me re(}irare 71Url'l"am fini!?
CO/lftrle mifericordi-t 'Dci,0' memi/lcru temPlU fore,cum om/Ji perim{o defunIJr1s i/li gratiltJ agam,coufcrtlator. e7' parmli!alutù mu.
l' AR'" l' H RAS 1 S. CAR MIN E.
Pt Cerfla fontem dnhola '1Uti!rÏt dnxiè,
f2J!!-m PU canllm [agacium
}'eXârût, P/'it 4r1td dt4m foL igner.u:
sic te pater d,~!tjflime
Defiderae anima med.,cor mertm fllam
sic expetit pl'.efentiam.
ofi "jurall',y; il/afi~lgeat mihi,
Ô~m limtt ad templum Dei
Jcdi/'e, &" h),mnos Ill/mini dllguffjj1/mo
Cllmgcnte fanrtadime.
l'lof/es ,dirsilachrymti! trifl:!J?im.e
FI/cre procibo mihi,
�p ~ AL M.
C" M PAR. A PH.
3Il
continenter fcifcitantflr impid!.
Gentes,Dep4 mnf1 ')bi jit,
Ct" iILe,dicrmt,exulcm firuum fi/um
Tant;'-relintj'lÎt in mali-!?
14m fr.rél" 1'irtm pondai fùccl/mlmet
1\!!mm t1flerMJtI'lJ, niJi hond.
FIIlciret ,f/am jes, Cl" .tnimum rpceret
IrlClmda cogitatio:
Nimirtlm adh,~c tempm fore» ctlm ad
ama6ilcm
1(ed,ho ld!.fp4_plttrÏttm.
Tune me mcorum ml/ltitudo ciuium
Dum
lmmenfo g1'afuldntÎum
Templ'lm Dei ddllcet ad JanHiflimllm:
Tt'.nc CiliitM clamoribm
Fàllflij1imi1 flnabit, omnia linmdis
LaÛ [onab,tnt pld/ljib,u.
Ergo bOnlt tibi tllnt" Ôdnimtt. me~ ~ tl/"
pl'omiJFt ûms fciM Deo.
CrI1' non (lolori idm mod'lm fgu f rlJihi
Cr~r omne tolLis gdlidiumi'
Committe iam, committe prd!.fentlftimo
TI/am ftlllt:,!, nI/mini.'
')1
4
�3t2.
EX!' l. À NAT rOI N LIB.
Nam Merati db omnib1# l1Mlis ddhuc
.AgemfM i/li grdtiM.
fope meClfm tofLofJl*or,fed intimu
J<:f4rg if in prtfCo/'dlj S
Q!!..andoqui: tanta pU dl1lorÏ1 anxlj)
rix pt queam rrjiftere.
f2!!.g./,ropter ad titi memoriam nomin15
Ama6ilem Jepfimè
•
(.J,
1{!CIt[ram, a~ )mca
lres
mea, 0A lux &'
OlfC
JaIU4,
charftmqllefaLamen mt/lm)
Dldceftet ilttl. tl.mtl.ror omnù,& animo
IlLa el/ut mrrU m.:o.
~nquam plttema Jim} f"gdtU1 ;, domo,
)
raftrUrh faLitlidines
JordttnÛ,dUi6fJ/jc foltU6 Sermon;,
lnhoj}italem Cr' Mi'0 rllm
EXI41 peragro,rerum egcnU6 omnium:
Nllnquam tamen tlll pater
Non memÎluroJ mmqllltm effluet dnimo
111eo
Dulcifimum Y/omentllllm.
�3I J
l'SALM. CVM l'ARAI'H.
Eh m dolorcm ")Irget d%r, n~rl4e pILa fit
Lttbor1.J interm!f,o.
n denfi14 imb r, pui foUit grandini!
Ingeme glomcrati ttgmme,.
Cltm tur6ulemo dcciclunt ex .et/un,
M.:tgniJ cr omm mO/Ibm
C.elllm qlfatit tOl/jtmu hornjiJJlu~ft1gor,
Stermmt/tr agri,ftt'mitllr
Seges pjy·efcens,rtlJ"tI. pl, nu onmi"
Narare foflil ruflùm
Mirat/lr: heu talt pater nllfèrum agmine
CrduÎum ma/omm )Jque obrlli.t •
Sed tIf Jerena placid114 intl/eberu
i',I}e fronte tfmdt 111, (7 ctlndida
Lnx pellet horridM tenebrtu : mt,,·im
M.mmt/! noElI! dcJinam
Laudes tib; Ttlmquam cdncre J nt/men
tltum
Nunqutt.mp,·ecltri difi11ltm,
DÎcam fibi jlms, 8 f.tlH4)81'lx mett,
Cllr tandi't immemor es mei?
Ct~r
lachrymu, d%re, luElII macerol',
DllT1,vexat hoftiJ Barb((rm~
"
5
�31'4
E X l' LAN A TI 0
1
N
LIll.,
ln yl/stHo COrP1t4 (Irnne coneidllnt meum~
Et me mijèrrimè enwtnt,
Dltm c(mtinenter fcijèitdnfUr impù:
Gentes, DeU1 mem ybi Jit.
Ofr trifli1 es anima mea?wr nunql/llrIS
mihi
Pa te licet Ijlûefcerc?
Committe ittm,committe pr4èntiJ?imo
TI/am fllruem nI/mini,
Nâm Liberati ab omnibu111MliJ,adhllc
.Agmw.1 ilti gratirU.
ARC.
l'sALo
XLIII.
1I.bet idem argumentum hic Pfallllus, atquc fil-
(1crior.
'Pfalm/u
XLI II.
vdica me Deus, & llifcerne
cau r.'01 rnc!r
de genre non fitnéb, ab hGrnine iniquo,
& doloro crue me.
~.t tu es Deus forritudo mea: quare
me repllliCli?& gua re trilhs incedo,dum .Iffligit me inÎmicus?
Emitec luccm tlIll11,& veritatem tua m,
ipfa me deducem, & adduccllt in montem
f;lI1étum tUULn,& in tabcrnaClIla tua.
Etinrrolbo ad altare Dei, ad Deum lxtiria:, & cXUltationis mex.
I
Conn
�l> SA L M. C YM l'A tt A
l' H.
31~
Confitebor ribi in eithara Deus, Deus
lUeus, quarc triftis es anima mea? & quare
COnturbas me?
Spera in Deo, 'ltloniam adl1ue confit\!.
bor illi, qui eft falucare vultlls mei,& Deus
. nl~us.
!;
X l' LAN AT l
o.
Judiea me Deus. Vir [rmé1:lu i,} pErimlllln
-Pit.e fiûfts CI';millÎblU 'VocaiM d .till/le, optat
'J)wm difeeplare ctlufam [uam.
Et di(cerne cau[.tm. Q!ûJam 'l'ertunt da.
rhu ex Hebrlto i/11ullle modlim, e7 defwde cal.fam meam àge/lte nm fallé1:a.
Emitre lucem tLlam. Lu.cem, CJ' 'Veritatem
41'pellat ful~ol'em ', CY auxilium omnibltl p~s
j/rom,g;IIn à 'Deo, 'l/libM 7C/IUS pe/JlJ/1t1~T tenebr.e calamitatzull,felllwx 'Dei fPlendidlftima fP.
TÎtIU f.1néfulOfr,cililu [empiternfl comes cfr 'Ve.
titM: 'MrIC ll/cem, e7 T,atle 1'erita/em ~ <'d!lo de~
mittit'Dclu,'Vt fthjs fui!dl/m ftntadmontem
[fln{l:um [uum,at'1/le ad j/bicl templurn immor.
tale, 'Vbi nllmm ipftUl at;gllniftlllllltll perpetlû4
"ymIJü celebrant mentes beatd!. Nim;mm nift
Cd!leS1» l'ICe lux in hoc d'ffidli, e7 periculofo "Pi·
td! mrft. prlClllceal, CY lJobis iler 'l'cr.e pierati!
of/clldat,fomper ill mal/dm» lelJebris "Perfamur,
0' falfa pro 'Veri! ampMlmtes IOllgiJ?imè aberramfl1 à "itlJ211.e dllcit ill cotll/m.
�316'
EXl'LANATIO IN
A R G V.
l' S A L.
LIB.
XLI rI 1.
Qu.rirur gés D.i [c ab impiis culroribus D'oru~
crudcliCsimo .exari,ncq; tamê De,; libi opltulari,qul
maiores [uosbenignifsimèturatus lit,ac illufhibus,
& comm.morandis brnénciis ill05 ornal1crit,& preeatur ab il1o,vrrancltm numell Cui. propitiu ollédat.
V,{/-ori fi"orum CoTit trI/dit/o.
'Pfalmm le LIlI I.
D
EU S auribus
\
\
noftris audiuimus, patres \
nofiri annuntiauerUllt nobis.
Opus,<]uod ope'ratus es in dicbus eorum
in diebus antiquis.
M anu~ tua gentes di(perdidit,& plantaeos,afflixifl:i populos.&: expulj(h eos.
Nec eoirn in gladio [uo porfederllllt tcrratn,& br3chium eorum non {;,lu.H1it eos.
Sed dextera tua,& brachillm tuum,& illumillatio vulttts tui, quoniam com placuifij in eis.
Tu eslpfc rex meus, & Deus meus, qui
mandas f.,lutcs Iacob.
ln te inimic05 nofiros ventilahimus cor·
nu,& in nomine tuO cOIlculcabimlls in[urgentcsillnos.
Non enim in arcu meo fperabo, & gla.
di us mens non [;!Iuabit mc.
Saluafii cnim nos de afRigentibus nos,
& odicmes nos confudifli.
Deum laudabimus tota die, & nomini
tuO confitebimul in f:eculum.
Nunc
ni
�1>
s A L M.
CV M
l'A R.. A l' H.
317
Nunc aurem Tepulifli, & confudHti 1l0S,
& non egl'elI'ulf es eum exercitibus noltris.
Fecill:i nos Jare terga inimicis, & qui
oderunr nos diripiebant Iîbi •
. Dediai nos tanquam ou es e[earum,,&
lJ1 gentibus dl[pedilH nos.
VendiJiai populum tuum Gne diuitiis,
& non multiplicafri in commutationibus
COrum.
ro[uiai nos opprobrium vicinis noaris,
fubf.lnnariol1cm,& derHilm iis, qui [unt in
circuim nofrro.
Fo[uiai 110S in prouerbium gentibus,
commotionem capiti in populis.
Tota die verecundi,t mea corJm me ca,
& confulio facici mea: coopernit me.
N voce exprobrantis, & obloquentis, :l.
facie inimici,& perfequenris.
Ha:c O!11nia vellerunt [upe nos, & non
obliri [umus tc,& iniquè non agimus in tc!bmento tuo.
Et Ilon reccfsit retro cornofirum,neque
declinallerllnt grefflls no!1:ri .1 (emita tua.
Cert~ afflixi!1:) 110S i1110eo dracol1um, &
operllilli 110S ymbra mortlS.
Si obliti [umus nomt! Dei no1tri,& G expandimus manus noaras ad Deum altenu.
Nonne Deus requirct ifrol i ip[c cnim
110uit ab[eondita cordis.
Q.!!..oni
�3 tl!
EX!' L .A NAT l 0
IN
L l D.
~oniam
propcerte mortifieamur toc:t
àie,xfiimati fumlls fieut oues occifionis.
EXl1rge,quare obdormis Domine? & ne
repellas ill perpecuum.
~are faciem mam aucrtis? obliuifeeris af11iétionis 110fu.e 1 & cribulacioOls 00frrx.
~loniam humiliata eO: vf<]ue ad pultlcrem anima nof1:ra , adh:dit terra: venter
Doller.
Exurge Domine, adiuua nos, & redime
nos proprer mircTleordiam tnam .
EX!' LAN AT l O.
Gentes dlrperdidit. Id cft, (anal1<fos, &
c~ter, ~! ftnitÎtlld4 IMtioIlCS .
Non enim in gladio filo. 'Plcniftimll. pieta
ti!efr flntentia''lua dom, 'juic'fuid belli, da/III·
'lue felicit er admillinraluT, at/nol/cnd"m mi,
Fricordi.e dll'in.e, nO/J pTllilentilf1, allt 'YiribM
llllmanu.
Etiltllminatio YUltllstlli. ldeft, film frlIor il/os tll..flrans.
Non Cil lm in arcu.ltlnllr/I;ne in'1l/lm tuo.
/Ion il) armu, 0' 'YiribM 1Joftrù fPcm 'Yi[fori"
p01/imw:'jlfolics enirn {lm/titi [umtu ill-l,rllo,~
periculu, 1110 ttlntum nI/mine [erual; ["mll4,
ljllllmobrem de tanta
crga nos bcmgnlttl/~
Ji'mpel' Ilhi grati.~1 tlgemm, (!)' "omen /lJurn [cm
pit'TTlÏ1lIIllJ,b'l4 PC)·fo1uc/lI11T.
"M
Dcdi
�llsALM. CVM l'ARAPH.
31'
Dedifii nostanquam. 'Ded,ff, (intl'lÏt)no$
IloH,bus tan'luam perl/do elfdi destll1atM.
VCndidifii popu1um tuum. 1.1 tft, tam
P:tTUO popu/flm umm ')Iflldid,S1i:-vt nullM j,Ide
d,uiti.:u tlui eompayarù•.Q!lod ')Iera fl'l,/oÏt/lr ,e.?"
lion multil'/ieafli il) eommlltationibUi torJl m:
"eruum iUu,{,71lultiplicaffi, re[erwdum elfe 'VidetliT addmilitt-J ,')1/ [enfUi ftt, '/Ulm non (Ife faélum ditiol'em ou ')lend/t,oucm populi ,fed (]lIidam reddu/mmt ex Heuuo ad ll1l11e modunI,
nerple alix/ft, pretitt eOrtlm.1Ji cum Symmacr,j
jnlerpr~tatione eQJt[entirmt.
}'o[uifii nos in proucrbium gcntibns. Vt
[eiliett,'1'û aliclli malil precari "Velte, /loHrarn
ill, cal"mitatem p:·ecetttr.
Commotion cm c:1pitis.ldeft,{j,mtuilPud
impiM nat;ones ioco, cr derifid:ftmile cft lillldm
'PIalmo 2.2.. d,fleudmml /tlbia, cr mOHem"t
capu/.
Ncque declioaucrullt. Ici cft, /lUl/iI tormm
. ta, nI/lia "û calamizt1tt1Y11 pOlllit /105 imp~lIer e
<Id 'VjDlil,Jd.U lezes, C7' pr.eœpta t'M. I!cmc!orum 'Vertil erit/m d:u/U HicfonynHtI ad lmnc
"todt/m.
•
III 10co DrJcooum. 'Draco/Jcs aN,cU,tIlt
gmtes impitl4, Cl' Îmma'Jcs, 'luibm [efli;cbIlIlP.
Vmbra m orris. Vmbram mortû 'l'O(lIlIt for
uitrHem acerbifrmamJ I;!7 tencbrls mortH coml'ar.mdam.
Si
�320
J;xP1.ANATIO IN LIB.
Si obliri [umus. 'Dixerant,{e nulla ')1;cala'
mitatum potuifJecogi.;vt I[efiarent ad'Dcos fal.
confirmandum /,,((
Jilbirmgullt.ft ( ;71'lrûunt) abalimati fuifTeml#
li 'Deo n05lro,n0lJ11e ipJe, qui nou;t intimos {enJIU allimorum,1,oc lIostrum FelIU animaduertifTet?4rlderemus neigitr~r aprtd ilium mê'tiri,&
f.d[a pr",Jicatiolle iaEl:are ;llnOcmt;am,C:7' piettl
lem noffr.lm erg'l ;p[um? Secl 'luid OP'U cft phi'
ra?Nôlme'luotidwloe , ..des, (9' afPerrima filPpltcia''luiblU affictmur Ilomi)/Îi tujeau[a,tâta/l
tur,nos ,efJepietatis, Cil' [an[{1f religionis 4 mtllltif?imos?
Q.!:.oniam propter ce. Hoc -"erl"fm, 'ltlOnJ,ml, apuel lIebr ..os [",pe I,abet ')1im ornancli
tanlum, aut affmeral/(fi, ')1t apucl Lalillos '1.ui·
clem ,me herclûe, profeDo.
~niarn humili lCl dl:. Id eft,ad terram
a/,ieE/1 p fmlUponclere calamitattlm, Cil' ad mi·
jèrrimam,at'll/e j,ifimam fort,mam depref?i.
foh Cl' commentiûos : ad id
ARGV.
P~AL.
XLV.
nfrcarmé nuptiale, quo ccl.bratur l.filS Chriflus
verus 0'U5.& verus homo, & ecdefi. ipfiul [panCa.
VIllon Jhper Li/ijs filiorum Carol: crl/d,ms
eallticl/m amor ..m. 'PfalmlU XLV.
Rllébuit cor meum ve:bum bonum,di
~o ego opcr'l mea regl.
ELtngua
mCl
calamus {cribre velocircr
fcribcmis.
Speciof
�PsAt.
CVM PAR.APJ-T.
311
SpecioCus forma pra: filüs hominum,dif
fu(:t el1 gracia in htbüs mis, propterea be.
Iledixit te Deus in a:ternum .
Accingere gladio tuo fuperfemur tuum
potentiCsime.
Gloria tua,& rplendore-tuo, & cu fplen_
dore tuo profPerè procede,equita.
Super verbum veritatis, & manruetudi.
nis,& iufHna:,& docebir te mirabIliadeXtera tua.
. Sagitta: tu~ acllta: .populi fub te cadent,
ln corda inimlcorum regls.
Scdes tua Deus in fa:culum fa:culi, virga'
reébtudinis,virga regni tui.
Dilexilliiullitiam,& odll1i iniquitarem,
propterea vnxit te Deus,Deus tuus oleo lat
tiria: prre conCortibus tuis.
Myrrha,& Il:aae,~ calb ab o~nibus v~
fiimétis tuis,ex domlbus cburncls, ex qui..
bus Ia:tificauerunt te filire regum inter ho1l0rat3S tuas.
Allitit regina dtlxtris tuis in vellitu de
a
aUrato.
Audi filia,& vide,& inclina anrem tui •.
& obliuiCcere populum mum, & domum,
patris tui.
Et concupifeer rex dccorem tuum, quo ..
niam ipfc cft Dominus· tuu~, & adorab~
CIUn.
�3:2.2.
.E X l' L Il NAT 1 0
IN LIB.
Et filia Tyri cum muneribus, vulturIl
tuumdeprecabuntur omncs diuites pltbis,
Omnis gloria fi lia: regis ahincus, ex inrertexto auro vefiimentum eius,in vefiibus
acu piéHs.
Addllcentur regi,virgines poll: carn,proxilTIa! eius :tddllcemur.
Adducécur inlxtitia & exult:ltione, adàucentl1r in templulTI regis.
Pro patribus tui erunc tibi filij,cof1:icues
cos princi pes fupe.r OlTInel11cerrall1.
Memor ero nominis tui domine in om'
ni gC1Terarione & <renerationctn .
l'ropterea populi conficebuncur tibi in
xtcrnum,& in [xculum fa;culi.
l! Xl' L Il NAT 1 CI.
Super liliis. Voc4bl.I,~m Hebr~l.m jine ri#-1Iio jigllifteat /Ilium, tleq; in a/iam fon/en/iam iJ
acceperunt A'f,ula, Cl' Theo.lotio ill/erpretes
lueulmti il. primi!:ftd pltri'fllc Hebrt!orum [ujpicantM,I,oc inloeo (igllrjic.Jri eo /lamine ilJ fl nl
rllmtllm mllfirum,aJ quod[tlcerdotcl rHli~ ")/1.
ni ')Jerba modlûtlrmtur.mtl" "Pero [i/io,r/lm j,..
{eriptio 'Vide/ur ad materiam carmini! aptiJIimt eomunire, '1/10 earmille Chrifli, CI' ecc[eji.e
,mpti.c celcbrantnr'!2.!,i! fJlltem fI'/idiofru literarum cll/liIJ4Y/1m lJe[CIt, IJune JPolljilln de ft diave ill Ca"tici1,Ego flos camPI ,CI' Itlium cOllllalliHm:CI'de {ua llJOrlfa,5iCfll Mium inter fPinlII
fic
�l' SA t. CV M l' AltA PH.
3:1.3
Jic amica mea inter filiM? .Q3inetiam ipfa fPon.
[a ineo,/em t,bro [0'luens de f,ominibul pqs, ex
9'lib~ corp~ [u/lm conflitujtt~T, aitdileüum,
JiHlm interlilia paFi.
Eruébnit cor meum.,An;mlu,in'lU;t,melU
fiMu;fttmÙ epulis fPiritus Jau[/i [aturatus eru·
[fat carmet) bomlm,'C!J' 110S ego "Ver[us ad dec~,
(!)' laudcm fcml'itcrni regù canlo.
LiDgU.l mea cal:tmus. Vten im calamtU e~
mOlletur,'luo mantU fcr;ptorù jllil ducitJiclin.
guam 'D tmidù n';r;tus fanE1sy mouebat,f:J" mo·
I/erabatIlT.
Speciofus forma prre filiis homiDü ..Q..uicl
el/im tam pulcf,rum,tam elegans ttÎm'Pe formofilm ''luàm Ie[u~ C"rm~ Opt.max.']ui ab omn; lflbe, v~ macula peceati puriJ?;rII~fiût,C!7 o~
trI/lib,u "irttltllm nI~m~rio al'fol~ti[?im~? QUit)
!pecies tam amahtlu, tam fiM/lU, I(!)' IIuunda,
qt~àm f1llÏ1u ma,,[uetiJ?imi regio afPe[fr'1? 'lui
Ilcminem pawitentem, 'ltMnJUÙ improbtms CJO
i1'llpium,afPernatuT,at'l'M ac/eo omnes laboran.
tes,f:J" a[fl/[/os in[uum fillUm ')Iltro "Pocat,dul.
ciftim Ù ')Ierbù cos ad flllne modum appellans:
Confugite ad me omnes,q"; labortltis, f:J" grallati e'il is,c:r ego reficiam,C!J' recreabo ')lOS.
Dilfufa e!l:gr.1tt.1 in labiis mis.ldeft,tam
grata,tanl [utll1ù ,'C!J' plma fltlEloritatù cft orn/;o
rUtt,1>t om/lù per[uac/el/c/i ."ù labrù t~ù infodljJè
-,idetltltr.ltaljlfc nomsfllii in Euanzelio Ioanuid
x :1.
�3t4-
!:XP'tANATIO
r' N Ill!!.
Jianc [0'l'lendi dilû,,;tatem admirantes aJJêUt"
. rant,nemintm ex omnibUi morta/ibUi "/m'iSMm
ita locutum elfe;v! I efllm Chr/ftum.
Accingefe gladio cuo. ChriSt; giaJiUl ef!'
."ù illa JPiritH4 C:7' 1Ierbomm efficaclfl,ma, &
penetrabi/ior ~mni gl"dio andpi/i, -vt iI~quit diJfu-1 'Pau[.,M. 'lua qllldem 1>1, e!J' gladto dIe "'fU4
cf'ucleltflima tyrannide '1Oftu [empiterni T,uma,mm gellUiliberauit e!J' {tlli poteftatem,ac JitionemfiMm omnes nfltiones,terrd!qu.e [tlbilmxit.
Eum gl;1d'llm aptle//a~ y,lortam, 0' fJ"endorern
l'f,rifli,prorterea 'luud u e,1 Te {lb, decUl, cr im.
terium comparalli~.
Eqllita fuper verbum. 7Î~(in'1uit) /anqfl;J,
fI'lUO "PeEl,u euangelr6 rodt or/,é terramm peragrabu ,drxteN ,[,uinitatu tu.,f c~l71e711oranel", e9"
inaud,ta facinora.edens.Eft at'Iem animtli{utrJion~ rI,gniJ?:mit, 'luoel elM/tgeiiu -va/es ftnElUl
tlppellat 1Ierbum 1Ieritat u, f!J' mal.!uéluJinÙ,
er iurliti,f''luiIHM nomimbUi i/lilu 1IÙ, cr pro·
prieta& ita defcrtbitur,.,,~ II~I)j[ ad e,~ m P:>6t lica".
d'lm pxrogirari poflitm4gu accommodntt<m:fi~l'ûtlem eua'Jgrlio Irarl/tur -"erarognitio 'Dei Te,."m'!l dil.ïnarÎÎ,tl!7' p~nite/lt,bU1 Orll11i;;' percaforllm conrlmatio pro'lllittitl/-T, f!J' iufttlia "DP;
l'aleftt,,,t inq,.itJ;mu 'PaulU1.qua/~ autem fit
bile iufl/t;a 'Dei,e!J' 'lu,bUl impmitttuT, 'luô"e
rnodo,JiElum cft;n fxrlanatiolle 1jal>40.
Sagitta: tua:.ld ej/",[agitti1 ellttgelij,(!7' ,ha-
,iU
�-PsA'ii. C VM l'A
'R.Al'~.
3~r
rit~tù feries animas mortalium,'lui 1~ oderunt,
(9" Illorl~m i"natam impietate interfici~, at'lue
omnes gentt!S ad terra m foie ab~c,enteJ nomew
tUum [uppliciter wnerab,mtur.Sed [agitt-t fi...
gnificant etiam pfenM,1i;!)' ftlpplicla_'l,,,hru l'le.
aitHT eOTum pertmacia_']1U [alutare imperlum
Chrifti repucllant:euangeilu erûm al~s efr odor
~lortiJ ad mortem,a[.~s OelOT '"PlU ad '"P,tam,,,t
l/l']'lit diuUf 'PauJIU.
Sedes tua Deus. 'Pronunciat imperou Cl, ri.
fi fompitemum fore, propmea 'lu~,l ,Ile (J)"
'neUf ftt,<.!J' ft~mma IUffilla , Cl' .tq/t,tale TeglJllm adm;l1Istret.
Proprc:rea vnxir. TeS Cllriffe 'D/'Ul,'DetfI
"mClt'/piTitu [allao 'VbetTimo fonte l<ftrt,.e.
'l>nxit autem 110C o/eo PYmojij?lmo [olll.è 'l>beriU$
te 'l,iam C<fterol filios ["OS ,'lui funt confortes ~
colld,:redcs tlfi:~ s enrt/1 j)',rillU [allEI l 'l>M fiwtè
Commumcarur, m tc 'l>cro col'iofift,m~_ larglj!itl,é'l'IC e!f.,p'lotum tata rcp/~ult. S'cd pauio fuPIU.h<fC e"'pl1C4nda [unt,'luo faC/tllt-! ilJtclligan.
tUT, 'DelUlT/ff,tllerat ap"aRebr-tos,'Vt 'l//i regÎf
I,ollore,4c nomine afficerenlur ,aut [acerdotium
jll;l'mt,oleo ["cro ';ngcrm/llT,de W;IU compoJitlone mwt.o fit in co llbro .'111; lIl[mb;tur Loui.
ticlU:,ta'lue cù.m ü le[um lll,1U gentü,c.tteratum1; /lÎtt/onllm CI' regem CI' pontijicem COIIjhtr;cyct,alltl'i" 0 more ilifiml oleo perullxit, Dm
tUIU
illo ~ffldem maDI~, al'1~c opere I/omjm~m f4E1o~
"
3
�3').(Y ! x I> LAN AT 1 0 ' 1 N LIn.
f ed eo,cuiu1 e§tcacitate ac -vi,creata & ejfefJa
jimt omnia,lIcml'e J1'iriw [anno.Hoc cd!.le{fe o·
lfum t Cl, Ti ffo defl,~ ens in -vnit/erfa iffhu mem·
bra,irl efr,inorl1/~es,'1/1i 1I01~ ftnè,fod -verè CI,riflialsÎ fimt,eos q,~oqlle rcges,faeerrlotéfque couffi
.uit.forl inter hane nortram,& C/mff. -,.n8;0nem plllrirrlllm interefr:hic enim JYiritlim acce·
pit ,ml/a mel/jiITa,"'t in'1t1jt Ioatmrs llaptiffa,
nobù eilM <lceipiel/di cerltU elcfinitlu ef modlU, ;f~; l'Ta co '1"f1J*~m mclitur 1Jnicuique l,beral,ttU Chriffi,ex quo tftncjlUlr/l ex fOllte plcn ift/Jll0'
ad lIor omnia bona permanant.Ex hi1,qU.c breu.
ter atligim,,~,Jalù perfl'ICII um efJe -vldetur ,'1uare 'Vates [.wéfu.1 cecj,lerit, cl'TiffllTII oleo l.tri/i.e
de"bl!tl~m enè 'Vberitu '1'làm conJor/es ft/os.
Myrrha & fl:aéte. Vert/mmta C/mfli.jimt
Itnima,(!1'corpm, '1,~tlIUl eim elitljnittU im{'.ta
efl,quit diulu quoql~e 'Paulu.1 i l? ep,Hola ad Hebrltos (criptallominat -pe/amen : 1mgllenta fuauifti7lla [UIlI excellmttj?II11d!. -v;rt"tes, q/ld Jiui.
num afflant at/orem ex ea lIalura, 'lu-am ille affilmpfit.
Ex domibus eburneis. Aer/es eh'~rne.t,iJ
rfr amatiftim.t,ac magnificentiftlm.e.flmt men,es piorum''luas ;/1colll C/1Tiff,u,.."t ait Jin,"
'PauJ?U il) Eplffa/a ad Ep/leflos fcripta.lIarurn
I7Imti"m puritale miramlum il) mocla pij cI"i.
flllm eX/lIlarant gaucltlltem -y;rtulivU1, Cl' fe- .
J;gione fuorllm.
Fil
�P SA L. CV M l'A R.. Al' H.
317
,Filia: rcgurn inter honoraras tU:lS. Etiam
fi~.eprincipum,UI'regum(i/t'lui') fe tibi in feT~
IHtlltem,p,~,fall{lé'1; dicabflnt.
•
Afiitir regin:t « delCtris rois. Hal1entu
fPo.
f~m laudi/JUJ celebral~jt,,,uc iPf.tm fPo/lfam cicgantiftimè dcfmbit, fcl 'ft, erclrfiam Jané1am,
'luam dmt af?idire fPo/lfo:id lJuod et;am dlUur
~af.l.u affirmat 'lii 'Vcrvu, 'Deus, ']u,; d,ues cft
III mifericordia,propter fTlfIltam cnaT/tatem fu~,
'1 ua d,zexit t'oS, etiam crim morllpi efTem.u pc"
delj[fa,collltiuificaliit nos 'lm;' CMU Cl,riflo (per
gratiam foruali eflil)Jimtfl'1ue CUIn eo refttfi ita~
~it, e7' jimfll mm eo federe [,rit il} c4!leffibu&
III C/lriflo lefu.
o bliu i fcerc popu lu ln tllum •Jrtonetff011~
fam Ji -velft amore jiû fPonflJm;ncerld(Te,ne(tff~
efJè, ...t iP[a in ill,~m otnl,m, amorem fUiÎitranfJi~ndat,at1; om,ûa obli/lijèmur,qll.e antea dMriftima lJabtbat,H.fc efl illa pr.d7-.11iJ?ima an;mi aff'[['o 1101ninü ch riflia ni maximèpropria,
'llfam noftri abnegaliomm jili,o mortificatio'lem carllu 'Vfi/rpare, atlJue appcUare [olmt.de
ea fPonfiu iPfe,V' ;pplU dijèiprth pr.trlarrÇima,
i:!)' ')ttrè diuina lJr.tcepta IJobü reli'l'lcru1lt.
F ilia Tyri. signlfieat I~ationes, q!l.e falfos
'Deos colebat,e/olla ecc/eft.e faflEl.eallalul·u,(!)'
primarjos 'Viros illam [upplicilcr 'Veneraluros.
Ornnis gloria. 'Ne qllisexiffimaretdecorr.
,t:r OTlMtllm regin.e rOllflare. (!)' reblU c:t<ternu,
Cf
...
�318
EXPLANÂTIO IN LIlI.
er ~s 'l".e ocu/i 1 CtTnunt,.,. Aic; t ,omnem Plllc1lri
flldll~m, omnia'1ue eiUf ornamenta ronftitut"
elfe inanimo ,lIiUl:vt intelligamlu,cr aurI/m,
cr .."eftel elegantlf?imM mllli almd effe '1uàm
tr.eclarM ~ d,uinM tcc/eft</! 'Vir/u/el.
Vlfgines porl eam. V'trginel(in'1u/t)eam
Jeducent,~ proxim.c eilU. td efr,qud: mOT/bUl,
(!J' pietateco»lu-nUiores ill, funt adrlUce/ltur ad
'e.'Vir~m es ttutcm nommttri intelligito non folùm ft;tminas -v,r; expertes. al'1,1e mlanM,fiel
fromifcuè omnes,'1ui ammos geTunt incorrupta
do{frina,O' morum mugritate prltftantts.;n1"am fentw/ittm dit/lU '1uoque 'Pa,flUf accipit
,'oc nomen ..,irgjnilatû,cùm frribms ad Corm,'/ios ait.r/eJPolldl l'OS .."m 'Viro ')1jrginem cafla
e"Il/bere CIIT/flo.
Pro pacribus.,7a1onuerat ecclefittm, -VI obli"i
fcereturdomum pttternttlll:nunc cam confola/ur
prommCIIs,loco paTentum IMfci/lIrol/pft fi/iol,
~pj pot,antur impmo orbHIerramm.~fj/ij fue"'lnl Apoffol,. cr 'lUI ab coru", difripllTlt~ pro[ent ollmes/MI/oniS rellg/one f~naa ,mb'lfrÎt',
cr ,11.14 rI,t fo obtd/mtt s I/abllcru nt.
Memor erO lm/lIrit eccleftfllll grariM flgenrë
./fo/{o 1;;0,'1'" flllIl tantù bcneficijs aJfmm.
J\ 11. G V. l' S A L.
X LV J.
$upefiorc hymno prredixcrat, coniu nél-ioncm et:.
clelÏrocum ChriGo:.t hoc cxponit,quot bd!. ~"ot
'luot oppugnaeionu fit ill. ptrl'.lfuu,ma~imc pd-
mis
�l'"!AL. CVM l'AltA.l'H.
32.9
mistemporibus:quamobcauCam inCcriptus
vi.
cl,tur ipfe hymnus, pro iuu.neuh •• D.Ccribir item
rnagnifie.oratlo", quanta lit fortitudo, fiduci.,1t
{'euriras piorum ob tut.lam Dei. Inducic .utem if"
Cam cedeli.m loquenr.m.
.lf.
VlaOTl,jillorum Cor.e,pro;u/le/Jculù
'PfalmlH
X L V r.
EUS noller refugium, & virtus, adiu.
ror in tribulationibus,qux inuenerut
nos nimis.
Propterea nô timebimus, dl! rurb,lbitur
terra,& tr5fferemul" montes in cor maris.
Sonuerunt, & inrumuerum aqux eius,
coneu[si fUll[ montes in fortirudine cius.
Fluminis riuuli la:tificant cÏuitaté Dei,
facrarium habitaculorum alrj[simi.
Deus in medio eius no commouebirur,
adiuuabit eam Deus manc,di/uculo.
COllrurbara: funt gentes, & inclinata
funt regn:l,dedit vocem fu:un, & mota dt
terra.
Dominus exercituum nobi[cum,adiutor
noller Deus Iacob.
Venire,& vidcrc opera domini, qui po~
fuir prodigiJ fuper rerram, aufen:ns bella
Yfque ad finem terra:.
Arcum contercr,& confringer arma,&
fcuta comburer igni.
Vacate, & videre, quod ego (um Deus,
cxaltabor in gétibus, & exalrabor in terra.
D
:c
r
�330
EXP LAN A T l 0 l N L
r rr.
Dominus exercituum llobifcum,
tor no 11er Deus Iacob.
adiu-
EXP LAN A T J O.
Pro iuueoclIlis, (;.r exiffimem, ita infcri-
l'tllm elfe 1111/1e hymmlm,jùpra dlxi,fed 1111+1,; fl#
fPic,mtllr, "'Poeablilo Ifebr<fo,'plod tft Alamoth,
I10c in loco figllifieari iI~S1rl/mtl/tum mufi~m,
ad 'luod Tm/Ju ",mni ,.erfiCIIlt camrmlllr.
Propterea oon timebimus. 'Nos (m'luit)
;Feli pr,eficlio fl/mmi 'Dei anima 'ft/ieto ((!)' tran'11~il/o erimlU, eliam fi horrifie;! terril! motlblU
orbil lerrarum con'lIMfJelllr,((!)' pr<tcipitentmo/l
tes i'J medillm m,1re,
SOl1uerunr,& intllmuen"ir. 'rallta(in,!uit)
1lo)1iHm 1J~ concitala eftcontra genlem 'Dei,"'P!
tempertuofo mari, ((!)' lInrlaTum impe/II monU!
tOllcutienli compaTari 'l'leat:fod mTJ/1 millll!,ni.
'lil impetlU illsruelltillm ma/oruobfui! ci"ltati,
(!}' facraTro 'Dei, id eJr,ecclt'Jiill piOYl~m, in ']lIa
"eri 7)fÏ m/tru lIige!, 'il/am etiam ob callfam
t.e/eff;! fauor, 1;9' Iflrit", fa/lEli gratia illa711 tiltanl, cr incolll,mm rer/d,t, ac perpelu~ galHl~'s
,x',ilarat,fonw aIllee!)' jlum;nairJ literu fau(f~ appel/4ri pro afflutllli grdlia 11'irltl" fa,,ElI,lIcmo iUt/rlim ftudiofiu eft,qui /lcftiat.
Conturb:tta: rune gentes. oTImes Tlalionel
(!)' omn;a TeS"" trepidal/erunt,((!)' tandem "i.ro fil,,"buerunt,rùm "'Poxeuange/q IIIlonuiffit,
tr mira.ulorum fulgnT4 ,orllft4rent.
Ven
�1'5 AL.
CVM
l'ARA l'ft.
;J.I
V :micc,& videte.conJid~rate(inqllit )qllàm
rommemoranJa,C7' omnem natur.e 'l'im longè
ji'per:iJia ft'lci7lora edideril'Dem,dum homilles
tudcs,C7' id/ot.t ji/peraflt r'1ilofophol,pauci /IIIInero /I.1tiones 'l'nilieryH,1lomlncs itlfima fortulia fllmmorum pri11cïpllm potentiam, mortales
diaboll/m,CfreÏtf6 fatelllleS immortales.
Aufercns belJa v[9ue ad finem terra:. 'De
",1" c.tlefti, 0' dulcifima [ltfce,l]uam terril atII/lit Cl,rif1IH,E["itls Ql/01ue fimilia lIaticillaIlIr:fecl qllalil ea pax fil,}'ij [olt ex omlliotf6 110.
mimb,u intdllgunt, calJUc Ffltf11lUr etiam, c,'"",
ollmi ftelerc,ac cmdelittlte yeXanltlT ab imp~s.
C4r11 fignifica&at mag"a illa IrdllqllillitM p"eu,
c.9' OI~,I]'I.t omllibm ferègmtloUl data eftAum
cl,rïi1u1 ""perfabatur in terni.
Vacatc,& viJcrt:. 'DeJillite(in<Jlli t Cl,rijl Ul)
iam oppuglJllre gWlem meam,<7' animo frdato
cognoftlle,meeffc lIerum D cum:idmim ""pel Ctecu apparcrc potEft ex illllllmcrabiitbll<1 miTacu.
lu, ql/It 'Vi eu-ange/ij, 0' nominu me; pafiim tcltlJJtur.5erl [mttntia ail/iM IJlliUl 'VerftCII/i rem
peT p,am "l'im I,abet ; cft erûm necciTe,nos ab 0mnibmlJofiru opmbm 'luiefcere,O' fapientiam
IJomi,mm pro futmna ftulrtlia p,HaTe,..,1 ftiri.
tlH 'Dei regnet,atl]lfe omnia IIdmil:}jftret ÎlI no·
hil.quo 'lllifq; magi1110c modo 'luipfcit, 0' ccI['lt,eo daTiIH 'Videt 7eJifm Chrifl,1 'Vim fa/utaTcmJ'aI'pT.epotmtem~aI1i à 1)eo ;p[am 'De;' [a ...
I!ICIl~
�"331. lXl'LANA'I'I'O IN tIJ!.
l'ienti;t exiRtTt,'1uàm Zud.ei, (7 ÇrofCl t;tqUAnJ
rem maxIfI/!imbecIUam, cr ftuham pTO ml,ilo
Jllcunt: Cjuc()S autem (7 Iut/d'oi (ùm clreo , eoS
i"tOL/'g' 'Vola, <J11Î ftulti! opinionibU! il~flatl [4l'ienflam "l'eram, "l'eram'l: Î,.fi:,tla",lll.mano labore,at'1ue illcl,çSlria compara rI poJ{e confidunt.
Exalr.1bor in genribus.Nou'jllma(m'lu,t)
eft potétia cr maleffM mM ln c.elo,Jerl Mm lIota
tritet,â in terrü,e!1' onmes "atlont!s abltaa fi~
perftit,one 1Ieraf.!)'[an{lâ rehgloltcamplpDétur.
Dominus exercituum. Hü '")Joc,bU! CIITifoi confirmata eccle[r" p,ormn eXIIltat gaud,o,
ac repetit "l'erficIIlum [uptrlU! cantat.ml,
llLud tamm [CIre oporle! , mm "np ,ob,mdos
elfe, 'l,.i ex/Rimant /'ü ... erfi',u! el/am ,"fignern
"li'luam 11it1or/llm celebrarl''luam ciUItM HÎeroJoly mitana cOllfcmta fileraI, cr <Jl+ia nou fille
,rodlg ~s res grf1a mm.oral•• r ,?erifimllc cft,
'1IInc l,y /1lllum ["'ff" ,ompofilum ,e un~ 'Deus eam
."ruem oufidlol.ehberall,t .A ffyrtorum,reg nante
E ed"a, max,mü cop~s 11111/ noEle ad mt-m eCIO/lem ClLfis : pofr eam 'V1[/-oYlam pax oml/lbll'
fimuuHcrTlc lur!d:.edaltl ejt,11t [triptllm l[I'iI'
1,I,ro 'ParlJ/'p. IJr~pt erea glorlo>t,lr populU!;D,a
Ilbn"/I{fe uellUT/I 11fcJuead finestm'd', Vrbem
."er;' 1IIeruJolymam , appel/al faCrtlT/IIm 'Dei
l'ropter allgHf1rj?lmum umplHm ,'" 'l"od gtrls
J{c!JrtCII e" omlllu"~ locil ad ftatM ,JolmflifcJue
,,,remO'liiU, OIlIlWj,uat.
ARG
�1'" S At.
A Il< G V M.
CV M l' A R. A l' H.
p SA L.
33J
X LVI J.
S"pcriore pf.lmo defcripferat tt/multu!, & b.n.
Concitata contra eccteli.m Chri{li, hoc aut.m in.
ducit ipCam nccl.liam l"'titia ,x"ltantcm oh vi8:o.
riomad'pt,m, Br rtligioncm vrram toto trrrorum
orb. prop.'gatam.E{l autem chorus i\ po{lorum, qui
Omnu nation .. hortatur ad plal/fi,m, Br gutia! ••
genda, Deo,cu;"s rnif.ricordia r. pudiauerint fup.r.
ftitioncm,&rdigioni fan8:"" Br inuiolatœ adbre{erint.
V,Elori ·filiorum ChoT4'Pfal. X LVI r.
Mnes ge~tes plauditem~nj?us,iubj..
lare Deo ln voceexultatloDlS. '
~oni a m Dominus excel{us, terribilis,
& rex magnus fuper omnern terrarn.
Subiccit papulos nobis,& gcnresfub pe.
èibusnoflri •
Elc:git nobis ha:reditatem no{lram,pu!.
chrituâinem lacob,quem dilexit.
A{cendit Deus in iubllo,Dominus in vo
cc tuba:.
rC:,llite Dco nolho,pr.-ù/ite:prallite regi
DOnrO pfal/ire.
~oniam rex ornnis terra: Deus, pram.
te faplenrcr.
Regnauit Drus ruper gentes,Deus[edct
fuper fedc:m fanttam fuam.
Principes populorum congregati rune
CUm DeoAbraham,quoniam Dco adha:{e.
rWlt [cura tcrta:,vchementer clcuatus cfl-.
O
IXPJ.
�33~
1 li: l' tAN AT l 0
IN
t 1 B.
Ipli viderunt,lic admirati funt, cQDturba
ti fum,tn fu'gam pra:cipites dari funt , rre·
mor apprehendir eos.
Ihi Jolores vr p:murientis, vento orien·
tali cootriui(H naues TharGs.
Sieur audJUimus Gc vidimus in ciuitateDominiexercituum,in CÎuitate Dei nofiri
Deusfunrlauiteam in œternum .
Expeé1auimus Deus mifcricordii cuam
in medio rempli tui.
Seculldùm nomen cuum Deu~,(jc& Jaus
tua vfquc ad fioes terr:E, iufiitia pleoa dt
dexrera tua.
La:terur mon Sion,& exultent filia: luclx proprer iudicia rua Domine.
Circund,lre S.ion, & circumite cam ,numerate turres eluç.
Poni ecordave!lra ad mœnineius,& ex.
:t1rare p.llaria eius, vt enarretis in progenie
altera.
~oniam 'lie Deus Deus nofier in xter
oum, & in fa'culum fa:culi, ipfereget n03
y[que ad mortem.
B x pLA NAT r o.
Et hudabilis. Laua,bJU (inquil) effort,..
JU4 fft 'DeJU ,prifcipuf in "rbe noftra ob fuma
",a , C1' commemorallaa beneficia, '1uiblH nol
,uotlll,e ornl/t.
Pulcher !()CUS gaudium.,ïbtolltem J'ionem.
0"'"
�334
EXl'LANATIO IN
LIB.
EXP LAN A T 1 O.
"Et rex mJgnus. 'Plar~ji~in'1"am l"titi';; ')JeJh'am ded/lrate, l)lIolliam chrifftu impcrio
0-
rl/IIÎllm terrarum /,otitlM eft,C7'aPlld omtUS mor
raies ditûnitttt e, ~ potellNam J,,,,,m rl~clara'iit.
Subiecit populos. Subieeit 11of/rte pottr1 ati,ae religioni [all{f" IIaliont S ,'fil" falfis 1)~ s
femicballt,CJ' feleglt,ac nob~s pro I,,,reditate aft.
gllallil 'luie'luid fPeciofHm, C!7' excellms erat Il.
familia lac ob,'lflem l'erpttu'o d~lexjt.
AfCCllllit Dcus. CelebraI afcenfum 1)omill.
in tttlum , 'l"oniam ex ca re ta"'luam ex 'Vberrimo fOllle dalla Spirit U4 [al/{fi il) II/,imos 110111.
"il. proJlf~xcrllnt ,(9' ApoHo/i 'V,m illam, C!7' roincredl/1fltCon[UIIII jilllt,'lUO omuia fi'perarUIII.!2.!!àd 'Vero clteit;Domimfma[cend,jJt 1/1 j,.
bi/o,et m lIoee tub.e, 'Vldetur innuerc gratrrlaliouem illaln clflit;: CUmltflit;a c1amal/tia, TJomiIHU fortù,CJl' PO lins i'l pr"fio:q'l>f 'lu,idem 'Vcrba
funl tall'llfam miblllm trratl/lantium. cr trlllt»
pU; (ui d"CH damoribm [auf/ù profe'l/lttlti,ltIl.
PfJJlite fJpiclltcr. Id cp,non lrnglfa tamiÎ,
[,d ctiam animo,conjideralIIes [t'llrcet, 'luàm jill&
<lrlmirabdia c1mfli fa[fll, (jllot caTminlblu ",c-
b,.,.
ftrH celebra, il.
Regn.luit Deus. Imperabat'1uidcm mltcd
7)em omnrb"f gtn/ib.u,foll ;nll;/il,(/C rtbtUlbfl!,
,ullle iII~/em ""Olwt'~UI.flC /ibm/ioUl Il/il dom;'laISfr.
Prin
�l' SA t. CV M PAR A pH.
Br
':Principes populorum. rd ef/", principes o.
mnium nariollum relj{fo CIIIIU falfoTIITII 7)eo~
Jefe cum 'Vero 7)eo cOlliullxeru/lt, atque iltt
"Vila ex !ur/.eu C!J' c.eteru gcnlihlU ecc/eJia con~
flata efr,IMm 7)eo adli.t[erunt [cil ta tcrr.e, id ffr
rcges •ac grdJematores cillitarum , 'J'lOS et;am
OJe,t1 apP,llat clJ1ieos,propteretlljuod populi corum 'lIir tu t;,ac tll/eld) commendati jimt.
Vchemenrcr clcuarus cft. Concll/d,mt Tiyrn
7I"m exclama/iOlle pima l.ttiti.t,grat/llantes cul
tum,& 'Vcllcrdtione:n 'lier; 'De. i/) omnes terrarl/m plies J'Topagatam pfft.
fUTII
A R 0 V M.
P S A L.
X LVIII.
Ciu'tns [auéh grntias agit Deo proptrr viél-ori am adept.m,& commemorat, qu~m tut., & beati
fint,qui Cc illiul fiel.j,ac tutd., comm;C.runt. qUll>
4utcm contincntur hoc pf.llmo,nonta01 conut!nÎunt
lfieroColymiJ quàm Eed.li", [~néh.. "uius im.ginom
lll. ciuitar ger.bat.
'Pfamru Ca,,/ir; jifiomm Cord). x 1. VII t.
Agnus Dominus, laudabilis nimis
in ciuiracc Dei noftri , in monte fallM
étoeius.
&
Puldlcrloclls ,gaucliuln vniucrfa: terr;!!!
eft mOI1 SiQn,latera Aquilonis, ciuitas rcgis magni.
Deus in domibus eius cognitus dl circ
tutum rcfuglUJn .
G..!!ônilm ecce reges congrcg.ni (UM,
tralluerunt umul.
Ipli
�l'SltL. CVM l'ARAPH.
337
& "Proem. Hiercfolymam appellat 'Valicinand.
galHI,um 'Vl1iuerfe teTTA! .'!lioniam "era cogni.
tlo 'Dei. "et'tl1; religio ex ~s loci! manaTllnt i"
Otnnes terraTum aTM, 'ltJ4 quidem Tes C9' falulem, C9' l~titjam mOTtalibM attulit immorta.
lem.Sionem 'Veto appellat latera A'lurlo/l~,pr()
pterea lJl,od u mans jitlU eft in A 'luilonali
parte, 'lit etiam meminit EfoiM.
Tranuerunt {imul. Venerant, imJtlit, mul#
principes ad obJidmdam cil/itatem nofiriî,fed ad
internecionem '<lJi projligari'f;funt. S«peautem
legimUl in libru 1(eg.e.:r 'ParaIIPo.TegtS CO"iU.4
ralione {<I{fa lrld.e~ oeUum intl,[,J[e, ey temeri·
tat u fuit! pœllM grauifilmaJ ded,J[e. sed tame,.
,'oc "ymno ea 'V/Boria celeorari "idetur , qI/am
teportau;t Iof.'lpIMt à ~oabiti!,ey Ammolûlu,
I:?' Syru,ac etiat» gentibl11 ITanfmarinu.
IpG viderum. V,derlint, i"quit, /1oftes, ~
fenferum fila maximo l'ITalo, 'Delml propugnare
pro ciuitate fua.
Vento or ientali. Hanc eJ[e allcgorid fatmtur etiam lielmû,quif fignific4t, 'Ioffes"i Imm~
niwa dijie{fos,CJ' FaEl os filiJ!è ' 'Vt nauel impetll ')Imlorum d'fil par; ac de/mmi folmt. Hac cadetn al/egoria IMIIU fa{f.e -vfi# cft ExechieL,CJ)1'/l
defcrib eret exciJionew. 'lyri:lltmcs mltem Y/JaT.
fis appelltlt n.clligia Ci/iclim ,fifides ift tldlnbm.
da IoJepl1o.EM nalles fuiJfe max;mtU fignifi,ae
"roù
Etecllie/.
�338
!XI'LANATX 0 IN- lIn;
Sicut audiuimus. AlklieramtU (in'1uit p'"
pu/tU [anU(1) 'D(,.m clû10dem efTe Cl' defe"JO·
rem ciuitatü noftr.e: id ."emm efT_,no[metipfi 'Yj.
d,m,u,Cl' re iP[a '''terti [umU1.
Deus fundauit eam. Et Iloc, 0' '1u4dal7J
AUIt,que continentur ,'oc f'Jml,o,fal[a efTent,ni.
{I referrentl;r ad noffra Illerofolyma , id tft all
Ecclefiam pior/lm , nam ..,rbs il1a lIlt/lfor/,171iampridem et/erftl eft.
Expeél:auimlls Deus. Cùm ')1erraTem/ir j/J
maximu periculi1, COIJfi'gieoamlu ad templu",
ttillm[tw[ftj?iml,m,opem tt/am iml'loraTittS, &
[umma cllm fitlucia tllttm expel1anus,ne'lue no'
upeéfatio /loffra f.ft/Ut.
Secundùm nomcn tLlum • .Q.uemadmodum
nominu tjj ~ rama ad 'VltimM ,erraTum orM pe·
netra"Ît.lta Cl' {,mies tll,e oml/ilJlU locû celthra.
l»lnlll'"téq; illfl'.!'tmllm atq; optimum eJfe ClIn·
{f<f n.lliones predic"bunt.
Circundate Sion. Con/emplamini, inquit~
iLltgmteT ')1rbü f,,"l1.t mamia, turres ,domos,
c4.terJq. m.J:{/liftcmI1ftnlla mOl/llme,,,a, quo PO}
Ji tU c'U4{"udes memorie pof/erorum commw.
dare.
~nilll1 hic Dell'. Hic 1>e111 trit 'De,"
"ol1er it;perpClul~m, n,rJq;. 4( nof/ra om/li""'f
'pc gl,berna' it,flc luc(,itur,dum .."il<11 ifU4-S 'VJiI~
raf'uemur.
.A l\. ()
�l'sAt .
CVM
PA1I..Al'H.
339'
AItOVM.
pSAt. XLIX •
. ~ortatur _dconwnn.ndos opes,/!( hono,",,/!( iuflat_m,oc pietatem col.ndam : ofhndens, fillltiCsimOl.& mireros
co., qloi cupidirati rerum cadu.
<:.trum r.ruiunt:contraqui C_pientes. le b•• to •• qui
bus omnibus bllm_nisconttmpti sccdefri. tantum
on. conCeéhnrur.
.fi.
i:
Vlflor; filioTllm Cou 'PIaI.
A
XLI X.
vdite h<ec omnes gétts, auribus per-
cipite <]uihabitatiçorbem,
. Tain fili i hominis, IJU:lID fi li j viri, umul
dlues,& pauper.
Os meum lo uctur r.'picntiam:& mcdi.
tatio cordis mei prudentiam.
lnclinaboin p2rabolam au rem m eam"
aperiam in pr.1lteria rel11 0 ma meum.
Cur timcbo i Il die maI.1,iniquir.:ts caleanei mei circuodaoit me?
Q..!D céifidunt in potentia lila,& in muI.
titudmediuiri:lrum (llarum r, lori.llltur.
Fratrem redimendo redlmere non poteO: ah'luis) neque (!.tre Dca redemptionem eiu ç.
Siquidem pretioG cft rcdcmptio anÎmat
iIlorllOl,vt alJquis leilicet viret mortem&
'Îuat adhucin xternum,
Et non videat feplllchrliOl : ccrtè vider e
etiam f.1picntcs mori,fil11uJ in(iplcns & !luI'
tus pcreunr•
.Ettc:linq,uunt alienis diuitias (ila~, & in-
J
~
�3,,"0
EXP !. A NAT 1
°
1 N
LIB.
timUm eorum clomus eux in xcernum.
Et cabernacula fua in progelliem & pro-
gelliem vocauerunt nominihus fuis terrx.
Et homoin honore non perdurabit ,fi·
milis eric iumentls,qua:: intercunt.
Hrec via illorum fl:ulcicia efl: eorum , Be
pofl:eri eorum iuxra os illorum currenc.
Sicutoues ininferno pofici funt, morS
pa[ceteos.
Ec clominabuntur cis iuO:i in matutino,
.& fortimdo eorum veterafcet, infernus eric
domicilium eorum.
At Deus redimec animam meam de manu inferi,quoniam fufcipiec me.
Ne timueris,cùm diues (aétus fuerit homo,& ctlm multiplicata fuerit gloria do.
museius.
OEoniam cûm intcribic, non fumet 0ronia,neq; dcfcendet cum eo gloria eius.
~niam anim:e fua: benedixitin via
fua & lalldabllllt te,et'Im benefeceris cibi.
Introibitv[q; ad progcnies patrum fuorum,& vfy, in xtcrnum no videbit lumen.
Homocùm III honorcefl:)fi non Gt intel
ligcns ,ÎlmiJis cric iumenris,qua:: inccrcunr.
Il
x
l' LAN A T 1 O.
Audite hxc.1{!prellenfilTlu auaritiam J &
lu~icli Itllem iJolIDrl1 , (9' potCIIlill! ,"Vocal omntS
mortales ad auelltlJelam orationem [uam PT"
J
l ltrell
�l'SAlM.
CVM
PARAl'H.
Hl
pte~.ea 'Juad /SIll1l1m T,ominum gemu eft''J"od T,if
·1>It~s, (!)' grauiftlmù animi perwrbationibUf
non laboret.
Tam filii hominis,qulm filij viri. Id cft.
tain ob[,"ro, 'J,.àm claTo genere orti, nam eA
"I1erba il~ 114ne fentmtiam accipiunt flebrei.
Inclinabo in parabolam . Ego 'l'/0'ltle attmto animo ,mdiam, <fu</! [lImexpojilUrur,ne'1:
magù 'l'os''J"àm meir[um admonebo.SententifU
grauiftimM I,uiur earmillù 'l'oeat cO'lfilet,/din~
ling"</! Hebr.t.e parabolM, eafdem 'Verl, appellat
cnigmata'l'ropteutl 'Jul,d eagni/io eamm TeT/lm
'Jlld! i" ipfis contilleIJtur, capi non pmfr, neque
approbarj"nifi fPir;t,. 'Ilei mens il1uffrata fit.
eur timebo. Yldetur I,.te efJè oratio hominH
'lui forum cogi/auerit de Jjuitqs comparaI/dû.
tjl.''1UC m"ltù alJtè f.tculù tITIlmadl/erferit ta
'lU.t pollea monuit fà{limtifllmè di,fur "PaulIU
lJÏ~ 'l'erbù, lIauentes a/tmmta, cr '1,.,bur tegamur'/,ùeontmti fimsu, nam '1l1i 'Vollmt dit/ius
fieri,incidrmt il, tentationem,(!)' inla'll/eum, ~
dejiaeria mu/ta il)utj[ja,~ lIoci,M 'lll.e mergît,
I,omines in interitum, (!)' peTd,tiollé:rlldi% mîT/)
omnium ma/omm pft auaritia,'1uam '1uùwm a~
pctentes errallmmtà fide,(!)' in[erueruut Je doloribsu mllltù. Hec igi/llT cum 41/imo [uo tOI/fideraru ctiam [aIJB.ur ")1ates,e~r~i~'1uit, pecunill:
Cllufa 'VI/im commJltere,'Vt m,I,'tJmmdllm fit.
cÙcm di~s i/le fOTmiaoloflH aducnerit, '1/10 ai.
J 3
�Hl.
! X PLA NAT l 0 IN L ID.
"muerfi mortales 'l'ocabunlur in iur/,âu 711 tolita
."it</! rationetn redd,tlm?G.r in'lIMm -ob dÎl.iltdl
roacemam/M animum flelere,(!J' Fl/mlibJU imp//Cem? 'D/m, 11ero /llum extremam ea ralionc
ma/um appel/auit, 'jua ra/ione a/HU 'l'aleS eHlI."
dem ")Iocat d/em ir.e,ca/amitaru, V' mifori.e:ta/#
t'Iûm erit il/e improbû,e:r impijs:at ~f. 'j/fi iuS1è
mm fide 'l1ixer//llt,l,el'fimJU, C!J' fauflUi il/lICefcet.Cal canel~m 'l'cra appellari pro fraud,bUl, 0dol û,alio loco explicatt~m cf/" à lIobu.
~ co nfidunr. Audiant ea quot r/in/wu.1
Jilm,ij ,'jui porenlia, C!J' mag"it,~r/;'le op"m fiMTum rO/Jfidullt,~ gloriantur,tlCmo fPeret,jè ')Irl
ill}Ïllita 1li pecuni4! comparaWTum Jibi, aut f ..il
"UfIH ")Iit.ep"l'elllltûtem,CJ~m l'ufertim ")Iii/ca t,
etiam "ami/ses bonos, C!J' fal'ientes mari • .Q.u'oJ
-vero duit, pretiofam eO'c redempliollem a/llmAl
ipfomm, ir/ JiglÛJiColt, IIUllû ralioue mortem clli·
tari poO'e. fimt/em /o'1/1mdi modum an/mar/11er.
tirllIM in "ln-o I,rimo 'R.!gllm : ait enim fcriptor
illllldllflori4!,Oraculum 'Domi,,; orat i,s clirblu
il/is prctiofltm,id cJl", D~UI qs Icmporiblu Dracula nOIl er/cbat.
Intimum eorum. 'Deridet Jf"ltitiam,& ttf'
rog,ltlliamd"û/IHlI, C!J' l'otwl/am, fcd Dra/iD (fr
pr.eclflt,at'Jlle imIJerfina,(!7 ob eMll ren' ohJi II-f'(/:Eft tlH-tem fo,~lmlia I,omm 'Veruomm:in aNimu ,Horum 1lclfalllT I,.ee cogita/io, <fi/es ,UaI
rnagwftccntiftlmM, '1//M I:rlificant.fore fcml'itern/t4
�1>
~
A t. C Il M 1'.A lt A P lt.
H~
terI/tU "nà mm fama fi/omm IJofninum,fod profdl'o [alluntur,/Mm ft,m~l cum ipji. (9' nomm,
(9' tituli,(9'infana i/la4dificia celeri ter inter;bUllt.Rlfc 'juidem "ia,(9' ratio "iuend, plena eft
pultllilf, IlÎ/J;/O mintU tamm profPeri eOTum ad
t]tU Opill;91ItS,(9' prlfcepta ..,itlf fI/if eM[I/III ae ..
fommodant,opeS,f!7/,ollores clfterùomnihlll TeLIU anteponmtes.
Sicutoues. ·Defl..,.,hit diuitum arrogantium
'fflijèrahilem eXÎtum,9ui tandem ~ "rta excedmtes ad inferos deijciun,,~r , "bi fomPiternù cruciat,bUl afficimtur• .At ,cùmdies il1e plllc',erri~
I7HU jl1~xcrit'<Juo die Ilomim~m corpora è[omno
lIIorlù ad lucem a/teriUl 'Vit If excrtablllltur,t,mc
dominabu,nturdiulliblU iTllpijs pij, '1/1i mm' ab
illù actThift, mè 11tXanl r~T.
At Deus. signiftcat tempUl i/lud optatiftiIIIIIm,']ltO 'DerH ab illferi, exeitabit pio, ad 1'itam bentam,cr immorta/em.
Ne limueris. Ne pcrturberù(ill'Jllit)animo
né't'c te cond,tiolJ;1fUIf pamitcat, '1'liFtuù cllm
fi,l,e Ife pietate 'I1itam co/ù , cù,m 11iderù impro·bllm all'ju~m d,uitij s, C:7' IIOnoTibul florenlem:
ce/eTher cn;m inanibUl bOllorum ji!7l11lacllrù
fl1olltloitur,C7 Iludm,at'l/lt pgms rletrudewi' ad
infrros.
~onlam OIllimx fu x. Qyia,i"'j/lit,[ut/uiter ,4( ({e[,(at è 11ixit rI;tl~S infipimr, nt"i/ t/nimo
[uo /,bidmiul# , r::r ;n[atlil cr~piditalibU4 ardm-
"Ù
,
-4
�34-4-
EXP LAN A TI 0
LIli.
IN
'~npgans, 'lllinetiam coderos ad eandem luXfIf'iam, Cl' intemperanti'frlJ ad/,ortatm ef/" : naT/t
eiu[modl I,omit/es te rommmdare [o/mt,fi ,,0111-
l'tattblM ferui.u,Cl' tibi (.."t ipfi 10'Julmwr) benefaci.u ,quolliam i1Hl'~am tam malè fibi, ac ,.dtrü cOl/fuluit dilles ftultU!, propterM aggregab;fl~r ad maiores fiIOS''luoTum ftultitiam Cl' inlem
perantiam imitabatur in "ita,a in tenebrisinfe
rorum "pnà mm illü rrllciabitM Îll perpetllllm.
Homo cùm in honore cft. Co"cluditur car
mm falr,berrima fententia,1lominem fci/icet,Clli
co/ltingtmt amplte fort III/te fille pruJentia, f.!J'
pietate,/,erillde atque beftilf4 extinEfo corpore 0mu;blM bonÎ1 i/J perl'etul/m fPo/iari .
ARG.
l' SA L.
1.
Pr..,dicit, ritus, &: ccmnoniu ~ Mo{c inllitutu
repudiandas effe, &: exccllcntiorcm çolendi Dei rationcm introdu.'tum iri.
'P[almlM .Afapll
1.
Eus Deorum Dominus loquetur, &
vocabic terrain.
A\ folisoftU vfqucad occafum. Ex Sion
pcrfeéh pulchricudine Dcu~ rerplendebit.
Veniet Deus noller ,Ile lion fi/ebit.
Ignis in confpeétu eius exardefcet, & in
circuitu eius temperlas valida.
Aduocabit ca:lum de furfum, & terraffi,
.t iudicct populum fuum.
Congregatc mih,i fanétos rncos, qui fe,cruor
D
�PSALM. CVM l'ARAl'H.
Hf
cerunt fœdus mecum fuper facrificiis.
. Et annuriabunr cadi iulliriam dus, quo.
nlam Deux iudex dt.
~udi populus meus, & loquar Ifraël, &
tefhficabor rihi, D,us Deus tuus ego fum.
Non in facrificiis ruis arguam te, holo:
cauna aurem tua in confpeél:u meo [unt
[cmper.
Non accipiam d~ domo tua virulos, ne.
que de gregibus tui hircos.
~oniam mex funcomnes fera::fylua~
rum,&: quadrupedes qua: in mille molltibus pafcunrur.
Cognoui omnia volatilia montium, &
bellix campellres mccum funt.
Si efuricro, non dicam tibi : meus cnim
cil: orbis terra:, & plenitudo cius.
Nunquidmanducabo carnes taurorum?
aut f.1lJgllinem hircorum potabo?
Immola Deo {acrificium laudls, & rcd.
de alrifsimo vota tua.
Et inuoca mein dietribulationis,eruam
te,& honorificabis me.
Pcccatori autem dlxit Deus, quarc tu
narras iuflirias mcas, & a!Thmis tellamen.
tum meum pcr os mum?
Tu vero odini difciplinam, & proiecilli
[crmones meos rcrrorfum.
Si vide bas furcm eurrebas eum co, &
:J S
�]; xl> lA NAT lOI N t 1 a.
curn adulteris portionem tUJm ponebas.
O s tllum abundauit malitia, & lingua
tua concinnabat do los.
SedcnsaduerCu~ frarre m ruurn loquebari s, & aduerCus filiurn m atris tua: poneb a !
op probriu m:h a:cfecilH "" taeui.
ExiftimalH inique qulidero mi timilis,
:1rgu.un re,& na uam contra faciem ruam·
Intclligitc hçe,qui obliuiCcimini Deum,
nequando rapiat,& non fit qui eripiat.
Sacrificans laudem honorifieabit me, &
ci,qui ordinat viam o!lcndam falurare Dei.
'346
E
x l'
LAN J. T J
o.
Deus Deorum Domll1l1 , Id efr,i"elicllln,
Cl' principutl/,'Vt alro /oco explicatif, efr : tamelft
'Dionyfim in livro de dmi"H I/omin,bm oHmc!at,etram 'Deos 'Vocari mel11es ,I/M c.eleHes ab
orm,; concTetiolle materi.e [egUgatM, ']UOI Arrgelos "olhi "ocabulo çr.eco appt//lIIl/, qu'od b.e
mentcs fint intcnrllllcioll,at'lue mtert'Tetes ·Dei.
Loqucrur,& vocabit territ. Delll (in'lllit)
10tl'Itltill'IU aduocabit trf/ml iPforllltrrâ: "'F"
a;t,c~/;;' ']1102; (/{{I,ocatÎÎ iri, His autë /o'ltléell 1110rlH ",ti fulerrt foriptorel fallél i ,cùrn eltel/lraye ",0IUllt rna.~"itudlllcrr/ remm clicC/lcl.1rllrll , ."ll ,ût,
'Dwm Il [Diu ortrvvh; «<cl ocmfil/n terril ad"octttlll'llm,jJropteTt't1 ']llorl CllTljlu1 ad arr/nes tcrr{lrllm orlU .A pori 0/01 [uOI nr;fil,'1~ijilrol 'D~i rliJPcrfos,\,7 d'Ji/palOs ')1/11~ ililOCIlTI1 congrcgarit,
yen
�1> ~ A LM·. C V M PAR A l' H .
34"
Vcniet Deusnofier,& non ûlebit. 'De,"
(in~uit )noffcr aclerit,(!J' nobifcum loqllttuT, '»f
lias à ceremonijs, cr legiblUamiquu traducat
(Id longe lJl'.cffalltierem fui -co!crld, ratlollem:
[td cau ete, Ile cilU 'Confiila, cr admonitionts Te(llidie/ù: ignù enim ilJ confPe[1 u eJIU exarde[cEt,
~ i'l circuitueius ttmpeStM v;1l,dll, id eft ,IlabeL,ti" promptu graui.f?lma f"NiJcia, qudJlUre-beUes,ac diffo nOI~ audientes ..fficiat. H<fC aurem omnia perillde ~t l'rd:diffa funt,ad ')Ierbllm
tliellerllllt: -vell;t CIIim 'D ..~ afTumpto corport!
Imlnl/lIo,t!?' ex Sione fPlwrlidl.f?imam dtumita'H jil<f lucem mijit ,qUit Cleros aU/mos mOT/tt/iuln
il/uffrau;t ,fed cùm imp;a gms ,l/u m doctntem,
.C!)' faluherrima lJr<tcepta edell/etn crudeliJ?,mè
'llteremljJ'et, cr d,fcipulos tilU lIon millore oclio
per[cqlltretur, dlUill<C ir.c ignÎfexarfit,C;J' IJorrifica bellomm tempestM excitata cft, 'lU<f tena
'Vroù Cl' mœ/lid dlffurbtHlll,vgentem ;mpillm
{erro, famr, ac l,eHe cOllfumpfit, t!?' rtiJ'lUIM
omnIum remm rgtff(ttt, alque eXlbo perpetuo
mu/{fartit.
Congrcgate mihi. Co!!;ite (inqltit) De,"
,u/tores mcos"l'liritrM,(!r i<fl'nIJoma1 li me olim
pro YI/d, populo il/Stltut,u rellgios'è ol'fomdll/,co"'itt iIJ'1~am IUOS, -vt oratiolll mr<f il/ltrfil/t, V
mltlllgal/l, ')Icmffe ians tct1lplU c"m m,II; I/on
Jilm -v"ulos, aut Ilircos tmmolariJ fld /Iofli/U
[41/[/M, pIWM,~ ..,iuenW offerr; 'J'el/m.
Ec
�H8
E X l' LAN A T 1 0
1 N LIli.
Et anountiabunt cœlL Cùm(itl']uit)allo CIl
tUl f~eTit 'Dt/U populum frsum, orbes c.tleffes
quos 'Voluil e/Jê teffes oratiotlü fu.t,pr.tdicabuI1 1
eumomma f~mma Ctlm j"ffjtiadecrmij{e. pw~
qui coelos TJOC loco appell.trj exjf1jmenl pro c.t/jfibUl ipfrs ']fIDS Angelos appellam,u.
Audi populus meus. Iam 'Deum jncluci~
10'lt~entem,O' facrifina à .71toft ;,~flituta rep"dillntem.
Non l:lcrificiis. 'NOIJ (inquit) 'ume acmfatiollem inflitui, ", te reprelJCnrterem de facriftcijs lIeglenü, "am eammqtlam illtermit/ü,[td
nolo te j,J eit~fmodi rebus pietatem conflitl~re.
Cognoui omnia volatilia. Id tft, in mti$
poteffate filnt.tftll'u forma loquendi Hebr.ta.
Si efuriero. 7(epuc/iatu facrificqs 41ltl'lUM r;
fum facrificandi 1I0Ullm,O' Clmffian" rtligio/lM propri/lm ;'Jtrocl,tcit:'Deum eIIim lalle{are, id
tft, eiUl inftllitam bonita/em in omllÎbUl reb/il
pr.tdicare, ri ftmper grat;tt-$ agert, ~ 'luic']/liJ
,0gitamUl, l0'1"imuT, agimU1, ad eiUl gloria""
d,yigere,hoc eft dignum facrifttlum CI,riffialJo:
jta'l~e 'PaulUl ill ,pif/o.ad Hebr. [cripta /Jas mO
nd 'VI l'cr ClmflumimmolemUl lloftiam/lludis femptr 'Dea.
Et redde alrifsirno vota tua. Et [olue (i,,tJllil) 'Deo,qu.e 'Vouim •..,outmUl aU/tm omnes,
tJ uj .'Veram pietatem profittmur) nos gioria7TI
'De, rlllll1 ollwiblH ame/lll11ros ~ [allmpif71u7TI
�l' S A 1 M. C V M P A li. A PH.
34'
mUm eilu ntlmen Piè,fanE1écjlle -veneralllros.
Et inuoca me. SaCTIfiCla(itJCjuil) l,oC/noJo,
0' 'Deoperfollle,'Juod aebes:e:r in reb,u aauerfis me pr,eJèntem,1?!J' proPllium fenties .
Pcccarori auccm dlXit Deus. Q..uoniam
~erat filpra 'Ion j,~ faerificijs tllù arguam te,
Imne exponil,'Juibtu inreb,u arguenai funt.lltt.
2uc damnat fim,~/ationem ')1irtlltù, ac pietatù,
tos ')1idelicet,'J'û 'Dellm -verbù confitenwr,faE1ù
negant, -VI al t ApoRoltu, r:y 'J11.e pr.ecepta De;
femper in ore habml,ea minimè obfema1lt.
ai
Cum adulteris portienem wa pencbas.
Id efr,mm ijs foeietatem co'ibM.
H:ec fecifri,& tacui. Cùm tot,ac tanta feele
ra in me admitteres ,ego d'flmlllab" fi 'J/la for.
te refipifceres ,at tu ad c.etera foelera llefaria i,l
etiam add,d,fl-i,.quèd Icnitatcm meam fic i"ter.
pretatlU es,Cjuaji ego tu; jimilù cffem, 0' malcft.
cijs dele{farer. fed profc(l'o emu, nam argl+am
fe,t:!]' l'0llam lib; ante o",los omnia fee/era, 'lu.e
-v/l'lllam caidtffi.
Sacrificans laudem, Itertl/17 pr.tcepit de{acrificioJ'l/lod ab OmlllbU1 pijs rC'1uiril:1?!J' pollice.
tur,-viam [uam ord/llallli, id efr, -vil.e ,urfi.m
Piè,fanE1éque iuflilutnliJji dOllalumm falMem
'De/Jid ep-.faJlllem 'trlam,jingularem, C7' d,ui.
nam: 11ebr.ea tnim ling/la 'Deo atmbui l, <Juie.
~ll1d cft mtt;,çimum,cr pr.eRanl!flimum.
ARC
�3f O
E le l'
L A N A T rOI N r; l it.
P SA L.
L I.
Ho: carmendrprrcAtionem continot,hominis pte"
clta Cua ver. agnofcentis,&: libi iU" r.mitri, oc conclonari depree.ntis : oa vCus clt Douid,e.',m Ilupru ,"
B . rC.bc",.& mATieo .ius mortem obtuliifot, illum~
N.than vit lingulari [onétitato prœditus vrhementer oceu[.ifet,a" min ... tllT, Orum tom groui. {"l,ra nequaquam impuniea,atque inulta reliaurum .
A R G V.
Y,élori,Pfdmu< 'Dauicl,cùm wnit ad ellm Na"Mn propl,eea pofl'j"am i"trauerat ad
1Jerrt1b~te pralrntlf LI.
Iferere mei Deus (ecW1dùm magn1
mi{ericordi~m tuam .
Er {ecundùm mulcirndinem mireratioDUru ruarulll dde iniquitarcm meam .
Multum \aua me ab iniquirare mea, & l
peccato mec mllilda me.
~ni;ltn iniquiratem meam ego co.
goolèo,& peccatum meum courra me efl.
femper.
Tlbi {oli peccaui,& malum coram te feci .vt iu(hficeri~ in {crmOnlbus CUlS, & vin_
e.ls cùm iudicari9.
Ecce cnim in iniquirate eonccpeus {um,
& in peccato conceplr me mater me:!.
Ecce veric.ltem cordiçdilcxjfii.& occul.
ta r.'pientia: tua: manif'eflafii mihi.
A fperges me Domine hyfTopo & mun03 boc: lauabis me, & fUj?er niuem deal·
M
babQr.
Audir
�l'sALM. CVM PAR,ApH.
3fr
Audire me facies gauclium & Ia:titiam.
& exultabum O{f.1,qUa: COlltriuHli.
Auerte faeiem tuam peccatis meisJ &
omnes iniquitates meas dde.
Cor mundum crea in me Deus, & fpititum rcaum innoua in vifceri bus meis.
Ne proilcias me :t facietua, & fpiritum
f.tnaum tuum ne auferas me •
. Il. edde mihi 1<Etiriam h,lutaris tui, & fpi
fltu principali confirma me.
Doccbo illiquos vias mas, & impij ad te
COnllertentllr.
Libera me de fan guinibus Deus Deu5
faluti s mt!a', & exultabic Iingua mea deiu..
ftitia tua.
Domine labia mea aperiesJ & os meum
annumiabit laudem tlI:lm.
~oniam li "olui~cs f.1crificium dedjCfCl11,vtiqucholoc~urtl~ non c1e1eébberls.
$acrificium Deo fplritlls contribulatus,
cor contritum , & humiliôltum Deus non
a
a
dcfpicie~.
Bcnignè f.tC Domine in bona volUtate
tua Sion, Vt a-ddicemur nluri Hieruf.tlem.
Tune aeccptahî~ facrifiçja iufliria:, obIationcs & hoIocaufl:a, tune imponcl1t fupcr
altare tuum vito los.
Il x PLA NAT 1 O.
MifcrercOlci Deus. ,m4xima'j,If;c{em &
J
grflulpi
�3p.
li Xl' LAN A T lOIN
LIB.
gra~;flima funt fcelera,(9' jlagitia m ~a,focl inftlJit~ l'arliblM
maior efrc/ementia tIM.I/fJC ego fe
,ru ."emam m{alefic~s meu ["l'l'beiterl'cto.
Et fecundùm, CjY4llifiimè 'Jlmlcm pcccal iIJ
'J)eu"sé2; in~:x.l'illbdi fee/cre obffringit, 'l"iJqllH
ob cam calt[am de [alutedefFerat, quod peccata
fita maiorem ."im ad perdwdum 174berecenfeat,
'luàm miforicordiam 'Dei ad [mMndllm:fl'd &
iae culp~[uu maxImum cumul..mad,ungit,séq;
"cddit l'enia pror[u1 indlgl1um'<l',i Inta mflallu
efr arrogn';a,,,, fFote fiM ,id cft, "/Iir/bru proprijs
alJÎmi labes (:7' maW/M e/Mre fe po/fe cOl1fidal.
"tr~n2; .."itium "ir fapiemiflmlMeuitat, mifo,,;cord,am 'Dei fir/entcr imploralJs,eJl' ab illo t~r
plturlillem [celemm fliorum de/~Ti poffultl//S.
~oniarn in,i quitatem, Nullrlm 10cu1ll
pr.etermlttit ad mifericordiam exc;tandam :Iria
" ero I,.ee po/iflmum reqllirul/tur: primlml,.."t
imp ..ritaum al.imi w.; ",rè agnofeM, deinde .,,1
iUam e:te animodctef1~r~,tllm pr.e/erea"l Ife'"
oml/em illiIM abf1ergend.e ÎI.fola 'Dei m,for/corJiapolJ M.
Tlbi foli pecc.lui, 'Pecctll/orat quideil' Vriit
'}UO']/l8 forlij?lmum C7ficlcllftmlllm milltem,ied
CHm tl/limo filocogital/S, 'lualltllm IJOC nefariD
[ct/ere 'Deum o.JfmdlfIèt, ttlnto animi dolore crtiabatur,,,, IJOC l'Ilum ma/IIIII fen/iret, (.'7' "oc
..,111/' 'ju.ererelur, pr.tfertim ci. 'Verbtl I,.ec,t .,,;.
rD [anffo ,MI li forum rtCOY/(aretur,I,.ec dicit 'Do.
min'"
�P S A L. CV M PAR. Al' H.
3B
tnÎnlU Deus Ifraëï.ego 'VI/xi teilJ regê' lfraC'l.
C9" ego eTui te' de m,mu Sau/u, & dédi tlvi domr~mdomil/i hli ,e.9' -pxores domin; Illi juJillum
luttm, dedfq; l/bi donmm lfrai:ï,& lud<f:e!J' ft
parua funtifra,adqciam libi mu/to ma;oTa''1uafeergo contem/ifiHnerbum domi/,i, lit faeeres
malrlrn j/, conn'e{1u eilU?
V t iuflificeris. Confiteor rlom;nf,me teteTri~um,(9' maximè deteftandflm facintu fecifJè.
1 d'lue Iibtntiftimè confiteor, lit me peTl/ulgallte
maleficia mM,léq; fttmma benignitate illa eOIldonante c/artflll'I'/Iu tU<t; 'Verilatù fPlendir olrlceat,tudmq; omncs prdlHantiftiml1m in fiT/Mn.
di, promij?u fid em, (onffanû dmq; pcrf}icial/I: '
promijiHi l1utem.pcznitellti omnia peccata ')lei
grauij?mla te condo/Jaru,rum. Q..llod II0S irlflitÎtlm l,oc loco interpretamur appel/ari pro 'Veri.
tate,dtle[/or{,m2; couflantra, id'l1erum .!Je ft"ilt inlellrget''luttprfl-ola,:.drui 'Pml/i ad 'R...om.
fcriptflm "gcrit:m 'jrta w u 'Ve/let confirmare,
'J)fum 'ffe ')leramn,e.9' in facimdu'promijlu fidelijllmum ,(O/Hraq; omnes mortales, tfJe "',lIIor
C9" mellllaces,f,unc 'VerjiClliit il) ea re teffem citauir ,funt a/i.e mult<t; IJIIÎtU loci explallaliones
emu/bus iam not.., (9' pertlu/gat</!.
Ecce enim in iniquit:ltc. .Ad comouendam
mifericordiam con memorat m'firiam lIattlr.e
11 uman <f,qtlo( qUidem.Adam, 'Vlt/oita dtprartara fUÎ~JlIt tilH corrupu/a;,) omne posteY/tatlm
t
�15"4
~Xl'LANATIO
IN LIB.
'l't iI~ ;~riS
conceptione cwtra"amu~ lahem, 0' procliu,tarem ;ncr~dioi!em ad peccandum, 'l'Id! ad omni/l
fi:elcra,e!J' ftagitia impeUat,nifi animos 1Io)1ros
fFiritul [.mW grat;,' pllrget,ac corroboret.
Ecce veric:ltcm. Hd!coratio mjraoi!iter e~
primit agiwiomm an;mi perturbati, séqlle i"
partes contrariM -vcrfantÏ1:'lIlÎ mim mocÎO pucatl/m filum 'l',odammorlo exmf.n'at, mmc 1'ehemelller idacwf.Jlllis 'Verhil, 7'1/ 'j/lidem Domina innoccntiam,C!l' fimp/icittltem 1l1Iimi''l,,;1
mil? dOriar,tl.jill,gulaNter amabM, rnéque tallf
,llam1ll babebM, 'l't myJferia f~pi e/lli,e lUt( mi,,; pa/ef.1cerel:'fI'o Tramere niln) exceMliul, aut
op/ab,bul ex CCl/tari. pouft:at ego ClfCO fi,rol e
amms amori Ir/o cam gral;am relu/i 1 "t illi ailtefqrrem brel/cm, 0' jlngitio[am 'lIo!uptaltl11l
mlJlle tanto feelcre COIJtclltus ad"lterio (.edcm
cmdelifllmam ad/umci.
ACperges me domine hy!fopo. AfPcrjioli! II!4/llf 1mb.e [,mg,line p~Jferu made[.léfd! fIem/otes -vteba"lur ad expiaI/dits corpor" m COI/tagiones,fod ir rillU myft;cm crat,Iulm "fl'crfiolle illa figllificaùawr allimi cxpiflllo: 'l/illf t ,
pr<fceperllt 'Deul,'Vt in foltni il/o facrifitio''llloJ
fi.bat pro pcccalo, /,yJfOP;/I arthiùcrclllr,'lIt feripWm cft ilJ Nllrnnis.itllql/t clfm 'DaI/id prec.ttllr 'ne/J, '\Jt fe IIfl,ergat hyJfopo,lli/JI[ ahlH{ PTt'/1tI~r,mfi ')JI IUC omnem imp"ritattm el/l!1tt~
fit propagata:ex qu·a 'ltûJem re fit,
AI/;
�l'SAl. CVM l'AltAPH.
3D'
"/limo ipjill1, ne 'Iuiel in eo rejieleat"orHlu 'Dei ca
ftiftimis indignum.
Audire me f3cies g:lUdium & la:: titi:ll11.
lIo, 'DtIl/idi colltigitt/~m,ci'rm tIures lIaimi "Voremillam fiwjiflimam à. JP;riw JlluElo miffaTII
accepmmt,q/I.t teffahtltl/r,;pjim~ omn; fl'eleris
COlltagiolle ltbcralum effe.
, Et exultabum alfa, CJuœ comriuifii.
('/lm primtm~ JPiritlu 'Dei pauJerit 'Dal/iel; tu"
ti/tlCiinem l'ecc~ ti. qlMm l'ritll ip.foflurato 0/'Cd!caltU 110/1 cancuat, il rmtu iu'Jic~ elit/illi ira
perculfui (tique rxft/limtl/lt! pft,."t pToI'ler ma.
gaih/di/lem ang~ris 'Vires auimi , Cl' corporis
Ill'/litteret.
AUCHe Clciel11 tlllt11 l peccatis meis.
Ifoc feciffe Dr;; tune feirl1ttS,c~mJPirjt~ ipjius
a/linmm no'ilY/lm confe/mtia l'cccaloll-; exag;tatum,iam <jl/irtum,v- paCtltllll' Teel,l,d'l.
Cor mitdum crel in me Deus. rcl,ft im~
pert iTe miTJi pllTilaum (lnimi,C!J' ."im illam Pl"
'lIMm mTnl nift re[/lIm,1loneffu m, (;7' JanU"m
expetit/lr.1l11il/1 rlminot ajft[f;ollis eo magis cJfici mur participes, quo ma:'u '!piTi/ull/offer à
ffiritu Janéfo acl e]f.,'l;iem 'Dei rmollatllT, 'jlle
<JI/idem renOIM/io fi abjit,fcmper a/);mtl1 noft'"
impllrt/s, Cl' c~/lt.:mi'J(HUI mdrtCt,tametji alj~
'llianclo IJomi/ttbtu''1ui n011 poJJrtnt ;', fi'njiH iu",mos flltcrill~ introfPirere,purif?mli,Cl' iuteger4
Ilmj 'l'idtmur.
�316'
EXP LAN J. T 1 0 1 N LIB.
Neproiicias me Hacie tua . ..Ab~cit'DeU4,
'}rlos fPiritlu Jili blmint fPolrat,excotcatofq; pati-
lur d "Pia "PeritalH abcrrare, ac [mûre wpiclitatibtu noxqs nullo iam metll iud,cij diui,,; ~
fcelere,(!)' malefidodeterrilos.
Redde mifti lretitiam [.,lutaris tlli. f2.!.r~
[cili cetmihi fa/cbat aJferre ffcs cerllftrma fa 111tH trltll,beralitafe cOl>foquend.e.
Et fpidtu principali. Spiritum principale",
Ilppellare "Pidetur"Vim illam J],iriuu fanEl"per
~uam animtu lIofler C/Ipid'tali~us, r:!J' re/iql/ir
l'murùationiblU impera t,t!9" liber rationem Telfam,& pruepla 'De; fe'l";tllr:'l"od fi legtU,
'!pirit'Hlllmijico, 'Vt/,'VI alij "PerterullI ex Hebr.co,fPiritu. jpontaneo,taclem tamm flntentia
"'tlllcbil:fiqr/idem 'Vù illa ffiritm fanm facit,
-,.t a"imo promptoJa!ncri,t!9" lrbero legrhu diHillH obtempertmlu.
Doccbo iniquos vias tua . Vnillerf.c 'Vi.e
domi,,; mfmcordia, Cl' 'Veri/,u, ~jr ,<~;t"r
IIpl;or arldocendtUT/tU "PitUJ'lu àm il1~J '!,Ii -vfu
ipfoJ0' Ixpcr;mûa d,di,il, 'lllàm 'J)tUf Jit mi{ericors,quàm lenH, C7 faci/u ad igno{cfmlllm,
f!l' 'l,.àm 'Verax &' firl.ell1 inpromif1ir perfolur,r,? .Q!'Ù "Vero pTomptiore animo emll/ti "Pia",
falllt" oJ1mdat''luàm is,,!,,i fllo m,,~;mo d%re
C9' malo didrcit ,,!,,àm Tes mifTa, f!l' m,fcyallda
fit,ab ea -v;a deeryare?I~tI'lue "era pawitmtill
facit. ')ItllOII fa/ùm fumma dliigmlÏa cllt/ttf-!,ne
cleclm
�}>
S A L.
C V M l' A RA!' H.
357
rtulines ipfe de femita,'lu.e ducit in c.elum :fed
et/am 'Vt 'Vehementer al/CM ,a''llie enitare,"t o.
mnes eadem ingrediantIYr 'Via •
. Libera me de fanguinibus. Sic appellat c.e
du [celm deteftabile''l'lod comm/feral Vria ,ru.
deiller trucida/o.
Exulcabit. Si 114c tanta [ce/era expiarü,at.
'1~'e ex allimo meo fardes iffM flJld,p,m.u elue.
TU,memoriam tanti bemfic~ lJulla 'Vll'JrMm del~hit obliuio,mrn'llYam liugua mea fariar, poteTlt gTat~s agC/ldù,[cmper illa 'Verfibltl iucundi.
tatù,e7ldltia plwù pr.edicablt I/lfinitam bou~
tatcm tuam,'1u.e tanta facilitatt pCel/itentibus
d~lr[fa condonat.afJlj[fos e7 iacentes erigit,cc.
cu l,~men impartit,errantes dedl/cit in 'Vrtam.
Domine labia mea aperies. Sr/ehatminJ
C'ô[chH J,elerü fi+;,I~e f.!r iPfo Iloe aud,rct à 'Dea,
'jlMYt tr.cmtrrM il.ftiûM meM,e7 "ffi,mi, teframwtl;m meum per os tlltm/?'1uill et/am mn'
d/xifTet,fo prdrcatorem ir.ftitid! dtrlltl4,ac doflo
rem pietatù futt~rllm, iure, ac rl/erito p,b/unxit
1ume 'Verfim/um.lfuü cnim dignè l'0ftl! hoc exe'lui nift 'Delli aperiat os low/llro C9' -perba,f(!}"
'V;m ilJ diurldo Ji,pped,tet?
Quoniam fi voluifrcs.lloe propterea dicert 'ViletlIT'1t1od peccata dia maxima per leges
~ofis /lOIJ Jàcrific~s,fetl morte iJ/ebanll/r:'Vei po
"UI jigmftcat idem,ql/pd dit/lU 'Pau/mm fp/flo
14 ad Ilebr~os [cripça,fangl/il1em lIide/icet ~û/l3
Z
�31 8
EXPLANATIO IN LlB.
roru", ,C!)' I,ircorum nOlJ ablllcre labes peccatorurn (;,~ Jceleml7l.
Sacrificium Deo. spiritllm cOlltrioulatu,",
(;)' cor contritum, ac hllmi/i,lln )local aJfe{/iomm alliml,7"i propur agllitiomm, (;)' Jenfiltn
acrem PUCtltlfrû{/m,afflJélut,l?Jl'profl-rallU i"
fala D ei miferÎcor'tiiaJPem falutM collocet. Ha,.,
animi ,affûhonem aB-jrmal effc facTificÎl~ 'J)CI1
acceptifimum:ita'l"c Iefm Clmfltu bea/os ')'(1CM eos,qui luge/ll,propterc(/ qu'Or! 'Dtm illOJ Ji~
,onJo!aIllTm.
Benignè fae domine. Hoc precalllT mefIltM,,,C m:lltfieia principil noceant ciuitali.
Vc a:diflccncur muri Hicruf.11em. El.l1
in cam opi"iollem fi,cilè add"cor,"t (redam,
7atem Jalln"rn IIO/J tam lO'}lIi de .edtji,'atione
'I7I~n;um 'Vrbü ,~uàm de rena, (;)' pia Infl-lIl1tioue ipfim duitatil,']u.e t,mc firmifllmi1 muru,
C9' propu&'Mwlu munitu r (o/l/ra impelllm,(!}'
j"jidiM diabo[j,cùm [tlutte'Dto donortS,C!7' mil
glfl-rol l"tbet mu donrillot"l"d: coutil/ftllr lIa'
';.1fab'/l0,i/I ']110 de rmJerit1,e!J' ilJgmita corruptelallomilll4,cle tmforicor,{ia '])tl,ile "era pamilt',a,Cl' fil/n,/nu 1/11111 dé?; remiflio"e peccatoril
fxplicQI~,gTall!f?/ mi~; dtJJerilur.Nt'llle mimrrJ
,IIJeu, ,,;dm debct fi 'Vtrbul/J d!rlifica//Cli ad dl1flrÎlMm,Cl' mf/'tutionem jigl/ificamiam tranflai IIffl fit,'}""l1/rloqu,dern i" haneJente/l/iam J~w
pif1,mè hl ~erbum arâpi,ur in liurn jtmffi,.
Tunç
�l' S AL.
C VM
PAR. A l' H.
3)9
Tune acceptabis f:tcrillci.t iullitix. Sacrificia imjltèÎ ab anima [dtta'€flli ab orlm;' iam
!celerI.' expiatuf,e!J' purur jil:'1U.e nrmcrepuc/iares [aEla abl,omineadl.lrero, 0' ur/e [errl!f?ima cOlltam;/lato.q"in eliam farrificia popltiariu,m meorumaccept!f?lma libi, mmt IIIm,(Ùm
pif,ac re{lèjnflituti didicerillt ')JitfimM immo_
landM pffe, nOlJ"lIt ilLe cTrlore foo duant macu1.tlr1el,Elomm ,feel "I>r uflenlu,r, 1.',/& effe rlelt'tU cleme,lIia tlla, cui pro focrifi';o gratifl,mo
l'ft an;mw pccc/lta floa {,,:<;e/ls,~-rlemi(l',ac hr+
militer mi{ericorrllam tui [.t/l(l,pmli "uminis
imploralJs. J!erù,m ;llud [cm opomt,claufltl:zm
l111i1u pfalmi ,,"lgo ita fxplallari,tanljuam 1Jauid oret .edtficariollem eccleji.e, quit ir[a qU0'lClt
fu:! [acrificia IJabet IOllg/: laa 'JI/idem rI,fl,milia
~s qUit ;uft,lclra [Ullt à ;Mo[e,[eel ctiit Dea louSè aceeptiora. H ane explallationem nos qU0'l'le
Men/er ampleElimliT•
.JI.
n. G v
M.
P sA L.
LI 1.
Inllchitur in Do'gllm hominem fccleratum, &:
nrfarium,&: comparac frudia contraria piorum, impiorumqu.:quorurn alt.ri vanitate.mahtia.& rcbus
fiuxil,atqu. in.nibu! nituntur:altcri fol .. D ci mi.
{ulCorJi. confidunt.
YIElori:erudllÎo 'Dalûrl,ellm"Vmi!fer 1Joeg IJ..
m,eur,e!J' allmmcïaffet Soinli CI' l,'<iJTet, -,cn;t
'Dauidtld domlfm AC/lime/tell. 'Pfal. L 1 1.
gloriaris in malitia potens?llu[e
Q Vid
ricordia Dei
..s
z
4
�360
ElCl'LANATIO
IN
LIB.
Totadie. Iniulliriam eogitauit liogul
tua,Geur nouaeula aeuta feeill:i dolum.
Dilexi([i malitiam[Ltper boniratem,ioi
quiratem logui magis qulm xquiratem.
Dilexill:i omnia verba proditionis linguadolofa.
Proprcrea Deus de/huet te in reterouOl,
toller te,& euellerre de rabernaeulo, & radieem mam de rerr,t viucnrium.
Videbunr iull:i)& timebunt, & fuper eu,
ridebunr,& dicent, eece homo qui non pofuit Deum Forrirudinem fuam.
Sed Cperauir in mulritudine diuitiarum
fuarum,& corrobor:tuir Ce dolis fuis.
Ego :tutem fieur olilla virens in domo
Dei,lperaui in miferieorclia Dei in retcroum,& in fxculLlm Cxculi.
Confitebor tibi in [reclI[um,quia fceill:i,
& cxpeél:abo Ilomco ruum, quoniam booum cll: in confpeétu f.lI1étorum tuorum.
Il x l' LAN A T 1 o.
Cùm vcni{fet Do('g. C~m 'Dauid situ/if
?'im fi'geret, a,lA,/,imdeclmm pOlltifieem 'l'eni/,'Jui ej Cl' g/"dmm prltbllil,Cl' palles [lteros
edcTldos cOTletftitiguarUJ illimicitiarum,'fu.e ir/ter IUum,O' Tegem illurmleballt.Cflm rem detubt ad sltu/t'Doe.?;lt! p.â1or ugiru,homo gralia,C7' It,l[/oritaultpllrl,llum
jlOTCIIS.
Sltu/ III/lé
f,{lHm pOlltificÎ1 tlH11 ...grè lullt, ')It L x x X v.
fam
�l'SALo
CVM l'AR.Al'H.
361
facerJotts ;pfi 'Doego trucidandos JeJerit, CJ7' ;n
totam ciuiratem f"erJotum eo minrftro, omni"
crudelitAtù exempla ediderit.TtI/,to igi/,~r [cele"e commo/IU Dauid hos -verf<H ;,) Doegum
compofuit.
~,I gloriaris in maliria poreos? .Q.uiJnam ôpotms te iaEfIU de nefarqs fcelerjblU,qu~
impunè in homines ilmocelltes edù?gloriahatut
autem d~ r.tde facerdolum, CJ7' ci/ûttlte il/orum
crudeliflimè "Pextlta.
Mi{ericordia Dei totadie.lI~ 'l"idt glo"/arù malefirijs,'<!J' ;mp;etatc,nos co .. traglorl<fmllr de boni/tlle, c:!l' m/fericorcl,tI 'D~/''1ua ,lIe
rontinmter 1Itit"rerga homhus pios.
Sieut nouaeula aeuta. COml'arat ,U"m no.
lIacul.e,prOPlerea 'jlt'illi lilJgua petlllalltspm/"
bonllm 'lI/m'lue "Pul'lerabat.
, Dilexi!1:i ornnia ycrba pcrdirionis. Idej/".
'1"" bOllÙ perniciem affer«l)t.
Euellcr de tabernaculo. Non te dill/if« fimt 'Det{~ polb,ere faliE//ft,ml/m templ~ fimm,
'l"ad corl'0re il/a tua ftlllg";'jt f"erc{oillm in'luis,ato al/clcs i/lgredi.
Et radicem tuam de tCrra viucmjum.
1)e terra 'Viue"ti" md/El" m eft ÏlJ expl,matio~
ne'Pfalmi 2.7·
.
Viclebunt iufl:i. Scilicctexil;lIm 'Dorg;, fY
'Dmm 'l'mcrab,mtllr,Cj"; tam IIluffria mfliti.e
['U!. dOCllmmta confii/llit,C!J' mt/gl/4 <I/l/TIIO caZ. ï
�361.
EXPLANATIO IN LIll.
l'imt 'Voluptate, cùm "iclerint, /Ioming impium
rl/~'l;lIinem facerdotum acerbo fupplicio luente.
Ego aurem lieur oliua.lpft 'l'ûdem 7)oegus oh impietatem fI/am tan/l'Mm arhor pertifeJ'a melletur ex tahernamlo 'Dti,ego 'Vero in
1'10 fal}ffifttmo tan'luam olea -,iridû floreho,
j'ropterea qu'od nO/J 'Virihtu meis, aM doli!, foel
mtforicordia 'Dei confido.
~ a fecifii • .f2!.loniallll'erfeeis/i, qu.e 'li5
..,erfibu-s etlelltura prlfdixi.
Et cxpeébbo nomen tuurn.ldeftom/lem
mt~m JPem locabo il} Ilumille IUO, '1uo"i~ id eft
mnabdc.propilium,& pr.tfons /,omimblU pijs,
..,el ait ft expeé1alururn "orne domill;, tjltonial7J
icI expe{lare cf "Ptile , fiC falutare iuclicio pior»,
lJ.tm cltteris ca res ftli/liti.e plma 'VidWl-r.
te.
ARC V M.
l' S A L, L I l I.
Hi, pCalmui lerè.a idem aequo d.cimuCquartus,
ri{fori ad~ah.tl(Jtlleruclitio Dauid.
,
Pfalmlls L I 1 [.
Ix it infipicns in corde lilO, non cCl:
Deus.
Corrupti rUile, & abominabilcs faai
klllr in iniquitacibus,non cIl: qui faciat bo.
Ilum •
D
.Deus de eœlo profpcxit [uper filios 110videat,an fit intelligens, aut rc:-
ml.nUnI,vt
qUlrells Deum.
Ornnes declinauerunt,limul inuciles fa-
.
ai [ullr
�l' SA L.
cv 1\1 l'A RA l' H.
363
él:i (un t,non cil: qui faciat bonum,non cil: ne
vnusquidem.
N6nne cogl1o(ecntomnes, gui operantur ini 'luitatem, quidcuorant p!cbcm mca
fie ut e(cJm panis?
Deum non illuocauerunt: illic trepida.
hum tlmore,vbi Don crit rimor.
~ol1iJm Deus di(sipabit 011:'1 eorum,
qui te obfidcnt: eoofundentur, quoniam
Dçus (preuiteos.
~sdabite:< Sion [.t!utarc rfr;l "!i? eùm
conuerterit Dominus capril(jrJt~m plcbi'
fux,cxulc:1bit l :1cob,& la:labirur Iii'ad.
E
x l' LAN
AT 1
o.
Illic trcpid:1bunt timorc,vbi oon crit ti.
mor.Id rj, 'Vbi 'mUa erit titi/end; (aufa . simil,
ffrillud;Mofis:fu.v;icnt,'V1 àglad,or,omilles fugere flltllt:(!J'(adc/l 1rumine pcrfr'luente.
AR
V.
l' S A L.
LIll 1.
Comm.nd.r C.lutcm fi,~m Dco \.ndiquc tircum.
ventu, infidii. inimi::orum.
y,trori"" N egillollJ,erl/dilio 'Dauiet c~m
'l'mirent ZiP'I~j3C:7' diccrét Sa,./i:"OIlne 'J)lIuld IIUfc0lll{itus efr apud 1I01?
'P[II/mll<!
L l 1 1 r.
Eus in no mine tua làluum me fae ,&
D
in forticudine tU;l vindica me.
Deus cX:ll1di orationem meam ) auribul
pereipe vcrba oris mei.
~n
�364 EXP LAN AT l 0 IN LIB.
Q!!.onii alic:ni inCurrexerunt aduer{um
mc:,& forre s qu:dierullt animal11 meam, &
non propo[uerut Deum ance corpeau Cult.
Ecce Deusadiuuatme,& Dominus eft
cum iis qui (u/lencant animam meam.
Auerte mab ad inimicos meos, & in ve·
ritate tua diCperdc: illos.
Volunrariè lacrificaho tibi,& confitebor
nomine tue Domine,quoni:un bOllum ell:.
~ollia ex omni tribul.mone eripuilli
me,& Jn ioimicis meis vidit oculus meus.
E X I' LANATIO.
Cùm venirenr Zlpha?i. li<f' II/noria feri-
l'ta tft jn IIbro primo 1\!gllm.
~ot1iam alieni . Voltes f"nEfi IIllquando
alienos,(9' IIlimigenM appcll.m ft/ent llebr.tos
impios,<jui "irlutê',(9' rfJ,giolmllllrg/'g~b,,"t.
Ernon propoliteru nc.Td tftnrlilo mW"'u,
ftiti~ditljMc/etcrrentur à ma/I'jicio.
DomullIs ell: cum ils,qui fu/lciltant :lni·
mam meal11. Id ~ft,f.H/ et patHis ,l/iI, qtli meortlmd'Jcriminllm,~ l'crieu/ot,m1 com,1eS [unt.
Auene mala. 1.1 tft f'" recltl.ml i'illducr.
[arios meos mal~, (/."<f m,III marf,i,MII/IIr.
Voluntarid ücrdic'lbo ribi. Slgnrficllt i;'s
'Vn: bil 1<1 gm,u facrrfi,~, lJuoc/ jJ,onle fiebat : id
enrm perlinc[,at IItl a{/tonem grallarum, de co
mmllofit m LeUl/ieo.
Et in jnimicis mcls. Or.llio cp- pr.câfa,
q"am
�l' SA t. C v M l' A R. A fi H.
36r
'luam ira lxp/et paraplmtfis CIJald.ea:& in mei$
inim;cû y/dit oeu/IM melff ,,/tione71l.
AR.GV.
l'SALo
LV.
Q!!.critur fc nufqu'ln tuturn drc: pr.rcipur "no
dolct,inlidi.1S libi elfeE.éb,.b hornine f.cum fumma filmiliaritatcconiunc1o.
r,flor; ;,~ N egil/9tIJ,Ertlllitio 7)auid
'PJalmlff
LV.
X:llIdi Deus orationem meam , & ne
defJJcxcris deprecarionem meam, intenue rnlhi,& exaudi me.
Vociferor in oracione me3,& concurba.
tus fuum voce inimici, & à rribulationc
peccatori •
~oniam inclinaucrunt in me iniquicares,& 10 ira molelti lime mihi.
Cor meum conrurbatu cft in roe, & formido morris cecidie [uper me.
Timor,& eremorvenerunr Cuper me, &
(ooperuie mehorror.
Ec dixi,quis dabir mihi rennas ficur co·
)umba:?volarem,& requiefcercm.
Ecce elongarcm me fugiens , & manerem in Colltudine,
Feftinarcm faluum mc facerc l ~)iritu
turbinis,& rcmpc!bcis.
Difpcrde Dominc,diuide linguas corum,
quoniam vidi iniquitatcm,& Comradlél:ionem in ciwtnte.
Die,
E
a
�366
li X l'
LA NAT 1 0
IN
LIll.
Die, ae noac eireundant eam in muri~
cius,iniquir.1s,& affliaio in medio eius, /3l
prauitates intra ipfam.
Et non recedlt de plateis cius fraus , ~
dolus.
Quoniam fi inimieus meus malcdixif·
fet mlhi,rullinuilTcm vtique:
Et u is,<]lIioderat me,erexilfet fc eontr:t
me:abfeondilfem mc [oruran ab eo.
Sed tu homo vnanimis,dux meu ,& notus meus.
Dulce Ilobiserat [cereta noOn inlliccrn
communicJre, in domo Dei deambulaba.
m1l5cum con[en[u.
Veoiat mors fuper illos,& de[cend:tnt in
infcrnum viuentes.
Quoni.l m ncquitix in habitaculis coni,
in medio corum.
Ego autem ad Deum c1amabo, & Dominus f.1luabir me.
Vefpere & mane, & mcridie precabor,
& vociCcrabor,& cxaudiet VOCClm meam.
Rcdimet in plee animam meam :l pra:1i.o <Juod efi contra me,quoniam cum mul·
ti s funt aduerfum me.
Exaudict Deus, & afJ1igct illos , qui cil
:tnte [a:eula.
Noncnim cfl:illis commut:ttio,& non
timuerumDcum,miiitmanusfuas in pa.
,ifieos
�l' s A L. C V.M l'A R. A Hf.
367
cilicos fuos.
Conraminauitfœdlls fuum,leniora runt
hutyro verba oris eius ,& in corde eius en:
belll1m.
Molliti lunt lcrmoncs eius (uper oleum,
& ipfi funt iacula.
Reiicein dominum onus tuum, & ipfe
te {illlentabit, non dabit in xrernum flue
tl:uationem illflo.
Tu vero Deus deduces cos in puteum
interirus.
Viri r.ll1guinum,& dolofi non dimidiJbunt dies IUos , ego autem fperabo in te
Domine.
EXP 1. A NAT r o.
~oniam inclinauerunt in me iniquiratcs. lit cf.me [ ... !fis crÎm;/liblM oueram at'lue
in illl/id,am -roumI.
Pennas ueue columba::. 'PmnM col,lmblC
optat,qllolûam ea auu ce/errirllè "o/<lt.
A rpiritu rurbinis.Sic IIppellat ")1im V impemm Sat~lù.aut .Abfliollu.
Diuide linguas con:i.Fac,in'luit.f.bito exi.
ftat illtercos /lIIguarum "ay;etM, ne pofl' ft/1er
a/teritl1 "erb" illte/lIgere , dllm de me prodendo
cOIlJidt:ît. Hoc m.do 'Deu, Fegit COlla/lM eorum.
~uj turrim 1Jabclu4dificQbant,..,trftj,~ yenrJi.
Tu vero homo vnanimis. significat .Ar,'}jtofdc,fifirles efr filMe/a pflTap11Taft Cha/d44.
Cl.!L0ll
�368 EXPLANATIO IN LI!!.
Quoniam cum multis (unt aduerfum
me. lJ efl ><J/~O plures jiHlt at!.,erfarij mei> '10C
maior; CMIf ertt 'Deo faim mM ,jic Î/lterpreta,/~r ll1me loeum'Dauit! c/,imu Friptor apucl Hebrlfos dartu in primÙ'.
.'
N on cft illis commutatio. Signifieat ijs
"erb'u,iUos obftimlto animo it~ ')Iit~s ,& male- .
finis perJeuerare.
ReiicejlJ Dominum,ollusruum. 'Depont
(in']uil)m Ji/ll~ 'Dei omnes eurM, moleftiM, Cl'
flliâtu,{iTW IIIM, 1(<]; actu4 omnia ip(rM fit!ti,
(])" mifericordilf commÎt/e.I,oe fi feceru , We Jic
Allim/im tuum corroborllbit,1Jt te ,HIll" ')lU eala
mita/l~m de grarl.~ conslantia: depellere po(?it.
Hanc (èntmtiam [a/rlberrimam repetir rlit/U4
'PetTM Ilu "erbù: Omnemfolicitu,{i,ltm proijc;'"
It in 'Delml ,quolliam ipJi CIIra cft de "obu: ct
JIUU6 'Pallllu;DomÙJU6 (i/J']I/il)propè cft. lIil,it
fllteiti jitif.
N olltbbir in xternum . Id eft, liOn finet
pios lib impijlJemper opprimi,'7 ."exari.
Viri fanguinum,& cloloft non climiclia.
bunt clICS fuos. Immatllra mors I,omin; pio
nU"'lllam potcft MeMere: i/ltcg r;ta.l tllim "Ît.e
"tl in prima fl/lole(cmtia templl1 matllrum mor
lu aJfrrt > Ile'lue dicmdll1 cf a'i'l,ûI t'arum di"
."ixl/Je.qlli pttrè,fan{lé'lue ')1;"';': 'l"inetiiÎ 'Vir
piSM,Jiue fwtx,fiuc j/monu mortcm oucat. txplalIit Itmpll1 [u/lm:'] lippe 'Jill flmper paralll4 {it
4
arW •
�psAL. CVM PARAPH.
ad diftedendum :
369
bene matl/rum cenfeat,
2uacun'lr~e die jpji~m 'DelU iRi4 corpori4 -vinculllirberare -voluerit. COlltrà impilu "itam fib;
longam [emperpollirctt.r,imo perindeac fit im_
mortali4,itfl "pirût:quo qI/idem fit: -vtntmquam
il expleat ttmplH fuum,at']; exceffiu ~ "ita femper ipfi tan'1r~dm iUl/eniimmatuym eft, etiam ft
centr~m confecerit anllos. Q!larl'1uam igitur
mines "Pitroft,(!7' improbi alr'l";tdo ad e"'lremam
fmeéllIIem pert/wit/llt, tt/mm "eriftrma cft l"le
fClltentia,Vtri fallgrlÎllum,(7 dolofi 1l01~ dimidiabUllt d,es Juos.
(!7'
',0-
AR G V M.
P S A L. LV r.
Auxilium D ci implorat in mJximo p.riculo verranl,qlltriturd, saulis, & .[[,d.mm ,ius iniuria,
féqu. diuinre miCcricord i.. Cp, conColotur.
Vr{for; pro columba nwta,'lu.t l'roml allolar~erat.J!1ichtaIJ 'Dalûd cllm tmuer,'t,
eum 'Pf"lrJld?Î;') yeti,. 'PfalmlU L V r.
l rercre mci Deu's,quoniam conculc:tuit me homo,tota die impugnlns tri
bulallirmt'.
Conculcaucrunt me inimici mei torit
die,quoniam muid bcllanrcs ~duerfum me
6 excelfe.
ln die ,qua timor inua{erit me, egolll1 te
fperabo.
In Deo budabo vcrbum eius,in Deo fpe
raUl,non dmebo quid faciar mihi caro.
A
M
�370
EXI'LANATIO
IN
LIli.
Tota die verba mea calumniabantur,
aclucrfum me omnes cogitationes eorum
in malu111.
Congregati Cunt, inGdiantur, ipû calcancOS meos obCeru:U1t.
E>:peébntcs animam mcam , propccr
iniquiratem euaûo erit iJlis? in iu populos
confringcs Deus.
Fugasmeas ru numeratas habcs, hchry
mas meas rcpone in vtrem tuUI11.
N61lne in !ibro tuo ha:c Ccripta Cu nr?tl1 Ile
conuerrentuf ini mici mei recrorCum.
In qllacllnquedicinuocauero IC:CCCC cognoui quèd Deus meus cs lU.
ln Dco laudabo vcrbum,in Domino lau
àabo Ccrmonem,in Deo fj)eraui, non cime.
bo,quid faclat mih i homo.
ln me [unt Deus vota tua, rcddam bu.
d,ltiones tib::
~Of)illl1 eripllirti animam mC:UTI de
morte,& pedcs meos de lapill, VI ambu1cm
coram Deo inluminc viuenriuffi.
:E x l' LAN A Tl o.
Pro columba mllea. !lite in[criptio figllifi(/Ire "V,de/llr,bos "Vcrfil1 elfe faé1:os pro 'D<lIIIJe
homi,.e fimpUci,C9' imlocerlle • ']/1; c/lufam fi/am
'])fO commitlms mllil /lduerfllrqs fuis rtJPondit.
fer! proculfugicns atl 'Palûl/11os fe (on tl/l, t. ']".e
'l/lÏclem 'I/floria fcripta eJhn Z,bro primo 7{!'gi/,.
Con'
�l' SA L. c V M PA lt A P H.
37[
ConculcauÎr me homo.Saulem fig/lificat.
~cun9uc die,12:!.~oti!s , in'lllit, 1'11111; aiJ']UH me/III inie[f/U er;/,ego me mu"iam (outra
i.f/UIIJ JPe cmiJ?ima auxil~ tu;.
In Deo laudabo verhum eill~, Ego,;/lquit.
Fetll.1 ûmig,,;tate 'Dei in bal/am partem ar(i~
Piam "}IlÎc']"Î,l eir!! ')1olsmtate,O' ptrm;jJlt a(ri~
clerit mdlj. w rbum autem ap"cl Hebr40S appel- ,
100r; pro re,cr fa[fo,f.tpe iam ,tl[[ um eft: ;ta non·
Ilti/li expland/lt IHlne lomm. Nos 11fro cI,l'gm~
tlttS 'Vcrba 'Dal/idil eypeudmlcs fic intepreta_
mur:c/'tm /lillil iIJ 'Deo eX/n,1t, qllort faril d/g/l!'
[,,,.rtari poftit ab (,omhlihlu , tJmm ")Iir pi,u m
perimlum aliquod ariduEhu 'Vcrba ipftlu 14l1d,tt
in primi1,'luo ,mimul/JJilllm corrohoret, <le COI1~
firmet , lal/dat 'Vero ad "UIIC mod"m: Eloquia
'Domini ,el0'luia mlmda,argelllJ/1II igno examin.1tum i,) 'Vllft tcrreo, pllTt,1lum flpties ,id tft
-verb .. 'Dei "PeTa,[yl/eer,{'l; filM, mIni ~s 1'l/yilll,
ab omm [alji/ate magû nUen/lm.ll.ecC/lm allÎmo {tIOCOg,t4I1S 'Virptlll ,fim.fl2; repu tans, 'Dellm pro/ll.fiffe,fe miferieor.
Il,,1 JiM laI/qI/am firmiJ?imo {ClitO firolcE1uT/l11J
om/leS 'I"; frfe i/J tlltel,lm ip,fi trnd,derullt,;/Jcre.
tl,bile ri, fT" efr''l//Iwlum fi,ltlr;4, ne firmita/i1 eX'
fit re compllrel i/. rtbU1 adl/erfis.l1or ita pffe , (fJ/)
'l'crhi1 ipfilU 'Dau,dû ;nldbg' pOfrfr, 'j/IÎ ciim cli.
XI !Tt! ,i" 'Deo laudtll10 "Perhllm ei ur, frali m fnb ..
il"'Si/ , Je'Dco (onfidcre > et/m'j'le fid.uiamcfJè
dut [.méfiw,lIi(lil
.At
2<
�372. }; x PLA NAT 1 0 1 N L Il!.
,a/cm, cr ta"!am, "t IJelj//e 'Vim neque injidial
potent/ft,mi regu extime[cat,ljuippe {l'~i no clubittt;Deum pro [altlte [uaproPllgnare, CI/ÏlU re;
,erli(?,m/~m pigmu 'labet "erbum ipjiu! > id efr
promijlionem.
Propter iniquitatem.Erftne ,'oc eorum [cellu impunilum? NMerit certf, fedlu 'Domine
l,a", magnam ... im bofl-ium mtorum "plcifceru.
Sic ilJlerpTllattir lumc lOCilm Cbimu Hebr<f/#
fxplanator.
Fugas meas. 'tu 7)om;ne,i,J'1t1it,Oplimenofti,lj,tàm [.epecoa[1/41 fim fugere impetllm
ftium meomm,lacllrymM, '1".e qllolidie flllunl
exomlu mEu, repolie 'lu.tfo in 'Vlrem tlIum, ... t
"pideM''1'làm '/i.e jinl abllndantes,imo "Ptro in libro prolmlenti.e t/l.e ftripr.e Jomt (:)' ItlCht·ym.e,
(!)' fug.e mM, cr omnes iIIÎUrt.e, qUM imtomls
perfero. Nim;rum efficacift,ma (fr cOllfolalio in
,.ebUf adl/erJis, clfm ... ir pllU cogitat, nl1,il Jibj
eutl/ire poffe,quod DeUf 110 animaduertat,'l"em
Jibi parmn eflè no,} dt.bilat.
TUile cOlluerrcmur. Vlde/t,r cer/llm temPlU fig Il iftettre,q/lo rempore iltteUigebat aa,urflmos fuos opprrmendos effe.
ln me fum. ftJ mta, iml'/it , memoria funl
"ota, qu.e tibi IIU/lmpall;, tdq; rel'g,os~ per[ol,.am: quoC ...era finI en 'Vota, ipfomet deelarat
fubiungtns .reddam /alldallolles lib;.
~niarncripujnj. yraliM i/lijuam immort.
',0-
�373
,propterea q,/àd me ex ma~
:"mu perimlu eripllÎfti,vt il~lumine "}·Ïlitnfillm.
Id ef/",,,itam, (!)' falMem relinens ambulrm coram te)loe eft "irtutem:cr pieratem colam > at.
<l'te ita me geram,tall'l'tam ommblU meu (agitat;olliblU,cr ")1erbu,(!)' a{fjolliblU illterfis. 5ttl
114e gratiarum a{fjo peTtillet ad omms pios '<jUOrum animas, CI' pedes Meral 'DHU, alteros à
mortefempiterna,alteros à lapfi. J ")1l "i fPirilll4
corroboraI;, al'jlle eo lr~mine, 'juo c.tliles /Il per~
petullm fu/mlllr, il/uRrati ,fi"e gralilali'lua
~ffenfione I,ac difficile "ùlwJi mrrieulum CO'Ifiâallt :Dmm femper ante orllios /Iabentes , ")1t
m/1I1 allimo agilare, m/lil aI~t loqui aI~t germ~
pofiint, <j//;n illllm pr.eJelitem adejJe perfuafum
Ilabeam.
l' sA L.
CV M l'A RAI' H.
m.or~ales agam tibi
A R. G V M.
l' SA L.
LVI J.
Grati.s agit Deo, cuius .rufericordi. ~ maximo
periculo ru~(..at.
,
YJ{/ari ,tle perdM 'Dauid ;MichIal', 'luando
fugllàfaciesaulul/lfPelrmcam. 'Pfal. LVII.
lfcrere rnci Deus,milererernei, quoniam in te confidir anima mea.
in vmbra alarum tuarum fpcrabo,
donce tranfcat ini~uitas.
Clamabo ad Deum altifsi01u,ad Deum,
qui perficit mihi.
Mittet de c:do,.5( libcrabit me J dabit in
opprobrium conculcantes me.
A 3
MEt
�37+ EXPLANATIO IN LIB.
Mitrer Deus mitericordiam Cu~m,& ve~
riraremfllam, anima mea in medio lc:onû
dl:,iaceointer ardentes,
Inter filios hominum, quorum denres
[unr b:nee:r,& r.'lgime,& lingua eorum gla
dJUS acueus.
Exaltare [uper c::clos Deus, Cuper omne
[crram gloria tua.
Laqueum parauerunt pedibus meis. incuruauir ille animam meam.
Foderunr ante f,tciem meam fouealll, 8.:
ipfi incidcrunr in eam.
!'Jrarum cor meum Deus, par:ltum co,
meum:canrabo,& pt:!1mum dicam.
Exurge gloria mea, exurge pr.11rerium,
& cithara, auroram excitabo.
Confitebor ribi in populis Domine, &
pf:llmum dicam tibi in gentibu\:
~oniam nugniflc.1ta en vtquc ad ex.
Josmdèricordiatua,& vfque ad Iluhes Ye·
riras rua.
Exalrare fuper cados Deus, & Cuper o·
mnem tcrram gloria tua.
l' x PLA NAT 1 O.
~ando fugit 1 S:tule. H.tcl,if1Ol'ia [tripla rft ,,, libro primo 'J\.cglll?l,1,,'od 'l'cro il> codt
li/llio d,cill~r,I>e pcrdltJ,Htbr~i J"JIaIII Hl Jigllifirûrc''l"odJilor adocridmd"m Saultm inflam.
mat os colllbller;/:,ûmÏlum film A bifll il il/il dor.
",iwr
�l'sA LM. CVM l'AltAI'H.
37)
m;clltem ;/Iurjicere .."elkt,/egimlU 'Dau;dcm jUi
tllxiffe,ne peT/[,u eum.VCYI'm.haudfa/ù [cio, a,.
11,(e i"terprctatio com/mire poflit reliqllù ;nJcr;~
pliomlJUf,qrld: lue eadem 'Verba cominent.
~li perfidt mlhi. Omn;a, 'lll.t opIo, ef!'
cl7;m oratio imperfeEla.
Miccet Deus. 'Deuf e!l' m;ferieors & "era:JC
rft:mifericordia[acit, 'VIopem afflinù 0' labot anlibtM promillat: .."eritM faeit, ')II promifftt
per[o!J/at.
laceo inter ardentes. Odio me;.
Exaltare fuper. ldeft, dtclara .."im (7' po.
'eHatem tua'!! j/J homilles impios, & nefl/rios,
", omnes ar/1'eneralionem tu; eXCltentur, & in.
Gmlles lerrM fe di/atel gloria tua.
Lagucum pamucrunt. 'NI/ne' exponit attrKilium Jibillila/fim ej]è''1uodtxpeElallcrat.
Incli nauit iIle :lJlimJm mc:!m. Sigllificat
'Jù "/Itrbù /1/agniwdmem pericu!t,V' trmorù,Cj'lo
dcbi/,'abatur, lI/1i71111m1; demit/ehat, ,ùm s,:u l
ipfi immineret, v~ i/l film locum .."e/Hum effet.
')II IX ti/u InllllihtM t1abi pcOènon .."iderelllr.
Et ipCi incid<:r unt in cam . .Jçtachil/atierftt
1111111 perim/mn ,in 1"od ipfi illmrrcrtmt,cùm m·
catlti in m,will rtltM inciclij]ènt.
p.uacum cor mCLlI11. symmllcTltM 'Vertie
cl"ritlS ad II/me modllm:ftabile cor 7Ileum 'Deu!,
Vi/bilecor meum.Ntllll ')Irra eft,cjllorl mngù fta~
bi/;IIt,~ cOllfirmez allÎ7IIUm i,) rt!ig;onc, ae pil •
.4 4
�376"
ElCPLANATIO IN
LfB.
taris alnore, 'luàm obferuatio di/igens eamm
reTum''l,/<t Tes quotidie geruntuT à pTouidenûa
'Dei bonis tl,eudu,C7' improbis ,,/ci[cendu.
Excitabo auromm. Non expeilabo,d,1, au'rOTa me excitetèle[fo,'luill potilu illam ego cunilantem excitabo alltelllc,mù !'OTU [urgms ad
hJmnos canem{os .simile eft d/url Virgilij,,AeJ14
rem illcrepi/am feram,Zephyrôfq; moratlles.
~ooi:i magnific:1t:1 cft. Id rft. omnia pit
na Jimt miftricorilia,bonitate, 0 iu.mtia tua.
AR G V.
l' S A L.
LVIII.
ynuehitur in Saulé,&.iusconllliarios,& ocr,,! ...
quoI pr",dicie grauiC, im .. pœna. fce!erum d.euros.
V,élor"llc perdM 'va,ûrl .:Miel,tall.
Pra/ml(,! LVIII
Vm yerè, 6 congrcg:1tio,Îullitiam 10quimini 1 reétè iudiC:1tis filij homi.
J1um?
Etiam in corde iniquÎeates operamini in
terra, iniulliti:1s man us vefira: appcndullt.
Alienati [untpeccatores VlIIlI:t, CrulIe·
runt :tb veero, loqucmcs f:ll[a.
Vcnenllm jllls [ccundùm {imilitudincm
fcrpcntis,ucut :t!j>idis furda: obturantis au
rcs (u:1s.
~a: non exaudiet vocero incantantium
& venehcl incalltantis [apientcr.
Deus conecre dcneeseorum in ore ip[olUlU moras lcollum confringe Domine.
N
a
Difll
�l' S A LM. CV M l'A li. A PH.
377
DifRuant dqua aqua deeurrés,dirigant
fagittas fuas,fed finr ,ae li eonfraéb: efiènt.
1nltar limaeis eolliquefeenris dihtabatur, fiat velut aboniuum mulieris, quod
non vidit [olem.
Jlriufquam erereant rpina: venrx in rhi_
num,fieut crudum quid, fic ira turbine ra·
piet eum.
Lxtabirur iufi:us el'un viderit vindiéti:pe
des filOS laulbit in fanguille peecatoris.
Et dieee homo, veiquc ell: fruél:us iufio,
vrique dl: Deus iudicans in terra.
EX!' LAN A T 1 O.
N um verè 6 congregario. 'Ntlm(i/lquit)ô
"JI-
i/ldices ,I?:)' coujiliarq''1ui Sau>Zem ab inilly/a
Iii f.lciemla dellortar; dtlJlltl'atû, .."era, cr "'1ua
conjillttil,allt promm/ia/ù? quilJ potilU m/nl /lifi
malcjicia,cr feelcra cogitatù,c'{q; impo/m/Î a/l.
ma pcrjicitl<,pro.e'l"ailtalt,O' ",S1itia iniuriM,
f.7' .."im i,HlIC;.lli fralcrtt apptlldentcs.
Alienatl rUllt. 'NOI~ cft (i/l'luit) CJllàd mire.
mur,//os /lomines cf{e lam federalos, 'lllippe '}u.
iam inde fi Il ipJis inClmabulu abaZic/la Il errml [t
à 'Deo,f:!/' à rcfla "iuemli Tif/ionc aberraumlll/.
Sieut afpidis furdx. Colll/'ar Il COI a.f1m/j
olllurallti allres, 'l,to/liam /Io/cbal,t aI/d,re montliOIJes [il/Ulam.
Sed fint, :le fi confr:léb: errent.
IMtUI
eoru,m
."Î'; filJt.
Id tft,(~·
�37S
lXP L ANATIO IN
L I B.
PriuCquam creCcJ.nt fpinx venrre in rh:!num . Tlèrba I,.ec cOlmertit etiam symmaclJJu
hoc modo.Sfd 1'ocabHla H~br.c~ [Ullt ambigtta,
C!l' totl~1 "erficu/K-I mihj "idetur admodum d,ffi
cilu adintelligcndtlm : confid~ret tamenpilu l~
flor ,1I1Im ex eo elici pofttt fontmtia, 'juam rub~
ciam,'juemadmodtlm "i1 "wti l'orna ex arboribM crur/'I al/cllere [olel, ita 'Vu jr/C diuindl duccm ,,~f1 rum immawra morte de medio toUct,
dlltc'luam [reiera, 0~ "itra -veSlra maiora finI,
& corrobol'cl//lIY.Eft al/tcm Y/Mmmll JPi/M ma
.xima, CjIt<f1 fPrriem arbotil ftr~ gerit.
Lxtabirur iull-us. La:tauilllr,n01J'l"'od i llji,l
tet illortlm calamitati,ficl 'lu ad 1>idcat gloriam
'Dei illuJ1rari ,0' /'01'/11/1(1 à malpdo d~ttrrcri.
du", improbi pœnttJ 1.//1/11.
Pedcs {ilas lauabir. NYl'eruolctj/", q/l.e fig/liftcat ingentcm l.tliti.lm pioTl/m , fer! 'Vulgo
aliter IJUllc 10Cl/m i/lterpretantl/T, IIcmpe Ilomi·
nes pias filPplicio impiarum ficr~ cal/tiores, C1'
!Jill> c!arill1 cern/ml, J)mm C/Ii'1t/~, [1)'0 to,ac
'ltlihue ft gel'lt, aut pŒ'/l1~1 irrog.1YC, allt triCmia per[oillerc,/locCllixms cOllltnrlerc,,,, omllcm
implITitatcm ex an;mo e/I/ant.
IIRGV.
rSAL.
LIX.
t"'plorat 3uxilium Dei contrudurrf.,io,.
VI{/ori nepcr.{.-u,Jrtie!J/tIIJ 7)auid, q/ltfnrlo 111;.
fit SaI/l, e!J' mflorliuit domum ciU1, 'l't
eum illterficcret.'Pf.lImul L 1 x.
Eripe
�PSALM. CVM PARAl'H.
3ï9
Ripe mede inimicis meis Deusmeus,
& ab infilrgentibusin melibera me.
Eripe me de operamibus iniquitatem,&
de viris Canguinum làlu:l me.
~a ecce infidi:lntur anima: mea:, congrcgantur aduerCum me.
Non propter iniquitatem me:tm,neque
ob peccatum meum Domine, line iniquita
te mea illi currunt,& [e innruunt.
Exurge in occurrum meum,& yidc,& tu
Domine Deus exercitulIm, Deus rrraël.
Incendc ad vilitand.ts omnes gentes,
non miCerearis omnium,qui operantur im
quitHem .
Reuertuntur ad vefperatn,& fremunt vc
cancs,& circumeunt ciuitatcm.
Ecce loquuntur in ore [uo, l'x. gladij runt
in bhiistorum.quoniam quis audit?
Tu autem Domi ne dcridcbis eos,fubf.m
nabis omnes gentes.
Fortitudinem cius tibi referuabo;quia
tu Deus adiutor ml!US cs,Deus meus mire.
n,ordia cius pra:uen ier me.
Deus oUcndit mi],i in inimicis rncis, ne
oecidas eos, ne fortè obllui[carur populus
llleus.
DiCper~e illos in virtute tua, & deiice
cos protcttor noner Domine.
Propter deUaum oris eorum) & fermo.
nelD
E
�380
EXP LAN AT 1 0
1N
LIB.
Ilem Ilbiorum ipCorum, & comprehendentur in Cuperbü Cua.
Propterperiurium & mcndacium, quod
loquuntur, conCumein furore, confume, Be
non fim.
Et [dant, quèd Deus dominatur in 11cob,& vCquc ad fines terr<r.
Reuertuntur ad vefpcram, fremunt vt ca
nes,& circumeunt ciuitatem.
Ip!i diCpergelltur ad manducandum, [cd
dormient 11011 faturati.
Ego autem c3ntabo fortitudinem tua m,
& eXJltJbo malle mi[ericordiam tuam.
~a f.1é\:US es adiutor meus & refugilÎ
meum in die tribulationis mca:.
Fortitudo mea tibi pfàllam, quia Deus
adiuror meus es, Deus meus mifericordia
mea.
EX l' LAN A TI O.
~ando mi!ir SauJ.
Illfloria Il.tc fcripta
rfr ;IJ/,b.l.1{.eglltlS.
Inrcnde ad vilirandas omnes gentes •
.Alio loro offe/lclimlu, IJor 'Verbo gentu [.tpmu.
mCTO;') limù fmé1il figllifirnri 110mintS [cele.
"atos,ùl' impioJ :'Vifitatio alltem improboTilm figllijirttt mut1l fs~pp/icia, 'Vt npml Efaiam;Viftlabo [upeT orbi1 maltt:ùl' il) 'P[a/mo 89. Vljitttbo
in 'V'Tg.~ Îni'lU;tlftcl eOTum.llnq; ornt,'V' 'DmJ,
'lll; pro fila fingulari len'ratc "il/tarnam [.f.P'.
"oeen"
�P S A L M. CV M PAR. A PH.
3 gr
norentiblU concee/it impunitlltem, aliljuando ta"
dtm alÛrlltlm intend'lt ad !llclteia rXtrcenda,at'l;
ad 'Vim feuerita/u jil.t declaTandam contra impOT/unita/em Ilomimlm perditorum.
Rellertuntur ad vefperam. 'Deforibit[du
litatem jicariomm, 'luj illffi~ Saulu ol:jiaebane
de noé1e dom/lm jiMm, 0' tota fiuilate ÏlJjid,tU
Jocabant, ne po/JËt elabi.
Ecce loqulll1tllr in ore fuo. Figura tfr,
(l'tam rlletores appel/alll reticm/iam,haf e"primit atrocitatem "l'erbOrllm"l'l<t ja{fabant,~ 'lu;'
objidebant domllm {IMm. En, inqllit, l0'll/flnt/IT
ore JiIO mhil [cilicet Il/ft c<faem, O' fan'{/Iinem
0' ,mmanitat~m: itaq,te ji,biungit. glad~ {lmt
in Idb~seorum,
Quoniam quis ;llIdir. ~ (il'quiunt)i[Jj
nos aUrli/?Irlefr,lliCcnefaria l0'1"llt1tur, propterta 'l'j~dexifflmitt,alHl/r~ Il.em;llem, cùm tamen
ego, iJ710 'Vcrù 'DefU a/ldiat omnia. symmaclJ/U
[eu/entiam exprimms nO/1 'Verua,clarius "erlil
tU!hlHlC modum,glarlij fr~IJtiIJlab~s eorl/m,tan
2uam nemoa"rliat.
Tu autcm Domine deridebis cos. Tu 'Do
mine fOIIll/tU istomm irritos Fuies, (!7' omnium
impioTllm confrllfl fal/ges.
Fortitudincs eius. 'No Il poffumegopotenti.e
"gH obftff~e,ita'1.ue cerlame~~ I~oc lib, [eruabo,
C!7' ..,iribu1 ,I//IU "ms tI/tU ob~(/(,m.o fortllnatum,C,1' -,erè bcalllm illum,9,lIi t411tOJ progTfffiu
b4be
�332.
EXl'LANATIO IN LtB.
I,.tbetincognitione imbecil/itatù [ttd!, -ptdepoJihl
onmi temeritate, e9' propriamm 'Virillm co/ifidmtia, toto a/limo aC'luieftatil>pr4fidio mifericor,l/.e 'Det.
Mifericorclia cius prœueniet me. Tam
bmigmf5 eft, i/Hjùit, 'D Clu meeu, ')1f[ua mi[eriforc!,a pr.eueJlire foleat preces meM, ~ opem
ferre,a"tea ql~;;m il/am implorem. 'Deeu 1111c brm;'I;Jlitate -pfimtT/J adllerfU1 1'i05 po/licetrlr aprld
EJizirtm Ilù'Vcruù:.Antetl'Mm clament 19o eXnJ'
dia m, fldlJuc illù 10ljuenti{Jlu fludiam .
Oficndet mihi in inimicis mcis. Ea "j.
tlelicet, 'lu.e opto: oratio eft pr.ccifa, 0' impcr-
f·fla..
Ne Decidas cos. Ne Jilbito i/los de mer/io toi
le, ne fortè IJOC excmplrml il/ ff/ti.e tlt~ eff/uat è
mcmoria populi mei ,[ed 'Vagi, exules, omni/lm Te
rum egenles dm fecum ferant monm'1wta lUftl/i.e tu<c,rlld7; mOTtalrblff inuiti offentellt.
Difpcrgc i110s in virtute tua. Hlmc ,'erfim/ur",ofc'1MntBm Jylllmac1l1# eûam ...,erlj~
codem modo.
Er comprchendantur in li.lpcrbia [ua. III
'ft ,[ac ,arTogallti<JiI.t /a'1 ueù irrctili pcenM[rel cru ni l,cl/daM.
Propter periurium. Q!loni,t 1Iocabu/a Hebr.ea Jimt am Uigtt4,p0 t1l' hic 10C/u ttiam ,'oc m~
./0 'V~rlj,C7 de malecltEfione, C7 fabw arrent, itl
ef.w IJlljJlam ex llrbr.cü e:rphmant, 'Deul i/lol
c;terr,
�l' S A L M. CV M PA lt A JI H.
383
execreltlr,~ tabe tf/m dUTa confumal, "t omllel
de retan'fuam portente[a l0'ltMllttlr.
lpfi difpergencur ad manduclndu. NII/lt
Iota ritlitatr dtfcurflllt, 'lHe me Jler iufirliM OPPy;
mant,atijdem mi pro/Jor JCflererogelltuy m.ortua Sau·le diftu,Jare 'ltuyendi 1>inus caufo:'1~D
1l01l inuento flnmum capient fame ene[N.
fa
ARC .
l'SALo
LX •
. Scrip/it hune pfalmum Dauicl, e~1ll bellum diffielllimum g0rerctcum Ammoniti s,& Idum, is, & sy
ris inter f. f",deratis,qu,' quic.ltm hillori. fcript •• ft
in l.lib.Rcg.& in l.par.lip. Rogat autom Doum:vt
populo c lamiUtibus bcllorum vex.to op,m ftr.t:
d"nde con/irmarus or3:ulo viéloriam de hollibu$
fibi pollicetuI, & rogni Oabilitatcrn.
V,nori, pro LtI~! pUIC/lriltldmù.)t1iclJtaIJ 7)a~
lIid ad docmdum 'luatllio pllgnant aduerJiu 5yriit Jrle[opotarlli.e,C7 ad,m[U1
J'yr,it Sohal,~reuerJiu cft 1oab,
C:J' permf't Edo il, "PJll~ SalfIIal't~ u..millia.'Pfal. L x.
Eus repulifti nos, & difSipa{li nos:iueus cs,collucne te ad nos.
DCommollifli terram,& confregifl i eam.
OftcndH1:i populo tuO dur.l, potlfti nos
vino monifcro.
Dedifti metucntibus te lignum ad cxtol
lendum proprer veriratem.
Vt libcrarcntllr dJ!eél:i cui) (alllllm fae:
dextcra tua,& exaudi me.
DClli
�384-
EXP LAN AT lOIN
LIli.
Déus locutus efl: in fanél:uario fuo, ex:uttabo, diuid3.m Sichem, & conuallem Succo th dimetiar.
Meus ef[ G~ !:tad, & meus ef[ Manaffes,
/5{ Ephraim fortitudo capitis mei.
Iudas Iegifer meus, Moab alla lotionis
mea::.
Superlduma::am proiiciam calceamentum meum, filper me Phili/lza iubiJa.
~s deducet me in ciuitatem munit;!?
quis dedueet me y[que in Iduma:am?
N6nne tu Deus,qui repuJHHnos?& non
egredieris Deus eum ex:ercinbus noUris?
Da l10biç luxilium detribulationc, qui;t
vana Calus homini5.
In Dco facicmus Vütl1tcm,& ipfe ad nibilum dcduccttribulantes nos.
1> x PLA NAT 1 o.
Pro Liliis pulchritudinis . .Alif al,t" "It(
'I1erba ex IIebrlfo 'Vfrti/,t,[cd ota Jilllt adco obfcHra,,,t mllll1 explmMtioué cmit afferre pOflJIIlIH'
Commouifl:i tcrram.Hlfc Iranflaliojignifictlt popululIl IlIll'em bcUoTum "exlltulIl effe.
J'imllc rft illrld poëlle .."olerù,.A./i'i((/ terribil, Ire
",ill,orrit/a terra tumultll.
Ofl:endilli populo tuO dur:1 • .ActrbiJ1i.
ma n'el1acl.lapr.ebuifli populo tIlO,O' mOTllfera poclfla calamitatt/m noùù minjflrafl,.
Dcdilli mctue"tibus. At oltm(in'l"it)foU-
''"
�P S AL. C V M PAR A P H.
38f
tur erM dare "'{toriblU tuir 17exill/~m, ']uod eri.
germt ÏI~ prlfl~s I~ feltcifllmè pllgnarent,rcl']ue
fac/ehar propeer 17erlcatem, 'lit [cilicet,']/I1f prom;
for.u iUif ohfentares. Veere Igitur faltea Tmfericor
d,a, ~ cle:cura tua {t.ll/taripopul;,m tU/lm ab
immrnentibus periculù inrc/umem forulf . Quod
1>ero d/cit, 'Deum dedlffe -vexillum popfllo, ,d figllificat, Hebr40s olim aufPirijs, cr duéIfI 'De;,
beUa feliciteradmimr1rareconfiw.ifTe.
Deus locurus
ConfirmaI amm"m oraCltlo,']uod acceperat,fore,1Je n~ modo regno /Je
Lrd'orum potiretur,fed etiam exterM gmtesfub·
imperium fW I~ fubiugaret. 'DeU4(in'lult) omnia
}trunda m,Tli pol/iCltlU efr,propterea animo I.e ta.
(il' trall<Julllo trO:llam diuidam SIc1lem, 0' meIlar cOlluallem SllecotTI, id eft,in d,cione, (il' poIfj/'dte meaemllt agri,~ oppida 'lue aJllgllata
f"erallt olim famdl 4 EplJrtllm
ql/olli;' ".ec
iam poft,debat,'lIidentIIT proban ','lUI 'lIereerilt
lJ111" foeum "'trbù lemplUprotteritum fignifican
tiblU "d iiI/ne moaum,SlCllem iam cllllrJi,~ me
lillU [um 'Vallem SllccotTI.
en.
,td
MeuscflCalaad,& meus
en Manatr<.!~.
Jiu verbi1 figllificat p,lTtem dIam terr.e ludd'It
2" II! fila "fr,ra/ls fluui/lm10rdaneTII.
Et Ephraim forritudl) capitis mci. sic'
appellat tribum EpIITaim,l'ropterea 'jl/od,lla 0'
potclltia,t;.!)' miiltum tlllmero pr.Jtaltat cltltr".
lrlbublU•.
11:
�386" EX1'1.ANATIO IN LIn.
"Iud~ legifer meus./;'tiam legifer bula eft
fk'b ~mpe1'io meo.,Ad tribl.m llld.e l'ertinebat re
gnum,t::7' legllm gerendarum potestM,proprereaeum legiferumappellat imitatlu NofelJ qui
in Geneft intI'lÎt, Non aufere/ur fceptrum de [II
dif,e!J' legiferde medio pedum ehu.
Moab olla lotionis mea:. ..AllegoTia eft,
'lll.e ftgl'i[irat,aTToga/ltiam NOtIbitariÎ ad icl [el'
l4-itlltU, 0' /lI~militatù efJe perclurellC{a, 'l>t popine
romparari fi[fi/ibIU,ilJ 'ltlibtM pedes lauant:idt
'juoque [rgnificat allegoria quam fu'bilmgit.
Super me Philifra;,tiubila.Id eftperfe'1uere me fa,.ffis arrlamatiOl1ibm , 'l>lpote rell,uit.
vC'l"ere",,!almperillmmeum.
~isdeJllcet.Q!+Ü(;'J'luit)eM'l>ires,& coPiM m,{,j {ltpperll/et, qlMbUf cxpllgtlaTe poPi",
.."rhem i/laTtl mu,litipimam, <jll4m tallto iam
tentpore ohfoffnm f'weo? Ea nbs tlppl'il,tbarur
1(abbll1/1a.
~s deducec me v[9ue in IJumxam 1
.7tfeminit] dum.e.e,'l"oIJiam UIII <j/l0'I"e fO bcU~
clomita eft.
N 6nne ru Deus.7)erlutes me "'ht~e it, rdl.
It/,eam ?q/ti ttllldill nos allxilio Irro fJ;obnJ1i.
"NoIJ/.e j"'1l1am tllDell1 eris tl'IX coPiamm 110frrarultJ?
~i a van ,l !:du homillis. J'altu 'l>ideli,,~
'1u.e ab homltlluus expefl.tlllr.
In Deo faciemm viautem.ld tftf,tti ail
:xi/iQ
�psAL.
. 387
CVM l'Al\.Àl'H •
'Ci/io 'Dei rempubltcam forliter,arftltciter ad.
milliftrabmlU$.
1\ JI. G V M. l' 5 AL. LXI.
rmplorat auxilium Dei in periculo verfans,clein_
pr.,dicit,C. oc familiam Cua imperio lud.,orulIl
POtjtur.m,& tegnllm Chrifrj Cempiternum canit.
a.
P'1l'1ori il~ 'Neginotll, 'PJalml« 'Dalûrl LXI.
Xaudi Deus cleprecationem meam,in
tcnde orarioni mea:.
Ab extremo terra: ad tcclam~bo,dum
anxiatur cor mcum: in petram,qua: :lltior
me cll:,duc me.
Quia faél:us es fpes mea,turris fortitudi
nis à fade Îoimici.
Inhab itabo in tabernaculo tuo in {xcula,protegar in velamcnto alarum tuarum.
~ni;tm tU Deus meus exaudill:l orationes meas,dedHU ha:rcditatcm rimenri.
bus Ilomell ruum.
Dies filper dies regis adiicies,:toJlos eius
yfque in dié generationiç, & generationis.
Sedebit in a:tcrlllt in confpet1:u Dei,mifericordiam & veritatem pr~para, qua: cufiodi,lnt eum.
Sicpr.,lmum dicam Ilomini cuo in fa:culum Ca:culi, vt rcddam vota mca de die in
diem.
E
Il x l' L " NAT r o.
Ab extremo terrx. Id tft,ab exlrtma II#-
13
~
�388
11 X l' LAN
A TI 0 IN L J B.
tl.ea, -,bi exul -"tam inopem, ~ ",agam perre'1 uor•
ln petram qux altior.rJ ~fr,dl/c me in ali·
ljuem lomm tutl/m,ac mll/l;ll/m, ']110 ego '!ponte
fI1ca confcendcre non toJJlIm.
Inhabirabo in tabernaculo. ~lanqlla'"
."jdeor exi/io perpetflo mnlE1atlU,tamt te f"Mn
te;n [anGam dui/atem reuertar, ~ [anE1ifi.
mu' templl,m tuum aftulllè -,merabor : I,oc aulE
"Dauid ln primù optavat,r}inc illud, YnHTII petij
Il domillo , TIOC recpliram.,,1 inlMvitem il) dom"
domi,,; omllibm d,ebm -,iu me.e. .Q!Jocl 'Vero
Il;t ,[e '1t1bitatllTum ils [.emla fig/lificat,[e cum
fua poftmtate in ... rbe !allE1a T~gnatuT~.funt
ramé 'lui exifrimant, IMnceJJe allegoTiam, 'Ilia
fignificet, 'Dlum fibi perpetuo pr4!fidio, {alutlque
fUlumm.de quo genere allegor/4! e"pilc,'tum tft
ilJ 1>fal.17'
Dcdic.l!li llxreditatem. sic appellat TIg/lum, 'lu ad 'Desu fibi ac fdmili.e fiU! comeJJerat :fecl etiam "4!redil,u plorum cft {empirrma
bOlloTum cce/efti"m poffifllo.1Jallc 'Verl' /,.eredi.
ta/em adiru incipimlU tlIm, ,ùm 'DelU fpirwlfIJ
fUIiTII nobi! impartill/r, à '1"0 felicift..ml è rrgj·
mur,~ gllberllamllr,tnlu2; vonù a]["'lIIl1r,,,1
inllac-,jtaFagili, ~ cadllCa immorlalll~
(li' 'Voluptaw puriJIlmM guftare incipiamsu.
Dies fupcr die .1hcapertè fcmpitemam-,l
tam/~ imperiHm Cf,riffj (ani/,Rer 'll/tm fami
Jia
,.i,;.
�PsAt. CVM PAItAPH.
389
lia Dal~idÏ1 ilJ perpell~itregnal,ne'l; aliter ',une
..,erficulit ilJterpretatr~r paraphrafis CI]aMata.
Mifericordiam,& veritarem para.S~ni~
ficat,Tegnum c/]risti effe regnum, nllfericordi.e.
(;7' 'VetitatÏ1,'luiIJlu cuStod,blU nofolùm luti,fetl
tt/am beati fi~meU.
Vr rcddam vota mea.ld eft' ,T'ymnos, &
,gratiarum a{1;onem,'ju.e 'll/ldem 'Vola pij perpetue reddere debellt, 'jUtwdo elÎam balla, ']"0Tllm ',.eredes illft/lllti fimt à 'Deo,perpftua Junt.
ARGV.
l'SALo
LXII.
l>occt,in [010 Oco [pern locandarn .tr., &: nibi'
ttr. inanius,aue falhcius hominibus,
Y/Elor; pro Id/tlmm, 'Pfaltlllu "Da!~jd LXI r.
Tique ad Deum filer anima mea, ab
V
,
ipfo coim [almarc meum.
Vtique ipfee!l propugnaculii meu,& Calus I11ca,iprc arx mea, né) vacillabo 111111tu.
~lIfqlle irruitisin hominem?iorerficiemi ni vniuerfi vos tanquam paries inch.
natu~,& maceries impulf.'l.
Vtique propterexalrationcm cius inie-'
runt confilium,vt expeJlanr,dlligllllt men.
dacium,ore fuo benedicut,& corde [uo ma
ledicunr.
Veruncamen Deo file anima mca, qUQniarn ab ipfo expeél.atlo mca.
Vtique ipfceCl propugnaculum meum,
& follus mea,arx mea,non vacill:tbo.
11
.;
�3j/O
! X PLA NAT
r 0 r N LIli.
In Deo falutare meum , & gloria mea,
robur fortitudinis mea: , & Ipes mea in
Deo ell.
Sper:lte in eum omnitempore ô popule, effunditecoflmillo coda venra, Deus
fpes nOnfl cfl-.
Certè vaoi filij hominis, meudtlces filij
viri,irdb.teras fi afcendant,ipli parittr leuiores [unt vlnitart'.
Nolire (perare ininiquitare,& rapin.1,
nolitl: fieri vanitas:diuitire li af1l.uant, nolite cor apponerc.
Scmellocurus cfl: Dcus,duo hœc alldiui,
quod por(!fbs Deo ect,& ribi domine mifericordia,& quèd ttI rt'ùdes vnicllique illtta
opera [ua.
!
x PLA NAT 1 o.
Vtiquead Deum filet anima rnca. 1'1i1J"
/llJimU4 nofler ad 'Deum jilet,cùm rebUd adller..
fis auxiii/HII e;H1 palie'ller expeEfat "l'aCUU4 a!.
{lmn; foliril udine) CJ' angore, neqJltJe /"mmIH,
aut 'luerimoIJY's deatDI.
Non ,acill:lbo multum. ";/11;mU4 nofler
natu,,, "'[quec'o imbw/lH efl';vt -velleu; Wli fa
fi
cilt coneut;atur ,Cl' cadal !(jI/otl fidllcia,CJ'
JPe
/Id miftrleorc{,it 'Dei ad'JÎtal/~r;."a,,/la' ille 2111-
dem [4Ife ob illgmitam i/lfirlllitattm,fod gracl..
cDnrtami41 fion dimouelur.
l'anquam paries. lIi! fimi"blU oflmdit,
2: 'lanJ
�l'SALo CYM l'AR Al'H.
391
'luàm facilè fit ilioJ perclitU1'1# 'Dell1.
Propter exaltationem elus.ln[rcli;ttllrmi
'/i coniwra/iO/Je faEfa,pral'teua <Jllcd -videnp ad
magnam 1I0minu celcbritatem (9' gloriam me à
'])eo perclIlEf/~m efTe.·
Ab ipfo expeéhrio mea. Ex co penJetomnu J}es [alI/lu m e~.
Vtiqueipre dl: propugnaculurn meum.
!Zui luc clic;t ex animo, wrè pjl# eft, ruqi "lI;m
IlIam d,ahal; , ... el,mpiorum Tefarmiclat:qui nem
credit 'DelH'ntalem [rh, e/Je,is ,l'Dca allcnl# tfr.
tltque in homitûbu1 '/pern fuam ponatllece/Jetfr,
id 'jl/od fxecral~dljm)ac ddeftabi/o cft.
Sperate in eum.Hortatllr pOPIHu;vtfxemPlum fuum JeCUtIU omnes '/pes , r::!J' cogitatioms
fUM in miJericon{;a 'Dei collom,qui fo/tH ex 0mllÎb/~1 Jeruare,fo/I# ommbl# bonÎ1 ornare) ~
"1In/I/flTt nos poteft·
Effunditecor:lIn ilJo corda vefha.rd cft.
OmlltSCUr,u,(!)' mo/emM 'l'cRr.u, at2uc ab eo
[0/0 auxilillT/1 expe[fate.
Certè va ni filij hominis. Oflendit,ne'1i
1Jomi/lllm potemia met/wJdum elfe. ne'1: iUorit
opib~ , ~ gratia "itellf(um • .Appe/llet autem
confltll/dine lingu.eIlebr.e.e f,omines igl1obiles,
(!)' obfcuros,fiUos Ilominu : contraque ')Iiros c1aTaS, CJ' nob.les -"ocat filios -";ri, CJ' pronuncia~
taml,os q/làm illos fuI/les, -"anos,f:!)' metJdaces
'lJè.l1<Cc[enlel/lia;n I10mirsos cOllllenit, quatentU
fi"
71
4
�391.
EX!' LAN A T 1 0 1 N LIB.
J;II;»i JPir;IUS affiatu nondum Telloltari funt.
ln {lateras (j a[cédae.Ej!- Hyperbole tlega"
tifttma,'jl/dl exaggerat Jh/ltttiam, V' lmttale""
morlailum:fo ponM,in'j"it,inallera Mr.!! lallCll
1nanitatem ,in altera "»ero 'VlliuerJi.m genus 1111
manum, profel1o inamtM ip[a pr.cponderabtf.
Notite fperare in iniquirate,& rapina.
Jr(ollet, ca"e"elt.m effe,/III tant; pecuniam .tffi·
memus , ')It Ct,pu/,tate c.cca illius incitaI; ["!lm
aLuri rttlral,amlu,ttt1i alieno IIIriimodo noffrû
,ilmor[iI c~jidamr#:tta cmm exftlijl '])ei ftlij
mwÎi efficeremllr td cfr,ipfa inamtalc inatJÏores. Eos 'Yer'o,']u; rlmitijs alterius fille i,ûur;a ~fl
, is afJlt4UmmO/let,'Y/ Illis 'Je adyrtat ammu,jèd
l'trmele
Ji"t, 'Jl/aJi ntlill poft"leal.trallfit
tlJ;m eeltrrimè imago IJUIII~ ')l,Id! mallù ) C7 adm,,/,rattt,at'l'lel,.cc"l'l<f bon.t j'orlll"iC /lominal.
"Ir pmI e(/dt,ca,Jluxa,~ pro mlnlo pUlam/a.
Se01cl locuru s dt Deus.Hor 10 'I" et/el, modo pgn~ficat Id,'jIlOrl 'D.IIS dtxlI lItt jirmtlm, f7
ra/Mil eCè, 'VI ;rT/tl/m jiert "il p.ft". Tn eam/cm
folllrllllllf'tl arC/pllur Illl/d "p"'/ 10b"'71, Semel
l0'luiwr ·J)t111,.:!J' [<eundO III IfJi 1171 nW rrptltt.
R.!ml 'Vtr" lomltu "le Jit ,(llb;m~git "''lutms .Je
dllo ',.cc c; u,{tDè,'VIIldtcet 'D fllm er pottntia,'<.9'
mifiricordla I~"gè IJ/llrimllm ."nll TC,~ 'VI/;.
wÎq"t graft.tm nftrre pro eo tIC (l'"f'lUl'fo gt.
rit:tJtltll IJol1 l1 ampt.(l,m.t pr.ttnUI pf'fo/tltt,IJOten/lbm fol'P/'Wt debtl4 eOllffllllll./JOC ad POtcllliam
',0-
aiFtEh
�l'sALo CVM 1'An.A1'H.
393
tiam fPeE1at, illl/dad mifericordiam :fedflienJum ef/" ' interpreles re,entiores ita exprimerc
ex Hehr.eo,semellocutU1 cft 'DeU1 , at'114e îutl/m, Iloe audi14i, jigllifteant autcm -"erba ',.et,
7.>eum [life 10Cl/tl' m effe ore :Moji s, ((!)' td!terotum -"afllm ea,qli4?feqr~Hntur.
A n. G v M, P S A L. LXI II.
Decl.rat defiderium i ncroclibilc, quo tCReb.tur
aJ'undi ad tcmplum Dci, à quo longè .bcrat propter inimicitias Sau!is.Dcelotatircm qu.nram volu
ptattm capiat ex cC'lntrtnplationc rcrum diujn.,rum:
pr",dicit etiam , C. rogno potiturum. Cublatis ini-
micis.
\
'PftlmtlA 'Dallid,eàm effet in de[erto Jllda.
LXII r.
'Eus,Deus meus ad te de rummo ma·
Ilcvigdo.
• Sitiuit ceanima mea,ddiderauic ce caro
mea.
In terra deferta,Cicibuda,& ill:lC)uof.'l ,lie
in fanéto concemplatus fum te, vt viJeam
fortitudioem tuam,& glor,.1m tuam.
~lli,1m melior cil: mi[c:ricordia rua,
quàm vlra,l~bi:l mca laudabunt tc:
Sic bcncrlicam tc in vita mea,& in nomi ne tuO lcu:Jbo man us meas.
Tan9uam :Jdipe, & pingucdine t:Ullfitb'ltur anima mea, eum labÎl cxulcationis
hudJbitos mc:um.
Ccrtè memor fui tui filper firatu mcu#
1J f
D
�394 I! X l' LAN AT 10 IN LIB.
in vigiliis mcditabor in tc,quia fuilh adiutor meus.
Et in velamento alarum CUlrutn exultabo,adha:ut anima mea pofi te ,me fufl:entauit dexteratua.
Ipfi vero perdere quxûerut anima me:!,
introibunt in inferiora terra:"trademur in
manus gladtj ,partes vulpium erUnt.
Rex vero la:tabintr in Deo,IaudabGtur
omnes qui iurant per eum,quia obfiruetur
os loqucntium iniqua.
EX!' LAN A T 1 o.
Dc1iderauit te c:lro mea. Ex Iloe Înte/ljgi
l'0teft' ' res inc&mmod~ at'll/e afPer. 'juàm fint
IlominiblM p~s commocLe,ac falutares : fi'luiilern
taro 'ltl~ filapte natlfra eft' fPirimi aduerfaria,
w à coZendo 'Deo femperdeterrere foltt'1lduù
calamitatibUl faé1a, 0' debilitata Cllm iril"
pamn fa ci t,(!l' 'l1nà cum illo 'DeMnCflpi t '1u~
Tit ,propreTea 'Iu'ad extra ipfum non 11abel,,,b.
pofit "''1"jefcm.
Sic in fanétuario.ld cft', 'l'MIJ'luam in hae
."aft'a[olitflJine "iram ago,tamm '[1I4fi in templo IUO (orem,(!l' facriftcijs illtmfTem,fic COI/lem
plOT fané1iflimum numen fIIum ) at'Iue oC/tlif
ammi cerno fortitudi/lcm tllam, 0' gloriam
.~a",.~idetur a..tem arcam f«derù figniftcart:
hJ1 cmm nominiblu jUa "ulg'o ceLebrabatur.
'1u04 'DelH e:qp 10co ora'ulatdm14t~1 'Vim,CJ'
t//I"""
�l' S A L. C V Al l' A 11.
l' H.
395
lIumm [lium in[sgniter offemlere foleret. Hine
.Afapllll,f in 'Pfal.? 8.(I~m dlCcre -velM lutne arC:tm permiffu 'Dei in porerfatem hoffium -venif
[c,dICit"il1um fortitudincm fiMm • Cl' fi.am gloriam in malltu immiri tradicliDè, 'Juin eliam
'l'''OT P"ine.e [acerdQtù lMnc calamltalem defI~ns in z,bro primo 'R.!gllm ait ,gloriam 'Domini ab Ifraë'ie /ra"jl.lt.:m eJJè ad 'P1l1.tflinos ./im
1'J!c''lultdi:tim/U,''nra jillt,t'lmen,cùm -vir fan.
{lUI ail.fi: perilldc''luaji iMemplo effet. cOlltemplaT; gloriam 1)e;, Cl' -vlm el/U [alu/arem, ho~
inte/ligit ilJ pr;'~lü''Juan'lu"m longt abeft à [0lefl/Ji CCPIU pioTum pulJiu à rege il. clefoT/1U ~
Î,wlltM folitudÎlw ) nOlJ tamm eam rem impe.
dire, quo minlM p.auifllT/la ')Ioluptatepotiat..r,
CI' pietatlm fuam a/at i" potmtill Cl' mifericordia 'Dei contem plttlldtl:<ju.e dUit res in ma"imù
calamÎttltluUI potijlimum ducent, Jum ""ir pr/U
"ndi"rje premituT ,ferhon opprimitur: caaens.
rou"ffior furgit: in lu{f" f7 mePrort ,gaurl;,
triu.mpllat: egentiftimlU cft, f7 omnia pofrdet:
'iNolidi';I. media morte ,.erfirtu-r, C!J' tamen ""i·
get,ar floTet.ql/dI (~m geru.nlrIT, il1c bonitatm,
'Dei,C!J' "im eilU pr.epotentem non cogitalrone
moriO compTtlwlrlIt ,fed ttiam (""/ ila dieam)
ml1nibru altre{fllt, at!]"e ex ta Te admirabi/ü
iju.eclam in arlimoipfiu-scxardeftit amorH ma~
gnitudo ",ll1erflH rlemmtiftimum numen : "",
DOIJ malè felltirnidt;.alltllr''i"iaffirmall', 'Dt;j
;nTC
�396
EXP LAN A T 1 0
1N
LIB.
adu' rJis amal,ilioré exiffere 'it/ft j/J pro
.fl>erû. ']uo.! Ita ejJè;Dauir/1uo~; in mt:x~mÏ1 p~
Timl .. "e'J~1H [ua tefrlmomocoptohllt,cu- fr.h,llgit,miJm arr/,ii Dei ..italp{a optahtlroré eJfe.
ij ..erba ex a/Jimo dicere potrfr,/l'fi experllU:
expe ri endu,aù lê' rfr potifl,muil} ipJa calamitale.
Tanquam adipc.S,gt/ificat cO/ltemplationt
Jtu;lIof hO/litat;s effe Jalutarê,C7' debeali!?;mrl".
;/J rel,tu
no
pafru,m arJ;rnornm.
Rex vero.·Deft 10!Jl/ill+T, ljue7)etu Tege'"
(Onff,luerat.
Omnes qui iurant.loltba/JI Hthrofi illTtlrt
per J~lrlteY/l r,.\[ù. Jmtle au/(Y/l incol,.ml nem'
IIUJUI["'ffet perfalu rem 'J)auidù iMare.
JI, l\.
C V M.
l' S A L.
LXII H.
lnueliirur in adlltrrarios fuos,homines molcdj.
'0"& ln (iJjofos ,quos prredlcie fce!cflu;n prunas porfulutu rcs.
PréfoTi, 'Pf.Jlmtu 'Dauid LX J 1 rI.
Xaudi Deus orationem mcam, cùm
dcprccor ) à timorc inimici eripe animam mcan1.
Protege Ole:1 conlîlio ,~~Ijg~anrium ) 1
mulritudine oper.1IH1um Ill1gulrarcm.
~a cxaCllcrunc vr gladiû linguas ruas,
tetcnderunt f.1gitram fiJam verbum amarum:vt (agirtcllc in ccculris immaculacum.
Subito 1;l<'itt.1butlt ell, ..\~ non t1mebunt,
firmauerunt fibi[crmoncm nequam.
E
Narra
�l' S A L. C V M l'A RAI' H.
397
N arrauerunt, ahfconderem Iaqueos: di.
xerunt,quis videblC eos?
Scrut3ti fu nt iniquitates,perfeccrunt ca,
quo: [crutati funt,
Etiam intimum cuiufque,& cor profundum:& fagittabit cos Deus
Sagitta repentina,extabiit plag t eorum,
& impingere [e ipfos lingua fadem.
Commouebuntur omnes refpicientes
cos,& timebit ornnis homo.
Et :\nnunciabunt opera Dei,& faél:a eius
intelligent.
La:rabitur iullusin Domino, & fperabit
in eo,& gloriabuntur omnes reai corde.
EXP LAN A T l O.
Tetenocrunt fagittam. Comparat eorum
-verua fagitt;~.
.
Firmauerullt fibl fermonem nequam.Itl
eft,d-crmer/lnt omni,lo llefarlU/'1I facinm facerc,de ']/10 inter fe confil/tarullt.
Scrumi [um iniquitates. Id ej/", ""Prft/gan'
'Mr;44l1ocmdi "i44,(9' artes.
Edam inrimum cuiufquc,& cor profundum.Eriam .mimo! allimOTum fmfiu fer'llan,ur,artc'ofimt clllllrt.,(9' 7IIalllinJi.
Et impingerc fe ipfos.Zrt eft,pcrn;cicm ipfi
Jih; petulantlfuna lillg/la comparabullt.
Commout'bütur omncs. 'Pr.td,cit, 'Dellm
'4 exempta ed,turum in [uos IIdller[arios;,tc.t~eros.
�39i IX PLA NAT tOI N L t B.
feros omnes à malefirio fit deterrilurU!.
Et faéta eius inrclligunr. Intelligent ;n"juam/Mtc non ca[u.Cf7 [ortuilo ellenire,l/e~; co"
jilio,at1; operallomimwn geri ,[ed prouidenliam
'De~e1Te,'1u.e afjliE/ù,Cf7 ')1iolenter oppreJ?ù ali:J(iliu,mferat, atq; /Jom;,lts importullos, ()1' ~~
farios ,ptTinde "t merettW eorum improbitp,
-vld[catur : 'flli ')1cra {,.ee Jibi per[uaJit, àpieral e
fllient~ ejJe nOIJ pottf/".
La:tabitur iuftus.l-Iomines p~ IJ.ee, qUR di~
El-a funt,ebfiderantes ,l.elitia exultabullt,I:7Jllem
["am ,quam in 'Deo repoJitam 'l4bent ,[ummopeTe cOllfirmabunt, ()1' gloriabuntuT de turela ip~
JitH omlleS reE/i corde, td eft, 'fuicun'fue animo
l'uro,(7 Jimplici iuflitiam,Ci1'l'ietatem COlllllt.
A R G V M·
l' $ A L.
LXV.
Gtntlm H.brœam, qUal apuc! Babylonio. '''ul~
bat,incfucit loqu.ntcm, & rcditumSuum ab exi 1io,
tom ctiam omnium !,cntium conucrlioncm ad vcrum nei cultum vatiei nantrm.
PlE/or.'ï'[almll4C!J'calltieum 'Dallicl LXV.
E manet hymnus Deus in Sion, & ri.
bi reddccur vowm.
~i cxaudis orationern, :let te ornnis
caro vcoier.
Verb:l iniquitatu prxu:tluerur fuper IlOS,
& impietaribus nollriç cu propichbcri',
. Be~t~çqu~~n elcgi/li,& :I!fumrfifii, habWlblt III :Itms tuis.
T
RepIc
�l'SAL.
CVM
l'ARAPH.
399
Replebimur bonis domus tu.e, & fanai
templi tui,mirabilia in iul1itia.
Annues nobis Deus [alulcor nolter, fpes
omnium finium terra:, & maris longinqui.
St:lbiliens mont<:s in virtute tua, lecinaus potentia,compefeensfremitum maris,
[onum Ruétuum eius,
Et tumultum populorum : & timebunt
qui habitant in extremis l lignis tuis,egref
[us matutini ,& vefpera: I:tudantes facies.
VifitalH terram, & irrigalH e.lm ,pluri.
mum loctlplerlfii eam.
Flumen Dei replenl dl: lquis : paras rru.
mentum illis,quoniam jt:! prxparas elm.
Su\coseius incbria, demitte pluuiamin
lir:ts eius,imbribus liqllCflC cam, germini
dus bcn<:d le.
Coronabis :lnnum benignitatc tua, Be
Ycfiioia tua fiilllbunt pinguedinem.
StiUabunt in habitacula dererd 1 & exu1tatione colles aednuentur.
Vellientur gregir,ns campi,& vallcs ope
rientur Frumcnto,iubillbllnt > atque Jlym.
numdlcenr.
EX t' LAN A Tt O.
Te mJnet hymnu~ Deus in Sion. NI/l/a
etlim loco.prdcr'luamllierofolymiJ [tu eTat te".
l,l,ml .ed,jictlrc,tlu,t (acrificj,.m facer~: flri ',;e [0,tu mlefiam C/lrjfli figllificabat > ,xtr4 qu.a".
ut'1H~
�400
li Xl' LAN AT 1 0 1 N
LIll.
ncque 'DelU rite coli, neque ."lium 'l'otum redeli
pOle]t,']tlod ipfi gratt.m,accepl,',m']ue Jit.
~i exaudis ..Q!,oniam tebenigmftirt/upr.e
bes [upplie/bm tUM,o/lIIm mortales reltéJa fuperfti/ione ad te confugient.idautem perfetlum r]t,
roflea'Juam fi/im 'Dei huma/lu cor~1U ajJtlmpJit.
Verha iniguitatum pr<eualuerunt (uper
nos. :Magn4,certè peccllta commiferamtu,crob
tam cau[am in/"t4 ca/amitales imidimIM: [ed tt~
pro tua incred,bili mifericordill nobM ornnia dt·
itEla cO'ldonabù,e9'pop,dtlm ttHlm lib e:Jtilio TtauceJÎn patriarn.Yerbum apud Hebr.eos pro rt
ipfa -vJi.rptlTlfltpe iam dltllfm e]t.
Beatus guem clegifri. 0 fortuna/am gen-·
tem Hebr.eam,q"am B.X omnibJt1 natiO/libm Je.
legi'ili,tudm'lue appellari -vo/Illfti! Nos certè
domum rellertemllr,e9' ;I~ atTijs flwEliftimi templi t/I; maximam ."i/tt partem conF/memm: feJ
in primM bea,i,qllos 1)elU ;am illde ab ip[a .eurnitate ~lrgitex inmfmerabtll/ mortalillm mIl/tm/cline, t'7' [rbi filios adoptauit, [er/icet Illas in
c.e/effi, e9'fempit~rnll domo 'Dri t"lia. Cl' tlWta bOIJa mal.~fl.t , ."t et! nrque afi,et/u OCti/orum
compraI1endt,lIe']t.c tIIfrlUIM percipi, lIeqtle."UiJ
cogita/iolle qtlttwt adllmbrar; : quil. etlam ip[iJ
piorum tcdeJia ad/Ille in torr;1 TI/III/filS 1)ei don/lu eJl:(!/' iUa 'lI/idem bO/lil f1r.tHallllflimlf
fer1a,fjlMI/j cf/" ."era,gcrm4lUlq: iuffllia, Ir41JtjtlllllM4 co'if'ettnlilf,/ifiitia fimEla,ffcs cer/!ll,·i-
r,-
I.e
ft'"
�l' SA L.
~
V M PA 1\ A PH.
40[
"'.it.tJèmpiternof,& coftera dona, & ji'u{lUI fPi~
tHUI fmEfi''luorum f..:pe mentiontm facit dlUI~
'Pat/LUI ;'J foù eplstolù,
Mirabllia in iufiitla an nues nobis, sign;~
ficare 'Videtur ea,'lJjof geft/fTIU erat 7JeUl pro fa
lute,.&incolumita/egen/ù fI/of: de'1",b~ reb/U
gtl1u etiam meminit in pfalmo fe'1uenti. Sed in
primù admiTaf,,},a fumea , 'lU of 7Jelu ifs Concedit''luosfuof il~stit/<C participes facit, at?; in dotnUIn fu a111 reripit''ll/of efrecclejia Clmstl,
Stabiliens montes. Il dt fimt a!LegoTi..:. qlûbr« eleganli(?imè de(crihlt prorlidentiam 'Dû,
ex qua pmdet omnù at/Bori/M,Cl' potllftM Pril~
tip"m,& tr4l~'1Uia,tM paci1:fed ego f acilè crediderim,I1<U omnes eff~ -.a,ici,Jat;Olles ad m;frerla
elmHi pertinenteS,H<ce fi ita fi"t, montes fignijieabunt Apofrolomm ;/Jui{fam animi m.:glll·l~
dln~m,er COlIHalltit/m ill Euange/io diulIIgan_
dO ,[Olllllll1l 'Vero l11arÙ,1;:J' tuml'/trlm popu/orum
illtelligcmlU effe coni/lrationem contra ipfos à
Cll/la., nl1lio"'/,UI f,,{/am,'lu,,: tllm/em magnitti
dine prodlgioml11 COl11l11olof,&diuino !pirttu affi",..: depofitùod~'s,reilgjollj fan[f.e a;{II..:ferunt.
Il.ec profello fn,il apetlè jigl/iftcare 'Videtllr 'Vel'
jiculU1 fe']""/ls:1 ùm mm 'Vlr ftlll{/1l1ait,EgrefJIU ma/ulm/,er "'!P er..: laur/alltts fal ;ts,IJOC inIrlltgit ,oml/es lIattolles 'Vm~m 'Deum plè ,fanlléq; "c"erat/~rM,/C1 'l/lodApof101otllm opera,
C)' Jt~dlo perfe{/um ep''l"/bzu ,'oc priCÎlu""fi.
C
�4°2.
li X l' LAN A T l 0
1 Ji
L l lt.
m,~m
m/lnUf à 'Deo apignawm erat.cùm auterlt
par/es orimlü, C9' occiJetJ/ü dicere -vellet , di:otit
egreJTlU aurorte ,CY"P1i'cTte:'lu'od ex.1ltera pal' t~
dies,ex altera /lOX oria/ur.
Vlfirafti rcrr:un. 'Prteclicat hmjt',itaW1P
'Ji) ei, 'lui res a,l",[/mn, (!7' cultum IJecejJ.,ri,.u.
Zurgè,CJ' prolixè fi.ppedltet mort.dibst-S.sd Ori·
genes , (!7' E,~[el)jtu C~rarienJis ,l]ac om]/i.1 de
terra lud~a f'ripta effo confi,mant,,!uam 'Delll
poft red'/Hm H ebr.eoru m ex ]] al'ylone -vLerr;·
mam, maximé1; fctclllldam reddf({erit,."'Vt "Pnà
c/lm libertate TeCUpcTata onmitlm TeTI#TI copi"
IIbu/lr/arent.
•
Flumc:n Dei.s,c appellat 10rJanem, -"t {en~
tit Oritenes, fC!J' Eufobius C«J:;riwJis ,'jlllln'iuam Jic "Pocare potcft omniafiumil~a lerr.e lucl.e.e,qu.e 'Dtoronfocrata erat.
Q:.loni.1m ira pra:paraseam.IJ efr,q'taTJ.
Jo terramitairrigM,Cl' forli/cm reddir.
Coron.lbis annulll.ld eft,omn;,genere ftugl~m iUum omabù.. Cl' ,!"afu.n'jue ;/lcedes ,for.
,i[jtalem inagros instsllabunt perles ~ui. Simile
'ft iIlur/Virgtlij,lmplentur 74llés'lue C"U4l, fa!.
tl~f'lM profimdi,Et 'luamTWjue 'DeUf circllm ca
.l'ut egît IloT/er/SIm.
Exulr:ltÎone coles accingenrur. Id eft,.
gaudebunt omllÎllm FH[/:,~um (opia txomati.fed
.."t CltteTM parus 111û," "ymn;, ita extremantMf ego 4tbitTor m)ft,rqs Chrifti aptljlimè (011.:
lIell+
�l'SALo CVM l'A RAPH.
4°3umiTe; fï'}tlidtm ten.e fœcund,t,H, 'l'Mnl 'Vate,'
flmé1'flimm tam elegalller, 0' ,opiosè rlefcrilJir.
fizrrifical 'V/,ertatem "irtlilUm oml/il/In • 'luibll4
II~mallum g emu ahunclauit. l'oHM'}uam mifet1cordi.e pareils "nigtnam {ilium fillml è c<fl~
(lemifit inurrM ,i/ltIf'lue imbribU4 , cr fa III ta r;,
flumine flû !pi ri tlU irriglluit.optatiflùno tempo_
re Etlaagelij, 'iuor! temptu etiam c!JristU4 apucl
E[,;Iiam annum diuin.ditnigtlitatù appellat.
Tune animi mortaLium,'}lIi freTiies , inctlltlque.
h,Mllllbant , accepta femitlc Etftlngelij Tecldit~
[unt "btrYimi ,maximécl',e!eraces,(!l't'"l,herrimas pieta/ù ftU,{/U4 eaidenml: Wnc maxima lul'arum "ù in OIlCS commlltata eJl: ,féque 1 E S v.
C/lriffo cuffodimdam, C1' pafèt/ldam credidit:
IIIIIC omtûa pla"'f"' ,gralulalione .0' laudiblH
'De; perfontlrUl,t.
AR.GVM.
l'SAL.
LXVI.
Inducit edam hoc hymno gentem H.br",am Jo;
<ju.nt.m,1it gratulant.m,C.longa HI. feruitutc na- .
bylonica liberatam elf•.
PIEfori canticum 'Pfa/mi L x v 1.
VbilateDeo omnis terra,pGdmum dicite gloria: llominis eius:date gloriam!alldieius.
Dicite Deo, quàm terribilia (unt opera i
tua.Domine! in multitudino virtutis tUa!
menrientur tibi inirnici tui.
Omnis terra ador.ec te ,f,c. pfal!at cibi"
I
Q
Jo.
.
�J,0{
EXP!. A NAT l
°
l N
LIB.
pfalmumdicat nomini tUo.
Veoite, & videte opera Dei,terribilis in
conGliis fuper filios hominum.
~ conuerrit mare in aridi, in Rumine
trallfierunr pede,ibi Ixrati fumus in ipfo.
~i dominatur in .,irtute (ua in xternum oeuli eius ruper geme5 refpiciUDt, rebelles,ne exaltentur in femetipfis.
Benedicite genres Deum nollrum,& audiram f<teite voccm laudis eius.
~i poruit .1nim.1m nofiram ad vira, &
non dedit in cornrnotionem pedes nonros.
~oniJm probafli nos Deus, igne nos
cxam i nafli fieut exam inatur argentllm.
InduxÎ(li nos in Iaqucum ,poruilli tribulationem ln lumbi~ nanris, impofuifii homilles fupercaplta IlQfira.
Tran(iuimus per ignem ,& aqllam,&
cJuxifii nos in refrigcrium.
Inrroibo in dOll1 um tuam, in ho\ocaufiis reddJm tibi vota mca,qua: thllinxeru nt
labia mea.
Holacaulla medullar:t oJferam tibi Cllm
inccn{o :uiecul11, off"c::r.1m tibi boues cum
hirci s.
VCllIte,auclite,& narrabo vobis, omnes
qui timetis Dctiquanta fecir animx mcx.
Ad i prum ore mCQ cJamaui, & exultaui
{ub lingua mea.
lni
�PsAt. CVM l'AR.Al'H.
4o~
Iniquitatem ft afpexi in corde mec , non
exaudiet Dominus.
Certè eX.ludiuit Deus, & attendit vod
deprec.ttionis mea:.
Eenedi[tus Deus,qui no amoult orationem me.lm,& miCericordiam [uam J. me.
EXP LAN A T
r o.
In multirudine virtutis. HUI,c'l'er{iculum
j,JterpretalÎ Jumlf,! irJtxplanatione 'Pfal.rll.
Venire,& videte. Hortat.T 'Vniuerfos mort.tles ad cQ/lfiderallda mirab,ila [aduora, '1u.e
7)elU fffe( if rro falute, ac /lJeol..mitate gml"
Hel,ru. a/mu autem repetunt1h; àreblU ge ft" dUtllf e!J' imperio ~ofrs. Nimmlm ',arum
rerum confideratio dllîgeus, CJ' "lm fide con;unEfa,jucred,brle dlliu eft, 'l,MtJtum animos exci.
tet ad c..llum', & W/leratio/ltm 'Dei: l,;, fIl;n.
tffigiem cl",illdl benig',;tat,ù jn pios, C7' feutritatù /ri j ml' rouos, tan'luam I,uabula ,pulcllerrim ê
txpr/'ffam,e!J' politam cern;mli4.,
Rebell es ne exaltentur. !èi deficit/nt
'Deo>e;,~rque imper.ium repudiam , ne ammos j,.
IIltum toU.1nt > talHluam icl Imp ..lI(: Ji/lt lat .. rÎ,
ql/al".is ael templU jlorere 'J!ideanwr.,
Benedicite gentes Deum no(lrum. Hor.
'antu,r non fo lmn H ebr,fos ,[ed etittm c.eterM na
riones ad ClIIIC/ldM laI/des ."eri 'Dei, at'l'Ie illu
narraM,be/Jcjicia Jibiab jpfo tributa.;,) 'l"o affe
flum exp ri rmmf allimi gTati, e!J' ~~ ,'lui mllil
C 3
.s
�405'
Ixl>LA'NaTIO
IN
LIll.
/I!'lflè cupit , at'lue miJericordiam , cr boni/d/em
'Dei- -vniJl;erfis mortaiJbll& notij?imam effe , 'l'l
omnium ÎlJ colmdo,e:7l'cnerando illa confenfsu exiflat.
Et non dedit in commotionem.Zd eft,nos
in maximù perim/ù,crcalamitat,bU1 fa/'IOs,Cl"
;IJcol'lmes conferu<tllit, IJe'lue l'affsu ef/" ' animos
lJoffros à:pietatc dificere.
Igne nos examinafli lie ut examinatur
:lrgemum. Exemplo fllo docmt , '1ui;{l,omines
}Iietaru amantes de fili&calamitalibU1 fentire de'beant,rsempe !JOC,i/LM fibi con{ilio,cr nmlliue di~
uino accidere,.."t 'luemadmodum aurI/TIl 1 atqlle
d-rgenlum igue purgatll,r, ita illorum animJ pif.
Tiores fial/t rebU1 adl/erfis: 'Iù eniTII rebU1 f2'
am or uoi1ri, reru,mqfle Fagi/iuTII , cr caduca.
T",TII exurilur , e7 fuelia pietatù, ac innocenti.e
mirabtl,ter accendllnt"r. .At impiomm quos
"J)eU1 >tterna morte mll/Etare conflitui t ,Iollgè
ilif/,milù rftratlo:IJOIJ mim tftomm labes,e:7.."i
'fia excoc}llIt 'CruTIIl/ajèrlallgct pOlill>1, cr curml.
'lat,iJ/a'1uecrtfcmtc fimulammorum creJnt im.
pittM,fic 'Mo.eodém'1l/e iglJe IUlum dflTejècre
"jrlemU1,cerd"''f.Lt'fuefccre.
l'ofuifli rribuhtionem in lumbis 110~ris.CatenlU jiglJljùaf,rpl paraplm,fis ChaM""
.n!trpre/altlr.
Etexultaui 'fub )ingua me2. rdeJl", ipfilm
laudibU1 extuli.Jttonct allleexemp/ojifo,laucla~
'»/ISU
ti01l
�nAlM. c\TM l'AltAl'l:t.
407
,iBnem bonit-atù Jiuin.e cum ipfim inuocatione
conilmgentla~ e/fe:ea m;m Tes miram/um inmo
d,~m fiduciam cornborat, atque animum inuocantù ad fPem erig;t impetram/i omnia,'1u.e poJh~lat, enq;JPes minim~ fallit:animm enim Jic
affe[ftlfl rmllam à 'Deo accipl!re repll/fam potej/",
B.ec omnia ')IIlO -verficulo complexlU cft 'Dauitl
in 'Pfalm.!S.cùm ait,Laudans inuocalli 'Domi.
nllm,O' ah inimicù mtÙ falum fui.
ltùquitatem fi a[pex i. Q!~antlo (inq ..i!)
'Delml precabar Ji 'i"od[celUi an;mo concepturn
',abui/fem ,pTofe[l'o Illum non oraffem, ne'i'ie irl
mirum :-vt enim Detlm exores, neceffe cft ipfurn
cOllfidmter ores: '1uod efficere non potes,ft ti~i
IlllcuilU fee/erû,aut j/agitq amfoilM Jis.
~ non amouit orationem meam. Il
~ft,qlli non repuJiauif me",! preces,fod mif~rico.,.
diam adhibuit in Mlamitatemea.
AR GV.
l'S.A L.
LXVII.
OratUcum,vtRebr", is, &: c;\lc.ris g l ntibu! {.1~
tem, Sr cognition.nI fui imperciatur, idque ilium
eff"célurum pr;\ldicit.
VIElori in N~$illot1}, 'Pfa/mm & (anticum.
'Pjttlmm L x "< 1 r.
Eus mi rcreatur l1oftri, & benedlca t
nobis, illuminet vultum [uum Cuper
nos.
Vt cognorcatur in terra via tua ,in omni
D
},us gcntibus r.'\lutare tuum.
C ....
�403
EXl'LANATIO IN LIli.
Confitelntur tibi populi Deus, confiteamur tibi populi omnes. •
La:tentur, & exultent gentes, quoniam
iudicas populos in a:quitate , & gentes in
terra dirigls.
Confitcantur tibi populi Deus,confiteitur tibi populi omnes, terra dedie fruétnm
{uum.
Benedic.tt nos Deus, Deus noll:er, he~
nedicat nos Deus, & metulllt eum orones
nnes terra:.
Hie hymnul mlxime inligni. e/t,propterte qubd
"'.gn. breuicat. maxima myllcria eomploébtur:
itaquI mihi vifum efrf.ciendum, vt ipfum totum
interpretandi ration. cxphnarem, quam Gr",d p,.
IIphr.lim voelnr.
l' A R A P H 1\.A SIS.
c.
l' S A L.
L X V Il.
ElU miftreatur no'fIT;, ~ bcnign~ fatia.
/Jobù,refficiat iUe placirlù ocu-lù calamita'es Ilof/ral, ~ fflelJdidiftima Zuce [t~j ~UltlU 0mnir.m errorHm tenebrM peUat e:.c animù. :Mi...
fericorcli.e parens mitt, de c.c/o "Vnigmam ftlil~m
tttum, ~t nota ftatomniblU in terrù "Via, '1u.e dll,if ad fempiternam domum tuam:fac, "VniJ/ er[.e
gentes rogllofcllnt, ~ "Venerentur c/lriffum It/ü.
per '1uem miferù mortaliblU ra lutem,~ beatam
."itam dO/Mre promi!iff;. Immortales tibi grat/ai agant populi onlllcs,onmes populi fané/ifi-
D
mf
�l' S AL M. C y M l'A Il.. A l' H.
40.')
mo nllmini fIIO perpetuo Il)mnos canal~t, l.ttentltr,(7' gaur/lo exultent "niuerf.e gmtlUm, 9uoniam preus miferurum benigm14 eXtluriu.
'Domine pePllios omnes tl/o falutar; JPirifU
a,nantiftimè gubprnabu,tu nationes "Vag? d'fiefftu,(7' turbulmtu errorlbJM ;mp[,cittU ad -veri.
tatis "Viam reuocabu,rt~ ftllUm tuum mortaliùIU
ad ",tam fompiternam dlllem fidelrftiml/m da.
bu.lmmortales Nbi gratitUaga/lt populi omnes.
om/les poptJli JallOif?imo /lIlmini tllO perpclUQS
Il)m/los calJa"I.[c,[tCet tem/'JM -vmiet, cùm ter.
ra,'lttlf multa fomlafterdis,incuhd'li ma1>ferat,
r.tlefles agricoltU J,abebit, (7' Ffcepto femine
Et/al'gelij fœ'Ulld'J?,ma fiet,puldmrimOfqi 0mnittm ... irtutum YU{/JM fel·et. 'Delu pater be.
nigllè fadtlt nobu fi/ium millens, 'Dms filiJM be
/Iignè faciat nobù patTern recoucilrans, 'DeIM IfiritU1 Ja'~{/JM be/lignè faciat lIohu palrcfib'm.']:
demonffralls . J'tl1lam t:7' pa trem, (7' filtum, ùl'
JPirittl7ll fan {lI/m, "VIJHm 'Deum i/ld,uic!tlè paT.
timm,dlll/r/ll é~i cOI/iulIOtml or/mes terraTum fines,piè Jau E!e1i -vencretltur, (7' coltlnt.
ru
AR.CV.
PSAL.
LXVIII.
videeur hunc pulchcrrimum hymllllm <cciniil'.
cùm 1 yr.s, & Idum ", os & A mmonie.\! bello {j'pe.
r.cret : Jnduc:Îtautem populum pr.\,di.:anttm v crbn~
lI1.g~iti centi[simis potenti.m Dzi,3c b<nignitaeem
,ius erga Cc.
ymori 'Dat/id 'Pfa/mIU Ca/ltic.
t x Y 1 II.
c
S'
�4TO
E le PLA NAT l 0
IN t l Il.
xurgat Deus) & dirsipentur inimici
eius,& fugiaot;qui odcrunt eum tfacie
cius.
Sieut dirpcllitur fûmus,ira dirpellat cos:
{icut fluit eera afacie ignis) fic pereanr peecatores afacie Dei.
Et iu!li la:tentur, & cxulrent in confpeau Dei,& deleB:cntur in l:rcitia.
Cat1tatc 'Deo , pf.'tlmum dicite nomini
eius, extollire cum fupremo c:rlo inlidentern, Iah nomen iIli.
Exultate in confpeél:u eiUs patris 'orphanorUIn, & iuditis viduarum.
Deusin Joco (ané\:o fuo,Deusqui inha.
birarefarit [olitarios in [arn'ilia.
~i cdllcit vinél:os in compc:dibus, rebelles autem habitabunt terrarn valhm.
Dc:us'cùm egredercns in confpeél:u populi tui, C{lm pcrtranlires in deferco.
Terra mota ell,etiam cxli dilhllauerunt
a facie Dei, ip[c Sinai .i facie Dei) Dei
Ifraëlis.
Pluui:lln voluntariam e1euafti Deus [uper 11xreditatcm ruam,& eam laborantcl1l
reerealli.
Animalia tua habitabunt in ca 1 paralH
in bonit:!tc tu:! p:!uperi Deus.
Dominus dedit fermonem laudatricibus
exercitus magoi.
E
Reg
�l'sAlM.
CVM l'ARAPH.
:'pl
Reges exercicuum fugerunt,fugerunt,&
familia c1omusdiui/it fpolia.
Si dormiatis inter ollas,peonx eolumblè
deargentata:,& aire eius in 'pallore auri.
Cùm diCpcrgeret oI11oiporens reges propter eam, dcalhabatur veluti nix in Za1mon mons Dei,mons Biran.
Mons excelrus,mons Baran, 'vtquid erilitis montes exeelfi
Aduer[us montem,in quo bencplaeitum
efi Deo habitare( etenim Dominus habic:tbit in lEternum.
Currus Dei viginti millia,'nJulta millja
Angelorum,Dominus in eis (lieut in Sina)
in fallétuario.
A[cédifiiin aleum, cœpiQj eaptiuitatem,
~ccepifHdona io ho minibus.
Et etiam'l'ebelles, propterea quod inhabit,lt Dominus Deus.
Benedié1:us Dominus quotidie, oncret
nos beneficiis fuis Deus falutarium no..
-firorum.
Deus nofier Deus f.l1uos facieodi, & Dei
Domini eft eucus mortis.
Vtique Deus confregit capita inimico.
rum fuorum, verticem capilh perambulantis in deliétis fuis.
Dixit Dominus,ex Bafan red~cam)redll
cam de profundis maris.
Vc
�4t2.
JI X l' LAN A TI 0 1 N LIB.
Vt intingatur pes tuus in fanguine, lin.
gua canum tuorum ex inimicis, ab ipfo.
Viderunt incclfus tuos Deus, inceffus
Dei mei,rcgis mei, quiefl: in fanauario.
PrxceJunt cantores, fCL1uuncur prallétes
in medio iuuc::ncularum tympanifiriarum.
In ecc\e!îis benedicite Deo Domino de
fonte l rraël.
l hi ex Beniamin paruulo dominans eis.
Principes ludain vefiibus fuis aeu piais
principes Zabulon, & principes Nepta.
>
Hm.
Mandauit Deus tuus fortitudincm tua,
confirma hoc Deus, tluod operatus es in
nobis.
l'repter templum tuum in Hierufalcm,
tibi olferent regcs muncra.
1ncrcpa turbam bnceis armatam, COI1grcgationcm taurorum inter vimlos popu
lorum, vt {upplex vcniat cum fragmcncis
argenti.
Difsipa gentes,qux bella volunt, venient
optimatcs ex Acgy pte, ,Acrltiopia feruna~
bit porrigere man us fuas Deo.
Regna terra: cantate Deo, p{allite Do·
mina.
Nallite Deo inGdemi c::clis cxlorum ab
initio.
Ecce dahir yod tux vocem fortitudinis,
date
�l' sA LM. CV M l' A R A PH.
413
d.ue fortitudinem Dea, fuper Ifraël ma-
gnificenti,l eius,& virtuseius in nubibus.
T crribi lis Deus in iànél:uariis fuis,Deus
Jfraël ipfedabit virtutcm, & fonitudmem
plebi (ux, benedi~us Deus.
EXP LAN A T 1 o.
Exurgat. Forma 1111i«-1 'VocÏ<,C7' eartlm 'lI/ft
proximè fe'1uu'~tur, in 'Verficulif Hebrtti~ lemPlU f"t<m,m i"dical. dixtmm aUIem alio loco,
'Dauidem {ttpenumero pr4fèntia 'Verl,if tempus
futf/Tllm fixmfi cantibus cxprimere, id quod perfPicuum <'Ife pOtfft -ni ex illo ."erfict/lo 'Pfolmi
36.Homines (7' iummta {ablabu Domine. Hoc
cùm itafit,mtlll maximè proballdi 1'rdelllrIT,'lu;
"er/erUIII ex H ebr.eo ad IlIwc motlum: Exurgit
Deus, cr d,p,pantrtr iIJimici eius, cr fi.g,unt.
(}lû orleTlmteurn,à facie eiu-<,o Cfl/,f [eqllulJfr.r.
eodem modo.H.e [ell tut ti.e fic exprelf.c longè plus
po"dcrù, <:7 digmtaIUI14be~lt, crmagù .co~ue
ni/ml Cllm argummto "ymm, 'luo 'V/{foTla ,am
adepta celebratur,t,.m ,pfi,oU /,ymm proetmio, i"
'1,,0 10cloU communu de prollidmtia Dei copiosf,
e:r /plmdlllè tra{fawr, 'Vt popt/hoU inlel/'gat.
qui c'ju ici clomi,mi/'I;i1; [alir"er admi/llS1ral"r.
'ri/mmdl/m elfe mlforrcor,I'<1l d;uin~. ita'lue
rum 'Verficulomm 111lc 'ft Flllcl/lia, 'DCkm Tes
lmma/l l/& 1I011 IJeg"gtr' ,[tel ploTum, impioT,/.n. q;
I,abere raliullem : a/que aiteros ld:lltta,~ "Pollt~
pwe,alteros petnÏ1 groluifttmu afficere.
"a-
�4I+
EXI1LANATIO IN
LIB.
lah nomen illi. Hebrli cliC/tnt I,oc,nome»
'Dea ;mpofitum effo ad figniftcanclam illilu ,.irTJo
omn;Jlrn rerum creatTicem.
Exu lcatc in conrpeau. 'PT.trticaueTat potmtiam 'Dei iml'TObos mertentem,I/UI/C purtjcat eÎrtl ImJÏgl1itatem bO/loS max;mu b el/ efic~s
afficientem.
Deus in loeo. 'DeU1 in fi~mmo{JI/idem c.tle;.
'Mbitat, c/lrattamen "Hmilia, Cl' res f,urnaniU.
proinfinita bOlli/ate fua adminir1rat.
Deus quiinhabitare. 'DetM ( in'1uit ) fa ri e.
'VI 'lui Joli, ~ fine liberi~ 'Vitam dtgebant, ',abeant ,lomllim fami/i4 flore/Item .
Rebelles aurem habirab.unt. Imp~)& con
,emPlores 'De; tandem pœnM //lUl/t, '*]I/e incoJIIi/lt IOM "afta, (!)' fterilia, al pij ducunh~r à
'Deo ex locil deferlil ad t errtU fertiles, ey amO!/lM.Huius rei exemp"~m pr.tclarifimllm porût
'I1ir fanûul, ciirn [ubi,mtit, 'DeUf c~m egredc,eTH Cl'C . Sec! fac impios, (!)' cOTllemptores 'Dei
"el in florenlif ,mu 'Vrb/btM, a/que in maxima
rm~mom/l;r~tn afi1uenlia ..,j/am perduceTe ad
,y/remam flne{1,w!m,tammTur fmte/llia
rij?ima .eft:"t enim ,.ir pilu''1UOCUIJ'l/lC loco .fta
.em agat, i/H.tlo eft:Jidmpitu "bi'll/e rll;fereft~
Cl' t'wqlHlm relega /UI
"aftam.V' defortifli.
mam [ol,tl/dimm, 'lI/of ipfi omnem 'V/te l",ilH
"c-
i,.
Ji'"{1l1m ar~ferat.
Eriam ca:li dül:illauerunt. Et;ilm(i"'l//it)
r41
�psAtM. CVM PARAPH.
41 ,
tif/lim ipfum imbr/bs, (fl' tempeftatibUfpr..t[en
liam 'Dei teftatum ef/",cr ipfe mos Sina tremefa éhu tfr.l-l <I.e eùdem memorant 'Delbora, V'
11 ararru i,~ "ymno. qI/cm 'Deo cecinerunt c.tJis.
ad ;ntem ecÎonem CfMnan.torum rop~s. 'Domine
(in'flllut) ,sim flt;rrS de Seir,O' n"aftres per re.
glones Edom,terra mata tf/",r,elf'111e ti C nll bes d.
ft,Uauerunt aq'lù, MOlltes fTllxerullt à facie
'Domini,cr Sil1aï àfa cie 'DomiIJ. 'D~j Ifraë/.
rluui.1m voluncari.:tm. Sic appellat pl,~.
uiam tempeffiutlm, CI" 'inalcm hominls opta~
rent,fodpolTumul etiam "'qtere ex llebr4o,pll••
uiam copiofam. }J~red;tattm 'l'ero "De. ')Iecat,
'l'el terram ipftlm Ir/doeam, 'VeZ pot;/U gmtem
ipfam l-übr<l.am ,tjuam 'DeUf tan'juam agrum
/,.treditaTlMlI excolmdum f,,[teperat, cr ,ùm
fterilù efTet, e7 oml~itlm bonorum egelH, falutar i~
bUf, (!)' fœcu/JCJu imbrib/# ~'fericQr/li4 fu.t irrigauit,O' (ertilem, e7 bonl6 omlllbUf abunclan.
lem reddid,r.
Anim:t1ia tu3. Sicappellal110mines plos,~
't't'i .'Dei cultores.
Dominus dedit fcrmonem. Huc'Vfq; ptT~
tinet" proQlmium Ilymni, /lU/~C celebrat popul,"
')Iié/oriant 'Dauidi.l, 'DtUf,inqu;t,,!u/,peditll,lit
maleriam carminu n",litrilnu, 'lU (oIent ')Ji~
[forÏtudl+cllm c{,orù,CJ' DltlltihU4 ct/tbraTt. H,,ÎUf cOIJflletuJinù menlio fit in [,bTÎ111.!gllm,;"
'1II1VHl [,rip~/Jm efl. mulims Sauli rcdc/lTl/i ~
"
btllit
�416
E lr l' LAN A T JO
1N
L 1 l!.
bello obtûam proctf,ffe cantantes, Saul ocrcieTit
rmlle;T>aUicl decem r",//'a.
SidormlatlS inter ollas. S<tpe iam dixi·
mU;, Irngul/m Hebr.eam admodum concifam
~JTe,~ ortltion;hlUimperfeflu,abtmdare, cuiuf
modi eft -verficlllu; iffc ,'fil' halle fèntelltiam
continet:fitam alri, 'é7 ford,d, fitu''fuàm~, 'i'~.
iacent inter ol/M flf[,ginoJ.u.ro/b ~eor tamw.'}10S
in poflerum fore tam m,,'/os , e7 c"ud,dos,,,&
alu co"~mb<t argenteu, V' i/lf1.,r auri fu/gent;bit! 1I0S cOmparl/Te pof/lis,id cft fic "/lbe/ote, '}10S
del,ofito lu[fu,O' mŒrore om/ll po si bac /",tos,e9'
fo rtl/natos fore ... , enim c%r atcr l,/[fum, (!)'
,all/mitatem'fic aibus /.elilitl m, (9'res [emncltf4
figuificat.
Cùm contercret ol11nipotens. Rife eft alte
ra .. /l'gor;a fimilu ji,periori.Cùm,inq'lÎt, 'De,"
,opiM 1{fgum aduerfarioTllru (ifc/eret. ac pro}igaret,IJd!rcd,tlt4lpjius''f"<t antea nigra, (9'fIllEToru plena erat, candMa tal/'fuam mx tlfe[fa
fft,~ d%rem calltu,V' [<ttitia commutauit.Sic
expiallat hUllc [ocl+m .AbrabamM Efilra, Eft
IlIIlem Zal",ol> lud.td! mOllS, '1t~.m a;llnt ferè
peTpetuu /I;tIIUU; albere.
Mons Dei, mons BaÎ.lll. Laudat "'Pruem
Hiero{olyma, 'fIMmappellat ruol/tem 'Ba/amm.
id pfr,fel tilern, 0' pi/lguem,lIam IJafm regio rft
"berrima.
Vt quid cxilitis. R!fid ;,}qlût,~ Teges bell.,
iufer
�P S AL. CV M l'A RA!' H.
.P7
;nfertù ciuitati. 'l"am 7J"eU1 chariJ?imam lla.
bet,ù>'[lia pr<tfentia tupt,~r?'
Currus Dei.No dejimtnohù currf# ecelefrer.,
"on defimt Aries ipforum ccelitit,inter 'l",u tn'edit 'Def# pr4fentiam Jilal1Tnob~ ex/nbms,-vt et
olim in monte Sina ex!Jibuil , t!7';11 [aerario [uo
.
fim{1oetiam·nunc exl,ibereJolet.
Afcenclif1i in altum. 'POPUlf# hù -,erbù appellat 'Dauilem ''lui Tior1ium motlJia expugnauerat (!J' rebelles nationes bello clomuerat,t!7' air
~s pr,ûfantiftima lona.acc.peTal. H4' lIutem
")Ii{1oriai/li contigi:. propteTeit 'luod 7)esu cu_
ftos ef/" Hebraa gmt~. 0' eorum ciu;tate do·
micili"m habct.sed ',4e 'Dauidù -,iEloria Chrifti "l{1oriam figt'iftcabat, lJ'Ii cie pecc:-ato, t!7'
morte,ù>' diabolo tri,.mpllat,it,a, rebelles nalio.
ms imperio [uo [ubitât.proptma aiUf# 'PaultH
;n epino/à ad Epl,pJios[cripttl hune -,erficulum
ad ip[um refirt.
Et Dei dominiefl: exitus mortis~ Id cfr,
'Def# cfr,'lui mifoticordia [ua faeit,1't lJOTlline$
eXe4/Jt è ;alllll: morli1,Cl' graliiftimÎ1l'ericul~
liberenlur ._
Verticem ca piIIi ..rJ eJf,eollfTPgit'caput capi/tatr.", ci,u"l". per{tllerabat in pecoatù:-vide_
tUT atllem defi:.'{l/areJ,.cem ',orli"m, -nl-vJiu eftnumero ffl1gulari prl1ntHnCro mulrillidinil.
Dixirdominus e'X B:tr:tn. Cùm-ad bell,.",'
k'lOficiJceremur, eromiJjtclomimu) nos tait ')'iD
i,.
�.pS
E1tPtANATIO IN
t'rn.
·8oriapolituros, 'iualem olim reportaujmuH~
iJa(.::ne, .."bi rege,cus nomëerat Og,cum totagi
fe de/eulmus : 'Jualem item aclcpt; fiûmlU, mm
"MTe Tubrum ped,b,u tran[nliNereml# "lepTt~
Pharaonemm ilJul7lerab,li exerCilthfir e/mi'Jlle
JixitJomi,JlI4,c.tdam e!)' ITUcie/abo /Iofres tuos S
gens mea, -"t pedes laues fanguine i/lorum,e!)' ,4
,zeS tui eo~m ip[o cruore [al ..Tm,uT.
Vidcrunt incefTus ruo Dl:us. J'fnforttnf
'Iostes ..,im ,6' potenriam tuam, fiC pent ocul"
"ideTlint te /Iro nobù propugnantcm ,e!)' JiM4 7;
t'es ,0péf'1ue ji-ffngelltem.
Pra:cedunc camores. 'D eftrioit pompam,
G' trll.mp/mm pop,.li -vil7orù.
In eccleliis bcnedicicc.H.ec [unt -"eT/la can
forum ,'ltl/1Jl-u I,ortantllr pop nlum ad fJ,'YmnoJ '4
lIendos .!JHœtu., e!)' cOllcntJ" incl'ÛU," t,(,m[fo cf;
cite /lymllos 'Deo 'Vos, ']"; progllati effù ex Ta'011: 0' ex (em me eilM ta"'pMtIl ;, fa/ste manat;".
l!aceaclt'or"tlo'71~ fXOTIIlltÎone ')l[.-u rfr E[ffittf,
cùm ffll,Aud.te doml# T./Coo,'}u; ')lOedm;n; IIO~
m;ne J[rai:ï,e!)' de ff'}"" Iv .l~ rx,flû.
Ex Bcniamill.1\!'ceJJ!ct l,r;l)"pts triollum.
'lui ;nter [um"" triupf,o.AdeTant,lIIqllÎt ex tri
b.. 1JeuiamÎII ij -'lU I l'r.t(un t pi fa md,.e : app~l/a'
Il Il lem el/m tT/hu paruldam ob parttitatem /,om;nutl1,7'''ppe 'Ju.e pC/l èfimdlttlS de/etn fll erat o/,
{cebu g,~haonrtamm.
In vcnlbu,fuis :leu piJ:is. 'Diuus Hieron;J
I1lI~S
�l'SAt. , CVM
!'AR.APH.
' 4t9
fft fmtmria . Not/nit/li ex recenlioriblU 'lJertunt hoc maclo,principes l uda lapù eorum,id eft 1'Ù & robUT.
. Midauit Deus cuus ,'De1U;n;'ltÛut,&Ifraël
fuppeJirallit libi robuT,']UO boffesfuperaflt.
fnlU 'Vertit,;n purpura JiM ,f ed ftldem
Confirma hoc Deus, guod opera ms es
in Ilobis propter cemplum tllum in Hieruf~lcm. sic et;am "l'erût ex HebTd!o I"mc locum
S'y1/Imaclll/&,pllrge , ;n'l,ûu,nt. nos tlleri, C9' IUÙ
prd!ffalllij?im i, bmtfic4' s oTllaTé propter fanE1iffimum'temp/um luum, 'luod eft Hierofolymu:
I,innll;m relig;o, (!J' pur'.flim1U cul/Ill 1Jl/mi,;;,
tui propagabltur,C!J' regtS ex/ern; magnificm" tiflirna dOl/a lIb; a.ffercnt.
Cougregatiollem t:\uroni inter vieu los
populorum. Tar.ros appellare"l',dctllT cos, 'lu;
op;huJ, C9' po/enlia excrUeballt inter I,oflwm
rrinC/pes,C9'duces,'luos 'l'ittdos populoTum ')'0_
cllt.'Pe /Jac oTationù exorr,atiol/e dtélum eft JIJ
explll"atione 'Pfalmi 2.l..
Veniéc Icgaci,'Prd!dicit,omnes natiolles cul
,um, (!l' cognitionem 'lJeri 'Dei elfè aceeptuT,".
Ecce dabir voci (ua:: vocem virrutis • ..41~
exiftimantba"c fentmtiam generalé e!fo,-"tfi"
fUI fit/Deum trtbueTe -ver/,u {ui,-"im C9' pérl1U,
, 'lJ1..,OC; eitu illico omnia obed/allt. Ho cfi Irafit,
l'0firum cft Il oc 10co,"I't e/iam mullù alij s , 'l'erhi,
t'ut uri ttmporil pro ~erbo Itmporil inîftlnli1.
,
'D :r.
�410
S X l' tAN AT JO 1 N LI lf•
.Al~ ha ne 'Voeem itlter1'retantM ejJè "Poeë eUdfJgel~,q~am 'Valici/Jalur fumma 'Vim l,abituran1
ad mot~endos animai mortalium. H"e flntenlia
fat~ aptè 'mie loco co/wenire -.idel,~r ,in quo 'Va
tes [anrltu pudici! or11lJts /latiotles relirl~ fal.
fis 'Dqs,reli$ioni (anrl.c adh4furM ,I,oe alften1
")li euangel~ ptrfeElum e!fe,nemo 1ft 'fui n.fiiat:
'j'wu "l'im nift 'Detu illi tri btli!fet inal1ù fille d,.
liio fuifTtl omnù ApoftoloTum l"bor.
Date forcitudinem Dcc. Id eft,agnofoitt.>
0' pr"dieate,omnem "l'im,robur ,at'}.ue éjfiedci-.
,atem ita Dei pr01'riam elfe,"I't ~mnia,qu.c(un
lJlIC in "l'Ilillerfa remm //tllUTa -'igent,ae pollet..
illico inn,f"l"minteriwra fint ,111ft continenltt'
jUis ", a/lgufttj?imo ipftlH numinc,tan'f'Mm e:;:
permn; "l'berT/moque fonte omnù ex,Ümdi,per.
manendi ae affieiendi 'VHmul1i.firè,pro/'xè, laT'
gè fuppeditetur. .
Super 1rr:Jël magnilicentia eius.IJefr,i/l.
gente Hebr<f4 eluett in primù gloria, Cl' maie.
frM ipfi~,e;"f'J"e potmt;a terra,eœl0'1ue 'Viget..
"e ~ml1ia moderaln•
.AR.GVM. PSAL. LXI X.
Inducit loquent" homintJ Can8:os,qui vaflatis;
&dirrpti. KieroColymisin tèruitutem il. nabyloniia.
abduél:i fuerant, & in magni! calamiu.tibus verra.
b.ntur,fcd nonnuU. inCcruntur, qu .. ad an.gog.'"
reluapfrtÎntnt Id dortÙnulI1.nol!rum I.Cum Chr;.
ftum.
fiElgri l!r(1 Lilifs, Dauid 'P!,,[tllUI• .
LX J
X.
Sa~
�l' S A L. CV M l' A li. Al' H.
,p. t
Aluum me fae Deus, quoniam intraue. rum aqua: vfgue ad anhnam meam.
Infixus Cum in lima profundi,&'non eft
fubGftemia.
Vcni in profuncla aquarum,& tempelbs
~emerfit me.
Laboraui damans,rauca: faéta: Cunt vo'Ces mea:,defecerullt ocuIi mei expeétantes
Deummeum.
Multiplicati Cunt fuper capillos capitis
mei,qui oderunt me gratis.
lnualuerunt,qui perCequiitur me inimici
meiiniufiè,qua: non rapui,tullc exoluebi.
Deus tu fcisinGpiemiam meam,& ddiéta mea àte 110n CUllt abfcondita.
Ne eru1)eCcant in mequiexpefrat te domine,clomine exercituum.
Ne confundantur in me,qui qua:runr te
Deus rfraël.
Q!tonii propter teCufHnui opprobriii,
opcruit confufio facicm meam.
Extraneus faétus fum fratribus meis,&'
peregrinus filiis matris mea:.
~oniam ze1us dOlDus tU~ comedit
me,& opprobria cxprobritium tihi cecide
rune fuper me.
Et flcui,in ieiunio afflixi anima meam,
&. faétum eftin opprobrium mihi:
Et poCui veilimentum meum faecum, '"
S
D
3
�412.
11 X l' LAN AT T1) 1 N 1. l, 11.
fa~us fum
illis in parabol.tm.
Aduer[urn me [oquebantur, qui fedcbit
in porta: & in me p[allebanr , qui bibebant
"inum.
Ego vero orarÎonem meam ad te domi.
ne,rempus beneplaciti Deus.
1n mulcitudine mi[ericordi::e tua: ex.tudi me in veritate ralueis eux.
Eripe me de luto,vr non iofigar: libera
me ab iis,qui oderUllt me, & de profundis
ô1qu~rum.
Non me Jemergar rempdbs aqux, neque ahforbear meprofundum,neque cIauclat fuper me pureus os fuum.
Exaudi me domine ,quoniam benigna
tn mifericordil rua,rt!cllndum multitudiné
mi[eratiol1l1m tuamm refpice in me.
Et ne auertas faciem tuam à reruo tuO,
quoniam cribulor ,velociter exaudi me.
Appropinquaanimx men:, & liberaei,
proptet inill1icos meos eripe me.
Tu reis impropcriullil meu, & confufia.nem meam,& i~nominiam meam.
1n conrpeau rue funt omnes ,qui tribuhnt me,impropcrium conrriuit cor meum
& mœrore confeél:usfum.
Et expetl:aui,qui Îlmul cOlltrinaretur,&
11 0 11, fuit: & qui confolarecur, & non in.
uent.
Ee
�J> s A L. CV M l'A It A P H.
41J
Et dtderunt ln crcum mcam fd, & in fici mea potauerunt me OIecta.
Fiat méra eoni eoram ipfis in laqueum,
& in retributionem,& in rC.lndalum.
Obreurenturoculi eorum, ne videant,&
dorfum eorum fe1lilper ineurua.
Effunde fllper eos iram tuam , & furor
irx tUa! comprehendat eos.
Fiat habiratio eorü deferta,& in tabernaculis eorum non fit qui illhabitet.
~niam Cjucm tu percufsifii,perfecuti
[um:& de dol ore vulneratorurn tuorumlo
Cllti[unr.
Appone iniquitatem fuper iuiquitatem
corum,& non intrent in iullitiam tuam.
Deleantur de libro viuentium,& eum iu
fris non fcribantur.
Ego fUII~ pauper,&: dolés,ralus rua Deus
proregat mc.
.
.
LauJabo nom en Del eum eanuco,& ma
gnificabo cum in laude.
Et placebit Deo fuper bouem, & vitulu
c.ornua producenrcm & vngulas.
Videallt pau peres , & lxtentur:qua:ritc
Deum,& viuet anima veftra.
~~ni.1 cxaudiuit pauperes Dominur,
& vinaos fuos non defpexit.
Laudelle i\lum cœli 1 & teru , mare, &
otnnia rcptUia in cli.
D •
�'P4-
ElCl'LANATIO
IN
~oniam Deus (aluum
~dificabit ciuiratcs 1uda:.
LIB.
facicr Sion, &
Et inbbitabunt ibi , & ha:redirate acquirent eam,
Et (cmeu feruorum eius poCsidcbit earn.
~ qui diligunt nornen eius, habitabul1t
ln ca.
'E )( PLA NAT 1 o.
Saluum me facDeus. Exp/ana/arts Lati.
ni Iefum c("iff", Cue; genté JIebr.cam in I,u
"VerfiblU l0'lui eXlffimilt,lJe'lJle tamel,ce oPinio
Grccoru,m impedit''lJlo mi"," ali'lUd! fonten/i.e
Ad ipfum CT,riRl/m comodiflim~referantur : nit
f.!J' illud Ofe.c, Ex .Atgypto 'Voralli fiNit meum,
de ttnlÙ JIebr.cc ltUeratio"e d,ait 'fr', quorl tame diJltU ~att/w" IId r./,riJU; -"erlftimè tr~r
!ert,'V[m ea interprelf/I/{{i ra/io/Je qu:t Theolof?
gr.eci àvil'"w,,~p 'Voral/t , cùm Fi/iret "peT/um
oratio/~u argllmttu"atl fol'leûIU jll/erior,s fan{fioréfcjlu traducilllr.H Ife (/omll/ibm pijs nequa
<Julî ab[urrla 'Videri [olent,'Juippe qui d,rI"erint
ex ditlo '[laulo,onmia,'jll<e Hebrd!ù a"idebant.
remm fU/Marit -"mbrM, (!7' imt1gines rXliti!Je,
corpm {mIe elfe Chrijl-i,c,;,m myfferia fuu /aM
imagin" imegllmtt u occuita/tl fimt,..,t ab i p[o~
rl.m aJPeéfu Deuli profan.t mu/titudi"u ATeerr.
f/mi/.f,!/le IUa /u/lle Teeonditlt interpTlta"d/ ra.
riouem Tem p/a,,~ commentitiam,U' maximè rj
diclflam l'",al,/IO$ 'l'ero 'lmÀ CHm d'Tiffo gra.
,i,"
J
�l'sAt.
p.r
CVM pA .. Al'H• •
,titu agimUl'Deo,'jui T,omines arrogalltes,at'jue
inani opiniolle fapmlti.e i"jlaIOS, de JiIÜ myrterij si" 'fuibtu 'Vtra fapimtia fira ~f/', celatos ejJè
')1oluerit,ea'lue cum /,omillibtU id,OIÜ, e!J' max;m~ cOlltemprü ltbertû'j?,mè comm,micaT;t.
Intraueruot aqua:. Sofp~ i4 d,ximIU tft1"IU
in /iterü fauéli! all'luando jiglllficare pericllla,
CI" calamitates.
N 00 eftfubfill:emia.ld ef/' ,non poffum pedrbuHonfirtere.de f,ac.ttl/pgorta JJé1um eft' in ex
rlanatione 'Pfalmi 40.
Defecerunt oculi mei. 1am (i.,'}ui/) ocul;
mû nimia laj?itudine ckfecmmt,dum aj?1l11~r cee
/Ilm fufPiciunt eypeéfantes, -"t 'De/U meut opem
mil,; ferat. Ita'jue propo/JÎtur nobu puc/arum
"er.e pietatjuxempltlm,tjl',e ne'lue fPem abijcit,
nt'jue ab oranJi f/'udio deterrctur, licet aures
Dei à pTecibUi ab/l0rrere -..idealltur.
~a: oon rapui,wnc exoluebam. Id rf/',
lorum malpficiorum pernM Jabam''1I1.e nors admiferam. Hoc Ile 0 morta/l/lm tlmc "erèdefo
ipfo affirmare potuit, '1"àm IeflU c1,rij/'ut,'jui,
'ùm abomm m4cu/a pucat; purif?,m,u ejJèt,
ta/l'luam Ï/sfigl/ü ali'luj~ lalro in CTucem [r,IJlatUi eft,at'lue omlllum deliE1orum, ot.!J' fcelerum,
<]11,4 fllimanum genut commiferat, acerbij?,mlU
peeP,M ipfe perfol ..it.
,
Deus tu reis •.Accllfant me fiu/ti/i.e, f;!7';ml'robitatH, al tll noffi domilse ,num 2uic<.JU4f7~
'D
f
�Il Je l' LAN A TI 0 l N LI Il.
4!/i'
aut ftultè,aut improbè admiferim.
Ne erubefcant. 'Ne 'jUd fo Jomine permitte,
'VI qui (ofiduI/t pr.efrJ/o tl/o,caJau! an;mÎl,Jum
cernU/lt,me cal/fa l1omi"ù tu-; tanta mala perpe.
fi,nec propcere 'juÎc'jIMm aHxiliu-m tuum implo
ranJo.
Exrrancus f.lél:US fum. :Mllit; enim tt!: (II.
l't;uù ah,lué1i J't/i'ju era/lt domi parmtes, I[JJ'f"
tyes,ùl' al, qs dil#ahfueranl;..,rl frgllifirat,etiam
l1>oS fatres germanOJ animo abalunllto ejJè''1ui
IIm ni genere offic~ ca/amitatem , C7' marorcm
Fa/Tu leI/are JehMrant.
- Er opprobria cxprobratium tihi cec.ide.
runt fuper me. Id efr,/IOII 'I1Iillsu,irn'o .,.er'o ma,.
:SÙ ,(Îglmt me probra,'juibsu tt infeEl (Î'14r''1ud!fJ
fi mi/,i 'I1Ialerlirerent''luippe 'ùm (9' pietate "iolent, (9' certam Jibi pernidem ea Te comparent.
Hu-nc tolum "crjim/um ApoSloli meritif?imè
f~b p"foIJ4 cllrifti prollltum efTe i/ldicarunt;ne.
mo mim alisu "m'j/lam tato ftudio defemlenJ.e,
'" propagalld>f! religiollu Înj1ammallU fuit,ntmo 4f'luèmortalium pcccala miferahu efr,"tmo
deni'jue l'rder il'fum ,Ua omni" lan'luam fua
C!J' agnouit,(9' proprio fang/lin. luit.
Aôucrfum me loqucbanrur. Id fft,tnalecli
cebltt mllll II~ locu pab/ieu ,(9' alcbribsu, cuiaf·
moc/, trant ilf'ud 'J1elerrs 'J1rQwm port.t,ad 'litAI
tDnutl/ieb"'lt cilies & iudiria agitaballtHr. '»t
aJio J,ro dlélam fuit.
.
Et
�l' S A L. CV M 1'.A R. A l' H.
.f1,7
Et in me pCallebanr,qui bibeb5c vinum.
Id eft,in foù compotaliombUl carmina;1I mrlim
decimu faéla cane/Jallt ·fimlie <ft i/lud Iberemi.c,FaélmJ~m i,. deriJum omm popu/o,callliCNm éomm totll d,e.
'
Ego vero orationem me am. Ici eft, rùm
il/i tam aceTh~ me -rex'lrtnt,ego auxiliMIJ tllum
".fI,dll" precibUl imtJ/oTaIJam.Hoc eft -rmicu, pero
fugium,O' porllM bomillÎ Pio rerum aduerfara
'umpeffate Jaélalo.
, Tempusbeneplaciri Deus. ClarilU "Pertit
Symmacl/lu l,oc modo, ten/pm reconciliatio"u
'DeU4,fdÎ1 (m'lIlIU/lt) llirnarum cledimUl, iam
umPUl ef/",,,t nos it~ gratiam rccipilU, C9' tanlj"
ralamitlltibUllrueres.
'Et dederunr in crcam meam fd,& in tid
. inea potaucrunt me aceto. Q3eruntur I,omi·
-nès ranfli,Je ,iim 'gerent confo/t1lione,noll modo
non recrealos,C9' [matos YIltrrore ,[ed etiam m!''gùexagitatosfuiJfo:"tfi '1"~I .fame,fi';'1"e laulJ
ranI; fel,lIcetum'lue pT<fUCTel.jèd 'Domimu no'freT I erUl clmftUlllol1 Jo/ùm (oIJtllmelijs ,C9' mA
ied,él-ùiaé1allU eft,cù,m a[j1i[Jo c-7 rntrrenti co,.
jo/atio adfllbtlldt1.f0rfl,fodeliam,ciim J"fPmfU4
;n patibulo fitlTct,acerr>m pro -vi"o gr.ftt1re ,oa~
éhu eft:ita'lrUl/utiu1 -vcrjimli 'JIcrha ipfi COIIHe..
• iulll ill primù.
Fiat menf., eorum.lcI,ft, -v"cle lttliliam.
CI' ilKlmd,tatem fibi 2U;/lTUnl,lbi la2u.cum mor
. lit
�4p,8
EXP LAN A T rOI N
LIB'.
,;" ;nueni/mt: (!J' <jl/alem mmfam mrlli ohrule"mt, talem '14heallt ip{i, fid IJ.tccùrn d,cantuT
,;Jtrfl imPios, a11; 110ftes 'De; piorr.m1; omll;um,
in prim;" comien;ull/ .;/J aduerfarios Chf/fti,quibus mmJa dillÏnomm ."olummum, e!J' fal".tar;;a
'lUd!'1 ue fi "'ertunl;n 1)~TI'ferum "mmIl11l, perinde."t eOTum merelur impie/M. Ita'!"e diulu
Paultu de 1ud.torum miferia, 0 exe.tcatione
[cr;hms ,1,05 'VtrJiculos in caTe leffes citat.
Ob[curentur oculi corum. Om/os mentu
fignifiellt, dorfi .cutem iI'CUTlMt;O Jignifi~lIt ferlIitut~ OUlU.
~'niam quem tu percufsilli.lcl eft, lj1l;;
gentem tu pro peccatil fi,ù "ffl,xiff, , eam gmtem iff, crude/iter l'erfeeuli fUllt, e!J' ca/amitll_
,em ca/amitatl add,dmmt.
Erdedolore vu]ner:ttorum.Zd tft,COIlfultarunt de ijs affligendil , quos W '}lIIll1erauerM:
")tel imelligit,;mpios de calamitatiblU piorum,~
cund~ narraTe[olttos.
Laudabo nomen Dei.Nullc pr"clicit, lIebr-eos [tm/lIfte C1,ald.torllm /Jberatum ;r;.
Et œdificabir ciuÎmes Jud:r • .Q!fM I,osles
euer/erant. fed !J,ec om/lÎa ù, prim" 'Vera e1ltfferUllt,cùm '])elU ClmITo aI, infer;" exci/ato mOTtal;um an;mos miferrima femi/ute opprelJos peT
EI!angeli"m redrmerct, nt']; omnium terrarum
aru cOlJci/ja,rœtllf'llle I,omil/llm ar[fiffimo teli_
giOIJÏ1 'Vinrltlo [ociare', lJui CŒ/IU pptifflmè ciui_
ta/es
�l'S'At.
CVM
l'AI\.APH.
41<.9'
fate! luadt,it! eft la/~dationu , ~ cOI.fe[?ionu nominantl+r''luando..,eri Chriffiani Joli e:c oml:i~
blM hominiblM 'Deum 'l'erè lauclat/t,cr confitentur,id eft, piè ,fanétéq; .. enerantllr, 0' colunt.
Curalltem Cdtltlm, 0' terra.~ mare,cr reli'1"<C
mundi p:lrtes Idar. debeant> cr 'Deum laudj~
blt1 e:ctoUere CT/TIffo regnum inelmte, ~ TJljma~
num gt/l1M [,) ltbertatem 'l'endjean te , inJi"a 'De",
[au ente. e:cplicabim lM.
ARGVM.
psAL.
LXX',
ln maximo l'erieulo verfans implorat auxiliulDI'
Dei aduerCus inimico"
rmori 'Dauiel ad
D
qui
1.
moraancl,~m.,
'P[almm
LXX.
Eus in adiutorium meum intehde,Domine ad adiuuandum me fe!1:ina.
,ço.ofundantllr , & ignaminia :lffician.
tur Qui quxrunt animam meam.
C:onuerrantur retrarhlm, & eruhefcanr.
valuat mihi mala.
Canuertantur proprer confu!io.nem fui,.
qui dicune milJi Euge,Euge.
Exultent, & l'a~re ntur in te omneç, qui
quxrullt te:& dicant fempcr, magllificetur
Dominusqlù dilig,unt [.,!utare tuum.
Ego. vero egenus.& pauper film, Deus.
fe!1:ina ad mt"·
Adiuto.rmeus,& Iibetato.[' meuses cu,.
Do.mine ne mo.reris.
�.no
! X PLA NAT 1 0
1N
EXP LAN A T 1
LIli.
o.
Conuenanrur propter canfufiancm. 1,'
'fr,qui mil" illf..lta/lt .{jemtcs, Ej~ge>Euge,con
IItrtalltllr j,~ f~gam > W 114c fit mtrCfS ignomi"i4,'j11a co,~ant"r innoct/ltes afficere.
o
A 11. C V M. l' S A L. L X X J.
Edam hoc pulcherrimo hymno implorae audlium Dei,& .ius .rg. f. miCericordiam pr ..dicat.
'PfolmU1
I
L X X 1.
N tC Domine fpcraui, non confUlldar in
a'tcrn111l1:in iulHtia tua libera Ille, & cripeme.
,
Inclipa ad me aurem tu .llll,& falua me.
Ella mihi in petr:;: fanirudinis, ad 9uam
canfugiam iugitcr.mal1dafti,vt faluum nl}!
faccres.
~()nia1l1 petra mca,& arx mea es tu.
Deus meuseripe me de manu peccato.
,ris,& de manu colltra legem agcntis,& vio
lcmi.
~oniam tu es eX?Caatio mea Dominc,Domine Cpes meaa iuuenture mea.
A te (i.r~enratlls Cum ex vtera ,de ventre
matri s mea: tu eduxHli me.
Dc te Jaus nlea[t:mper: tanql1am pra dl.
gium haus [um mllltis ,&tufirlucia mca
fonis.
Repleacur os meum laude tua, tgca die
~Ioria tua.
Ncpro
�P $ A L. C V M
1'.A R A P H.
43t
Ne proiicias me in rem pore feneélutis,
cü defecerit virtus mea,ne derelinquils me:
OEia locuti funt inimici mei de me. &
<Jui ohferuanr animam meam,confilium fe
cerunt Gmul.
Dicentes, Deus dereliquic eUl11, peTfe<juimini,& compreheoditeeum, quia non
eIt qui eri piat.
Deus ne e10ngeris à me, Deus meus in
aux ilium meum fenina.
Confundanrur & deficiant aduerr.'lntes
anima: mex,operial1tur c5fuGonc,& i"nominia,qui qurerunt mala mihi.
o .•
Ego alltem femper Cperabo, & .ldiic/am
fuper omnem laudem tuam.
Os meum ill1l1Unciabir iu{htiam cuam,
tata die falumre tuum •
• Q.:!.oniam non. cogn0u.i ~umeru?" in'-grediar in potcntJa D0l111111 ,Domll1e re"..
cordabor iullitix cure Coli us.
Deus docuifli me:l iuuentute mea,& vC.
que nunc p·ronul1ciabo mirabllia tUa.
.. Et vrLlue in feneélam,& canos, Deus ne
dere\ln<juas me,
. Donee ll1l1Unciem brachium tuu gene.
t;ttioni prxrel1ti,& omni 'lux veneura ell,
potétial11 tuam:& iuftitiam cuam Deus
vrque ad alti Cs il11:t • qua: fecifii, magnalia:
Deus quis Gmilis tibil
.
QI!!
�"'320
!XP1ANATIO IN
LIli.
QE.i oflendHH mihi tribul ationes muTtas,& malas,& conuer[us viuificafli me-;&
de abyCsis terr;t:Ïterum adduxi{lj me.
Multiplicall:i magnificenriam meam,
& conuerCus conColatus es me.
Et ego ceJebrabo te in vafis pCalmi , veritatem wam Deus meus,pr.111am tibi in ci
thara ô fanéle l Craël.
Exultabunt labia mea, cùm cantauero>
tibi,& anima mca quam rcdemifli.
Sed & lingua mea totadie loquetur iu{litiam tuam, c~m conrurt> & pudore affeélifuerint,q,ui qua:runt mala mihi •
• x
1
PLA NAT 1 O.
Ne confundar. Id efr,ne 'lu ..Jo permitte, .,t,a JPes 'M'Illam falLat me,jêd pro iuf1itia cr bovitllte t/M Mera me.
Hlo mihi in petram. Esto mlhi loco arCH
munitij?imot,adquam pateat mi/lj femper adj tut,.
libi certè femper 'I.rot fuit J.tlu-f mea_
Tanquam prodig.ium.Ego 'luirlem ob afti.
lUM earamirateS' faE"NH Ji~11J'vtltiti portentum
'lominibl~mé'l; omtles à te derdi{Fum putanl:aI.
ego am/Jet7/. mcam !l!em in fe·loeatam /labeo.
Replea.tur os metlm.Libera mctamltm TliI
teri,u/ù ci' cal'amitatiblH , 'Vt poflim /otIO, Cl"
franqui/la anima tt~M lal#(&, c.elebrare.
Ne proiicias me. Ne JPolia prd!jidiotuo flaeUutem mMm imGccillam''lui miTiiab ipfa in_
fautil&.
�P $ A L.
C V M l'A Il A P H.
<4-H
fantia femper "jfulfti.
~ obreruant animam meam.Id eft''lui
."ilor mu inJirl,antur.
Ego autem fc-mper fperabo.laE1antljlli_
dem adll",[aYij rnei,me tua panilfu a""il;o tlllitutum effe,fed IJUn'l'Mm animum meNm deterrere poterNn! , '1/10 min"l co'ifidat ;nfinitor mifo"ÎCoYrlid'Ul.
Et adiiciam fuper omnem.Zd efr,n,'t'l""m
intermiltam cl/mNlaYe la/lrl,bm lal/Jes IIlIu.
~ontam non cognoul numerum. sic
eliam ."eYlit J)mmacl1/u ,,,t J'efert Theodoye_
tUI. ,ftigilllY fonfm: !0oticlicpy.ecl,cabo ;uS1iIÎ.cm,(!7' m,fencord,am tllam:(')' brll'jicia, ']1I1t
ale maxima aCCtpi,IJuI,']v.am ;/lterm;ttam ccm
memorare:lot enim ,!C '"n1" font, ."t eorum nu.
merl/m ignurem.
Ingrcdi~r in potentia Domini. !ZlIaIJ'luam "wumcyabtlia (rmtea~e/l'fi i~'<Jl/or'DelU
in mt conllllit. ne'l"tmortalualr'luu po/cft pro
dig"ilale pur/icare iuflitiam V' h.nitatem tÎfIf.
tamtne,'{oFelmallxtli, ipJim {t,rf/piam ']oc lIe,'{otium etlehrandi fanE1'fm,um IJ/lm en, C9' CIlterü omni/lUf J'chUI om'flu memor ero 'Domine
tan/um mffi/,-tlull.
•
Donce annunciem braehium tuum.
'fr,robur ac pOltlll,ar;t t."am.
•
Deus vfq; ad alnf\Jma.lrl cft, 0 'Dml pr<c
dara facinora''1/1ot ejfmffi,ad calum "!2; per-
I.e
E
�434
E X' l' lA NAT rOI N
lIB.
'inent,icl tft maX;Jlla JUllt,O"'maximè adm;"'4~
"'lia.Non ignoramru inttrpreter TuenliouJ al;
t er t"me [oeum ex Heb'rtto cOlluertilfè,fod nos Je'cul; ji.mUf Sy>nmaclJtlm,~ Aguilam. qu,i l'tTba '!uiUf "trficu/i .,a interprlta,i Jimt,CJ' d,.!;;"
p'errmt,vt nos emmdauimUf.
QEi oltendifli mihi. Id eft,quime m"lIir.
0' iUil 'f.~id.m n. 19"i4 c.1iamiratrblU affecirl;.
~cour.erfiu ",1 dementiam perdil.m. , f!J'perrè
~xtinélum in/ueem Ttuocaff; ,(il' a/,iIJfimo lIXO
11(1 aftifttmlnn dlgnitat!4m gradl~m perrluxâ1i.
Sim,ze eft ,/Z,.;{ Amu, 'Domi7J!u mortificat, "'"
"iuiJicat:,{educit ad il/feres, "'" rd,.cit. Ha1M"
rerum alter" nota fil no/,i4 marrit",J /loftra,fllreru btllig/litM 'Dei:,x illa /lol;t;" IIObll cliJjiclert"
ex 11ac.,'DtO co'ifid~re dtfcimlU.
AI\.GvM. l' S AL.
r.XXJf.
nefcribi, m~~nituJinem.iuftitiat:ll,&. fc1icitottm
regni s.lomoni"r.d mul~. in[rrit,qui\l Coli Chrill ..
/;Onu niune,cuiul imptrij imago qUlCd.m fuit imp ••
,ium «gis iiliut.
SaIO/llOIlÎ1 'PJal.
•
L X X l t.
EUS iudicia tua regi da,&iultiriam
tuaI}) nlio rcgi!.
Vt iudicer populum mum in iuftir ia, &!
D
paupercs tuos in iudicio.
Ferant montes pacem populo, & coUes
iufl:iti~m.
luçlicadit pJuperes populi) & [alIlOS (.1.
ciel
�- PSAL.
CVM
I>Al\.APH .
-+H
ci et Illios pauperu,& coteret calûniatorem.
. Timebum teeum foie, & coram luna in
generatione,& generationem.
Defcendet Ge ut pluuiain oeton(llm pratum,& fleur imbres nillanre~ fuper terram.
Florehir in diebus eius iufius, & abun.
danria pacis,Jonec aufcratur IUlll.
. Et dominabitur l mari vfg; ad mare, &
ARumine yfquead terminos terrx.
Coram illo procidcnt Aerhiopcs, & inirnici eius terram llllgellt.
Re::ges Th:lrus,& jn(l.llç munera offerét,
teges Arabum & Sabba dona adducent. .
Et adorabunr eum cmnes reges, cmnes
genres Ceruientei.
~ liberabit pauperem c1amantem, &
paupe::rem cui non erar adiutor.
MiCerebitur pau peris & inopis, & ani..
m:lS pauperum faluas f.tcict.
Ex vfllns , & iniquirate redimer animas
(!orum,& pretio[us erit Callguis forum co.
ram illo.
Et viuer,& dabirur ei de auro Arabi~,&
orahunr proipfo fcruper , tota dic benedièent ei.
Erit pugillus frumenti in terra, in fum'mis monrium tam frugifcr , vr concutÎatur
velue Libanus fruél:us eius,& florcbunt de '
ciùitate ucut herba rerra:.
E
1..
�436'
!
Xl' tAN A TI 0
1N
LI 9.
Extabit nomen eius in fa:cuJa, corant
foie propagabitur nOl11~n eius.
Et bcnedicentur in ipfo omnes genres,
& magnificabunt eum.
Bc:nc:diétus Dominus Deus Ifraël ,qUt
facit mirabilia rolus.
Et benediétum nomcn glorix eiu$ in a:ternum,& Teplebitur glori.1 eiusomnis ter
r.diat,fiat.
Finiunt orationes Dallidis fihj rdfe.
EX!' LAN AT l
o.
Deus illdicia tua. Id eft ,'!piritum tuum illi
impartire,vtomnia Te{fè ,ati: orJinegerat: Cl'
illftè ,acfarimter " z n"m adminiftret.Hi1pr.tfta"tiJ?,m;"d01lJ~ , 'J1I,c r Opll/IU optar salomoni.
'D eU1 affcdl in primüftlmm fUI/m,qui natus rft
in famtlla 'Dauirlu:nam("t [triptum eft ln Euit
',{elio lotmnû) e!l'emnem iurlicanrl; PO/estalem
dedit jUi, vr omlles T,o,/Drmt filillm,ficut 1/0110-dt
patrem : 0' omnem [uam i,lfff,t;am ita (llm torlem rom mu." icall;r,'" nt ma ex j"j"fto fier; p0Ifit iU,JtU1, niji peT elm f/"m .
Ferant montes. 1<1 fi, ']tlemadmodtlm in
m t1"ua f"rûlttauetittnl mouter, O'colles [oIent
FII.~,btH t! I!IInd.tre,ita ortll/it! plma jilll parû,Cl'
i'lrllli,c. Q!/odJi all" goTi~ art,ple[/tlmur, montes,C!l' col/cs [i~;J'fic<lhll".t y'zes,e!l' pr;"ripn.
ludi cabir pau peres. Id eft,afftifl es , ~ cttlamitofosfuhleuahlt,ac luehi/llr, ne{J.l1e permitftt.
�PSALM. CVM
PAR,APH.
~37
'tt,il/os ealumnqs iniustomtn "0minum e;rcu.m.
umi,i.!itee c~m [CT/beret -"a/eJ [anElH1, no tam
Salomonem,<jI.àm lefom CI,rifTu7n oeu/if Ani.
mi ctmebat, 'l ..iextlllt ...ind.x, (9' parens nofrrd: MtrtatH;(!l' c,dum/liatortm,ia tft, 'D;abo.
lum contudlt,euertlt'lue.
TimebuO[ te. Id efr,mortales tantH benefi.
~qs à ft aJfeEfl ô rex,tlll/dm nllmcntrlum .."ene.
rabulllur, (!l' calmI: 'luflndiu [01, (!l' Luna /Uct
[ ..acuIIEfa I..strab"nr. Hoc Salomon; co~um;re
non poreft:[ecl (l''luem ille JiglJiftcat, conueni/,irl
efrClmfTo.
Defccndct {jcut pluuia.ld ej/",Jimilifetit
plullÎlf rorantH, (!l' ItTram jit/eIllem irrigantj1,
')1llde manal agrorl/m fer/llr/tU, e:-~ l.etllia O·
mnium mortal,um.
Florebit in diebus eius. H4:C '1"02. aclum.
L,a/a futmm in reguo S.liomoIJH, ,xprelfa "Pt,'à (9' pt,feUa [unt ill relrllO Chrlni, 'luam ob
tau[am ip[um /ifeTof [anElte iustltiam,(!l' pactm
mortaltum nominare [oIent: nam <Jllod "pates
ait,pacem, <JUif jlorebit temporibH1 h,lÏH1 regü,
talldiu d"rattm.m, dum luuaperman[erit''l"H
non perfl,iciat /'OC ad Teg»l~m Salomonù accom",oMri nullo modo paDé?
Et dominabitur. sa/omonùimperium pero
,jnebat à mari Tubro "pPIue ad mare 'Pa/.tfli·
nof, (!l' fiullium Eup/lralem, CI' ')1ltimos fiues
li/H mrIC, 2uam 'De/H promiferat Hebr"û: i.
E 3
�438
! Xp
t
Il NAT 1 0
1N
LIB.
'lr/O im perir/m clJtiffi atlumbrabatur, cui fater
Iul,ieât orbem lerrarum ab OLeano Orient", ,,[.
'lIte ad Oceanum OCC/den/iI••
Et inimici eJUSCCrraOl lingent.lel eft,ter.
Tam oflr~lab"nlur arl teffijicandam JetUilulem:
l1am I,odie 'ir/0'lue folent Afia/ici , cù,m ad Te·
gem [ul/m artelml,lertam cor"m eo opl/ftlr;.
RegesArabum . H<fe'luidmJ contigiffe Sa.
lomoni, IIarrat ferip/or /"fforidl facrdl in libro
tertio 'R..egum, (!7' Jllme regem dicit Clmail ugibJU aunori/ale, ae fapientia pll,ril?/llm preftitiffe, ... t non ;mmm/o ajJeu..rmt 17Itolngi,ip[um
;n[ua perfona C1JTIffl~m adumbTaulffe: de 'i1i0
E[aiM emlem f erèpr.,dicit, 'iue conlinenlur ,'oc
'Dauir/ii ..... fieulo.
Et adorabunt curn omnes gentes.1Jocita
pToprlè (oll/fen;' (l!TIffo, ", /lt'lue Salomoni,
n~q; alij cui'lu.am "aa rationeeolJgruere pOpit.
Quialiberabir pal perem.lu.re(/II'luit)tIC
merito ol?lIJes regt s,a popli/i omlles Jefe elIT/fto
in feruirl// em piè,[«n{fé'1; dieabunt, '1r/ando lae
ereptlmu cft ip(Ol de mam/mf dlnboli, '],,/ mifeTOS omm ope ,{erh/utos crt,r/eltf1Jtnè l1exabat,C1'
otl/I.ibt# tll".r ijs,O' con/llme/~s afficitbat.
Ex VfilriS.& iniguiratc. .Alij '}Iertll/l.t ex HI
·brlto,txFallde,cr 'Violentia.
Etprctio{us erir fanguiseoru cori illo.
III 'ft ,magno "Vitam Il/a rU. J( fllmabit,n t1; implI_
nèf~reI''l'Ûh'~il cOTllm J.mguint fefo ,rllcntarit.
Et
�l' s AL M. C V M P A 1t A l' H.
439
Et viuec. Et/,.et i/l ralomoneadumbrata fue
hnt) at incl'Tiffo politlftlmè perFDa, 'juippe
. 9'û 'Vitam 'Viuit bea/ijl,mam, (J7' Jempitcma m,
.:/<]; mortalcs nonaurum modo fld etiam JeiPfos
.J.onant,afS,duè pruantes, 'Vt rp,gnum ill/lU 'luotidte magu,ma~if2; dt/alelUor, tir']; ""'J'juam infermittutlf g1'altM agere ''lI/ad tpfoS non fo/ùm"
"tnortc fempiterna ljuerdrit,fed et/am omnium b.
norum fuomm /'al",i,ipesfecerit.
Eric pugillusfrum~nti. Hyperboleeft,qua
-txaggerat ferlUiratem agrorum : dirit enim,ex
p4Ur" f,~mmti gran" etiam in mOlltlb,U t4nttU fegetes,tamque pTocerM rlfe proumluTM,'Vt
agi/aute ~ento talem fon/tum edallt, qualcm ar
bores Liban;' edere folent. Q.uÏ1J etiam dicit intrd/bi/cm ciuium prouentum fore:'1uod q//;dem
eueniffe [ul, Imperio S4Iomor.ù, {crip"'m eft i"
Iib+1{:g.z,ula,in'j,ût, (J7' Ifran pl" ri mi: 1Jellle
arma TIl4rH CTallt edentes,cr b,bcntcs ,(J7'/.etan
tu. 1(eglMnte au/em C"riffo i/lCrrd,b,liwt/ itit
l'roI/til/lU 1,ominum p/omm, C!J' bonorum clflc4
fiium, quiblU modil ablt/tur animi ad aler,,;talem, (J7' crefcunt incremwto 'Dû.
Et bcncdicencur in ipfo omnes gentes.
Hoc Mcm m,,"ù ,rntè fofC"I" Deus promiforat AbraT,4mo to/idem penè 'IIcrbù,i"'1";ens, be
nedictllt/l.' ;', [emi"e lue omnes gentes lerr ••
quit ."trba figlJificant omncs lIatioms per ChrifiHm 'Dto reçon"lùmnM tffe,t?!}' falutem Ile bc.aII 4
�440 !xPLANATIO IN LIli.
tam ')Iitam eouforHturos omn;bl/~ ter rarHm or~
Omnel, 'fui fe, ac f/'" omu;a ipjius poteffati.fiJel'1; eommlferint.
Benediétus Dominus. '}[ ..lla alia clallfu/II
toterat aptil/! conuenire Imie Ilymno, in 'luo "attS fa/lélsu pr.tdlClt, 'Deum rtm faEhlTl~m fam
"dmirabilem ,tam<Jlle i/lopinatam, lit ab -,lt;m ..
origine mundi /li/lll -,n'j'Mm ad allres morta~
lium tam illcred/bile pemenerit.
Et replebitur gloria eiùs omnis terra.
Cùm [ci/jcet à chrsflo omnes natio,m ad cul.
film ..,er; 'Dei perdlleentllr.
FioiuDt or .uiooes Dauid • .Alij a/il;r h",
~erba interpretantur,ego 'juan'll/am non omm"0 improbare eos aucleo, 'lui pIllant ji:;Ilijicari.
in '1 oc lJymno fllmmam contineri earum rerum.
qlflU 'Dauid omnibsu 1Iotu expetebat:tamen li.
bentilU cred,derim ,110e aclftriPlit effe propter a/i·
<Jllotpfalmos.'juideinceps feqll/lnlur: eos tJsim
iffe .Afapl,i,'Jon 'Dauidu,ip[.c inferiptiones ind.
-cant.Afap/mm 'Vero pfalmos c~porui~, teffu eff
hifl-oria facra:i" jècundo enim lib, 'Parflbpo.Jcri
l"um tf/-,Ez'ecl)jam regem Leuitù mfllldaJJe,'VI
lal/darent 'Deum !Jyml'ù Dauidù, eJ1' Afap";
..,idmtù,"iclentes alltem al'pellabat Hebr.ti tas.
iju; afflat; JPir#u rlÙÛ/lO f"fl/ra pr.tuicleba/lt.
ARC.
l'SALo
l.XXIII.
Scripturn eft hoc CHUlen ad cos conCOlaDdo!, qui
.nSi Colcnt"ÙJn vident iml'robo5 0l'ibu,,~ potenti.
florcr
�l'SALM. CVM
l'A 1\. A l' H.
441
ftor.r.,honos lut<m <gellote, Be v.riis incommodi.
prtmi.vid.tur aut.m inuehi in sauli,Be .iuuJf.clll.
(allt;c ..m .Afapl,,'PfalmIU
V
L X XIII.
Tique bonus dl Deus l[raëli, lis qui
[unt muodo corde.
Mei aurem peoè mori fUllt pedes, peoè
efFuû funt greJ1ùs mei.
~2. ze1aui [uper iniquos, pacem peccatorum videos.
- .
~ia oon funt ligarnina in morre eorum,& viuidum cfl: robor eorum.
In Iaborellomioum non [unr.& eum ho
minibus n011 flagcllabulltur.
Ideo teouit eos fu pcrbia, induti[unt iniquit:tte, & impierate [ua.
Egrediunrur pra: pinguedine oeuIi co<fum,rranfieruor eogitationes eordis.
, Diffoluerune, locuti [une de nequitia,
contra exeelfum locuti fune.
po[uerunt in exlum os fuutn, lie lIogua
corum peruagarur terram.
Ideo conucrtetur populus eius hue,aqua:
calicis pleni fugclltur eis.
Er dixerLlnt, quomodo [cir Deus? & an
eft [dcoria in exeelfo?
Ecce Uti impij funt, & feliees in fa:culo
ohtinuerunr diuitias.
Ergo fruftra mundaui cor meum,lIe laui
in innoccntÏa maoUS mcas.
Il f
�.....p.
Il
:< l'L '.~
NAT l 0
J N
1 1 Il.
Et fui flagellarus tota die, & cafiigacîo
mea in marutini s.
Si dixi,narrabo fie ecce, nationcm 11Ho.
ru01 tuorum reprobaui.
Et cogi taui, vt intelligerem bxe,fed labor ell coram me.
Donce intrem in Canél:uaria Dei,& intelligam nOllifsima eorum .
Certè in lubrieo po[uilli eos , deiecilli
cos in defolilrionem.
OE.0modo faél:i funt in defo/ationem,
fllbiro dcfecerunt, con[umpti (unt ab horroribus.
Velut forrlnium expergcfaéli. Domine
in cillitate imaginem ipforum comempti.
bllem reddes.
~oniam acefeebatcor meum,& renes
~ei p~n$ebllltllr,& infipienscram, & non
1lltclhgebam.
Vc iumcntllm f.,él:us [um apud 1C,& ego
fcmper tccum.
Tcnuilli manum dexteram meam, & in
(onGlio rua deduxilh me,& cum gloria ru.
{cepitl:i me.
~s mi hi cfiin C3:lo l & tecumnil placet fupt!r tcrram.
Defccit caro mca & cor mCli, foctitudo
cordis mci, & pars mca Deus in xternum.
~ia ecce, qui dongant [e;i te, perir
bunt:
\
�P s A L M. C V M PAR A l' H.
443
bunr : perdidi!li omnes, qui fornicaorur
abs tc.
M ihi autem adh:x:rere Deo bonum ell,
pofuiin Domino Deo fpem meam.
_Vcannundemomni:topera tua.
E
x
l' LAN AT l
o.
Vtique honus. Grtè (/n'luit) 'DeUl in If
raé'ltmbmeficUl efr,Cl' maximè henignUl,ffr in-
'}uam talu in tos pr4ci/mè, 'I"j puro funt animo,id efr, 'lui ne'lue ,ehUl piorum anlle,fis, ne'}lIe projjltru impiOTum addllcunwr, 'Ot de bonitate,Cl' prouidentia 'Dei minou piè fmtia nt. at
a/l;mt~' meUl 11IITum remm fI,ecie Mm 1Iel,tmm
tff commotlU ef/",,,t paTum abfuerit, 'lu;n Je Te{la fentenlia depelleTeT,al'ltH! in 'De»m grauifli
tnt percarem.
Q0a non runt ligamina. Non [o/ùm (in'l/l;t)improbi ld!tè Cl' w"lncl~ -.iuu nt,fed el;mn
accidere fa/et, -vt faltlti 0711111 J%re (li' cruciat ..
p/aciJè Cl' lran'1u,zlè morit:ntur.Ita htl/lc locum
IIJter~rCt.tlltllr Htbr-ei. f2!.mutiam.Aqurla
terpres do[['j?imUl in lal,d~m fmten/iam "ertit
IJOC modo, Iluli, cruriatUl in/frUmi",.t mort.
i,.-
eOTU,U.
Et viuidum cCl: robuf corum . .Alij ""tunt
pa/alia earum, id 'ft.
'acceJ,t ad forum [e"citawlI ,'1u~d marientes Te.
lin/jUl/llt t,beru mlIgnijicM "des J C7' /HcHlc/ltam
lX Ilebrœo.C!J' firmlt flmt
""rer/ill/lem.
.
,
EgreJ
�444 EX!' LAN AT 1 0 1 N L Il!.
Egrediunrur pra: pinguedine oculi eoru.
'DheimIU alio loco,pingufs in literH [.1nE1ù appellari I,omines opibt# ac poteutia fiorentes, opulentiam "ero (J)' proJPerittttern "il4: plerun'lue
fo'ltli/ur importunitM, C7 fuperbia.
•
Tranfierum cogitauones cordis. Id tfr,
ttiam fupra JPem, C!7' cogitllrionem ,Uù omnia
[ elici/er etuniunt.
Dilfoluunt. Id eft,affiiguIlt,O' crmlt/j/e,
.,.eX,1111 in/loem/es. fic explaMllt Htb.,.",j.
Loquuti rum de nequitia. Hoce{l",ad id fil'
'OTH, (J)' pe/II/an/i.e perelllm fun/, "tnonmoel.
fée/era,er ft3gi/ia fua non celent,foel eliam iUa
onentart audeanl,sé'1; ;·n deduore,ac turf'/Ndi.
ne maglliftcè iaflent. .
.
Pofuemm in ca:[um. Id ef,ne']"t 1)eo"".
I)lIe 7/ominrbsu maledjcenelo pllrcunr.
.
Ideo conuertetur. 'Proprerell POPU/IU 'De.
tld ".ec fr/lelia ne[aria Je conuerlil, (JI' r~m ,,;.
deiit,impioJ in magna po/m/ia tffe,lIt'1i omnium
rerllm (Opijs afjlUerlltblH florere, corll111 "Vi/am,
(!)' mores imiran/ur, (!l' It'itlam pien; callCu hi.
bunt,id eft,opiniones pefltfmu .florum animo
hatlriulll, sét]"e;'J iUM ingurgi/III1/,"1 fi/im/es
_'l'lam auid~fljmè pota,eJolen/:']/lamobrem "ul
go ,fieun/:']": fier; po/cft, "t1)elU res ImmanM
ln/tUiga/, aut gubcrne/? cùm I,omines impij ~
omnibtu fcelerlbsu cOIl/amina/; op/bui circum~
fuanr,O' tralJ2uiUam 4( btaum -,Ïl4m (olant.
Bg.
�P ! A. t M. CV M l'A R. A Hf.
44J
Ego quo'1uc IJ.tc cum animo meo confie/erans i"
fam in[anitfm inciJeram,.ltt affi rmarem ,mei"
ftr" innocenti.t fruJuiJTe, 'lutfnJ0'luiJem afl,Juù
calamittftibU4 "IIexor,neq; ."UU4oritur dies, qllin
.ûiquam mih. moleff/am portet. Ti d!C 'fllidem eg"
remer~ ejfutiebam, [d rem Jiligentilu expf'e/ws
ttx.ji ira 10'1uor,(7fentio,nonne improbo "IIil;;,
C!J' frudium omnium Piorn?'fui nullû in(~moJj1,
/fut cruciatibU4 deterrent",r ab ilmocf'ti",0' "Pir.
tutû amore ,ntq; exiffimant, fe yuffra pitta/eltl
col<àJJè,fi "IIel maximucalamitalibU4 ol"uiitur.
itaq; ,,'ml omni ftuJio cO/Jarer rtflionem TJarum
rt.rum i/Juest'gare ,aJ extremllm deterritU4 fum
7Ugo/~ mt/gnitudil~e,(7 animarlllerH, me ad co·
gnltiol1em earllm rCTum peruenire nOI~ poffè,nifl
'D ettf aperiretmilJi arcana prou.irltnli.e [UIf, Cl'
."iderem 'luem exilum 'Jabeal.t imp~,'1ui -viden.
tlJr i" IJ/le -vila cJTe bcali. -verù.m non ita dIU i"
/14C ammi T'd!fitdtiolJe -"erfalU4 fi.m: -vid; enim.
ir/os {,omincsfceleratos,(7' imp,os, ']/IOTII111 ~TO.
i1'eri/lU me cmciabat, gr/fui{f/mM pœnM Jarl.
Hanc fent ellliam traElat etiam il> 'Pfal.9:t.
CerFè in lubrico. Cmè(in'luil )l14brica flint
bona, 'JUd! tuo permiJTupofidebant, lubrica in<Juam Jimr,o(J]' 'luiper e41 ingret!iulIIur,factiltm1:
labuntur.
~omodo faé1:i {unt. Vide/ur Jtfrgnare
Saulem, Cl' eiU4 fami/iam, '1u.e hreu; temport
fU/lailU4 deltla efr·
Velue
�~46"
EX l' tAN A Tl 0
1N
1. 1
n.
"0
V clut (omnium expergefaéti. Ellanll;t
'llm fel,ritM tan'lutlm Jomnium /'ominù e"per·
gifctntù,fimiljJ illl]l/am fuit fomnio ei~,'1Hj
iam fit experre[/,u:fomnium mim ilil/d 'ft Ina·
ne, 'l'Mn'luam -"idelur deld'fare dormitntem • .
Imaginem ipforum. Imaginem appellttt
Jignitatem,memoriam, Cl' nominu daritatem,
'l"iOUf reb,u iffi ilJ.f1aballlur, cftm tamen fit Tes
",1,;1 almd cJTen' nifi "l'Iuora 'l,udam:(!)' imago
",ana. ficetiam al,o loco d,xit, ctTtèin imagine
pertranfit I,omo,id tif, -pelll,t -vmb.,,. ql/cdam, r:7
;nanu imago -vitam tranfit.
~niam accfcebat . GTtè antrquam";'
Jer~m /mpiu de fil 0florenti ftatu in maximM '"
lam/tatel prltcipilari,mirandl/m in mod"m angebar: id autem mi/,i a,ddeba t, propterea 'lu ùd
pultUf (})' inftpien$tram.itaque "l'elut iHmmt/tm
faflUf ['lm apud WIll ,ni"J ilJftpimtem ,Cl' pruu.
denû.c Ililtrntiones ignorantem dux,ffi ']11'0 ne·
fliebam,d/~xifli in'luam me pIT -varios CaJUf ffJ'
difcrimi/ltl tld maximlII/l dum (9' glonam.
~s mihi ell: in c;clo. 'Dum -piT Jan{lf41
ranit I11ft,litam 'Dei bonitalem erga [e,inrw{ib;
li eiU1 amore exardefims emillit /'M ..,oces : '11/~
(in'j";t)",i/li plReeal ilS c<tloprllm te? ']I/em egll
in terru amem,coIRm,JufPiC/amprotter te? cerr~
rel"jutl omuia mihi[ordmt,to .""um ego ample
[for,te 'Mum opto,te "'1II,m Ju11'iro,al']'/e nrdeo.
~~i -vn~ es RmllndU1, ())' ,oleud~J Cl' toto anb-
m.
�PSALM. CVM PARAJ>H.
441
mo de{l_leramllU. tabefcit defiderio t,~i animw.
~ corp:u mellm : tl+ 'DomilJe .."ù (9' robM es
mmtù me.e.tl+opes,tJl copi.e, Cl' fempiterna f,.eredi/tU mea.
~i fornicantur abs te. Id fft, 'lui te re.
li{fo aliud amant.
Vt aonuntiem omnia opera tll:!. Id ~ft,
')It bwignita/e tu·a Jer ..atul. (9' omnibus flOl';~
41+{fIU (7 ornatlM l'erpelllù frymnÏ1 celebre",
.dmirabi/ia [annoTa bonitatÏ1. Cl' prouidenti ..
'u.e.
An.GV.
PsAL.
LXXIIII.
D.plorae gens H.br",a inc.ndium ermpli. & Vb
iheioncm vrbi. Canét"" & cahmitatu CIIU, orana
Deum,vt aliquando tandem opcm f.rac.
~
Erudiens (anli,",m ..Afap1"
'P(almU1 L x XII l 1.
V T quid Deus repuli!1:i
in
perpetuum?
iratus ellfuror mus fuper oues pafcu:r
tu<r1
Memor e{\o cOllgregationis EUre, quam
poflèdill:i ab inirio.
Virgre hrereditatis tutt, quam redcmitli,
montis Sion ill:ius, in quo habitalli.
" Lt!ua greJfus tuos, Vt vall:es in perpetullm
holles vniucrfos. qui mala intulerunt
étuario tuo.
R ugicrunt,qtti oderunt.te, in medio {'1.
r.,n.
Ilagogarum tuarum.
Pof
�448
E JC PLA NAT l 0
1N
LIn.
PoCuerunt ligna rua ligna, cogoitus e~
ioimicus velut in alrum.
Attollens in fylua lignorum [eeures, Be
nunc fculpturas ciusûmul bipenni,& mal,
leis contriuerunt.
IneendcrUnt igni f.lnél:uarium tuum, in
terra polluerunr tabc.rnaculu nominis tui,
Dixerunt in corde fuo, depopulabimur
fimul:combuiferunt omnes fynagogas DeL
in terra.
Signa nofir:! nOI1 vidimus, i3m noo cft
propheta, & non cfi nobiCcum , qui (clat
quourque.
VCquequo Deus improperabitinimicus?
blafphemab't aduer[.uius nomen tllum in
perpetuum?
Vt quid retrallis manum tuam.& dexce,
ram tuam? de medio /inu tuo tolle iIlam.
Deus autem rex noCler ab initio operatus ell Calures in med 10 terra:.
Tu di(sipafli in fortitudlOe tua mare,
contriuill:i capita draconum in aquis.
Tu confregifli capita Lcuiathan,deoifii
euro eCcam populis Aethiopum.
Tu djrupifli fontem,& torrentem,tu Gecafii fluuiosvehemenres.
Tuus ell:dies.& tuacll: nox,tu fabricatus
cs luecm & (olem.
Tu f1:atuiili omnes terminos terra:,a:fia.
rem,
�1> ! A L.
C. V M
l' A II. }. l' H.
449
tem )& hyemem tu pJafmaf1i.
,
Memor ello huius , quod inimieu5 improperauit domino,& pOpuJlIs infipiés bb
fl'hernauir nomen tu~m.
Ne tradas befiiis animam ~urturis tux,
congregationem pauperum tuoru,ne ohU
uifc,uis in perpetuum.
Reipiee adfœdus,quia repleta fum Joca
tenebro[.l terra: habitationibus violento ..
l'um.
Ne reuerratur pauper confufus : pauper
& inops Jaudabllot nomell mum.
Exurge Deus, iudica eaur.1m ruam,m~
mor eno Improperiorum tuprum,qux ab,
inripienre fium tota die.
Ne obliuifcaris voces inimicorum tuo.
rum,voelferario eorulD qui te oderullt afcé
dir. femper •.
EXP LAN A T l o.
Virga: hxredic:ltis tua:. T''Irgam appellat
[cePfr"m. quo 1Jocab"lo ~Jiu 'JI- .Aquila • cùm
"VtrterelMÎc ...,erjiculum ex Hebrd!o: ilb:cl al/tom
'Dmttr0/10mij eJtplanathundocum, Necl1fer.
dM porul"m tuum,t9' lMmclltatemtllam,quam,
reclemifl-i i/l magni/urlinotua IX Ae;opro.
Leua ~reffil s ruo~.ld tJl)'"' at/'l tant/em
IIcl'W fimditusperclem{ol,qu, [an[fij?im/,m tcm
plum ,tullm YlUITI/bIU impijl merterrmt.
'ln medio fynagoguum tuarum. Erant.
li'
�.fro EXl'LANATIO IN LI!!.
inJing!J,lù l ud~<t "rbib.u , 0' opPidï.s Ldes public,r"n 'JI/.u ,ij!(s contJm;cbitt,'Vt Deum JimuZ
prerarent:!r , f.!)' doé1ri1J1m~ rerum diuilJarllm
perri?erent. Ea loca .."ocab~'o Gr<tco Synagogtt
TiOmma,.t"r.
, por~ crunt (igna fU3.ldeft, erexerunt "Pexi!la,C7' tTop"<fa,mom~menra "i{forùe.
Cognitusefl inimicus vc[utin altum. Yi_
tl/mM, W(l',it,l,oHtm rl,bac<l,,"'tcm, 0' orna·
mWI.1 templi [anEfif?imi d,flJ.rbantem, 'lutm-
adl1:od,lm l;glJ~ror arbores Cot",! j,~ fyllla.
1JI cerr:! po lluerunr.Itl tfl";n lenam -dei/!-
,·olll.HIJ;lJarunt.
ool1r:\'oo n vidi OlUÇ. Til tanrH «11/1"
m;t.H~1u; 1J ~1l"J7J bw~"olif,i~ l u, jiglJum "idi.
rIIu,f,mt/lwm ex/it't ex ijJ pro'{'gqs,'}//.e pro fil,.
te.acg/ori4I1offr.:t ol,tU ede"e fole,b(c!!,~f(lr1e 'VI·
IJ.m I,al>tlntlf T/Hem [tlné1um q/!/ nobu pTddicet,q,:.m,{u,.I"rc mala pcrmal1(f,fraJi"t.
De medlo linu tuo. 'Profèr (/n'luit) m.mit
-ylrTit em exJinu IUO, f.!)'implos "anQS jUlldi/1f1
perù.
.
Deuç :lUtcm rcx noftcr.Cnfolafflr fo rUOT
dntione fuprri ori"emYOTum: Dm1 entm gf/t'm
J febr<f.II1I inde ab 'V/Inria oT/gine Jilli WCllrI
4t'I'" nrn:md.1fufrepera/:qll'orlfi IU.:tycpenume'0 01, pc<c,,'a in maxirn.~1 ind,lere c.."ami/tl tes
p.1f]i,. fwrnt,fmper l .:tmM <lUX"';" tU/L'Tat np_
jrrft;;,Q' mu/eltla/Cltl hostiurfJ 111;11/0"Ollll,/1i
ltJl711
SifTJl~
,a
a,
Ji.ppli
�psAL. CVM PAltAPH.
4rI
[upP/icio -vimlicaT4t,-vt f"dlt perfl'ici pojJet,Mc
nmionem ;n pr,eciPua ;pJiUl tlfe tt<tela.
In medio tcrrx·.lcl pfr,palàm, cy omnihul
mor:a[,btu tlt/l'fuam in thealro /pdl.mribfM nos
[.epe [eruant il, rn4:te;mù per;luHf.
Tu diCsipa(!i.Commemorat m;raCt/lum 1114
ril mbri,O' .AcgyptioTllm depreflionem.
Leuiathan. 'P/,araonem i"telligit ,<j'Ie etiam
EJ'ÎM L euia l/uln "Vocat.hoc nomm fignificat
b,fuIU "Vaf/IU marû:qunlia[""t CeU.
DediO:i eum CrClm popuhs Aerhiopum.
lioc Întel/igit,f.os ,'lui littora mari! ,'ubri " cro_
1,,,,t,potilos fuijJe JPolijs .AP.,gyptioTllm. Set! alij
"crt/mt ex IIL'{Jr<,:o,ded,StI ,um pFam lJa[,itanri
bIll ;n defrl ~''lu,ilJt/-I wrbû frgniftcare 't'idel ur.
cad.1uera .A ~pr) tiorum tld lttl~ CÎrBa l'Td:dfi.
cr pa fft~m fuiff'e beft,~rum.
Tu clirupiCtifolltes.l,/ rfr)filicilm-l rUI',i,
elicuâ1, "Vim maximam tI']II"'. cHm jlopulU!Jili
conjicerelf~r •
Fluuios vehementes. SJmmarllr/A 'Ve,tit
fluuios anti'luol.figniftcat (/Irtem lordanem.
A nimam turturistux.Sic apprl/al ge/1lem
J.lebr.eam oh im,ocenlÎam,e7 imbecJU,taum.
Rerpiee ~cl fœdl1s . .Q!~od fctlicrl cum maio-
ribru y,ofl,ù!uifli.
~a repleca Cunt loc.t . Loca noffra ,(1'14
ftmt leIubrofa, id pfl" l'fena lU,{/II~, ~ miferia rtlnl ocmparulJt lJorni/le's 7jolentj,~ Onl/J;'l rlU-
E
2.
�4~"
E )( P L 1\ NAT 1 0 J M t lB',
mtfnitat~ expertes.
Ne reuerrarur.Ne'llUfomifer /,opullU,'lu~'
IId oTanJt~m opem tl/am "rIenit, TeP"lfam ferttt.
Ne obliuircaris voces inimicorull1.zd 'ft,
maled,rz..1 iml'ia,o(7' contume/iMl]IIM in te ia'tf'e
audrnt.
Vocifer~tio corum.ldefr;vom impil:>~
,omûtia inimicOTum tuorum 'lflotidtc magù aq
magÎJ CTe[c,mt.
A R. G V M.
P 5 AL.
L X X v.
PIcrique c'; GT""is,&: latini! explonfteoribui h,ic
l'C.lmum ad chriftum pcrtin'T' confirmanC',qui i"
tlueitur loquen,,&: <ltrerrens impio. &: [up.rbos,
_nogftnti. &: m~l.ficio.
ab
V, floT; ne differdM. 'Pfalm.u caIJrid
.Aji,pf,
L ~
x v.
' COnfi[e~imllr tibi .Deus, cofircbimur"
& proploquum cnt nomen tuum.
Narrabunc mirabilia tua. Cùm accepe-
ro tempus,ego iuflitiashldicabo.
Liquefiet terra,& omnes qui habitant in,
ea.confirmaui columnas dus.
Dixi iniquis,nolite iniquè agere~ & de.
linquencibus,nolitc exalt.lre cornu.
N olite extollcre in altum cornu vellrii~
J10lite loqui cemicc durJ.
O!!ia neque ab Orientc,neque ab a cci-.
dente,neque:l dererto ven.it exaltatio,quO'oiam Deus iu~x ell.
Hune
�l'SAl..CVMPAltAPH.
40
. Huc humiliac,& hue exaltac , quia calix
ln rn anudornini vini med plenus mino,
Et efFundirex hoc,vriqut: fa:ces dus rllgent,bibémqlle omncs peccatorcs terra::.
Ego aurem annuneiabo in [a:eululn,c.1n
tabo Deo I.lCob.
Et onlnia cornua peceatorum cOllfringam,& exalrabuntureornua iufH.
li
x l'
L " NAT 1 O.
Conficebimur tibl D eus. Id efr.femper ce
lebrllbimlU l,,~des tIlM.lû'lue IlObû fomp.f propltit{o{ acler~. Vtdslm' ce'"'''fia piorl/nl hlfe 10'1ui,
'1uippe'lUIflib imp~s ..,exata titi implortlrllium
au,xtllllm 'Dei confugrTit, t7' frut1m eiZU/lllmm,
CJ' pr4enliafel.ferl/:qllare ait,omms pios nar·
rat/,ros ipJiIU f "EEa'[ltâiria,Cl' admirabilia.
f Cùm accepero tCll1pus.H4e ai,mteffe l'el'
btl Cfm f1i affirma"~Î1 .Je de omluhm ImprolJis,
C9' Irnp~s f,omi/llb/~s [up/,hc.ît jilmpturum, cùm
temp ... dlurl tud" ij nOIi/ftlm. 'Venerir'fjuo 'lui.
drm remport aIt Itrrg mm omlllbzu qs,'l'/; eam
ÎIlcolulltdtff6luIIIYI/ irt :fjtli tnim iUamfr<lbi/il,it.
cam potcF etl.lm d,ffoluere.
Di ;( j inil]uis. H ofc om/litt f d!piJiime admo.
nuit CTmf11U , ,ùm 'Vitam ageret m lerru, lIe_
'1"'~ "1I2 uam intermiuÎt tadem admOllere ort
t,orum.
N olite extollere in altum,Id efr nolite "vo.
tjferreconlra '])Cllm.
F 3
�4S4
EXPLANATIO
IN LIB.
Q~a neque ab Oriente.1{}ftionem affert,
cur debeant JeJe 'Dea Juh~cere : 'luoniam ["Iieet
f"u'flra '!u.eYltr,r;'J terr" d'gml.1J (9' potel/lia.
'luarum rerum d'lpm[a/io per/ine, ad folum
'J)ellm.']u; .e'fuiftrmm eft i",iex. (7""nicui']lIe
..,el pcenM ,-vel pr.emi.:co/lffituit pro tO ac 'jlll}
~l'ufegenl .
N egue l de.f(:rto venir exa!catio. Sc/itll">
do .."af/if/md
W
]"cI~:t JP.aat a,l mmcl;em,
proprere.; defortllTII d,x,l, "':.m meridicm diceT~
-pellet.
Q,Wa c:llix• ..A/io 10(0 d,x;mU1,;'lliteril fm
lin ca/iccm fcpe fignificllre Pl.tlltU. (7 [upplic;/t
improbomm.Ymi {rtl/em meraci nirl/Olltlll ficl'
"d ftgnifie,mdam atrocÎtatem pcr/Jarum. NoJm
'1r1odait,lllmc ca/iccm pic/Illm ojJe miffo,fign(fic(/re .."ideIM,~"lrimum fd'H -VIllO adm'flitcjJe.
J'ed lIomm!li fic ')Jer/I'/It ex Hebr~o : Q..U/tl calix
in manu 'Domini -vini inf"fi, '1uod T .. brum eft.
Ni [e,]'.",)t/,r Chimim , 'JliÎ affirmat,lloc genu-J
'Vin;.jJe in l !ld"a generofiml , (7 .."e1lemenS,&
proplerea ')JiTllm fmElum .."li lMc aaegoria ad
magnillldÏlltm Flpplil qex,rggerallrlam.
Ego autent annllnci,lho.Cllyiflsu cum foù
nUIJ'lu,arn i/HerrmU;t pr.edicare bemjjcia 'Dei.
~iIj.j1: larlde' relebrare.'luo ad templtf ,aud ir/a;.
callrl; -venia/,de ']uo [upra r{,éllim efl-:trlllc eni,",
il1lllCm
-vim, cr /lotetlliam implormtl jnfi'illget.
V' fios;'1 ~.mcm fifi regni [empitmû 4rripiet.
AR.
�P S A L. CV M PAR A
AR G V.
P S A L.
[l
H.
L XXV
4H
r.
Cel.brat inlignem viéloriem ,qu.m d. hoCli(,us
reportauerant H.br",i, vidcntur aut,", h.,c Ccripta
off. in a.gem ~enacheribu",.qui cum muimo ."ec
citu inua(ttatterra1ll1uàit'nm.
Vi{/ori in Nc.~;not~l> 1>falml# tantic;
. .AJapl,
L x x VI.
"
N
Otus in [udxa DClls,in ICraël magml
nomenC1US.
Etefi in Salem tabernaculum eius, & ha
bitatio ei u sin Sion.
Ibi confrcgit {agittas,.:1rcum,rcunl,gl:t_
dium & bellum.
Apparuifii maximus dmotibus prœdx,
in pra:oam dari CUnt Cuperbi corde.
Dormierunt [omnum Cuum,& non jnue
nerunt omnes viri fortes manus ruas.
Ab increpatio netua Deus lacob con[opitus dl:currus,& equus.
Tu rerribilis es, & quis coram te confifiat fimularque exar[erit ira ru~?
De ccelo auditum fecifii iuoicium ,terra
uemuit & .fiIuit.
eum exurgeret ,10 iudlcium Deus:vt [al
uosfaccret omnes man[uetos terra:.
Q!9l1iii indi~natjohominis coficebitur
tibi,& rcliquiis tndignationis te accinges.
Vouete,& redditc domino Dco venro,
o mnes qui in circuitu eius ellis,afferee mu-
ncra.
F 4
�<4f6
!XPLANATIO IN
LllJ.
Terriblli , & auferenti fpiritum pdnc~
pum,tcrribili apud reges terra:.
li
x PLA NAT 1 O.
N otUSin [uda:a Deus.Ce/eOril eJl-in luJ.et$>
7)elU,in IJrai:ïgloriofum ([!J'illuflre eft nomm
eir~ propleriuaru{ita miracula,([!J' prodrgia quit
folet d erepro [al"tc,o glOTiagen,~ fuit.
1 n Salem.SIC appellat H/erofolyma:j,aenim
olim -pocabatur ca -prOs,'" 'j/-ju rJenefi.
ApparuHH maximus:l môtibu s prredx.
Symmad,lU ita "mi, l"me 10,;;.Eft autemJenfU6,declarafli admirabilenr patent/am t'Mm in
mont,bm luM.t:,mr.merabilrbUf COpql('1I1d! ;aos
occuparant)ad internwonem CIfJîS.
DOfllllcrunt fomnum.Id 'jI-,mortem occu
ll1.eYrmt,([!J'II/I,il ...,mbus ji.~ profecerut,'1uauù
belllcoft effel/I.
De cœlo audirum.,AppeUat ftrtlgem illam
r,oSlium judic".TII cctlene:propterea 1"'od,rllam
~ 'Deo edrtllm r"iffe,l, crll,icullm 1ft·
Terra tremuit,& Ctluir.ld eft,'],,; nos mi·
,~Î! ([!J' imnltln; f~ro,itate territabanl,ipfi iUCTI!d,bili terrore perculji Ile onmillO <J"idem Ilfeere
al/fi [uut,cllm 'DeIU calami'MtS uoftrM Til/fera
fl~,pctl/M ab ipjis 1It{llCIoperfe'llleutur.
~oniam indignatio.lra,iu'lult',([!J'CTu.
le/"M iml"omm oppuglMnllum C1ihortl t/lOS
mattTi4m pr.tbebit lui »umi7l~ c(lebrandt , (!7"
poteuti<t ,tiC miforicordld! pra:d,cand.e. dum 1/0S
IncolH
�P S A L. CV M PAR. A l' H.
.H7
;nr.lumes confmtM,iUos autemfompiternûfop
P/icqs ma{fM.
, Reliquiis indignationis.zd eft,/i qrûd mi.
narum I,offi/illm reli'lrlul1~ fuerit,ad id contun.
dentl!/m,11.!J' confmgcllllum te acci'Jgcs, (!]' IJof/"es piomm frmditr-u euertes.
Vouete. HOTlatIlTpopu/,.mad 110ta nunn..
l'anda,(!]' gratiM agédM 'Dea pro 11j{foria iam
adepta.
ARC V M.
P S AL.
L X X V rI.
ne[cribie.quanto dolor. conf.clus luerit.cùm He
br;ri maximisC'alamitatibus opprimcrontur,& qué.admodum mœrorem fuum lcuaucrit recordatlone
bendiciorumillu!hium,quibus olim neus affre.rat
gentem (uam:fed,vt Gra!ci .xitlimant,populul ipCe
inducicur Joquens.
v,{for; pro IclitllUm, 'Pfalmm
.Afapll LXXV II.
ocemea ad dominum clamalli,voce
mea ad Dt!um,& intendit mihi.
In die mbularionis mex Deum exquHi.
ui ,man us mea noéte e:uenfa fuit,line inter
mifsione.
Renuit cé[olari anima mea, memor fui
Dei,& vociferab:tr,loquebar, & cleficicbat
[piritus meus.
ApprehcndilH palpebras oculoru mec.
rum,rurb"tus [um & non [um IOCUtll •
Cogitallidies antiquos,& annos {iCculo
rum:rccordabar
P f
V
�4r3
EX: l' LAN A T 1 0 1 N L Il!.
Carmimi meoru,noél:e cum corde mc:o
medi tabar ,& [crutabatur fpirirus mc:us:
N unquid in a:rernum proiicice Deus?
aut non apponer, vt [e propitium adhuc exhibeat?
Nunquid defecit '10 perpetuurn miferi.
cordia eius?con[umptum ell: verbum à gencrarione in gellerationem?
Nunquid oblitus er! miCereri Deus?aut
cnntinebit in ira [ua mircricordias ruas?
Et dixi,mors mea hxc,.1nnorum dexterx excelfi rccordabor.
Memor ero operum dornini, nam memor ero mirabilium tuorum,qua: v[que ab
initio fecifli,
Er meditabor in omnibus operibus tuis,
& de confitiisruis loquar.
Deus in Canél:itate via rua , qllis Deus ma
gnus ficut Deus noIter ? tu es Deus,qui fads mirabilia.
Notamfecill:i in poplltis virtllté tuam,
redemi(ti in brachio cuo poputum tuum,fi
lios Iacob & Io[eph.
Viderur te aqu~ Deus, viderllnt te aqua:,
& timuerunc,& turbata: Cunt abyfsi.
Effuderunt aquas llubi!a , vocem dederune nubes.
Eeiam [agitt::e tlla:difcurrerunr, vox tol1itnu tui in ft>ha:r 01.
'
IlIa
�l' sA L. C V M l'A R Al' H.
4f9
llluxerunt eoruCcationes tu<r orbi terra:,
commota eft,& eonuemuit [erra.
ln mari via tua, & C~mita: tUa! iD aquis
multis,& veftigia tua non [une eognita.
Deduxifi-l Geue oues populum tuum in
manu Moyfi,& Aaron.
E
x l'
LAN A T l o.
Voce mea:Prim~m dq;..... ihit grauiflimam
perlurb ~lio"é Mllmi pmè dtJPmlnl M,dttnde d~.
cel, '1Hot mecl,dna tum pcric:l/ofo morbo adhibend"jit.
Manus me.1 nof.te exten{., fuit, fine in.
termir~i()lle. lta 'Ve:lit hUile locllm Symma'!HIS, C'J'fi deliler '1# idem.
Rt:nuit conrolJri. Cllm, inquil, an;mll4
meus omntm cO/lfolationem repudiar't,ad ml.
mor;"m 'Dti conf..giebam , e:r IlluH miferiror'/'4111 'Vociftr.ms implor"bam.
Apprc:hendifli palpcbras. Id 'ft, magnitlldo Jilpplicij lui me [omnllTn capere /lM jineba"
/jUill etiam ob grallit.,te dolorù animo tam l'eT.
t ~rbalo eram, 'Vt [O']M IIDU poffem.
Cogitaui dics. JtfmIT/l, in']"it, cOlljidera.
bam tempora jUa, Cl' f.tcula anti'Jua , 'JlliblU
'Delillam illllffribU4 , e:r 'lIerè diUl/ltl bemficij $
ajfecL'rat gmum Ji,gm:ruordabar item, ~I/otit$
fiw{ll{flmi m,mi/lislalldes mtis -verfibm ctlt.
brajJelll""m iUigrallM llgtrem pro incred,bili
hmi,lIItllte,~u4 'l'leVIlIIIT irnlOS.
Nunq
�.... 60
E Je P 1. A NAT 1 0
1N
LIB.
Nunquid in a:rernum. H~( fl4llt''lû~fcrH''
ta&at",r anrmtu eiIM.
Confumprum dl: verbum . .A", nullAm
am plou lIi", !label fermo 'Dei, quo promifit.ft
c'o"folatMum mO!renles, (9' a[f/I{los ad [e conf'/gimtes?
Et dixi,mors mea hxc.allnorum dextera: ex ce iii rccord;lbor . .Q.u,d 0PIU eft fIt/ra?
tanta,i"'l,ût,ea lamil,t/um 'ft mas nll'U/O, -,./ al~
qualldo defalute mea pCllè deJi/erem :[ed in ta!,IÙ acerbitatlbIM 'Ma relifJ",a eft conjOlario. -vIJe.
licet labentem,a( p"opè .aeel1Um alûnlllm,beneftciorl.m t",orum fumme [Iater récoraatione fuftentem:propterea''luàm f~piflime polero.mmte
COIJfugiam ad memoriam fup er,orum tempo.
rum, fJ,uibUf maiores noJ1ros gralt'.ftlmè affl;.
[los , (9' iam defferantes dextera tua [alutari ex
maximu perim/omm anguff#s, & calamitatt_
bm eripuiffl.1(ecordabor "''l'Mm tua faffa mi.
rabtlia , (9' claY/ft,ma mOlll/mmta rlJ/fcritorduc
luIC [tmper animo (Olll=p/u/lor ,at'llie i la fPt cre
[la, ~ confirmala nOl>d,[fidam amp/ilU, lempIM [ore,cùm on",; p.ri(,.Jo blJera/1U immorta.
les tlbi graliM "Su", fon!cTllaIOr; 1 (9' parm,.
[alutu mate.Ad/mll( modum TJle 'VerfiCIIlru nobu cXI'/anandM elfe "Melur. IUud tamm fclTl~
oporlel , ..,o,abu/a llcbrtea in flrms foI/leI/Ii,"
lice/pi polfe,alt]ueob cam (aufnm abalijs aMer
illa (onuer/j.Nas 'Vero Chim,m,fingularù apud
llebr
�l' $ A t. CV M l'A RAI' H.
-46'1
Hebr.tos auéforitatù interpretwl ,[uuti fumlU.
,:!u'od tiU1 fentenlia maxil'1lè confentanea arg,..
",mlo carminù -videretllr•
. Dem;n [anél:it~te via tUa. Siretiam '!'#rh'
s.'Ym'flaclJU1 : rlicit autem , omn"s a(1;onts 'De;
effe reéfM 0' fan(1M,t~mFlJi "iJeluraliqualll{ofeueriU1 nobifcuma'!;l!u.Hoc -vb, animsu nofter
i-erè Jibi perfiMjit"~'IUj dduerjis fanlè rejiflit.
Filioslacob& Iofep!J.J)1e1ltionem farit
IofepTII propteT e:eimidm eiU1 -.irtutem, 0' 1IIa:m/ltl in gen/em Hebrd!am l,enefiNd.
Vidcrunt te aqure. CelehrM miraculum ma
,ùmbrl.
. Vox tonicrui cui in fphrera. Si, appeallt
.
u~m.
ln m:!ri vi:! tua. 'Dicit 'Deafiliffe Jurëpop,.
/0 Iranfmittenti mare,[ed ita, -.t Aegyptij -vefr;gia eilu cogno(cere no pot.ufri~,:du en;m [ugien.'es ;nfequ;l1olunt,omnes mteTlere,marl abJorplI.
AR G VM. l' S A l. l li: X V r 1 10
N .rrae, qu~"bul, & quanei. btneficiis alf.c~rit
Dculg<nrem Hobr",am, & quàm iU.fucrie imm ...
mor,& ,ntegrAta.
Er/lll1rlls Call,iwm AJaph,'Pfal.
A
~ei.
l X
x V 1 r r.
Ttendicc popule meus legem meam,
inclinate aurem vcfiram in verba oris
Aperi:lm in par~bol~s ~s meum , loquM
ôIeoigmata ceml'0tlS prifCJ~
�462.
EXl'tANATIO IN LTB.
~1: :ludiuimus, & cognouimus , & pa-
tres Dolhi narrauerunt nobis.
Non fUllt occultata à!iliis eorum in generationc fcquenri,
. Narrantes laudes Domini ,& '1irtutem
eius,& rnirabilia eius,qua: fecir.
Et fufcit:luit tefl:irnonium in Jacob,&
legem polilit in rfraël,
~a mandauit patribus noftris nota f.lcere ea filiis fuis, yr cognofcat generatio
fe~uens . .
f
Filij,qui narcentur, & exurgent, & l1arrabunt filiis ulis,
Vt pOIl:llltin Dco fpern fuam,& non ob.
liuifcantur operum Dei, & mandata dus
cullodlant:
Ne fiandicur patres eorum , generatio
praua,& exafperans.
Gcneratio gua: non tlirexitcor fuum, &
DOII fuit fideli~ eum Deo lpiritus eius.
FiJij Ephraim armati ,& i~culantes :lrcl1,terga verterunr in die belli.
Non eufiodierunr telbrnentum Dei) &
in !cge eius nollierunt :lmbulare.
Et oblirifunt benef.,él:orum eius ,& mirabilium eius,gua:: onenJir ris.
Coram parribus eorum fceit mirabilia
in terra Acgypri ,in campo Taneos.
l nterrupit mnre, & pcrduxit cos, & fecie
�p SA L. CV M PAR. A P H.
4"3
cie fiare aquas veluei aceruum.
Et dedllxit eos in nube per diem, & tata
Doél:e,in illuminationeignis.
Imerrupie petram in eremo, & adaqun.
llit eos velut in abyffo tnllha.
Et eduxir aquam de petra, & eduxit tanquam flumina nquas.
Et appoÎLleruot adhuc pecc;!re ci , in id
concitauerul1t excelCum in Coljwdine.
Et tentauerunt Deum in cordibus Cuis.
cùm pett.:rent creas aUlrn.lbus /ùis.
Et m.llè locuri CUnt de Dto: dixerunr,
nUl1quiJ poterie Deus parare menf.\m in
dcfcno?
Ecce percuC~ it perram, & RlIxcrune aqllx & torrentes Innndaueruot.
NlInqllid & p.1O'.m poterie date? aut parare carnem popil lo fuo?
Ideo all~illit Oominus. & iratus cft, &
ignis acccr:(lIs crt in 1Jcob ,& ira arcendit
contra] rraël.
~ia non credlderunt in Deum,neC: Cpe
TJuc!runt in r.tllltari cius.
Et manclauit nubibus defurer. & innuas
c,l:li aperuit.
Et pluie illis man na ael manducanclum,
& pallem cœlidedit eis.
P.lnetn Aogelorum mnoducauit homo
cibaria mi{ic cis ael Catictntem.
'
Ab/hl
�"464
IXl'LANAl'IO H~ ' LTB.
Abfiulit Eurum de cxlo, & incluxit lA
"irtute[ua Africum.
Et pluit fuper eos Geut putuerem carne~,
& ficut arenam maris volatilia pennata.
Et ceciderunt in medio cafirol'um eo.
rum,circa tabernacula eorum.
Et manducauerunt,& faturati [unt ni-mis;& deÎlclerium eorum attulit eis, & nOIl
funt fraudati deÎlderio fuo.
,
Adhuc c::Ccx corum erant in ore ipforum,& ira Dei deCcendit fuper cos,
Et oecidit pingues eorum, & eleél:os ILl
raël prollrauit.
In omnibus his peccauerunt adhuc , Be
lion crediderunt in rnirabilibus eius.
Et defecerunt in vanitate dies eorum, Be
:tnni eorum cum fellinarione •.
Cùm occideret eos,quxrebant eli, & re~
uerrebanrur, & diluculo veniebant JO eum.
Et rememorati.funt, quod Deus adjutor
dl: eOfum,& Deus excc!fus redemptoreofum cft.
Et bbnditi funtei ore fuoj& lingua rua,
mentiri Cimt ei.
Cor autem eorum non erat reél:um cum'
eO:l1ec fideles Cuerunt in refbmento eius.
l pre autem dl: mi fericors, propitius fuif"
pecc.His eorum,& non dlrperdidic cos.
Et abund.llut in auertcpda. ira fU.l, &
non< •
�l' SA L.
CV M PAR Al' H.
46f
non accendit omnèm iram fuam~
Et record~tus ~ft,quia caro funt, fpiritus
vadens & non redlens.
~oties exacerbauerunt eum in clefertO?lIl iram concirauenit eum in folitudine?
Et reuerli runt,& tentauerunt Deum, &
f.1nétum rfraël circunfcripferunr.
Non fUllt recordari manus eius, & diei.
'lu:! redemitcosde manu tribulantis.
~i pofuit in Aegypto Ligna fua,& prodioia {i1a in campo Taneos.
°Et conu rtit in [1Jlguincm Rumina ccrllm,& riuos COrum,nc bihcrenr.
MiLitin eos mulriplicem turbam inre-:
étorum,& comedit eos,ranam,& difperdiditeos.
Et dedit hrucllo fruétus eorum, & labc.
tes eorum locufix.
, Er occiditin grandine vineas eorum, lk
fyçomoros eorum ln pruina.
Et rradidit grandini iumenta eorum, &
po{fcfsionem eorum full11inihu s.
Milit in eos iram indignationis fux, indign;,\tionel11,& ir.lm,& tribulationem,im
mifsioncm per A ngelos mal os.
Viam fecit irx ('ux, & non pepercit l
morte animahus eorum,& iumenra eorum
in peae conc!ufit.
Et percufsit omne primogcnitum in ter
9
�4-6' 6'
EXP LAN A T lOt N
L t Il.
ra Aegypti , primitias fortttudinis eorum,
)'
in tabern.1culis Cham.
Et àbClulit (jCllt ou cs populum ruum , &
perdu xiteo$ tanqllam gregem in defërto.
Et deduxir cos tutO,& no t"1muërunt,&
inimicos eOnll1l operuir mare.
Et adduxit eo~ ad tcrmillos {anél:icatiç
[ua:,ad moncem iClmn, ql.l.cm acquiliuit del:
tera eius.
Et eiecic;t facie eorum gentes, & forte
diuifir cis [err~ in funiculo dilhibutio,.
nls.
•
Et habitarefecit in raberOlculis eorum
tribus 1fraël.
Et tcnrauertlr,& euccrb.luerunc Dcum
cxcelfum > & ceClimonil eius Don cuClodierunt.
Et auerterllnt [c,& non [ëruaUerutlc pa
aum • quemadmodum patres forum con"
uer ri filllc rctrorfum,vt accus c1oLo{uç.
In iram concÎtJuerunt clIrn iu cltcellÎs
[uis,& in fculpcihbus fuis aJ a:mulationem
eum prouocauerunr.
Audiuic Deu s,~ ir:ltus ca, & abomilJatus cCl valde lfr:11:I.
Er dereliquit tabCrnaclllllm Silo, t.,hernaculum fuum , vbi habirault lOtCr homiJlC$.
Et,tr.1didit in,captiuitatcmfortitudiflem
[u;un,
�P S A L. C V M l'A Jt A l' H.
467
fuam,& glorh01 [u:UTI in maous ioimici.
Et conclulie in gladio popululTI filUm.&:
toutra ha:rcdltaccm liJalll illdignarlls efi:.
Iuuenes cOrum cOlm'dic igllb, & virgi j
nes l'arum non fune 1.ll1datx.
Sacerdoces corum i 0 gladio ceciderunc,
& vidua: eorum non fune bmenraex.
Et excitacus cfi t.l119uam cl [omllo Dominus,tan9uam porans cxule:J.l1s prx vino.
Et percul;it ioimicos fuos in pofl:tuo:
ra,opprobrbm f~mpic~rnllm dedIt ilIis.
Ec replI[it caberna-lIIum Ioil-ph, & tri~
bumEphr:lim non l'Jegit.
'
Sed dtgie mbum Iuda, montcm Sion,
quem dilexie.
Ee a:d tfi cau it tan911:Ull pal.ltia ceJf:1 (,w éluarium fuum, velue cerram 9ua111 [uncl:!.
\lie in (xcula.
Ee clegit Dauid fcruum fuum, & a!fum~
pûe ellm 1 CJulis ouiulTI,& fœcantibus,quas
fetjucbarur,nbdL1xÎt eUITI.
Ve pafccree Iacob PÇlPulum fuum, & 1[rad ha:reditaeem fu:un.
Ee pauie cos in ionocentia cordis Cui, &;
in prudencia mannum [u:lrum deduxie l'os.
,
Z X l' LAN AT 1 o.
Ll'gem meam. S,eappell.,r ,{ol1rillam p_
l ..bermnam, que contil1t11,rhoccarrnille.Eandtm 70W pIlTaboIMJ71/'o(~ ftntentic jnferanll#T
g
2.
�<4-68
~
x PLA
N .A TI 0
1N
LIB •
."tilr.f?im.e,ac f"pIPntifltm.è:item .enigmata:'1u'ocl
"OC gellUi doElrin.e ruond,tum ,maximéq; ob[mrum fit l,ù, quorum mms m/llo alio lumine
n,fi nawrali pudila el~·
Non [une occulratl. Q2,idam ita retUunt
'x Hebr.eo,lJo",elabimUf ca àjilqs eOrl/m,gentralloni pofftT.4/zarriltes l,tildes 'Domini c:r forJiluJm.m eÏtu,'O' mirah,fia eim 'lUd! {ecit.
Et furcit <luittcOi monium in Jacob. Ita
'l'Ocat pr.eceptum, c:r legem 'Dei cOllfimudillc
Iil/gl/A: Hebrd!lt. certam 1;ero ,l/am legem illtelZrgit, 'lt14 1)CIM fal/xit , ", parentes liber» a.f?id tf~ memorarent res J/lM admirabiles (lb ipfo
gel/oU, (fI,m gmlem Hebrd!am fer.tÎwte .Aegyp'torumltllCrare,illam'lue per mare TUbrUnI, c:r
.""fl-rfitmam folitl,dinem adfiues c/14nan<torum
duceret , al'lue in "berrimi! agrù co/loctlret: ta
lex fcripttt fft in 1)e//lerollomio cap+ (flr (1"_
tell,7)eUf ... o/Ui'fit I,,:rum Temm memoriam di't '{enttj?tm è co,,(erllari, docet "ir [al1EN# ,p4/d'o
l'~ft [.. f",mgens,'Narrabullt filqs Jir», 'V1/'01l<1II1
il/ 1)eo fI,em fil am ,(7 nOI> o{./"HFttntltr opertltn
·]).i,(:7' ""wdata et"" c"flor!'anr. N"'!lTllm /'"
,.",n nTHm rogl/i/io, a ./r/igms cOl/jidcralio
ptctatcm mirabdrter a/it,tu!flJ"e rl",i/hlrum le.
:Sl/m ftudroJos ,a amanUs fll(il.
~x non clixerit cor lilum.lrl fft,qll.e Tt[H "m 'lits /10/1 Juit ,tle<j'u reflam de 'Deo 'la-
bUle opini~mm.
Filij
�l' S AL.
CV M PAR A l' H.
469,
Filij Ephraim arma,i. Commemorat peecata ltMteoT/lm > (:J' ctI/amitates in q~Min"de
"Ullt proprer negle{f.tm 'Virtutem, cr Teltgionem,IJif/oriaa~tem ,'jIMml,;e tlttillgit, etICff"iaetur,qll.e[cripta efr in I.lib.'Partlbp_
In campo Talleos. Tanù eft 'Vrbs 1/IdX;.
ma,'lu..e fita cft ad 0fti~m Ndi,quod Tanitic~1/.
IIppe/lant.
Interrupit petram,ZlÏfclicu.it ,aquam .7ifo{es èJilice,t;}' 'VtriufquemiraClib I,ie melltio/wlf
farit.
Et tentauerunt Deum • .AFtingit ea, 'lu.c
accidfTu.nt in ijs loeù''lIM! nomil/ata flmt {epulclJt<t cOllcupifcenti.e.Ea 'J/f/oria fcripta cft in li.
bro Numeromm.
Ecce percllfsic pecram • .Attwde 'lU<fJo,C;7'
' "jrle,'lu.anra fitl,ominum impietM , cr C.eotM.
nlft 'Deus IUOJ {uo ffirim regut, 0' g"bmlet. fi
gens Hebr.caJubitauerat antea depotmtia'Dei.
rccens miraCIIllfm dcbebat omnem d~bitalionenJ
lX animù tollere > q~od, admirabilc cl,ffu cfr.
q'Jàm contra aceiderit, arripllit enim illa ex ea
"e oçcafiol.em pottnti~ diulnlt tmtand.e,id ej/',ICmerè,ac infolwter pertclitand.c, experiend.é'l"e:
fod fimul attmde''1uid agat 'Deus: morem 'lui(lem gerit cupiditati ;mp/orum, ", -vel imliti
èli[calJt iP(um om/tiu.m rerum prJpotcntem efJc:
'l'erùm id JiIO maximo cum malo d,[cunf. dI/TIf
tnim civil optati1 Je ;/lgHrgitflnt, Jublta >
ç 3
n,'1"'
�470
I!Xl'tANATIO IN LID.
impro,ûfa morte m,délam'Ir.
Et ignis accenrus en in Iacob. [gl/em ap.
prllat indignaliol/em 'Dei.
>
Panem A ngelorum. S;c'J'ocar ma/ma,I/OIf
'}"àd mentes il/d! beau ('l'id! corporibus 'J'acallt )
eo ciho "tallwr:fed quàd ù ècoelo man.1l'it,quem
lomm illcolnnf mentes ill<f.fciendflm eft tmue»,
'Yocabul<lm Il el,rd!u>m in multM felltcntiM dcâpi
poJTe.itaqllcalij 11ert:mt ,p""tm nubium, alij pa
'.em forlil,"l.
Et occirut pingues con!. Td -ft, optimalel,
~ prima rios "jr s. [rein 'Pfa/mo u. ping,m
Urr.e ,Iixil,mm rczes C:l' princiPes drcere -rel/et.
• In omnibus his. 7rl ,jI-, ne'lue fuppliciomm
grauitale,lIf'l"c mirl'fCldoI'U711 magllif14dme4cl.
liu-ci -rnquam tolilere >'VI wrbi~ 'D ei fi ,lem 11ft.
bertl1t,lé~; illuu bonirarù,prlfjicl,oq; commine.
'lent. Ex 1uO perfl"c,~um elfe poteft, tall/am rlfe
lahem ,el" cormptelam tlrûmoYllm, 'Vt /I1[r 'De,"
Hlentem ,CJ' "VolurJlalem n(lflram jJ>iritl/' fil 0 Te·
UOllrt 1 ji.mper à -rerd pierale all/lOYI'camtu,
llc'l'te IIth ,,114 ..,'erhor",,,, au! l'Tod('{ioru m "VU
adduccre palM ad cOI1Jiriendu. prouirtmti<flpjirt4.
î/ II'1; .:Mofes in 'Dcllterol1omio ,de IMc bll140rrim
pemieac/tl /0'f"ms [cr/vitali/lime moclum, vo~
V,,{,'i1Ù 11uiucr{fI,qllof fuit 'Domiuus coram 1'0·
bis in !erra Acg.'Yptl 'PÎlaraOlli, 0' omml,ul fer~
, ",il eiull11lliller!"'f"e terr.e ill/us teutoltiolle1 ma.
t;'1,u,'1"M ')Iirterunt ofulltlli,jizn.{1; illa,porten.
ta'1.h
�l'sAtU. c'yM l'ARAl'H.
471
tllq;, ingenlia. 0' non tledit"al,i~ 7>amilll« cor
illtel/igcns,0' om/as "identes,O' aures 'lu", paF
finl aud'Te 't>{'l'Ie iupr.fjènrem drerll.
Cùm oCClderet eos. 'Defcribit fiEiam pitni
tentiam imprabarum, <jlll nal/nul/<juam reJipifCt1'e ",dentur,t.9' gra"rfl"nè al/%,' .<j>oel de"qu/!
";/lt,o-Iegcs ne. "l'io/aTint. "er«m
non /n;/Iria, qI/am 'Dea fac,unl. cft dolori, foel pitna,
cpam metu,unl, au! ,am fi.Hmtl/!: ira']'le cùm
doleant amore fui, non 'Dei.fi,,'i1rado!ent. &
ft~t,m in fcelcra.o-flagitia rel"bunlll,r:llam quj
amoYimpro ,os ael do/cl/dum ex( il"r,ù amor /ongè [acil/U.f eofdem ad pe<cand"m 'TIIPeU't.
Er dlluculo veniebant ad eum. Siglliftcat
ftuel,um, 0' dtligelltiam populi in placallda ir4
'Dei.Hullc IO (i"'end, modum f.epc 't>{urp'II1II,te.
r.efané1.e.
Et abuncl.1uit in 3uertend.1 ira (U3. rd efr,
mag"a/me compre,!?'! indignationem fu,am.
Et reuerfl (une • .Ad P"IR'lloS mores.
Sanél:um I(raël clrclI01(rri f,(erllot.l,1 'f,
('ius potentiam cerrilfimlJI« coltclujèrunl:<juippe
qui /lOnp'ltarel.t, ,lium polJe oml/ia ommb.u '"
/ocu.
lm miCsionem per Angelos mal os. Id (ft.
1"01: ca/amitatcs ""'portaballtl/T ab .Ange/K
,,,a/il.
rrimid~s {ortituâiois. Si" lIPf1dl.:t1 filios
primo partH;1I /ilcem editos, <jIlOS IJT4Ci nom ...
"i!
(j
'"
�471.
EXP LAN A T 1 0
1 N LIB.
crr,
pare[oient 7JTf!P707~''lIr, Hl
-.erbum è -ver~c,
primogemtos, 111detuT aurem .A[ap/lI~ imitatlll
Jltofom,apl~d 'lue m, [acab in fim eft -vocat pri.
lIIitiM Toboru fui 1{Jtbm, (i'~cm de mubullbe.,;"
primllm Ji.[ceptrat ex Lia. Q!.àd l1crà [uhiun •
.,glt,i~ rabernaeu/u Cham,fignlficat domos .At•
.,gypriorum:narn ;M,'[rainUl( ")Inde aiunt progn,;
los effe .Aegyptios )patrem/1abllit,cui nomm erat
cham, -Vt ef i'J (jtn~fi.
Ad terminos ranéHtatis fu:r.ld efr, acl fines, e9' religionem JanElitatû JUte gratam, (!J'
acceptam.
Conuerfi funt retrorrum vt arcus dolo.
fus. Q.uifciliw ji,bilo -vcrtitur,(Sl' a/iml f fTit,
"]u4m "Va/chat [agiuarillf.
ln id concitauerunt euin exce!ûs fuis.
Inttlligit loea, il) "1'libl/1 falfas Dcos co/cbant.
Et dereliquit tabernacu!llm Silo. ./JTcam
7)ei,'1J~te feruabatl+T i" -vrhe Si/o,captam Ji.iff,
;''Pa/.eftmû,CJ' Iud.eos acccpijJc maxlmam elatlem,fcriptum efr in lib. 1. 1{.egum.
Et tradidit in captiuitatem fortitudilJcm
fuam. H.mc /aeum iuterpretali fumM il) exp/anll,;oue 'P[a/mi 63·
luuenes eorum comedit ignis.lgnem ')l,
tat "im e9' impetum belli.
Et virgineseOrUll1110n rune lalldatœ. Id
'fr. ce/ebrAt.c carmine nuptiali, proprerta qu'ad
ante2..~m nuberent>~b (l,ft/huI ..,el illte'rfealt J
')Jel j"
�l' S A L M. CV M
~el in feruitutem abc/lié/of
in pulio Cecldm~nt.
471'
jimt,,,e/t4rUm JPOllft
PAR A P H.
Sacerdoces eorum in gbdio cecidcrunt.
Inter ,'os profciptlJ fUeT/mt Oplmû, r::r Plûmes
filij Helt pontifieu.
Er vidua:eorum non funt lamentata:. Id
rft ,fumra maritoru 110jimt fietu, & lametatione profecut.e,<fuippe ql/.c ipforu 11114 fuperS1ites
Iton fuere.Vldetur aMem ,}u lIerbû fignificare (4
ji~m "xoru P/'itu,dJ<fc mim cltm ditlm i)} pr.elio (off.. m,O' arcam f""ltriJ ah hofftbtt1 aJYortatam aucl,ffet,mmia d%ru acerbitare, repentinq
morte (1erqr,neq:J]1atmm iI+gédi marit; /Jabult.
Er excicatus dl-. EXCÎtatUd i 1l '1'li1m eft in
'Pald!sfi/Jos, '1uiahHuleralJ/ arcam, f;:l' flZdif!;mo lIatmm mOTho ,lias "exauit:alltea autem Clor
fI/;re ")J,debatur, nec cerncre impietatem eorum.
~pprobr/llTTl 'Vcro fempitemum "PreUat morbum
Illum,de ']uo c/i"imUf.
f,t rcpulit tabernaculum Io[eph.zd cft,n.
Illit ampltUf commorari jll ")Jrbe SIlo, '1rM! pertinebllt ad ',,crdttaum 10fe})I}, id fft, ad mbum
Epl,raim;, lJui natIU tftex IoJel"}o.
Velut terram,quam fundauit in fa:cula.
Id eft'lJuod templum jirmllTTl, & frabile ")Jolu;,
eJJe perinJe ac terram''1uam ft.~bt[jl/it'''t perp'maneat.1,oc aUlem "emm nO/J eua[rt ln tent
plo SalomonÏf,fe din teelefia [1mITi, CllllU lempiumlllttdim"go 211.tdam erat.
ho
9 r
�""7'4
~ X l' tAN A
" R C 'II.
'r lOIN' tr
l' S A L.
n.
L XX 1 X.
lixiflimant gcntcm HEbr.,.m deplorar. ral.mira;
tes,qua> percul1t.b li "tiocho regc. qua: hifioria Ccri
l'tufr in libri. Mach.ba·orum.
Gnticum Af.p/l,'ïJfalmtu L le X 1 x,
EUS venerllnt gentes in hrerediratem
tuam, pollllerunt templum fanétum
tUum,pofuerunr Hieru{alem in aceruos la·
pidum.
porllerllnt cad.lUcra [eruorum tuorum
creas volatllibus cxli,carncs [anétorum be.
fuis terra:.
Effuderunr Ctngllinem eorum tanquam
aquam in circuitu Hicru[alem, & nOIl erat
qUI rcpelirer.
Faéti [umus opprobrillm vieiois noaris,
{ub[annatio & illuGo iis,qui in circuiru no
firo [unt,
Vfguequo Domine iraCceris in finem?
curdefcet veille ignis zelus mus?
Effunde iram tuam in gcnres,quç te non
Iloucrunt,& in regna,qua: nomcn tuum
non inuocauerunc.
~a comcdcrunt Iacob, & loeum eius
de[olaucrunr.
Ne mcmineris iniquit;tcum noll:rarum
pra::teritarum,cito anticipét nos mifericor
dia: ture,quia pau peres faéti fumus nimis.
Adiuua nos Deus faluator no/ler,& proprer
D
�P SA L M. CV M PAR A PH.
47r
pter glorialTl nominis tni Domine libera
nos, & propirius ello recentis nonris pro.
prer l10men tullm.
Cur dic;ll1r in genribus, vbi eIl Deus eo.
rUtn?innorcfcat innarionibus cor,lmocu.
lis nol1:ris
Vltio fanguinis feruorum tuorum, qui
effu(lls dl.introeat in con(peétum tuum ge
mitus compedirornm.
Seetlndùm magniClldincm brachij tui Iibau I1lios morris.
Et redde vieillis 110rtriS Ceptnplum in
num eorum, improperium ipforum, quod
exprobrauerllnt tibi Domine.
Nos autem populus tuus,& oues p:tCcu:e
tux,confitebin1ur tibi in I:l:culum.
, In gencrationcm, & generationcm anl1untiabimus J.mdcm mam.
EX l' LAN JI T 1 o.
Ne mem/neris iniquiratul1l nofl:rarum •
.Agtlo(cullt, fo in lJiu .t'TUI1HI<I4 pratter peccata
inâd,jJe,lta'l'le ad mifericordia7/1 Dei Jilpp/rci.
«-
fer
con[lIgi/lnt,Sf'iue ar/illltar; det'recdntM, tlO/J
<Ju~tl [dllore e!J' a"oc,lia clig/l; finI ,[ecl ne luné/if-
fimum /lame,. 'Dei,'" crûm tr<,.'ag/aria/ltIlT,IH
d,orio,e!J' clil'eElui fit tlal;OIl;bu< Iml'qs.
SeeundulJ1 multitudtncm brachij. Tcl (ft.
mag,ûtudine potmli'*! tu.e conferua iuco/IItriCS eosllu;i4m mor# aclcl,éli[unt.
,
pro
E~
�476"
1 ij
EX!' LAN AT 1 0
L t
n.
Et rcddc vieinis no/l:ris fcptuplum.ld eft,
iniur;tU, (JI~tU nobu ftnitim.c gentes jntule~unt,
ittl perfe'llH!re, 11t ca/amittU earum e%irtat /10-
frra
multup,artib~
ARGV.
major.
l'SAL.
LXXX.
Id.m ta argumenttJm huiu, l'Calmi, & fup.riori,: deCcribie autem Cub degantifsima ollegori. vineR,fes fecundas,atqu. aducrfallhbr",orulJI.
Viaor~
ad So[amim, teflimot,ium,
Pf41m~s .Afap1,
L
{!)'
x xx.
r\
Vj pafcis Ifr~ël,intende, qui deducis
~ vçlutollemlofcph.
fceles fuper Cherubin, aJfulge co~
c:u.1
ram Ephraim, Beni:tmin,& Manalfe.
Excita poteotlarn tuam,& veni,V[ faluos
facias nos.
Deus conuerte nos, & o.Œende faciem
tuam,& falui erimus.
Domine Deus cxercituum, quoufque
ira[ceriq fuper oratlonem populi rui~
Cibafii nos pane lachrymarum, & pota.
fii nos Iachrymisin maxima menfura.
Pofuifl:i nos contentionem vieinis nonris, & illimici nonri fubl'annaucrunt nos.
Deus exerciruum conuerce nos,& oftende faeiem tuam,& falui erimus.
Vineam dc Acgypto traofiuhlH, eiecilli
gentes,& planta/l:i cam.
Repurgaftilocum illi,& extendifii radi.
ces
�P S AL M. CV M pAR A P H.
477
ces eius,& impleuit terram.
Operuit motes vmbra eius, & rami eiu$
ceclrosDei.
Extendit palmites ruos vrque ad mare,
"fque ad flumioa propagines fuas.
Vt quid defiruxifii maceriam eius? & vin
'd emlant eam orones,qui pr:erergrediuntur
'viam?
Vafiauit eam aper de fylua,& fera agri
èepa!l:a dt eam.
Deus exercituum reuerrerequa:fo,refpice de c3:lo,& vide,& vj(ira vitem ifiam,
, Et )ocum vine:e, quam pJ:irauit dexrera
tua,& filium ip[um,quem roborafti dbi.
1 neenfa eft igni & fuffo!ra,ab increpatio.
ne vulcus rui pcribullt.
" Sir manus rua fuper yirum dextc:rœ cua-,
& fuper filium hominis qui! roborafi; tibi.
Et non difcedimud te, YlUificabis nos,
'& nomen tuum in lJocabimus.
Domine Deus exerciruum couerre hOs,
& oncnde faciem tuam, & faIui erimus.
Il
x PLA NAT 1 O.
~ deducis velut ouem Iofeph.
lofeplw1IIlIppeO.tIIit pro ..,m~ ' rJo popl~lo, -vtet;am in
'Pfa/mo.qui fUlne ft'1uitur,cùn'41t,uflimon;urrt
in loftpl1o poji,it i/lud.
.
fcde.s fuper CherubJO. CfItTllbinos figHifiça' , 2"' arcam fll'dms ftrl/aballt, 'Vnd,
9.0-
Dtlll
�47 8
!XPLAN.ATIO
IN LIB.
D e'l& Tefl,ollfa dare eonfueuerat.
Affulge corJnl Ephrlim. Icfer'JU4 clMriJli
I7lCI& fuit ·De8.proplclca OTa/li pro f.C ,'clte 'Yn;ulf
Ji popl/li. pr<tcipuè 1IIe/llionfm faClI famdi.e jiIlIu.quo ma,gi.!admlferieordlii moutal 'Declm,
Deus conuerte no s..Alij 'Vertullt,'DeU1 Teduc /JOS:1t1ortl/ll 'VtrV9TU/ll lu.e 'Vcdetrlr ejJe fen'en/illlnt is di .. fil/fli nobl1 irlllU4, iam '1cu[o noJ
ft""e teeum in gratil1m.
Ciblfl i nos pace lachrymarum. J'ignifi(lit popùlu ln in tll /ltj~ ((""Tmtlll/bm 'VerraT;, ")JI
i11; fill11,I( IJrymL Pl'O nbo,e9' potionr.
l'pfuj/l:i nos contcntiollcm. Id cft, per le
fllEl UTII eft, 'Vt "id"i lion, ; inteT Je de noui.! (Oll~
Iw,/ ,rent,d,.,,/ 'j"'h; 1/0S fib, 'Vend/care ftl/det.
Vineam de Aegypro. !lm/cm Htbrtfam
."ine.t eompilrat, 'l'la jimllrtudme ")Jli'UT tliam
EJa;'u.
Ct:nros Dei. Td cft, prOctrM, cr ma:dmM:
de llite 10'jl/en d; figura alio /0'0 e"pUcalum efl'.
J"gnifie.rt allttm hi.! 'Yerlû4,gmtem l1ebTlI!dl7J.
bello rlomIHJfp,a.r f"E rg,Jf. mqx,mos prinCIpes.
Extédit palmITes vlque. 7'emllnos imperj
Jicit fi.iJfe mare ilHeml4,e9'JlI/ui.m Eup/lratt.
V;t!t.luiteam aptr.lmpiM,e9'crudelts "",iolles ")Jocat apros, e9' f.:rM.
Et filium ipfum. Sic "pp ~llat genlem }übr.eam,de 'JI/a loquens 'DomilHl~ in Cjentfi ait,
ft/iH4 Tl/eU4 primogmi'tI1IJr(/,ï.Et ap/ld 0 [tam..
cx,;,teg
�p! A t M'. CV M l'A R A pH.
47!!
'x Ae:!,ypto 'Voeau;, ji/;Ibm meum: 'mne ji/iuln
rorToLor::l"t 'Dcu~ C7' ma~;nlf cl"rl~m, C7' ill,~
Jhelll reddidlt ~ glorinm /JOmitû~ fû.fe.l POfJil/mu ex l-:Ieb,."o 'Vtrtere eli,:m I,oemo,io, Cl' pro-
p,,'r;ntm 'rfarn,,!,,am roliol'.. f7j "bl:qIlOd mag"
rrmgTult,<um allegoria perpema 'Pf:/mi.
Ab increpariooe rua peribunr. SI(ill'lt/;t)
,'" ira tlla perfellerat, prufe{l'o gellSSlla fUnE/t'JU ÎnteTIb,t.
Sir mJ nus tU:l. rarn 'll/.efo ,in'lllit,malll~ tl/a
fa/li tari p,'orege homlnes, <]11 os dex/era lua Jem.
per, tIIratur C$.
AR.GV.
psAL.
Lxxxr.
Horratur p0l'ulum .d celcbr'ndos dies fellos, Rt.
'lue fol cIlMS,& .d D.um piè,ac religiolè colendum,
(omm.mor.ns .ius pr.,clara in Hcbr"o$ b,neficia,
fimulque atlmon.ns,quantum noCcat rtligionis con.Irmprw.
ad yI,',itT" AfapT,.
Pf.. lm IH J. x x X 1.
Xu'tare Deo .1diurori no(tro , iubilate
Deo lacob.
Sumirc; pf.llmllm, & dare tympanum,
pfalrerium iucundum cum cith.lra.
Buccin:lrc ln Neomcnîa tuba,in infigni
dic [olcullIr.ais nofirx.
~in pra:ceptum Ifradi cfi)~ iudicium
Dei lacob.
Tdlimolli~ in Io[efh po[uic illud, 'ùm
exir
Ylnori
E
�,,-So
E le PLA NAT l 0
1 N LIn •
. cùm euret de terra Aegypti Iingui,quam.
non noueram, audiui.
Subduxi ab oneribus dorfilm cius, ma·
nuS eius ab ollis f.1ciendis reccfIerunt.
In tribulatione inuoca[H me, & Iiberaui
te: exaudiui te in abCcondito tonitrui, pro.
oaui te apud aquam contradiêtionis.
Audi populus meus,& con'teftabor te,
ICraël,Ît audieris me,non erit in te Deus ex.
traneus,neque ador:tbis Deum alienum.
Ego enim Cum Dorninus Deus tlIUS, qui
edl1xl tede terra Aegypti,dilata os tuum,&
implebo illud.
Et non audiuit populus meus vopem
rneam. & J fraè l nOll attendit mihi.
Etdimifieos [ecundùm deficleria cordis
iprorum,ambl1lauerunt in con/iliis Cuis.
Si popullls meus audi{fet me, Irraël fi in
.iis-meis ambulaffer,
BreuirsihlO tempore i nimicos eonl hu.
miliaffem,& fuper tribulires cos mift{fcm
manum me:lm.
InimÎcl DominÎ mentiti fui(fcm ci, &
fuiffet rem pus corum il1 fxcub.
Et cibaifem illos ex ndipe frumenti.&:
Je petra mellc r.ltura(fem eos.
EXP L .A NAT l
o.
Buccioate in N eomenia tuba. sig/lifica.
rt"ridelur Ca/endMflptimi menjis''1u1nprella.
bllnf
�P S A L. CV M l'A R. Al' H.
481
bant cliem fef1l~m clitgo ru, e.!J' m arum : d~ '1"0 .
die fctipwm Pfr ln Lerrilico,e.!J' NIITlleriJ.
~Iia pra?ceptuln cft. CelebraIt inqllJ;
\ d' em folenfm,quoniam Id vo',u PT4'C~pll 'Dem.
(7ila ;ud,cauir,e9' fratuil rITe facie/l({lIm.
Tellimol1ium in loferh JIllncCi,,']u;t)ri'"m facroTHm 'D etu 1'0["/1 tef1imonium in [o(epl, 0 ,id pfr,lege fauxit, Cl' mmu/auit obfemari à
potef? at~ Iofpl,;,~imimm ah Hebr.eu,quo rempo,.eilli ex Ae'{ypto egrefti fmt,O' TJet~ ,p[um
IO'fum/cm auJ,erun!. Hoc anim fi..r;nifirat, 'Vf [en
tit Abra/'amUf Efclra,cùm ait ji-b perfona pop"
/i ,lillgrtam,quamno nouera""audiui.Q.:<irl 'VeJi papu/tu Jignificet /lU 1>erbu peregrinationé.
Cl' feruiMem f",am apulAegyplioJ alien.e lingll.e I,omines?
Subduxi aQ oncribus.'Deum ;'IJMit /o<Jllé
tem,(7' bmeficia fÎla erga [urt..:os commemoran
,
t,ut
ro
lem.
M :111US eius ab ollls.Nam i,~ eiufmoeli ope.
ribUd efficietu/u occupait erallt Hcbr.ei,cùm Ai'~yp/~J [eruiTel. Iimeil/url in Exodo,Ad amari
'uJmcm perducebant 'Yitam coru m[eTui/ute dura jl} lulO (7' la/errb,u,tIC omni opere agrfffl.
Eccxaudiuitc in abfcondito ronitrui. Vi
delllr ÎmllHre tOl/itrua , Cl' t/J'lIpeffflttm illam
'luam excitauit 'Detu il> Ae.~yp/ios in mari ,.,,lm,de lJ"a il' 'Pfal.n·Qyod alllëdicit,in nhfco
dito 'OIIilrui,jignijicnl [e nimLu J C!7' lIub.buJ,
li
�-+8t EXP LAN A TI 0 1 N LIB.
')1m1e 110rrift~1I iUa to~itrua erumpebant ,rirclln~
f'~fi,m a.ffurffe,G- pro 'jlfis propll:b'MuiJTe.
Prob~ui te .(ù,m lot,ac tanta beneficia à ml
lfaefifTes, tan/eu te i7lgralum f7 immemorern
potcntl.e Ile miferieordld: mu oflendlfli,cl'tm ad
explorandum anÎnmm tlHlm permififTem,,,t tt
d·fieeret.
•
Ifraël fi audieris me.S.epe admontlimfH He
br<tam lmguam efTe admodunI allguflllm, C!J'
f.onci!am:'j't.e res magiMm/ofpe ~arrt OhfcllYitat fm, nift a/l'lIta addantur aJ. e"plendM foMmtilfS,lj u odllOIlIl UW /IOC/O CO elfe faciwdum existi
mmlt,vthi 'lIe'fimlt IId hUile modlfnl expl4lJIn.
wr,-vel etiam cx Hebr.eDe"llrimalJt:~r:Si 1I1.,/i.
ri! me , fi 7Ion erit in te 'De"" lxtrallcusji IIOIJ
acloraUi.s 'D mm tt/ielll/meego enimfum c/omimu
'])lIU IUlU,<jui tdllxi te de lerra Ac" ypti)<lrlata
os tUI.m,f7 iml'leho Ilb/d:id ejl",fi ea 'ju<t d,co,ob.
feruttmrù,pete,'lllrc'i,~,d opttU, Ilr']"e 'Vn'luam
repuifam Jeres.
Et dimiri c(}s.NuUofer~ maiore futl'licio a!
fie tTe po/cft 'Dem Il1os,<1"; pttrere nolU"1 fail"..
tartlms moniris ipfilU, '1";;m fi cos patintllr i'J.
all/ge re,al']Ue 011<'}1I; cllpit!itl<ribru ji,Ù, C7' fila
cOl/fi/ittJe'}I/; , 'lUiUUI flbi l'cf/cm) ae pmliciem
maelJÎnalltflr , (;7' comptlrallt:/d1ue tUnJ ma",i.
mè , n~11J fiutfttperc,tte re/JIu fi.ù optimè cOII[.. le_
'fe 'lIide"II.r.1ta'lflf fomper oTa/ldl11 fJ1' 'DeJU,"t
rw ipfe JPiriW foo regat> (!]' gllbmltt. 'luicf/tJtUl'M
'1'"
�l' S Al.
C VM
l' A
n. A l' H.
4S3
fJue enil71 fJJ;,itll'Dei dumn/uT,'l't ait Jif,/w ']lau
IUf,~ JUllljilij 'De;,cotteri 'Deum
non/'I0I';/;lIm,
{tel iratum ha/Jen t,
Tnimici domini mentiri fui!fent.ld ef/",
bello domiri fimu/afJentbmellolmtia71l Cl' 'j'ohm
tariam [eTuitutem, 'De IMc 10'Juendi fig,~ra di{fum ef/" ;n exp/ana/ione 'PJa/mi 18,
Etfuiffet tempus eorum in r:-rcula,Itl ef/",
«UMn populi me; perpetuQ fioruiffet : Sic exp/anant "onnHUi. TI,eodoretm al/le, rur EfithymiU4
lJocad i"imicos 'Dei referlmt,e7 ai"nt)>anc cfJe
fententi am IlOT/lm "Perborum , impiarum natioIIl/m ca/amitates perpetuM fU/IIT"'s fuijJe:afflrma"t ,,,;m, ..,ocabu/"m temporuapd Syros in
eam fenrwtiam acei/,i.
, Et ciba!fem illos ex adipe. ]Jar "Perficulo
Fgnifirare 'I1oluit omnii1, Te,u affilie';;, rur agro
t'ill/i ferti/' t.1 lem f:dmiam,fic j,. D euurollom;o,
Jugeret mel e:>f /,ptra ,e7 Q!e,+m è[.IXO durif!imo.
AR G V. PSAL,
LX XXI I.
Jnrtlfci t D eu m rcprchtnclcn r, m indices populi
foi, c6Cque acritt r accufd ntcm illiu(tiri.,.
'jlJalmr.u AJ"ph L X X XII.
{lat fynagog~ Deorum,in medlO autcm Dcos iuuleat•
iudicatis iniquitaté , &;facies
pCccatontm fumicis?
Judie_tc egcno & pupiIlo, humilcm, &
paul'crem iuflificate.
E,uS
in
D
. Vfqucquo
•
Il
~
�484
li X PLA NAT 1 0
1 N LIB.
Eripitepauperem: & egenum de manU
peecatoris liberate.
Nefcicrunt,neque intellexerunt,in tene
bd s ambulit,mota funt OInnia fundamenta terrre.
Ego dixj,Dij cllis ,& filij exeeHi omnes.
Attamen lieur hOlnines moricmull ) &
Item amnes de principibus,cadetis.
Sl1rge Dells,iuoica rerram , quoniam tu
ha:redita hi in omnibus gentibus.
II
x l' LAN A T 1 o.
In rynagnga Deorum. 'Deos appeaare folellt ilttr<t f.mtl.e pr;nr;/,I1S ,(9';urtlces,proprerea
'luà,{ elufmorti arlm;niffratio fit rfS 'l"<tdam cl;
";",, , nOIJ IJI/mana, -VI aIt 1o["phal j"[.",ndo
/tbro 'Para/i.lIos ;,~;rur monel) -VI m,m'ner;",
'Deum i/llerejJe ilirtlCijS iPforum, 0' graue fl'ppl;c;'lm fi.mPII.rum e/Je cle ijs,']ui il iNn,tia ) C9'
,,']u;lnre deel, /Mnl.
.
Etf:lcies peccatorum {umiris. rd eft, iml'robi-tfauelù,(9' eommgral;am aucupamin; m
nocmt,b,u 0Pl'r;mmdù.
ludicate egeno & pupillo. 1d ffl', dlos ab
;nillTia,e!7' co1ll1mll~' s improboT~m pro/nb.t., (9'
tenuiorfS ini"Slè;'1 /ualClum 'VocaloS abJolu;te,
N efcierunt,neque intellexerunt,Fmflr4
in'luit,t/lo/leo,tJe']u. enim refPiciti lit lNl mrene_
brù.ignorant;.e,(7' ;n;ufhti.tperjèuer;ît.lJ;IIC fit.
'lt omnÎJ /,uma,/IC ..,it" ratio, cr ordo pCmmatur.
�psAt. C VM PA ltAl'H.
4Sr
tur,& omnia plenaJinl tumultu,C9' eonfoJione·
Egodixi,Dij ef1:is. Ego (/n']Ult 'Dt~) "IIOS
"l1eUatlone mea digna'uf fum ob exeelletltiam
0fr,cij,'luo fimgimmi, "IIof'lue filzof meOf nomi/lo.
rmOle tamen, '\>os .t'luè ae 'lamines infimos eiTe
morituros, nequemagu "Pitaturos maTIt, fJU,àm
alfum 'l'lemuù ex prmci pibus , cr i ud,cibm, 8u;
refPublrcM impiarugenlium aciminiFtrant:ita<flle il~ffitlm" ,Cl' <t'luitatem colite,iliud inu/U.
gentes, "Pos bre"i rerid,/uros eJfe Tatlonem adm~
nfftratiollù -vefrr<t.T/'eodoret,u eXlftlmat, 'Deil
m;'Jari ,'U "IIeruù,illi']uos iudices Jic cafuros,."t
'diabolus eeC/rljt)'1'~1 ob fuptrb,am.) cr ;muHiliit
deieEfus eft de alll{?lmo digmlatugracll., in luo
Dttu Ilium collocarat. Qu,dam "Pocabu/o prmcipum hoc /oco ex/ff,mant Jignificari tJrannol,
'lui ad inferos pr4ripilamur.
1
Surge Deus. 'Preealur 'Dc/lm,,,t 'luantlo
omlles /udlees à luffltitl rcceffirunt,ipfè iu,d'Mnd~,cr rexend,/lpgotillm fi!J"pia, mifTo ad l,om;
nesfiliofuo:cjl,od '11~ldem fumrü prouidens fllb~
ilmglt,omnes geules "ltred,tafe ad "Deum peruenturM,'lU.e prius;/I poteffate diabolj erat/t.
ARC V M. P SA L. L X X XII J.
. Populus orat ... uxilium Oei contra gentes finiei.
m",qulI! f~ét. Con [pir.tion. bdtum intulorant.
Calltleum 'Pfa/mi .Afap/l, L le le X 11 I.
EUS ne fileas, ne taceas,neque quie[cas
D Deus.
H 3
�...86
Il X PLA NAT 1 0 '1 N tIn.
~çmiam
ecce inimici mi fonuerunt,~
qui aderunt te,extulerunt caput.
Aduerfus populum mum afiutè excogirauerunt conGlium, & confulrauerunt ad.
uer-fus abfconditos cuas.
Dixerullt,venite,& (iirperd~mus eos de
gente, & Don memoretu. numen Ifra&
vIrr.l.
~niam conCpirauerunr vnanimitcr
fimul ,aduerfus ce fœdus feceruor taberna.
cula Idumœorum,& Ifmadiex.
Moab,& 1\ glreni, Gebal & Amo,& A·
mllcch,Phili!la:i cum habirantibus Tyn1.
Etüm 1\ {fur venir eum illis,faéH fune in
adiutorium filiis Loth.
Fac illis fieut MadilO,& Sifare,ûcut la.
bln in earrente CiJ[on.
Difperierue in Endor,& fJ{ti funt fier.
quilinium terra:.
Poue principes eOHl lieue Oreb,& Zcb.
&. Zebee,& Salmana.
Omnes principes eorUm , qui dixerunt,
h,llredime pofsidcamus habitacula Dei.
Deus meus po ne illas vt rotam, & lieur
fijpulam ame faciem venci.
Sicue ignis qui comburir fylull11,& Îleut&mm.l camburem mantes.
Ica pcr[equcre iIlas tempefiatetua,& tur
bine ,,~o coGtucb.1 cos.
ImpIe
�P S A L. CV M l'A 1t A PH,
481
ImpIe facies eorum ignominia, & quxrane nom en tUum Domine.
Erube(canc,& conturbentur in (xculum
fzculi,& confundJntur,& pcreanr.
E ccogno{cenr,quàd nomt:n' tibi D omi
nUS,tU Eolus alti[sÎmus in omni terra.
EXP LAN A l' 1 O.
Deus-ne lileas.ld eft,ne frelera impiormn,
lJUIf: 't>iJes,Jrj?îmula,ni"pt te rontÎne àfitpplici~
iUorl/m.
Aouer(us abfconditos euos, ~an'1uarn
[alu du/aralfe "pidem"r inexPlanatione· "Pfal.
31,mr A[aph~ Hebrltos ..,omabfconditos 'Dei,
tamen operlt pretium CTit ,palicil hlfc adlllngee
'le, 'De~ miftrirordilt parens [alutem pioTlim tif
tiflima quidem mf/od,a tegi/,ac mumt: fod l,oc
tutellf:gen~ ;am remotum efr ab omlühuman.e
'1ationÏ1,'Vtali'1uando pij maximè d 'Deo ntgligi,C7 dcrtlin'l"' ."ideantur,rùm 'De,u iUos ma~
x.ma cum beneuo/entia llJetur , deni,!uf ,!ui fia-
ronditio''1,ûm fecura, qudm']) beata fit
forum -vira, 'l"i -veram pielatem co/unt, n.mo
pi.tatù expers f"!picari potefi ,nd"m illlel/.[,.r••
iure igitur C7 m.rito gentem liebTA!am,<J"" Jo.
la .x omnib,u narlonib,u 'DeHm JanEl è 7>enrra.
blltH' ,Afaphru appel/at abfconditos 'Dei:ne1; d;
..lU 'Paul~ ob al,am caufam clteere ..,ideluT 7>itam c11Tiffianorum in 'Dea abflonditamelft.
filiisLoch.ld eft,;noabitù,~Ammoni/i-J.
il 4
111$'(1'14
�488 E xl' LAN A T r O I N LIB.
\
Sieut Madiam & Sirare. Exmitu J'ddtlid
niramm qedeon proJligaltit c.eJis du,clblU Ore- \
bo,v- Zebo,\7 Zebee,(!J' Salma/la:'fu.c luftariaJcripta tft inilbra ludl(J~m.S'fara ' alltem,,,f
eft in eodem ltbro,dux filM copiarum Iabini re·
gÎ1 Canal/4:i''luMcopiM delellit l1aracfU, CJJ' Si
[nram 'llt,dem f,,:Simtem interemit lai:1 "xor
Cabari,labmlU "ero il~ prof/io c.efou eft.
In Endor. ]s locou erat il> ea regione, 'fUof
afl'gnata fuit trlbui JI1anafTot ,,,t fonptu", efr
;n-ltbro"l'Ii i'~fcribitur l oJile.
Faéti Cunr rter'luilinium terra:.1{.elié1i fcJ
lice/in agl'Î1 iufep"lli.
Po{sldea11lus habitacuLt Dei. Id eft,
bes, V- oppu/a HebrotoTllm.
Pone illos vt ror:UTI. Id tft, inrfabiles, (!]'
agitatos 'nflar rot.e.bac fimi[,tucltne "litur etl::
EfaiM.
Et'luxrant nomen tuum.Et potëtiam tu::
experti /Jome» t'llIm l1enerapllllt"r, (!J'folrert;
tl'~.ert1lt,'fuÎ1 /lam Jil Î1 'DeUf, 'fll/lloncs pop.d;
fu. tam acnter -vlllfea/uT.
Et cogno{eenr.Jllu'bgtnt,te
'Ife,cui
nomm domi/JÎ cOlmellit,cp"'1ut oml/l" terramt/J
fola gubemM : 'Deos aurem fuos ,elfe 'Deol jua.es 0' commmt.tios.
"r_
,,,,"m
A
n. C v M.
l' S A L.
L Je X XIII r.
n.îcribirur.quàm ardenti d.lidorio t.n.rftur D.e
uid ad.undi Ad t<mptum Dei, à quo .bdfe cog.ba.
tur propttr vim inimicorum.
y,l1or;
�489
P S A L. CV M l' A R. A P H.
y,Elor~ ad Girl,i,I, ,jiliorum Cor~,
P!almfu L X X XlIII.
V am dileél:a tabernacuJa tua domine
r"\
~exerciruum: éoncupi[cjt,& delicir
;lnima mea 111 ;ltria domini.
Cor meum,& caro mea e.xu!t;luerunt in
Deum viuum.
Etiam paffer inuenit libi domum, & hi.
rundo nidum fibi, vbi ponat pullos fuo's.
Altaria tua domine exercituü,rex meu!,
& Deus meus.
Beati <lui habItant in domo tua domine,
perpetuo laudabunr te.
Beatus vir cuiu s fortitudoin teel1:, {cmt
ta: in corde eorum,tranfeuntes vallem fietus fomem ponellt eam.
Etiam ci!1ern.1s pluwa replebit, ihut de
fortitudine in forritudlllcm, compareblt
quifgue corum apud Deum in SIOn.
Domine Deus exercicuû exaudi oratio.
nem meam, auribus pereipe Deus Iacob.
Protcétor nol1:cr arpice Deus, & refpiee
in [aclem ChrHH cui.
OEla mdior dl: dies vna in atriis cuis,
lllper milliJ.
Elcgi ad limcn mor:lri clomus Dei mei
magi s,qu1m habitare in tabernaculis peccatorum.
~a [01,& fcumm dominus Deus: gra..
H
S
�<4-90
EXP LAN A T rOI N t 1 Il.
tiam,& gloriam dabir Dominus.
Non priuabic bonis cos, qui ambubllt
in innocemia:Domille exercituul11, beatus
homo,qui [perae in ce.
EXP LAN A T 1
o.
Cëicupifcir,& de/icir anima mea in atria
clomini.ld efl'Aeftât defiderio adeundi at/lem.
r1um 'Dei.
Edam paffer.Q!!!.dam ex HebrotH 'J;te /ocjj
ita explanant,p"JTeribU1,e;r hirunclinibIU pate'
adi/us aa lemplum tHum > 0' apud a/taria tU4
nùlos fing lin t , al mlIJ; ad ta IIccedere lion li cft•
.Al~ 'Vero fic i/lterprttalur,autl '1lfid~ ill~eniHt
locum,..,bi Ulm fou pull;! quieft::t:at ego /Id ArM
,UM domine adlTc non POJJilffl,;" '1uiblu Jo/if ae.
<j1l/efto.Habet aUlem maXl/am -,imad fxprimé
ilum d'firlerium,0' dO/OTe atlimi aralia illilim.
per[efia,altaria lua 'Domi/J/? excrcilullm.
BeatÎ qui habitant. D'talas ait eJTe Jacerd.
tes,0'lmit.u''1uihlu cée'D'Km fit, in templo 'Dti '
dies,/Io[J~r'l'le ..,erJari, ':!J' laudes eillS 'luotidia.
nu IJyml/u ce/ebraTe , 1Jea/os item iudieat toS,
'j1~i OI'1l/lemjifam 'l'im, cr forl;rudilUm i/J 'Oro
J~catam puta,,!, cr proptcrea [tmper IJabem in
a/Jimo [emitM,'1uof duclml ad templum tiU1,at.
'1ue/lllldji-e'luentaTwon intermitluT/t. Hi qui.
dem iter facit/llts per locil arida, (!)' {ititntia.
qualu cft P-alluflelU1 ,i" ~l pllttOs {orlium, C9'
Iiflmllf4 114 rolugmdllm a'luam plul#iam, ~e
0/111'
�JI sA
t. C V M l' A B. A l' H.
4lH
COlt/m or/itate itille1'ü homine5 magü illcitctllr ad
fiWjlunlandam .edem 'Dew I']; -vero longitudinl
"i.e fat'ganlur,fed ob fingulartm animi alacri.
'II/elnter eunr/um m.'gù , ae magü -vigil, Janet
pmuniant ad Siol/em.Sunt mull.e alt.e e~p/au4
liollts lm", ..,erfi,"m / fld ea,quam IJ05pro1'ofuim'u ,i» 1'rimù (MUemre "irtetur arguméto l'ym
ni,r.,llùftetU1 mtntioJit inlibro I"dicum.
E xaudi orationem me:lm. Q:-a l'Tuor mi.
hi ,U)' meù ar/itum patére ad templl/m luum.
Et rerpice in facicm Chri!ti rui. A./1'icll
(in quit) "U/IU plaCido [eruum IIH!m fi~l'P"ea,...
'tm,q"em tu regem populi tll; cmf{J/Hlfli.
~:t mellOreadies vna.Opto,inquam,C)'
."otù omuibfU expelo,mi/'i {aeu/taum darjatcc.
JenJi ad ttm1'lnm tlwm , '}"olllam d'es ')1/11U j,.
IItrijs tHÙ plè ft".{ff']; atl U1 > allt'pollenrtU1 cft
ex centu am,ü: Ita'lne maltm ,go Ml lHnma domU1 'Dû nm dej]>t{JU1 ia"ere 'ju,lm cOl1lmoral'Ï
in .ed,bU4 magmfictntiftlm;j impioruTII.
~:t fbl & rcumm Dominus Dcus:Do.
m;u/# eft' fol, men/es hominum fila proj]>cro, Ul'
falutar; lumine e"TII/aram , al'gens, nutrieans,
f enfuÎuSlitl<f,M pietatH afficims , om/lthue
rorum , r::l' ignoranti.e /C/lebrtU PC!kIlS. 'Domi.
IJ/~ tft feu/um firm'flll,um > ?UO 1'iorum inno.
cmtia protel1a,ne'jue .."o/mtu rerum adlltrfa.
t'um il1iblH COllculltur , neque ."l1ù 'mprobo4
'Hm,4I+1 morli1 1 aHf diflbg/j oppugna'iollibUl
.
fang
,r.
�~9t
EXl'LANATrO IN LIB.
Fa"zitur. 'Domint4$ Pfr "berrimUl,(;7' perenn Ï4
ommum bonorum fOJls ,à quomanat ad cu/toreS
Jilos grattu,(;7' amabrlû animi calldor, "Vera [a»
E1itM,folida gloria, dulc'Jl,ma pax, "ita deni'lue beata, (;7' fompiterna. Summe omn/llm rerum pr.epotens re[for Cl' domine,beaIUl/l/e''1uJ
om"em [..am fPem in tua bonitate 0' mi!ericordia col/ocat.
AI\. G V M.
P SA L.
L X X X V.
va6cinatus,tcmpul fore,cum Dcu$ 'r vnigcnam
filium lilllm liber.bit genui hum.num afp.rrima
tyrannidc diaboli,& in terris mifrricordi. , v.riu ..
pax,&; il/friti. Aor.bunt.~i verO pr .. diélion.m hu
ius hymn; pertin ... exifrimant ad r.ditum H.bra>orum.x l!abylone,facilocoarguuntur, cum hifrori.
illi non conueniant,c:Ju~ hic pr~dicuntur.
L X X X v.
E nedixifb dom ine terram cuam ,auertilli captiuitacem Iacob.
Remi{i(H iniguitatc::m plebis tua:,operui
{li omni.l peccata eorum.
Mitig.llli omnem iram ,tuam, aucrcHli
ab ira indignatlonis tua:.
Conuene nos Deus falucaris nofter, &
auerce iram tuam anabis.
N unguid in a:tc::rnum ira{ceris nobis?aut
extendes iram [Uam àgeneratione in genc:
ratÎonem?
N 6nllC cu cOlluerfus vil1jficabis nos 1&
r1ebs tu:! lxtabitur io te?
Often
Vlélori,filiorum Coree P!almUl.
B
�~ $
A L.
CV M
l'A RAI' H.
49;
Orlende nobis Domine mi(ericordiam
tuam,& f.tlucare ruum da nobis.
Audiam,quid loquacur Dominus Deus,
quolliam loquerur pacé fuper plebem fua.
Ec fuper f.11lél.OS fuos, & nOIl reuenentur acl fiulciciam.
Vcique prope rimenrcs eum r.tlutare
ipûus, vc habicet gloria in rerra Ilofira.
Miftricordia, & vedtas obuiauerunc fihi: iufiicia & pax ofculata: fum.
Vericas de terra ofta ell:, & iurlitia cie
ca:lo profpcxir.
Eriam Dominus dabit bcnignit.atem,&
terra Iloflra dabit fruétum fuum.
l uflitia coram eo arnbulabic,& ponet in
yia gre!fus fuos.
EXP LAN AT l O.
DeneclixinJ.AdmonllÎmm alio loro,qr/If 'Ver
borum -pores tempou prderitrlm, aut /nffans,
Aut jiltu.rum ind, cant, tM ..,oces aprtel {<TlpIO!es Hebrlfos ila "lIim crY ml;onem illler fi eommumeare,."t prlf{ent;a -perl ~ el;am templu "Venims,tlut prlfterrtum figlJificallli/lou exprimanlur: 0' 'JI/If Tes eu.enmrlf prd!elin/Il,u.T, eilTrlm
rerum fmpora fi [OTmam Ipfarum "Vocu.m fYeE1o,nomJitquam prlfftTqlJe 'Vulennlur. ittl2i lIemmi miru.m ."relm debet ,Ji Tes mllJ,i1 l'of/' fifCIl/il frllura ex poIJatur ;11 Iloe Ily nl/lo ,pm TIelt
'luaJi ;am fa(fa eJTtt. J'cd IlonmrlJi inlerprelt'
LaI.
�4~4
EXPLANATIO IN
LIB.
Lar;'Ji rù-m an;mlldflErtercnt , Mm rem md:?inti'" [.el'e ob[mrhatcm parcre,l)'Hoties Imiufrno
di lorii"'idert:'/, iUosJic rOlluer/eru nt,'" proprieIM,e!l' 'V[.u L atin.e [jugu.e t,oflulabat: 'lu;!
iuterpretand, rationcm 'l''; Ie'!,,-u,,tllr ,à dc{hl,
e!l' eruduil iure laudan/llr. Verùm ad ;p[~m ."er
borumexplanotionem 1>enramU!.
Benedlxl/1i Dominetcrram tuam.ld tfr,
popldum tuu·m d,ui.,iJ, 0' c.elefijbui do"ù afft·
cies, citm è c.tlomirerj~ 'lIlligenam filtum rUl/m,
JJoc ild euenijJe,,,t IIIC profdi[fllm cfr ,gratu/a.
,"r diuU11'aultu wrbil ;,J epiflol.ad EJ>/1ef.
{cril'tIf, 'Bened,é/tu 'Delli 6' pater 'Dom;,,; '10fhi 1 E S v Clm f1;,ljlli benet/,xit nos om"i bene.
d,nione in c.t1efl,h,u,i» (I"ifio.
AuertiO:i captillitatem Tacob.I,1 cfr popu.
l,lm tllllm à feruitutediaboli: 0' pereati, Cf)' mor
tù erip;es. ']U4 de re Jic Zacl.ar;M pater IOflll/lÏ4
.11apllfloC ;»illo puld,err;moTlymlto ''1UfI'I1 ce.
c;ml 1.eI:és.'Deum lam eXP'I"i,'jllod l,je proed,c;.
,ur,71meJ,l1U1(;nqllit)'D ominU1 'D~ lfraël,
quia 'ViJita'4it, Cf)' fecit redemptignem J'iP/,j" [1Id!,
Cf)' erex;! COrnt4 fall/lù /lob., '" domo 'Dal/id!,,,e
yi fui. Sicur IOClitUI efr l'eros [allfforum, ']ui. À
J'.tcllio [unt, Prop/'ctarl/m foorum fore ~t fcTuarem",r a6 ;/Jimicu IJoffr~ J (JI' cie man", ommit-,
'lui oderulJt /lOS.
RcmHirti iniquit:ltern p(ebis tua:!. ldrfr,
ilJ.j co/Ulouaoi1 art/nia peccata,fimuia/1i lES V 9
',ù
Chr;
�p! AL. CV M pAR. A P R.
49T
eT,T,fllU iUa fi,o pUTift,mo f~ nguine expiar;t.
1/incdlmlap"ddl/<um L'jcam, Et"ocabù 110.
men titillE S V M, Û enim fa/u,~m [aciet popu.
lum f ..'1 m à pewllû fuû.
Mitiga{Homnem iram tuam.Hoceft,r~
tonciliabû /e f,omin",m generi ,mi mulra jam ['.fCltla grlll~ifmlè ITtftlU,atq; in[enflU es. Q.!lomo~
do a"tem fa[fa fil f'd!C reconoba/io, docer di,/IU
l1"lfllU /IÙ "erl,ù il, epifrol.']uam fcrilnt "d 1(0manOI, Commend4t autem fuam rf1flritatem
tTga /los1)eul,cp,,'od ,ùm adhuc rJfemUf peccaro
res ,CfmslUf pro nol,;~ m~TlulU eft,m"I,. ig,/ur
Inagù /lJ,ff,jicati nue j'àl/guine IfjilU feTuablm,~r
pereHm aù ira:nam ji/ùm inimlri effemlU, rerociltati [If;mur 'Deo l'cr morlem fi/if e;u1, muho
magiHeconei/;a/ifemab;mlfr per "itamip(rur.
Conucrrc nos. Ha[fenUfd"ûna prd!d,[fio,
"If'IC 'l'aleS J.w{ftu nomine toti,u populi precatlll',"l>t qI/oC T)eum fa[f"TUIn erre, in ji,periOT/bUl
'l'crjibur prM,xil,ca 1)eUfmaturet perficcre:T"
(In'fltir ) ex crûru ,,,,[ericDrdi,, pendet oml/;um
{allU, conuerlementrs, (9' "ofrm/alts lIoslrll4,
tldtt,ad1uem nemo fPonte fl/aporrf conutrtere: fic H,eremia1, conuerte me, (9'co/Suerrar,
'lui a tll 'DominUf me,~us;poff'Ju';jJn clI;m conuer Ii fi. me, eg; pamiteul;am, (J7 pofl2ulfm 0frmd,ffj mi/Ji, percufti femur mtum J confufUl
[um,11!/' embu;.
N6nne tU couer[us viuificabis nos/Nonu~tu.
�496
Ji JC l' LAN A TI 0
1N
LIB.
netu,inquit,TtcOnci/iallwvitam nobi-l {alutém1;
clOllabï.?Hcc interrogam{; formula ")J'''' afJ~e,
ranel,l,ahel,")Jt eti~m i" 'Pfalmo 139,Nom,e
orler",,' te 'Domine,oelio 'Mbui, Cl' comra ",imicos tl/aS iM excanrlui ? ~idl1utem I,oc ")JÎllifi'fl"el~ ")Jerba Îllttaïgat -vatel (a'J[hu, explicat
hoc modo d/UIU 'PaullU i" epiRola ad EpheJcripla, 'DeUf, 'J,Ii d,ues eft in miforicoTd,a propleT
mullam clMritalem fuam,qua d,lexit nos, etia,."
,ùm eJf"mUf morl,~i peT deilEfa, comliulficauit
nos -vnà cum ClmJ:o(peT gratitlm tft;. ferul1ti)
Jim{;/~; mm eo re(.,[rill1uit:C1' fimul cum ta [eJere fecit mler r~1 fies in ellY/fia 1 ES V.
Onende nobls Domine mifericordiam
tuam. oftelllleTt mrflTicordiam in literH fanElH, eft ;Uam Ir/buere: Jic el'Utl1 'PaulUf ait in
EI/itge/io paufieri iuffitiam 'Dei, cùm d,cerne
Jn,lllam EuangdtHm ar/lp/eEtenlibUf impartiri,
Audi.1m ,guid !oguatur Dominus Deus.
7I'atês fanEf'1l pnft p,am l'TI caliouem al~res animi atlentlu arll"btt ad orncuium 'Dû : 'lu'f'!U"
,nim p,.ra,C!I" caSta mtllte precatur ,fi"t dubio
refPonJilm,Cl' illud 'luielem gral'Fim"m, ftrt à
Hiritu 'Dei.
~oniam )oguetur pacem fuper plebem
fuam.[.{eft, promilletp.ccem,f.!/' omnia profPera,<9' [ecunela ~op,,/o (llo.Eam ,.e,~ l'MtJignificat''1uam c~J,tes pr~dlCa"eru'Jt , cùm »aftentt
elmfl. canerent, gloria in altifltmÏ1 'DtO, VJ'
il) le,
'1".
�P sA L.
cv M pAR. A PH.
.oj.9l('
In'Urra pax, l,omilliblU bona -voluntM. H'HI(
optl///p/mum parü nuncium portea nU/lc;arlm,
..Apolloli loto terrarum orbe: de 'lu/bU! E[aiM•
.{0àm fPeClofi pedes E,w.geL.Zantiu,mpacem,
EuangeL.Zantium bona! Qf/am -ver~ pacémmriaTunt ,diuUf 'PaulU! r/~ memora/,ilibU! -verbù
txponit,'DetM reronci/lauit nos fibj per r E S v M
C/mffum,dedlt'l; noh~ mimfterlIIm reciJc'/,ationù,'Juando'Juidem 'DtU! erat in cI/yi{lo muncl,~
reconc,zians fibi , non imput,ms eù peccata fua.
(9' pofuit;/I nobù fermonem recolwltationÙ.lta'lue /lomine clmffi legatione Jungim,.r, tit'luam
'Deo -vos ob[ecrante per nos,rogamU! pro ci, rifto,reconciliamini '1iIeo:cùm erûm''Jui non nouit
peccatt.m,pro /lobù perealum fccit, -vt /lOS eJfree"emur ;ufhtia 'Dei in ipJo, H d!C 'Jllidem 7Jlmcia"unt Apoffo/i omninns terrarum orù,[e.l nM 0nmes torum 'Vcrbü fi [/em f,abuerîtt: EfallU mim
fub ip,{orum ptrJona 10'l/~ens ait, 'Domine 'JIIH
creJtdlr flrmonUllU noffrl;? prop/erea -vatts ait..
loquewr pncem {t'per plebem [uam,O' [uper [all{la! fuos: inttll/gells , l/ac cŒ/effi pace -vIuTo,
tantu>mmodo I,omines fan[fos,cr populum 'Dei,
id fft, iaos 'lui -verjJatem Euangel~ ttpproban'es ea TC 'Deo <I,arl', cr [anO, fiunl : 'Jutmacl.
modHm chriftum ait apl/,d I04/1nem,'Pater{,m_
fl'ifora tOI per 'Yeri/atem mam, flrmo tulU -verj.
'Mefl'. NI/ni quod fU/li'l7Jgit"" ,0' /Ion reuer'mt.. r adfrlllwj/tm,idfigntficat,eos, 'lui EUIITll
�~98
EX!' LAN A T rOI N
t r JI.
!e/;",,,, 7ert ampleallnt.r ,jJ>irill/ cf",fi i afft"o
'OS alUrlue Ammum à 71t~S • r:r m(allis ".picl~
raliblU, {'r mull.lm (al",tem clice7t human<c f.Jpi en tl<c,qrl4m cl;'HI~ 'Paulr41 tt!Jeuerll! ftuh";a,,,
fffe ~ p"cI 'De" ru,
Vtique prope rjmente~ eum (alurare
jp!ius. 'Pr.tff. eJl'. in9uil , '])om;1II14 aux,zig fUt
~s .'1<+i ... ermt,.r ,Il:)' (ol"nt J.mD'flmum "",,,,en
ipfius.ita'l14e ,/le m1'rotl1l4 cal'I17"'a!u 1I0fir"
è ,<fIl> millet allI/os ""eran,los filiuru foum , 'l"
1Ii17"anrlo gloria/ur, firnI/1,gloria".. 'De; iucole-"e ter,am "offram,{ë'lue 7idmdttm .r",lu mor1al/l~m ",.ebere, i.Y cum CUI/In" nost'" f"lndtarrflimè -..erjâr;.//oc AlIIem perf.aum tn~ ,p,,,d/cal.{muf lo:mnes h.s .."c;" ... rbum caro. [4fi"m tfr • f!9' llab,tauit inter nos, 0' 'lIld,mlH
,'{loriam eills ,gloriam ')Ie/illi ')In igC/I'ti à palTI'..
r1e"um graria,{;7' -..er;t",te,
Mift:ricordia, & vedras obuÎauerur ûbi.
Sari-<"e,jJ>icuum eft;".1tem illllOc -...r[.. , Il:)' , .
'3.'fui pr.ximt Je'1uirur ,cle te ["/l,ra tan'luant
Je pr.tUr/la 1.'fut.Sig",ftca, a.,em /1" d'g""-..eT{,or~m ft.~"fH. etU ..irllfUS, 'fllarum
tIIwt;o/.em faClt • ""er fe rOnlu n{/ tU fOTt b",eficio Clmf1i. per '}utm m;j(Titnr.lio1m con[emt.
fo#7lU1 à 'DtQ,r:r cQgniliollfm -,t,itaIH,icll"''fue
nos t ..f1os Teddl/l,t ,;t 1nil/fi " • {;7' 'DI'. rcconCÎ_
/1" .. " • arque- ila ;ufi,lia ,{'r p.1X int., ft ofcu-
tlp,m"
~tlCfullt; lroptert~
jiluitmgilur • 'l'erÎlatem
tilt:
,."4
�Il S A L. CV M l'A 1\. A l' H.
+99
ttrra orituram,irl ef,mortalts Euangtlium, ~
')1tram religio/lem ampltxatt~'os, 0' iJ.f1iijam
èr~lo pTofpeélu,ram,l,oe eft, 'De.. ". ,llos in graliam Tuep/urum ,0' 11rra iu,fI,tia dellaturu,m :
j"Hltlam llllm r~leHem .."ora"t iuf/Hiam fi.
dri ,pcr qI/am 'DeUlI/omin/bUi/lon fo/um omma
p,ecala eondollat fer! ctiam fi.um f}iritum fan.
{lum 'mpartit ..r . eohue fibi filios adoptat, Ul'
ptomptos,tllacres .ac parallf,mos a/lomllia -vit·
IHhmofJicia rtdl,t.
Edam DOllllnusdabic benignic.lccm.ltl
tft,humanog ener; benig"è farier, O'lerra 110fra,'flliC adlme fmlû ,inculta, at']ue Iloyric(4
fUll at, .."betrim:t fill, 4e feraClfima, 'luem 1Ie·
F~{fum /atl+rll fit,expliral ji.l>iungl ilS, lurli.
"4m roram 'Deoatllbu/Muram,hor ef folid"m,
(.?' germanam Il.J1,t;am in amm Û I/;orta/'urn
/pinlu elmHi rmol/aIÛ, (:J' etltcultu reg'MIuram : ftmp,r .uim Illorum or..lû obl$erfabilur
7)eu1,.:7 fi.mm.: {tmptrd,Iigentia eal/thunr,lfl
.. berrtlll à "1:1 plelalis,']l/': d~ell in e~ll/m.
AllGVM.
PSAL.
l.xxxvr.
ra
Prtcatur hoc {uaui(,imo c.un)!"e Drü, vt Cc tuutur ab Inlj.~hi.s UlImÎcorllm,& animum {iHlln amorl
VlttlltlS.& pietat., accr ncl~e fimülque prtl!clicae po.
cencI4m,& mJferi.;ord lam cju, ..
Oralio 'DaU/dû.1'fl,lm.u
LXX
l(
VI.
Nchoa Domine ;lurcm [uam , & eX;ludi
me.quoniam inol's,& l'auper fum ego.
1
l
2.
�fOO
EXP LAN A T 10
IN
LIli.
Cufiodi an imam mcam, quoniam fanaus fum , raluum fae fcruum tuum Deus
meus fperantem in te.
MitÏ!rere mei Domine quonia ad te damabo rora die, la:rifica animam [erui cui,
quonia ad te Domine anima meam leua,u i.
~lIiam tu 'Domine benignus, & mitis, & mulra: mifericordia: omnibus iouo_
cantibus te.
Auribus pereipe Domineorationé me5,
& iorer.d e voci deprecltionis mca:.
In die tribulatJoni s me a: clamaui ad tcr,
quia exaudifli me.
Non eft Gmtlis tui in Diis Domine, &
non eft fecundùm opt:ra tua.
Omnes gentes, quafcunque feeini , venient & adorabunt coram te Domine ,&
glorificabunt nOiTlen ruum.
QE.olliam magllus es tu, & faciens mirabili a,tu cs Deus folus.
Docc me Domine vi am ruam, & ingrediar in veritare rua: voi cor meum • vc ri.
meat nomen tuum.
Conl1 rcbo r tihi Domine Deus meus in
torocorde meo, & glorificabo lIorné tuul,n
in :rrernum.
~Î:l mifcricordia tua magna cil: Cuper
me, & eruifii anirnarn me:lID Cl( inferoo
inferiori.
Deus
�l'SALo
CVM
l'ARAl'H.
501
Deus iniqui infurrexerum aduerfum
lne, & eongrcgatio potentium qu:dierullt
animam meam, & non propo[uerunt te i.
conrpeau {uo.
Et tu Domine Deus mircr.ltor, & mire.
ricors,tardus ad ir.ltn, & multœ mi[ericordiœ,& veritatis.
Refpice in me , & mircrere mei ,da forti_
tudinem cuam [cruo ruo, & [aluum fae filium .1nciJlœ tua:.
Fae meeum lignum in bonum , vt vi.
deant, qui oderul1t me, & eonfund;!ntllt
quoniam tU Domine adjuua!ti me, & eonfolams es me.
l!
x l' LAN AT 1 O.
Inclina Domine allrem tuam. Aures.;»'1~it.atUntM adlnbe acl precarionem meam ,0'
fer opem [upl'lici mifericordi.e tft.e > '1uon;am il).
ops conjilQ,(!7' omm humano pr.tjiclio deHitut!u
ru.m ego/lÎltre qu.efo "Vitam meam''luia p,etati,
e!l' ;nnocenzi.e cl,ditl#[um;incolumem [erua famulum /uum.cuil# 071111" fPes niti/uT benignit4.
te tua.
NOD efl:(imilis cui in Diis.rd eft,nemo.cl,
~s.'lu.1)Q nom;/lan/s~r:tecum cft comparalu/IM,
neq; pot8ft 'luifPiam imitaTl opera tua. 'l'Mmob.
rem futurum efttandem. -", oml~8sgenles te [o.
Iù.m ,olant replldiata[uperffitione,e!l' àcl/Tiff.
/Id nram pltla/lm cr religionem perducantlW.
l
3
�50t
!;"{
t> LAN A T t 0
rN
L
n.
'Et ingrediarin veritatetua.Hanc fontm.ia", explrcauimm in exp/anatione 'Pfa/.1.6.
" Vni cor meumYtfcdicttal}fté1a omni aUa
• (ogitaltone cr ftudio,te "num amem, cr co/am,
er in omnlbm TeblU lIibil lIiji tt ."num TrJPi.
ciam.
Et eruiflianimam meam ex inferoo inferiori. Id efr,'''grau'rJ?imu peTiculi1, Cl' mor-
ee cerl'a,Cl' manifefta.
Et f.lluum fac /ilium ~nciIl~ tua-. Sig/Ji.
,[eNt: P4's, cr rt/,ginfis parenl,blU orlul1'l
eIP,11el pOIHU tiltaggerat [eruitutem, n4m ji/,,"
anc/Il./! "ema eft.
Fac mecum fignum. Ede, in,!u;t, illur1r~
ali'l"odfignum tult rrga me beneuoltIJti<f!.",t ..,el
;tl/t;!1ici me; faur; cog4l1lur 1 me I,bi ")aTlfti.
fical
mumefJe.
A R G V M. P $ A t. L X Je: X V r r.
C.lebr.t Hi.roCo1 ymo,& ccct.li.rn Chri{li,qua",
J,,,,,, vrb, ligninc&e, fimulque pr",didt, v.rom r<li_
gion.m toto <errarum orbe prop.gand.m.
Fd/orum Corlt 'Pfal.Callllll L X x Je VI r.
Vnclamcnra dus in monribus fallélü,
diligit Domi nus portas Sion {uper 0..
mnia tahernacula Jacob.
Gloriofa diéh Cunt de te ciuitas Dei.
Memor cro Raao , & Babylonis cum
fcicntibus me.
Ecce P.ll;cfiin.1 , & Tyru! t & populus
F
Ac:
�li S :A LM. C V M PAR. A l' H.
f03
A-ethiopum, iIle natusdt Ibi.
Et de Sion dlceruc,homo,& homo natus
ell: in ea,& ipfe fundauit cam ahlfsimus.
Doml11us numerablt fcnbédo populos,
iUe narus cibbi.
Et camores licur tibicincs, omnes fcatu
rigines mea: in te.
E x i' LAN.A T 1 O.
l1ic "J'nmlu-arlmoJum O.'fcUTIU rft, "e'lut
rgo qutC'l/lam /,,, beo, 'lU or/ pTO c~'o POUIU"
9."oam 1,:HCO "[cI+,Îrull /ucc a/I'lliam Illl,,'ur~m.
1I.... /t'lullm 'jhgltur,I't tllm txp/an.tiol1t m,'l".e
probabi/loT,c;r m"su COIJ[mlanea pietatt 'Vldea.
'M, arillibtam , magnam graliam IJab"rmu ,ji
melrora docllmt.
Fundamenta cius in mont ibus f.,nélis.
'Pofita fUlffe fireroJolyma i" col/Ibm conftat (X
'"f/oria faera, a-r/,ftripriondofeplll ln "br.t).
de bello lur/alco:{er/et,am eu/cfta Clmftl, ']IMm
ciu;ta4 I,.e, fignificab""fundalil eft it~ trfcl,m
montrbl/f, qualtntll {ct/ICt! rI,i ortum ',"buit.
Diligir Dominus. Erat '1uirlem ludora.,,·
niueria 'Deo confecTata,fed rUe Riero[nlyma ttt·
leruomlIIour locù IO/ll,è pT4!t/lltrat .[,c:':"''1;,'Vt
q"u
ibi domjcilium rfftt amphplmi [acerr/v/l1' 1;!1' TCgiord,g/litalù:fed rft4! rtrullI [lItf1rarum -rmbr.e
erant ,corp~ a"'t~m C"rifti qlli Tf3l,O farerdos
.1 'DtO confl,tut~ efr F-Jierofolymorum cotleftium, id tjt, teeltji.t fanEltt, 'DelY dzlizil iHpn
l 4-
�104- • X l' LAN A T 1 0 l N L t 11.
fmn;a tahernaeulalaeob,icl
e"',
lon·,è
,
l'
<> c/Mriorern
hab et. eam quam "n~flal7l habueTlt 1mi/ltTfarn
bnagogam 7rrofts.
Glorio[a d1Era [unt de te ciuitlS Dei,
Pr.eclara,in'lu,t,C;l' gloY/o[a de te "",iCtnanlur
~omjnes [al/Eh,filtret teml'U1 fore, cùm 'DeIU
Intra mO/ilia lua fefe 1>idendum morta//bUA l'rtebeb,t,O' mm cÎU/blu IUU eOlliur.éllft.mè 'VerJab'
tur''1 uàm ,,"0 gloriofa,.U.. ffyia, C!J' magnifie"
l'roed,{fa finI ab e{dem ""mb,u de mlefta chr;fti,qud! flnrjtu 'Dei regwl-r e7 gubmMtur, at'1'
(lheam caufam ciuirM 'Del ,cr Hieruflldem c.elepu nom;naT/ fo/et, ntmo Irlerarum dlll;narum
ftud.of,u tft, 'lui ne[nar. lUJ.d cerlè illler (4ttra
pr.ed.xerunl,'pfam ommblU lerrarum oril fi/ioJ
l'arllllrl:m'(l'~i fi/q 'De; Ilominaren,uT, e7-[{tlll, quem parfum celehrallt -,"ftc.~l. , 'lui ft'luunlur :rù,m mim ai',memoT ero 1(aab,C!)' JJa
by/onu,'Deum 'pfi~m j/lducillo'1uenlem,4c poili,
teTltem,Je ./legyplios,eY :BabY/allias. rtJ1' (.eteTM
lJal/Olles ad eccieftam fuam aggre~atfWum:'1ua
rum /Jat/omlm ,,;debatfW oblmu,cum /aM paleret"r ln m"x;mil erraTum len~bril -verfay;'. ftel
pofful7IlU 'Vertere hlll" ..,orftmlum etiam IIclMte
modum ,Faciam memilliffe 1I..aab,(;7 l1abyiouÏf
'OS,,!UI noueru/lt me.~u.e "erba tllmm eal/aem
[meenl.am cOlllinent: figurficat eniYII Je rmff.. rum .ApoffoloS.'11~jeM gCllles ad ;ml'ura,rtJ1' lm
t;a [Ur,rlf,llOne ,raduçant ad çalf'J/imum fut
nHm;,.
�l' S AL M.
CV M
l'A R A l' H.
fOr
numinù cultum, plenifltmâm2: [ana,tatu reli.
gionem. Q.!,'od 'lIero fanalff "ates fubllmgit,llle /M/lff efr ibi : 'lIidetu,T indü:are, omnef gmtes
JpJe 'Oh'unat~r"l CHm e((l(jia liler0folymu infraula, troplerea ']Ilia inJig'lu lile ab omnib.u
P~f expeaatlU, in~s lom orltUTIff [u:'mIJluretnu,m In/t/mu fil: qu,/bUi de rebUi explicatum
'ft i,~ e",planal'ou, 'Pfalmi 2,.;la']ue or/lU c/,ri.fr' [e:","VI '1IMmp"~rim, 0' Hierofolymis,O' ed1teru omniblff jn loeu /Jafceren!ur IX femme ImmOTlalj, 'l'I lIit djlllff 'Petr,,,, per 'l'erbum 'De;
."iuenIH,O' manentu in .eternum.Hoc jignrjicat,
,ù,m ail,0' de Sion dlee/ur homo, 0' bomo nafU6 efr m ta. Sionu auum Mm;'1e in!eUigi in IL
lerù fm,au non 'lIrbem Iud,forum modo, fecl
eliam eecieJiam clmSli.nolifllmum efromnibUl.
ila']lIe ']u'odadd't,pf..m S'O/Je,,' li 'Deo funrtatam eJfe, Id mtelhgi 'l'uft, 'lliocl pof/ea res ipra
docuit .Eccleftam C"rif/inolt art'fieto IJommum,
fell [apientia 'Dei eonf/itutameffe,C9' propurea
perpelllà perman[uram, ne']",e 'lIelustat. deleri,
aut 'l'lia hostmm opp/lgnetliolle opprim; poJfe,
'l'lod ..,truln<jueelegamer expre!?" apud Jr1at·
thd1/lm ipfe cl",ffUl,eùm d/Ceret~fed!drjica,u,mm
ecclejimn f"am:lle'l'u porlM j,.feTorum ad tam
eutTtendam 'l'im 'lIUam IJabi'II>TM. tAt eù,mai.
D'iffet,ecciejiam f~ClmrtlJ?m4m fore,Q' [obolem
fuam toto terrarum orbe propag41",ram> rea?
f"bill/l~t) 1)QminU1 nltmcr4!n~ jcribenJopo!,..
l r
�roll'
E X T' LAN A T l o t N
L Tl!.
l~s, id eft rmnfeb,t (Imites, 'iui nati fueri,;t j"
S,one, i.!J' ItOff/ma eorum fe T,be, ,q'u wpu d!alÏ$
f aifiS 'nqs rellgiolti fa nU", adb4{('t'/I1/ ,fi.'{/IIficat autem ('oc dICem{, modo, 'Deum on nium,
quil un'}ul ertll1t-"erÎ CIJrlu,ani, fumm tlm ra·
tiollem 'Jal ituf'um. <julllella m I,.e( trallflatio
fump'Cl ..",JelHr à rege, 'lui confiT/lMt exerri.
fum.nlque {'rofd/ll aliud eft ec üfia Jal/nOTUm,
niji exeTâlul ex "omlU,b,t<' om ... ,,", ordll/urn,<:;7'
nat,ollumcomparatlU, <j"' d. re CimHo conlinentia btlla guit (um tn·inc,p,blU,CJ' reflorlb'li
tenelJrarum "'I II! l)lf'lU : 'i'M Je rediu,jU 'PaullU
ftit. d,glUft.ma fmll/l ",d Ephejios.Et 'luomam
ortUf clmrti tantaTum Terum OT/go, (!)' callfa
txtrtlt,{>ropterea Tepltltum eft.,llenalUl tft ibi.
11' fine l1Jmni ,teTlim orationem couertit ad Si,nem prom ,/Wll, calltoTt S!imi/ifer atque tlbici.
nes omne ji4Um ft'U{iM1J ,01/0catllfoS ad celebTa,
dM laudes 'pjim , 'jullm 'DelU tam elJaram, accep/amque I,abet. Q..uill'lÎam,tn'ju,', qllie'luitl
carmmÎj .."ma ingtnq mei proft/deTitold '30 0tnne tlhi coureero (!)' dICo. 51mtle 'ft l/lud POëloC
Latitli,$ed lamen exiguo 'iuor/cunque I!X peflore ri,,1 Plllxeril)Joepatri,f[eruiat omtJe me.e•
.A R G V.
P SA L.
L X X X v Il 1.
PCdmusoll: pl.nu •• ff.lHbus,8c qu . ..Il.,quo nar-
r.tellamicaces ruas acerbif.imll,& mJfcricordiam
JJomini implorar.
Camieum Pfalmi, filiorum Cor", J'iElor;
J
�1> S AtM. CV M 1> A. RAI' H.
r07
.rl .7Il1l/lelat// propteT afjli{/ione, tTurlttio
Ema/J eZrait6.'PfalmUf L Je X X VIII.
D
Omine Deus falutis mea::,in die cla. maui & noéh: coram te.
Intret in cOClfpefrum tuum orario mea.
inclina aurem tuam ad preeem me;tm.
~a replera dl: malis anima mea,& vita mea inferno appropinguauit.
Aefhmatus rum eum defeendenribus in
foueam,faél:us fum /icurhomo fine fonirudinc,inter monuos liber.
Siem vulnerati dormiétcs in fepulcbris,
CJuorum nulla amplius fuperefl: memoria.
& ipii.i manu tua abfeJfsi funt.
Pofui(l:i me in l;teu inferiori, inlocis tenebroiis,& profundis.
Super meconfirmatus el\- furor tuus,&
omnes Iluétus ClIOS illduxifii fuper me.
Longè fecilH notos meos à me pofuiili
me abomin.uioncm Ipiis.
Claufus (um,& egrcdi nOll po{fum, oeu.
li mci languerunt pra! aflliél:ione.
Clamaui ad te Domine, [Ota die expan.
di ad te m:lnus meas.
Nunguid mortuis facies mirabilia? aut
morCllI rerurgent eX confitebunrur tibi?
Nunquld narrabit aliguis in fepulehro
mifericordiam tuam,& veritatem tuam in
perditionel
NuolJ
�ro8
F. Xl' LAN AT l O I N
LIB.
Nunquid cognorcenrur in rem'bris mirabilia rua, & iultitia tua in terra obliuiollisl
Etego ad te Domine clamaui,& mane
or:H1o mea prreueniet te.
V t quid Domine repellis animam me:i!
auertis faciem ruam l me?
Affliétus lûm ego,& expiranti {imilis:ab
adoleilentia euh rerrores tuos,trepidaui.
Super metranfierum irxtux,&: terrores
tui opprelferul1t me.
CircundederuDt meucut aqua, tota die
circundederunr me {imul.
Elongalh .1 me amicum, & proximum
&. notos meos in renebris poflÙlli.
l x PLA NAT J O.
InCcriptio indicat, (m,armm datum [lIi!t
ad canmdum orclini cantorum, 'lui à Cora 1"0gnati erant,colxlitum autem ab Hemant, 'luem
{umma [ap;tlJlia pr4d;wmJiH/Je, ftriptHm efr
in lIb·3. 'R..egt~m.
Domine Deus f.,!uri s mex. 1'recat;o tft
" om;lIù,'l"i in fommal anguJttM ac/duéfU1, CI'
110rribill ca/aTmtarlfm temperlatt iaéltllU1,niltü
a/Illd cernÎt nift mortem, at'll/e inferos : 'luippe
qui non homines [o/ù,m,{ed eriam Ip{um 'Deum
g-rautflim ~ iratum, atque inferlum exper;tur:
ad 'llfem ramen CMfl/git tan'luam ad portum,
Cl' III "lfIxima omn;lI-m Terum deil'eralione, {alu'"
�)lSALM.
CVM l'All.Al'H.
509
lutH flld! '!pem uponit in eO,'fuem jibi wifèt inj
micurn. Hoc nemo mortalium [ua '!ponte facere
/,ot'JI",fod '!pirituuiUf,'lui percutit,[upplicat pro
percuJJo gemitJoUf iuenarrab,ilbUf , ", in'1u'l
aiu,u 'Paultu.
Ael1imatus (Üm cum deCcendenubus in
foueam. Id eJl", adnumeror ~s ''Iuomm cadauera demitttmtur in Jepulchrllm.
Inter moreuos liber. ErMji,in'luit,ijs Jimj.l",'l'li ;<tm flmt ad morlllOs agzregati, C!J' liber}
ab ijs rebtu,'lu.e pertiuent ad I;a"c 1I,tam.
poruif1i me in Jaeu. HH allegorijs exaggerat magnrtrldi,Jem calamitatum [ua,um.
Claufus Cum. Iam, in'fuit, cirmm"ent~
fum .trum~u ;'1Io[ertandu,ne'Irle 'VI/a datur eua,
Jendr fam/lM.
N uoquid morwis: oflendit adgloriii 'Dei
p,ertlnere;l>t /Jomill's /''1,(;7 rehgioJi dtu 1Iltfallt.
In terra obliuiollis. Sep,,/clml-m, 'l,~l inferas appfIlIJt terram obirrrionu''luoniam mortuorum memoria cüo interit,
Notas meos ln ccnebris poruifii. Id -ft.
tan'luam tenehru obdl/{fos ab omlu meu remoIlIfh. Hic 'P[almU1-'ald, lIotabtlu ,JI", 'luoniam
fallU ex omm/JI'" ~ prm;'/,Io "[-l"t ad jinem,"ijl
la interpoJita '!pIT/tUf cdfolat,one, pit/HU ef/' 'lut'
';elarum,marorif,CJ'lu{fIff,[ed ,Ilardm prlmif;n
10 d,g"unl obfèruatione e{t''1".od .."r fanEI u< tll'l
,il rmt/II t/lluerJaTum ..,,,du obrutu~ , 'Deo rt/men
�rIO
! X PLA NAT r O I N
L llf.
mm fidere n~ intermittil:fed 'lOlO magù ,Ile quk
'Ju;e! conJolationcm in fe l14bet,affti{f,o eripit,~
'lujc'luid tlolorem auget, aecumlliat, ';oc tnagH
ipfe no{fel ,Cl' dies nomtn ill/m J..pp/icjt" in/I(I
cat,O' mali, omr.ibm "prgentern a.(?,e!l/ù prcdblU -.rgct,I,e'lue in furnma deJPe,atione {{eJPtrat: ex 'lOlO jnteU'gitur, 'Dmm ne tum '1,ûd('"
pios e!ere/j"'luere, ,ùm ipfi e!ere/j{fj,;;;r proie{f;
jibi .,ie!entur abillo''lui Juosg1'a .. iPimè fo/et afjl'gere,.,t e<lro exting,Mt,w,JPiritH1 "PIIIM.
ARG.
PSAL.
lX X XIX.
Pr.. dicat pot.ntiam, & benignitat.m Dri org.
{uos : d,inde commrmorat promiJfa illiu, pr",dau.
Dauidi poller'(que .iu. f.l!.: poflftmo 'lu<ritur
Deum, qua fi oblirum forum promtJforum, vrbem
{anéhm impiis eu.rrendam tradicliJfc,r<gi<lmqu. po
trlhttm Cubl.ram, & popu :um ipfum in maximu
~i[eriu incid,Jf••
ETUII'lio Etf,am Ez;ailJt,
Pfa/mlU L X X l( 1 X.
1fericordias Domini in ôtternu can.
rabo.
In generJrionem, & generalionem an-
M
numiabo veriratem rllam ore meo.
~niam dixi in :u ernum mifericor_
dia xuific:tbicur ,in cxlis ipfis fbbilies vcri.
racem cuam.
Pepil?,i fa:dus cnm eleé\ o meo, iuraui
D.lliid tento meo ,vfqlJeill itcernum flabi-
Ham fcmen tuum.
�PSALM. CVM l'ARAl'F!.
1PI
Et a:dificabo in generationern, & gene-.
radon<!m {oliurn tuum.
Confitc:buntur exIl mirabilia tua Do-tnine,& veriratem wam in eccl.elia fanttarum.
Quoniam ~ujs in ca-Io xquabitur Do-mino?quis fimilis erit Domino inter filio$
Dcorum.
Deus maximè tremendus in conGlio f.1n
ttorum. terribilis ruper omlles, qui ln ciro
cuitu eius {Unt.
Domine Deu~ cxcrciruum, quis limilis
rihi in potenti:L Ô Domine? ver iras. tua in
cdrcuitu ClIO.
1
Tu dominaris {uperhix maris,cùm attal
lit fluttus ruos,tu compefcis cos.
Tu confr('gj{l~ lic~t vulnerawm fuper-
bum,in brachiOvlftuClS tux dirperfi(U inimICas tuos.
Tui funt ca:!i ,& tua ell: terra, orbrm ter_
rx,& plenirudinem dus tu funda!l:i, aquilOIl~ I11,& mcddiem tu crel!l:i.
Thabor, & Hermon in nomine tuo e~·
uItabunr brachium rllum m porentia.
l nuiéh
Ill:tnuç rua,ru limis efi dexre.
ra cua,iulliri.l,& 1udicium habiraculum [0Iij tui..
.
.
~
Mi{enconha & vcmaç prxcenunt facie
en
tua: bcatus pO!,UIU.5, <J,ü['it iubilatiOllcm.
.
.
DOll~
�ru
EXPLANATIO
IN
LIll.
Domine in lumine vultus cui amou!abunt,& in nomine tuo exulcabunt tota die,
& in iufiiti:1 tua exaltabuntur.
~oniam gloria fortitudinis eorum cu
es, & pro tua benigmtace exaltabis cornU
nolhnm.
~ia Domini eft c1ypeus noCter,& (.1néli 1fraël rex n alter.
Tune locutuses in vilione r.ln&is cuis,&:
dixifli, po[ui adiuwrium fuper potente, &:
exaltaui eleél:um de pl ebe mea.
lnueni Dauid feruum meum, olco [anao men vllxi cum.
Manus eaim mea lirma erit eum eo, &
brachium mcum roborabic eum.
Non opprimet ininlicus t!UI11, & filitis
ini<]uitatis non afRiget cum.
Et concidam à f.leie dus inimicos eiu~,
& odientes eum perdam.
Et vcricas mea,& mi[ericordia mea cum
ipfo,& nominemeoexaltabitureorou eius.
Et ponam in mari manum eius, & in Ru
minibus dexteram eiu~.
lp[e inuoea t me , pater meus es tu,
Deus meus,&: , aiutor falutis mea:.
Et ego primogenitum pOil am illum,excelfum pra: regi6us terra:.
In a:cernum {eruabo illi mi{ericordiam
meam,& fa:dus meum fidele ipfi.
Erpo
\
\
�PS AL. CVM PARA PH.
P3
Et ponam in fxculum fa:culi {emé eius,
& throLlum eius fieut clies cœIi.
Si autédereliquerindilij eius Ieoé mel,
& in iudieijs meis nOI1 ambul:tilcrj~t,
Si iuftitias meas profaI1Jucrint,& mandata mea non euftodicrint,
ViGraho in virgainhuitates eorum, &
in verberibus peeeata eorum.
Miferieordiii aurem mel no difpergam
ab eo, neque faIt:1m redclam verÏtaté me5.
Neque prof.mabo fo::dus meum,& qUa!
proeedllnt de labiis mcis,lIon murabo.
Semel iuraui per {anélitatem mea ,fi Da
uid mériar ,(emen eius in a:rermÏ m:lOebir.
Et thronum eius Geut {ol in eonfpeétu
meo,& Geur luna fl:abilietur in a:rernum,&
tclhs in cœlo fidclis.
Tu vero repulifti, & abominatlls es,ac.
cenfus es ira contra Chriftum tUUIn.
EuertifH fœdlls ü:rui rui, profanal1:i in
terra diadcma eiu •
DdhllXifti omnes macerias eius,po[uilU
mllnitioncs eiu in confraé1ioncm.
. Di ri pllCl'lI Il r ellm omnes triifellntes vii,
faétlls eftopprobrium vieinis fitis.
Exaltafti dexteram dcprimentium eum,
lxrificafli omlles Inimicos eius.
Allertifti edam acicm gladij cius, & nô
es auxiliatus ci in bello.
.
1(.
�fI4
EXl'LANATIO IN LIli.
De!lruxilH 111unditii eius,& [olium eius
in terrain collih!li.
Abbreuia!li dies iuuenwtis eius,operuifti cum confulione.
V[quequo domine auertes te [emper:
exarddcet heur ignis ira rua?
Memor efto , qu.'iti reui [um ego,nûquid
fruOra crelfli ()mnes filios hominum?
~s eft homo,qui viuet,& non videbit
moncm,eruet an imam [uam de manu in-
feri?
vbi ru nt mirericordix tuX antiqua! domine,quasiuraŒiDallidinverita e tua?
Mcmor cOo domine opprobrii [cruon'l
tuorum,potaui inlinu meo omniaopprobri amultarum gentilll11 .
~bus affccerunt IlOS inimici tui domi
ne,qulbus affecerunr vefiigia ChriOi tui.
Benediél:us dominus in :rternum.!iat,
fiat.
EX!' LAN A T 1 o.
Mi[ericordiadomini. C~m
rrellS HCOI',flt
maximù (alamitatlbru prcmercl ur, at'lue 0nwia cOlltr;i,4C promlferat 1)elu,euadere -vide-
relJttl,r,polertlt faciiè in dubiurn -vmire mifericordia f:!l' firles IIIiIM • ./Ic -vir f~nf1lu ait,lalllllm
al,eJTr,"t il'fe 'Vila rermn adMrfamm accrbit4~
te,addr~ci pofti! tldji1fic<1ndt<rn mlllUl plè de diUÏJ10 nt<mÏllc,VI ficlcm.O' mifèricorcltif ciIM (antatllYlY
�sA L. CV M PAR. A PH.
SI S
in perpe/llI/m,\?!)' JÏlü ')1cfjiblU omni me
'lIori", Jit propngaturU1.
~l1iam dixi. ldefr,tlli/'i perJi'nJi,miJeriCotdlttm tuaTll in pe,'petrtà duratura, cr [empcr
flugen.{am,\?!)' amplrficandam efJe:0' -veritale3
ac fidem tuam hl per{olueJldü prom'.f?i~ I1UflQllIt
lahefa8atam iri,JeJ frabilem [ore ac [empiler1)alll periflde ac c~luIII.
Perculsi fœdll .'Deum [ .. citloquet/lem.
VIgue in xterniiibbiliam (t'men ruum.
Hoc efr faulU1,I'jllod VeUf cum 'Dnuitlc,Cl' 1'0freru fi", [eLit,Id fcedlu mlllti~ ....,cthi~ dcfrril>itllf'
Înf'a,C7' ln llbro 2.'1\.eguIII ctlpiru, 7' Srmen al~
t eTll 'Dall idurfr CllTifru$, qui rpgllat jn perpetuum, 0' ccchfia }';Ol'tlTll,l]I/d! m 07lllle !empUf
-vigebit,atql/e .fIl °[emp,/eruo f' l/elllr.
COl1fircbuntur cœli, Et cœlitA'CilJCjllÏt)&
/,o milles pi; fi'mper pr.eclICabll11t tu a [a[/a admirabilta, C!J'Ji"/cTIl, cr hOllitatim numinü trti.
Q.l;lCIniJm guis i Il (œlo <!:quabitur ciomiuo?'Pr4!d/CtI/ po/clltiit crfidtlll Dei, vlofrm
dnt lion ejfedr,bittlm{"w, q/ûll rl/(' , C7/'Ofltt, cri'
."elrt pr.eftare,l]lIo.l pcllicitlU cft.
J mer fil i o~ D corUl11,F,bos 'D eomm dixit.
cllm 'Deos cllCere -vellel :Jiwt ji/lOS I,omirl/lm flP
pd/"re [olcr pro 11Of1llntbUI, 'Dcos alllem "Vocat•
."t alio /oco admom/;mw, mcntes ,aM r~lefles.
ab omni c~crelione tl/orlab [egrega/ M ,I}IIOS .A/Jgtlos ïllo11l1Ofir. "'[""Parel(/c "omil/are [olmt.
]>
ta/I/'rtu
1C.
2.
�rI6
Ji X l' LAN A Tl 0 1 N
LIn.
Et veritas tua in circuitu tuo.ltlejl-,/lon Jo
lùm pormrij?/mM ,Jed etiam -veracij?imus es,
ipJd'lue -veritate tan'1uam "pûte illd'lerù.
Tu confregiO:i.ld eft, 'Pharaollem ill,~m liT
rog:îtem mm -vniuerfo exercitu tam factlè perdidiffi,cJltàm f1Ci/è interficitur "omo''i,~i ja -VIII
neT/b,lA confenus fit.
Th~bor & Hermon.ld 'jI-,oriens,at']'Ie oe
cidcns:nam T/14bor fil/lA .ft ad ortllm, HermolJ
ad occajilm : I,I fUIH molltes illfignes terr.e
IlId.e4'.
Inuiéh ell:manus tua.Sicetirl.."ertit Symmac/,U1.
1ull:iri, ,& iudicium habitacu[um folij
tui.le! pft,foliunI tm.m in mee/,a ilpffllia, C;J'
.t'l" itate jiwm cfl': (!J' miforicordia, (!J' -veritM
{HIJt fat e/lItts tui.
"cro
Beatus popu [us, qui rcit iubilationem.
1JeatU1(inquil)pop,tlll1''1ui l'ofe illldltg/t,(!J'"pe
ra fo/idd']"e /.ttilla ji-.m/lr, ']111111/ [J, r.t I,.ee
prétam'j?lma 'Dei co;,nillo, setl wTb'lm Hebrofl/m,quod Lrtti"m iutcrpl'< l rp,I.It<{/t I"bd,tlionem ,figl"fi:'at clarrgorem w harllm: Ita'lue
nOlml/lli fic exp/anant bUlle /ocl/rll , beatrlm elfe
popull.m"7m I/ltell'git t De, YII ,'[lUdfe-verJaTi.
Vlilewralll ê'imltatll1 )rtofcm, 'l'''' m NlltnLrÎ-1
rie pop"lo 'Dei /oqllc/IS,air , 'D om;mM 'DN/1 ems
mm eo (ftt(!J'c/angorre<~ù ck/ll/llo :fic mlm !egenclllln eftex Hebrc:o.ifft'l1lc -vt ;ttofrs, Cu.m
figui
�PSAL. CVM PARAPH.
P7
figlliftcare -pellet/Deumapud HebrllOs eJ!è, Ji~
Xlt,cla'lgoTem Tegil cum qs eJ!è: ita -ViT fa"Bus
Iloc loco: cùm d,cere -vel,t,beatllm eJ!è popu/um
'lU; mteUig,t;Dclim ap .. riJe -verf""; ,']ui 'am potells,ram iufflU,tam miJericors,tam -veTa", efr,
drc,t,beatu~ pop,./fu )']t~i[ctt clallgo ë. Hd!Cor4liouil e",oT/latio Ji/ml/ta cfr e% 'JiffoT/a: niÎ CÙ,yn
'Del~ ~ cœlo defcendtJJèt ad fermdM leges He~
bt·,eil,pT.efentlam [uambutCinarum calltl~ dec/araltir : [oil IH enim -vates falln i , orat;ol/il OT'J.:mienta fX /,.fforijs <!JJ' rcbm gertù ejfillgere:
-vt -ft dlud 'Daujd~,7gnù, <t.9' [ulp/lUr ,e7 fPj~
ritlU procellarl/nJ parsca/lcil eOTlim: e:r ,Uud,
H%callSlum trlum m cilleTf m to~uerta
t : item
,
il/u.!, Ab!colll{tt me in tavernaCll!o fuo, de '1ui~
blU -ve,.bOTltmji2,l~ril [t.illoeil c",pltcauimfu.Secl
'lI/il pOPU/1U /mllc cl411gorem aI/dIt, (7' (og"o[CII?tlle III111;r",m,'1 I1 ; 'Deum pro cfrto habmsJibi femper adene, mlll,t~ p"dJid,o, e:r tutela Je~
Curu& , e:r l.e/u; COll'jule[ctt. Hu'" l'ol' ~ lu m -vi,
JunéTtu beatum aN'ellat ,C!l' tal, m •J!è demon~ ,
ftrat ji.b/Hr'gens, 'Domm e /nll/ m;lIe "ultll> 11/;'
amblilabl/Ilt. Fe/lces(mfjl/lI)<t.9' -vel'è forll",ali,
']11; te do tlll 101' l'rop/lium, cr pt.tfelll cm /",{Jem:
[cmpeT ,/1" Pl T /I M te ,,·brM,cr " /114 -V,14 d,fflci
les mgTfdlfllltblU fi 1.lIdoT tu'fJ-;ntm clar/p. m~
lum Î' oriel/dit ," t1u~;n alllllllS C07'"m t<lm drden
t ps IImOrCHXGlI ~ 1 om/lll/l11 -vitt/~l u,')It Ill/III ijs
;UCUlJd,w,,,r!1l1 amablillU ')Iideawr,'juàm p,è,lll
1\. 3
�518
BXPLANATIO IN
LIS.
ft è,ac temperaI/ter 1'iJ~ere:/1eqlle tamen ift; 'Vir·
tutes [u.1& tfI{miralltur,ttl~t'{':liderit in fotpfi.l,fecl
om7Ji~ eoruni (Idmiratio e7'llftiti,t in Ilominù
COg,tÏtlOliC "Pcr[atM,fi!)' merilo 'l'licle,lJc'lueeIJÎIIIfua il/Haia extoll'flltur ,fodwa:ttla ;n'luam ;,.ftitiaiacetes.& abieé10s erigit,atq"e ad altifllm a
gradum d'gnit.tl;'j extollit:omnia illoruw pue.1-
tu.
la clelmj ,mentes C:J' ."olllntates[aIMns,c3IJjiie"
tiM 1lfliU (7' traIJ<]IIIU,f,S redcl fs,fP iritl.[allno,re
gno cœlefti,(7' "Pi ta Jempiterna clOII!lS.ita '1; q"~~
",piel,tates temerari,u coerCellt, qu'cd tlll/OrtS
emnes, (!)" omnes folieitrMùles peilullt,{jltètl IJe2;
TeTllm adl.erfoTl1 in,vu-s fi'allg/mtl/r,Ile'l; 0Pl'u gnat;~lljlJtl& l,umanA! fopimli~ degradu pie/tl/if
deijcilmtur,to/um i,l ref~rlmt acreptum miforicord'lf tt/If ,'jJlt!i animes p,omm ila corrovoral ,'U'
eOl/firmat,'Vt eOTlllll -pirtutem ,excelfo fi!)' iUuftr;.
/oco jitam,nJl ll:llle1; l,omillum,l,e'l; el/aboli l,tbe
fa[ftlrc pollet improbitM. Secl eur c/omirlU1 tam
bmetlo1m , (7' libertllù eft a./llerjiull0mÎlles pios?
quia rc:("em , ;Y clypeum illomm cllarifti mlll'l/l",
lJet Ï-I clmftm,t1<1 C/tiu-s lu t~ltltn',~ rcgllit PCïliIJmt "omines [méli omllll+m [.cm/arum. Hos
7)etel/,roPler clJri fE/InI [u,um ab omni tClerllita
f e jib; fillos ado/,ttllM: 'l'lOS allltm,tfl1tc'l"iÎ na[ccfemur,adopiault ,/JOS iJ~ II/cern ecli/os tlcl piet"
t l'II ."ocat, "PO(mts'ilfe illftltiüm pTJmffl'l/,de;,~de
."1I,,m immort alcm dOllar. It/~'1Jfe fi ':fUU oml/if
memoTi.c pios ;ntcrrogat,CI~r IJlluuêrim J at'jlle
j"
�l' 5 A L. CV 1.1
l' A R A l' H.
fI9
in perpett/u fMbituti fint 'Deum fattC/Jte, C9' pro
lJitil~m?Jine dl/bio refPondei:t''luia dornÎt/i cft cly
PelU lIorter, C9'Jan{fj Jfraè'/ù t'ex /t05tef''juorl
Ji 'luû extra tt~te/,1,cr rpgnum CIJriffi eft,ù lIeq;
'Dco clJaTlIA l~cq;fa/tI.m cffe potcft,;d'lue ;la pffe,
poptdm 'Dei fernper Je'pt;lIt au [lor"ft dlUltl 'Pc
trtlA il1 aél is ..Apoff%mm. Sed lIonnul/i "x/ili m't/Jt,ipji~m 'Dauidem c1ypeurn popu/', cr re:r/
appell,ni.(jtlortlm fentem;a mlm probanda fit,
hat/cl t'juidem [cio: e;-'m rrorJert;m /,oe eanuel.
[criptl/m fit P"O l'0flnil 'Datli,{u'(l'Ii ll/'IIifTo t'egllo Ï/I mflxtlnù ealamiral ilJU1 'lIelJ"batl<r.<jttod
fi ;ntelligiltl/r ij verjilA tO modo,'1uo 1101 ill/erpre
tati jim/tM,oml/ia plana, f.!)' pcrJPlClla exiftunt.
Pofuiadilltorium lùper porentc.Id cft,
femp er ero protft~,jè mper opcm ftram 'D.lu/di,
'lili potms rft pro1'tet'graliam meam.
Manus cnirn mca firma crir clIm eo.Td
eft,nt/.'J<jtlam i110t deftlt'l et,femper il/i, proroget.
N Oll opprimet inimicus cum. Sa Idem [1gniftcllt,C!J'eiUlaffeclM,
Et ponam in mari.ltlefr,fubijciam âIM im
perio ZOCfI maritima,f.!)' jlumi/J4 léginql/a''luorl
'l"idem perfeeit 'DelM , Cl't/?I 7)allÎd ci fIA It/lxilio
[uoegit 'Pa/<tf!-inos,<]"i ad marc mcoltmt,C!J' SJ
ros "Jque ad flu,IÏ,~m Eup/1Tatem , cr jHpemlia.
r/am {,abllit Jr1~Joportlmiam,qtlam Syriam ft*minunl appellabant.
ln xteroum [eruabo.ld ej1-,nOIJ repudiabo •
.l( 4
�rto EXPLANATIO IN LIB.
i/lu.m. 'lnernadmor/um sartlcm ,fed [œr/lu 'Juoa
CI/m illo feriam,f/'ablle ac fem piternnm erit.
Er pona in [a:clIlum rxeuli femé eius,&
thronum cins (ieut dieseœll. H.ec "nllo modo 1Iera effe po/J.'nt,nifi rcferétt"T ad Chriffum.
'lni 'MtlU of/' in [amilia Dauidu, C!l' regnat in
perperuum,ne1; in aliam fentent/am exp/'mauit
hoc oracula Gabriel,nllncilu C!l' interpres 'Dei:
Ù enim ~ariam 1Iil'gi"em 'JU 1Ierbi1 alfa/ur
apucl LlICam,Ecce concifies in "tel'o,C!l' paries
filillm,C!l' 1J9cahù nomeneilU Zefllm:u erit mag/'IU • C!l'ft liru alti,t?ilni 1Ioca&ill,,. • e:r dabit illi
{{omimu 'DelU [edem DaI/id patr~s ipfilU. uglJablt'lue Joper domum Iacob j" dernttm. C!l'
reg"j eir,u no" erttfinu.
Si Dauid melltiar.Zd rf/',nequa'luam 'Dauitlem faUam:uam IJOC -verbit,fi,aJllul llebrlfos
aliqua/Hlo 1Jim uegand, IJabel. hil.c e/iam illucl
in 'l'fa/mo 9f. Q!I/b'l~ il/rauiill iramea, fi ill_
traibllllt i,lrO(l'0lcm mea111.
Scmen eius il1 a:ternUOl manebit, CllrifI'Iu FtI/Cet,C!7' ecclefia Piorum.
Et rhrollus cius lieut fol. irirft, j" perpe.
rl/um r!UT,IVtr,1It fol.
E [tcfl:-is in co:lo fideli s. Ici ef/', ,,010 //mmrJ
il'f-lm flfetef/em perpetullatH tmperij ('/tIflt?
"Vt e//lm ,11ft [<mper r!,.r.;rvtt > ,tft fen/peT -vigeb,t
"~g-"um 'l'filU.ScimdMII eft lami! Symmacl1llm
Jic -veTllfJ~,EI fOllteffa/m III ,œ/o jùlelif,id eft.
i!l' 'lui
�l'sAlo
CVM l'ARA PH.
ftI
& 'lui affeueranter affirmat,lllfcJe fa{1urum,
tft m e~ !o,7Je'J,~e menflri 'M']uam pottf/'.
Tu vero repulifii, Nunc deplorat ealamita
tes populi, efJ' ']ui f ..prà tantu laud,bus ex/ulerat jidem 'Dei,nllne animo perturbato qucrltur,
omnia eontrà aecidere, ']uit Ille promlferit, liic
alJÎmad,lcrtere opertepretium eft ' '1u,àm clljf,cile Jit,no d"bitare depromiJ?lonibU-1 'Dei,aul no
penitU-1 etiaTII ~s cltffidere , eii,m prlfferlim ilIe,
all/c'1uaTII promifTa perfoluat , ita plerun'1"e 0 mnia eOIJtrà • ac polbeitlU eft , tl4cnil'e patla"'r,
1>t 'lIix ered,bile fi/ea 'JUif pr.edll<]aJilllt, -rera
"Vn']IMm ellaJi~ra. ml"ta Imiufce re; excmpla ex ,
literu fan{1u apponere poffem ,fed I1lfe duo [a/ù
emnt:'DclU 'Dal/,idem mpueritla regt defignat.
fed 'luàmacerbu ']",dm']Ile d,utllrnu ,Il'lm ealamitatibU-1 exagitauit, antea <l'fàm regni poffeffionem aclire permit/cret? Idem ore Gabrielu
:Marilf pollice/ur, leJum in folio 'Dauidu feffumm,al']ue ;mper;um 1/l1U-1 fempiternum fore,
'lIlU hoc Il/fi d'llino fll/ritllafflallU ,fieul pr.edi[film rft euenlllTll711 fi11i1eari pofTet ? (11711 l -film
."idem 'lIfq/le adtrigefimum .elarU anl/um propter obfcllritatem in magna hom;,IIITII ignoratione l,erfari ,,'e/I']uaTII 'lIira 'lIitam /IIopem CI"
."agam perfe']ui, ad eXlrfmll"~ tau'jllam perdlt/filmllm la/rouem r~u(t fuJf,xum tl etTlllfi'ma morle mu/{/ari,llu rebM jil" 1 iml'ij pro.
mifliomblU,e:;' ')IeTbu 'Dei fml/;tjid. m l'flbeMJt,
J(
S
�ru
E
xv
LAN AT 1 0
1N
LIB.
0' ipji pij [ltpe ad d,.bitandif,jm!ucanttIY,'luoeir
ca ilbld [aluberrimum prlteepmm, ~Ij credide-
rit,ne [erl inet,[emper il~ ou,at']ue animo 'ft ',a
bernlum:qui enim moram ferre non poteft,ù lleq'le C01Jrr41~tiam,,,e'1"e fidmdi per[euerauûam
yetillcre poteft:dlfficlens autcm,[e non [olùm bo/lis,'l".e promiffa fimt, ilidignHm wlrlit ,[ecle/i:t
grauiflimM diffidmtilt l'omM luit''1l1if'Juù enim
'De, affirma"ti no') cre.{lt,ù profeEr;',;U,~m effe
"va111lm,O' nw/dacem crdat neceffe crr: at 'jll'
patiws ;'1 morafidere perfeuer,,! .jil~e c(ubiopromij[., bona confe'l/l itur,C7' 'Deocharift.m",s eft.
H~c omnia diulH 'Pmûcu ilHpiflola ad Hebrd!os
l'ripta brmiter complcm/ur ad 1111lle modum,
Ne abieccntù fidllciam wHram,'1I1d! magnam
'Mbet prtfmij rnriulltionem : 11am pollieu lIa ')10bùefroplU, ')Ir ."bi 'Voltmtatem 'Dei per[eceri/ù,
repoTte/ù promifiollem:adl1l4e mim puJillr>m tem
POT ù,C7' ']'" -reuttmu cft, 1l eniel,O non tarda.
bit:illfttu flutcm ex fide yiEftmu rft, e.>' Ji fe [u (,
t'faxeril,uoll proba,bitllr 41limo mec : lit nos 1101'
fumsu, 'l'IÎ IIOS fi.bt/ncamm i,) perdi/iorlem,forl
acljidcm pertillemus ill l1C'1l1ifitlOtlCm anim,~ .
Acccn[us es ir.l in Chnfl:um tlluIn,lll eft,
ill 'DaliidenJ, 'lt/em tu regem c01JS1itujffi: ad
ipji.m enim 'Dauidé rcdMdare ')Iidebatur"l',ie'lI/ici patiebantur poHeri ipJilu.
De!1:ruxifl:i munditiem cius. Sic appcllat
iPJcndorcm,C9' cliglli/atcm jmpcrq.
hbbre
�"1' S A L. C V M pAR A P H.
P.3
Abbrenia(h clics. fZueritwr, regmml famihO! "Dmûdil, quodperl'etutirTI fore promifora~
'DClM,d'lm a.lolefcerct,extill[fum elfe.
Memor cfto quàm breuis a:ui.Cogita(in'luit)qIl.1m fit breu,il ')lita mortaliu : 'lltodfi ',ur
accedant eti"m perpetu&? calamitates,ne1; ')lUlU
dettiT rej]>irlîdi 10cuf,r.omle "Pldeberil nos fi"uftra
crealûlfr?fimi/i<t mn/ta (cg,mmr in querimonijs
Iob.Jimt aMé ')Ierba a"im; l'ertllTbati:neqlle fdtu confidcra/lIU,Cm' hominem ,rMl/erit 'DelU.
~bus ;tfft!c~runt vcO:igia Chrilti cui.
J'ic "poraye ')I;detllr regeI,'],;; in 'Datlidù !omm
JiLC,elferanl,at'1,~e etI11Hrpr.e!entaballt. J'ed I,;,
10,1U eft perobJèl~rtH,neqlleego dUjllam e:;cplanationem cer/am '14bco. Q.!ûd<tm ÎI'lelligî/,t,hi1
')Ierou b.1Tbarorum impietatem figlûficari,quJ
lud.eos irriderêt, '}/l''o,l ij Clmft,~m ltberatorem
expeé14YC/lt ,CHilI-! -veftigi<t, 0' pedes "Pt/limt~
mmqllaln ')l'furi elfcnt.
Benediétus donùnus in xtcrnUlTI. Vic/eutllr l'4:c elfe ')l'Tba IJ omi/Ju p0ft magnnm alûm ;
perwrbationem ft coll'genti.s, f!!J' cOIJfideralltil.
nuUo mocl~ fieri lJojJè. ')I1'DeIM fidem dat.:m' "pi~
let,eY promilfa /10') !mtet:ttaqtlepatieJjttr fere.
clam eJJe moram,(7' fan [f'f?mwm ipJiur lU/melJ
reblff aduerfis 4:'1"è,IIC proJl!cr~ /aurl"nrlu,m: cît
pr.eférttm ,/le "r/. "Ptilitatem. C:7 f<tll/tem Piomrn
omniacltrigat et/am tu.;?}. "lm pcnilU1 eos /lbieciJJe 'Vide/ur.
AR.
�S'1.4
li Xl' LAN AT 1 0
1N
J> S A L.
A R G V M.
X
LIB.
c.
ncCcribit miCeri m,&: brouitatrm vit,,, human ... ,
&: implorataux ilium nei,vt, qui omnibllS Cuprrio~
ribus r."culiscon(ucueritgentcm f"am tutaei,&:
)Cimis bendiciis ornarc, IIl~m etiam, hoc tempore
magni scalamitltibus op?rclfam,fubleuet ac tueatur.
m.-
Orallo :Moyfi 1 1T/'Del:'Pfal, xc·
o mÎl?e refugium fa0us es nobis à ge
ner:mone 1I1 gener.1tlOnem.
Priu[quam montes fierent, aut formaretur terra ,& orbis,i fxculo, vfque in fa:cuJurn tu es Deus.
Reducis hominem vfque ad contritio·
nem,& dicis,teuertiminifilij hominum.
Q.!:oniam mille :111 ni ante oculos tu os,
tanquam dies Jle(terna,qux pra:teriit,
Et vigilia in notte, rapui(ti eos vt impetus aquarum,funt veluti [omnium,
Mane lieut herba funt qua: mutatur ,ma
ne florct & ereCcit, ve[pere [ucciditur , &
arc[cit.
Etenim deficimus in ira tua,& in Furore
tua curbati [umus.
Po[uifti iniquitaiCs noOr.1s in con[peau
tuo,occult.1 pcc,c ata nofira in luce vulms
tui.
~oniJm omnes dies nonri dilabun.
tur in ira cua,con[ull1imus
AnllOS nollro veJuti [ermollcm,dics an
norum nofirorum [cptuaginra anni.
Siau
1
D
�P 5 A L. CV M P A Il. AI' H.
p.r
Si aurem admodum robuŒi fumus,oél:oginta anni,& pra:cipuum eorum labor, &
dolor.
Reeedir ciro,& auolamus.
~s nouir viJn ira: rua:, & [ecunrh\m ri.
nlorem mum iram ruam?
Enumeraredies nollros ad hune modllm
tu no doce,& offereJnus cor fapiemia::
Reuerrere Domine, vf<111equo?& deprecabiJ is el10 fuper [cruos mos.
S.Hia nos malle rnifericordia tua, & exul
tabimus,& Ja;rabimur omnibus diebus no.
nris.
La:rifi,:\ nos pro djebus,quibu~ non ami
xifl.i:pro anniç,quibus vidirnuç mah.
Apparear in feruis tuis opus mû, & glofia tU.l in filiis eorum.
Edit fplendor Domini Dei noftri fllper
nos,& opus rnlnuum 110l1rarum Jirige in
nobis,& opus rnanuum nonrarum dirige.
EXP LAN A T 1
('1 .
Reducis nos. (II qI/idem 'Domine immoTta
I~,i.!l' fempiternw CI ,lIOI allttm mOTtfllel,e!7' ra·
duci , '1uirPe quos l'er -varrOI C'lf/401, CI" laboTes
pm/Mu ail fmell Mnn, CI,m'llle iam morbi! ,Je.
nioq'u i"ji-aE1i,(!J' 'OlJfe{f. fumlu,rllli! , Teuerl;.
I1Ilt11ftlij hom;I!I~;n puiuercm, 'Vilde 'Vos pffi'IXi.
Q!.'oniarn mille ln ni ante cculos tucs.
Id .ft,Clfm of/mû/ate IlIa comp4l'ari.
Et
�p,1S' EXl'!.ANATIO IN LID.
Et vigilia in noél:e. Nox (/pt/cl 'l'elereS
;/1
lpMtuor partes d/ftriorlta erat,'lu.e partes,'l';gi.
lr~ "l'ocab(/ntr~r,"t omnibm eft no/um. V,t.e bre .
uilalem 1'IÛ ex ~l parlibr,u fimilem dtcit ,fi cum
4UO iUo fempilemo 'Dei confera/t,r.
Rapuifl:i cos vt impCtlls. ComparaI elrgalJ
. tift,mè [ugam C!)' ilJalJita/em -vit.e Imma/14 per~
nicitati jlum;mml , el" fomll~ 5, Cl' I,erb~, '1114
mane immulawr,irt cft,;" flo rern flfe induit,"!'efferc mHem fucciditctr arpfms.
Etcnim dt{iCllllUS in ir.:! tua. Hù wrbü
fignific(/t IUI-5 'l'itte cal(/mitales effe pl1lnM, '1r1<tJ
'DClloS à nobi! rcpetit pro fceleriulu,Cl' mal'fiC/js
noffri1.
Confumimus annos llo(lros veluti [ermonClll. Q3-o ns/,il citi/u ellallefeit.
Prxcipuum corum. 'Pr.cciptHlm (/nI/omm
illumtutem : 'lI/te 1!7' ipff tt/ma Fft mo/c~
ft~s ,ac rertllrb(/tioniolU tII/imi.
~is nouit vim.JJrmc 'lIerfimlrrm ha 1'erteT/m.I S.'YmmacTllU,O' Hie1'onymlH,C!)' quidam
al~. Vu!etr<r "'Iteml,a"c fenlellt;am conlinrre:
Ji "l'el pama i",!,z"atiollla tanta rnala mortal,hru imporlat, quü l'0f?rt cogit(/tiolle rompre/ICI)
dcre"l'Mli1,C!)' qmmt4 fit ir4 1!Î1''lua ,'/eru aduerfUl eOS,'l/tÎ improb~acimpre'l';xerll/lt? Q.uù
j"'l/lam poft,/ ;nlelbgere 'l'Imir.r IU4,perllJde 'l't
po/enlia tlla formidtthilij reqllirit Mm intrllrgi?
x.numcrare dics nofiros. 'Doce /IDS 'DO»I;.
nead
"'' 111
�p S A L. CV M. pAR. A p H .
r17
ne ad !June mod/lm 'l"merare, ac eogitar~ dies
nostros Cl' J/loYlim f'a/~ci ta / cm femper (mte ocuios TMhtre,.."t TJac inani "ha COIJtempta /IDS tutos [arien/'i.e , Cl' contempla/ioni Terum dilcrnatl/m dedicem/u.
Reucrtere Dominevfquequo ? Vf'llleqllo
abes,f.:7' /lOS in tttlJ/u calamita/iL,u derelinquu?
A ppareat in fcrui s. Id cft, nos ita l'Cgc, ae
tucre,'Vt iU/lobi~ ellicea / "u [" It ta ru , f.:7' beni.
g nil Mtua.
Er fitfplcndor D omin i. l.i cft. Cl' mifel'icoyJia 'Dei /Joftr; femper at/Jitnobu, "t'/lI;e'lu,id aggredim'tr J [clicher elM hen-ftdo Jurcedat.
AR.GVM .
l'SALo XCI.
DcCcribitclrgantiCsÎ m" CtCuritntcm,er f<licita/c m
eorum,qui omne, CU!, cogi tationcs, &: {pc, in miCericordia D,i colloc.runt.
'Pfalm~
r'\
XCI .
Vi habitat in latibulo altif~iJni ,in
\.....l...vmbrl omoipotentis cOmorahi tur.
Dlcam Domino.rpe~ mea , & refllgium
mcum,Dcus meus fpcraho in CUIn .
~oniam ipfe liberabit cc de laqueo ve
nantium,& à pe([e cxiriali.
AlisCuisobumbrabir tibi ,& fuh pennis
eiu~ fiduciam habebis.
Scutu01,& clypeus cft veritas eius, non
<ti01Cbis à timorenoéturno.
Afa
�p.B
1\ Xl' LAN AT
r 0 r N L r B.
A f.,girra volante in die, ~ pelle perambul~ntc iD tenebris, ab exrcrmil1io vafiante meridic:.
C~dent llatcre tuq mil!e, & deeem mi llIa adextris tuis, ad te autcm non appropinquabir.
"
Verunramen oeulis cuis eonliderabis ,Be
rerributionem peecatorum vldebis.
~nial1l ru cs D<lnlme fpes mca,ald[fimum pofuifii refugium tUUIJl.
Non accedt:t ad te mJlum ,& flagellum
non ,'ppropinqu.lbir tabernaculo tuo.
~niam Angeli s fuis mandauit de te,
vt cunodial1t te ill omnIbus viis cuis.
ln manibu~ porrabulltte:nefortè offcn dOlS ad lapidem pcdem tuum.
.
Super Olfpidcm.& b.1ÎllifClltn ambulabis,
& col1elllcabis leonem & dracol1e m.
~niam mediligir,liberabo eum,pro[eg~m ctÎm , quoniam cognouir nom en
meum.
Cbm~bit~d mc,& ego cxaudiam eurn:
eurn ipfo fum in tribubtione, eripi.i cum ,
& glonficab cum .
Long,itudine dicrum replcbo eum , &
oflendam i1l i fJ IlIt.lrc mcum .
EXP LAN AT 1 o.
ui habitat in l,uibulo alti[simi.. Id Pp,
qui Je commiltÎl fillci, C:J' rtlte/It rrfim : cam fI •• •
ulam
�P S A L.
CV M
PAR. A P H.
fl!)
telam CltT appeUet lali/,u/km, detlarallimus in
ex !tma tlOl,e 'Pfal'III li3.
~oniam ipfe liberabir te. .Q..uif'1uÙ es,
in'luH''l"i {yucer" , ~ exammo te m'Je)"/cord,/t
'D~i comm,jifli , fis all/mo /<tto ,0' tranci'IIUo:
Ham ,p(e le Inco/umem confemablt al, orm!'w w.
frd~ s "nl'l/;comm,cr à '1'10UU max,mo , ~ ma.
mferto exit/o.
A f.'lgiera volante. Hu 1>ocahu/ù figllifirat
e!7' "'or/'os,O' ma/a omllla,']<t<t "obù IInporttllJfur ~ ab ,mpro/lù ', omlnibf14,~ à d,a/lolo.
C:ldcnt .\ becre tue. CI/-m j'c'ill/en lia, 1>eZ
impwu pr.elijf.euietc.tteru mOTlflJtibUf, tu fal.
'HU ,cr !ncol<tmilan/mo 'luieto, ~ foruro '!pelfa
b'r-1improbos oCCldenteS, e::r pœnM maltftC/ori, ex
pê'clê'&CS.110c a"lëlibr cotmget propl t ret/ 'll/odft,it
tu l)eo d,xiflr ex al>;mo. T .. 'Domme fPtS mM .
Supcra[pldem, & b,lGllfcum . .Affirm.:t
neq' 1>enenatM,~ Imm alle l befhu,nr'1; tI,abo.
lu": crfatelltres l'/tU,quos 'lIocabulù !J./mm beluarrt fignrftcat, "lIam 1>trll l",bittlToS adlierfus
lmnl7lem pium 'l!l' pr.tfidlO 'Dt! cOlJji./entcm.
Quoniam me chligir. lm/uClt 7)tum 10.
lJllenti,~ ,ea cOlljirmalllC, 'lll<t 1>ir ftllJEfsu prc.
dlCaI,it debemglllltlte ,CP' mrfericoTtlia ;pfiU1.
AR G V M .
l' S A L.
XCI (.
D occe dicbusfcfiis, omiffa cura & audio c.,terarom rcrum,contiderand ••ffeconfiha) & fath nri.
8< laudes dus cclcbrandu.
L
�no
EXP LAN AT l 0 IN L r B.
'P[almlu CalltÎcj pro die Sabbati XCI r.
Onum ell: confiteri Domino,& pf.:üIere nomini tuoaIti[sime.
Ad annuDciandum mane mi[ericordiam
tuam,& veritatem mam per noétem.
In decachorclo,& pralterio, cum calltico
in cirhara.
~a lœtincafii me Domine in opere
tllO,& in operibus maJlULI marLI exultabo.
~l'll magnific.lt.l [LInt opera rua Domioe,oimis profunda: faétœ [Unt cogitatio
nes ma:.
Viriniipiens non cogno[cet, & ftultus
non illtelligec hœc.
Cùm germinauerint peccatores Îlcut her
ba,& floruerint Olnnes J qUI operantur ini·
quitatem.
Vt intereant in [a:culum fçcuIi)tu aurem
altifsimus in a:ternum Domine.
~ooiam ecce inimici tui Domine, quo
ni am ecce inimici tui peribunt, & di{peraentur omnes,qui opcrJ.nwr iniqllitarem.
Et exalrabiwr lieur vnicornis cornu
mcuIn ,confperfus fLlm oleo viricli.
Et refpiGiet oculus meus in inimkis
mcis vltionem,& cie infurgéribus côtra me
m l lignaribus audict amis me.1, quœ optac.
lullus vtpalmaflorcbit, lieur ccdrus li.
ban! mulriplicabitllr.
riant
B
�l' SA L.
CV M l'A RA PH.
nI
Plantari in domo Domini,in atriis domus Dei nofiri f1orebu11t.
Adhuc fruéJ:ificnbunt in feneEl:a,pingues
& virentes erunt> vt :lnnu nci~llt
QUbd rcaus cil: Dominus fottitudo
mca,& Ilon ell: iniquitas in eo.
EX!' L AN A T r o.
, Ad anllunciandum malle, 7'ttmelji,ùm tlO
él:em C7' mane tlomillat>M tempoTa ilJ{{/Care 1>idetur,']tl"" lege allrib/lta er",JtprccalionibJU ùJ'
! acTijicql :non mintM tamen>'lI' opinio mea [eTt,
figllificat ijl "erbi~>"f,m dl el pl'r11'erilalllm tllu,'efcit,mifeTIcordiam 'Dri l'rd'dlca/ldam elfe: 'lit
omnit1>'l"<fCUtlqj nobù foclltlda etlmiMJt,il1i (lCce. pt" Tf[eramtl>1:at eùm /Jo[fe Ttrllm aduerfal'/Im
cirClHlfil/ldlm/~r ,fidem eiufdem,d,r/ or(, m ']; COtlfrantiam i" orefomperIJabell,lam: 1>lfPe bOlla,
CeTta']; [imuf,1I0J ta/l{l~ ex omll~ l'c,riCltlo> e!J'ca.
lamitale e/tnfuros,fimt //lel'romiftt mri"tCtIS, lItuo,a me tempored,ffictli,C7' calamitofo.C7 ego te
oml/ihU1 ex malueripiam,tu 'VcrolJOtlorabu me.
~a lxtificafli me Dominc in opcre
tllO.P't impilU ,mimo ilOTTU.Ji ']ual/do cO'lfiimtia ilut admonet,'Deum piorum, i mpior(;m 7; lia
bere raliollem:it a pio lIul/a eog ila/io poufr ncci_
derei/mmdlor, 'l/~àm de prol/I ,leufla 'Dei: (flm
en;m ÙJecum repU/tlt,ne 'lIU!1tI1 'lI/idem cal'illum
ex ji+o capite dmdere pone fine illilM IltImÎ/le,
'JI/cm pt/mm agnofcll:itl,red/bile d,{f/. efr,'Ju~L 2.
�13 t.
EX l' LAN
AT
r0 rN
t
r Il.
ta lof/ieia e%uhe/,']"àm Je tllt,+m,1IC beatllm J,*,"
cat. B [anè ml"l à paIre inrhûgfllliftimo pOleft
proftnfci, ']1I0rl ft/IO tmoz,~men/o,[altlllq, non fit:
f3' fi nOn/mll']"am i/li (']u<t mentjj ',uman<t ;,,firm i/tU (ft){< Ctl1 auidere pu/allt , (JJ'fa/fa !perit ac lI/pOrle /errentllT.
Q0m ln.1gnificata, NOI~ fo/ùrn ea fignifietlt:qu<t perIment ad creatiollem m/mrlt, fod ea,
'lU": quo/ldie gel utl(,)' à pro/!ir!mtia 'Dei in adm.
nlHratione remm ln.rnalUlrum,cuit.[mod.fimt,
'lU of mox commemorat, imp,'obos [cI/iw florere,
<.9' [ecmulû rebtt1l1ti,."t mox acerh;o ra fi'!,pli c;"
ji,Htneant,eY iI~mif. riM.eternM prlfciplftntuT,
'Ù'" b01J~s r cOlltrf/rio omuia 'Vcrtallt in bonrtm.
Vir inlipiens no cogno[cet, & /lulrus nô
imelli get ha:c. Slultos,u illfipientes 'Vocat i"
primû''1tios -vJiu, cr -vita communû prudentes,
el' [arietltes appel/are fo/et. homm m,~lt, tam
long è nbfimt ah ,fl:ar"m reTum illtelllgentia, lit
/Je arb/trm!ftT'luirlem, prot.ielen/iam 'De, Je ad
~roc"ratlo ncm rerum lmmallarr,m derf1ltterc.
Er exaltabirur. Enerten/ur ',omil/ cs ;mpij,
V lIefa rq:ttt ego,eY 'l"i['luIJ a/i,u 'VÎrllltem Cf)'
pielalem co/'t,beari, eY florellles eTimul, Comt aTtI! (wtem COTm' jilS/m,id efl' lI;I'es , eY potent,am cOT/liblU 1IIollOcerolu''lfl<t corlJua [unt clurift/ma.
Côfperfus filin oleo viridi . .,Al/.'goria efl',
lJ1IaftrrllllM alJimi, eY (orporu figlûficatuT, ea
(umPt"
�PsALM. CVM PAR.Al'H.
rH
[umpta eft à cultu- 'Vit<t:o/eum m;m magnam
'V;m /14oet ad memora fouenrla, Cf)' corpus corr~
boranrlt>m.sed Cl' o/ellm fignificat,'Vt Jilpra did,cimlU, afJlatum, Cf)' ,gratinm fl>iritu-s fallEli.
qt/<flol~gè maiorem 'Vim /1IIbet ad fouenrlum,cr
'~rroborandkm an;mam ,e9' (OrplU: /IOC c4Ief1.
o/eo deltbullU erat 'D,IIl/d.
Iuftus vt palma flon::bit. Tmpq '1t1irlen~
ta/l'l'Iam Ilerba florent, 'Iii.!! ce/mter nrefcit : at
"omines pq pa/md! flmj/es jill/t, <jt/di dlllttftt171è
'Viuit,ac 'Vtget, Cl' pué/lU J.. /crflmos edit.
Sicut cedrus Liban;. Eleganter /Iominem
pium comparat cedro, CtliUI odoratlt! cft ;umndtfttmlU,eaq; arhor mmtl'Iam putrefrit, 0' ovmbram gratlplmam mtnif1rat:'IIId! omll;a ad !Jom;nem pit/ni, C!7 fanaum e/ega!>'.r aptantllr.
P!:tntat in domo Domini . .Q!li(ln'l/llt) fa
ti,C!7 alti fueri/l! m ecclefia T1ei,femprr florcblmt,e9' FU{/It! ptt/clleTrimos fermt 'Vrt.e InIlO.
Ct/llÏ1J t::7'ptd!.
AR.GV.
PSAL.
XCIII.
Celrbratinfinitam clCc.llcntiam Dl i, qui & mun
c1um ex nih ilo ct!!Auerit,& r.:s humanas làpi cnti{si..
mé gub.rnet. s.d Il ...c om"i. eti.m .d imperillRl
Cbrilli aptif,imè referri polfunt,& ad <edefiam oill'
vndiquloppugnat4m.
'P/almIU .A["pl, XCI l I.
0nJiIlUS regnauit , magnificenriam
llldUtllS eft,indutus eft Dominus [ortitudinem, & accin.x.it (e.
L 3
D
�rH
!JCl'LANATI0
IN
LIB.
Eriam firn1.1uit orbem terra:, qui nOI1
commouebitur.
Parata [eeles tua ex tunc,i [;ceulo tu es.
Eleuauerunt Rumina Domine ,eIeuauerunt fiumina vorem [uam.
Eleuauerunt flumina RlIltus [uos, plufqunm voces aquarllm multarum.
Er mirabiles e1atiOiJes maris, mirabilis
in altis Dominus.
Tcll:imoniatlla v..1lde flint cerea, domii
tuam decet GlOéhtudo Domine in longitudinem dierum.
EX!' LAN A'r l o.
Dominus regnauir. 1Z,eg,lalût, dicit, prIJ
reg'JtI':~l/j 10'l/le7Jcliabufuf ji-e'l'lcns cfl', 'VI inm
admon/umlU.
Et acdnx it [e ..Accinxit intl'tam Je fortitu(li/lc 0' potentin.
Parara[cdes tUa ex tune. III 'ft, e!lt omni
.e~emi laI r.
Eleuauerunt Rumina Domine..Allegoria
ep-,qult figmftrat , ma"imam 'Vim "oH/IImÏl~.
Hnfi/fo gmtcm 'Dû ,']uos
,ll. corn preftit.
Mlrabilis in aitis Domiolls. Tmibi/ù
ljuidemcfr imlmtlf , 0' ;mmanitM impiomm,
'1"; 'JaS 1I11/{lfcmnt:fod IOllgè terribilior rft 'Domilltu,qll/ l,aDittlt /Il rltlo, CI' pro /lobil acerri.
mè Prol'"gtlllt.
Tenimoni a tua. T'era proftrio filllt,f!!l' certa 'Do
�l> S A L M. CV M
1'A 1\. A l' H.
f3r
ta Dornine,'1utf nobû tUR Jan[faortlcu[a promi.
ferllnt ece/efiam fcil/Cet piomm, '1Utf clonlm tua
J
eft, prtCficiio lui mlmÎl~û flmper inco/llmHn, ar;
beatam fore:ita'1l/e illam cleeet ornatam effe fan
[fjtate,e0'ltte OT/7amemo j,J perpetullm de,oran:
'»t 'l'tIC ,uffoclem Cl' pr.rjid/'m fanEhtm 'Mber,
ipfa 'lu0'1"g [al/[fa Jit.
AR G.
P S A L.
XCI l l
r.
Inuehitut in hornims impios, & C:ol'rotos, qui
prouidcntiam DC!Ï negant:& ion oCenteh iniuriis Be
violellti. illorum opprcfro. canfalatur.
'PJa/mU!
D
XCIII
r.
EUS vlrionum Domine, Deus vlrio.
num fplendide appare.
Exalrare qui iudicas rerram,rcdde retri·
butionem fuperbis.
Vrquequo peccarorcs Domine, 'l>fqucquo pcccatores exulrabullt?
Effabunrur, & loquentur [upelba,gloriabulltur omnes, qui operantur iniuili.
dam?
l'0p\llcn1 tUUOl Domine attriuerunt,&
ha:rediratem tu m vex:tuerunt.
Vlduam, & aducnJm iurerfecerunt, &
pupillos occicleruor,
Er dixeru nt, nOI1 videbit Dominus, nec
intelligct Deus Iacob.
Imclli ire infipientes in populo,& fiulti
aliquando [al,ite.
L 4
�1'3"
E
J(
fi LAN AT l 0 - 1 N
LIB.
Nunqllid ilIe, qui plant:luit allrel11, nO\l
audiet?autqlli finxir oculum l10n videbir?
Q0 corr~pit gelltes,non arguet,qui docet homines [eienriam?
DominllS [cit eogitatiolles hominum,
quèd v.lnre funt.
Beatus homo,quem tu erudieris Domine,& de lcge tua docucris eUI11.
Vt quietC111 pra:be:ts illi in diebus 111 alis,
donee fodearur peccatori fouea.
~a nô repellet Domi nus plcbé fuam,
& hrerellitatem fuam non derelinquer.
~nial11 ad iunitiam reucrretur iudicium, & requentur lIbm omnes, qui reao
funt corde.
~s con[urcret pro me aduerfus mali.
gn.lntcs? quis fubit pro me aduerfus operantcs ini!lllirarem?
Ni6 Dominus adiuuilfet me, paulominus 11lbitafI'et in inferno anima men.
Sidicebam,motus cil: pes mellS, mifed.
cordia tua Dominc fl1ll:entabat mc.
Seeundllm mllltimdincm cogitarionum
mearl1m in corde meo, conColationestua:
la:rificauerunr anim.1m meam.
Nunquid ciifociahirur ribi thronus peruerfitatis, qui fingir aftlialOnem pro lcgc?
CongreO".lnrllr contra al1imal11 iufl:i, &
f.tnguincm°innoeentem condemnabunr.
Et
�l' sA LM.
CV M PAR. A PH.
f37
Et cric mihi DominliS ln rcfllgium, &
Deus meus in perram fiducix mex.
. Et rctribuet illis iniquitatem ipforum.&
~n malicia eorum difperdec cos, difperdet
lllos Dominus Deus nofl:er.
EXP LAN A T 1 o.
Deus vltionum Domine. Sic 'Deum appel1Jt, 'JuèICI ad ellm pertinent , ·/tio, ipfe emm
ait i/J 'Deuteronomio ,JI1ta tft "lIio, (!)' fgO Tel'endaru.
Splendide apparc. F.le, Milles inttlligant,
ac pmè om/il 'Vidrant prouidentiam,0:7 mag/situdinem potenti.e tt/of, 'Juam /~egligunl "omm~s
imp~,Cl' arrpgantes.
lorclligice illlipiemes in populo. sigllifirat eos,qui negl/ Ill 'Del~m 'l1tPlltgere''J,~id -pnu{<]uif'I'le agat,qurd,'e in Je admtlttlt, ip{os niTlil
j1Jte/llgcre,~ befflltrtlm fimi/u eJfe, c:r tameD
nonnul1i ex ijs''luibl# do[frm.e,e7 [aplenlÎ.e l'ri
mM dpf~(U'st,q,~i crllrem Clmltl ftultl/lam 1'/1tanl, auft [U/lt, h.ec immamf?ima c:r teterr;m4
m01Jltra rI"ere, e7 do 'cre 'VI faC/lè appareat,
7>eriplmam effe il/am ·D.'/lau" feutmriam ,Sap/C/i/ia /JlmlJ ruulld, ft"lIma eft ar,"t 'Delt,m.
Q!.li plamauir aurem. E'frne,in'luit:verifimde, -pt 'l,~i 'V/TIl fn/und" c:r illtell'ge/lrl, hommlbl# donallll, Ip[e cog/sit/one careat rer"",
lJ11m41lt1mm?
~i corripie gentes. ~i alJquanJo frlPL $
�ns
Il X PLA N A
-r 10
IN
LIn.
l'/icioafficit totM Ilatioms, "OJiI~ permittet ;111punèdeuacc/Jari?'lu Î mortalibsu pTllclellliam ct
inteWgtrltiam impartit, ffne -ven ra maleftciil
ignorahll?
Dominus (cie cogitaciones . Non morto
(inquit)'Dom;nU<! tll/d,t e!7' "i,[et, lIerumetiam
j'ltimos homimlm fenflUinttlbgit,ac uou;t'luàn~
illa/ûa fi"t C7' abftwda,(jll.e jU; cO,?,itdt,nifi cliu~
no '"mine animi corum ,U,âlrentJ.r.ita'l"e beafilm tlb.m il/dico,'l.~em tu 'Domillt pro tlM il/cre
d,bili mi(~r;coTd,a erl/dù,e!7' pr.tccl'tù legr. tuarll11/ i/lfl,tuù: et! eniTII (Iifcipll/ltl maximam im
tran'llii/bttltLm pariet Teb"J aduerfts,ft'juidem
omnes illilll'iM imp/orum non fol#m forti, [ecl
etitl1/l1.eto animo {crct,intelbgés,1Jit.:m pior"n.
calamiratibU<!, 'VI aUTr/m Igne p'lrgari.it4'l; al/ima 'l'ÛCtO,0' tran'l,lillo -vh; expe{fabit,dum in'
piU<! l'omM ItMt:ll1ct ellim l'(1!nM 'j'Iih"'" 'Violat
f/mOCéntes:llc'll.e 'Domimu negligeti/liuriM,(!J'
COlltumeltM gCll tÏ1 jl/<I!,ne'l; i/l m diutitu permit
ter /rbulini,e!7' ltulrilrio impiotum:fed ali'lilando
lrge s,t!l' iuHiti" i/l itlclf(ijs 1Ifrlebl/nt, cr mldtos
fi;; mpidos, CY amr:ntes "abrU'HlI.
Q.!!js confurgct.B'xPOIJÎI mag/lÏtllJmcm pe
r;cult fT1, <JI/O 'Verf'lIIs imtlloraller41 allxi/ill/TI 110
mi/lf~III,fed .fuf1r~:Jirbu!/1gittmm: N 'fi'Dom;"'tU f"bll eniJJeI nllf,i, a{/I,m eTat de fal ll te mea.
Si diccbi morus,Si 'luereuar,iam 'Mcl l/,ml
conffalltÎam meam,'le2; t.lm J10Jf6 .al.11/1il 't/lm
m .;11/111
�l' S A L M. C V M l'A
n. A
P H.
f39
tnagnitudini obfiSiere, 'Domine mu pr<ts1-o, C!1'
bstmtaoM an;mllm meum iam lflbenttm.
Secundùm multitudinem . .Q!tanmm excn/c/abilrallirm1 meumcogitationes IriHijlml<f,
t4nt/lm jl/rt recreaoilt confolatÎo/les tl/.e ir/( udrfj
mlt.lla dirlus 'Pauillf ad (orinl/,io.1[cribens,Sic~/,inqr<it,abudat affiiEliones ChriHi i I~ nos, iM
per ClmH/lm aoundat etiam conJo/atio no11ra.
Nunquid conrociabitur. Non (fi", quod
aliqrûs /llIutJ'r,fi tu. ades i"nocmtr/'Uf,CY ah 4s
proprtl[a4 ;lIitHÎa4 impiorum:'luid enim t,hi commIme poft" cfTc mm improbomm poteHate, ac
tyrfll/1lide,'lIl<f; [emper ocwpata eft ill cOl/fla/Jd~ cfll/lmlûjs ,(!7 bonùaffiigenJiJ, ,clere Jibi pro
lege JrlC/!?-vel cllm ail,[ol,um peYIierfilatu fingere flffiilliollem pro lege, figmficat pOlitu, eos
'l"orum proprillm mllntlS eJ~,I_?;es condere,']uibIU 1I..ej]ml,ltra ol'Iimèaam;mflretr.r,ac cÎuium
[ail/! tIIt,l fit,t,mtum abejJe flb hocofficio,-vt fem
per I,abeant animos illtentos ad Î1111wimdM ratimes, C7 -ViM, quibll1 ')IfXent flt'1l1e 0l'primant
jllilocc/ltes: a/qlle ira l'ro legmn Cl' i/ld/Ciomrtl
ItquÎtate,ab !IU/11;/11 ia4 0' -vim ad perui,iem ciuital;l ma'tare. Std symmaclHIj 'Ver/il ex IIe_
br.eo,!2.!û jinglt alflJE1,onem COli Ira proi!cep/lfm:
<JUdl -verba fi.'{lIificant, /,ri/ltiper /'arbaros, Cl'
cTude/es 7/ltHhmari call/milaum, Cl' peTllicirTIJ
~r,qltj tIIt!l.eipfoTllm COl1/l1/mdati [Ullt) coll/ra
pr,e,·ept.: 0' /eges 'Dei.
r.
A RO
�,.4 0
EXPLANATIO
ARGV.
PSAL.
IN LIB.
xcv.
Hortatur grauifsimis fenttntiis populum ad ,~
Icndum Deum, & laudes cius ,ancnda., pri\'dico"'
iptius i nfin'tattm,potcntiam, & fapielltiam,qui o.
mnia. creauerie ex nlhilo, necnon mifcricordi am, Sc
boniratem,qua pios prœcipu. qu.dam bentuolentt&
rcgit,ae gub~rni1t,ttcm exemplo maiorum,qui in [0
Iitudint interitrunt, deterrer abimpictAtt, & inn.
delit.tc .dutr[us D.um.
'P[almlU XCV.
Enite exultemus Domino, iubilemus
Deo falutari nolrro.
l1 rxoccupemus faciem cius in confefsio·
ne,& in pfalmis iubilc:mus ei.
Quoniam Deus magnus Dominus, Be
tex magnus fuper omnes Deos.
~a in manu eius funt profunditates
terrx,& altitudi nes mootium ip/ius rUnt.
~oniam iplius eil mare,& ipfe fecit illud, & aridam fund.wcrunr manus eius.
Venitc adoremus,& procidamus,& genua Reél:amus ante Dominum, qui fccie
Ilos,quia ipfedl: Dominus Deus noner.
Et nos populus pa[cux eius, & oues manus ci IS.
Hodie fi vocem c:ius audieritls, nolite
obdurarc corda vellra.
Sicut in contradi ' tione,ficutin die t.!ta·
tioni5 in deferco,vbi tcnraucrunr me patres
yefiri,proba uertmt,& viderunt opera mea.
~ad
V
�l' $ A LM. CV M PA R. A PH.
a
HI
QU3draginta :lllnis offenfu~ fui gene_
ratio ne h:1c, & dixi , populus lfte errat
corde.
Et ifti no n cognoueruot "ias m~as, 9uibus iuraui in lra m ea, fi incroibunc in requü:m meam.
.
li X PLA NAT 10.
V cilice exulrcmu s Domino . .At/monet <Id
Ctlltum,C7 'Vw ,rationem 'Dei re'lttiri Itttitiam,
C7/Jilar;tatem,id 'luod ell am d,uIM 'PaulSM con
firmat pr.e(;pIWI Clmf/l4nil ,'Vlfemperl.eto al)i
mo [im.caufl' 'Ver'o ln pronlplII tft: 'DeIU enim
col, tUTfide,fPe,rbaritate: quaTum comites jiwt
iuftltla ,l'ax , C7 ga I/dI t/ m.
Pra:occupemus fadem.Id eft,properemUl•
.."wire i,) cO/IfPeE/:llm elSM cum IJymllil, C7 gr4tiaTtlm a[l,one.
Nos amem populus pafcua: eius. Nos ,in'l/fit,[umus grcx 'V/D,tans pabulo eim, C7 OlleS
<jUM ,p[e mal1u jil a rlucit, C7 Tept.
Hodi <: fi voeem. Super bil 'VerfibUl mldta
dtCtt d,.. ,u 1)aulll1 [C/ tlle/lg mj?lma i/l Epi ffola,
<jIMm [cri/,it "d He~Tlfo s : fa IIOS non fu b[crr bimUS,jillu/M bentes ,Iocum ine/Jc"ffe.
Sieur in contraoiétione. bmuerc 'Vide/ur
/,ifforiam, fjU.e [cT/pIa cft i" Num eril ca1'.13'
0' [7 . Q!ôd 'Vero fublungit,Jicut j" '{le teuta. tionil,figmficatrem gcf1am i" 1(aph/C{ill ~,
res expofira cft in Exo. cap.17'
lj".
QE.ib
�r+~
EXPLANATIO IN
LIn.
~bus iuraui j 11 ira mea, l11/~d [cire opor
tet IMJJ," filiffe Imaginem ,.~rlirn f,~tl/,.arum : 'Vt
enim Heurtl!i omnes,'fllotquot 'lftr[,ü Dei fi,/em
fion 'Jabuere,;n locü d.efortis fœdtJ?imè perier/mt
il terra Ctlnan~a excllifi, '!Iitam '1uietam,CJ'
omnium rerum copia aff/Itelliem tradl/Dllri erat
fi '1 l1i Dea adfijflipiemlum Chri$1i ElltII'gelium
ad/loTtanti tlO" ouedi/mt, nmt'luam perumient
ad i!l,u beati.f?imM orM, 'Vbi placidrfilma 'luies,
C7' 'Vit<l fompiterua ,';gent,[ed foeil/fi à confilio
c.t/effium Ït, perpetuu mifer~s " er!aIJllntllr,
""b,
Si introibunr in requiem meam. 1tl cft.
rura,4iillos nOIl ingrejJi,ros ampliU4;/I eum 10cÎÎ-,
'1uern itfomm quiet; de ff ll1aram:nam Imic '»er.
bo,fi a/i'1r1l1ndo apucl Hebr~os 'Vi-! "egamli ineft.
'»t a/io loco d,{fum cf/', 7ÎlIle autem 'Verè i'>gredimur il, re'fuiem 'Dej,,,~m IInimi noffri i" Iftcr
nam illa donJl~ terl/olal, 'Vbi fic requie[cimUl ab
operibllJ Il offris, "1 'DeUl à fllis re'J,lieuit d,e ftptimo,l!i e cft illeottatrflimus filbballfmU4 ,'iuem
diulu 'Paultu ait reli']utlm effc l'0pulo Dei. Ad
1mne ']110 'flliJq; propm-' dreed,1,1'0C magü ill TH/mana corpore 'VI/am <fil/mam C!J' c..lcffcm imitatm',id -vero fi t,' ùm perJJ,e[fa a,ûmi /loffri deprIltMtio/le, infiplCl.tia, & imwittltc, !,oc ')>1Jum
omni f/lldio cotmdimlU, 'VI ne Ipûd'ipfi agllmlU,
fod om"ia 'Deum i/~ Ilobis agere fillam:M.
Al\.GV.
rSA L.
xcvr.
Vaticil14turJ. rcgno Chrifli, 6< orones n8tionea
110rtat
\\
�l' sA LM . CV M l' A R A l' H.
f4.3
hort.tur aaamplenndam veram religionem, & Cu.
pedlitioncs abilCiendas.
'Pra/mU! XCVI.
Antate Domino dticltll1 nouum,cantate Domino omnis terr~.
Cantate Domino, & benedicite nomini
eius, annumiate de die in dié falutare eius.
Annuntiate intcr gemcs g loriam eius,in
ommbus populis mirabilia eius.
~oniam magnlls Dominus, & IalldabiJis nimis:terribilis eft fuper omnes Deos.
Q.t!oniam omnes di j gétium nihil [une,
Dominus ;\Utem ca:los fecit.
Decus & pulchritUdo in corpeau eius,po
tentia, & magnificentia in LlnaUario eius.
AfFerte Domino famiIia: gentium, affene Domino gloriam & potentiam,affer_
te Domino gloriam Ilomini eius debitam.
Tollite rnuncra,& introite in :ltria eius:
adorate Domioum in fplcndoribus f.1UCtuarij eius.
CommOllC.1tur l [acic cius vniucrf..1 tcr.
ra,dicitc, in gcmibus Domiolls rego.luit.
Edirmabit orbem terne, ne commolIc.ltllr , iudicabit popuJos in a:guit;ltc.
L:etcnrur cxli. & exultet terr a, intonet
mare,& plcnitudoeills,gaudeaut agri & 0lDnia qllœ in eis funr.
Tune exultabunt omnh ligna fylllarum
C
�1'44
EXPLANATIO
IN LIB.
coram Domino, quia venir, quoniam
venir iudicare rerram.
IudICnbirorbem rerra: in a:quirare,&po
pu los in verirate.
E x l' LAN A T J o.
Cantate Domino canricum nouum.Non
tnim,O' ornn/vUf f<feulil i"audita beneficill 'De;
nOl/a caTmi/la "e'luiT,.nt.
A nnunriate de die. Til eft, II/m'luam intermittire pTd!dica"ebmeficia,f,7 [a/I/lem.quam ille (Jumana generi altulit miiJo ad ~Oj fi/io Juo.
Annunri:ltc inter gentes. fI.ec [u,T/lma di.
ligentill,& ft"dioperfecerullf ..Apoftob, qu.; totllm orvem ttrramm ptTagrallemllr, 'Vt '}Ieram
,reJ/giolle", .tocerent.
ln ranétuario eius, San[1rlarÏt{m 7lei no"
folum appellat c.elum ,fedetiam eccJefiam proru:
;/1 qlM '}IÙ,Cl' maieftiU 'Dei.max;mopere elucet. '
Dlcire, in geotibus Dominus regnauit.
'Pr.edicate,;lujuit,i/ omnjb~u tcrrarllm orù,iam
euerf .. dtabob tyramlide 'De'lm per cllTistum
fllMII regnare.
Er firmabir orbem terra:. signifie"t con.
frantiam,r:;I' intlié1"m robur eomm,qlli repum
'lm ingrefi fic inl/ill/lltl/r il/lapide firmifrmo,
lIempe C1Jriffo ,11t ntlUO rerum arlttcrfarum i[l.,.
cO/lcu,tÎatJtur,nt.lla "pi, au t oppugnatio/le J,aboli
Cl' impiorrlm de pie/ate, Ile tran2'1I11,Mte all;m;
J'tulJantur.
La:te
JUm
�l' S AL.
CV M
pAR. A t' fi.
Hf
lœtentur cœli . .7I1erito ld'tari clebet rcrv.m
'lIlil,erfifM CIJrtf1:o regll"tn jnel/nte: tlle cllin~
nOIJ [o/ùm cor1'ora 1'iomm immortalitate dOllatIlTt,s,fed etiam cœll/m, 1!9' reliql/M m/l1Ir1i par.
tes renouah/TSU pft:ql!tlm quiclem renol/atiwem
incrediuili mm dejidério totum 'Vlû/terjitatù cor
psu e%~eEfat,1!9' d/lm ill-t fiat,71obifmm ;ngemifcit,(!)' moreparttITiel/tis fœmind',clolore cT/teiatilT, 'Vt atPEfOT pft dtt/U& 'Paulsu ;IJ E[lIf1:ola 'plt
[cr; il arl1Z.omallos.
OJ!..oniam vcnitiuclicarcl·crram. HÙWT
bù lJO» taTlI ft:'lllljicat temlltu illud l10uifllml
;11-
d,c~
,ql/àm id temptu, ']110 7)eU& c1JTif1:lIm ab
ilJferu excitauit,iIlumqlle teTTu pr.tpo{l,it , 'Vt u
regeret,ac gubernaTet oml/es lIat/OI/CS: 'Verb/lm
tnim im{;cam{j ÏI~ halle fel1tmtiam [d'pt a"i1'itur ;Iditeru {anEl û.
ARCyM.
l'sAL.
XCVII.
Etiam boc pf.llmo v.ticin.cur d. regna Chrin i,
'lui omnes nati ones ad cultum veri Dei rcuocauit.
'Pfalmtu
X C V 1 r.
Ominus regnauir,exultct terra,lçtcn
eur Înfulx mulex.
N ubes,& caligo in circuieu e~u~, iullitia
& iudlcium hahit:tcl1lum throlU CIlIS.
IglUs. an~e ip~l1m p~çccdce,& infl5mabit
in circulCllll11t11IC:OS CIUS.
llluxerunt fulgtH3 cius orbi terra:,vidit
& commota teIra.
D
en
�H6
llXl'LANATTO IN LIB.
fl.lontes 6cut ccra fluxerunr:l fa cie domi
ni,:l f.tcie domini ,niuerfxterra:.
Annunciaucrunt cœli iuftitiam ci us ,&:
videruntomnes populi gloriam eÎus.
CoofunJ,llltur omnes glli adorant fcul.
prili.l.& qui gloriantur in Diis Y.1nis.
A:lorate euIII amnes AngeIi eius,:ll1diuir
&.la:t:lra dl Sioll.
Er exultabunt filia: Iuda: propter iudi.
cia tua domine.
Quoniam tu dominus altifsimus fuper
omncm tt:rram , llimis exalrams cs fuper
oml1es Deo~·
OJ!.idiligiriH!ominum,odire malu: cunodit dominu1 animas f.loél:orum fuorum,
dc manu peccaroris libcrabir eus.
Lux: [cminaca cft iufto,& reébs corde lx
titi.1.
La:tamin i iufti in domino,& confitcmi.
ni memoria: r:1Ilttir:ltis eiu~.
EXP LAN AT 1 o.
Dominu' regnauir. lam,j'J'luit ,JominlU
r''g"nt irJ orhe terr"rtm, ,in ']/10 alite Il,a&oll#,
cr ru"eyjfitio,O' omnia feelera r'.'{,lallDnt.
N ubes & cali go. ll'u "Perbi~ Jignifient, natwran' 'D ei ne'lM cmli! ctrni,ne'llte allimo com
l'rclJel;Ji poiTe.Se.! EutT'ym.us air,nulmlJ,e?' ca
l.gnem figmfic4Te (orplU,'luo dlll;nilM Cbr/ft;
ft[e im/ult.
Iuai
�l'sAto CVM l'A ItAI'H.
r47
Illll:itia, t:< iudicium habitaculum throni ('jus.lult/tia peTtinet ad miforicord/am (?"
beneficmtiam , iudicilfm adftlleTitatem ()7' p~
n4-S im !,roIJomm.
rgois ante jp(um. HUlte "erfrculum 1,leri'Ille rFfcrlint ad umpoTa iOa nOl/if?ima 'lui/m"
-'nit,erfùm genrM TlIImanum ad ')Iltam rClloca_
bitur, ~ Clmuu,' è cœto ({~rcel{et ad iudicia excrcn,d.J , [ed nOIJ minUf T]d'c "identur elfe dt{fa
de ')Ii,('9' l'0teftate, qua. , .titur C/1TiHm etiam
n 'me i,~ ',omincs impios CS' ftcleratos.lgnem alP
rem (:tpe fi...'{nificare in literû !an{fû aeerhitalem
[u)'Pli"ij,a!io 10(0 di{/ um cft.
Illuxerunt fulgura. Etiam Ilue -verf.!m ,C7'
fe'lu el/tes plcrÎ'IM perlinercexiflimallt ad W1J
pora dia mundi nOlliJlima, fod miT,i magû pl,tcent,(l'û T,<fe Tereru"t ad fulgu.ra fPiritUf Jana.
at'l"c ad A[loflolos,qui talHl',am aftra qU<fclft
JPlelldu{iJlima ',reu; tempore totl/m orbem rerl'a
T/trI/ in maximil eTrorllm tenebrû iacentem il1llftr aflcr/lIlt ,C.?' omnes nationes mag/liw.dinc mir(1cl~IOTllm perterrummr.nam quod fubiungit
mOlltes infl-ar CeTte [;quefa{fos elfe ob prte[entiam domini,id d/tfffm crre ')IidetM de d/t/bolo,
f.!J' '/':b'gelu PÎltf: item de regil,Uf, CJ' tyranllû.
9"; -vel C/7Ti51o Je fl,mmifèruI/t, -vel impietatH
fl, .e grmûJltmM Pitl/M dcdemnt.
AnnuncÎ:lueruot cœli.Citlos tlppellat citli.
tes ipfoJ) 'luemadmodum terram f.t.pe appe/lare
:he 20
�-Hg
EXP LAN A T lOI N LIB.
folet~ro ipJis rlorniniuUi.,Angelos
aute;uStitiam
CIl' falJ[/:itatem CllriS1i,teftimonio fuo coprobauiJTe notif?imum eft• .0~id -pero,Ji Ap0st%s Jignijieare ')1olu;t,cWm cœlosdixit?ij enim '<.9' cœle
fiem ')Iitam in tm'ù colummt, CIl' i'~stitt4it 'De;
pr<tdicauemnt apu cl omnes nationes ,iufrit: ùl<]uit non rm rnalMm,fed dir.i,Mm, '<.9' cœleftr:nim;
"U11l 'l,,;t'DetM ys donat 'lui JPiritrt ipJiUi afflaÛ pro certo cred,mt,ZeJÎlm CT,yift/.m peccata 0feelera geneyu l".man; JitO fang'tine luiJTe.
Et viderut omnes populi gloriam ci us.
Q!!-amantè non poteyant intller; obc.ecatiji.per.
frllÎonibUi.'<.9' m/tu fa TfOytl t/J 'Deorum.
Coofuodamur omnes.lam 1'0s,int}uit,pu
d eat Ô11Iifer.e gentes colere fîmuiacra ina1Jia,CY
finas 'Deos.
Audiuit,& la:tata ell: Sion. Et Sio,inquit,
e:..~ relitlud! EccieJid!. ab ifta H ;ero[olymittl/Ja pro
gnatd! audierunt , '1Ud!. prlfdleata funt ah ApC/ftC/lu dei,.flilia 'Dei,ilim'lue ')ItdeYtlnt, ab co
res rJUmanM per ChristMl1 1'eé1-ifml~ ae felicifJimè gubernari : 'J/I,C res illM i,~,redtbjh ld!.titia
.:ffecemnt,cùm prd!ferti m -pidermt,maieftatem
al.gl.fl:;Plmi lIumi/IU omniblH gentiblM cotrn;.
tam,& commentitios Tuos abie{fos,C7 rep~dia
a
IDS
elfe.
Lux feminata eft.Lux,; nquit, ')Icrot [';etattr
C:l' religi~nù,peTpetud'1uc lottitia fata cft in ani111~ eorum ,'lui ùlftitiam "Dei,CIl' prd!ccpta f411P~
berr;
�l' SA L. CV M l' A RA!' H.
f 49
Lerrima cT,ri'ili lion repudiarll/lt. ltaque ')lOS
'l/lÏculI'ftte l,a/Je beatifttrnam II/rem h~ a/limos
1>e'ilros Ji~fcept'ilu, l.etamillÎ il. domino, Mterü
ommblU gmiJijs,C7 'Vo/l/ptatibm ab,tC7u, n'1;
1>n1J1Mm intermiUite grafùu agere inftnit.e 0011;'
tat; eilU pro tot ae tantu bmeftcijs, 'fuiblu 1>OS
'l"otMle ornat,at'1t1e in perjJeHmm orna oit.
ARGVM.
Idem
l'SAL.
XCVIII.
ca argum.ntû huiu$ pfalmi,atqllo fuperioris.
'PfalmU1
x CV 11[.
Antate domino camicum IlOUU, quia
mirabilia fecir.
S:lluauit libi rtextera eius, & brachium
f.'ln[tum eius.
Noti! fecit dominus falurareluu,in con
fpe8m gemium reuelauit iuftitiam fuam.
Record:ltlls cft mifericordia:: fua:,& veri
taris fua:: dom~Ji rfraël.
Viderunt omnes eermini terra:: falutare
Dei nofiri.
llibilate Deo omnis eerr:l,c:mratc,& ex:ult ate & pfallire.
p[.,llire domino in cithar:l , in cithara,&
voce plàlmi,in rubis duélilibus,& voce tuba: cornea:.
IlibiJate in confpeau regis domini, into
net mare,& plenitudo eius, orbis terraru,
& qui habil;<r.t in eo.
flllmina plaudaot m:mu , fimuI montes
C
•
:Jrt
3
�HO
EX l' LAN A T) 0
IN LIB.
exultent in confpeau domini,quoniam ve
nie iuJi .1r(:!terram.
Iudicabit orbfm terrarum in iuftitia,&
populos in a:quirate.
E x l' LAN A T l O.
S aluJuit libi dextera eius.z.l Fft,auxilium,
C1' [alI/Inn I~obi1 allullt[ua tan/Hm dexteTA,&
br.1c/,;o [allno filo:fic alltem appel/Jt ·migtn,'nt
fi/;fi,m ·Dei. Hae eat/em /o'l"cnrt,figura "l'Jiu 1ft
Efahu"ùm ;1l'l,IÎI, (7 -vid,t'1u'od nemo aclffTrt,
(?' tl dm'T4!1U eft,<Juod lIon fore/''lui OCCI/rreret,
(7 falfi,tluil {lbi brac"ium f tl/rn : i'/ rft, cùm 7)0mwm 1Jiclaet,nem;nem eJJè 'Ill; /IIerelur innortlltcs,;l'fo fllù ~;rlblld dios [mMII;t.
N orum fccit. ApoHoli en;m apl/d omneJ
gClltes cllllulgarllnt euallgelillm"jI/o fa/us mor-
talium eontmelur,C9' iuSfilia 'Dei.
Record.1tus cil mifericordiœ (ua:. Simil,
tft il/Id :;rrari~ flirgillü,Audiliit ]fr~ëltm puer'ml,/itttm reeord.ltus l'mftricorcll.e frllt fiCllt,lo,utm eft at/patres lIoffros Abra/Mm ~ f:t fem;"i eitH in fd!(u/fl.
Q!:,?l1iam venir iuc1icue terra. H.tc'Verba Înlerpretfll; fitmrl1 ;11 expla/Mtionc 'Pfal'90'
ARGVM.
PSAt. XCIX.
Pr"dicat potentiam, iufritiam, Be miCcricorrtia'"
nei,Be populum ad cultum l &: vencrat,on.m illiu.
adhortltur.
'Pfalmsu
le C J X.
Don1Ï
�l' SA L.
CV M
PAR.4. l' H.
Ht
o minus regnallit, contremifcant po-
D
puli,qui fedet fupcr Cherubin, comoUeatur terra.
Dominus in SiOll magnus,& cxcc!fus [u
per om nes populos.
Con!iteanrur nominÎ tuo,quoniam ma.
gnurn,& tcrribile,& fanfrum cil:, & fortitudo regis iudicium dillgit.
Tu parafh requitares,iudicium, & iu!1i.
tiam in Iacob tu [eClfti.
ExalratedolTIll1um Deum noftrulTI ,&
adorate fcabellum pedum eius,quonii [.111ltume!1.
Moyres, & Aaron inter facerdotcs eius,
& Samue11ntcr cos, qui inuocam nomell
cius.
Inuocabal1t Dominli,& ipfe exaudiehat
eos,in columna nubis loquebatur ad eos.
Cufiodieruor tcllimonia fius , & pra:ce.
ptum,quod dedit iIlis.
Domine Deus no!1er tu exaudiebas eos,
Deus tU parcebas eis, & vlci[cebaris ope.
racorum.
Exaltate dorninum Deum no!1rurn 1 &
adoratc in monte [ané1o eius > quoniii [an~us Dominus Deus noller.
EXP LAN A T 1
o.
Q.!!J fedetfuper Cherubin. Eos crumbinosJignifi"lt,.'1~j arcam facktù cusrodiebant.
:/If ...
�Hl. E X l' LAN A T 1 0 1 N LIB.
Et forritudo Regis. Re%,incJldt,noffern~
mimu iHJhtia exceUrt,']llàm -vinbYA 0' potétia.
Scabcllum pedum eÎus. lta -vocat arcam
f~rlerù:clli 'Deum iI1Jidere,pt·.edlcant lileu fanfl.e oh CM call[M"jUM al;o loco diximlU.
Moy[es & Aaroll. 'Propm;t e%éplt,m ~o
fis,C:J' .AarolJù, O' Samuelù,qui pr.eHantifi,m;
fuertmt religione,ac!al1[fitate, ù7' 01, eam rem
"Tlarif?imi ·Deo.
Deus tu parctbas eis, & vlcifcebaris ope
ra eorum.lMc 1101J,{,C;t de -virù fal1[fû, 'J'/OS
commemoratd ,fed de ~s ,<]111 eorum impcl'io [ ..bie
fii era/If.lleq/le id cuiqllftm tll;rum lIidMltlr:folmtenimfcriptores Ilel,r,ei ea,q//.t 1JOcàlHurà
grtlmaticû pronomil1a f.tPilu pOII'Ye, "lua/J'j""
mllil an/eced, t, fj'IO ilia referr; p~(ll/Jt : "~oc cltm
e% ali.j s locù hUÙ41 libri,wm ex ilLo "er]il 'Pfalmi
16.perfPicullm effe potef, ~ull;plicata Jilnt ido
lc: eorllm.po{/" alittm tlccelerfltlerut,profe[f'o /I.ee
cr/mina /Jon cOllllm;'1I1t in Ilommes JanElos,fj'Io
ru"; mm/to fit m ..,.er]it fuper;ore,ferl j/J ;mp;os,
'lM d..fecerant à ·Deo.lla']'Ie lIerbOru"q'M mme
~xpla"am't1, fl.ec e{/"Jellteutia, 'Deum tllm d,a.
ras hab,"ffe J!10fom, .Aaro/lem,e!J' Samlule,,,t
'p[orlt calfa populo pecca/lti parcPrtt 0' g ralfi.
Ur -vil/(lfCaret,/i fjllÙ imur;am eu fa cere conare
tur,cui rei t~f1,rnonio funl ij ,c]I/; fed,tioné coeit"
Te fil/fi fimtco/ltra~ofeJ1l, C!7' ft"atrem eiu1:Îllo~
mm mirn partim 'Iiatll teTrte nbforpti ]if/lt,par.
ri/11
•
�P SA 1. CV M l'A R Al' H.
513
tim ah igtse illterier/mt:']u; 'Vero Sam/uli5 prits_
cipatl~m repudiaTtfnt,eos ji,biecit 'DelU tY'YI'.
llÎcl~ Saulù, àqlilo maximù incommodi5 aff~éU
fl/ermlt. Hanc t:xplanatiolJem eolibentilU ample
élimuT''1u'od illamm SJmmacl1i interpretatÎo71e
con!mlit:ù autem 'ùm ";T eleganti iudicio,foret.
j" '~lIertendù ltbril!atsélù ex JlehTd!o,n~ ntCFJ1è
plltauit 'Verbit pro 'Verbo reddere,fodfatù habuit.
ji !ententiM (ommodè ac jideliter (xprimeret.
A R. G v. l' S A L.
C.
Hortatur amnes mor:talcs,8c prrecjpu~ Iud'iPos,vt
ntcmorcS lintbcncficiorum Dci,qui n os <."reauit,rl"_
git,.c tuctur,vt nunquam intcrmittcndro fint gratia
rum detioncs.
c.
'PfalmlU ad laur/em.
Vbilate Dca omnis terra, reruite domi.
no in lxtitia.
l ntroite ill corpeau eius in exultationc.
Scirote, gund Domil1us ip[e ell: Deus,
ilJrefccitnos,& nonipunos.
Nos alltcm populus eill~, & oucs pafclIa:
eius.lntroirc portas eiu~ in cOfefsionc,atria
eius in hymnis,confitcmini dli.
Laud;\tc nomé eius, guoninm bcnigllus
cft Domillus,in xternu mifcricordin eius,
& vrgue in generatinnem & generationé
veriras eius.
1
EXP LAN A TI O.
Seruite Domino in lretida.Hoc nom~ pre
Jrtr
�n4
Il X PLA NAT lOIN LI B.
Jb)'e potefr,I/ift qui cer/am fPern 'Mbet 'Deum ftbi cfTe bemgl/umpatrcm:,d alHfm fO/IU spirit,ll f'lnEhu pe,fuadct,ull'.ftetls,nos eDè fibos,fJJ'
l1A!rrdes ·Dei.
Scieote quc\d Dominus. H~c, qu.e ;ubet
"OS [ciTe "ir fan{/u-s ,faci/lima eognitu -viden,ur ,fod trine <J/lth ue [ciat fe f ,re, domim.m ejfe
·Deltm fuurn,cùm !pern omuwtn Yt!t'umfuarutn
in ip{o collocant,Cfl' gloriarn fal/Uif!,mi Ilum;nù
fu.eglor,~ ,pecuni.e ac "it.e pr0l'0fuerit.luc <Juan
diu IJOIJ rtlcimUl,ta"diu domi /JuT1f ejfe'Deum no
frrum ignorarmu: irno "erocùm 'Deum nomi.
na mUI ,1mic ")Jerbo '1".f jèlllrtla ft,b,eEl aftt ,/jon
[atü inulbgimUl.
.
Nos autem populus eJUS. Nos,inquit,non
folùm cTMllÏtftcut c.cteros,Jid etiam ex omn;"
b,f,I gellt/bUl elegit,quos pruiPI41: amare',ac "U
retuT.
l'ARAPHRASJS
prbl'S)& agri cantibl14
sonatc)l02t4 maxima
seruite mente mlmini.
LtttH aAite plaltfibl14
.Ad alTl4 eilM aure4.
lpfe)ip{e yml4 cft VelU.
Terrt()po!lqu.~ condiroT:
~t clfterartlmgentillm
C A II. MIN E.
�l' SA L.
C VM
l'A R. A p R.
Sir
Non Drj,[({l ttltrUm,&, marmoTt',
Tu nos parer fallé!flime
TM
benigna dex/ertt
Finxifli,olliCIII.e nos 1114
Sllmm ,tl/Iifciemi.c
DlIlciflimo nos pabul(}
o pc/flor optime nutrÎem:
..A( tn n,t donr.4 f.rmld
ritam fmt/am dH(eI"e.
Ergo De/lm canamm ô
!/Iri,&' p/Jdic~ fœminit,
..Aelue{ttnéli iantu&
nmpl, JonI/mes du/cid
Carmina,fonmt Idlè omni"
Nomen Dei fanéliflimum:
Nam dulci1,&, remm omnium
./imàbilifSimm eft DfU1 •
..Abfùmet ignùJj'dUà)
rellH4 pet'ibit:ât Dei
Mirdbili1 clementid.
Et )/erita1jëmper mànenr•
.A R. Cl V M.
P S A L.
C y.
Dd'cribit o{Jid. pij.(k optUni l'rincil'iJ: 'luan'luftlD
ferè
�n6
EXP L A ~ A TI 0 IN LIB.
forè omnia pra?'.pta h"" percinent etiam ad inllieu~
tionem hominum priuatorum.
Pfa/mu>
M
1
CI.
rfer~cordi am &
iuclicium cantabo,tibl Domincpfallam.
Intelligam in via immacubta, quando
'l'cnies ad me?
Ambulabo in innocentia·cordis mei ,in
medio domus me;!':.
Non proponam ante oeulos meos rem
iniufiam, facientem prœuaricationes odio
habebo,
Necadhœrebit mini: cor prauum recedet :lme,malignul'n 11011 cogno!cam.
Detrahenrem fecreta proxima fll0 nunc
irÎterficiam.
Elatum oculis,& inGltiabi/i corde hune
non tolel'abo.
OCllli mei ad fideles terrx, vt !ede:it me.
cum:ambubns in via immacul:tta hic mihi
miniflrabit .
N6habitabjtin medio domus mea:, qui
faeit fraudé:gui 10']l1itul' mendacia,noll di.
rigetur in confpeél:u oculoru1l1 meorlllll.
In matutino imerficiam Olllnes peccatores terrx, vç difperdam de cLUitate Domini omnes operamesiniqultatem.
E x l' LAN A T l o.
Mifericardiam,& iudicium.)'6tlforimJdI,
in~uit.
1
1
�P S AL.
CV M l'A R. Al' H.
H7
in']"it, e7' iuf{jtiam [emper colam .carminiom
meûcelebrabo,er,,~; femper paratiftimur ad T,omines iUllal1dos,e7'[ubleual,dohe!)' ad omnia re
é/~,4C Îllffè adminjffrJ1cla:in pnmù tib~ 'Domine pftllam, e7' perpewù T'ym"û gratiM agam,
'lui bM -virtlltes,e9' c.dera omnia bona largirù.
Illtellig.1m in vi'J. immaculata. Id eft,ftucIeoo -verfàri[apienter in rerrd ,e7' pia -villendi ra
tione,fed niTlll proftcia,l/ifi çonatlu meos iP[e il/Il erù:'l"fl/,do igit/IT .."emes ad animum meum
ilil~m'1;JPlcntl/l{y1,ma lucef,piemi.~ tll.e iU"ffra
bù,e7' amoTC fal,[f,fimo ir'jlammabù?
Ambulabo. 'ProPQnit llobù efft::,riem folirl~>
cxpreff1~; "irtutù,']U4 jille ir~ 1'/IO/'CO -verJettlr,
fille j,J dOI1H1m i"timam fefc abdat, feml'er e{/'
eadem,tantum1; aUJorret à fcelere, e7' maleficio,,,t etiamipfom cogitationem caffam, imlÏolatdmq; conferuet: 11[um 'Ver), e!)' [amiliaritatemimprooor/lmrep/ldiat,[iq; ad IJOllcstM e7'
pitt.1 amicitiM CI~p,d'f,mt tlr/,unglt.
Cor prauum.l me recedet. Id eft,ji 'lue ex
meùdfprrT,enr/ero tln/mo prallo, e7'pcTlterfo, illi
ego illterdicam domo,e9' ftlmibaritate mea.
a euli mci ad fideles. 'Diligmter illucffigaùo''lufnam il, terra luddia fidem ,C!J'iuftltiam
,ola"t,eorl~m~; flmilltale fi.·mper 'Vtar.
Non dirigctur in confpeau ocu\orum
meorum.ld ff/",ap"d me .r,ratioJiu lIun crit.
In macutino.ld eft,,,dlnùito jilmmo ft/l,lio,
cr di
�ff"g
E:(ptANATIO IN
LIB.
c:rdiligmtia,Hulltl'1; illterpoftta mora: .Mm '10C
-verbo mt/ne, f.tPifttme -otunlllr in IMlle [e"lm"am liter.e far[[.r,-ot allo loc9 admont/imUf.
AI\. G V M.
P S AL . CI r.
Pr.c~tio
cil Hcbr",,,,, gontis .puJ Ilabylo";o. Jt1~
,iG;imam (eroitutcm (Ilruienti(. & c3hmjt"t~s {u.s
deploraneis. Vaticina/ur outcm d. reditu i llorum ab
tX11io:item de ngno chrifti , & couerfionc omnium
gcntium ad vtrtlrn religioncm .
Oratlo ptlu,peru,rù,m t/n",i'H pf[.t , & coram
'Domino efJimderet orat;onrm ji/t/m,
C 1 r.
'Pft/lm,u
Ol11ineexalldi orationem me:tm, &
, chmor meu~ arl rc V(·niat.
Non auert.1~ taciem tl1.lm à me:in qUlcUC]; die tribulor,inclina ad me aurcm tu:i.
D
In C]uacunque die inuocauero te, veloeiter e'{audi.
~ii\ deFecCrllnt fleur Fumuç diei mei,
off" mea ficuttorri~ adulb flint.
Percu{fus Vt hcrha ,& aruie cnr meu,
quia oblitus fllm eomedere pa 'lem meum.
Propeer vocem gemitus mei adba:fir os
mellm carni mex.
Similis f"étlls film pellicano folituèinÎs,
faétus
film fieur niéticorax incolens oefer.
t
ta.
Vigilaui,& f.tétusCumficur paffcr foli.
en
carius jn teao.
Tota
�p S A t. CV M l'A Il A PH.
5)9
Totl die exprobrant mihi inimici mei,
& InfulrJntes mihi per meiuranr.
~a cinerem rlnqllam panem manducaui,& pOClllum mellm clIm Retu mifcui.
A facie indigna.tionis tua:, & irx CUa',
quia deuans allitifti me.
Dies mei Gellt vlllbra declinaueruot, &
ego lieut herba arui.
Tu autel11 Dominc in :rternum permanes,& memori:l tui in gcneratiol1c & generationem .
Tu emrgens mirereberis Sion,qllia tem
pus mifcrendi cius,guia venir rempu~.
Q!!51OilITI rbclIerunt fends tuis lapides
ciU 5,& terra: eiu~ miferebumur.
Er timebullt gentes nomen tllllffi Domi
ne,& omncs regcs tcrrx glori.1ITI tUlm.
~ia xdillcJ.uit Dominus Sioo,& vide.
bitur ill aloria rUl .
Refi}~xit in orationéhl1lniliul11 , & non
fpreui: preceç eornm.
Scrib::ntur ha:: r'ro gCllerarionc flltllr:t,
& populus,'llli cre.lbitur lalld.lbir DominG.
Qllia pro[pexic de (!X'cclfo f.lnél:uano
ftlo,Do l11inusde ca:lo in terram afpexir.
Vt alldiat gemituscoml'edicorum,vt fol
uat Illios marri s,
VI annuncient in Sion nomen Domini
& lauc\cm eins in Hierufalcm.
Cùm
�$60
EXPLANATro IN LIB.
eànl conuenerint populi in vl1um,& re.
ges,vt reruiant Domino.
A ffltxitin via fortitudillem meam , ab.
brelliauit dies meos.
Dieam , Deus meus ne rapias me in dlmidio dierum meorum ,.in generacione,&
generationem anni cui.
Initio tu Domine rerram fundafii; & o·
per:! manuum tuarllm fum ca:li.
Ipii peribullt,ru 3utem permancs, & 0mr.esfieut ve!l:imentum verera[ccnt.
Et ncutopertorium murabis eos, & mu
tabuntUr:tll autcm idem ipfe es,& anni cui
DOIl cleficienr.
Filij feruorum cuorum habitabunt, &
femen eorum in fa::culum dirigetL1r.
EXP LAN A T 1 o.
Et Offil mca neut torris adufra (Unt. sic
"Pertit etiam symmacll/#. figllificat aurem pr.e
d%re alli17l; CO;'PIU irjilm macte confeE7:um effi.
Percuffum ell: Vt herba. Vr 'Ierba folis arclo
're permDà ,'l'el falcedem(/Ja exart.{cit:ita cor
meumaftH{u~ calam;tatibM J I{JJ' at>gorib,u ex'abtlit.
Adh::ditos meum c.1rni mex. SigniJicat
"erùù,carnem JiMm ita confitmptam e/Je affiduo flet", e!7' mlZrore ,1/t o/Ja iam cllti ml"ere~t"u'1': "lIa caro imercedat: li cbr",a enim lingrla carnem pro mte ali'l'f4/J(lo andl4fe [oldt.
rellic
"u
�P S A L.
CV M
PA R A PH.
r6 X
Fellic.1no folitudinis. Q..uidam 71erterullt
Ex Hebr4.o, onocTotalo :focl ne HebT4i '1tlÏd/m
jèiunt,'1u4.I>am if!4. attesjint.
Et infultantes mi hi pcr ~e Turant.ld cft,
ad taMam calaTnttatem (:J' mijimam 71cnimtM,
-vt'1uiiurantesjibi mala 71ol,wt precari,Hebr4o
rum .cTllmnlUfibi pracent"r.
O!!!a cinerem. significat,fe in mtfximo lt~
l1/~ , (:J' m~rore ef{c:: lugentes cll;m i,~ puluere
iaccre cOl/fl/euerallt.
~iaeleuans .1lli!i{U 111e. Elegaltti(?ima
aUegoT/a e:taggerat magnttlldmem me dtrtine,
c:rcalamitat~ ji,.e : "am '1/1.e 710Iurtltt! ad ter.
ra", grauiler affigere,ea allè extolli:nlu.
Dieimel !iCUt vm!>ra dcclinau/~runt.Com
par.lt "Vitam jiU/m fi/gatiflimam "mbT4. il/cli_
nat4.,1!!7' ;am iam'i; ;n tCIJebra.f cl/anefce/lti. Sic
in 'Pralmo I09.Si,·ut.".mb~a C/~m de~lillat, Pg"
pCTtrai![eo:Dc "mbru I~clwat" cft ,/ll/d Ver;)1~:J!1'1;oréf'l; cad/mt ~lt~ de~o/J:,b,u 71mbrlt.
~ia tcmpus lTI\[ercndl CIUS. Sigllificat
7 0 .iUos annos,per 'jllos d/tratMa erat fcTlli/JU
lIehT4.oTu"',iam exa{/os cJTe, fd q; co et/am ar"lImento probat''lu'odiam eyro, O'·Darit. pla.
~",iJTet I!lcrofoZ~ma inffa.wari:eos aJ,tem [eruos 'Dei, apl'cUat, prop/erM ql/'ad 'J)~I!r opera
eOTum ad res magnlU adminiffrandlU "pjiu fit.
Sic eliam 'Dom;mu aplld EJni.lTll 'l'oca' CjrllTll
feruum filum.
�! xl' LAN A T 1 0 IN t 1 li.
Ec omnes reges terne. [<l fie ri cl%ptu,m eft
jam tu,m à 0ro (!J' 'Daria, [ed l'erfiOn, cft 1'0]1'.
e",cùm filill~'Dei corpu. TJI~manjlm afTumpjifTct.
Er videbirur in g[on:! rua. Etemm T,am;·
t.es à ')Iera religione "MOTrentes cùm ",acrent
llICI'ofo/ym", 0' tempillm)'Dei ewr[~ efTc,!iuf'l:
cv.llores omntln4-1 calamitallb:u opprefTos: ;TYIdeo::nt iP[um 7)wm talJqllam imbml1llm, qld1i
{lv"ac ji'i,s oPilllluri lion pofTet>ita~; 'Vrbs mftaur<1ta,O' pOPIl/1U ÎI~ ltbeittlle 'Vetu/lCaIHI, c:r lem
p!ll.m magllificetlt1flimè extm[Jum, /,.ec iI/qu"m
omma ad m".\;/mam 'Dei gloY/am red,."datll"~
tratllSea IJ.tC,f!i' ta 'lll.t fe"mmtuT,in primü di
l1ajimtà "iro [aJl{/.de .edifieat/Mle ccclfji,e.
cr ugno ChTiJ1/, 'jIMr/'11I rerum;matr/lles "11:
~
. hô
')lm br.eeranHts''lI/41eXpOlJlltur m wve~(i!"u:
fi'l,ûclem c/"m 'DcJUgrtem H.ebr:tam dUYlftmlll
,Il,t[erui/llte 1Ja"ylontea //beraret ,fignifiea/ ft
miJJo cTiT/fto "bertl/umm crudeltfiima tyra'Jnide d/abol, genUlIJam,l/lum , 'II/ad 'Vmculù CJ!
,ampM,ollJ "ili01,.m (Y fCl!lcTllm obsfrir1/!m ,
mort/1;femp,tern.t addic1um eTaI. [ .. ffa/lral;(J
lIutem Hierofolymoru,1n C7' templi figl/lficabat
"tlftiIUI;onem rel'gion'u ellT/ffil/nIf, cr fcclcjitC
fanr1.e,i,. 'I"am /,op",/i,0' reges cont/en/uTieT,!'
#td colendu m,C!l' ')IrtJcram{I,m ')Ierum 'De/lm abie(fa [uprrftiliane,4Ique ira j/le 'Viri,isdtu cral in
glori4 [,.a,id eft ' nomm eilu ommb"1lerrarum
/imbus (clfurefutuTIIT/1 tTllt.cùm foi/iett mortar62.
l,.
�1
PSAL. CVM l'ARAPH.
f63
rs inteUi7;erlleS ipJi,m 1·J{t, qui per "migenam fiIii;f",um ~JOIJ fol~m omml/ perrata dele, ,[ed Clltt
"jl4m beil'ilm V' ;mmortalem don"l , "Deos fiGos, 0- commentitios rep'ldiarelll ,at'j//.I!tlbUl
funE1lfm1o num;l/i fr177l1na rmerentia preces,
cultus ,l,on OTes l/ClJ"berent.
Filios mortis. Id pfr,moTli iam arldi{/os.
Afflixiün via. AltTrtttthoflu (In'l'III) wl
ipJi: 'Deu-s 1,;rcs mMS lo,gilitJ/lerthtls .0~ Tnilglli,
fudine ca/amitattctn I,Teu.orc mrh, "ira redJril,t.
In generarione & gencr~rjonc:m anni
tlli. {èwfo'''tUY Je pr.edical/rt" i1Jftnira Ilotenlia
'1)ei al 1; . ;us 4!terllitlll~:(r~m e/llm lil~ omn;"m
reYllm pr.cpotens jit,l/ulla"H e"m proh,bt'te po,
tefr,quo minus pop/flu {uu.m è manJb~ impiorum
trIP"": ql,emaclmorlum {e [.1G,mm. l'0llrcil lu
tft .C/f,m~;Jdem .... ,/11 optIma, 0' fmtpil~ma Jit.
"»"de ""iuerfis amantlbll~ "lIa nlana/,e.?' fPiT;'
tU1,prof~[f'o Ilomines pii.qui cum ipfo tamaTffo
amoTI1 "inculo conglu/i,Mû funt ,'" /1//1/1 firT;
pofit copulali)U, IJ:l1lo macla peTire poffiwt, licet
oculu,njipiwtium mori ')1itleantllr. jtaque rum
inFa a,x,Oèt,,,nnos 'Dei effè in/Illmerablles ,ji!bIlmgit,filij [cruortfm tuorll1ll hab,tabullt, V' ft'
men tort/m coram te ftauibctur ,Jigllifirans 1,j~
"»erbu,ji 'Drus dlttrl/m tfr,ellam eos 'lui i/l terr~
j,.f1è mm fide ac pietale 'Dmm "ohmt, i,~ (dl/o
"»nà cum ,/Lo beates dluum ,,[Et.TOS fompitemum.
l'pu peribunc:De florinleritll rttli, al '1; tiUf
:N
1
�r64
IXPLANATIO
IN LU.
immutationed,UIM 'Petrlu i/12 .epH1. fcribit aJ
Illme l7Iodum, Ven;et alltem dies 'Dom;n; ficut
fur il' noile, 9'10 c.tli magno impe/II tranfibllnt,
e/ementa 'Vero ca/ore rOlMnlUr, terra'];, C!I" '111"
in ca funt,opcra exurentwr. Ôim igitut h.a o~
"'ilia d,!Jo/uan/lIr, (l',aIes nos c!Je oportetinfan~
[/ù conuerfationiblU, tiC pietatiblU ~xpe[fantes,
e:9' tlccelerantcs aduentum diei 'Dominl? per '1l/t
'4/i illcenft 'Vnil/erft[olnemur, e9' clcmentaignù
ardoreli'lllefcet1/.J'ed <'4los "ouos, tiC /erram no~
fMm inxta promi/JlIm ipfir-u expeEfamlU,in '1u.bILl illfhtia ill/Mbztat.
ARCV1\!.
l'SALo
CIII.
cclcbrat ho: hymno fu.uif,imo mifcricordi.m
&bonitatr m Dei crga humanum gcnus, & docc~
nos ager. gueia. pro bcncficiis,qua! illc quotidic in
nos ,l ibcralif.imè COJ1{<r t.
'Pfa/mm
CIl 1.
'Enec1iC anima mea Domillo,& omllÏ:t,
lUX intra me (unt nomini fanél:o dm.
Bcnedic anima mea Domino,& noli ob
Iiuifci omne'srcrriblltiollcseiu<.
~i propiriarur omnibus ini~lliratibl1s
tlli<,~l1i (anar omnes infirmitates tuas.
~ redimit de intcrÎnt vitam ruam,qlli
corOIl.n te mj(ericordia, & mi(erationibus.
Q!!i (adar bonis animam tl1am, reno~
U3birur vr Aquila: iuucmus tua.
B
�P sA L.
CV M PAR A P H.
5'6S'
Faciens mi{ericordi.1S D ominus,& iudi.
cium omnibusiniuriam puientiblls.
N oras fecit vias fuas Moli > filiis l[raël
voluntates ruas.
Mi[cricors,& clemens Dominus,longa.
Ilimis,& multum mifericors.
Non in perpetuum comendet, neque in
:l:ternum vlcifcetur.
Non [ecunclùJl1 pcccata nofl:ra fccit no·
. bis,l1cque [ecundùm iniqllitates nolhas retribuit nobis.
~oniam fecundùm altitudinem cxli:t
terr.l corroborauit mi[ericordiam fuam
fuper timentes Ce.
~antum dinat ortus ab occidente, Ion
gè fccit à nobis iniql1itates no!1:ras.
~omodo mi [eretur pater filiorum, mi
[creus cft Dominus rimcn rium [C,quol11aOl
ip[l! cognouit figmenrum 110ftrum.
Recordatus eft,<juèd pU1UIS fumus, 110mû ficut herba dics eius,tanquam flos agri,
fic cfRorefcir.
~oni::tm vcntus pertranfibit iIlum, &
non fllblifrct ,& non cogno[ccr eum amplius 10C~lS du.s.
. .
Mi[encordla autcm Domml ab a:terno.
& v{llue in a:rernum fuper timentes eUITI.
Et iu!Htia iIlius in filios filiorum llis,qui
feruant tefblmentUm eius.
Ji 3
�f6ô
EXl'lANATIO IN LIB.
Et memores funt mandatorum ipfius ad
faciendum ea.
Dominus in cxIo fl:abiliuit fedem fuam,
& regnum ipfill ~ omnibus dominabitur.
BeneJicitc Deo A ngeli eius, potences
virtute,facientes verbum illius ad audien·
dam vocem fermonum eius.
Benedicite Domino omnes exercitus
eius, miniflri eills, qui faciris voluntatem
eius.
Benedicite Domino omnia opera eins
in oml1l 10eo dominJtionis eius, benedic
anima mea DomlOr.>.
EX!' LAN A T l O.
Omni~,qllCC intra me funt.lta " orrtt cog;~
tlltiones ,(!7' intimos animi frnfu& ,fJl' aJfe[liones.
Omne~ retributiones eills. GmJiletlldine
Jingu4 lTebr<f.e rctrrbutiolles af't,ellat benejicia,
'}/14 'D e /IS "ltro /lobis WU/lit pro [ua increcl/bW
mifori cvr.{i:t.
~i propitiatur omnibus ini<111itatibus
tui ~ . /;',U tlbi cOlldol/ans, (!7' Jimat omms morvos animi v~ corporis I ll i.
~i redimit de interitu. Ex crebruenim
C!J' grauiJ1imis per/CIIlu 'D eu& trip/lit '])auldem,
CJ'
ilium tandem ad r~:;iam dignitatem perdu-
:dt,y./ cr nos qllotir/ie perimla mllxima aeliremlU~
�l' $ A L M. CV M PAR. A PH.
f67
tnlU,lliji eilumifericordia, C9' cltment;a /:t'lu,am
(cuto firm,ft,mo protegeremur.
Qui repler bonis animam tuam.l/a "ertimtu fecuti illte,pretalionem .A/JralMmi Efrlr.e.
Renouabirur vt Aguila:: iuuentus tua •
.Apt~d au flores probatos nllf'l",it legi, A'Iuilam
expro'lefllori <ftate tld iuuenllitem rcdire,ita'l"e
haud fcio,an horum 'VcrhoYl/m IJ<fc fit fmtelllia,
"'ires fl~M ita rcdmregratllm iYi,,,t robtâ1'ftmldl
iUlfentllti A'l,4i{<f romparari 'il/tat.
Notas fecir vias ruas. Hoc in l1T<aipt'~ 'Dt;
Lwcfirijs tlumeTtlndum rft: nif; enim '/le nob~
aperuiffet 'filM de fllo nI/mille [elltiem{um, 'JUte
"era [anattM, qu.c pMa, C!7' caffa Teligio, ,"iel
ju 'Vita fe'lumrlum, fugienrl,~mw fit, ln maximù profeél'o erl'OTum tellthr~ 'Ver[tlrrmt,y.Nc'1;
ftlmcn ,]oc [t/tH eft pt/tanlltlm. '1"'0,/ Dem 'Vlll-S
filM errtltHibllf IIIdtcarit, nifi Idem [ua /piT/tu
tlOS per lM ,{,jcal:tt//is cnml,C:7' ttlnta cft animorl/m infirmitM,C7' d~prll1/ario,'VteilU aMâlio rleflituti nJ1II honi figer. rrftiml15.
~omodomirc:rctur pater. 'PI/rc/ltcs cnim nullis ji/ioTt!m Intur~s al, amere .lttcrrenttlr Jerl dlorum errala modo d,ftm,,,lal7l, modo
f alurartur caffigallt, etf[~,,, iucl-cd,hil, flurl/o,
C7' pietate ampl,xau/ur.
~oniJm illecognouit figmentum nofirum. NOllit,;I>quam, nos non fol#m è 114>/0 ft.
{fos elfe ,[ed etiam,dit rociP;mur ;IJ "tCTO ma/TH
:N
4
�S68
EXP LAN A TI 0
l N LIB.
ita contagime peccal; cOlstaminar;, "t ad Irbidi'
nes,at,!. omnia "itia (lm lU maximè proclirm.
Tallquam fios agri efflorercit. Q.ui enit1l
modo -vigebat,e!J' formofifimlU erat ,drUo citiUl
edita anima tabefcit,V' penè il~»fhjlum rccidere
"idetur, nOI) aliter quàm flos,quem "bi "e/ltrt1
IZliqui1immitiorperflauit, illico dejÎlût elfe, Ile'!;
ce'mi t amplius mm /OCUf, "bi l'au/à alite prt/cl}erriml~s jlomerat.
M irericordi,1 autem Domini. Y'ita qrûilem Ilomimtm ji-ag,zi1, e!J' fugaciftlma tfr, fod
mifericordia Dei eft immortali1,f.7' fempi tema:
qrt.e q/liderll fa ci t, "t cu/tores lf'fim,q'Mnl1i1 [rta.
pte natl~ra filJt ilJaues,C!)' cadllci,.eltO [emplter710 beatiflimi fi1MlltrlT.
D0l11inusin creIo. Hlfe efr maocirna pio1'lIm confolatio ÏtJ I14C "it'I ji-,tgtli,f.7' caduca,ple
Ilnq. labor/tm,e!J' calamitawm,cjtr'od Cerlo fClut,
'Deum in c.elo fempiternrlm domlcilium Ilabere,
eÎuh; poteffate ,ac lJumine orTmia reg;, gl,berna_
'-;2.,,,t rnin;rnè dllbitandllm fit, qltill rlle pio.
Tllm,impiorflm2; ratiomm 'Mbeat.
Benedicite DomIno Angeli eius. Itaque
cùm fl/mmm ille,'Dem fit omni/tm rer~ 'Domi!JIu,neque fl/r)rn imperio ttrrarllm potiatllr,fo,l
etiam c.elo,c.elitib/tfq; prd!Jideat,eofq; perillde ac
c.eteT,l orTmia ex ni/lilo rrearÎt,trleatllr ,at~; con[eruet: 4deffe 8 c.tlites beafJ e!J' lIoùifcUrl~ "nà
hymnos fanél if/mo e;mllllmÎlJi ,antl/te, (allta-
tetal/d
�l' SA!. M.
C y M l'A R.-'I l' H.
y69
te l.mdes 'Deo Sfi.I1ft/mi nttlij,tJl' mimftri eiur,
'1"i 11iribllf 11eHr;1 imllimerabtles copi/U impior~m ad jntemeciol~em [4-pe c4-cid,Hù, '1/111; nillil [ .. nE/itu aut anti'l"Îlu IJ:lbetis , :;;;àm -veHrj
parclJlù,cr creator;l mal~data exe'jui, at'1l~e illhu cliElo atldienUs eJfe.
Benedicite Domino olnnes exercitus eius. lioc ait, 'jttoniam fimt mu/ti ordilles illarum mmtit/m beatarllm,'jtld: cOrpOTlblU -vacitt.
Benedlcire Domino omnia opera eius.
Ilort.Wlr clinm ca, '1"4- ratiolw, cr [t!11fiblll cartltt,a,l"ymllos ca'leudos,fignifi<'ant,ad omnes
TI//II/di partimlM beneficia 'Dei permalltlre,tum
eliam, 'ltlÎcquidcemimIl1, C7' fe/lfib,u 11fll<rpaml~s,ad bO/litatem,cr [apimtialll 'Dei contemplarlClam, C7' prd!dican,lam IJomÎlles excitare.
ARCY.
PSAL.
CIIIl.
Superiori hymno c~l.braucra: ;Ilcrcdibilem miCe_
ricordi.m, & bCl1Ignltat cm Del erga Ce, ace",teros
mortalcs : hoc elcgant;fsimè dcCcribic pulchritudi.
n('ID rcrum abco creatarum, &.exccllcntiam calu.n
p.rtium,cx quibtls h"" admirabilis vniuerfi amplitudo conllituta cll,in qtlibus omnibus ducet infinit.
vis,& rapimtia,& bonitas Dei.
B
'FJ.tlTIIIll
CIl 1 1.
E nedic anima mea Domino, Domine Deus meus magnificarus es vehe-
mcmter.
Gloriam,& decorem induiiliJ amiéhls lu
mine !ieut veftimento.
�f70
EXI'LANATtO IN LID.
Extendens ca::lum fieur corrinam,qui te·
gis aguIs cœoacula eius.
~i ponis oubescurrum tuuD1,qai ambul.ls (llper pennas ventorum.
~i facisAngelos tuos fpirirus,& minifiro s tuos ianem vrenrern.
~i funcl.'\fti terram fuper barem [uam,
non mouebitur in r3!culum {a:culi.
AbyIfo ucut vefiimento operui!ti cam,
fuper montes lhbam :lgua:.
Ab iocrepatione tua fugerunt,.1 voee tonitrui cui prxcipm:s dclluxerullt.
A(ccnderum montes, & èefcendcruDt
campi inlocum, quem fllndaili eis.
Terrninum pofuilli, tluem non cran[gre
àiencur, oeque reuerrenrur operire terram.
Tu emittis fontes in fluuios, qui inter
molltes la bUll tur.
B ibunt inde omnes beO:ia: agri, excin.
gLUlt onagri fitill1 {llam.
Iuxra illos volueres exli habit:lnt,de medio frondiul11 dam vocero.
Tu rig;JS mom(' s~ cœn:lculis cuis,de fru
il:uopcfllm morum r.,ti.'ltur terra.
Tu producis gramen iumentis, & herbarn humille cu1rum adhibenre.
Vr edueat panem è terra,& vinum Ixtifi
car cor hominis.
Et niterc facÏs faciem ab oleo) & panis
cor
�~
s A L M.
CV M 1'A 11. A l' H.
S7f
car homiois confirmat.
Sarurantur ligna Domini,& cedri Libani,quas plantauit,illic pa{fcres nirlificant.
Ciconia:rlomus {unt abietes.montes excelli ceruis,perra refugium llerinaciis.
Tu fecilti lunam in tempora, [01 cogno.
uit occa{um [uum.
Tu ponis tenebras,& fit nox, in ip[a vaga ntur omnes befi-ia: [y lux.
Ca tuli leonum rugienres ad pr:rdam, vt
quxranc Deo e[ell11 fibi.
Oriente foIe eongregantur, & in ~bilL
bus/uis con luiefeu nt.
Exit homo ad opus lllUm,& adhborem
fuum v[que ad vefperam.
~ltn magnifiea {unt opera tu;'! Don
ne, omnÏl in r.lpienrü fecilti ,impleta dl
terra poIfcfsiolle tua.
Hocmarcn agnum,& fpatio[um,illic
repril ia"1uorum non cil: numerus.
AnimaJiapllfillacum magnis: iIlienaues rertran:eunt,
Leui.dl:ln ifle CJ lIem foC/mfti ad Judendum in co:omnia:l. te expeébnt, vtdes Hiis
([cJm in rempore.
Dante te illis colligcnt,~periente te ma.
llum W:lt11 omnia replc:bunrur bonis.
A uertente autem te f.lciem lllam concllr
babuntur, aufcres fpiritum eorum, & deli,ienr.
a
�Ft
EXl'LANATIO
IN
LIB.
c:ient, & in puluerem fuum reuertentur.
E mitres fpiritum tuum, & creabuntUr,
& renouabis faciem tcrrx.
Erit glori.l Domini infa:culum, la:rabitur Dominus in operiblls fuis.
~i refpicit rerram,& facit eam tremere,qlll rangit montes,& fumiganr.
Cantabo Domino in vita mea, pfa!lam
Dco meo,quandiu fum .
IlIcundum lit ei eloquillm meum,ego la:
tabor in Domino.
Ddliciant peccarores ~ terra, & Î11iqui
amplius non fint, bencdic anima mea Domino . Alleluya .
.E
x l' LAN A T
l O.
Gloriam,& decorem induilH. Nam magnitudo, C!1' pr.tffantia remm creatarllm tanta
efr,vt tc '1/Mft glorid,(9'.ft/endOl'e 'VeHire -"idea
tUT,dum 'VniuerJos mortales excitat ad fufPicimdam,C>1' pr.edica1ldam potelltiam,(9' boni/atcm,
0' fapieutiam tuam.
~i tegis :l'luis cœnacula eius. Vitlelf~r
;flnllerC id''1uod fcriptl/fII pft in Çjmcji, (9' d"Iifte
'DtU4 ilHermecli/~ma'1".e,ql/.terat inJi'a firmammt/lm:e;;~ inter medil/m aqu.e,qll.e erat jilpra
firmamelJtllm.
Qui ponis nubes. F/ù allegor~s jiglJÎficare ''l'/(lel/lr ''l'imdi/li>>am "l'bique pr.efcntcm,séq;
per omnes mlmdi partieulM illfi/lll,mtem, (9'
tif lit
�l' S A l M. CV M l'A RAI' H.
573
tall'luam celerrimè omnia permeantem.
~ faeis Angelos. Id eft, ']IÛ "fmtü, C7'
igne "Pterütan']ttam milliftru, e;r nunrqs. "Pmlomm minifterio 'Delu ')Jtam ftrallÎt Heur.eù
in mari mbro, iglle SodomitM cOllfi~mpfit: fimt
alia mu/ta exemp/aeit/fdem generüin 11/fforia
faera.eadem fcrè/0'luf'di frgttra "Pftu cft in 'Pfal.
149.cùmait:lgnu,grando, nix, "Papor,fPirilul
proaUarllm {aciens mandatumeitu.ltaHebr.ei
explanalllllulle [oeum.Sed di/lm 'Paulus ÎlI Epi
fto. acl ][ebrdos f<.1·ipta Jic illterpretatur, tal/<J1I<im c.1 diE/a fint de tIlmti!l1M illu bealM, 'lu.e
JUllt ab OTllui admtffiO/le corport/TII pl/r,e, atque
fyllcerd!,")It 'DaI/id puclieet, 'Deum 110/1 fo!ùm
eartlm reruTII,']ud! fub afPen,. cadunt, Jec! ctiam
earum, qlld! Jola cog~tationc peTcipittnttlT, opiftccm fiti/Je,Yocatiit aulem CM men les fPirttIM, Cl'
Î"'IIcm "Prelltem,")It celcritatem, e;r ')Jim, atqtle
, ejfieacitatem eamm clac/araret. Sic Tbeodorctm,at']tIC Eutl'ymi,u .illteTprctlllltur ,fed 'Dion]
fiIU I,oee diiigent 1IU perfeqHitur in bul'o 'lui in·
fmbitM de c.eleSli llurarcl,ia .
~i flilldarti ccrram
fuper bafem fuam.
]Japslerr,e rft cmtrllm ipfum, a.l qllon omnB
terrte ,pfi~ partes "P11di'l'.c filo J,ondere "illlll.
tur,at'ltlc ita ill med,a II/undi loco terTa immobtlü mamt.
Abyfi'o fleut veilimcnto. 'Deji.ribitclega/J
tifiimè OpIM tert~ dic;. 'luo die fummlU ille opifxcom
�f74-
1:X l' LAN A T rOI N LI B.
fex onmem "Vim a'1lf.te in "V1I~m lomm coegit, 1'~
e"i$1eretrerra. Ilaque mt,a prwal'/o terrM 0miles a'lu.e amiEl" opertM fuifTe,fetllJorrifica
-voce 'Dei Ocean/lm illC"f'epitum, (;>" perteTrefa.
Elum fefe in f~gam ded'JTe, t,me primum apl'aTuiJTe montium altitudmem, camporumque, ae
'VI/Umm Immllitatem.NoIJdtj?lmilù ep- illa V,r-
gilq
d~fCTIpl'o,
']"J'm d,ware foltlm,0' d'felu,{ere NereapOl1tD
[œpeTit,C:I~ feTum patûatim jimlere [ormM.
1 am?; lIouum tCI'T:f p-"tJea1lt l'lcefcere Jolcm,
Jtlcipiant fyltl<f ,ùm primJlm jilrgere,cûm'l.i
1\.ara ter 'gllotos errent anima/ra lIIontes.
Terminum pofui(ti. mlmi/rt,,,s ipfa loci,
quo ,Jiti/JIT alpa"amimu efl"''lue 'DeIM ei pr.efix/t,Ile terrM polJet obruere : cùm enim illa jilaptc"Il:ura dcorfiHl' "Verfiu feratur, terra al/tem
eJFEla fit excc!fior eiU1 rccrptarulo''ld poftit l'l
la"ù marù ampliIU eam fubmergere?
Sedant on.1gri firim fÙam. J't(eminit pritcip"è on"gromm ,propltrea 'l,,'od /fi ,mimai folitudmes max,mt IJerfo'jllÏtur, V' ob Mm Tem ;1)
locis arentlu,u fe"è rammoratM,cr fit; JauoTat.
Vr educar p.1nem è terra. Colit in'l'Mm 1]0
mo a,~ros, ."tC/bum Jibi è terrdi finu tlletat.
Et vinum l:crific:lt cor hominis •.Q!lidnm
it4 "Pertunt,f,7 -"inllm, ~uod l.tl/ficnt cor 1Jom;n;i,C:7' oteun/''Iuad nilidam redrlrtfaritm,(f)' pli
mm} 'l,li cor 11ominiHonfirmat.
Satur
�P SA lM. CV M Il A It A P 1!.
f7r
Saturanrur ligna Domini. Ea gen.raarborum Jignifieat "l'~4! fu.nt raf1ru I/onjjnr~m J
no/~ ')Ilü ob/JO xia mr.e,fed lJellignitatc 'Dti fllcnte fua orirmtur ,(!7 [~nl1Jdj,,;mbYlb/u i~T'gat.e
jitim fuam e)tp/ent, sé']/le JÔI171ofM, .,,;ridé!'iue
'·o/ifèr/Mnt.
Tu fecifii lunam in rempora. Id eft,11't
cirfl mrfu tempora cl,flmguantur, 0' notemur,
fcd .Ill/cl fe,reoponet, ')Ioca[lItlllm Hebrdium figllifii'arc ea tempora, 'l',ibul /,omines conue1/itrt
arl dies [effos,cr fo/enMs ,.lebrandos : M ."er),
tempo ra (Id /u/Je cllrjùm.l1ot"bant:fr, ')It [cripwm el' ;n Exodo, (!7 Lm;t;co.
Tu ponis rcnebras. Expo/ût ')Itilittlles''lMI
pcrcipiullt al/imamia ex ')Iitiftitudine dlC7'um,
4cllot'1ium .
Leuüdllll We. Hoc 't'erbo fig/~ifie.1t ;mma.
no
nes illtH,(!7'Vair,u b81uMmari~.
Omni:! à teexpcéhnt. Iiie efttan'luam
.pilog1u Irymni ,i" quo admir,lbili oTatiol1U maf7',lÎjifentiadeFnuit prorliJcllûam Dei, CIInEfi7
~lIim,mt lbuI flJiriwm, "il>lm,,,iEf';m'j; lal'gien
lem, ')It ji/Je ('f/U pr<fpntia (!7 fIItela,o nmiaiu
lJiWum interire nw'DèJit.
Erit gloria DOlTImi in (x~llILlm. Cùm
;ta'1ue 'DeIl4/am mllitlplias res,tdmque admi,.aLtI/ puler/ritudine,cr ""arie/ate J,n i/IEfM t~
fil bilo creallerit,illdf'lue tatlla bmig,litnte Illetr~lrJat~ue rO/lferuet,iu-rc, tif merilà cim gloria
Jimp"
�176
EXPLANATIO
IN
LIB.
femper ftoret,e::r ad illfinitM f~(u/oTum .etateS
proratatur.
Q}!i reCpicit terram. Hoc -verficulo mag/Jificè deJcribit potentiam 'Dei,']u; -veZ Jolo alPe
{fu- terrM tremefaciat, oe!l' montes {oto conta{f~
incendat, C9' f"mo, atql/eigne comp/eat.lnnui~
atltem reYII gertam in monte Sina.
Cantate Domino in vita mca. P'ir fan{fI« ex talltarum reY/lm cO:ltemplatione,ttd wltum,Cl' -veneratiomm 'Dei mirabiliur accenftl-l
lirofitetM,fo totam ."itam con[umptllYtl.m ;11 canendu,v~ cdcfJril/le/b /auc/,{JtI-J 'Dei, in 'iuo -v"o
omnesf'lM 'Vo"jptates,~ iuctmditates fit collocati/rI« •
Bc::nedic anima Inca Domino. Allcluya.
NOll [atu effe exif[im{ms,ji[ohM ipfe laudes [ail
l1i.f?irni numinu cantaTet, c.eteros ']u01: ad cam
rem 11ortatur,clfm ait,allel/lya,'luod Latillè fonat,laue/ale 'Dmm.
AR G
v.
P S A L.
C V.
Hortat"r pOl'utum.d t.udes Dei canendal, cxpo.cns immort.lia ciusbencfici. in gent.m HeLr"'am:
repetit autcm hHloriam vf,]uc.b Abr.l",mo, e"mg;
pcrducit "d ca tcmpora,ctim Deus terram Cantmreo-
rum ludreis pofsidendam dedie,
'Pf,r/ml«
C V.
Onfircmini Domino,& inuocate no. men cius, annunriatc inter géces opera eJUs.
Cal1tatcei, &: pf.'tllirc ei, n:uratc omnia
mirabi
C
�P S AL .
C PV,M
A 1t A PH.
t77
mirabilia eius.
Gloriamini in nomine [.1néto eius,lxte
tur cor gua:renrium·dominum.
~ritedo1l1illU, & fortirudinem eius,
qurerire faciem eius fcmper.
Memenrote mirabilium eius,qure fedt,
prodigiorum eius,& iudiciorum oris eius.
Semen Abraham ferui eius, filij Iacob
eleéti eius.
Ipfe dominus Deus noficr , in vniuerfa
terra iudicia cius.
Memor fuir in fxcuJum fœderis (ui)ver~
bi quod mandauit in mille generationes.
' Q!!.od pepigit cum Abraham,& iuramé
ti fui ad Ilàac.
Et fl:atuit illud ipû Jacob pro lege, &
liraëli in fœdus a:rernum .
Dicens,ribidabo rerram Callaam funi~
culum hxredir:tris vefira:.
CÙI11 effcnt numcro cxigui, paucifsimi,
& peregrini in ea.
Er pemall!1rent de gente in gemem, &
de regno ad poputum alreruln .
NOll pcrmjût hominem nocere cis) &
corripuir proprer em rf'gcs.
Nolire r5gere Chriftos meos,& in pro.
phcr:!s meos nolirc malignèagerc.
Et VOCJuit famé Cuper tcrram,& omne
firmamcnlum l'anis contriuit.
o
�f78 Il X l' LAN AT lOIN LIB.
Mifie ante eos virum,in feruum venunoams cfllofeph.
Afflixerunt in compedibus pedes eius,in
ferrit venit anima CÎus, donee veniret verbum eius.
Eloguium domilli purgauie eum, mifir
Tex,& foluit eum,princeps populorum , &
dimifie eum .
Conflitllir eum dominum d0111US fux,
& principem omn is poffefsionis fua:.
Ve villeir et principes ipfius pro arbirrio
fuo,& fenes ipfius fap iemiam doceret.
Et imrauitl fraël in Acgyptllm, & Iacoh
acco\:t fuit in terra Chain.
.
Et ;tu l( it popuillm omm v<:hcmenter,&
robor:lUit·eum fuper inimieos cius.
Conuenit cor eoru:vt oclirent popu lum
fuum.& dolul11 facerel1t in feruos fuos.
Mitit Moyfem [eruum fuu,Aaron,quem
elegit.
Pofuemnt inter eos verb:t fignoru eius,
& prodigiorum in terra Cham.
Mitit tellebras,& obfcurauit,& n011 fuerunt rebelles vcrbis eiu .
COrl uertit aquas eorum in l.lnguinem,
& occi lie pHèeseorum.
Et dedie terra eorum ranas,in pcnetrali
bus n:gum ipforum.
Dixit,& venit multiplex curba infeao4
rum,
�l'SAL o CVM pAltAl'H.
f79
rum , & pediculi in omnibus finibus eorU.
Conuerrit pluuiascorum in gridinem,
in ignem comburentem in terra ipCorum.
Et percuCsit vineas eorlÏ ,& ficulneas eorum,& contrluit lignum finium eorum.
Dixit,& venitlocu{l;a,& uruchllJn,cuius
non erat numerus.
Et comedit omnem herbam in terra co
rum,& comedit fruaum tcrrx eorum.
Et percuCsit omne primogenirum in ter
ra corum,primiti,1s omnis fortÏtudinis co- •
rum.
Et eduxit cos cu argenro,& auro,& non
erat in tribubus eorum infirmus.
Lx ta a eft Aegyprus inprofeétione corum,quia inclibuit rimor eorum Cuper cos.
Expandit nubcm in proteétionem corU.
& ignem, vt luceret eis l'cr noae m.
T'ctierunr,& venir coturnix,& panccœli [arurauit cos.
Jmcrrupir petram,& fluxcrullt aqux:de
currcrunt in ficco Rumina.
QU.,ÇlIliam mcmor fuit vcrbi Canai fui,
quod hahuit ad Abraham Ceruum filUm .
Et eduxit populû Cuum in cxult:ttione,
& c1eél:os Cuos in l xtitia.
Et dedit illis rcgiones gcntium,& /abol'CS populoruJ11 hxrcdit:ltc po!federunr.
V t cuftodiam iufHficationes eius, & le"
o
2.
�fS~
! Xl' LAN AT 1 0 J N LIB.
ges eius obferuent.Alleluya.
EX r LAN 1\, T 1 o.
Gloriam ini in Domine fanao eius. Ille
gloriatur in 'Deo , 'lui tilU ltberalitati afCe~tttm
refert,'j"Îc'luid prd!dicabile ,C7' gloriatiolle dignum fe habere exi'ifimat. FortltlulÎnem 'Dej
<jrl.erit,']ui perJPeé1a inanitate 'Virirlm futlmm,
Je ac[".a omnia potmtiflimi immillis tuteld!,prd!jidioqut commiuit. Faciem 'Dei.Jèmper 'lu .erit,
9.uirqu ~ tI/}te omlûa ftudet, 'Vt omniblU il) TehIU
potentiam, bOllitarem, e!J' fapientiam iUitu conrr.m~letr,r,erl,mq'le pr.eJenrem, ac proPitiÏl fèml'er liabeat.
In vniuerG1 terra iudicia eius.'l'tiltS ipfllm
eft imperium omnium terrtlmm, f!Y tamen lIaS
c.eterù omniblU gentibIU cllflriores IMvet.
Memor fuit in f<rcullim. Sëptr 'Domimu
w emor (tût fal.ler~,'llfod f~cerat Cl/m .Ahralltt.
mo,falrler~ in'luam,'ll/od dl/rare 'Voluit ad ;,mu
merabilcs fa:CI>lomm <ftfttes.
Et (l'awit illud ipfi lacob pro lege. Leges
1,u;1U falr/eri.! erallt, ue Heur",i .. lr'l ..em 'De ..m
co/umt extra ip[um,il'fècontrrl >l'IlIam gw/em
<e'l"è ,IMYtIm haberet t*JI,e Hevr.tam.
Funiculum hxrediratis vefha:. ({.tc/0'l"t
d,figu.ra d..é1a cft à coji,etudine luda:oru.m"lui
fUIl,hlU agros met.eballtllT,fft Igitur fm[tIA,flJ?i.
gllal>o Id" agros Ca/Mn.eorum ,J't eos paf/IdeM
;~re ba:red.tllrio.
Nolite
�PSAL.
CVM
PAllAPH.
5BI
N olite tangere. caSligauitin'juam reges,
tos admonens hil 'Perbil,No!ile tangere c1mstos
meos. c1mflos auttm [uos appellat eos,tjuos fPir~
tu jilO 'Pnxerat,C7 'Peros reges,ac [acerdotes con
{btuera/,de 'jua 'Pnmone d,aum eft JIJ exp/amI
tlme 'P[a/mi 45'.
Er vocauit famem filper terram. Cogni.
fio eaTUm remtn ,'lU dl attingunlll7' /IÜ 'Perfib,u,
maximum [o/atium pr<fbere debet ',ominibsu
pijs iIJ ca/amttate,promiferat 'DeltA terram Canan<forum [arlll/i.e ..Abra/","t ,fed tIIlteljuam
il/a promiffum COl1e'luerett+r, penè rame enté1~
j,J AegyptJjm [ugere,e:rdlfTJJ?lmam,maximi~;
diu/llrnam ferullutem apud 1Jarbaros femire
coaaa cf/", Jdem lofp/mm eo confiilo pr.tmiJit
ilHegionem Illam, 'Pt dlgllitate regl proxjml~$
eu.adere/,tle'lu.e [amillam ["am modo ,[ed 'Pntuer[am Aeg)'IJwm ab immmenti exi/io t"ere_
tllr: fed "Ide ,'fuàm durü illit~s, 0' progrefjio/liblU adolefcmtern fibl r1Jt1r'fimlurn ad eHm
/'onorem,tlo/c'Jlidm'lue perallxerit. lia!c i'ltelligms 'Pir pilU,,,,; 'Vlta beata, C7 In/merlal"
promifJa ef/" à 'D co, tllm maxim~ fPe bOlM, bo1I 0'lue all/YIIO rjJe debct, clrm maxlmè ca/amitofus rft: fo/et etlim [ .. mmlUlllepa/cr adin[eros d/ijcere, 'jIlOS ccdo donare conflituit: COIItrd'il/e,Implos ad brelle /emplU in [uh/ime toI.
/it, 'VI grllffiore cafil decldam ilJ mrJeriM fempiternlU .
o
3
�fSt li XI' LAN A TI 0 IN LIB.
In feruum venundatus
Iofeph.J!1emo
f'abile profeEt'o exemplum nobi-! proponi lM ,'1,10
;ntell~'{a~U! ,bolli-! omllia -pertere in bmu,m,Vm
ditur àfi'alr/bU! I,omini 7Jarbaro lofepl1t16 :qlûd
miforit-u?at ,,4!c calamÎtM lion fo/ùm maximal»
profterltatem i,Ium; Jallao ,fèd etiam [allltem
famili.e ru~, 0' cunai-! .Aegyptqs peperit. Ita_
fltJ e ,ù,m F,t!res Imir-u 'Ief,trij fre/eris -pm;am,
f!l' imptmitatem peterent,"oC pulclJerrimum reJPon[um ab to tul"itt, 0 miltite omnem metum,
m~m repugnare pojJ'lIm"~ 'Dei 'Volutati?Vos '1'lidem mihi perniciem comparafi-u,jèd 'DeU1 mlpam 'tIeffram cOnltertit ad bonllm, 'l>t me ad e;{,
qu-;m ."idetü,dtgnita/em extolleret, 0' confilio.
at'1ue opera mea magnt/m "im mortalillnl ex;lio liberaret.
Orune firmarucllwm panis contriuit.
lta 'Vocat t,armn,proptercaqu'od eo "ires cor
pori-! ji,flenraw,r.
Mific ame eos vÎmOl.lrl CmeJi cap·37'
In ferrum venit :lniml eius.I<ltfr,it, "Pincula ferrea conie(fU1 fuitfolet eu;m Hehr.ea lin
gtla animam appel/4rt pro animanle ipJo.
Donce veJliret vcrbum eius. rrl efr, donee
mÎueremr à 'Deo"ù illa În,terpretandl foml~ja.
de 'jtla il, qClleji cap. 40 •
Eloquium Domini purgluit eum.lnterpreta/io in.pam i/l.t fomnior"m hl/allorem, I:!l"
fordes rarcerù;/lj eluit, &inno(enliam & [an-
ea
aita
�l'SAI.
y83
CVM PARAl'H.
E1itatem eiUl talemeJTe de,larauit ,'luale Ffr tII~
rllm iglJe purgatum.
Coofiituit Dominus.ln Gcmji cap'4 T.
Vr vincirct principes. Id efr;vt propojitlli
eJfttetiam pri,Jcipih,u AegyplifJ,eiu{que pote.
frtcujJetilloJ in'J'inmla'Mqciemli.
Et intrauit Ifraël.ln Cme{l ,ap'4)' Ae:!,Y
1'111/11 'J'ero al'pellat terril CIi4m,propterea 'l,,'od
i1 :;e/ll~it :Mefrainllm, à quo regio ill" ,œl'ta eft
eu
')a~ita ri.
Er auxit populum [UllOl. In Exod. cap.T.
COlluerrit cor eorum, vr odirenr popuilï
[uumyide 'fuit! aga! prouideria D ei,odia 1Jar
bardlgetlt~ illcitat ill IlId<tos innoce/ltel,."t Cyu.
de!.t,u impiorum illuftrem,{9' gloriofam reddat
potentiam,{9' mi[ericordiam [uarn.Iraque cùm
iUi ormûolU rebui afPerrjmè tra{farentur ab
Aeg-yptqJ,nt'lue 'J'lla fPcs oHenderetur ,melif44
forc ;MOfoJ/'-: Aaro~~ à Deo miltuntu,r. 'lU.
ed,t~ ÏlM"d'ÜI pTid'g~s, {9' ')Inll~erfa Aegypto
maxim~ calamitatiblu wxata,gërem J"am fer
lIitute liberaret,edm'fueadoptimam syrire pa,
lem trad"CCTent''f"am ipft olim famil/re ",dTallami Je promiftrat aj?ignaturum.
Mifir Mo[em.e" cap.l. (9' 4.E«otli.
rorueruntinccr eos.;1rTofeJ(i/l'fuit){9'.AII
'011 edidmml in Atgypto prodigia maxima ')ri
1mmi/lÏ1 d,u;ni.
Miûe tencbras.l1) Exod. cap. l o.
o
4-
�184-
EX l' L AN A T l O t N LIB.
Et non fuerunr rebelles: DelU(in'l/lÏt)POI'
tentofa IJo[fe Jiem ohfcurallit -pfus opera JrtoJis,
(!7' fiarolJù:q enim -perl,ü eilU obtemperarunt,
"e'IlIe "eyjti Jimt, potmtiftimi regü in;m;riÛa.l
fufciPere.
Coouerrit aguas eorum. In exo,-(.cap'7.
Er dedir rerra.ln Exorl.cap.9.
Dixic,& venir.In Ex~d. cap . l o.
Et percuCsir omne.In Exod.cap. J 7..
llrimitias fortitudinis eorum. Verha 1,0ft:
explanata f/lut;'J expla'Mt;one 'Ffalmi, 78.
Er eduxiieos.lnexotl.cap .I3 '
Expandir nubem .ln exod.cap.13'
l'erier unt,& venir. ln Exod.cap.r6.
AR G V M. l' SA L. C VI.
Gens HebrŒa in reruitutiÎ abduéh comm.morat
& ['",cata maiorum [uorum, & beneficia Dei .rg.,
iIlos,& opem fuis calamitaribus implorar.
'FfalmIM
cv 1.
fi/ltluya.
Onfiremioi domino, quoniam bo.
nus: quoniam in [a:culum mi(ericor.
dia eius.
~s loquerur potentias domini,audi.
tas faciet omnes laudeç cius?
Beati,qui cufiodiunr iudicium, & faciut
iufHriam in omni rem pore.
Memento mci domine cum bona volun
tatecrg.l populum tllllm,vjfita me in (alu·
tari tuo,
C
Vt vi
�l'sAt. CVM l'ARAl'H.
58r
Vt videam in bono eleél:orum cuorum •
& la:terin 'la!citiagentis tUa!, & glorier cli
ha:reditate tua.
Peceauimus eum patribus nollris , iniu..
fl:è egimus,impiè fecimus.
Patres nollriin Aegypconoll intellexeru nt mirabilia tua ,non fuerunt memores
multltudiois mifericordixtUa!.
Et rebelles fueru nt iuxta marc,mare ru.
brum.
Et ralu:luiteos propter nomen fuum,vt
nOC:lm fa ceret potentiam ruam.
Et increpuit marc rl1brum ,&'cxliceatt't
eft,& deduxit cos per abyifos tanquam per
defertum.
Et faluauit eos de manu odientium,& re
demit eos de manu inil11ici.
Et operllir a'1l1a tribulantes eos, vnlls ex
eis nOI1 rem:llllit.
Et crediderunt verbis eius,& cecioerunt
laudem cius.
Aecelerauerunt ,obliti funt operu eius,
& non expeél:auerunt confiliulll eius.
Et concupierl1nt cOlleupifcentiam in de
fcrto,& tenrallerunt Deum in Colitudine.
Etdcdit cispetitioncm iprorum,& mifit
maciemin :lnim:lm corum.
Et a:mulati Cunt MoyCcm in callris, Aaron faoél:um domini.
o f
�586 EXP LAN A T l 0 l N LIB.
Apertaefl: terra, & deglutiuit Datham,
&. operuit congregarionem Abyron.
Et exadit ignis in congregatione eorii,
flamml c0lTIbufsit peccatores.
Et f~cerunt vitululTI in Oreb,& adoraue
runt conflatile,
Et mutalleruot glorialTI fuam in IimiJi.
tudinem vimli comedentis fœnum.
Obliti funt Deum, qui l.tluauiteos,qui
fecit magnalia in Aegypro,mirabilia in cer
ra Cham,terribilia in mari rubro.
Et dixit,vt difperdcret eos,fi non Moyfcs deaus eius fieti!fet in diuiliooe in COIlfpeél:u eius.
Vt auerteretira eills,oe difperderet cos,
& pro nihilo habuerullt terd deliderahilë,
Non crediderunt verbo eius,& murmurauerunt in tabernaculis fuis, non obedierunt voci domini.
Et eJeu:tult manum fuam fuper eos , vt
prof1:erneret cos in dcferto.
Et vt deiiceret fcmen eorum in nationi·
bus,& difpergeret cos in reglOoibus.
Et initiari [unt Bcelphegof, & comedcrUot hlcrificia mortuorum.
Et irritauerunt eü in fiudiis !his, & mul
tiplicata en in eis plaga.
Et fietit Phinecs, & vindicauit ,&
Uitplaga.
Erre
,elra-
�P S A L. C V M JI A R. A PH.
r 8T
1;t reputatum
ei in iuOitiam:in gelle_
rationem,& generationem v[q; in !empiternllUl.
Et irritauerunt eum ae!. aquas cOlltradi.
ttionis,& vcxams ca Moy[es propter eos,
quia exacerbauerul1t fpirirum eius.
Et perperam IOClItlls ell: labiis [uis, non
difperdickrullt geores,quas dixit Dominus
illis.
Et commixti[unt inter gcntes, & didicemnt opera eorum,& ferult'runt [cu Iptilibus corum,& faéhllTI dl: illis in [candalum.
Et immolaucnlt filios [UOS, & filias ruas
da:moniis . .
Et effuderunt î.lnguinem innocentem,
[Jnguinem filiorum [llorllm, & filiarum
[llarum , quas [.lcrificaucrunt /culptilibus
Chauaam.
Et infcét,1 ell: te rra [angllillibns , & COI1_
tlminati umt in operibus [uis, & fornicati
[unt in Iludiis fuis.
Et iratus
furore Dominus in popu-1um [uum,& abominatus ell: ha:rcditatem
fuam.
Et rradidit cosin man us gclltium, & do
minari funteis,qui oderant cos.
Et cribulaucruor cos inimici eorum , &
aflliél:i funt [ub lUallibus c:orulU, fa:pc libc:rauit cos.
ea
ea
Ipû
�f8R
t X l' LAN AT lOT N LIB.
Ipfi autem rebelles fuentnt in con(iJiis
fuis,& deprersi ÎUIlt in iniquitatibus ruis.
Et vidit,cùm tribularétur,& audiuit ora
tio nem eomm .
Et mernor fuit fcecleris Îui , & pœnituit
ellm [ecundùm multitudinern mifericordire rua:.
Et dedit eos in miferfcorclias in con[peau omnium,qui captiu~uerallt cos.
Saluos nos f,lcdomine Deus nofier,& co
grega nos ex gentibus.
Vt confite.1mur nomini fanél:o tuo , &
C.1 ntemus laudes tuas.
Benediél:us DomülIIs Deus JÎrJël [reeulo , & v[que in [:rculllm , & dicat ornnis
populus,Amen. Alleluya.
a
E x [l LAN A TI O.
~s loquctur pot~tia~. }Jd!ç
iI,terrogatiiJ
'V;m IIPg!tdl/Jabet,ftgnificatenim, lIeminem paf
Je laudes 'D ei 'Ver/Jis af{e<JIIÎ.
Vi videJm in bOllo cleél:orum tuorum.
fI.t cl0'luet/rlt forma e{1- IJebr.ctt, L atillè alltem
fic reddendtt cTat,')!1Je/cEler -vidclIS bona eleao
Tllmtuomm.
PeCC:lUimllSCum patribus noll:ris.H.cc eft
ilia an;,,11 [tlml/l((?lo, 'l"d!d,uillllm mll/lw'Vet
maximü fc(ImuIU -via/ilIum p1.1care fIOltft. COII~Tà, ",1,,1 odiofilU fi~peTb,a 'Pfumf.torzml, 9"4:
,a{fat illM )'Ow, J'lfuif{erntu ill<1/cblU pa/rum
lIoflro
�l'SALo
CVM
PAItAPH.
rS,
PJoffromm, non e!J. mlU {ocij eorum ;'1 fanguinepropl,etamm.
Et rebelles fuerunt iuxt:l mare ruhrum.
IJ4!C Inf/oria ji:rlpta cft i/~ Exod.cf/l1/t. 14. seci
'luidam ex Hebrlf!o 'Vertunt,illXI'l marc i'1 mari
rubro:-vt fwfiu pt,t/los lion folilm in lit/ore maru mbri,[ed etiam dutll IpJiHn mare ped,bm
tral,fini/terent de 'Deo coml"efros e!Je,e;! de ei/I&
fide ,ac prouidentia dubita!Je, ,"m 'Vicierent,
v1egyptios magno impel •• à tergo IIIfr'ltli.
Et crediderunt vcrbis cius . z,~ I/oc -verfll,
(!7' proximo falfa pietlU egreg,è defcribittlr,
']11'1f! rebus femndû prollidemiam 'Dei magnifir~ laudat,dé']t'é 1Jerbû , C!J' promlftlollibus IUius
dr'hitare,ji:ehu nefaritjm cenfet:']uodfi 'l"id duri iluidat, iUico fe prodit animi morbus, C!J' fimtllatio:t",m timlda''lueru,la ,folteila eft, lIe'lll~
moram ferre poteft ' ue']ue 'Deo .conjidere , [tel
il/ius con(rlitlm Ji'" frulta prlldmtta Il/lllur anteuer/ere, at']lfe oml)~m fPem ;,) prop/tl']uu ,amieu C!J' pUlinia Teponit, mllitos illanes 'Dees pro
'»110 'Vero eomminifcells.
Et cecinerullt laudell1 eius.lIymllllm p'IIcl,errimllmflgnificat, 'lui Friptus cft iu Exod.
enpoIr,
Acce1erauerunt,obliti runt operum flus.
Rdlcait,qllolli.1rTJ poft tertium d"m''Jl/à", mare
'ranfmiferal1t ,((~perullt ma" d,rere ~o{i, ~
v1aroni,proptcrea 'ltf.àd dlffiderenl p t oll t..{wlÎ.e,
C1'bo"
1
�1'90
EXP
r. A NAT 1 0 J N LI B.
aqua defetiffet.
0>' bonitat; dirlÏn.e ,cùm eo!
Et concupieruntconcupi[cemiam. CaP'
J7 .Exodi .
Et mÎGt maciem .zd efr,c~m faffidirellt cihum ~ c.elo demiffum,Cl' ft carnibUfexplere all;rl~~im è cupmnt, ohftmtUf quidem iUiJ ~ 'DeUf,
[cd Cllm m,dximo ipforum malo: Ilam macies pro
{agina,mors pro -vita confemta cft. de qua Tei"
Num.cap.l[.
Aperta eO: terra. In Nt~m.16.
Operuit congreg;J.tionem Abyroll. st.
gnificatd,.centos iUo! Cl''lu;nquagi/lta,'p,i CIIm
'Dat/M"e,&, Cora ,V" Abyrone coni/lrauerunr,
'Difeendtlm e~ alltem ex I, ac 'J/f/oria, lJUd! pet·
ua mall,eat eos ,qui{ed"io'Jes conei tant, 0' contra [pgitimam poteflatem arma ferre nO'1 'l'e·
rentur.
Et feccrunt vitulum. Cap.31.Exodi.
Et mutaueruntgloriam {uam. 'De/lmap.
peUatgloriam,Cl' dWI4 HebuoYllm.
Et dixit vt di{perderet Illos. tap. 3'" 1"
Exodo.
Si non Mores e1eé!:u~ dus ftceiffct in diui(ione in con[pcé!:u cius.ld eft .nift ;hfo(es Je
prd!l1lliffet interpretem, 1:!7' fe'lHeffrcrn, difitm.
ÜO!,Cl' inter{e alienatos reconcilrmls
Et pro nihilo habuerunt terr.un.In Nrt.
mer;' cap.14'
Non crediderunt verbo eÏus • .Q!/ipromi.
{erat,
�l' SA t.
CV M l'A R A l' H.
f9r
ferat ,[c lerram illam eù afl,",iatururII f,tfreditario ittre pof,dendam.
ô
Er elellallir mll1Um fuam . ln Nume.cllp.
14, 'Diât autem iurattilJe 'Deum [c eorum /10mtn ad i/luyncâonem reda{/umm : illrantes
tnim n/a"um ad C<flt/m to/lehant. Binc rllud ù.
'DeuterolSomio, Lerlabo ad cttlum manü meam,
~ d;cam, -piuo ego ilS oflernum Oc. font tamm
'luifimplicitu tnterpretentur,'Deum [cilicet manum ftffflûiffe,'lff~ il/os gratûtU feriret.
Eciniriari funt.1" Nu".. cap. 1. \.
Et comederunt facrificia morcuorum_
Sic ap~e/lat {alfos 'Deos:colrbal emm anli'luillU
pro Dijs''1uom1n foptllcfJra oftendebalJ/llr.
Edlerit Phinees. I .. Num.cep, t f.
Et irritauerunteum. III Num.cap. to.
Et vexatus Mores. Nam i .. fines (anan.eo_
ru m, ad 'lu os populHm lamo cum /abore ar/duxerat ,ipfe i/~grcdi /Ion ~otuit. peccalm autem
:Mofes ob perlMbationem animi,'lthe il/i accide~
'l'at propler maltdi{fa , CI' afidttos clamores
ipJitu populi.
Et perpcram lo cu tu~ e!t. It,ffiu enimfili.
cem allO'1"i,jJopulumallocul/uejl-,f!!J' ita 'ltlidfm.
"1 -viderctur d,.hitare ,nt/m aqua è faxo elicie".
da efFI,ql~od lamm 'Detu ita ji./urum promife.
r"t.H,ec flisforia [cripta ejl- i/J Ntlm.cap. to.
Non dirperdiderum gentes. lltfc C7' fd.
2Utf fefjuu/JtuT,fcripta Jilllt in libro l"dtcllm.
(ÂlI.
G
�f9%.
! Je J' A'L NAT 1 0
A R G V M.
1N
l' S A L .
LIli.
CV 1 I.
Hymnu! pulcherrimus efi,in quo celebrat proui.
cltnti.m Dei,Cu mma iufritia &. miC.ricordia res hW'
manas adminifir. ntem.
'Pfalmt14
C VII.
Onfitemini Domino, quoniam bonus, quoniam in fa:culum mi[ericordia eius.
Dicant, qui rencmpti [unt à Domino,
quos redemit de manu illimici,& de regionibus congregauiteos,
A folis onu, & oecafu ,ab Aquilone , &
mari.
~ crrabant in [oIirudil1e, in deferto
inuio, nequc ciuitatem Labitatam inue.
nicbant.
02:!i efuriebant,& fitiebant, quorum anima dcficiebat.
Hi c1amauerunt ad Dominllm cùm tribularcntur:& de angufiiis ipforum eripuit
cos.
Et deduxit cos in viam reéram, vt irent
in ciultatem habitationis,
Côliteantur Domino pr0pter mifericor
di as eius,& mirabilia eius filiishominum.
~ " r"ltiauit animam inancm,& anirnam e(urientem fati~uit bonis.
Qui fedebit in tenebris, & vmbra mor-
C
tis, vinétLlffliétione,& ferro.
~ja
�p SA L.
CV M PAR Al' H.
f9J
~ia rebelles fuerunt fermoni9us Dei,
& conftlium altifsimi defpexerunr.
Et ipfe humiliauit in laboribus cor eo.
rum.& corrucrunt,oecfuit,qui adiuuaret.
Hi cIamauerunt ad Dominum, cùm tribularentur,& de angufiiis ip[orum libera.
uit eos.
Et eduxiteos deteoebris,& vmbr.1 mor..
tis,& vinculaeorum dirupit.
Confiteatur Domino propter mifcricor
dias eius,& mirabilia cius filiis hominum.
~ia contriuit portas a:reas , & veéb:s
ferreos confregir.
5tulti proprer viam iniguitatis fua:) &
proprer iniufiitias fuas vexati fuerunt.
Omnem efcam abomin:ltacll:animaeo.
rum, & appropinquauerunt vfque ad portas mortis.
Et clamaueruntad Dominum, cùm rri.·
bularcntur,& de anguiliis ipforum liberauit cos.
Milir verbum fuum,& Canallit eos, (,{ cri
puit eos de inrerioribus eorum.
Confiteantur Domino propter mi[eri.
cordils eius,& mil'abilia,ei 9 filiis hOminû.
Er facrificenc facrificiun1 laudis, & annuncienr opera eius in exulratione.
~i de[cen?lIllt i~ mar~ nauibus) faci~ntes oper:\t1oncm m .aqUls multis.
'Jl
�594- EXl'LANATIO IN LIlf.
Ipû videruntopera Donùni) & mirabilia elUS in profundo.
Dixit,& exciratur fpirirus procellx , Be
excirantur fluétus eills.
Afcendunr v[q; ad cr,elos, & defcendunc
v[quc ad aby{fos,animl eorum in malis rol
befcir.
Turbanclir. & iaétantur, Geut ebrius, Be
omnis Clpicntia corum abforberur.
Et c1amJ,uerullt ad Dominu cùm tribularécur ,& de angul1i is ip(omm eduxit cos-.
Er fiatLl ic procc!lam in tranquillitarem,
& ûl ucrun t Ilu us cius.
Er l.:eraci runt,quia fi[uenmc ', &. deduxir
cos in pormm volunraris comin.
C6fiteJntur Domino proprer mi fe:: ri cor
àja~ eius,& mirabili.1 eius fi liis hominuUl.
Er exalrenCCllmin ccc!efia plebis, & ir~
conrc{fu feniorum laudent etlm.
PoCuit Rumina in dcfenum, & exÏtus <1'quarum in Gtini .
Tcrr.1m fruétifer:1n1 in r.,!(ugincm proprer malitiam În1rabit.1ntlllm in ca.
PoCuit dcferrum in Ibgna aquarum, &
rerral1'l tine a1ua in exitlls .1quJrum.
Et colloCJuit illic eCuricntcs,& confiitue
rune ciuitarcm habirati oni~ .
Et F'min:111Crut agros, & pl:H1t.lUeriit vi.
llcas,& fecerllnt frllél:um & 'pronClltllm .
.E.~
�l"s A L.
cv M
l'A lt Al' H.
Pf
Et bcnedixit eis, & multiplicati
filnt ni.
mis,& iumenta forum nOIl minorauit.
Et pauci [aéh funt,& vcxati fum J Cterilirate,malo,& afRl(~:tione.
Effufus ef!: comemprus fuper principes.
& err.ue fecir cos in folitudlnc inuia.
Et fubleuauit pa.upercm de inopia & po
fuit tlcut oues familias.
Videbunr rcé1: i,& Ixtabuntur l & omuis
iniquitas oppibbit os fi.IUffi .
~s fa~ie.ns l & ob(eru~bir hœc l & in. ·
tell igcc ml rencordl as Dom 1nI?
Jl
x [l
LAN AT l
o.
Dicant ., qui redemp ti {lll1t
l
Domino
!2..!.~j mi[ericordia 'Dei feruitule, f!!J' calamitati.
bl/1/iberati [..nt,dreant I,.ymnos [a.,{liftimo nu.
milli eit#.Q:Mnuû 'VeTO Il,ee, (:7' Teli (}I~..lomllia,
~It-f "oc IIJmllo conlmenlur ,ad omncs mortales
pertineat,jimt lamm nonnuUfl ,'lU-f pr-fcip"è be.
neficia 'Dei erga lucl<foS defignare -viclelJ/ur.
~i errabam in folitucline:De mifericor.
dIa 'Del erga erranlfS in/oeil d'ferlÛ.
Conficc:lI1cur Domino. Id eft l cc/,brm,
lalld,bt# 'Deum propler illfinit,,", bwignitatem
eit#, f!!J' na7rtnt mortahbt# admirahdia fà{fa
illit# in /Iallc felltentiam ;/ltcrpretatllr IlIHlc
-verfic,,".m parap/1.rt/fi! cIJa~d-ftl.
~i fcdeballt ln ~cncbn s. 'De mifericor.
Jill 'Dei erg4t~J ) ~uJ propter malefiClIl in car-
P
20
�f9ô
EXPLANATIO
IN
LIlI.
,crem,er -pincula cOlûeE1i Jimt.
Smlri proprer vj am iniquitaris. 'De mifericordia 'Dei erga eos , 'lui propter deliEfa cornmiJTa in -parios morbos inciclunt.
~ defcendum in mare nauibus, 'DI
rniJericordia 'De~ erga toS, ql/>i tempeffate , &
jll/>EfibtM iaEfantur m alto.
Afcendunr vfq; ad crelos.Hanc fentmti am
complexU4 eftVlrgi/hu hü elegantlftl1'1/u -verjibU4,Tolllmur ln clolum cr.matogurglte. C;J' idem
subduEfa ad T/laneS imos clefcendmllu -vnda.
In portum volunraris corum. Id eft ,i/1
porwm ,ad quem iOi cUTfilm tmere 0l'taham.
l'ofuir flumina. (anit,'Det<m arbitralll jilC
omnia immutare, ab eilH prouidmtia opes 0Înopiam,fteril,tatem cr fœcundltatem , l,onores
(li' Ignominiam manart.
Er pauc! faéh fUl1r.1IJ.rJiu, iIJqu;t,c~meos
qui multitudilJe llomin;;', f.:J' po/entia floreballt,
pUllire -voillerit oh admiJTa mal'ficia,immittit ilJ
cos fterilitatem, morbos , (l7' angorcs ,mimi, er
optlmates ip[os adeo contemplaS reMit, 0 rTr;.
Jos, -pt relrEf" -prùiulU Jefe j" folttürlmes abdant.
Et fubleuluir pauperem. Colltrà, in'1"it,
jllopem fortu"u lompletat,domrÎm'1; eim M eru,
(li' IIepotrlnu fe'}uentat.
Videbuociufii,]{omines p~, (9' religioJillloc
d;!igmtrftim è cOIJjiderallt,CJI1'I1'l;per'!picirmt, nihi/fortuito, CI' caju eu mire , omllia dillino nu·
mi
�l'SALo
CVM
l'ARAl'H.
'j97
mine regi, adminiftrarfque: incredibilj gaudio
afjiciuntuT,[éque totos mifericordi<c tradlmt, e!)'
committunt:improbi 'l'era,e!)' arrogantes,'lui fo~
lent prouidentiam 'Dei mgare,maglût"dit.e reTllm perurriti, 'l'el inuiti ceguntur tacere, f!)' ,
li/Ig/Mm imPiam continere.
~s fapiens. Vrinam I,omi/les fapiant, f!)'
ea,qu<c contin,entur "oc "ymno, diligeuter anj~
madllertant e!)' notent, inteUigent enim 'Deum
tes lJUmanao ft~mma uenignitate mrare, dé'lue
omniblM,'1ui ad eiIM mifericordiam confugittnt.
optimè mœreri.
A R G V M. l' S A L. CV III.
lIic pCalmus compoiitus clt fere: ex P fal.r7'& 60.
Canticum,'Pjà/mIM 'Dap.;id CV III.
Aratum cor meum Deus, paratum cor
meum, cantabo, & pfallam etiam glonamea.
Exurge pC11terium ,& cithara ,auroram
excitabo.
Confitebor tibi in pop ulis Domine, &
pfalam tibiin nationibus.
~ia magna eIl fuper cœlos mifericor_
dia tua,& vfque ad Ilubes veritas tua.
Exaltare fuper ca:los Deus, & fuper 0mncm tcrram gloria tua, ve liberentur dileéhtui.
Saluum f.1C dextcra tua, & exaudi me,
Deus locutus eIl in fanauario fuo.
P
r 3
1
�f9S EXP LAN AT IO 1 N LIll.
Eru!r:Jbo, & diuicbm sichem ,conuallem Succorh dimetiar.
Meus ell: Galaad,& meus ell: Manalfcs,
& Ephraim fortitudo capitis mei.
Iuda legife r meus, Moab !ebes lotionis
mea:.
Supcrldumœam proiiciam calceamentum meum,fuper Philtflœa iubilabo.
~is deducet me in ciuit:ttem munitam ?C(uis deducet me vfque in ldumream?
Nonne tu Deus,qui repulifh no ?& non
exibi s Deus eum exercitlbus noaris?
Da nobls auxilium de tribu!.Hione, quia
van a [alus horninis.
In Deo faciemus virtutem,& ipfe ad nihilum declucet inimicos nollros.
A Il. C
v M.
l' S A L.
C l X.
Inn.hitur in Doegum, &cœttrol aff,c1as Saulis,
Vt mulei .. iflimant, & fub horum p.rfona exrcratur impictatcm Iudœ, qui Chrillum nefari~ prodi.Jit:& cœtcroru m,qui filio o.-i inf.fli funt: cleind.
c.lamitatcs fun.deplorans mifcricordiam D ei fuppliciter InlioCH.
v,[fori;Dall/(l T[almlu
CI X.
Eus Jaudis rnex ne tacuer is, quia os
pcccJtoris,& os doloG fup!!r me aperrum elt.
Locuti[unt adllc rrum me li nguadolo_
f., ,& [ermonihlls odi j circundedcrunt
rne,& oppugnaucrul1t mcftnc cauf.l.
l'ro
D
�l'sALM. CVM l'ARAl'H.
f99
Pro co,quàd eos dili gebam ,aduerraban
tur mihi.ego autem orabam.
Et retribuerunt mihi mala pro bonis, &
odium pro dileélione mCa.
.
Conftitue fuper eum peceatorem, & ad.
uerfarius fier à dextris eius.
Cùm iudiearur, exeat eondemnarus , &
oratio eius fiat in peccatum.
Fiant dies cius pauci, & pr:Efeéluram
ci us accipiat alter.
Fiat 61i j eius orphani,& vxor eius vidua.
In!l:abiles vagelltur filij eius, & men dicent,& quxrallt ex vaftatis habitationibus
fuis.
Illagueet fœncrator omnem fubf1:5tiam
cius,& diripiant alieni Iabores eius.
Non fit illi adiurar, nec fit qui mifercatur pupillis eius.
l'o[trritas eius inrereat, in generatione
vna deleatur nom Cil eius.
In memoriam redeat ini1uirJs parrum
cius in confpeélu Domini,peccarum matris eius non deleatur.
Sim cod Doml no femper, & dirpereat
de tcrra mcmoria eorum,pro co quèd non
cCl: recordarus faecre mjfericordiam.
Et per(cClitus dl: hominem inopem, &
mendlcum, & conrritum corde,vt ilium interfiecrec.
�600
E X JI LAN A T 10
IN
LIB.
Et dilexit malediél:ionem,& venietei:&
noluit benediél:ionem,& elo<>abitur ab eo.
Et induit m alediél:ionem"'Geut vefiimen
tum,& illtrauit ueut aqua in interiora eius,
& lieut oleum in offa eius.
Fiat eificut vefl:imentum quo operitur,
& ficllt'Zona,qua femper ciogicur.
Hoc opus aduerfanrium mihi à Domi·
no & eorum qui loquunrur mala aduerfus
animam meam.
Tu autem Domine Deus fac mecum
propter nomen tuum, quia bona e.fl: mifericordia tua.
\
Libera me, guia egenus, & pauper ego
fum,& cor meum côturbatum eO: intra me.
Sieur vmbra cùm declinar,ego pertranf. ·
eo,& excuffus fum ficut Jocu!b.
Genua mea infirmata fune propter ieiu.
nium,& caro mea exaruit pioguedine coufllmpta.
Et ego faél:us fum opprobrium ilIis, &
viderunt me,& mouerunr capita fua.
AdiuUil me Domine Deus meus, fallillm
me fac feeuo(h\m mifericordiam tuam.
Er fciant,quod maous tuaha:c,& tu Do.
minefecifii hoc.
Maledicât iIli,& tli henedicas:infurgaor
& céfllndantllr,feruus autem tUUS Ia:tetur.
Induanrur aduerf.1Tij mei ignomiola, &
opee
�l'SA LM. CVM
l'ARApH.
6'01
cperianrur tanqu5 diploide c6fufione fua.
Conficcbor Domino nimis in ore meo,
& in medio mulcorum Iaudabo eum.
~a a([:lbit :t dextris pauperis, vt falUam fadat à iudicamibus animam eius.
EXP LAN AT l o.
Deus laudis mea:. 'Deur, à quo tanqllam
"l>berrimo fonte manat omnis mea latl~, CS!' gloria ,CS!' quicquid boni habeo, Ile qu40 dlflmlllla,
né"l>e permitte I,omines feeLeratos Impunè in me
debacc/1tIri.quid -ver'o,ji 'Deu co appellet 'Deum
laudü fUd!,qllia omne frlldium filllm ponebat in
Ia nd.bsu eilU (elebra/ldis?hi/lc ill,/(/ III 'Pfal'7I
cle te latu mea femper.
Ego autem orabam. Id eft,ego atHem pro
illomm [.ûMè me deprecatorem apud te pr.tbebllm:'Velfic,ego -vero 11/l di 'l"e opprlgnatsu ad te
'Domine confugïebam.
Et aduerfarills fiet à dextris eius. Id efr,
qui mMm Ïtmocentillm tallto odio perfeqllituT,
habeal ~ j~fe adtlerfarium, qui nunq.tam ab
ei/Ulatered,fledat"l'ti femper eum oppug/let,f!]'
0711/1; acerbitatc exagitet.
Et ol':1tioeillsfiat in peccatum.ldeft,cleprecatiolle {lM pOli ur a"geat peccata,quàm peceatomm fllPplicillm à fe depreee!ur.
Et qua:rant ex vafbtis habitationibus
fuis. Id cft ,mt/ldicitM eos ,xire cogat elX .tdibUi
elmfis 0' exi/lamtÏ1 ad ~u.trendum -piaum.
7l ~
�602.
EXPLANATIO
IN LIB.
Sin coram Domino [empe!". 'Peeeata matris JUd!,0' maiOrtbm fuorMII fèmper alite oculo s
'Dei 'Ver{en/ur ,Ile d~a in l,orfce/eTatiftimo,atql~e
imPio /'omille ."mdtrare obluHfratwt'. }[or att
memor il/ius [elltenti<f, ego Jifm 'D omi/lus 'Del#
"HU fortis ,te/otes , ·'''firans int'JuitatepatTu ;nft
lios in tertiam, Cl' quartam generationem eorit,
'lui odeT''''t "'-,CI' fadens m.jericordlain mill;~'
ij~ 'j/li di/igut me, CI' cunod,unl pr.uepta mea.
Et dilexit malediéHonem. Sig"ificat !,~
."erbis adllerfarium [Ullffl ""f'ltle co ftud;ofi,m
fuiJlè erttde/ltatis, (9' omnium J,elenlm, 'Vt ..,idtrewr optaTc execrationem,e!J' odium 'Dei.
Hoc opus aduerrantiü mjhi 1 Domino.
J2.!,;dam c/arim l1erterulH ad /II/11e modum ,!'<fC
fit meTces à 'Domme ijs,'juiadtltr{antur mil,i.
Sieut vmbra. Etla/lefco(;n'juit)ad fimilitrtdinem 'Vmbr<f,'1If<f 'Vnà ctlm die [efe ;nc/rnat,&
i/HeneorM 110{fi! ellalltjClt,
Et excuffus fU,m fiellt locufl:a. Id eft,;ta
exeu/;or ,e!J' ab ;mm/Ci! exagitor,C1' 1'agilm 'Vitam pcrfequi cogor, 'Vt leell'ft<f copa rari pofttm>
fjtl<f ",m'juam fe. è quiefctt.
Genll.1 l11ea i Ilfirmata, Signijicat,[e deditu. f ",/Je ieIUIJijs,(9' precat;onro,.u, 'VI miferieord,a 'Del'fib, eoncrbaTer ln tan/is ea/ilmilati!' I#.
Ft C,1rO mea ex:uuÎt pinguedine coofiml
pra. SIC emcmlùuimlU Illine loçum [ecu,'; explafla/ores H,br.eos.
Et
�l'S AL M. CV M l'A 'R. A P H.
6' O~
Et fciant, qU6d manus tua h:rc. Fac tam
jl1t~f1re Jit lIuxtlil/m tllltm, -.1 omnes perfJltC1am.
me non IJI~mal1i-! opibn1ltberatu m elfe.fed potentia l~umini-! tui. A lq Jic explanant,fac mtelli·
gantadlterfar~ mei,menon "ViT/hm fui-! oppreffilm fu.f1è ,fed om"ia m.bi tua conJiLioaw({tnè,
'lu.ppe '1.11 1JOlutTÙ animum melHlI tan'1"am alb
r•• m umm aell/erraTUm tg"e pu r:;are.
Vt faluam fadar iudicanrrbus. Ita 'l'o.
t4t Sflulem ,(7' e;m ad'ec/tU : iu'&ce5 enim appellare jolet Heb r4!a lm%, Ha principe5 ,Cl'g uberna_
tores ciuitatum.
a
AR. G V.
l' S A L .
ex.
p r;rdiéHo elHe orto,&: nece Chrilli, .J~que illiul
r .gno &: Cacerdotio fcmpitcrno.
7>'a,ûd:J'f",lmm
c x.
l xit ~omi,:us Domino meo, Cede l
dcxtrlS mt'lS,
Donccponnm inimicos tuos fcabellum
pedum tuorum.
VlTgam virtutis tua: emitret Dominus
ex Sion, dominare in medio Înimicorum
tuorum .
POPUlU5 tlIUS ader it volu~tari~s i.n die
virt utis eux, in rplcnJonbus lanéhtaCls, ab
vtero aurora: elbi ros gcncrationis rua:.
Iur.1lIir Dominus,& no pœnirehit eum ,
tu es f.lccrdos in a:ecrnum fecundl'tm ordi.
D
ncm Melchifcdec.
Dumi
�604-
EXP LAN A T l 0
IN LIB.
Dorninus à dextris cuis, confringet in
dieira: [U<E reges.
Iudicabit in gentibus, irnplebit omnia
cadaueribus, pcrcuriet caput fuper terraIn
rnulcam.
De corrente in via bibet, propterea exal
tabit capur.
EXP LAN A T 1 O.
Dixit Dominus Domino n1eo. 'Dixit,;n<juit,pater iUe c<fleftu C/lrifto 'Domino meo,ferle ad rlexteram mea77l. Hoc autem perfeallY/J
ff~it,cùm l e[,u t1jcmditc.rlllm,'IIt teftatf.r Jill/If
']lttrlU iu aau c..A'poft%rr.m.
Sede à den ris meis. Id eft,conffitrlo te [ul'ra omnem principatflY/J,cr pote1fatem,~ "irtutem,CJ' dominlltionem, Cl' omne nomen, 'Juoa
nomi/Jatf.r I~O/J fo /ùm i,~ /10C [.tculo,[ed eliam in
futflTO ,Cl' omnia [lIbijcio pediolU tf,u,té~; do ca..
put [upra om/Jem eccüfiam, qu.ttft corPIU tlrH,
Cl' pleni/lldo t/M.Hu ..,erbu explana/MÎc /omm
di/HI! ']l,lll/IU in Ep,ftola IId Ep/lefios [cripta.
Donee ponam inimicos tuos. J'ignificat.
di.-bolum,l'IIortem,at'Jue imPios tam/em fllndjellertendos,at1; omnia peccllla èregno ChriftiradicitlU extirpanda. Hoc IIMem perficietur,
'ùm templu iUud uouif/mllim ..,eIJerit,'J"o temp~
." mortr.i omnium [.tculorum reui/tiftent, Cl'
'}lIi i"ftècum pieta/e,ac temperantia ')IixerulJt.
-",,, mm corporiolU pmetrabittin c.tUregio/Jes,
'lU
.,b.
�P SA LM. CV M PAR. A PH.
60f
'l>Li heati tt"O fempiterno fiUlenl,~r,ed'teri omnes
-mà mm diabolo e:r ange/u eiIM TelegablintuT
i'Hartara, -vbi nu/bu [upp/iriorum, (!J' miferiarUim moclus erit,aut jil1ù.
Virgam virrutis tUa!. signifieat, imperium
C/'rij/i ex HieroJolymù, ')Ibi ortum cft,i" onl/Jes
terrad propagandum.
Dominare in medio inimicorum tuoru.
'Nonne C/lri311M dominar; cœpit inter /lo31es
fllos, Cltm primum fl,irillim ["nEll/m è c<t/o demijit ad .Apoff%s d,e [_flo 'Pmtecoffes? "l"0
d!e fi,be$it Impe~io {t~o trta mill!a Iudttomm,e7
mm i/J dies magu augeretuT 1?11,e:r nllmeTIM 710
ftÎllm",o/me tallto iU",31rius, ac magnifieenti,"
propagaballlT eilu domi'M/i~?
l)opulus "tuuS aderit voluntarius. 'jloPI#~
llU ( in'J,ût ) tMU no/} il/uitIM, C7' coaéhu ,fit!
{tlmma 'Vol/lo'~tate paTebit imperio tt~O, -vt fipro
lIomine,C7'gloria tua jintom/m cTt/cia/1U perfermdi,M mors Tl/iUies oppetencla, id pule/urrimè muneru loco clMa/lt,lé~; fum I/Toxlmè ad "itam beatam aececlere arb,tTwluT, 'JIIO 'J,fidcm
' empore ')IÎm,C7' potentiam,e:r fJ>lendidlfttmam
ll/cem (anélitall1, (!J' diuillitatu tl/te decl"Tabù
Juperj/,tione delenda, ù7' omn/bUi gmlibm "cl
pietatem,C7' CIIlttlm -veri 'Dei perclucelldù.su/ il
illd,1I1 fJ>lertcloriblu falléfitafu,commodè referr;
po/cft eti"m ad ,pfi,m poplllllm,quem -vates pr.eIlidebat [ore ill'I31retn morihlH,C)' pietale.
Ab
�/S.o6
EXl'lAN' ATIO
IN LIB.
Ab vtcro aurorx tibi ros generation~
tUa! . H.Le dllo frinm 'fl'em'JlIe [cire -vo/unltll, pn
mlm' in 'Verfieulo Hebuo nu/Lam luC/feri métlolJem fieri:deil.de cl.m alij tlliur Ipfum "Vert,mt,
1I0S eil interpreta/io,sem feel/los e/Je, 'J1I.e ab eÎtfl
lillgru ~errtrfJmù optima iudica/ur, C!l' fmlmtiam faIJ{fitatu pleni(?imam conti'lel:Ji'luidem
i/Le cafll(?lTllIu C/mffi co,uepllu, al'lu~ ortl/J
ex -v,rgine tam aptè, t,;m'1; concinne defcribitTIT, -vt nil7rifieri POftlt elegawill!:"Vt mim teTrenIU "Vapor "1 c.eleR; ÎI. fubltme fertur, alq; ibj
flll, auroTam cOlIcrc/IU eog'tuT;n rorem, 'Jlli ,{etir/ms terram ....lmem,l.ernm'1; efficit:i/a p'lr;ffimlUf""J!./lU ;MaTi.e"Vi ftiritUf far.éli "Vlerllm
inflliet/s ,fine -vUo 'VITi" jïlttl con"",it i'l corPIU
'Dom;ni noftri lejiICllriftl''lui in [Heem ecl'llu,
I!.Y Jilfrep/IU flUmalllm, gemu mirabili/er eX/li1arallit, atque onmi gmere 'Virtutum maxime
ferax:1!.Y f IJ!crmJum reddldrt. Hu ra/ÏOlI/bU4 indnét,u ,opinor, EfaiM ellnclem coneeptll ma/que
orl/lm eliam ipfe rori comparat diceJJs, 1{yrale
fltl, dpfufrer,C!7 m.bes pluant iuflum. Nos -vno
eO hbmtÎlUl14nc cxpl,watiollcm ample{1jmur,
'II/or/ 'D. Auguffimu, liw ipfe flllne ."crJilm
aLil~r illurpreletl.r,/IOn tdmen improbat, fi '1u~
114tt/IYIJ 'V,rgillu ro pr.rcllé1l1m ill/elligat, qmn
triam wrba cd,tion;! -vulga,a IId I,auc fimttnliam fcommedare conatur :[cd tjllolliam, ql/od
IlSf;lIct a.( profricitl/cm yerbomm,lloII milltU
fi-
delil"
�p SA L M. C Vi M
l"A R. Al' H.
607
de/her ex Hebr.to fie retldl /,otrjl-,.Ab ""tero 41'_
ror.t tdu ros ;lIuentlltÏf tu<c, propterea nOnlmai
fontellt/ am "orum 'VerboTlim eum fi.periore pa.,.
te 'Vcrji-culiit4 coniungunt, 'Vt fenfut fit tam magnl/m fore m.merum mOTtalmm, 'f,/i ItbentiflimÏf a,ûmÏf u[,gionem, Cl' d1c1pll/14m ClnifH
amplexablmtt,r, 'Vt comparar; '1UMnt C/I m mulmlûtitudi,te,C7' ('opia rorù, <Jucm fœC/rnrllfim.a
ginit aMora. P~rùm explatMtio r,<cc meo ;udicio
fUm altera mtllo motlo cOI1{, rmtla pfl'.
rurauit Domillus.
OftCIIl/" Cl}rift'lm nOIl
tam'Im reguo ,fod etiam f acerdotio pr.tditllm
effe,<JllodJempite1TlIlm fore, 'Deus i/lralleril;ittTau,it autem propter Ilos.tama eft mim imbecillittu all;mi noffri ,rrocliuitah; addlffidelldllm,
1>1 difficillimè ;,ulucam"r art credendum filium
'Dei Iloffrlllll elfe pomificem;ita'luc 'DeU1,cùm
,.em tam pr~c/aram,tamq; falutarem lIobù promill erct,ad m.ûorem fidem promif/onem ipfam
jureitlralldo jirm'lIût.
Tu cs facerdos in :rtcrnum fecundùm or
dinem Melchifedec. VI enim JK1elclllfeduUf
e9'regwlm admhliftrabat, Cl' flClrdoû/lm: it~
C/,Tifrru cf/" IIOffer pontifrx, c:r rex, .facerdolM
4Mem proprillm ejl-,primum relig;olle Jetllé1a,
Cl' Jâentia rer.nI fa/"ta.rium pOp~/II~ 1mbllere:
dei,,,le percat4 iUutl,r/onu e9' facriJictls expiar.~:
tl~m 'Delll1~pr °JailHe, Cl' illcolumitatc elllJdem
Wltlllellier d.prerari. ad rcgcm atllem peT';~
",t
�608
EXPLANATIO IN
lIB.
net et! gubernandi ratio, 'llb.e /egibsu at1; arrn~
[a/utem,Cl' pacem eorum tueatur,C:7" conferuet,
'lui [e,ac [ua omn;a in Me/am ipJisu tradidere•
H.ec autem officia, Cl' munera funt cr'fifl; itlf
l'ropria,1'l in co J% ex cun[fù facerdotib,u ,&
regiblU,'lui1'll'lt.am optimi [llerunt, perJPe{fa,
e9' omniDIU [rtU /1ttmerù, CY partibtu expletlf
rel'eriatur. lUe e/lim primlU mySferia maxima
rerum fan{f~f?i7l1am7l1 nohù aperuit, e9' cognitionem,accu/mm 1'eri 'Deiper 11nitterfMterrafum orM /ollgè,laté'lue propagauit, iU. peecatlf
nofha facrificio fui cOTporu, (!J' ptITiJ?/mi fangui/lU elfuJione expiauit:iUe fedens ad dexteram
'Dei ab iUo pacem, 0' ..".,,;am, C:7" omnia DOII/$
nobù precari mm'luam intermitr;t.idem [rIO fl'iritu nos amantifttmèregit e7' ZI/beruat,mentem
atq; alûmum ingentiamore i l) 'Deum,réfq; diui.
ntU inj/ammans.idem -padéntes per 1111'; -piM "i·
t.e difficiles Cfl' p~ricu/oftU, tuet/,r ab jnjid~s, Cl'
impetudiabo/i"]lû /lOS odio, Cl' helloperfe'1tûtur
feTt!Piterno.idem [rIOTttm omnÎttm confl-antiam
i ra corroborat,C:7" confirmaI, -vt lit/lia -vu calamitatum,ttfltl'eTicttlorum tUOS de .."ia pietatu del'el
lere pofttt,fed IHme -verftettlum magnu myffer~s
refertum,magna -verbomm, è.!1' fentmtiarum co
pia ditlsu 'Pauhu exp/a/lftt;/J Ep,fI .ad Hebr<fos
f erlpta,ael ']uam ego te re~,io.
Dominus à dextris. 'Domillll-J(inqlût)fem
per ad latlU tuum ad fl/trevlt pro te fortifilmè
propug
�PSAt.
CVM
PARAI'H.
609
propuglloans , & reges potentiftimos lui nominis
l'oftes fimd,tlu euertet,jùpp/'ciûmque jimJet de
genllulU,q/ld! imperlt.m ilium Tcpudlannt:itaq;
omnia pleua erlll.tcadaueriulU cd!forü. HM autem calamitates prim; percepere Iud4Î lIon ita
mu/to pofr acerbiftlmam llecem ChriHi.
Percutiet caput fup er terram mulram.
Hù 'Verhù '1uidam jig1l/ficari ptltant Exâjiomm
imper~ Romani''1,/od filitcaput om,,;t<m pmè
terrarum,fed /JOI. mint~ TUTcarum, C!J' AI/Iic1mft, reg"I"/l dejignari vldewT: ,
De rorrenre 111 na blber.NonuU. Hebrd!/ls
fienti exi$flmilt,-""tem illteUlgere,tam mag,,:t
fore !loftdl c<tde,'Vtcrllor qIMji,toTres,per -vttU
feratur.qu'od 'Vero ait,rerrem ex to torrente b,bi
ttm~m,l,anc dieunl ef{e ;reJeT/ptlomm plmdl -v;élori>f,qu<t1;f~liciteT,C!J' planè ex {eMelltla con
tigeril,at'l/le adhanc fmlmriam ,oprobat1dan>
.Jrtofem qlltlji tefrem c!tilt,apud que' 7Jdlaamtu
ita loqtûtur m nt.meru, Ecce POP'ÛIU 'Vt led'na
cOI.ji/rget,cr quajileoerigtll~r: lion aCCl/babit,
.1011er dtlloret pr.edam,f7 oCC/forum fa,,,,mnem
hibat. Nobù 'VlTO h.er explanatlo parl/m probabilù 'Videlllr:nam quodattrlltt ar/'V rha .Jrtojis,
'lUù /JOli 'Videat,potariollt'fangt<in>sad leon~m,
, ..triol jimilltu,clo IIId"C'IU r,,·c(ermrtam effe? ita'lue arlll1uUige/1tlfÎ l,u,IU 'Verjicul"'d!C [CITe lIectffe efr,mbterù f·mElù b,bmd, nome dolomm,
t7 ptrnarHm perptftlonem. a'l'IM P~IlM iI'F"s,
R-
�610
EX l' LAN AT 1 0 1 N L t "Il.
er calamitates,'Viam 'Vitam T,ane mortatml &'
cad/~cam Jig11iJicare: de 'l/iibltl Tehl« in alqs /0 -
cill"ûl« Mri explicatum 'f.itaque 'Va /es fanEll« cùm dicere 'Vellet, c("ifli "Pitam "Pf'Jup ad
eX!T~mum jpirit/l m
J
maximè affij{/:am , >(.!J' calam itofi,m fOTe, illum dixit è tOTrente potamrum , torrtlltil ')1erbo 'Vtms ad ftglûficandam
'l1im,C!r mag,ût"r/;"em .emmndrum ,'jI~M ille
l'ra nobil exhauJit, 'llti enim onm;a peccata 0rmJillm mortaliuln pro Juil proprqs agnotût,
eorûmq/+e plX!nM pmulit,û,nece/Je f/lit, 'Vt tales)
ac tanlOI ,Iolores 0' cruciatt~1 [uflineret, 'Juales
C9' 'l'Hnlos nemo ')111''luflm Ilèq/~e -verbû a[tq,li.
neque anima p0!?,t compreT,e"dere. filbiu"git
autem Chf/Hum propterra Ji,t,lall~rtim caput,
q"o"iam pr.elliclebat, ilium per TJ.t4 .erumM4 C!J'
acerbitates,acl. poten/iam cr Tegn/im fempiter~
nllm'7uodfiiP ra dercriJitt+m cf , e/Je p eruent,~·
f'um .JIoctf ''J"od dirms 'Pflulm in prima ePifo.
la dicit,fl'irit/!m ClmH, 1Mtrlms antiquû pr<fJignificaffè ipfiltl Chrilli affiil1io nes, cr gloria'"
'1U4: ill.u fiClftHrd erat.tJ"te 'iuidem omu;a iam
pri/lem perfeéEa en;, exploratif?imtlm (Ja/'emuJ
C9' lurl.torul1J (.ecita tem miferamt.r , qui cl"i_
ft um arllll"rxpeé1dl~t, j!/,;mqrre 0Pibtu, 10' col'~s,ym~rnqu~ belltcarttm gloria im!,er;lItIJ ftbi
comraral/lyu m plltall/:fed l,bethtlnc 'Verficullll'lJ
'D. 7J,m'i 'Verbil explanare.ls in epjf{ola 'Iuam
fcrdJit ad 'Plulippenfes , 'lll,aft myfferium , ']I/oOI[
latel
�JO S A t. CV M l'A R A P R.
d'II
latet fub obfcuritattl,orum 'lIerborum,nobù aPI
rire ... elit,l,,,c ponit:ls f""[su fit in 'lIOb~l,'1ui [rllt
ttia in cl,rifro Jefi~,qll r CI/' in forma "De, effet,,,~
rapilla arbrtr."M e[l",eJJe "qua lem "Deo,fia exinanitjit remet ipfilm f otmll fimi [ump/a in fimili
tlldine lJomiml COfrl/uttU,(!J' '?abil,. //luen/su 'lit
lJomo:l",miliauit femetipfum ,faE1-tu ob,d' fs -rh;
ad mortem,mor,éilutem crucù .propter 'luOrl G"
D e/U iUu infurnma extl~li/[ru,limrtatf)CJ' dOll4
lIil ci nomê','JI,o,l cft[r,pra omne nome, -rt r11om;,
ne JpJ.. omne ge,,.. jle[/-al<lr C(1!/'ftH;.terr'ftriii,
Cl' inf,.,."or;;',& omnù linglill (O,ifiIM/UT, '1" oel
dominlM fit lefsu c1lrifrlM,adg/orta "D ei tatril.
AR G V. P SA L.
ex r.
lJymnul r!\-,in quo pra'dicat r'pi,nrilm,& mir••
ricordlam D.i,qu. in. pr",cipuè vfll! dl erg. gentS
H.brlYam •
.A/lell/)d,'Ffalmtu
ex 1.
O nfirebortibi Dominein roto corde
meo,inconfilio Îufl:orum& congrega
tione.
M agn~ opera domini, exquilita a,lomnes voluntJtes eorum.
Gloria,& magnifieemia opus eius,& ill-
C
llitit eiu~ maner in freeululn (<t'euli.
Memoriam fecie mirabilium fuoni mifericors,& mi{craror dominus,efcam dedit
timenribus {c.
Mcmor crit in fxculum tc/bmenti fui •
.Q.
2.
�6!2.
EXP LAN A Tl 0
1N
LIB.
virtutem operum [uorum anDUDciauit p~
pulo ruo.
Cùm daret iBis brereditatem genrium,
opera manuum eius vericas,& iudicium.
Fideliaomnia mandata eius,confirma.ta in rxculum rreculi, faérain veritace, Be
requitate.
Redemptioncm miGt Dominus populo
fuo, mandauir in œternum tell:amenrum
[uum.
Satlérum,& terribile nomen eius) ÎnitiU
fapielltiœ cil: timor Domini.
Intelleérus bonus omnibus facientibus
ea,laudario eius m:mer in rxculum [a:culi.
li
x l' L
II. NAT 1
o.
Magna opera Domini. Signijicare "idt-
tUT ,opera 'Dei tiîexqtlifitè fac1a,tdmqtle omn~
bu-l [uu ,mmeru pffe perreé1a, ,/t /Iomines iufti,
<lJl' pq ni/,il;'J qs defidpTaTe queant.5ed I,;c 11er
jim/u-I apltd Hebr~os rft obfcllTu-I , iaum'lue alq
II/iler 11ertunt.
Gloria,& ma.gnificcntia. Idtft "fuic'luicl
IIgit dominu-l,plentlm 'f!g~oria,e!l' magl/ijicmtia ,acomnes mortales InCltat ad celebra"dam
fapimtiam,CJ' mzfericordlal7l ipfiu-l.
Memoriam fecir:J'am,in'1uit,iUuftria ,&
fllirabi/ia jilnl ea,qu,eg'ft't 'Domml'1, "t IIulla
ltmpo,,~ IOllgin'1"ilau pofti! intercldeu memo_
ria ,orit.f'lCletl'r Itlmel~ loqui.pr.tciptt'è de beueficqs,
�P SA t. ev M 1'A It A l' a.
6't3
c~' 5, 'luibtu lUe genté 11ebr tfa ajfecerat, '1/fa eria
aillir iI~ Aegypto in maxima caritate anl~on.e,
c.?' iufolitud",e 4o.ann05 cœlefti cibofuftétauit.
Memor crir. 'Ntm'l(J,am ob/iutfcetur 'DeIU
fœderù • 'lllodfecit mm.AbraTJamo, Cl' poflerù
ellu,'lulbUf iam illa tépore declarault magnittfdtnem,Cl' pr.Eftantiam patmti.e, 0' rniforic ordi.e fll.e,(ùm ipfo5 Aeg,ptioru feruitMe hberato$
in "berrimù agrÎ1 Canan.eomm collocallit.
Opera manuum eius.Q.!ûc'luidagit domt
nt/s,cft l'lenumjide,(!J' tequitate: 'luicquid Item
agendllmprteceplt,.e'J/~um Cl' i/~fll/m eft, t,{n"l:
fixum Cl' immobile, 'Vt nuUa ratiane POjllt antl'j/Mri.
Redemptionem miût. Eripllit dom;mu gë
tem fi,am è dUT/filma feT//itlHe .AegyptioTl<m,
fed ca lege.'V! dia femayet in perpetullm fœdtu,
'luod cum iP[a fecerat,0' [umma dtligentla caueret ,ne [an Ef,jlmJ M leges 'Vio!aret''luod [anè
omni frlldlO ohfemallll/~mcft:nam.Deillomen
[anar~m, ~ terrihile eft, ~ fapienti.e capllt efr
plma [.wElitatùreligio.O' pietM adllerfUf 'Deit.
jln'lue ']UI prlfcepta ({Qminr dtllgellter obfemitt,
~ -verè fapirll1t,0' pTl/délia fallltari pr,edrlifutJt,
eOTllm'llfe lal#,f!jJ' gloria n"/I'luam jltlermorie~
tur : L,wdimtl~r cnim qà D eo optimo tnax;ma,Cl'
[empitcruillJollo ribUf afficiunlur.
ARCVM.
l'SAto
eXIl.
Exponir,quàm boati funr,qui Deum colunt,riUI\1;
..Q.. 3
�614
Il X pLA NAT l 0
11-1
LIlI.
benignitat.m,& mi Cericordi!m imit4ntur •
.AUeluJa,'PJaimll4 C XI J.
E atus virgui rimet dominum, inman
dltis eius volet valde.
Potells in terra erit remen cius, cenerario reaorum bencdicerur.
0
Abundantia & diuitiœ in domo eius, &
iultitia eius maner in f.-cculum r:rcu li.
Exonum en: in tenebris lumé rettis,mî
fericor$,& mi (era,tor,& iultus.
Vir bonus mi(eretllr,& comodar, dirponit rcrmones (uos in iudicio,quia in ~ternu
J10n comOlouebitllr.
In memori.l œrern:l erit illltUS, ab 'llIdi·
tionemall non timebit.
~niam firmllm eft cor eius fperas in
domino,con6rmarum cft cor eills,oo commouebicur ,donee vlriollem videat in inimi
cis fuis.
DifpcrGr,dedit pallperiblls) iufiitia dus
manet in ra:clIlurn forellli ,cornu eius exalta
birur i Il gloria.
Peccaror vjelt:bir , & ira rcetll r , dentibu!
fuis fremet,& t.lbe[cer,defidcrium peccarorum peribir.
B
EXP LAN A T 1 O.
Be:ttus viT qui rimet dominum. "['imorJo
mini''luemadnlOflumalqs loc~ admonuiml#,ap
peUarur.ill/irerù Jal/nis lUTa, & fjllcera ,eli.
gio.
�l' S A L. CV M l'A R. A P H.
6lr
gio,(9' pie/tU aduerf", 'Dmm : m quihu f TcLus
'l>Îr fan[hu -Pi/am be.:rtam rite con n 1H~,t. 'l'/iF
']"u autem -perè pifU,(7 Teligiofm rft,in manri"
lu ciu& ,'o/et -palde"deft ,med'lwtione lprrl/m d,uilJamm -pc/,omérer deicEfatur,IJe1; ,l/a~lIm 00.
fetl/a/ione quicq/MIIl /Moe/ a/l/I']u,Ues.
•
Et iufiitia eius manct in Cxculum fa'culi.
Nam ell/l. migran/e,è corl'0re ftq" ;tur i,} ,tri;:.
Exonum en in tenebris,'Deur(:tJ']" 't)m.
[eri(oYf,(!)' clemcl>f,'l!l' i/lfttU Imem protbtt /,om.
,.,bU& pijs,dum alii il> reneurÏ4 'tlrent.lcnc[,rM au
tem -pocat re.<aducrf.I4.lucem contrà appel/atfo
rur;t.Jtem,C7' -pitot profPer,tü/em.
Vir bonu ~ mirererur ,& commodilt. Id
cft ,libera/û cft', cr maximè propmfiu ad /Iomines i,uuanr/os,.G' benignè facienc{'lm i,/dlgelltibU&,opera,p('cu nia,colljil,o.
Difponet fermonts fuas in iudicio. Hoc
tfr,nd1il temerè, aM i/Jtlniter eff.tit , /loque lm.
guam finit pr.emTrtre cogltatiolJcm,{rd rei,/oei,
(!)' rempoTu magnam rallonem /,abet, 'I1r quietjuid /0'l'IÎ/ur, 'I1eru, rcél,/"tll'lue a,ldié,i f/léluo
Jif m, C:l' falutarefit.,lllld autem fiire oporlet, '110ravlI/um lIebrotum, tametfipropriè -perbum figl>'ftcat ,fotpiJ?imè tamen pro Te ipf4 'l>fllTPari,
;ta'lue 5ymmac/1U4 -peTtit "oc modo, rl1PellJabit
~es foM crIrlJilldicio.'I uot 'I uide "erba [elltftia",
(ignificanr ,um ea, 'Il<,c pToximèantecedit,opti_
",è ,o/l.crenlem: eft enim frnflM , ..,irllm bonUTN
Q.. +
�(H6
EXP LAN A T lOIN
LIB.
effe illum qr~idem,benpfiC/~m, e!7' liberalem,rlé1:
re fUft famrliar; libmter psentibru impartiri,feél
iudiei<~m in dando,e!7' pr,,,lentiam ad/ubere ,o~
m/~iaque renè at'ilie ordi/le adminjffrare ,;t~
'ume loeum explanat et;am Cl,;mù.
In œternum nô commouebitur.y,r.en;m
fanni nullù reTum aduerftmml [rdminibu,r ter~
Tentur,Jlullil oppugIJationihtu improborum hominllm fi'anguntur,at,tdebilitat't"r, perfl/afum
en;m '14bet,bonù n;/Jil mail meniTe poffe,Jlu T~
,lis ,Jlte morwù:;ta1: nulliu,r Tei adrurf.e auditiomà loftitia,~ tra'lujlljtateanim; depelli 'l"eut.
A R. G V M. l' S A l.
C XII I.
Horeatur ad hymnos canendos Deo, pr~dicans
eiu. poc.nti.m,&; prouidcntia mlCericordire plen ••
./JUeluya,'Pfalmu,r
ex r r I.
Audate ferui domini,laud,ue nomen
Domini.
StC llOmCI1 Demini benediétum ex hoc
nunc,& vfllue in f:"l!cII Jum.
A folis ortu vfque ad occafum laudabile
nomen domini.
Exeelflls fuper omne5 gentes dominus,
& fupercœlos gloriacius.
~is Geut dominus Deus nofier, qui in
altis habit:tt, & demiccit fe vt afpiciat 0mnia,in eœlo ,& in terra?
Sufcit;l1lS à terra inopem, & de Ilereore
crigcns l'auperem.
Yt
L
�l' sA L.
CV M PAR A PH.
617
Vt collocer eum eum principibus ,eum
principibus populi fui.
C2.!!i habirare faClt Jlerilé in domo ma·
trem filiorum lxtanrem.
EXP LAN A T 1 O.
~s fleur do mi nus •.Q!lamuu,Încpût,ma_
ieft.u 'Dei rebru omnib/~ inimmenJum fxcellat.
ni"il eft tamen in 'tmi/MrJo ta m paruum,~ 'JI~
mile,'1uo fe no1' demittat prolûdttia eiUi:'1uod cit.
ita jit/vitam fic colerc debemUf, tan'Juam illt 0mn/hm noftru cogitationibltf,1Ierbi-s, ~ aélionihUi interfit:re enim 'Vera 'DeUf omnra 'Viaet.
onmia audit, atque omnium mentes,ac intimos
animorum jèn[Ui introfPicit,lictt plerùq; ex ~s,
ljuÎ falfa [apienti,womine gloricmtur ,[mu 'IIideatur''1u'od nro ait;Dtum Je demitlere,)}t cee
lcfl,a cemat ; TI oc iutel/igi 'V,ût iPfom memi/}UI
']rI01; cirleffrluli injinita altiwd'ne celfiorë efJe.
Snfeltans aterra inopem, lIallc beneficen
tiam 'Dei expert/11 erat ipfe 'Darrid,q,,; ex 1nfimo loco perd,.E/ U1 fi~erat ad alttf/mllTll regi,. d~
gllitatu :sradrml,
~ h,lbirarc facir fterilem.ld eft,qrû [ua
mifericordiafaeit,'Vt quo( adTJUc fterilu fuerat.
domllm lJabeat ,id cft famtliam, Cl' r afla flr.
cuncla,irlcunditafelrberorum obleélelur,cu; re;'
teflimonio ftmt Sara, 'R...ebecca, Allna,atqut:
ali.e mullot flrmino(, plldlCitia C!l'JallElitatt il.
Ir'ftres•
Q. }'
�618
!xPLANATIO
P A II.
A
P H R. A SIS
IN
LIB.
CAR. MIN li •
.A:de/fe cttft4: Yirgin es,pt~eri integ";
..Adeft.! ,meeum la,.diblU
Effirte nomen numinùfanEljflimi.
IJum filpel' or,(,J tJ!rheri1
Curfù polUbili rotatitllr, diem
"A'egrÏ4[erms mortaliblU,'
Minora dum miedbit inter fj,dertt.
yindex ad imo$ ,,(que trI/dit inferol,
Et pauperes in infimo
.
Gradu latentes frineifum inJolio local
Sua benignm dextertt.
lpJe &' pud/cam liberorum gttrrul~
Htlarat pill'Uam exttmine)
Q!!..tJ! prolefim dulci,ditt in trifijflimfJ
Mœrore yitdm traxerat.
A R. G V M. P S A L. c:r r 1 II.
Hymnul ellelegantif,imu.,in quo cele br •• prodi
gi.,qu", Dous .clidic,cùm Hebr.,o. ab Aogypto tra4ue,retin regna Cananil!orum.
'Pfalmlu
C XlIII.
vm exiretlrraël de Aegypto ,domus
Jacob de popu lo BarlllTO,
Fattus en luda fanéHficat.o eius,l[raël
C
potefias eius.
Ma
�l' SA t. CV M P A Il.. A P H.
6I9
Mare vidie, & fugit, Iordanis eonuerfus
eft reeror[um.
Montes Cublilierum vt arietes , & colles
fieut agni ouium.
~id en: ,tibi Imre, quAd fugini ? & tU
Iordanis,quod cOl1uerrus es retrorfum?
Monees eUT lubfiliilbs fieue arieees, St
colles lieut agni ouium?
A facie Domini mota eft terra, à fade
Dei Iacob,
Q!:!i eOlluertir petram in ibgn:uquaru •
.!oc filicem in fonte s aquarum.
,
Il X PLA NAT I O.
Faétus en Juda f.1n~bfieatio cius. Id ffr,
tlWC p"<fdpllè 'D eIM Bebr~os fi bi a[ciuit, qUOJ
l'rd! Cd!lerÙ gmtibm c"~rjfmlos 'Mberet, t9' [ua
fané/o numinegubemaw:de <J'III Te illlld efi,.
E:XIJd.Vos erit;' mihi jtJ regt/Umfacerdotale,C}'
gells fan{/a.
Montes fubfilierunt.Sin.e, e!1' ,,;,i,Jorum
montil/TrI COIl<JIM/Jationem, '1",d! acciderat, cùm
'Delli el, defcmder et mlleges ftrendM , comparat arietibIM,e!1' agnù exultlm /tJdWliblM.
l'ARAPHRASIS.
cAIl..M1NI.
!2..!!.t4m liberara fèntitute Barbara
Iud.ett, gens .Aepptiorumfinihm
Exiret,itLdmq"e DeU4 ipfè ducertt.
FI!{crt' flua,!,
.fjuori1 fcrtmitil
101'
�610
EXP
tAN A TI 0
l~rdanjç vnda retro fl/git
t N t
r B.
crflupem
Gens il/;1, viditex/lire m;1,ximos
Montes) Pt agni prata per );irentia
salùmt nouelLi,laéle duLci elmj.
f2.!!.iddccidit mare tibi,cul'perterritum
Ft4,geres?ocelle jlttmitmm quid accidit,
Ott' patlidJf4 ad'fontem reenrreres tuum?
ros qUttfo montes maximi '1/tid jmpulit
InllJitatu exilire motibu&?
senfère magni numinu pr~fentiam
Montes, cr vnda fluminu ) cr alfllm
mare,
senfore durafaxa folitudinttm,
cllm bÎ/ ea fontes verteret in ),beres.
Dcin[criptione x v. hymno.
Hlm ql1ifeql1untur.
Ter quinquc ) qlli fèqfmntur, hymni cantICa
Graduttl1J vOCdnfnr,;'flilt.[rue nominu
12..!!.~ vu in ,f/ofit loco,iamplurimi
lnterpretantes protfl/ere plttrima,
Sed i/1" fic inccrta ,fidJUlofJ(f'lc)
n iffi malim confireri llberè,
�l' 5 A L·
CV M l'A R. A PH.
62.1
Ntfcil'e me,quod nefcio.tu candide
Le[/Dr,quod iffû continetur caluicû,
Dllm diligenter expticamus ,.obfecro
..Atfentum animl/m atlhibe, tametfi ÎnJcriptio
12.!!:.id ipfd.jibi Île/if, explicare non dM/Ir.
Nam t6t<yu,e tdntaque pottrû cognoJcere
ln hù poët.e yerfibU4 Jan Eliflimi
pitam bearam maximè attingentia,
n curiofU4fis licet ,animo ttfm~n
..Aequo feredllmfit,qubdÎlni/. hoc neJcifU.
A R. G V M.
l' 5 AL.
e x v.
Prccatur D Cfim,vtdefcndat iniuria s genti s CU~t
quam impire nationcs inu.r.rant,vt .ppnr•• t,ip(u,n
elfe vcrum Deum" c:re~erorllm autent Deum elfe fi-
8:0$0& commentitios.
p[almm
C xv.
On nobis Domine,nol1 nobis/cd no·
mini tUO da tUO da gloriam.
l)ropter miCericordiam tuam, & verita.
cern cuam,guaredicant gentes, vbi eCt nunc
Deus corum?
Deus autem nofl:cr in c:rlo,bmoia,qux.
cungue volllir,fecir:
Simulacra gcntlun argClltuOl, & au.
N
rum ,opera manuuID hominum.
05
�E Je PLA NAT r 0 J N L r B.
OS habent,& non loquentur, oeulos habent,& non videbunt.
Aures habent,& non audient , oares hlbcnt ,& non odoraolll1r.
- Manus habent,& non palpabunt, pedes
habent ,& non amblllabunt,non loqucntur
ie gutture Cuo.
Similes illis fiant, quifaciunt ea, & o·
rones quiconfidunr in eis.
Domus rfraël rperet in Domino, adiutor eoru m ,& proteaor eorum eil:.
Dornus Aaron Cperet in Domino, adiu.
tor eorum,& proteétor eorum dt
Qg! timent Dominum,[peret in Domi
uo,adiutor eorum,& proteél:or eorum clr.
Dominus merÏlOr crit nofiri , & benedicet nobis.
Benedieet domui Ifraël,benedicet domUl
Aaron.
Benedieet omnibus, qui timent Domi.
num,puGllis,& maioribus.
Adiiciet Domlnus fupervos, fuper vos,
&. fil per fi lios veltr0S.
Eenediéli vos d. Domino, qui feeit ex.
lum & terram.
C.rli,cxti Domino, terram autem de~
dit filih hominum.
Non mortllÎ laudabunt te Domine,neq;
omnt:s,qui dc::rccndullt in fiJentium.
6L1.
Sed
�P! A L.
C VM
pAR. A PH.
6%.3
Sed nos benedicemus Domino ex hoc
nunc,& vCque in Ca::culum.Alleluya.
li
x
[>
LAN A T l O.
nobis Domine. Non glori~ lIortr"
talt[a viEloriâ à te precamu,r,i"'1uit,fed Ile fanNOD
ffijfimij lIometuu,m ludtl, rio jit gen tibu1 imp~s:
itaque ferua 1105 'Domine pro tua benignitate,O"
jide,'luam dedif1i,te fore femper 'Dmm nof1rit.
Domus lCraël [percc in ' Domino. Co/lftJal~t impi4gentesjiml"tlcru {uis , tu gens Hebr4a omnem tuam !lmll repolie in 'Domino: ip[e
enim pr~rfo cft ijs "jI'i conJi'g"Hlt ad e,~,illOhue
ab omni,ptriculo inco/umes [cruat.
Adiiciet Dominus Cuper vos. Id ep, al/gtbit in dieS magis ac magÎ4 bemftce/ltlam [uam
trga vOl ,(9' l'0fferos veflros : vos mim preter
aliIU /lario/Jes ,'Srar; eHil 7)omj/lo,
Ca::1i,cxli Domino. Cell.m,ceillm inqlMm
'D~TI';IIUS Jilli vendrealût ,rerrlU au/em dec/,t I,a_
bitandM 110mi/liu!t1, à '1lHbtt1 ;/Juiolatè coleretnr,(9' perpcwis lJy nmu JIU' ',olloT/bus afficer!tM,'1l/orifi 'Dom; ne p!rl'llittÎ4 ,grntem luam ab
im/'ijs lIatiollif,us de/cri, '11tÎ4 proft/lcal,it laudes
lIIM?'IUU te piè ,Fm[/i1; "eneral,itllr ? n~m "0fies,']"i fonElif?Iml/m />Omm l'IIIm /ltfarle exe.
cral/tur? }l',m mortu,? at 'ig/oriam u+:Im terr"
ce/eUr./re 'l"; pofmt? Ita'l"e 1I0S 'Domme pof1eroi;,; "of1rol [a/I<OS , (9' incolumrs CO/lferka , no"
noflrt {1"idcm,fed tlli /lominu ral~[a,1't [m:per
alt'lua
�62.4-
.EXPtANATIO
IN
LIB.
alilJlMgm5 jit,'1t11f tuo fanDtfttmo mlmini
ces,cullU1,bonores adhibeat.
pre-
ARGVM.
PSAL . CXVt.
vir [anetus Iiberaeus maxima pericu)o gratias a'
git Deo,ClIiusbenignieate {alueem rctinuerat.
'FJalmU1
C x V 1·
I'exi , quo~ia~ exaudiet DominuS
vocem oranoms me:e.
~ inclinauir aurem {uam O1ihi, & in
diebus meis inuocabo.
Circundederant me funes mor\is, & angufiia::lnferni inuenerant me.
Tribulationem & dolorem inueneram,.
& llomen Domini inuocaui.
ObCecroDomine Iibera animam meam
mi{ericors DomimlS & iuŒus, & Deus nofier mifererur.
Cufl:odit paruulosDominus, miferera,
& [aluauit \11('.
Conuerrere anima mea ad. requiem mi,
quia Dominus benefecit tibi.
Q0a eripuir anima mea demorte, oculos meos:l Iachrymis,pedes meos à bp{u.
Amhulabo coum Domino in regione
viuorum.
Credirli proprer quod locutus Cum 1 ego
autem afA'él:us eram nimis .
• Ego dix1 in prxcipitifuga mea, omnis
homo mendax.
~id
D
�p sA. L.
C V M l'A Il AI' H.
61f
~,d retribuam Domino pro omnibus,
qua:: retribuit mihi?
C:llicem faluationum accipiam, & no.
men Domini inuocabo.
Vora mea Domino reddam coram o.
mni populo eius, pretiot:l in confpcétu Do
mini mors f.métorum eius.
o Domine quia ego feruustuus,egofer
uus tlIus,& filius ancilla: rua:.
DirupHli villcula mea, ribi f.1crificabr>
holH.i lalldis,& nomen Domini inuocabo.
Vota mea nunc Domino reddam in con
fpeéht olDnis populi eius, in atriis domus
Domini,in medio tui HierufJlé.Alleluya.
EXP L A. NAT 1
o.
Dilexiglioniam . Omnen/ an/orem mellm
'Domi,Jo fox;, cr locau. : ille mim 1IuIJ'iuanJ
rCllUdiat preees meM,femptr attentM a,.res PT4~
bet rogatiombu1 meü.ita'l"e 'Jl/tIIldi •• -viuam,ad
e,.m fol •• m eonfilgiam,fo/am ipfiU1 opem, e9' mifericordiam implorabo.
Mifericors Domious. Q2li,preces miflroru' fmlÏgnru exat~d,t,iuftu! 'DominU1''ll/i non Ji.
nit innocetes opprimi,wftod,ës paruulos 'Dom;.
nU! ,id ejl-,[rmplrccs''ltli "1 plleri paret/tllm CMIf.
Jic ipfi tuul.e 'Dei [<,ae (rIa omnid commiUUnt.
Pedes meos 11apfu ,Signijicat I,ü "eruü 0m1lü incommodi -vitaliol,em,Sed !'ic -verJus -vllicui que pio maximè cOllumit: etellim omnes mj~
"J
1t
�62.6
EX l' LAN
AT 1 0 1 N LIB.
Jer; a ca/amitoft na[cimur:71am quit major ctt~
[ami/tU rlfe potefr''luàm 'Deum I,alme' iratllm~
at j!1e amore Chriff; fui nos non folùm od,ffe clefinit ,fed el;am max;mu benpfic~s omar, /,berans animos noîlros à m07te, in 'jua pe7p~tfl'o
manft.rj eYal~t ,OCII/OS à /ar1,rym~, ne amp/ieu
defleant damul1t;onem filam : peeles à lapf~, ne
gralliore a/j'fllo caJ.. dmuo prltcipitmt in mortem. Eripit autem 'Dem auimos /lOf/ros;' manife!to ex;tio, 'ùrn pl1'nitentil,t# omnia pecca ta cOllelonat, "Pllel/!';ncreelivi/u l~!jtia, lac/'ryma'Fumque finù exiftit. Llherat au.tem l'des 110frros à lapfu,cùm JilUm J),iriwm [anrfJlm nol"rtI~m eommunieat''i,.i 'V;YPs ani",i ftc corrohore/;,
...,,1 padil.m p""!Ceplorum [uomm fine -vila peri.
eulofa offènfione mrram/M.
Ambulabo coram Domino • .Ambulare
coram 'Deo,,,t alio locor{iximr-u,fft p,è,[an[1ttp
."ieltre,& 7)elml fomf'er aIlle oeulos habere: d,"imt# item, terram "ilienti'im appellari teTTM
ipfM,inql/ibM /1.tC "Pita degitur.Sigmfient igi.
fur ,Je ad/me 'Vitam retell/umm eOl/tra eXlffimatiO/Jom illimicor"m, & omlle jtl/({;flm ilJ colendo,c;r cOlltemp/al/do 'Deo po{irurum.
Credirli,prop!crguod. Gedo (il'qu;I) ()'
ceTtiftitllam fidem adlliheo promi/s,omb,t1 'D ei,
proptcrea [..mma cum fiducia loq ..or.1uÎlJfriam
,;-'m in ml1ximu allgllf/~'s "Perfarer, Cl' fugerem
pr.eceps aclllerJarios mi/Ii i4m idTll2; imm;lIw-
les.
�l' 5 A L. CV M l'A RAI' H.
62.7
tes,clicebamtamen, menti,mtur '1'litlem omms
IJomi/les ,[.d 7)ell1 C'Tt~ menÛTi 7Jon f'otefr,ita<Jlle dle me incolumem confeTuabit , cr hoff,but
de medio [ubla,u in Teg ia dig/lirate confl,luet.
Q..uam igitHT gratiarnreferam nomino, 'lui mi
hi [«ll/tem at!ubt, cr me , ac famlliam meam
falJtu beneficijs ornallil?
Clliccm [aluationuDl accipiam.Solebant
{acTa celebrare comûula , cùm gratitf,s agcrellt
'Deo periculo ali'1'~o mai OTe libeTati. ita'Jue fignificat f,is-verbu , Je ciufmodi comt;"illm OTnatIlTum,e.9' app:tratumm,iIJ ']110 nomen ·Domin;'
j/H~ocans poculum fall/lu accipiet , pomlum in'jIMm gratiarum altionu pro ~jta, e:r {alute
conforuata beneficio 'Dei. SIC Hehr<fi '1UI~; clo[flJItmi 1Jlln.c ~oc"m explanaM.
'.
Preriol:, ln confpeétu DomInI. Magna
(in'ltÛl }(flimat'Domim~ mor/em pioYl<m, ita.
'lue nOI. facilè permillit,eos ab impijs /le cari : id
'll/od ego iam f.efif!imè expertU1 fum.
A R G V M.
l' S A L.
C X VII.
1I0rtatur vniuor[os mor/&les, ad gr./ia, agend ••
Dca Fro miCoricordi.,quam adbibuit in corum cola_
rniutibus' miiTo filio Cuo,qui cos erroribus inu/ri .
cabilibusimplicitos "ci vitun ver,itacis rcuoc:aNC) sc
baatos faccrot imrnortalitatedonata.
'PJalnlll1
L
C X VII.
Audarc Dominum om~les gentes,lau.
dareeum omnes populI.
~niam multjplicat~ dl: [uper nos ml
R
2.
�6iS EXl'LANA'rIO IN LIB.
fericordia eius,& veritas Domini manet in
:l?ternum.
EXP LAN A T l o.
Q!!.9niam multiplieata ert.Veriftimè protdseat, ,métam efTe I(!)' multipllcatam mlfonccrdtam 'Dei erga IIebr<Ros, I(!)' CdUM cmlles naticnes C1,riffQ mbü dcnato: '/Ui~ flltm bentficClltid! tanta cft magnilfldo ,,,t M /Julla cogita.
rione romprehe/lC11 poftit. Q!.MI~qllam "l'etc, TmIericordia pertinet ad omtJrS morta/es ('i"iht< ü
enim falutem, 0' "itam beatam COlJfo'iUltur,
illam dono,l(!)' benigtûtate 'Dei confoqlltttlr) tamen propri~ 'Verit,u ad Iudd!oS • mifericordla ad
Cd!tertU gel/tes referenda 'ft: illü en;m promi!Jiu f..eral Cl1rtfft'Â,rS/ù 111.11" intercedeute promiftlOtle exlll bitlU eft.qua aere fic dru tU ';laullu in epistola ad 1(omallos foriPIa.llllla aMem
dico, lES V M Clm$1um mllliffrum flliJfe rir_
cuncifioni1 pro "VeT/tate 'D ei,ad cO>Jfirmam/tU
promift.io»es patmm.c.tter#.m.."t gentes pro mi_
flrironlta glorrficent 'Dellm ,ficut[criplum -ft,
rropter "oc CO/lfitebor libi il) gentib~ • I(!)' "om;ni tllO canam.1(!)' rt~rfr,m dtcit, (jaudete omnes
gentes mm pop'flo ei,u.1(!)' rurJiu,Lal/date 'Domillum cm/Je! gentes,l"/lc/areellmomltes pop,,/i.
Et vcritas Domini maner in xcernum.
Yerilatem appellat fidem. ({'[lo rl~mq; c onffa»ttam''1uàcl fi fic/es 'Dei flmper inuiolata mallet,
pro cerlo 'Mbere debem~ ) i/lum promiffa /l8bif
eJlè
�p S A LU. CV M pAR A P H .
62.9
eJTt faE1~rurll .prorlllfit autem "itam beatam (!J'
fempiternam.fi pietate co!eremUf, atq/le omnem
Jab~ti~ noftr.e jicllfciam i,~ Clmfti Jungltine, 1!9'
meritü repOIIeremUf.
ARG .
l'SAL.
cxvlIr.
Nunc Plllcherrimum hymnum ctCinit Daui",
dm Cuperatis aduerCariis regiam poccflatem [umma omnium voluntate a:ciperet, atque ab innumerabili gratulantium multitud,", dedu.:tus ad toml'lum gratias ageut Deo.
PfaimUf C xv 1 Il .
Onfiremini Domino. quoni:l bonus,
quoniam in fa:culli mi(ericordia eius.
Dicar nunc rfraël, quo ni am in (reculum
mifericordia eius.
Dicar nunc domus Aaron, Quoniam in
fxculum miÎericordia eius.
•
Dic:it nunc,qui riment Dominum, quoniam in Îxculum mifericordi.l eius.
.
De anguftia inllocaui Dominutn • &
exaudiuir me in larirudine Dominlls.
DOlninus ltllhi adiutor, no titnebo quid
fadar mihi homo.
Dominus eH pro me cu 3uxili5ribus mihi, & ego oprata videbo in inimicis meis.
Meliuscft confidere in Domino, quàm
confiderc in" homlne.
Melius cft fperarein Domino, quàm (pe
rare in principibus.
Offines gentes circundederant me, in
C
1\ 3
�630
E Xl' LAN AT 10
IN
L [B.
nomine Domini,quia vItus fum in cas.
Circundederalltme, eireundederant 10quam me , in nomine Domini quia vitus
fum in cos.
Cireundederaot me lieut apes, extinél:i
fie ut ignis [pinarum , in Domine Domiei
quia vItus [um in cos.
Impellens impulillime, vt caderem, &
Dominus adiuuitme.
,..
Fonitudo mea, & eamicum Dominus,
& fattus ell: mihi in f.11mem.
Voxexultationis,& f:dutisin tabernaell
lis iuftorull1.
Dcxtera Domini fecitfortirudillem,dex
tera Domiei exceI[aeft:dextera Domiei
fecit forcicudinern.
NOll ll1oriar,[ed villam,& narrabo opera Dornini.
Caftigans eafiigauit me Dominus , &
morti non tradidie me.
A peri te rnihi portas illftitiœ,ingrelTus in
cas eonfitebor Domino,ha:c porta Domi.
ni,iulli inrrabunt in cam.
Confircbor tibi,quoniam exaudifii me,
& f:tél:us es mihi in f.1Iutem.
LapicIem,quem reprobaucrul1t a:dj6e,11l
tes, hic fattus efi in caput anguli.
A Domino f:tél:um
ifiud,& 110e eft
mirabile in oeulislloftriS.
Ha:e
ea
�p SA L M.
CV M
PAR A PH.
631
H~c dl:
dies qUlm fecir Dominus,exultemus,& lxtemur in ea.
Obfecro Domine falua nunc, obfecro
Domine da nunc pro[periratem , benedi{tus qui venir in Domine Domioi.
Benc:diximus vobis de domo Domini,
Deus DomÎnus,& illuxir nabis.
Redimite [olennitacem frondlbus vfque
ad cornua altuis.
Deus meus es tu.& confirebor tibi, deus
meus es tU,& exaJ cabo te.
Confitemini Domino. quoniam bonus,
quoniam in [xculum mÎfericordia eius.
EXP LAN A T la.
Etexaudiuit mein latiwdine Dominus.
ldefr, ex maxil?'ù jflÎJ perim/i1, cr a/l:s"Hijs
perdu,xit me;n [oeum amplum,cr JPatioJum,,,imirum ad quietem, cr jecuritatem.
Extinéti [unt!icut ignis fpinarum. Hlegtlntiflma efr jimilitlldo:nam ffiinot igmm fa,ilè cOllcil'irmt''ll/i magmrm fagorem dit, &
'Vieilla '1rwj,lle cOllfflmptlmU ')Iicùt/l,r,[ed fratim
ipfe extingrlitl/T.
Impellens irnpulill:i me. Videtur hi1 l'erLü appel/"rc Sarllem, q'li eum acerrim è Oppf~
gnaflerat.
Vox exultationis. 'Perjimant,ill'1flir,omlûa
plauftl',O' [tluHu clamorib,u bOllorum gratu/an
rlUTIJ de [alllte) acdignitate TlJM.
1{.
4
�63t
EXPLANATIO IN LIB.
Dextcra Domini fecic virtutem. Q,:<'acl
'Vitam retintterit, '1u'ad Ilo$1es bello fi'perari!,
qu'ad regitl1n d'gnitaum arlept'u fit, attT/bl/it
'Deo non pmrlmti.e,tlut .."irtuli,c:r .."iribU1Juio.
Caltig.1ns, eartigauit me Dominus , Be
morti non rradidit me. Signoji:at,jè à Deo
nonlJo$1t/em i)~ mo.lllm, (etl p,.tern" m e.:f1'gatum ejJè:eaffi,:{at eIOim 'Dominou, 'juem dt/,It;t:
'Verberibou ad.t, '1'lofilm'lue fib; adoptat• .:.
A peri te mihi portas iuflttix. S,e aNellot!
fores lempli.
Lapidem que01 reprobauerunr . .Abiecerant,i"'1ui/,me <ldific,mtes, id eft, I]"i yerum 1'0tiebantM,tan'juam lap,,{em i'lIItilem, c:>' lIt~m
,.ei aptum:f"d benignltate'Dei CeT/lUnt,me mmc
,ollocall~m j,J "aplle angtlli,nimirum ilJ potiore,
cc d'g nloTe Ifd,jicq loco.erût aulem conff""Hu
rex lotitM teme ltldrl!d! . in ca vero re imperium
ellT/$1i arlllmbrauwl]uapropter ille apud :Mat.
t"d!tlm lI me ')Jc,fieuIHm ludlf;' ob/ecit. Euntlem
IZpp ~llat eriam EJ.JIM lapitl,ma'lglilarem, ...", po
tè 'l'" totum .edlftciurn t clrJid! co/meat, cr tlllOS
parlc,es ln ')1U1lnl Ifllgllt.lnl copulauerit, Iloe -ft
Heb rd!os,r::1' Cd!terM lIattolles ab rel'gione, 4C
mOT/bus .Ilfl/tlltes m ')Jllum.corpsu coagmenta",t ,CII"t1 rorporu lpJecapur efr.
Et ert Imrabde ln oeu llS110rtris.T~relJ'li
rtel1l mtTablfllll~r onmes, DalHtlt!m 'VnlucrJa gen.
Je l1~brlC.1 al1lpltfttmo Tegu I,ollore, ac lIomllle
qs
IlJfefl
�l'SAtM.
CVM
l'AR.AI'H.
633
afftn'Im effe, qui loco IlIImili 1I(IIUf erat, r::r reglJante Saille mlt/tos antlOs 'l>itam 'Vagam, //Jopem ,acerbam 'Vi"era~,O' pofl" obitum reg~ diutumil optimatt<m otlqs exagitatou {tuTal: Jecl
multo magil mjraballll~r,qul Iefum -vit/erant à
prill ciplbm facerdolllm tanqlMm I,ominem impium,<I.7' peff,ferum in crucem ,olll, cùm paliCU
l'of annil Cil ni/em cernermt pro falutari 'Deo,
ommbUf terra mm fimb.u coli,rfgmtrnque iUilt~
1}OC m4g~J longè la. é'1.; propagari, ']'10 magùdon,ft,mil -viril, r::r pOltl/riftlmil 'lulbuf'1; regibUf
onmi conalt. W crudelttatp oppllgIJllrewr, quo cl
ta mm t/efenforeJ 'Mheret exiguos Immero,gmeTe illfimos,r::r Img'M barbaros,qulq; pr0ftterentllr,fe mliil fcire pr.eler leji,mClmffum,w lluc
ql fidem Ji~pplicto C1'ucil ajJèl1um.NoIJIJe <jui ll.ec
'Vldcbant, -ve/ï/ltlÎti faleri cogebatllf/,r, ca non
'",manil opiht# foclllllmil1e d,uino geri?ne'l; p0ft
homimml memoriam <jl/icql/am tam mopinatum,t,{m2; admirabtle cOI,tigij[e?
Ha:c cft dies ,9uam feCit Dominus. Yerba r.1n~ populi gr<l~ •• lantiJ, tlf/m 'Da,~id Ttgi am ({'gllllatem a"'Ip,t.J'ed e,ji/cm 'l>crbu gra.
lula'.lr longè maiore gaud,o Eccltfia p,oTl/m
Cllriflo ad 'Vitam ret/eu titi, r::rimperium cali,,,m,at1; I,ominum àpaIre acC/p,eri:nllll'l! t/lir»
alrUf dlfs -v'''luII", ira IItIUf ,pulcl,er,fall(/Uf,Cl"
[ Jlu/tlri! gettm hornim.m ,U!!"rt, "OC die IyrannU aml)/J?,"I!~ dlavo/; euerra, peC(tlll~m [ubla1\. f
"u
�63+
EXP LAN A T r O I N 1. 1 B.
tJml-,mors e"rinaa,lacl,rym<t mijêrorum abffer
fll!"uJtitiaq;, e:7 "ita [emPlteTIla in -vniuerflll
,errarum OTM in/rodl/{fa tp-.
ObCecro Domine. H<tcpopulus fal/ffu Cl'
fecundu acclamationibus pronuntiabat orans
'Ve,~m,.vt r'g'em ac citûtatem incol,.men cou[er
IMre t, f.!J' r'gnmn fortunaret, 'juod Saulu mlpa,o-improbitatc ma"imè labefaaatum erat.
Ru eifdem "o"bU4 populU4 Chriffllm profecutlU cft, cù,m afina "I1e{f,u Iiierofolyma ingreclerel,.r.
Benediétus qui venir. Pirlwtur IJ<te "Verb4
tffe facerdott~m eXClpientit~m regem, rar populum inlra fores templi.
Deus Daminus, & illuxir nabis. 'VeUf
(il1'1ui'Hlt facerrlotes)eft 'DominlM noHer ,'j'larebollo animo effc debttu:i!le enim pro benignil4
te fiM clepuljis tmeoru omnium calamitatt/m,11I
cem IIobù,(7' omni,.mrerum profPerita/'em altu
lit"r.m ,am pil/m,tam fanElum) tam2; fapientem reg'cm lIobù dedit.
Redimirc Colcnoitatem. Id rp-,die tam 1<t'0,& fauHo red,mile alr;a rempli ji-ond,blM fe
pù "'hl ad comu altaru. (rmt 'jui "I1erl,mt IUfnc
"erfimbfm /'oc moc/o, t/lligate hoffiam fimibll-l
Ad cornlla altaru.
ARGV.
l'SALo
eXIX.
Ditr.dt, beat.m vitam pofitam .lfci" obCctua.
tian_legURl diuinarum,itaq; precatur Deum,vt ilia-
n 'm
�1> S Al M. cv 1.1 P A II. A 1> H.
63T
film dolhin.,& .more .nimum ulUm imbu.t, quo
pofsit & piet.té colere,& ipli Deo ch.rifsimu$ .lf•.
'FJalmIU
ex 1 x.
AL E PH.
Eaci immaculati in via, qui ambulant
Jn Jege Domini.
BcatÏ qui cu!l:odlUoc tenimonium eius,
in toCO corde exquiruoc eum.
Non enim operantur iniquitatem, qui
in viiseius ambulant.
Tu manda!l:i mandat:! tua cufiodiri valde.
Vtinam dirigantur vja:: mea: ad cu!l:odiendas iu!l:ifieationes tuas.
Tune non confundar,eùm refpexero ad
omnia mandata tua .
Confitebo[ tibi in direél:ione cordis.
cùm didiccro iudicia iulHtia: tua:.
Iufl:ificationes cu:!s cu!l:odiam,ne me derclinquas v[quequaquc.
B
BBTH.
In quo corrigit ndole{ccntior viam [ua,
in cu!l:odiclldofermones tuos.
In tOCO corde meo exquiliui cc, ne aber4
rare lin as me l mandatis tuis.
ln corde mec ab[condi cloqllia tUa, vc
non peccem tibi.
Benediéhls es Domine, doce me illIHfi4
canones tuas.
In
�636
EXl'LANATIO IN
LrB.
In Jabiis mcis pronuntiaui omnia iudi.
cia oris cui.
In via te!limoniorull1 tuorum deJeébtus
[um,lieut in omnibus diuitiis.
ln mandaris cuisexercebor,& confidentbo vÎls tuas.
ln iufhficationibus tU!S dc1eétabor, non
obliul[car [ermones tuos.
ev 1 MEL.
Rctribue [eruo cuo, vt viua, &. cu!lodiam
fermones tuos.
Reucla ocuJos meos, & confiderabo mirabilia de lcge tua.
Aduena ego ruIU in cerra,lIon abCcondas
:lll1e mannac.l tua.
Attrita ell: anima mea pr<r defiderio iu.
fijficatiotlull1 rua ru 111 in omn; tempore.
Jncrcpafli [uperbos, malediél:i, qui decli.
nam ;i mandatis cuis.
A ufer à me opprobrium, & cotemptum
quia teftimonla tua cuftodiui.
Etiall1 rederunt principes, & aduerfum
me loquebantur.
Seruus .1utem mus exercebatur in iu{l:i.
fic,ltionibus tui~.
Nam reflimonia rua delcéhtiollcs mèa:
funr, & confiliari) mci.
oALETH.
AJhôtfit pulucri anima mea, viuifica me
Cec
�l'SALM. CVM l'AR.Al'H.
637
fecundum verbum tuum.
Vias meas enunciaul, & eXJudi/H me.
doce me iuflificatÏones tuas.
Viam iulhficarionum ruaru infirue me,
& exercebor in lTIlrabilibus CUIS.
Liguefaéla efi anima mea prx anxierate,confirma me iuxta verbum ruum.
Viam joiguiraris amoue .1 me, & legem
tuam dona mihi.
Viam veriraris e1egi, iudlcia tua mihi
propofui.
Adhx li reflimooiis ruis Domine, noli
me confllndere.
Viam madarorum tuorum curram, Cl\m
dilatabis cor meum.
HE.
Doce me Dominc viam iulHficarionum
tuarum,& cufiodiam eam felnper.
Da mi hi i nrelleélll m, & cullodii legem
tuam,& cultodii illam in tOtO corde meo.
Dedllc me in [emita mandarorum tuorum,'luia ipt:1m volui.
Inclina cor meum in refiimonia rua, &
non in auaririam.
Auerrc oculos meos, ne videanr var,italem ,in via tua viuifica mc.
Confirma ft:ruo ruo e10quium tuum,
quod incitat ad tit:norem ruum.
Aufer opprobnum meulU, quod rimui.
quia
�638
EXP LAN A T 1 0
1N
LIB.
quia iudicia tua fune bona.
Et coocupiui ma!ldata tua,in iufiiril tua
viuifica me.
VA
v.
Et veniat fu per me mifcricorclia tua Do
mille,l.,lutare ruu fec(tdùl11 eloguiu tuum.
Et refpondebo exprobratibus mihi verbum, quia fperaui in [ermonibllS cuis.
Et ne :luferas de ore meo vcrbum veriratis vfquequaque , quia in iudiciis tuÏ5
[peraui.
Et cull:odiam legem tlIam [cmper in[a:·
culum,& in [<tculum [a'culi.
Et ambulabo in latÏtlldine,quia manda.
ta rua exquifiui .
Et loguar de teaimoniis tuis in confpeau reo-um, & non confundar.
Et deleLhbor in mandatis tuis, qua: di.
lexi.
Et leuaho manus meas ad mandat.' tua,
qua: dilexi,& meditabor in iuflificationi.
bus tuis.
z AIN .
Memor erto verbi mi [eruo tua, in quo
mihi fpem dedlrti.
.
Ha!c ell: confolatJo mea in affliaione
mca,qui:tel oquium tuum viuificJuit me.
5upcrbi deriferullt me l1imis,:l lege aUrem tua non dt:dinaui.
Mm
�l' S AtM . C \' M
l'A RAI' H .
639
Memor fui iudiciorum tuorum à (eculo
•
D omine,& confolatus [um.
Horror tenuit me pro peccatoribus derelinguentibus legem ruam.
Camic:! mihi fuerunt iufbfic:ltiones tu'r,
in clomo peregrioationis mex.
Memor fui IlOae nomtnis rui Domine,
& cufl:oc!iui legem tuam.
Hoc faaum cil: mihi,quil iuil:ificatione5
tuas exquifilli.
H ETH.
l'ortio me:! Domine, dixi caltodire verba tua.
Deprecatus [um facié tua in tOto corde
meo,miCerere mei{ecuc!ùm c10quiu mum.
Cogitaui. vias .meas ,& conuerti pedes
meos in telbmollla rua.
Fefl:inauL& non tarclauj cufl:odire man.
data tua .
Funes peccatorum circumplexi Cunt me,
& Icgem tuam non (um oblitus.
Media noae furgam ad confitendum ti
bi fuper iudiciis iufl:itia: tua:.
Sodus ego fum omnium timentium te,
& cllll:odienrium malldata rua.
Miferlcordi.l tua Domine plena cil ter~
J:l,iufiific.1tiones tuas doce me.
TETH.
Bonitatem fccifii cum [cruo tua Domi.
Ile
�Cl'40
EXP LAN A TI 0 t N
LIli.
De {ecundllm verbum cuum.
Bonum gunum, & (cientiam dace me,
quia mandacis tuis credidi.
Priurquam cribularer,ego deliqui, nunC
autem eloquium tuum cunodio.
Ronus es tu & beneficus,doce me iufiifi·
cationes tua •
Concinnauerunr aduerrum me fuperbi
mendacia,cgo autcm in toto corde mec cu
f1:odiam mandata tua.
.
Incraffarum en lieur :tdeps cor corum,
ego vero in lege rua dele.:rarus [um.
Bonum mihi,quiaafRixilli me, vtdirce·
rem iullilicaciones tuas.
Melior mihi lex oris rUl,quàm millia au
ri,& argent!.
10 D.
Manus tua: feccrunr me, & pl:tfmaue.
TUnt me, da mihi inrellet\:um, vt difcam
mandata tua .
~i riment te, videbunt mc,& b:tabun.
tur,quiain verba tua rperaui.
Scio Domine, quodœquiras iudicia tua,
& in yeritate ma afflix illi me.
Fiat mdericordia tlla,vt confolcrur me,
[ecundùm eloquium tlIum {cruo tuo.
Velliant mihi mirerationes ruœ, & viuâ,
quia lex tua delct\:atio mea en.
Confundanrur fuperbi, quiainiund opprim
�l'SALo CVM PARAPIi.
641
primere voJuerunt me,cgo autem exerce.
bor in mandacis cuis.
Reucrtaotur ad mecimcmes re,qui no·
uerunr tefiimollia tua.
Sir cor meul\l immaclllatum in luftifica
tiooibus tuis,vt noo conful1clar.
CAP li.
Defecir in CaJutare tuum anima mea,8c
in verbum tllum îperaui .
DefecerutocuJi mei in eJoquium tuum
dicenres,quaodo conÎolaberis me?
G..!!ia faét us Îum ficur vter in fumo,iulli.
fidtioncs cuas nc;lO eum oblitus.
Q!!ot funt dies (erui ui? quando facies
de perCequentiblls me iuJicium?
Foderllor mi hi Îuperbi [oucas, quod no
eft Îecundùin legem ru am.
Omnia mandata tlla veriras ioiqui pero
{ecuri (unt me adiuu.1 me.
Paulo minus cô(illnp[erunt me in terra.
ego autemnon dereliqlli mandata tua .
Secundl\tn miCericord.am tu:Ul1 viuific:l
mc,& cu nodi ~ m renimollla oris tui.
LA. 111 E D.
In xteroum dùmine verbllm tuum per.
manee in cœlo.
In gen t ration cm, ' generationem ver!.
tas rua,fllncl afli rerr.ltl1,& perm , ntt.
Ordill3.tionc tlll per[eUtrat dies,qllonii
S
�642.
EXPLANATIO IN J.lj!.
omnia renliunt tibi .
Niti quodJex tua meditatio mea en:, t(te
forrè pcriilfem in afaklione mea.
In a:rernum non obliui(çar iuftificationc-s tuas,quia in ipfis yilli·/ic:dli me.
1
Tuus [um ego,GduUI11 me fae, quonia!ll
iuHificariooes tuas exquifiui.
Me expoctaueruoc peecarores,Yt perderem me,te!Hmonia tlI:l intelligebam.
Omnis con(Îlmmationis viJi finem , Ja~
tum mandatum tUllm nimis.
ME M.
~lm dilexi
legem tuam,totl .die me--
dHaüo meadl:.
SupraloimicO'> me,os prudentem me fecifli manJato tuo l quia in a:rernum mi~
Jli
Supra ornnes docéres me illteIlcxi. quia
ullimonia tua mecl itatiomea efi:.
Suprl Cenes inrcllcxi,quia mandata ,tua
cuao(hui.
Ab omni vÎl mata probibui pedes me:
os,vt cufl:o.:liam verba tua.
A llldiciis cuis non JeclinauÎ,quia tU do:
cujai In,C.
1
~lm dulcia f.lIlCious meis eJoquia tua,
fupr a me! ori Ineo.
A malldaris tuis illtellexi,pro'ptt:re.l od!~
ni viam iniquiram.
ea.
tl/V M.
�•
l'SALo
CVM
l'ARAl'H.
643
NVM.
Lucerna pedibus rneis verbum mum, &
lumen 1emhis meis.
1urlui,& fratui cuttodire iudicia l umti~
tua:.
AfiliéhlS (um v1quequaquedomine, viui
fica me 1ecundùm verbum mum,
VoluDtaria facrificil oris mei place.lnt
tibi domine,& iudicia tua Joce me.
Anima mea in manibus IDcis femper,&
legC"m tuam non [um oblitu!.
Po[uerunt pecc:ltores laqueum mibi, &
à mandatis cuis non errJlIi.
Ha:redicate acquiCilli tellimonia tua in
reternum, quia exultatlo cOI'dis mei funt.
lnclinaui cor meulll ad faciendas iufrifi.
cationes [lias in a:terourn pr~'pter retribu.
tionem.
SAMl!CH.
rniguos odio habui ,& lege tllam dilcxi!
Latibulul11 meum , & [cutUI11 meum es
tu,& in verhum tuum fperaui.
Declinace à me 111aligoi , & cuttodiam
nllodata Dei mei.
:
Confirma me [ecundllm eloquium tuu,
& viuam,'3.: necôfllodas rneab erpeéb.tio.
ne mea.
$uttenta me,& falulls cm, & deleé\:abor
in iultificationihlls cuis rem per.
s
2,
�(\'44- !xl'tANATIO IN tIB.
Conculcafri omnes difcedétes d iudicils
tuis,quia iniufl:a cogitario eorum.
Vell;lr fcoriam fu!l:ulill:i omnes peccatoTes terra:,ideo dilexi tell:imonia tua.
luhorruit timore rui caro mea ,& àiudiciis tuistimui.
A IN.
Fee! iudicium,& iufritiam,ne traclas me
opprimentibus me.
Obleéh feruum tuum in bonum,no opprimant me fuperbi.
Oculi mei defecernnt in falutare ruum,
& in eloquium iuffiria; tua:.
Fac cum (eruo tuo fecundùm mifericor<liam tU am , & iu!l:ificariones tuas doce
me.
Sernus ruus fum ego,da mihi imelJeétu,
yt fdam tell:imonia tua.
Tempus faciendi domine difsipauerunt
legem tllam.
ldeo clilexi mandata tua fuper auru1l1,&
topatium .
l'roplcrea omnia mandata omnit! reéta
judicaui,& omné viam fa!fam odio habu i.
PH B.
Mirahllia teftimonia tua, jdco cu!lodi.
uit illa anim.l me;!.
O!1:iUIl1 (crmonum ruorum j{Juminac,
& inrelleétumùat paruulls.
O.
�l'SAto
CVM l'AR.Al'H.
!rH
Os mcum aperui,& attraxi fpiritu, quia
mandata tua deGderabam
A[piee me,& miferere mei fecundum iudicium diligenrium nomen tuum.
GreIrus meos dirige [ecundü eloquium
tuu,& non dominerur mihi vila iniulliria.
Redimeme ab opprefsione hominllm,
& cul1:odiam mandata tua.
Fadé cuam illumina fuper feruu tuum,
& do ce me iull:ificatlones tuas.
Riuosaquarum profuderunc oellli mei,
quia non cull:oclierunc legem cuam.
SAD E.
Inllus es domine, & reélum iudicium
tuum.
M5clal1:iiulHtiam in telHmoniis tuis ,&
veritatem tOam v31de.
Tabefcere me feeic zelus meus, quiaobliti fune verba tua inimlci mci.
Examlnatum igne eloquium mum vehementer,& feruus mus dilexlt iJlud. .
raruulus fum ego,& colltcmptus,iufiificaciones tuas non lumoblicus.
Iullitia tua,iullüia in çterllum,& lex tu:/.
verÏtas.
Tri bu lado,& angulHa inuenerunt m('~
mand.lta tua deleél:atio mea dt.
Aequitas tellimonia rua in a::ternum,intelleC\;llm da mihi,& vÎllam.
S
3
�~46
! ;.:: PL A NAT l 0
IN L Il!.
e 0 PH.
Cb01aui in toto corde,exaudi me domi
ne,iuflificacioues tlIas cuflodiam.
C[arna.ui ad te, [a[uum me fae, & cuflodiam mandata tua.
Prreueni dJlucu[um , & c1amaui,verbum
tuum expeél:aui.
Pr:euenerum ccuIi mei vigilias, vt medi
tarer doquia tuJ.
Vocem mea audi feeundti m mifcricordia tua,(cculldùm iudicia tua viuifica me.
A ppro pi n'lu2ueruntperfequéces me iniquitati,l lege aLltem tua longè (aQi funr.
Propè es tu Domine, & omnes vix rua:
vcritas.
Initio cognoui de tefiimoniis tuis,quod
in a:tcrnum fundaueris ca.
II. ES .
vide afiliCtionem llW;\111 , & eripe me,
quia legem tU;l.ITI non fum oblitus.
Iudiea caufam ll1eam , & redime me,pro
pter elo<Juium llmm viuifica me.
'
Longè à pccc.ltotibusfalus,qu1.l iuftification cs cuas non exquHierullt.
Mi[ericorJix eux mulcre dornine,fecun •
./ùm iudieium cuum viuifiea me.
Mulci funt,qui perfeCjuuntur me,& tri.
bulant me 1 tefhrnoniis cuis non dedi.
naui.
Vidi
a
�~
S AL.
CV M PAR A l' H.
647
Vi di prxuaricames,& rabefcebam , quia
eloquïa tua non cufl:orlierunt.
Vide quol1iam mandata tlla dilexi domi
ne,in mifericordia tua viuifica me.
Caput verborum tuorum veritas,in xfer
num omnia iudicia iuni lia.: tua:.
SIN .
Vrincipes perrecuti funt Ole fine cauCl,&
ver bis mis Formidauit cor meum.
L<Etor ego fuper etoquio tlIo,ûcur qui in
uenit fpolh muha.
IlIiqlliratem odio habui, & .1bominatus
fum,legem antlO'm tuam clilexi.
Septies in die laudem dixi tibi fuper iuEliciis iuctitix ma:.
rax mulra Jiligenribus legem cuam, &
non ectiIlisfcandalum.
ExpeB:aui f.1l utare tUUIn domine, & mi
clata tua obfcruaui.
Cuflodiuit allima mea tcfiimonia tua,
.& dilexitca vehememer.
Seruaui mandata ma,&: teflimonia tua,
quia orones vix mex in coofpeau tuo.
a
TA V.
Appropioquetclaroor meus in confpe.
au tuO domine, iuxta c\oquium tuum da
mihi inrelleaum.
Iotretpo!luJario meaad confpeé!:ü mu,
fecundùro eloquiuro tuum cripc me.
S 4
�~4g
li x PLA NA T. I 0 1 N L I~.
EruCtabunt labia mea hym11l1,cùm do.
cueris me iulHficationes tuas.
pronüciabit lingua mea, doquiu tuum , ·
quia ornnia mandata tua x quitas.
.
Sit manus tua auxiliatrix mea,quoniam
mandaratua elegi.
Concnpiui [alutare tuum domine,& tex
tua deleéhrio mea eLl:.
Viuer allÎlna mea,& laudabir te,& iudi_
cia tua adiuuabunr me.
Errauificur ouis, qux periit: quœre fcruumruum,quiamalldata tua non [um 0blitus.
EXP LAN A T 1 o.
Beati immaculati in via. Icl efr''1ui ."itam
purè,e!)' innocenter agunt.
Tu m andafl:i. Offendit, 'ftlanto ftmlio , (!:7'
diligentia fint colenrl.e leges 'Dei,lta'1ue optat"Vi
tam fu /ifi c ir/stttui ,el' guber/lari à 'Deo,"V1 mm
'luam ab eaTum obfo m atione aberret,tu'llc ait
fUlurllm,"Vt omnia {rb, pulcll errimèfuccerlant,ft
femp ereM /eges alite om/os l,ab/unt, Cl' omlles
a[f;ones JUIU eaTltm regula metietllr,tunc eliam
Jicit Je [yncerè,fJ}' ex animo celebratllYum lau.
des 'D ei.
In quo corrigit adole[centior via (ilam?
"DelU ;IJ ymeft teftatur /'omi,Jem ab meute .eta
te ad '»1I;a prodiuem ejJt:at qualil cft arlolefcm'ia, talû 1:7 flneaU4, '}Il J'alomon ill'1uit ; ita'1ue
,
')I;r
�PSAL.
CVM PAR.APH.
649
');r [anélU4 monet ,·clum IttM adhuc tenera eft,
{?' jle:xibilû,mores deprauatos emendandos elfe,
iraq'le ad normam legllm diuinarum d,rigendos.q/lia "ero id facile ~u;dem eft ad prltcipiendum,Jed faElu m/Ji! dijf,cililU,propterea i/J perJona [ua poffea docet, qua "ia , &' ratione ad
hane .."irwtu excellmtiam pmlmire adoleftentes 'l,/callt.
In corde meo abfcondi e10quia tua. Significat,Je prd!ceptû 'Deifie ajJeE/um elfe "', ca
ran'l,Mm pretiofiftim,.m Û,e[auT,'titJ infimo animo recondita fer"et,comrà 'luàm mufti facere [fi
lmt''l,.ijimullltione [anflilatÎ1leges 'l/lidem di
J/inMfemper ore jaEMt,fed allimll.m ab ./Jar/lm
amore pror[1U abl,orrentem ',abent. .
Retribue [eruo.71etrib,lert apl/d H41brltos
nOI. [olùm eft pe/IFficium Teddcre,[ed eliam "Z_
dare,at'1'le;1~f7anc [enlelltiam accipitur boc
loco.orat enim "ir [anElIU 'Dcu·m,1't !tberalira_
te "'tatur,cr ~enignè fibjfaciat, '1110 "jnere,f.9"
pr,ecepta ipfiU4 ob[emare p0ft,t:'JÎ1 enim 'Violalif
"'Pita nt/lla cft·
Reuela oculos meos.Vcroa hllc notatl~di
,,"nift,ma jimt:indicaIJt emm id,'luod eti~m diutu
Pal/bu afJeueral/ter a[firmat,mentem 'Jomin"
roguitiollem rerum dll/maTIi m fine diuino au:xi/'0 capere non pojJè,q"emadmodum nC'l,1e ocu-'Hf fllem fille luce [oZu. illluer; 'Valet.
Aduena ego [um ln terra.,AnimHf,illquit,
';0
S
r
�6)0
EXP LAN A TI 0 t N L J 11.
no
melU capimr reblU terrenù e!7' caducù,fed t~
qI/am peregrilllu hallc "l'itam tranfeo,ad regiones c~[j f ..mmo defideTiu fef/imms:ita'll/e domi.
ne Ile me celes myf/eriit leg,~m tliarum,'1uarUnf
[elen/ia fY ol]ferttalime,ad "l'ilam rcrlef/em , (1J'
beatam peruen;wr.
Iocrcp:tfl:i fuperbos. ;Merjl~, in qUÎt, am~,
(!7' c% prJ!cepliol'es IIM-J:llam fo-p erbos, C7' ar.
rogaMes,']ui j/hw defi'iclunt,;ncrtpare , f!J' txeeTari joIes.
"
Aufer l meopprobrium. Villdica me al,
;lIiurijl,(9' cont'lmel~s iftol'umfoperboTuln, 'lui
me acerbiflimè ;nfeflalllUr,propterea 'l,~'ocl ."JJent, me IlIar"m leg"'" futofilm eJfe.
Seruusamem ruus. Cùm prinCIPes ciuilatH
t1Ial~cl,nù me rnji:flarflHuT, ego rmdttatiolle e!7'
oh(èruatio/le pT<f Ceptorl~m tuorum muniebil me,
iUù me in rebU1 adleerfis obleE1abam "Ua in rebUd
dub~s.o(!l' d'fficrilbll4 in cOIIJi/ium t;dI1lbebam.
Adhœfir pulueri :\Oima mea.ln maximo
periwlo "erfor • "l'I pen, iam opprefflU Jim, C9'
pro%imlU morti,at tl~ domi"e faIllIt mil]; rem.
tue quemadmodHm te faE1umm promiJifii ,'l'~O
,ies I,omines ad tllam miftTicordi4collfr~~nènt,
C7' profe{l'o,cùm immimret mil,i perlcul/lm flli~
'luod,aM ali'luidgral/ef!J' d,fficile m'/I; a,'{tn_
dumeffet,femper oracull/m tlf~m. confi,lui.ftmpeT auxilium tuum imploraui > fmrper te prq.
pltÎllm. C7' miforicordem expertlU {Hm.ita,!".
Dom;
�l' S A L.
CV M PAR A P H.
6rr
'Domine 11.J' fiducia FeltU OTO te "t dowu me
c.eieftem[cimtiam {tm{/,ftwltlrum leg,~m lua.
rum,,,t edTum mec(,t.,lione corroboraHu pof
fim a/limo er,{io, at~; connanti TFfiffere tantil,
caltUlIilatihru ,qu,hUI "lIdÎtl',e otp. gnor.
N oli me confunderr, lei cft ,IJe peTmilte,,,f
ta '!pes me fall.t.
Vi.tm m.tndatorum cuorum.sigmfict>I,f1O
millem pucepttl 'Dti fèrllare no po/fe, mfi 'DelU ,
ia; ffiri'''''''' Jimm impmiaf,."iré['1;["I'ped"et.
Doce me Domine. b.I,;,s 000 ."erfibU1 aperliftimè offend,t,nlltllYlml IlomJ/Jù imbecillam
eJJè,ael intelllgmda.t,amlln,{a1, e!'" fe'l"endM lezes di,Ii/Ms, /ûft 'DellI ipfe fPiT/tl. filO mentem
fllumÎlJet, -"olulllalem infl"mmrt, lot{,m~; anim,tm renouet,ira'luecl",1U ,AlIgl/ffinIU adlJane
fenlentiam prouaml'lm contra 'Pe/agit/llos 110$
-verfUes f<fpel/umero teftes citat.
Confirm,l Ceruo tuO cloglliu tllum.Id 'ft.
ilJ a"imo llIeofirmam fac Cl' ftabilem leglll/a.
Et reCpondebo exprobrallt ibus . .AdJis
;"1I1"m 'DomÎ7le,(9' m,!Ji falu/em tljf.T, -vI jit.
quort TPfPolliletlm exprooran/iblu TmlJi''1 uori fTo.
filer. fo/ellm me (onfiderc promiJ'i,ot/ibm tuu.
Ee ne aufcras de ore meo verbuOl veri.
t.ltiç. Ego '1~idem nalMa n/aximè proe/iuù ad
errilrlum,imbecilllU,timidtu, "ul/,IU anim; fum:
at tu 'Domi/Je , 'lui mt i" -vi~m l>critalÙ eled"4
«if1i 1 ne 1u<tfo permi/lt mell/em meam ab iUII
..,n').
�~p,
EXP LAN A T 10 IN LIB •
."n'luam abcrrare,talllum'l; animi, ft!)' firmitaJÜ fu[fiee , "t me nI/Ua 'JIÙ ,aut metlU ind:/Cere
poftit ad Jieendt~m ali'luid''luod doElrina cr legiblU tuù fanEliflimù repugne/.
Et ambulabo in latirudine. Cùm 'Dei '/piritlu abefr;reEla ... itbendi "Via JiffinUlma cfr: co"
tra'lue illo pr.e[ente ,0' leges 'Dei iucU/IJtU (!J'
amabiles efficieIJtc,omnia alpera C!7' allg"ffa feJe com~erttmt i'J "iM la/M (9' plal/M.
Et loquar de tefbmoniis tuis. Hic ..,erfIU
eam [ententiam cOl/tinet J 1t1am Cf,rifhu apucl
Lucam e"primit clarilU , mm pr.ediert, d,fcipulos fuos ad ~gl~m ,cr Iudimm tribu/lalra d,••
[fum irj,quo religionù, C!7' do{lri,,<f (/I.e ratiomm reddaIJt,eof'1; monet, ..., fine ... /la pr.tmedifaNone defenfio"ù aece,{am:fe enim fapicl/tiam,
(!7' "erha jhppeditttttlrum,'luib/# aducrJarij TCjiffere non pofl'tnt,Hac fapimlia Feltu "Vir fall[fIU gloriawr,fe eoramreglb/# de doElrina , e7
legibll1'Dci liherè /oWlt/rllm,lIe'jue a/i'jucmfo
re,'plÎ poji'itipfumredarg/lere.
Et l~uabo maous. Id efr,fummaalacritate
perfiriam ea''1/1d! iubelll leges lU"'.
Memor cflo verbi wi [eruo tuo. ldefr.
memellta eortlm,'1u.e mrli; polbeilru es.
Hœc ell: confolJtio mra. lampr/dam ( ;,,(l'ût )me anirmu, cr ')lita defeâfJet pr.e magni,,,dine ca/ami/atum, Jlip -verba tua afjhElun.
0' ;aeen/cm erexij{tIIl.
Sup
'
�l' s.A t.
CVM
l'A R Â l' H .
6n
Superbi deriferunt me ni mis . .Arrogan_
tes,~ oraculorum tuomm cOlltemplores me ftultiflmmm iuaicant , qu'cd l>crbù tuù fidemartT,i.
beam,e!7' retinmd.epietatù caufa nullu,m incom·
mortmTHccufem ; [edego nuUa re ab obJerllalio.
ne,(5/' fturtiolegum tuarum deterrer; poffum.
Memor fui iudiciorum. S.epeanimo ucolo,Cf'Mnla btnignitate Jcmper tutatm fis T'o mi.
neS PIOS ,qualltù eos pr4!m~ s ajfecerù,e!J' e(l 'lui.
dem cogitatio mirandum in mOdM'J ,-ureat me.
Horror renuir me.HoTToT inuaditmé,quo_
ties cogito miferiam, 1;})' impietatemeorum, 'lu;
neg/igIHl! legts IUM.
Caotica mihi fuerunr.Cùm in exilium pul
ftH fr< iffe m, ca/amitates meM JolabaT cantandù
Jegibu~ tr+u./,oc 'lmicum perfo-gium mil,i plit in
tantu malu.",-el peregrinatlon,em appeUat-vitam
lranc'9ud! rl~giturin tcrrù.
Memor fui noae nominis mi. 'tanta tft
magniludo "l?oluftatu, 9",am dete (ogitans caPio , -vt d/i;m all1 ob let/andos la/Jores, e!7' curlU
flmno,e!J' quieti [e trad'mt ,ego -vigdt1'H in Te·
rltm tuarum meditat;ollr conquiefcam.
Hoc roi hi cOl1tJgit. Omnia (i/lljllit) boua,
lJlI.e commemoTtllû,m,/'i corJligcmnt, propterea
(port leges tU,IU ddigmter obJêrutll~i.
porno mea Dominc.llabeant tl /qfi/JifuM
opel,lJOIIOre5,e!J' potel/tiam; lu 'Domitl:J 'Mrcc/i'tU;C" bmjoJen~lIm patrimonium mel/m, tll "nU4
mibi
�€Y4-
EXPT.ANATIO
IN
LIB.
mil,; omllia Valla fS : itague propofili,;n to[enJ~
legiulu tuÙ Om1J~m CUTam (!J' ddigwtiam POMrt.fld ,'oc ego 9ut p~tero exequi,nifi tu,(f/li IMne
mil,i, mmtem donauisti, ;'1't:t~/Ù, (!J' cona/ibUl
mei1exiluf cp'oque proJPeros d01les?p ropleTea ad
te con[..gio, (!J' t/Mm miferirordiam ji.ppliciter
imploro,tl. quO!fo il/am mIl,; ,ribue ,'1,mlladmoclum te fanurum elfe promififfj.
Cogitaui vias mcas.Ego 'J'/{{em mOTtS, ra,iollcs,rtt,u iuf1ituta 'Vito! rIIc-erliligenteT ex,,,]?;,
cûrnq; ",/,ilI1Ol1i ;/1 ijs rompe riré, Iwllrt in/ erpojila mora omIse mfum flu>dium conuerti ad feTua"
dM [.:r;es tJIM ,']J~a1Jqu:t 'Vero obeam rem ill ma"i ma perimla,o a".s"fl-iM addunlu fum ab ho
mi/libm(celeratif,(!J' impqs ', tamen 'Vitam mi/Ji
eripi 'I"àm l14rl/m [pgum obferJ/ationem rIIalo.
MjCericord ia tua Domine. Tam [,bualù,
I:!r benigll1u es 'Domine, 'VI neminem in toto terraTum orbe pallare experlem efTe mifeTicordid)
lu.e :IJac II/ 'VltTC adIH1Jiu ml,potij?imum ad docwrtM le:!/s tU M ,
llotlUIn guftum,& Cciëtiam doce me, Ea
eflll11malli rurlJcq df/,r.lua/io ,ea cœcitaf lI/1i_
morum,(9' '.'5"oralltia, 'VI falf:/ pro 'Verù)~ ma
la pro l'ollH 1't 1'1"yimJ1m IImpleartmflr • .At lU
'DoIToine,']"i iam fer/la tuo Lenignè faeere Ctr/J;fri,ita mmtem me.nn i/[,ml;Ita, 'VI perJPiClam,
q,,!rl ~1'PP.tmdltm, .."it<fnd,~m'1;jit: i/a $usfum
am,'" m(j [alla,.."t "trorum bOlJort~m Juau>it.Irm
�J> S "L. C V M '0 A R. Al' H.
65'S'
" em [entiam,c<ftera omnia ;uclicem amara.
PriuCqunm tribularer ,ego df'llqui.
gra_
tiM II~O
libi [trmme pa1er immortales. 'jllodmul
ta mil,j aduerJa tua confilio cu.nerint: (lim mim
"ulJi. omnia [ecunda cederenr, fic animo tlato
eram , "t centra ltgel /r/tumrr/ta e~mjuerem:
nU'Je il1ü miJilm,11j·fa lJélilM,mIJil allti'l'ûlu cf.
ill.lrllm objfrrlaliouc ego omllia /,o31erioradltco •
.At m,'l"j bOlJlM rs,tuamque bouitatcm lrberaIrter imptrtÏ-1 , hamm [anE/rftmlamm legum
fcienliam md,; tra,1e.
COnCil111311erunt aduerCulTl me. Homines
/upt't'bi,er rloEfrm.c lute contemptores m,dta con
ji.mtfrunt "d !pem [a,/[/italù arl,#nbraJ4, 'Ino
me li ')lia wrÎr,;tit. ad fla [urilia commenta traduarclI/,at ego le;stS filM cplcre[umma confran
tia perfel/ero.
Iocra{fatum dt lieue a,leps.Hilotlll iJf; ,,~
""intI mm/em I,ebete,l!!7' cralf.. m, q:IiPpe 'juam
corporù 1IoIUPt4IilHu,u Terum tcrrml/mm cogllatiomoru alu,!t.. proPlerrtt nC711e fcienliamltgi,'m,{minamm tenmt,IlEque ~s .leleEltl/l/llr.
Mao us eux recerunc me. III me 'Domj~
tui! n/aniblU cffinx,f1;,IU rex,t .. pater, t •• creator met4l el ,it<t'lilc IJonflm mentem m'/JI clona,
at;Ju"",imuTII meul1I Jic ionlme [C/eutif! legClm
t~. lrum ,,"1 mlJ;1 cO.l('.tarp., allt loq"i, allt [a('Cre
mcdeleElet, 'I:1od àPll!clm·rim il tllarnm pr.ece-
f'u ab"orr~llt.
r
\
Scio
�Irf6
l' X l' LAN AT 10
IN LIll.
•
Scio Domine. 'PerfuaJifimum TJabeo, ']u~il
ni//il niJi reéfl~m,O' iustum à tuo fanDo I~umi
ne manat:ita'lue non d,lbito, 'Juin iure, ac meri·
to me affiixeru ,fod ;am ']11.efo Im/,i miferieoTtliam tribue, e;r confolare affllélum , Cf)' iace/)tem:id etlim pollicit~ es [truc 1110.
Reuertanrur ad me. sublati! cfe medio impijs'>feuertllrur ad me I,omines l'if, 'lU; metupfTterrit; "itam illopem, e:r. "agam p~I:fè'1ullntur.
Defecit i n [alutare. 'Defeeit petlè iam allim~melU prof.[olieita ~xpeDatione al/xilif tui,
lj"O niti:ur omni!fal~ mea:ipJi etiam omli mû
iam defeceY/mdn c.elum dies noéféh; fofl,;çïen tes ,fi qua fortè "id.,c»t fallltem ')Jmientem~
'luam fomo .tllo pro)1l;fiffi. sed 'luan'l'Mm l'i.e
magnitudi/le calamitatMm, e;r aJ?lduo ml1'rore
cOllfe{f~ Jilm , atque adeo exe[IU,"t cutu mM
'»tri fld filmll,m fufl>m[o comp,arandt' fit, llUlJljuam tamen legllm tuafllm ohlil~ fum : fid III
ljlMndll~ permittes [' TllIlm tlmm tan/a crudeli.
tate 'l'exari ? quatldo ta/ldem de iml)~s adllerfa,ifs mei! [lIpplicium fumes?
.
III a:ternum Domlne.~T.erlicat,legem 'De.
no" pofTe fluti'l"ar i,cr 'l'lÎccl"id ipfe constiwetit ,ratll,m, (9' fixIOm eJTè,<Juod l'erellnitM (.tU 0'
terr.e apertiftrmè 1efl;ficatllr''lIiM Ille réS ea lege crMlHt,'Vt "ullo tempore ill/erirent.
Or,lroatÎone tun. Q!'Ic'l"id ab initio creaI/ifli "h,lfe j~ iJodicYlJum diem ira confiflit ,'YI
àfnp
�JO S A L.
CV M l'A R. A PH.
~ [apitlJtia tlla 'OUnillilum fuit . denique
6f1
0"""4
imperio IUO parent,nil,;l temerè,ntllli [ortU/I'O fit
in. "Vllillerfo,omnia dmini nummû l ui confiùo adminiftrantt.r. HœrnrJi ego aflld"è ct/m animo
meo cogitaffem , 0' meditat;one legum luamm
me ip{lIm obleEl-affèm,profoaà magm/udine c,,_
lamitatll,m inter~j[tm .
MeexpeUauerunr. b~Jid;M macl,illa"tllr
mi',iimp~,atego ad fcienliam legum tuaru me
rec;piam , earu-m'lue pr<fjidio wtif?imo me communiam.
Omnis conCummadonis. 'JIlIlJiI tam ahfolutll7l1 tllm2; perfe[fllm ocu/~ meil cerno, CIl;,"
interillltli "Videra IIOI~poflim: at lex tlla nt/U~ lem
porum finib lM ciullnfcrrbitllr, tmUa "Vi ,aul l'e'llstale confummi, -vcl obl,terari pot_ft.
~.lm dqex.,i legem tuam. Hû oéfo -verfibu& exponit ,quam prœclarum fi., [f,.m clXPerït
ex ftudio, cr ob{mMtionc legllm dillinarllm :fe
enim tantos progre1Tu~ il, pmJenlia , cr cognifione rerum prœftantiflimarum fecifTegloriatuT,
'lItomnibtU ~s,'1llillaTllm -virlulllm laud,b'M flo
ret,m,./to antecellat.,Addit prœterea ,foamore
pietatû, cr ;lIstit;.c fic i"cenfll7l1 eDè , ")It I,.ec fiIii al,tiqllifl.ima cura Jit, Ile quid committat "".
'1 l1am ,'11l01 merito reprel,e~di. queat.
~a III a:rcrnum mdueft. Id cft, quia
femper inanimo meo,O' memoria infixa llœrent
pr.rcepta Iua.
T
�65'8
E X l'
r.
A NAT 1 cr
1N
LIB.
A manoaris tuis inrellexi.Id eft,med,tatione,~ Jcientia pra!C'ept'o/J/~m tuarllm pYlldés fia.
Lucerna pedibus meis. In tenebris '"Pitlf ln'
i!u i/lgrcdienti"lex tl/a tan'luam fax pr.tlucet,/It
'II/id ~jfClJdam ,né-veaberrem ab ea "'Pia, 'Ilia! duât ad 'Vitam beatam,Cl' ;mmortalem.
Volulluria facrificia oris mei pbceanr
tibi Domine.Hym/losl'T,tcipuè, quos 1)eo can
tabat ,appel/:tt "'Poilmtmium fàcrifieium: ea eni'"
f aerift j~,'l.r.e ncq/le prd!cepto leg~', ne']; pro expiam{a Cl1LlM,[ed pro g,rali:lrllm a{fjone ficbanr,
fie -voc.1banlllr.
An ima mea in mlniblls. Id eft,nrln'llJam'
lege! 1""" ohliu,ifcor, tlfi m"'']'!4n1 nOI~ -verror
in maxima periCillo. N .Hn apnd HC&T4'.OS, alliflJam mauihus ferre,'ft -"ifam omnib'l4 periClliil
propofitam (/:tuere. hille iUlid in libro primo 1?,egllm:'PoJili al'imam meam ill m<'l1111 met/.
In xrernum proprer retriblltiol1em. 1(1
~ft,p ropter aml'liJlima ela/M,qI/di pro tua maxima liberalitate fl'uc/iofis. lègllm tlMTum promififti. In ',il donillP[e 'Dem mtmera/UI'11 cft, '1"0
f"mtl~r j/l perpetU>ltm, ']/Ii conumienler prltu.
plU ipJill4 'Virure perJeMrant.SecliUuelfcj~~ opor
tet "'Po cabll/" m Ilebrltllm /JOli milltU Jitnifù'aTe fillé ql/àm mereeJem . 'll/apt'opter Il/qfi" 11ertunt.in f<fmlum,~ ""f9.'le ÎI~ finem.
ldeo dilexi refrimonia tu~ . .Ama/ores (_
iUm/egum diuillllTllTli pœnl/4 cltf~gilmt, '}IIM
tarHl.
�psAL.
CVM
pARAPH.
6~9
taru.m ronumproTeJ Juftinent,umaxiT1l~ puterea hOl/or/hw. affitiulltur à ·Deo.
Tn horruir rimore rui caro mca. T'ota (in.
fJuir)rorpore co!,ormi, d,lm rogittlYem ''lf/à". .
grau el ptrll-lU dare rvle.H~t''1ui ntl>ù,legihlM def.
'.Je U/H •
Oblt:éh feruum tuum in bonum. sic an;
ml+m meum tlmOTt ')1ir/u/;; , e:r pie/ari, il/j1amma, lit omntl meM ')1o/"ptatel ,e:r de/e{fa/iones
j,s l,il reblM ra "ff,Wtlf.l "abM"".
Tempus faciendi.lam /cmplM appetit, ']uo
tempore [upplirium [umel de ~·s , 'lui legel t/M&
"iolant ,mer tHIII q;.
Proprerea omnia mandata tua. 'Proptert~ am,,;" pr.ecepttl rtTllm om,,;,.m, 'lr~lU protee_
pini ,re{fa,C:1' i,~fttl eJfe exif1im'UH.
onium f~rmonum ruorum. Ideft, no,.
modà fi ']uù in intima tITfatJa legu lIIaTu,m i,..
grtdratM, (!J'penetret ,pd etiam fi -veloftium
tamm /IIn/um tIttiugal,cr primonhlM ( ')1/ ai/m/ ) l.;bri! [cienlitlm /Uam diuinam drguf/e/;
ftatim c4lû1i quod l'Irnineilluf/TatuT,"t faCl lè perfPirere p0.f,~,quj~ fe'i~endum ,'juirl filg;mallm .lM'" wro II1rel/lgen/ram 11011- [uperl)~, CP'
impuri,fedfimpllre;)~ ;/moren/es l,om"';es con.
fc'l'Hmtur.
.
.
Os meum aperui . ./lUegoT/a rJf,l]uaexprimi/ a,ûmllm an"eltmtem pr~ dcfiderio , .. Ml.,
japienli.t.
T
�-€60
! X l' LAN AT lOI N
LIB.
Et miferere mei fecundùm • .Miferere in'luam mei,mé'lue ita trana,,,, eos traéTare [0les,'1ui piè coluntnomen tl~um.
Gre{fusmeos dirige. Fac "Pt omnes mf~
.."luendi ra!ioues ad normam {eg/lm tu,arum di,igantur ,mt']; ab omn; peccato, 0' fcele,-e purum,intpgrumq; couferua.
Riuos 3'luarum profuderunt. Exprimit
amorem, e.?' ftudit/m fi.um erga leges dtUi1/lu:
'lUtU c",m "pideret ah impijs uegligi, 0' "piolari,
pr.e dolore ;,;credihilem "im larflrym arum profUl/dehat.
Iuf\:us es Domine.Q.uinil1il potes "elle, nift
quoel iuft ..m,T.n"m,(7 faIJnum eft·ex 'luo fit,
'VI notJ po(?mt e/fe lion iufta , (7 fa/utaTia cu,~
[ta ']114 nobi-l imûolalè feruanda pr4Ceptf1i, itaqueincredihili dolore conficior,'ju'oel inimieimei
operha tua defPici ,mt,ac pro nil1110 putent : "erba en/m t'ta Pl.riora flint allrO, 'juod artifex fltpe, ae fttpifH Igne purgaui!. Sed Il',àm "polent
impq eoMemnant cxcellentiJiimtU leges tutU,
contemnant etiam, (fi' mbil faCia')t me, propterea 'jllod iI/tU plurimi faclo, ceTte prill-1 oblill/ftar mei ''1u,àm cœlcftem 11411C donrinam ex
memoria deponerc poJ?im : iuft itia namtple tua
j"ftltia eft femPi terna : Lex tua "Veri!a'" regula
~fr,perfugl/;m'1ue, e.?' dulClJ?imllm folati"m 0tnntum e"raTum,e.?' calamltatum : iuffitia in<jltam leg" tu" f emper 'Viget,ac floret"",lla eam
tempo
�l' S A L. C V M
l' A R. A l' H.
61[
femporû ârcunfcrÎptio met,ri -valet. itaque fac
'Domine."t ,llamintel1l g"m.ample[far. amem,
fequar.e9' ego 'l'~0'1ue rmmoTtalû eTo , Cl' -vitll
fempltema F"aT.
Clamaui in ww corde meo. 1mploro mi4
fericordiam tuam 'Domine , c~nfc'IU Imbecllü.
tatû medl • at tu ']"4fo [upplICil tui "}Iom proPi4
';t#exal~dj,"}Itpo.f?~m obJmMre legu tllM.
Prxueni dilucu lum. Antelllca..û !,o,juII;.
gilo. atque opeTll t"am magnû claTllOTilJlu im.
ploro,propterea 'luàd omnu mea .fl>es mtitl~t pro.
mifiionib,u tuû.
Pr:euenerunt oculimei vigilias. Significat,fe -vh: eo fud,ofi/m fuijJe legl.m diuinarum,
-vttOtM no[fes in eamm med,tat,one coJumeret.
Propè es tU Domine.,Abellnt'lu/dem Improbi longè à.'egibr.u tuû, at tu [emper es pr.eft'(,
colmtibU1 nome1>tlfum.
Principes perfecutl funt me • .Q..IMIJtjUam
lJomintS potmt'fîrmi me capite,ac fortullû onu.
glla~a/Jt,/JunqIMm tamen tam eorum -vim formidaui,']uàm ne aberrarem ab obferuatlolle pr.e
ceptionum tuar/l~.
. . . .
.
Septies in clIC laudem dlXI tlhl CuperlU_
diciisiultitix tua:'. Q.uotidle lib; gratiM i".
gmtes ago , tudm'fue bomtatem (9' fapientiam
,rebrû laud,br.u eJfero, propterea 'Ju'od omni..
;uftè,re[fè,at'lue ordine admlm'ilrtf-s,(9' i", mo.umentÙ legum tltamm 'erratum reb'1uiff;,
T 3
�!r6z,
EXI'LANATfO IN
LIB.
'JIU fe'luenda fllg;enclJ! ve fint,"pt ad "pitam btll
fam e;rimmortalpm pemenire poftimlM.
Pax: multJ diligentibus legem tuam.
,.Amantes enim Irgum dillinarum 'Deo cllaT;ftimi font,eé'lif.~uen le temperlale 'Ju.itfcmt,il.
ttnebrù .." dmt, ex rebr-u normlibr-u "ptilitatem
capi",n/, inimicos amant, omnia 'j1l4!CUtl'jue faCÎunt,euentUl profPeros TMbwl:Tlonores,opes, ..,itam,e;r c<tlera f.lgilia cr caducacolltemntlnt.
Det~m ço!mtt,wrmtur,dJlig'l11t, al'jU.e ab iOod.
[igllll/tlr, eâmque bmel/olentÎ.e,har;t4tem fore
fimp;temam, perfurfum habcnt. 'lu.e opes, 'l1/tC,
imperia, at4t 'lll.e 'Volt.ptatts Dum Iloc c.tlefli ..".
e.e ftal'I, (7 tam du/ci P,tCC,v- tran'jtltllitate ail;
mi conferen".., fulll?
Et 11 0n dl: illis Îcandalum. Spirit/# enim
'Dei infl/fUI in animos piorum, ..,iam ..,irtu,is
planam, V' fa c,lem recUtt, al'l; omm impedimenflU71 de medio rcmOlucno/llUi fafjis oPinioni!}I(,fjnd,~'1i à writate dcfcifi Ilnt , nOIl 'Q,altfct.
fla alteri ,~ inralcranter f erl/"':'l'û,. potitu im.
becdlttatmr..j-agillt4tém'1ue Tl/Iman; gmcrù mi[ erantM, V' multa arcipilllJt Îlr. meltortm par.
tcm.adJi.mmam, abma prrctlta leg/lm dillÎna.
r/lm cultores mmfd/~m nonrmped:'Jnt,frd etiam
arl"irtMcm rUllal:'Dc/u mim [uos {JOC pulcfJer_
rima dOl1o nfftcit, "t oTlw;a Illi1 ad beatam "pi.
tt/m co,if't'1umd,rm jillt "Ptilia.
~J omnes Vlœ mex. I/ltelligo "Dom;nt
omlf
j,.
�1> S A LM. CV M pA 1t A P H.
66~
fmms meM non modo amones, "/Ierùm etiam ro
gitatiolJcs, & intimos animi fei/fUI li hi notiJ?imos effe, protterea operam do, 'Vt pritcept.1legum tlMrum diligellter of'fertlem.
Erl'aui ficut ouis, qua: periic. Ego mifer
dum longim àterecedo,procul à uE1a -.illelll{;
-via deerraui,rlt'jue:/ponte redire pofJurn,'Vmle di
:srefflU fum • .At I/~ Domine pro tua il/fil1ila bonitatt'juitre forli/lm lUI/m, netan'juamouüimbeciUa l"poTl/m pr<tda e".fla"" ml'1; Teduc ael
lJerbtU ifltU faluberrimM, cr prttta l.et,ft,ma,
"'Pbipropter fontes cr ri/tcs g-rrgem tuum JcientiapaJcu,& illJicio. Hoc ego ji"etlM mifericoTdia
tua fiJenter oro, 'juia necJtlm pu eJila tua.fum
oblttlU,'jllan'luam il/o(>11ft me aJlIlu.u) fe2 ui &
ferutITe non poffl+m.
AR. G V.
P S A L.
C li X.
Q!!eritllr vir f.naus f. puri. pulCum inter homi
nt! improbos,& (raudulentos viram ag ....
c x x.
D Dominum cùm tnbularer, clama.ui,& exaudiuit me.
Domine libera anim:1m meam à Jabiis
mendacij . & à lingua dolor.,.
~id dabir tihi, aut quiJ adiicict tibi
lingu:t dolora?
/
Sagime potentis aClIta:,cum carbonibus
iuniperorum•
Hei mihi quod incolatus meus apud
ClIIticumgr.tdIlMIl,'Pfalmur
A
T -+
�66"4
EXl'tANATIO IN
tIB.
Me{ech ef't,& habito cum tabernaculis Ce.
dar,mllicum illcola fuit anima mea.
Apud eos,qui oderunt pacern, ego vir p3
cis {ilm,& cùm loquor de pace, ipfi ad bel·
Jum incitaorur.
EX!' LAN A T 1 o.
Canticum graduum. C~r /,ie 'P[alml#, V'
!lCiiq,qui deinctps feq~untur, appellantur (anti.
ça graduum, 'tIel afcenJion""" 1/i/,i[ cerri à '1'10~uam affèrri 'tIideo : fablfl~ autem lud.eorllTl'
nos minïmè cle/eDamur.
Domine liberaaoimam meam. Exponi~
'l~jcl petierit à 'Deo,cùm magn~ c/amoriblU ei""
"pem imploraret.
~d d.lbit tibi. Orationem ad eum tonlfer
tit, ']IÛ mendacijs , 0' FaudibM delenahatur.
<]uem(Î1J']lIit)ji-ulfllm 'filoche emolumentll-m li
hi affèret lil~gua Fa"dllienta?
S agitt:e pot~11 ris acut:r. (omparat mencla.
c;a e:7 calumniM lJominum impioytlm fagittila(,
',omine 'tIalent/ft/mo contortil)ntima '1UIf'1; pe.
nelrantibm : item prlmil il~/ljperi''1uM aÎlmt ()7'
"rere 'tIelmnentiu1, e:7 igllemretÎ/lerediutilU.
Bei mi hi quèrl. Homines il/os imPlos, (!J'
FaltdlPlentos aplIIl ']II- OS eXu/abat, comparat Ifmai:'/'til/,ominiblU imrnalliblU, C7 truculentÏ4
'lu, partern Arabi,e i,lColunt, (!)' omnia illcur·
JiomblU,(!)' latrocmijs in[effa habellt. (ei/ar Ifm~flÏ1,lnefocl,1U lap/mi fi/m~ fuit.
�l'SAJ.M. CVM
PAR A l' H RAS 1 S
l'ARÀPH.
66f
CAR MIN E.
oppugrJdt ?OflÛ impim cap lIt mmm,
Meà[que fortlln.u,ego
Contrà piarum me eegdm [cuta precum.
Nam vOclbu6 d~xter meu
.Allres amiCM admoreet femper Dem,
f/t jilio dulcû pdter:
..A' )ipel'ino denteacerbo, à )lfjlner~
oru elotop Domine me
Defende, foua lingTta ne )itam mih;
suû venenu tt,ferat:
\
.Dolofo lingua quem tibi ftuElum [ml?
0!ld turpibm mcndacr/s
LllCrabere prdter od;'~m Dei miJera
Et omnittm mortdlÎt~m.?
Q.!!!1i1 flgitta militi.e à, fortiftim,
Contorta, qualû ~nea
Nutrita )'û ùmipcri olentû Cdlldice,
Tal~ venendta implj
.
Ling1ta ejf. Mlfer) mifer ego idm mmium
diu
Cltmgente VÙIO bdrbdrd:
Me pflX mUM)&' mutlfi concordi~
T r
�0666
l:rl'LANATro
IN
LIll •
.Amorit t1.rdens ignib1f4:
.At irftt gens depdCe chm l~tjlto,·,nibil
Crepdt nifi mcem & fànguinem.
ARGv.
l'SALo
exxI.
Docet,in periculi, ad miC, ricordiil Dei confugien
c!um dTe,qui Colus & pofsit, & v.lit nos incolumu
(on{eruarr,& omnIbus boni, augete, &curnul.re.
CanIÎ(umgradllum, 'Pfa/mlu e X X 1.
Eu;tui oculo s meos in montes, vnde
veniet auxilium mihi.
Auxilium meuml Dornino,qui fecit Ca!
lum,& terram.
Né dedit in commotlonem pedem tuu,
Deque dormitabit, qui cu!lodit te.
Ecce non dormitabit, ueq; dormiet,qui
cuftodit 1fraë1.
Dominuseuilodit te, Dominus vmbr.1
tua ad manllrn dt!xteram tuam.
Per dicm fol non vret te, neqlle luna per
noétem.
Dominus euftodit te ab omni m;tlo, euftodiet anirnam tU:un Domious.
& exiDominus cuftodiet introitu
tum cuum ex hoenunc,& vf9ueinf3!eulum.
L
mu
EX!.' LAN A T
r o.
Leuaui oeulos meos in montes. .Alij ClI_
lum fic appellari pl~tant, tll~ montes illos defi~
gnltri, 'l'bi pofita traM Hierofol)m4: ')Iir; eni""
{a/lm
�l'S.~LM. , CVM
pARAPH.
667
faldli ,ùm peregrè 'Deum preellT'nt"r, ad Mm
partcm OTa conr,ertere fo/eb'lnt" ql<od inea "rbe forettemplhm illudauguf1:j?nl1/1m, ÎlJ '1110 Je
coli it'ffèrat 'DeM.
Auxilium mcum.1l1e,ruÎUJ ar~xjlitml expeE1o,(.ell~m ,0' terram cTeauit atque ex nil,ilo fedt "Vt e:>Cfffermt "Vl1i/ierfa : qI/id igitllT m,IJi tJOcere pop, t illo propr.gnanl't, 'fui "Vitam, 0' mortem,O' C<fterll omnia in Ji/a ditione,ar pOlûtate habet.
•
Non d:tbic in cômotionem pedem CUlt
H.er fi.,.t "erba plma ficlmid!, quilll'f alJim,~m
Ji';; c~firmat i" ~erimlo.
fiuet (inll'JÎr)'Dem
"Pacdlare confl:antiam tuam:ille tib; talllum an;
No
mi,e9' fOrlitliclin;~ protHabit,,,t omniapericullt.
fJm/léf1: d,fftcultateJ f4cilè fup eratuTUf es•
• 'Ne'1uedormitabit, Sdlpt 'luidem 'Dm. dor
mire nob~ "Pli/et ur, nC7; Ce1'/lcre, qI/di geralltllr
in terrif,Cllm pij -vexantur ab improbù: fed Ille
noEfeJ, 0' dieJ e"cubat, -vigildtqlle pro faltltt 0_
tTmiu-m piorrm~,Ile1; patitur qrlicqrMm j//ù eue_
nire,'luOI{ ad ''Vitam beat.1m "l1tile nOIJ Jit:
Dom i nus vm bra cu a. JI.ercbit,inqrm,'Dot/linU1 fornper ad latus tur4m,CJ' ;Ilft"r 'l1mbra_
",li tt rlefc/l(let ab dif1,~ omnÎ(Ir/l malorum,"Pt ni.
hil tibi ne1; ;.mrdit"ntq; l1oEfUI10CeTe poPit.
Dorninuscuftodict introitum tuum, &
exitLIm tu li ~', Id e1!,fiue do"~j [uCTù,fi"efor~,
illt flmpq crtt ["lutH tlftt fidiftimIU cuftO$, (9'
propt~g
�663
EXPLANA'tI ' O IN LIB.
propu;gnator. Vtinam mi[e1'icordi.e parms 'Mne
gratiam nobù faciat, -vt de [ua proll,identia, 0'
benignitate erga IJOS ea fentiamIM,'lu.e continm
tur ',Ü -"erfibf,U:profeEt'o tantIM am or -"iciftlm in
"mim~ noftrü aduerflM ,Uum cxanlcfcet,tantd1:
lottitia, ~ 'luies, 0' fècuritM cOIl{e'luetur,-"t
fratlM »ofter pent cum (otlefrium 7'ita poJ?it
comparari.
'
PAR A l' H RAS 1 S
CAR. MIN .1.
Dum me cruentfM Y';get hoffi;, lumint$
Monte ~ 'daltosji~ft1/ti, .
Pnd~ ille rerum prdipotens pMer omnium
nrr.e, pott'lue condittlr,
Fmftrat/# hoftem bdrbdrum,mittet mihi
Opem henigno ntlmine.
Nrm'luam iu'e Jelli; impjorllm CUtjiblU'
Tuam finet conftantùtm
Labdre Yié/am, dormier rmn'luttm tu.
salllti; ifle mg/igem:
2..!!! ciuiwiprttfidet fané/lJlim4,
Nlmquam proiré/a dormiet.
Ii.erebit iU,e fèmper ad dextrum latHi
Fid!f1lmfM comestuum,
1
rmbracuiliue temm ama6ili; yice
Fun:
�JI SA LM. CV",
J'A RA l'Ho
6~9
Fungetu; optimm pater,
He flrutdm te tangdt aut fol, allt grau;
Lund infolubri1/umine:
f!..!!..0dc/ln'ltle ages, vbùunque cri1, domÎ1
fori1,
ln )rbe,in dgro: temm erit
Semper beatm cd!litum r~ x) &'!4ter,
'Port/met "vtt;bi omnid:
sul.fi'~c tdndem dllCet ad dom os, lib;
.Aeterna )iiues [d!el/ld.
kR G v.
P S A L.
C X XI J.
Soleb.ntomnestribus HieroColymaconuenire ter
ln lingulis anni •• d agendo. clics feftos, & (olennes:
inducit igitur homin .. pios gr'tul.ntc. veniifc tem
pus eiuCmodi COJ1uentu., & vrb.m f.néhm laudibus
çclebr.nt•• ,i1l1que omni. bona procanter,
CanlJcum grarlulI,m, 'Pra/mur c x XiI.
Aetatu s fum , cùm dicerent mihi, in
domum Domini ibimus.
LStabunt
pedes nofiTi in portis tuis Hie.
rur.,le01.
Hierufalem ;rc!iflcata dl: vt ciuitas, quz
coniunéta eft libi ipû PI11uJ.
IIlue afcenderum tribu s,tribus Domini.
tcI'cimol1ium Ifraëli ad conflrendum llomi.
ni Domini.
, ~iaillic coofiituta: funt fcdes ad iudi.
cium
�E X r LAN A l' 10' 1 N r, 1 B',
cium,fedesdomus Daurd~
l)recamini pacem ipli HieruCr/em, fic be
ne iis, qui diligunr te.
,
Sic pax in mœnibus tuis, & abllndanri.1
in domihlls cuis.
670
Propter frattes meos,& proxin;los meos
%lune precabor: p.1cem tibi.
Propter domu Domini Dei noll:rï, 'Luzfiui' bana. tibi.
EXP LAN AT)
a.
Hicru(alem :rdificara cil:. Ait ;/1 difiran
Jil 'l'Tbe fanna .eit rl~fcriplioll em,O' elegalltiam
Ilrllllbitam 'J!è''luc.conuenit ~' rl,ibU1,illdm7; pa~t,C!l' ciuirlm concordia flo rentem .!Je, illrtc COI)utnire omnes triou! ad colendflT/l, (!J' "ener47~~
dum 'Dcrlm''luod 'luiclem oTawlo rl/Uino pr.ece_
Jitum efl" lfrai:"li,id eft,genti Hebrtt.e,ibi iuclicia
tXC1'c~ri ,cr foli/lm regni L'OIJf1itr~llIm fffe:'luare
~ptandam eJJe pa(em,cr omnium bonorfl.m afjluentiam 'mie pr.effantijllm.e ,irlitati ,
jl)
qua
nitit.,.,/, pax,crfahu c.eleramm rir/ilatum lerr"
Iud.t.e.
.
.
PARAPHRASIS
CA RM 1 N!.
o 'futll'e C'EpÏt gtludillm
chrn diccrent, ~.;{djbimU1
IcmfLurn D(i fonfl!flirnttm;
�J>SAtM.
CVM l'AR. A l'fJ.
Te magna liifom cillit.u
Tt:ai{,l'~s)& mœni!JIt!
Etcillium concordid
'
Florentem, cr' almi numinu
TMelaoagris ex omnibp4.
Et oppidu gens plu rima
ln te pionmz jin,gulû
.A'nnis ter ad Je tos diu,
Et foCrt,f.mE!.1 com~mù;
Pt legib~u :fMndat fitÙ
Reaor fopremlu ctelitllm:
Tu iura claris lirbibH4
Leg/ique dM,tll maximoJ
R.eges dlis,te DdUiJiI
Proies fe1uenttlt inçbû
stipattt flmper nobili
Tllrb,~ dIlCltm,prw,mini
cilles boni bona omni~
Hllie ,itsitati,ft bem,
Fœlicitérqt~e amantibM
Te, mMer almd~rJec tJ~~
r nqlwl1 recedltt finib~
P((X & bedttt !allffùtt-f:-
67r
�~7"
! )( PLA NAT 1 0
1N
1.1 JI.
SaUM 7J1 f'ortlm ciuium
Tua (4/utl' nÎtitur:
Tt.mplum Dei fonEllftimllm
reddit omnibm ptjs
Amabdem.igùur vfour dnm
El/ vixero,femper ribi
Bona preca60r omnia.
Te
A 11.. G.
.P S A L.
C y. XIII.
RomineJ pi) ab impiis oppreCsi, miCericordiam
Domini implorant,
Cmticum graduum.
'Pf"lmsu c x XII r.
te leuaui ocu10s meos qui habitas
in e:rUs.
Ecce Geut oculi feruorum ad manus Do
minorum fuorLIm:
Sicut oculi aneilla: ad manus domin~
fuz, ita oculi noftri ad Dominum Deum
noll:rum, donec mifereatur noftri.
Miferere l10lhi Domine, miferere nofiri, qu ia multu repleri fumus clefpeél:iOl?C"
~ia multum repleta cft anima noll:ra
deriliQile abundanrium, & defpeéHone fu.
perborum.
Il x PLA N li TI O.
Ecee lieut oculi feruorum . ElegalJti(?im4
fimjjitudo efl', 2'~.e lJaturam .,.er.e pieta/ù pt.,
'AD
ne
�p sAI.. CV M PA RA P H.
673
nè ocu/ù filbq cit.7t enim [eru"" "i potentiorH.,
opprejJar,fidem 0' prd!fid,um 'Domini imp/orat.
in 'lfnl/m 11l,~m JPeélat ,ne'lue a/iucl ,,/lum fe pu~
tat 'Mbere perfllgium:ita " ir p'ar ,'lu" fe i'Jf eruitutem 'Dea [anélè dicauit, at'lue am/lem fl,em
[u'a in i1ltar benignitate repofilit, ct'tm 7 ex atur
ab in'p~s,cr importunùllominibar,admi[ericor'
diam fanélif?irni numirJHconfi'git,7)enm intue
tUf> u eft "/lar,in 'JIIO nitatllT eiar[a/ar , (d!lera
omnia prd!fidia pro nil"lo IMbet.
Donee rnilereatur lloll:ri. lta [egerit "peTa
l'iettU in reb~ ~dt,erJis :.efr enim pcrferelJS mo~
r.t,ne1.; oC/lias a 'Dea de~ctt,aut orare illtermit.
tit, quoad mifericordiam c1ementif?,mi nu,,,illù
exoret: (der; , ni{J quamprimum obl;" Pllt 'lUd:
1Iolullt,ad pr4 dia illfirm'.ftHl14 Je conuerl/ml:
(J1' 'luem 11o'l~rem fol. 'Deo tnbuert debebant, ,
"t jlli cO/lfiderent,et,m flOlJOrem ad homines,at_
'jue a!i,u res cadtlCM,cr ;,lanes lranslerunt,'lu" ,
max,maefr ;mPieW .
l'AR A l' H R As r s
CAR MIN E• .
.Ad te,lmf.ttU qui beâtUf incoln
Orlu nÎtentn dithm!,
u
JCttoUo/umina tac hrym mantfnfÎd)
ritd! me.tj}cs )mica:
lniuriojà, )IerlmafJ14 ).t manu,
ManH4 h~rjles ttfiicit
JI'
�674
EXl'LANATIO IN LIll.
Flens[erllU1,implmtns DJem dominÎ foi:
rt ferua feru; de xtmt
pulfotlt, domine dexterdm af}icitjildl:
sic te pater fonEljfime
Nos intuemur mltx;mlt ftducilt,
Don~c qlwelù triflibU4
.AtmsbmignM appliwu adjis t/lO
Nobù fecundo numine.
!ltm qutil[o,iam tutre filtpliw tu os
PIIltufmno,irEa ql/oniam .
.Abominatagens foa fitperb'"
Nos muae miferrimè,
Miferrimè n~s eneCttt gens impi"
lrriJio"~ cr iurgtj s.
A R. G V M . l' S A L. C X x r r r r.
Gcn. Canéh pr... Centi periculo mortis libtrata gu
tias _gic Dca.
Canticumgradullm, 'PfalmlH
ex
l(
r r r r.
IIi Dominus fuiifec in noois, dicae
nunc I[rai.!! , ni(i Dominus fuHTet in
nobis.
Cùm cxur~ercnt homincs in nos, tune
villos deg!mHfenc nos.
Cùm irafcereturfuroreofll in nOS,tunC
aqua abforbuilfet nos.
N
To
�PSAI:. CVM PARAPH.
67f
Torrens trafi{fet fuper anima no('tram,
tune tranfi{fem filper animam Do{hi aqua:
in tolerabiles.
. Benedié\:us Dominus,qui non dedit nos
in pra:d.lm dt!ntibl1s eorum.
A ni ma noftra ficllt palTer erepta eIl: de
laqlleo venantium:laqueus eontritus cf!:, /le
nos Iiberati[umus.
Adiutorillm nOfirl1ffi in nomine domi.
ni ,qui fecit cœlum,& terr~m.
EX: PLA NAT 1 o.
Ni(i dominus. Hic 11ymmM elegamif?imIU
eft,e:!7' [an{1;tatù plemu:"Vir en;m pitti liîgilJlJJ~j
tem/,orio -v[u, 0' periclitaliolle rtoEtUI nul/am
'»im ',abere IlItmana pr.tfirtia, areeplt/m refert
'»lJi 'D eo,qu'ad ciuitM[auffa ab imminent; exi.
,io liberata fi. t,comparat alltem impetum,C7' ..Ii"
Imtiam ',ofliumimpiorJ~m , torrentibm ÎlJcita_
lù:m.delitatem,feritati belrMYllm : infidiM,/tt_
'l"C;' aIlCUpJ~m:pOpJtlJlm -vero jimplrce.m,C!7' in'.
hecilluln autm/.e,'fu.e tamenneque "V"neqlledo
10 potuerit opprimi.tantumin omnes partes "a.
let piet.u ,."n;' 'D eoconfirtens.
l' A R A P H RAS 1 S
Nifi ngs benigni ".llminh
TI/telafertlaffit1fr<c
Nunc dicae vrbh incold,
Niji nos benigni nI#minu
CAR MIN E.
�67&
1
JiXPLANATIO I!!I LU.
Turelafertlaffit,fir;
Inuaderentctem barbari:
lnftar leonum f,iantib1#
Nos delmaffint foucib1#,
Chm gens veniref impitt
Furens,mintÎfilue & fdngllinem
spirttns,malortm; alt!flim(J
IVos obrlliJfètgurgite:
.
Torrens malorum maximl/4
.Agros,(7' vrbem, & om";,,
lam pmlidiffit fimditm.
sup/'eme cœlit/lm pater
Te fempiternü laudibl/4
Serllata tolLet ciuittU~
2..!item noillifli in manibH4
l'atere pr~dam belll~:
Pt implicdtiS )iinC1~lo
Pudica t/lrtur,dMUpü
erlldelü effi'iit mam/~"
siflrtè la'luem frttngztur:
.ric impiorum èdextertt
Spem pr~ter ifJi mttjimH4.
ln p,fferum ,mxiHd timor
�P SA t.
cv M
l'A Il A PH.
671
Nonru fttceJfat fini/JIU,
~nào omnium rtmm poten!,
7err~,polt'lue condùor
Suo 6enigm numine
Nonr.efoLuti confolit.
AR. G V M.
ex x v.
l' SA t.
Dcfcribie I",eitialll gentiJ Hebra>a>,è Babylone do
mum red.unei s.
Canticumgraduum, 'Pfa/m,"
r"'\ Vi eonfldunc in domino
C X
xv.
Geut mans
'-...!..,...Sion,immobilis in Ca:eulii m.lnés.
H ieruCalé,montes hahet in eireuitu Cuo,
& dominus ea in eireuim populi fui ,ex: hoc
nunc& vfque in f;rcllium.
Q!!!a non relinguec Dominus virgam
peee.Horun; fuper Cortem ill{torUm,vt non
extendat illl1:i ad iniquitatem rnanus fuas.
Detlefae Domine bOllis, & reétis corde. /
Declinantes alltem ad prau itates deducet domimts eum Qperantibus jniquic.ltem.
pax fuper rCraël.
EXP LAN A T 1
o.
~ confldunc in Domino ncut mons
Sion, [/le purè,4C fyncerè 'D eoconfidit,qui per'!peEfu e~terttmm rerum imbeciUltate, Je ae fua
omnia ;,~ iUo ponit"jf~od nemo fine i,Jffin{fu diNi/ID [aeere pOleft ; ljui "l'er), Je tam ait è e"'I~lit.
1'"3
�678
! X l' LAN A T ~ 0
1N
LIB.
tl~m omnihui
ll1lmflllù caJib lM fl.perior,m eJfe,
n eceffe eft, at'1ue animurn ipfitU '»el ruente cœlo
immobi/em perfl fte re,']tt.e."ù enim ad,il";' aJPi.
'l'are poJ?tt"jlû [e,ac Jua omn;.1;11 D eum abeli·
dit?fd "mJefoduci.e pr.efJ.mtiam non i,a mult;
cOIZ[e']tHl>ll tM : ']u o at~tcm qllif']tte ad i lLam propitU acceclit,eo l'lm fortitudrnu,conftanti.e aeJe.
ct~ritatuacquirit. Httcita eff. ''lui "aru rerum
'J'film lM ét,certo [ciu.I>t:C4:teri fabu lM ptttant.
Hieru[alem montes habet in circuitu •
.Q.!mnaclmocltpm,in']t,it,Hierofllyma eireuneir.
ca mwtibm mU/liulllur , Jic 'D ominm profJidio
fuo poptûum fl~um {epit,ae munit.
~a non relin quet. T'utabitllr 'Dom;nm
gmlem jiMm,I>e']lle permittet pios Iyrarmide im
piorum oppreJTos teneri,ne fo rtèlegiblU e!7' iudi.
cijs extillétû,crreligioneconculcata, etia m ipft
aclpeccata cr [ctiera impeilantur, exemplo cr
profPeritate improborum incitati.
l' A II. 10 l' H II. A SIS
C A II. MIN B.
Q!!!Clmljue verèj}es JiltU locat in Deo,
Immc[,ili1 fe mper nMrlet
sioni1 mf{ar,nuüa 'luem fio poteft
Mutare vi1 lmquam /oco.
PtfonEia vallo monritlm cirC/mdaftC
e.fl )ndectlnl/tt! ciuiftU,
sic if(( reé/or cœtitum de xtro fi~s
ValZ"
�l'sALo CVM
l'Al\.Al'H.
679
ralLabit )tIque numine,
1!l6hue nu/lis improboru11J Ylribl«
prèmidiutù# finer)
Ne fortè yjrtU1 fraéla rebus aj}eris
Deo recedat àfio.
Fac tlfflll,enter manetad bonostua
JZ.t!.ttjà benignittu farer •
.At qui fec/mu impiorum peflimtt.
confilitl,deflrit yjam
L eg/lm tittlmm perditHl,ill,lm precor
rltrice puni dextertt.
J'tinit (f/tics,&, alma pax mf/ros agrolJ
NoflrlU 0' prIm inco/tlf•
.ARGY.
l'SALo
CXXYI.
De(cribit I",titiam gentil Hcbri1!i1!,1: BQbylonedo.
mum rerteuntiJ.
CalltiC/lm grar(J/;llm, 'Pfa/mll? C X x YI.
vm eouerteret dominus eaptiuitacc:m
fumus lieut fomniantes.
CTuneSion,faéli
replemm ell: rifu os noll:rwn, lin
&
gua nofl:ra cxultatione.
Tuncdicebirincer gentes,magnificèfe_
cit dominus cum ill:is.
Magni/lcè fecit D ominus lIobi[cum)faai [umus lretantes.
•
y
4
�680
EXl'LANATIO IN LIB.
Reduc domine captiuitatem nollram Geut correns in aul1:w.
~ (eminat in laehrymis,in exultatÎonemetent.
Euntes ibant & ilebant,mitteutes femina (ua.
Venientes autem "enient eum exultatio
ne ,portantes manipulas [uos.
E x l' LAN A T 1 o.
Sieut Comn iates. Ct~m liberttti feruitute illa
acerbiflima rediremU1 jtJ patriam,tanta eTat liC
' itidl magnitt,do, caque Tes tam nobis il/opinata
cotigerat,t>t[omniare IIOS p"taremlU,n~ reiP[a
t anta "Voluptate /te ÎlwHJd,tate potirj.
Magniflcè fecic dominus cum ifiis. t"ln"
"omi/les "Vulgo admirantes dicebat,magna prof e[fo [UM,q'/dI 'DeU1 faât pro fa/Me,e?' commodùifforum.
Reduc Domine. Non oml/es Heor.e; fimul
red, ~re in lt,ddlam ex 1J aby/o'Je ,[ed partim Teglial/te Cyro,partlm 'Dario,partim Xerxe 'Darqfilio.']'I' ig,turprimi redier;t, preci/IIIY 'Deit
pro /ibertate eorum,']".i rcman[erllflt, "Vt [ci/icet
multituclo reuerteutiumimitetM torrclltcs ab,1tJ
Jantes jlllflte auffro: Ù ell;m 'VC/ltU1 e!J' p/u/lqs
gignmdis,e!J' Il;ue liquefadmda torrentes plur;
mum auget,C7' magno impetu impe/lit. Hoc ml)
Jo expltl/Japt {jr,tei hUllc 'Verfieu/um, C!J' jimp/;
r;U1,opi/lor,ac melitu <jl/àm HeUr,e;.
�P SA L. CV M l'A R. Al' H.
681
~ feminallt
in lachrymis.Comparat I.e
,jtiam Hebr.eorumab exilio redellnti/lm, agrico
larl#m gallllio''ltl,j magnam ."im ftl.gum perce~
perint ex agru~in qlfiblU iecerant femina lac/,r,
mantes ,ac pme deJPerantes propter fterilitatem.
foU: feu-erant aMem /,omines p~ lacl1rymantel,
cùm in exilio iUo calami'ofo 'Deum precarenfu-r; 0' mifericordiam eilU implorarent, ne'lue
"Ila calamitate à religionuftuèlio,&pijs aElio.
niblU deterrerentur:ex qu-a quidem fatio/Je pul,/,errimos ftU-UIU [il7ertatY, CI' l.etÎti.e percepe.
runt.Hoodem omlliblUpijscotingit.nemo enim
cf,rirtidifoipullU efTe poteft ' tûji crucem jilam
tollat 'luotidie,at'Ju-e l/lum fe'luamr : itaque ."i.
ta clJrifl-ianiLachrymù redu-tldat, id eft, reblU
aJPeru,e!J' calamitoJis·fed quo maior lac1'7yma,umJemmtu fana fiserit, IJO~ ."berior l.etiti.e,
CI' illClmditatU fUII/,ra ~ftnlPf~. Jimt aMrm o~
mn;a,qu.e mala corpor~ e!J' forwn.e "l'tllgo nami
1/antur,bretliflima: bOlla " ero, 'l"<f f orli/JIU f.:J'
patientihIU parataI"n! in cœlo,jêmp/temù [cCIIlomm daI/hUI manent.
l'ARAPHRAsts CARMIN);.
f!J!Jlm libmui barbdrtt gmtio il/go
, j)ulcem rtlliremU1 domllm,
se fomniare '1uifitue ,1JOn vero {rui
Exiflimabatgaudio:
y
f
�trh
EXl'LANATIO IN
LIB.
o tjll ft 1I611ipttU,r.u~n!a nobû commod~
TIIO fa/tente l1umine
1ijm contigêre cœlitum rex m~xjme:
Tum barbarU1 mirans ait,
En quanta pro fa/lite gmtû ifli/14
Pater Deomm coijicit:
Et magna cel'tè fecit,hauJ.inÎllrÎ~
7imtoexilimr# gaudio.
rt .Auffer 1IdU1 imbrium pÎm m~xim~
Ftmdens,iug'tfJue colLium
Nùlem albicantjum LiqtWIJJittU fiper
RiPrU altt torrentÎa
FLumjnd,1Iagantlir iU.a,lat;(f1~e mmi~
Tment:ita pater optime
Fac,1It tl/orum multitlldo ci/lium
Flenu 1Iqs adpatritt 1
•
Dillw flua! agrOJ20mmtf,fjue pljlm ocClfpe!.
utotjue plaltfi~ repledt.
Pt glareofo trif/if aruo femin"
Manddnsco[onU1,1Iberem
si fortè meffim percipit,gàlldet rfMgi1,
Q!!jm mltor agri [erlith:
sic
�Il S A 1. C V M l'A R. A Il H.
683
sic nos per./tnnosfepties den osgrduem,
Etfermtutem.CJ"' Citlera,
Pttji md14 omnid"citm lam ttmabili; ·
~uiforemus patriti,
Cunf!i-s liiciflimgaudtjs inceflimus,
T;I~~ rex fanEiifime
. Benignitati gratia-ifimperagitmu.
sempérqltl! ha/mmu mrtximlt?
AR 0 V M .
P SA L.
C X
x
VII .
Docet,&: domus,&: famili;r,& ipfius ciuicotis fa.
luté,&cuflodi' in vnius Dei prouid,nti. conlli!uC'
.ff•• &: ab eodcm viéhi,&: cultü omnibus [uppediuci.
Gmticum gradul/.rII, 'Pfalm JU C x x VII.
fU Dominus a:dific:luerit domu,in va·
num laboraucnir,qui a'dificanr eam.
Niu Donllnuscu!1:odierir ciuirarem,fru
frr.t vigilar qui cu!1:oditeam.
Vanum efl:, vos ante lucem (urgere, &
tardare [efsionem manducames panem do
lorum.
Sicdabirdileétis [uis[omnu ,ecce h~re~
citas Domini fili j ,merces fruaus ventris.
Sicur ragitta: in manu porentis, Ira fiIij
iuucl1turis.
Be,ltuS vir,qui implcuit pharerram (uam
ex ipus : non confundetur) cùm loquetur
inimicis Cuis in pOrta.
N
EX l' t
�(3+
EXP LAN AT 1 0
1 N LI B.
EXP LAN A T 1 O.
NiGdornillus xdificaueritdomum.CÙ1n
t!icit ,dijicationem dormu ,ex confuetudme lingUd! Hebr.e.e omnia compleElitu,r''1Ud! pertinem
,uüuenclam,e::r amplijicandam rem prilMtam:
itaque JenfUf efr,nift domi/JUf e::r liberos , ~ fa",iIiam,'{!)' hOllores,O di,litiM largialur,inani.
ter laborant, 'l"t rebUf {,ù comparandù frlldent.
N iGdominus cufrodierÎt ciuÎcarem. si_
gnificat,amnem falut em,o 'reélam adminifrra
tionem rerum 1',lblicarum'1lniUf Dei O1'e,4c l'rd!
fidio nit;, fine ']uo nil1illJe'lue clomi,'Je'l"e belli
feliciter adminiftrari potefr,'1It tam publicè"l'ûJ
priualim [umma '1Imeratio/Je, ac pietate 'DeUf
colcndtu fit.
Vanum ell: vobis. Vos admO/leo, quicun'1ue
'l'ol,ù "iéf"m fi.mma cum foliritt/di1lc compara_
ti.!.ftllstM furgitù ante ü"em ad labol'es obeU1Iclos,fi'u,ffr'{<j'te l/liS protl'ahitù ad .multam noUem ,Ilifi domi"Uf'1los iut/et.
Sic d bit dileél:is.Co/lc!"rlit,"t om"ts labo
t'es,e:7 eOllatUf 1,ommum fir.e al4:xliio 'Del fimt
irriti)fic illo fimente lJ01ljitlilm~ 1'ij S ,jt,iPtem,e:7
tramzulll,tatem co tingerc,O' fumma IUm fad
lita te OmUitl4d ')!jélunl,1(!J' mltitncccffaria fuppeditare : CU;IIS Tei magmfietl promiftlo ex/at in
Le/lltico c,lp.1.6.
Ecce hrercduasdomilli filij. Ftlij fi,nt"".
redi
�PSAL.
PARAl'H.
eVM
<r8f
,editM 'Domini,id eft don~ , 0' liberalitt/te 'De;
nobu contingitt,O' ftuUus ~mtrù • id eft fœcu.
ditM mulierum eft merees , e9' munus eiufdem
'Dei: mercedem enim ajlpeUant H ebr4!i etiam
'lU4! ."Itrà dono dantur • Comparat autem ."im,
0' robur ftliomm, '],.,os 'Dom;nus donat, fagir.
tÙ''lUM iacit ',omo 11almtifimus : e9' ait iUum
~Jfe beatl~m qui ~s fagi/tu, id eft, liberù abunJat:neque mim eiufmodipater , & filij afficientur ignominia, cùm difctptandum erit mm aduerfarijs in porta,id eft ,i" iudicio:nam apud He
br4!os,,,r aNa loco drfh;m eft.;udicia exerceùa'J.
tur ad portM cjrûtatl.m·figniftcat autem, iUos ea
;ntegritate •ac innocmtia fore,."f nullo negotio
oblatM criminationes depulfi.ri fint . .0!'od ~e·
rà "os appeUat fi/ios iriUentJltù, ,'oc intel1git,
'Deum c"ltori~us fi;ù maturè liberos donare,
'lr~o poft;nt taS reE1è,ac piè inR/fuere, e9' diut;,"
~orum 11irtl~tibus ji'U;:'lUof 'luidem non continge.
fent ~s qui iam fones Ziberas procrearmt.
pAR. A P H R. A SIS
Niji coniugem DeH4
CAR MIN E.
bonltm) &' If.grum
ferti/em
DutcEfejlte donct liberos,
FruRra lllbmtt ,ft 'lUU hticjludiofuo
SeJe p/trlltumm put4t.
Rift ûllitatem &, ûui"m conçordtil11'
l
'Dcfm
�636
! X PLA NAT lOI N
t rD.
Dffondat optimus Pater,
Et ciuitatem, & cittium concordiam
Frustra tuentur principes:
Fruffra ttd la/JOrès ante lucemforgiti1.
Fruffra laboratû diem
Tomm,labores nifl Dew, vestros fÏlo
Fortunet ipfi nnmine.
I!'Je Cr' farabilem facit vié/um , & ptj1
Prdlhet quietcm cil/ibm:
TpJe & fre'luentttt liber;'; dom/lm: (7
ipJius
rxor fudica mllnere
Contingit,ltC decord,& optimwflml/l
Or.nata proIes moribm:
Tal'tfJlle robore,9ttalû àfortlftimo
sagitta tortlt milite.
Be4tlf4 il/.e,tjlû pharetram talibus
Impletfogitt;';,non ei
Erie timend"m,{ttjltodvn'1uam e/lenerie
Certamen,ill,tm iudices,
Et clmalt ciuirtU,fui! cllmjilrjs
60num &' bMtum prdldicant.
Ali. G.
�l'SAL.
AR.GVM.
CVM l'AltAI'H.
l'SALo
6117
CxxVIIr.
Pr",àicae,În liJmm. r<rum proepode.ee vitam a~
aurum,quicunque Deum pio [antUque coluerit.
Cantimmgrad,mm 'FJal.
C X X VII
r.
Eati omnes,qui riment Dominum , qui
ambulant in viis eius.
Labores manuum tuarum quia mandu~
cabis,beatus es,& bene tibi erit.
Vxor tua ficut vitis abundans in lateri~
bus domus tua:.
P ili j cui fieut Ilouella: oliuarum in cir~
cuitu men fa: tux.
Ecce fic benedicetur homo. qui timet
Dominull1.
Benedicet tibi Dominus ex SiOll, & vi~
debis bona Hierufalem omnibus diebus
vira: tua'. .
Et videbis filios filiorum tuorum, pacern fuper 1Craël.
B
Ii X l' LAN A T 1 O.
Labores mal1uurn. Id eft,/Jo/)Ft/fora labo.
rabû in cO{e/ld~ agrù, fed maglJof F"éhu j nJe
perciPics ,0' percept~ l<ftlU ,trall'1,I/llu.!'Jlle per.
Fuerù.
pAR A fi H n. AS 1 S C A II.. MIN E.
BetttUi iUe,fjlti piam fefe Deo
ln firtlitlltem
dedicat,
Semper pd.ratH4 exe~uiJànél!ftimw
.Q!IO!l
�6SS
EXP L Â
N A. TI 0
f N
L J B.
fZ.!!.odiUe verbû impmtt:
Nm i1 paterna rUra inanitercolit:
sed qUdl[mtci femina
simmcepitjtmdUf,iUa maxim~
R.Eddit colenti[œnore.
rxorpud~'ca bene regit domum, & optimu
Exornat ipfam liberu
Fœcunddl vitû inflar,dptd diligens
f2..!!.a71l ctlrat drte vinitor.
Prnles mueUa cre[cit, '}t virentibll4
otilia pulchra ramllLû,
Et menfaturbagarrulacircundat4
. Cumulat parentesgalldio.
HdlC eft piorum vita,eofque talibH4
~mllnmltur pr<fmlj s
summi benignittU patrû : quemji ,,les,
rrbûJacratdl commodû.
Utu-: flleri1, vfJuedum )JjUtUltU~
Protû beatdl Hberos
Florere cernes,patrrjs fi/icitIU
RtgnabÎt almafinibH4.
AJ\.G.
�P $ A L.
.A R. G V M.
CV M
PAR. A l' H.
P S A L.
68.9
C X XIX .
Gratias agit Deo,quod populum [uum ab impii.
Cemper oppugnatum,Caluum,incolumémque Ceml'er
conCeruaucrit.
Canticumgradllum'PfalmlU C xx IX.
Aepe oppugoauerunt me
iuuentute
me:t,dicat nunc I[raël.
Sxpe oppugnauerunt me à iuuentute
mea:attamen noo pr:eualuerunt mihi.
Supra dorrum meum arauerunt arantes,prolollga~erum (ulc~~ ruum,.
.
Dominus Illfius concld lt fun es ImplOrum:confundantur& conuertantur retrorfum omnes qui oderunt sion.
Fiant ficllt herba teaorum , qua:, priue.
quam euellatur ,exJruir.
De qua nOll1mplcuit manu rui 'lui metit & ullum fuum qui manipuloscolligit.
JEt non dixerunt,qui pra:teribant , benediB:io Dominifupervos,benediximus vobIs in !lomioe Domini.
li x PLA NAT l o.
Attamen non prxualuerunt mihi. Id efr.
/lOIJ rotuerlmt m,etxtingllere.
Supra dorfum meum. significat
'lier.
bù contllmeliM , & -verbera J 'luilllU affintU
filerat à 1Ja~ylon~s il) durifli"?,a iUa {eTuitute:
cuijU "';II(ul~ fe exolulum cJfe Il 'Domino 1 gra,ulalllr.
S
a
"ù
x
�690
EXP LAN A TI 0
-
1N
LIll.
Fiant heue herba teél:orum. Her[,.e, 'JUif
narmntt~r i'J ul1u,propter ftmlitatem Joli, anteaq uam ad iurtam magnitudinem perllmiant,'
C!7' fruaum all/}uem f.rant,ardore falù exareJc.mt:Jicigitu.r irlJpios de mer/io tolli,f.7 immatura morte precatuT extinglli.
Et non dixerunc. VJtltores,ji cermmt fgetes ...,beres f.7 i.etlU, laur/are Jolent r/tligenliam
agricoiarum,v bene precantur metentlbUl IUM:
~s 'Vero, qlli herbam tel10rum met/mt, nemo
bene precariJolet.
PAR. AI' H R. AS 1 S
C Jo. R. M I N E.
Me bar!utromm[lipe ve xauit fitror)
Nunc fanEia dlcar cùûrtU,
MebarbttrorlwJ fope vexatût fieror
.Ab vltùntt ')ifrjlee origine:
scdnulla. vu,nec )U,U6 hosfium dotH4
Me ql4iuit 1m'luam extingl~ere•
..AraUÎt hell me" taga tqngu verbcmm
slllcù nefandH4 barbartts,
LaboribU6 me, vincJllîfo/le aj}errjmiJ~
DllI'dque vexallit rame .
.red vinc!a rttpitferrea J !7 tandem mihi
DIIlcem C]/lietcm praiblllt)
r/Jerrim6 j ue me lwtllit in fllo
(.ete .
.'
1
�l' sA t. C V M l'A 11. A P H.
691
Cdileflium jÏlmmm pater.
J2.!!.i ciuitatem numinu Janéllftimi
pult perditttm,pcreat malè,
n her!:)(1, tesEj,)' orta fommi-s .edJll11f),
Bumore /iitaLi. caret,
Nequù pr~fimdioreradices
h,~m~'
\
.
Agere :Jtaque ante eXartUl
percujJa[olefiruido,qll~m de xteM
re/l.at/4r alicuim: neqlle
Manum repieuit ea metens,{uum neq/le
,
sirmm,manipulos coUigem:
Nec qui viator pr.eterit, verbù ci
Bene precatur optimu,
Tal4it irnpil41 hoflis,& quifJuÏ6 pioJ
odit,Del41 '1/10S dt1ig If •
.A 11. G V M.
l' S A L.
C X xx.
Precatio.ft hominisconCcienria pecc~rorum gra.
lJi[sim~cruciati, [~que miCericurdi.., diu;n", fiducia
,0nCoI0I1tis.
(atlticu.mgrtICl,~tlm 'Pfalrm~
C x x x.
E profundis clamaui ad te Domine.
Domine (!x<1udi vocem mcam.
fiant aurcs tuœ intendcmes ,in vocem
Jeprecationis mea:.
D
�19" EX PLA NAT! 0 1 N 1- 111.
Si iniquitares obferuaueris Domine,
Domine quis fuftinebit?
~a apud te propitiario eft , propterea
rimeris.expeél:aui Dominum,
ExpeB:auit anima mea, & in verbo eius
fperaui,an ima mea Dominum expeél:ar,
Magis quàm cuUodes mane, quàm culodes mane,fperer Ifraë l in Domino.
~ia apud Dorninurn mifericordia, &
copiora apud eurn redemptio,
Et ipfe redimet I[raël ex omnibus iuiquitatibus eius.
EXP LAN AT 1
o.
De profundiç. 'PTofimda, C!1' baratllrum
'l'orat ,ingentcs illtU mortu anguJliM, at']ue afcrbitates,quM animM e;m f",ffi/lebat ob COI1fcicnliam pe"atorum,C!1' metum ir.e diuin.e.
Si iniquitates obferuaueris. Affirmat,eos
eliam,qui fanEliJ?imi iuaicl/ntuT ,graues pœntu
clat,~ros,Ji 1Jem in <J'lem'llie animaduertere ')Ielit pro eo accuiufque peccata promerentilT. itaq;
cliuM Atlguffjm~1 ',unc {omm explanans ,ita
ftribit:N on dixi,t, fg Olion [t,ffineho, fod '1'/ù fitftinel,it ?')Iidit enim propè totam ')Iit4m "umanam cimmlatMri peccatù fui~ , acmfari omneJ
cOllfcientiM cogitatiMihM fuù, tlol~jnllenjri cor
t"ff,>m pr.fjimlens de[ua iuffilia .Ji ergo cor cafr,~m no .. poteft inueniri ,qllotl pr.e{llmat de [ua
iuffitla,p r 4 u mat omnium cor de miforirordia
'Dei,
�P S A L.
CV M l'A R..A PH.
69J
'Dû 1 C7 dicat 'Deo 1 Si inÎ'luitates ol>jèruauerif
'Domine, 'Domine 'luu fi~ftinebit ?'1U4! autem
IPes eft? 'juoniam apUd te propitiatio eft. qu.eeft
ifta proPiliatio,nifi facriftcium?C7 quod Fft facrj
ficium,/~ifi 'j//od pro nobu obiatum eft?fa/Jguu in.
»ocms fufus deleuit omnia peccata noeentil/m:
pretium tantum dattlm 1 Tedemit omnes captil/os
de manu captiuiftu inimid. ergo eft apud te propitiato: nif fi /10 effit apl/d te proplt,atio,fi il/de,e
folùm efTe -velles,C7 mifericoY5 e!Je nolles, (9' obforuares omnes ini'1uitates /JoRrtU, cr 'lu.ereres
ea,'l'fü fuftirlert'?quu a/Jte te ftaret,(9' diceret,
innocens fum?'j//iJ ftaretin iudlCio tl/o? Spes I!Tgo ....na eft ,cploniam "pu cl te eftpropi/iatio, H4!c
aiulu .A1~guSlitJIu.
~ia apud te propitiatio. Id eft,propterea
qu'oclhomi'Jes tJoruntdc~entiam, Cl' infini/am
mifericorrtlam tuam, Idclrco reuerentur , (9' coltmt fanEIiftimllm numen tll//m.qu'odJi i,} peccatu cOl,donandu inexorabi/i! efTès, nemo profcEfo
te ex a/1Îmo ....eluraretl.r,foJ'omnes ferè tan'juit
tyrannum aliquem I,orrerent. Timorem alilem
appellari in "teru [anau pro rmer~ntia, (;1' Pietate aduerfus 'Deum,f< pc iam d,x/mus.
Et in verbo eius fperaui.lde{l- , in promifflonihru eius omncm meam [pem loca/am 'labeo.
promijit autem 'DQm;nus, Je . . eniam datlmm.
reftpiJcentib.u,(;1' ad miJericOTdiam foam corfu
gimtibUf opem aUa/urùm.
X
J
�694
EXl'LANATIO IN
LIB.
Anima me:l Dominum magis quàm •
.Auimlu, inquit, mem ardent;ore deJiderio expenat allxillum 'Dei, '1"àm "i,'Siles nol1urni,
<i"i Jo rnlJ 0 grauati lucem auirltj?rmè expel1aIJI,
'1~0 (,oFint ('01'1'0 ra defatigata tradere quieti. Jic
.AbrallamlU Efdra .-vir do$ftimm inler Hebr.eos interpretatur 'Illne locum, (9' eleganter
'1"idem,ni fallur.IRa al/tem geminatio "Perborum (9' vim ,,,thet cr leporem, e4'lue exornatio
?Ji4ypatM etiam alijs i'J locû 'JU.im libri,
Speret rfraël in Domino. In eertamine
cOll!cienti""cùm lex,diabolru , & fenfm peccati
nOS aemfallt ad mbrmal 'Dei,'ltl'od ma"imè 'luidem euenil imminéumorle,dlfficillimrlm cft de!peratiolli refiRere:fed optimè fterandum -ft,lIe'lue l'erendtlm,Ji nos pœlliteat,'Juill [ummm Ille
Tel10r omnium de/iEl-orum graltam faC/at.infini
tùmim p4rtibIU maior ef mi[errcordia i/ltm,
'Juàm totilH Ilumlmi gmerû improbittU,(9' (oPio
fa aP'ld er~m 'ft redemptio:'luamobre Ji captiuIU •
ts,im(llora confidél!r benigllitatem 'Dei:ille fui
ja/lgllinû precioTedimet te,at2; ab omni "ilio,(9'
imp"rjtate liberatllm rradllce! zn regnum frmm.
l'ARJlPHRJlsrs
cAR M r NE.
Malu profim du Obrl/tU4
TI/am l'Merfidem inuoco,
Ne 11(.e[oJitpplicu tlli
•
�, l' S AtM. CV M l' A II. A l' H.
ve/ldire vocem ,.ej}/~.
si vindicarû omma
d. l
'
1
Peccata, cuncut'Jue
eXlg-u
f!.!!...~ iure debentur tibr,
f2.!!!1 [ubflinebit Ôpater?
.
.,
.
Q!:!J1 tam ple)tampllrlter
ntam cotit,tjuin fit tibi
PœnM daturIU maximM?
'lncomparabilp.< tua
certè J,enignitM [acit,
YI numen à mortatiblU
'IlIUm colalllr : hM ego
.ConfiflU auxilium tlmm
Expeélo ~trtllm.tmimU4 melU
'Et lemtdte tua,& tlla
prom'.f1ione nititu,..
Non Jic morantem tel.nguidlU
-Expe{/at aUl'oram yigil,
Q.!!i mac Iota fiJI/lm
.,AmblUÎt vrbh ffH1!nilf!
rotH")if omnibU4 expeto
Ego te mmtntl1lJ ÔrefllgÎllm
!'f'~ jit.lutH '!.nùum.
X ...
�Ç,6
1!XPLANATIO
-
1 N LlI.
Illd.ed gens Deo tuo
confide:nam Dms tUII4
~e nigmu &' placabilh',
Zt promptlU eft ignofcere.
TtM. ipft peccattl, omnitl,
Dell'bÙ, &' maculM Jil"
..4bflerget Of/mu dexterd.
AR. G V.
P S AL.
C Je Je Je
r.
Monet nos .xtmplo {uo, fugicndam elf. {uper_
Liam,& importunitatem, atque in Cola Dei mieeri,ordia (pem poncndam df.,
(ant/rum gra4ultm.'P[almlU C X X X 1.
Omine non ell: exalratum cor meum,
neque e!;ui funt oClIli mei.
Ne<]ue ambulaui in magnis, neque in
rnirabilibus fUFer me.
'
Si non depre[si, & humiliaui animam
meam,
Q.!!alis ablaébtus erga matrem fuam,
C)ualis ablaétatus,talis in me anima mea.
Speret Ifraël in Domino ex hoc nunc,&:
vfque in fœClllllm .
D
Il
x
PLA NAT 1 O.
Neql1c ambulaui. Ni/iiI 'lInql~am conat",
fum.<Juod 'lIires.e!J' .."itlf melf ftatum [ul'eraTet,
id '.lu,oel ~rrogalltes farere [oient.
,
SlDO depre[sJ. Oratio cft imperfeE1a,ClHllf·
morli,
�l'SALM. CVM l'AR.Al'H.
697
moJioratione -vti [oient ftriptores Rebrofi, cum
adhioita execratione ali']uid ajfeuerare -volunl:
tam Jic expltre,atque inurpretari poJ!i/mtu,nifi
modeffiam,atq; an;mi fl/.mmifltonê'femper colui.
fac 'Domine gra/û[?imaJ arroganli.e pcentuluiî.
Q!.lalis ablaétatus. Cùm -vellet offendere,
quàm demiJiè,ac 11I~militer de feipJo fentiret, elegantiflimè ammtlm Jilllm comparaI/if infanti,
<Juem modà mater/ane alere desijt. -vt .mm ifU
tOtlU i,n materna clMritale COIJ'lu/efcit, proptereà qu'ad IIe']ue per .etatem corp'" curare,ne']; ft·
ne alteri," admi"imlo ped.bt!& j/lJinere 'Valet:
ita 'Vir [a,,[l:tu tata cogita/ione pemlebat e:r:
'Deo,Ji"e cui," al/xliio ft ne'jl/e renmn a/iquid
..,el cOlJari, 'Ve/ cogitare,lleque ipfum 'JI/idem JPi.
ritum dl/cere pojfe intel1'gebat.Hofc eft il/a fanfla mJÎmi fi/mmiflio''l"d! "omine 'Deo, 'Deumq;
T,omi,,; clMriflimum faeit, 'Vlrllm2; inter Je ar.
Elif?imo amorü -.:incu/o conÎlmgmS'.
Speret rfraël in Domino. HOTtat/lrpop.lum -vt exemplo filo omllem fPem falutü p.na.
,,, miftricord/a 'D ei.
l' A 11.. A l' H 11.. A SIS
C A li. MIN 1.
Sttprtmt rcaor cdilitllm
NmipferegùmJ 0[, decH4
ITljlatH6 effcror, neq/le
l'er"mGutans fùbbmÎd.
X J
�698
EXP LAN A T l 0
IN
t JII.
Me~ti6 fofe.rbte fomnifs.
Mt/lora )imbUf meu
TriPltll, tribuere quam decet
Hominem cad,tcum,inanu &"
Imaginu fimiOimum .
si non modefliam colo,
si filmo magn6s j}irÎtU4:
THrpiJ1imtt. arrogantite
l'omM grauiflimM luam.
!2J!.alu plljil/.U4 ejJ puer,
tZ.!!:;m tt/Elc dllici blandlll~
rix a/ue dejiit parms,
Talu animU1, & mens mea eft.
pt iDe totH4 optima
Mdtre acquiefcit in fod )
'sic ipfe roto peElure
ét Ch,,,Ïtâtr! pendeu
Cteleflu optimi patru.
ote belfttlm, 9fl/huis el .
!!..!!i j}l:m rudm in Deo!o((U.
Al\GV.
l'SAt.
cxxX II.
Der "bie flud :ulll D.,uidis in p.,r"odo 10co, vLi
templum ",dinceret. InJucitur eti.," Dells loquen.
Dauidi. {<mpiurno "gno
l ' promieecns > f.miliiÎ
l'0 t .llIe
�P S AtM. CV M l'A RA P H.
699
potituram:quod quidem perf.élum dl Chriflo rog.
,,,,liwrt1,.t'iue hominum conllituto.
(anti,u,m gradllllm,'PfalmtM C x x XII.
Emento Domine Dauid, & omnis
rnanCuetudinis eius.
~i iurauit Domino, votum vouit Dea
Jacob,
Si introiero in tabernaculum domus
mea:,G a[c(lnderoin leauro fl:ratl mei,
Si dedero [omnum oeulis meis,& palpebris meis dormirationem,
Donce jnueni~l11locum Domioo,taber
oaeulum Deo Iaeob.
Ecce audiullnus eum in E pbrata, ioue*
oimus eum il1 cam pis Cy Ina::.
lntmibim us ln tabernaeulum eius, ada.
rabimlls ante Ccabellum pedum eius.
Surae D'omme ID requiem tuam tu, Ill:
arca fo~titudil1ü tua::,
Sacerdotes mi induanmr iu/litia,& [an*
ai tui exul ten .
.
Propter Dauid feruum mum ne allcrtas
faciem Chri/1i mi.
Iurauit DOl11inus Dauid veritatcm,& DO
fru/1rabirurcurn, de fruau ventris tui poJlam fUi er feocm tuam.
Si cuftodierint fi./lj tui tefl:amétum meu,
& tefHl110nia mea, <Juxdocebo cos,
Etiam filij connn vrqllc in freculum [c:deb
M
�70C)
,l!lCl'LANArIO
IN
LIU.
debuflt fuper fedem tuam.
QE9niam elegit Dominus Sion ,deûderauit eam il] habitationem'libi.
H~crequies mea in fa;clllum f~culi, hic
habitabo,quoniam concupiui eam.
Viétum eius benedicensbenedicam,pau
peres eius faturabo panibus,
Sacerdotes eius induam falutari, & fanétieius exultatione exultabunt.
lllic gerrninarefaciam cornu Dauid, pa
raui Iucernam Chri(to meo.
lnimicos eius illduam confufione, fuper
ipfurn autem efRorebit diadema elUS.
EXP L A.N AT 10.
Memento Domine. 'Popu/um indueit la- .,
'l",entem.
Votum vouir Deo. Exiffimant exPlanatores Hebui,hoc 'Votum à Dauidefi~ijJe nuncIIpatum; ']110 tempore peStilentia graffabatur in
populum.cuÎtu rei menlio fit iu Mro primo 'Pa·
1'ali1'o. Eodem loeo feriptum ef1:, 'Vatcm, cu; nommeraI gad,illffll 'Dei mandaffe 'DauM.,."t ,
ill area Orn.e Iebl/f.e; aTam .edifiearel ad fa,riftcia facimda.iJ forlaffe accidit,cùm 'DauM effet
1Jethlehem:qt/it 'Vrbem etiam Ep/lratam appellaballt, & proptcrea frihilmgitu.r, Eere aucliu.mm de eo loeo i,~ Epl,rata. "/1criJimile eft eni""
DaI/idem cogitauiffe loeum iU"m fore aptiJ?if7/lim Itdifieaniio templo, 2,Icm lo"ml i1'[e '~e~
.
mcl,
�PSALM.
CVM l'AlI.APH'.
701
indicafTet ad extruendam aram 'luodeiu1 confilium comprobauit offentum illud injigne,cùm
'DeU1 dec,t/o demiJit igmm, 'lui ',of/lam confu.
meret:legimU1 el,;m,hac Tci lIol/itale commotum
'Dallidem eum lomm ttmplo deffifJauiJlè,at'lue
ob eam cal/fam ex tota Iud.ta opera rios coegiJlè,
ijuomm partim laPides udeTmt,partim c4[O$ tO
comportaret.hoc jigt;ijicaTe ... idetuT ...ir fanfJ/H,
c/"m dICit,;nuenil'/ltu eitm campu fylu.e.jic enim
/lomina/am exiffimant aream Orn.e l ebuf.ti.
Si introiero. 'De IMc irlraml, formnla difJum cft inexplanatione [uperioru 'PJalmi:r/uit
alltem, 'Dauir/tm iu·reiuTando conftrmafTe,fe neijue limm domU1 JUif ;ntratlITum, ne'jue COTPIU
iju;eti tradituTllm, ante'juam aream Ifdlficando
remplo TeperiJlèt.
lntroibimus in tabernacnlum. 'P0P'I./tU
poUicetur,fe célebratMum,(!J' pit,JanfJé'1; -pene
ratu-rllm templum 'Dei ,cui edlficando iam ;l>IletJ
tU1 erat IOCU1. c./.fppellat autem aTcam f~deTù
frabellllm pedllm 1)ei,...,t etiam in 'Pfalm.99.
. Surae Domine in requiem tuam. Id eJl',
rel;n'lll~ 'Domine Çabaollcm, téq; Teâpe in 10eum pcrpe/u.e 'juiet; lII.erleflinatu.m. nam ante~
quam .edificarctur templ'Im, n~llum ctrtl/m domidi ..m /7abebat "rea f~dcru.
Propter Dauid. 'Pma lur populU1 pro Salo"mone ftlio 'Datlidù: ne, auerttU, iII/pût, faâe",
Chriffi tllj,id eft,ne reg" noffri'2ui ferlllu tt~U1
'ft,pre
�702.
EX'I'. LANATI .Q IN LID,'
efr,prem rcpudia,'lé"Ve ilium tlUÛa,C7 prtjidill'
tliO fPoliaturn à te reijee,IJae w;m diecndi fi:sut'a 'Vtitur Hehr<ta lilJgua in./ume felltmtiam .
Hxc requies O1ea. signifient,Je n~ ampliUl
mutaturum lomm,[ed 11afes [an[lUl eùm T"f(
fmberet,omlu mentu eœlefl:em Sionem mtueba·
tur,id efr,eeciefiam CT,rifl:"in 'Jlld/. DeUl perpetuum domie/hum jiu; eolloeauit.
Sacerdoces eius indllam [allltari. Idefr,
."irtute,ae pietatc:omllu enim [ahulloHra pcftta efr;,~ T,il rebu&.
lUic genninare flciam. signifieat , nun'luam pxtin{fllrn ir;' fF/em{orem,f?!7 gloriam famili,e 'DtII~idil,E:!l' regm,m filM in. pofl:eros proptfgand..m efTe.
l' A R A P H R. A SIS
CAR MIN E.
Sù memor ).fjllt! pif l'ex maxim( Daui.
dû, cr quam
ôllcs.in omms mitis extÎterit Jùos.
Ille tl4zIanélo incenfU6 irmtllÙ amore,
!7otumcjlfe lingua mlnmpa/lit hoc modo,
Ne fib; fim charU6, ')lita mihi charior
ipfo,
Nell ')Ier!;a poft hac fupplicttntiâ dllditU;
v<ntè InCd! fi ,hant. domm ad liminll.
adiboJ
�PSALM.
CVM pAR.APH.
703
Otlllofye fomnU4 antè dattfèrit mm,
J2.!!..àm pr.tclara tuo fimit pater optime
templo,
1lllfquI' dedicata facru dna.
sic ait, & paruo Poft tempore dedicat ilfIlm,
~a Je beatu Jjlud cdmpu porrigit,
chm tu cl"ra priU4 IJethleem f'.Knd. dedijJès.
TUdm introibimU4 pater domum, tlld.
l'erpetllo cttffù ventrates fJUmind facru:
TIt rJlltl'Jfionem de xter ttd urtdm veni,
MJfficd(f'u arca )acans flabiliiam fed~
quieJcat:.
Fae ) t facerdos mente l'lira te colat~
Et foa miql4c pio da gatldia:nérc tUfri
omitte prolem Dauùlu wi inc&tam,
2.!!Mn patru al?rato m folio tri flnéle 10carlit
IlmmÎt iUe,peierttrc 'llii ncqllù,
omnipotens du/ci ajfaflu fic DauiJem
amore,
Ttut fed~bunt fède liber; fIl;.
�704-
EXl'LANATIO IN
LIli.
iZ.ui fi conftantes in religione manelmnf,
Q!!..am Mojis ore fanximeu ,neque inclytd.
Fœdetis amiqui )JjoLarint iura, nefotf~m
serie propago nohil~ longifima
Dalei pace frllens folio regnabit auiro• .
sionis arcem pr4ero cunau loeu,
Hic ego longa Libenti animo per focul4
Je 17am,
s":c fùpplicdntium pmes l'go cittium
..Alldiam, &' optanti mea flnaa oraculd, pandam:
.
Florebit agris fUafitlm ld!tjf1imit
omnigenum /therttU ,atqu.e hine proml o·
mne ft"l.ittiS
per dU/lm egefltU exulabit horrida:
caf/a flcerdotes ornabit pita, {OUnlque
Domos piomm pllra fimper gaudia.
Ac )Jel/iti Lauro ptde hro denftJ1ima Jjl4
lIa
l(ddiCtttb imitpulMat,jic Ddtûdi
candid4 fuccrefcet proIes, qUd j}lendida
feE/,t
Parentu augea! optimiJneque hof/ium
~1l4
�l'sALo CVM l'ARAl'H.
rfltt, domum l' terit yi; hanc
0
70r
ellertere~
nonft
'ConÎuret omni; iml'iarumgentÏrlm
Bttrbaries {attU per terrtU diftùa , c/lnEfi;
OptatM ifle Pljsfluet ab origine
Jjla,(jI/i pDptdos omm!, cr maxima ponti
.Ae~l/ora ,globohue {yderum mican~
tmm,
Et dit/os ftpracadiconl/e xlt morantes
MeC/lm f,ubernet fempiterna ftcula.
canlic"m~rad,~um/jlfalmlu
C X X XI r r.
cçe quam bonum,& qu~m iucundum
hahitare [ratres in vnum.
Sieue vnguenrum o,pt,imum (upec- caput'
cff'u[um,quod dc[eend,t U1 barbam , barbi
Aaron.
Q!!?d de{eendit in oram ve/limérorum
eius,Îteurros HermoD,qui dcfcédir in mon
tes Sion.
~niam ilIic,mandauir ?ominus beIlediél:iollcm,& vItam veque ln fa:culum.
J; x (l LAN A Tl O.
Sieur Vl1guenrum.Comparat fu.auitatê' con.
E
curd,.e """g/lenlo [ual~ifomo, lJUO facerdotes, (9'
"afo tt71Jl'luUme[JtIll tur,de '1"0 ln Exodo.
'
Sieut rosI-lermon. Comparat concoraiatn
r
�705
Il X P L ft. NAT lOIN
L
r Il.
'l'ori,q'fi. montem Hcrmol/em, ~ 10ca montan"
Siollu fcecum{a,e7' fè racia rdd;t: 'Verl,um aU4
ros il, ,'oc 'VETfi~ Tepelelll{,-t e{l-iloc moclo,frcut
ros lIerl1Jol~,frwtros,'1l/i tlefretlit in motes 5,0,
9....,UQniaLll lllic.O!tem{it,j< iure cocoraiam
lat,clJbt«rjferre,ac r.DrÎ compr:rare,qlto terra fit
fceClmdior, 'Ybi enim Ilominrs Je concordi amidlia,e7' {al/aa clMritate comJ>lef/:untur,ibi 'Det«
fupp,drtat omnium bOllomm cpriam > CI' 'VilMn
fomPitemam.
te
PAR 11 l' H R. 11 SIS
0 A R. M, r NI. .
o qu~m bMf/lm eft p.UM i(lfolubili
Fratres lij:ari /linml1:
,
'
o qu"tia bOll:t.,&, 'j1l"nt,tfèCllm g4'4di4
..A:Pfortttt ft/ma charittUt
0!..4lN odores j}irat )ngtlenfi liqlll1r
stdl411S ",cal'onufacro
E )ertice aUI'eM tfd orM /leffi,ml~
Talesodores ctfndidtt.
P4X,.1fque dmor~ mUfui concol'di"
.Affllmt piontm menti/Jlls.
n rossionù decidms)Îttgum ,& aui"
HermonÏ1 ~ltipafcua
Fœmndaf:ittt 911,(,5 incolit domos p;"
Pax)dù,ct omnibus lunù.
Nam
�PSAL.
CVM PARA PH.
707
Ndm dt!git vbi pax &' brlfta chdritlU,
ibi crelifltm Jegit pMer.
AR G V M. P S AL·
C le le XlIII .
Hortatur teuitas,&: alios viros religioCos,qui no~
au vigili.s agcbant in templo,vtprecibul,atquc hr.
mnis Deum venerentur.
Canticum gradullm, 'PfalmU& C le le le III r.
Cce benedicite dominUID Ornnes {erui
domini,qui {btis in domo Domini.
III noétibus extollite manas vefrras ad
f.1néta,& benedicicedominum.
Belledicat te Dominus ex Sioll,qui fecit
cœlum& terram.
E
E le PLA NAT 10.
Ad fanéta. Id ef, -reTfra Mf templi partes.
CJtI.t 'tIocantM fanUa fallElorum.
.
l'A 11. A P H 11. A S IS CAR MIN E.
Dum noxfduet Jù6'Jue nosftlmtù
Inuitat dg,ite ,lfludi/JIIS
Dellm eiteramus .edu 8J.tnél!flimll
OtfEi,beattqlle incotd!.
1'o!lrtmlls agite fuppliwftm/ll mdnllS, )
"""dit/s'lue in intim;, DCllm
.Aures rtmiCM applicdnum,plurimil
Puce intlocemus ,vt[ua.
�70!r
EXP LAN A TI 0 1 N
L TIr.
ope foj}ifet ,irjes,bOn;rl~e det omnia
Largtf, 6enignm dtxterd.
AR G V M . P S A L.
CX
x
Xv.
H OC l, ymno prredicat potentiam Oei,eiu(q; pril!ct
puam b.nignitatem erg_ gent.m liebr",am •
.AUeluya 'Pfalrmu c X X X v.
Audare nomen domini, laudarc ferUL
Dominum,
~~ Ibtis in domo domini,io arriis domus Dei nolhi.
Laud:lte dominu,quia bonu~ Dominus,.
pfalllre nomini eius 'luoni:lIn [uaue.
~?niam Iacob ele~~r fibi dominus,.
Ifraël In po{fcfslOnemfib l •
Q0a ego cognoui,quod magnus ell: Domious,& Deus nofl:er pra: ommbus Diis.
Omnia,qua:cunque volwr) dominus fc~
cit in c0:10,& in rerra,in mari,& in O1nni~
bus abyfsis •
.Eclucens aubes ab extrem()terra:,fulgQ~
ra in pluuia fecit.
0~,~ producir ventos de- thef.'1Uris fuis,.
qui l'crcllfSirprimogenita Aegypti ab 110mine vfque ad pceu •
Et mifidigna & prodigia in mcdio- tui
Acgyprc,Î Pharaanê,& amnes fcruos. eiu "
Qui percufsit gentes muitas ~& oeciclie
Jcgesfortes.
Scon:
L
�l'sALo
CVM
PARAPH.
709
Seon regem Amorrha::orum ,& Og re_
gem Bafan,& omllia regna Chanaan.
Ec dedic cerram eorum hœredlcJ.[em,hœ
redlcarem I[r:lël populo fuo.
Domine nomen ruum in :t!ternUI1l, domine memoria tui in generatiolle~1,& generationem.
~ia iuclicabit dominus popuh'l [uum,
& in {eruos fuos erit placabilis.
Simulacra gentium argécum, & aurum,
opera manuum hominum.
Os h:lbenr,& nonloquentur:oculos 11.1benr,& non viclebunt.
Aures hlbel1t,& no audient!oequeenim
dl: [pi ri tus III ore ipforum.
Similes iIlis fianr,qui f.1cÎÜt ca:& ()I1l11es
<:lui confidunt in eis.
Domus Ifraël benedicitc domino, dorous Aaron henedicite domino.
DOlnlls Leui benedicite domino,qui ri.
metis dominum,benedicite domino.
Benedit:l:usdominllS ex Sion,1ui habitat in H ieru[alem. AlIeJuya.
EXP LAN AT! O.
Educes nubes ab extremo cerra:. Extre_
,Mm teru i1p~el/at lerrÎÎ ip[am,ljUd! tfr -v!tima
pars m,~.J':fi( mterpretatur AoralJamu,r E[ara:
'"fel eXlumu temt 'Vocat ipJa 'V/jeua terr.t:confiat autem ,nubes cogi ex lerrd! exlla/aliol/iL,.,.
y 3
�~)'[O
EXP LAN A TI 0 l N LIB.
Fulgura in pluuia fecic. Hoc tanq'Mm :t.d.
mir<flionedignum commemorat,'j"od 'Del# co~
iuugat igmm CUm a'jU!a,lle'l"e ttlmm altera Tes
lIitera*, peTelat.
ProdUc.Ît ventes de thefauris fuis. TT,efa ..
ros appellat loca occulta,at'ltle IIbdita,-vndeexire 'Videntur -vmti.
ludicabir dominuspopulum fuum.ld efr,
JUIn)1 fuoptllTOcinio tuebittlr,ac reget.
AR. G
v.
l' S A L, C X
x x v r.
Argumtntum hui Ils hymni ,ft idem ferè atque ru
l'eriori.,
.AlIeluytl,'PfalmIH
C
C lÇ:li" X VI.
Onfi~emin.i dOl11ino,quoni~m ?ODUS,
quoOlam 10 f;eculum llllfencordia
eius.
Confitemini Dco Deorllm,quoniam in
~tcrnum mi C
eri co rc!ia eius.
Confite mini domino dominorum,quoniam in xternum miCericordia eius.
Qui facitmirabilia magnafolus , quoniam in xternum mi{ericordia eius.
~i fccitcœlos in inrelleél:u,quoniam
in xternum miCt:ricordia eius.
QJli Q.\tcndit terram Cuper' aquas, quoni:lITI in xcernu fil mi Cericordia eius.
~ fccit lumil)arb magna, quoniam
jn :ttcrnllln miCericordia eius.
Solem
�l'SALo
CYM
l'ARAl'H.
?I1
~olem in potefratem diei , quoniam in
a!ternum mifericordia eius.
Lunam , & fiellas-in potefhtcm noais,
quoniam in a::ternUlll mlfericordia eius.
G..!:i percu[sirAeg y ptum in primogenitis corulll,quoniam in a:rernum miferic::or
_dia t:ius.
, ~ eduxit rCrael de medio-eorum,quo niam in a: ternum mifericordia eiu s.
In manu poremi,& brachio eXléro,quo.
uiam in xrernum mi[ericordla chIs.
~ dilliûr mare rubrum in diuiliones,
quoniam in x ternum milèricordiaeiusr
Et eduxit ICraë l per m edium eius , quoniam in :rternum miCericordia eius.
EtexclIfsir Pharaonem,& exercitu eius
in marÏrubro,quoniam in a:ternum mife.
rieorclia eius.
QEi rraduxit populu Cuum per deCertu,
quoniam in a:ternum mjfericordi a eius.
~i pcrcuCsit reges magnos, quoniam
in xternum mifericorclla eius.
Et oecidit reges fortes, quonii in :cternum mifericordia eiu s.
Seon regem Amorrl~orum ,quoni.i in
:l!ternum mifericordia elUs.
Et Og regem Bafan, quoniam in a:rert1um miTericordia eius.
Et dedit terram eorum hxreditatent
T ...
�711
}; x PLA NAT l 0 ! N LIB.
quoniam in a:ternum miCericordi:l eius.
Ha:reditatemlfraël Ceruo fuo,quoniam
in a:rernum miCericordi:l eius.
~a in humilitace nolha memor fuit
nortri,quonii in a:ternu mifericordia eius.
Et redemit nos ab inimicis noaris, quoniam in a:ternum mifericordia eius.
~l dat cfcam omni carni, quoniam in
a:ternum mifericorrua eius.
COllfitemini Deo cœli,quoni5: in a:ternum miCericordia eins.
Confitemini domino dominorum,quoniam in a:ternum miferi,c ordla eius.
Il x PLA NAT 1 o.
Fecir cœlos in inreJleau. Id eft.fummoar
tiftcio,t(!J' farien/ia.
Solem in poreflatem diei. Id fft,"P t l'roter-
[et diei.
In humilitate no(}.ra. Hocef/',c'ùm magnH
ralamitalibw opprrfti ;accremU!.
ARC V M.
P S A L.
C" X X Vil.
Cens He!,.",. in a.byloniam .ddua. commrmo_
rat Il cdu1ciC"mo carmine luélum,8c mœroré (u;;,
& pr",diCltrxcifionem imprrij ch.Jd.,orum.
'Pf"lrmu
c x x X VII.
VxtaR umina Babylonis fedill1us,& Reujm u~ cù m rccordaremur rui Sion.
1n làllcibus in medio eius fufpendimus
cirharas llonras.
1
Quia
�l'SALo
CVM pARAPH.
~ia illic peeierüe
713
à Dobi~,<jlli capeiuos
duxerunt nm,verba camiooum.
Et pro v lubmnofuo Ia!titiam,cntate no
bis decanticis Sion.
QE.omodo cantabimus canticum domi
ni in terra :lliena?
Si oblitus fuero tui Hierufalem, obliui.
[catur anis rUa! dexrera mea.
Adha:rear lingua mea fauclbus meis, fi
1100 meminero mi:
Si noo po[uero Hieru{aJem in principio
lxticixmex.
Memor e(lo domine filiorum Edon,in
die Hierufalem
Dicétium,exinanite ,exioaoire y[que ad
fuodamentum in eo.
Filia Babylonis Illi{era,beacus qui Terri
buer cibi recribution em mam,<juam rerri.
bui(li nobis.
Beatus qui tenebit, & allidet paruulo$
tuos ad perram.
fi x PLA NAT J O.
Et pro vlularu llo/ho l:rtieiam. Cùm IIOS
;'J perpetllo lu Elu ,0 lamentu wrfaremllT ,ij pe.
tebant à nobu carmina l.eta,1;!J' iu.mnditatù ple~
/la,sed ',.ec ')Jerba a/io '1"01; modo 'l>erti polfunt
lX IIebrlfo ,propttr ancipitem figl/ificationem.
Canrate nobis.CalJtate lIobù (aieballt 1]abionij) de ijs T'ymIJH,'luOS olim il) templo 'Dei
T r
�714
!Xl'LANATlo IN LIli.
'l'e'ilr; canere falebatu. Nos cO/Itrà,quomodo pof
fimm animum ind,.cere, 'l't cantemm lJymnos
frmnitatu p/enos apuel ex/mu natioues ?No/ebant flamines religioJi res fan{/-JU dare canib,u,
(9' proijcere gemma.s ante porc os.
Si oblitusfucro mi Hieruralem. si "Uo
rempore ob/itsu tuera tuiciuittu falf{/-a,obliuifca
tu.r,(?' ded'fcat pfallere dexur.1 mea ,arlhltreat
lingua mea frmcibtu mei. , ne pePim canere , fi
n011 memÏluyo Jèmperttû,Ji "Ua Te /4tal,iwr all~
mUô met" ,al.uqliit Hierofolyma inftarlrmtlfr,
~ in an/i'luum Jiguitatu /o(lIm rerMl/alltllT.
Memor efto domine. 'Preca/ur mala Idurn.eu, '}IIi il/citauerant Ba{,j'lo"Îos conlra He_
br40s.drem -vero Hierofolymoru.m af'Pellût tempm iU"d''1 uQ ttporc capta,c:r ')1aff:lta tHit 1>Tbs
<lb !1o ff,hlu .
Filia Babylonis mirera. 'Pr.edicit ca/ami.
tatem Îmrninemem l1abylollijs,qllos C.yriU belli
ful'erauit,~ maximu ;'lcommodi1 affeât.
l'A R. A P H RAS 1 S CAR MIN l!.
Dum nosferdmm gentiumcruddittt-s
Dejiderat.t.pdtri.t. dll/cj flla
Extermindtos deûner ,illuat proeul
..A. cÙIÎtatu barbdra frc'jHenti"
sderejolos (ota propur littor"
Euphratü,hÎc ,mllmtium noflTlUlyw
J'lIftm
�pSAL.
CVM
PAl\.APH.
7Jr
SIifJendimus ramu [atimm ,&pGerrimam
rim I4chrymarllmfitndimus tlli J·ion
Du ICI: recordanw ,tlMm&]ue mttxim~
F.! x cœlitum orantes opem ore fopp/icj •
.At interim ~J;~ns f,tfloremtntif gregu,
cantate ncbtf,alt)alltjlUl de cttnticu
ref/rù.(jltid if/ce pendilla: tttccntlyr,f?
IZ.!i2 nos q/leal1W.4 oGfic/'o animum inJH1
)
cere
Ytcanticum fanéliftimumnorlri Dei
CttntemtM if/if exul.1ntl!sinlocü?
si oblitf/s )mff!fttm {Hero.fanElIt ciuÎttf.1
Ttli,med qHOque ob/ita dextra pfa/Lere,
.fimaGi!einUn&]UàrJJ lyrd. eti.ciatfoll~s:
,fidh.treat ling/la mt'tt faucibu-s meu
Ne canerepifSim,niji ego meminero tui,
Niji mnEla acerba erlmt mil7i)& amari[
fim~
.
.fimariortt folle )donecma:Tlld.
Tliemque templ/lm reffi~Ma pidero •
./Ct tl~,nefandà faéld
qUI
mortalium
rltri&e funi1 dextmtJteterrimi
la",
�'7 IlS"
"E X PLA NAT l O I N
1. t B.
Jdtlm~ortlm fcelerir ".hue fis memor.
!2..!!i dltm periret CÙ/ÙtU ttltt,impios
Hofles furrmtes "ocib1# nefarrjs
sic incitaGant,pergite agedum,&, omnid.
rafllfte ,ferro &' igne Cltnélà euertite.
Bàbylon jùperba,& omnilem mifèrrima:
]Jettt1# Ü 'lui talib1# pro initmjs
Te digna foltee. prdimia,af'lue idem fib;
Largê reponet,parltulos dpeElore,
Natos reuc/lens matrum,&, iUos aJJera
..Ad faxa fangens,t/9Jfundit1# cri/ms.
A 11. G
v M.
P 5 A L.
C X
x x VI J J.
Gratias agit Deo pro ben.ficiis acceptis J eüifque
in fe benigllitatem pr",dicar.
.
'Pfalmlu 'Dauicl
CX
x
X V 1 II.
Onfirebor tibi Domine in toto corde
meo,ql1oniam audifl:i verba oris mei.
In confpeau Deorl1m pfallam tibi, adorabo ad remplum fanéhlm tuum ,& confitebor nomini tuo.
Proprer mifencordiam tuam ,& vedearem tuarn,quoniam m agnificafti fuper o.
mnia nomen ruum,& vcrbum tlIum.
In dic,CJuo inuocaui te,exaudlfti me:mu 1
tiplicalliin anima meafonitudinem.
Confi
C
1
�P !J"A L.
CV M
l'A R A P H.
717
Confirebunrur tibi D6mine omnes re-.
ges rerr<e,audierllnrverba oris tuf.
Et canrabunr in viis Domini, quod magna dl gloria D0mini.
Q:0dexcelfus ea Dominus, & humilia
refpicit,& aIra ,[long/: cognol'cir.
Si ambulauero in merlio triblllationis~
viuificabis me,& conrra iram inimicorum
meorum extendes manum ruam:& falllum.
me faciet dextera [Un.
DominllS"perficier pro me,Dofl1ine mi.
[ericordia tua in fœculu11l, opera manuum
tuarLim ne cferefinqllas.
EXP LAN A T l o.
In (OOrpeau Deorum. 'Deos appellatl10mi
nes c/aros,C!T i/lfigl/i az,'1ua pr41l,tos pOleffatt.
Quoniam magnificafti Cuper oronia. GleberriI/J/Im(i"1fuil) redd,d,Hi Q'nomen,1!:!J' fer
monem tlHml:alterrlm propter admirabilem mi~
[ericordram,qua commulliler 'Vterù adl/erflU 0mnes mortales , crJeparatim IIduerfu1 hOYIIÎlJespios,(J' il/ffiti4 amdntes:(J' alteru proPle., ')Ieri
,aler/~,(J' fl/mma jidem,<jua promiffa perfoluù.
Confitebumur tibi. O~nes fillitim~ rfges
t%citaountur ad celebrandum IIl1guffl(?mlul1J
"omm l'fum, ,ùm allllierint, quàm benignè.
'luâm'l; prolixè. ml III perfoluerù''l'lot pro- tua m;
{tricord,a promifertu.promiforM alltem fore, ')It
ego. IUfT/II!i,(J' ob[ez+ra laco IMfIU, f.7' à pOlentlf-
Jimo
�718
li Je l' LAN AT l 0
IN
LIB.
fimo rege capitali oelio ml~ltos annos oppugna.
t~,ad T'giam dlgnitattm peruenirem , Cl' im.
perium Hebr<2orllm longè> latéque propugna •
.,.em.cal~tabunt itaquerfges "iM 'Domi"i, id -fi"
Jaffa, 0' confilia eilU admirabilia, immenJam
[ciliee! eJJe gloriam , & maieffatem [r4mm~ re[lorù,e!J' ilIum quidem excelJifinmm efJ'e, I,"mi.
les tamen amare:l9' eos ,quiJe fi,mmifl~ gerl/nt,
;IJ[r.hlime extoUere:elatos contyà , e!J' de Je ma·
gnifier fentientesemimu eognofcere , quitpe 'lui
indigni fint ,qtti à'Deo ament"T, & farmliaTiter
ab eo eognoJcantli r.
ARGVM.
l'SALo
CXXXIX.
1'r",dicat ad",irabili orationi, m.gniliccntia proÙidcnti.m,&: cDgnition.m Dei, cui l'ingul. qu .. que
Itominum diéb,& {al!:. , &cogitata line notiCsim ••
VIElori,'['falm~ 'Dauld
C
x x X 1 x.
Omine explor~fl:i me,& cognouifri
me,tu cognouifH fefsionem meam &
refurreél:ionem meam.
lnrellexif'ri cogicationes meas de longe,
fcmitam meam, & accubationem meam,
circunded ifii.
Er orones vias me:ts aduertifl:j, quia non
cft fermo in lingua mea.
Et ecce tu Domine cognoui![j totUm
iIIuln,relro & ante ru formafU me, & po.
fuilh fupcr me m:\Oum tuam.
D
Mira
�p S A L. CV M P A 1t A l' H. ' 71'
Mirabilior eO: fèiemia rua gudm vr ego
confequ3r: exalrara ell: , & non porero ad
cam pcrringere.
~.\ ibodfpiritu ruo, & gllo.àfacie tuol
fugiam?
,
Si afcendero in cœluf)1 , ru illie es : li leétllm mihi !1:raucro in inferno,eeee ades.
Si fumpfero alas aurora:, & habirauero
in exrremir.lre maris,
Eriam ilIue manus tua dcdueet me, & re.
nebir me dexrera rua.
Si dixero , foditan tencbra: occulrabul1t
me,noX gU0'1ue lux crir circa me.
Nec rcriebra: habent renebras apud re,
& nox ficur dies iIluminar : fimiles funt tenebra:,& lux.
~ia tu pofred,ifli renes meos, operui!1:i
me in vrcrO marns mex.
Confircbor tibi,guiaftupendis,& miran
dis moclis formarus film, mirabili:t opera
tua,& anima me.1 id cognofdr nimis.
Non fuit occulcum vllum osmeum ribi.CJuando fN01abar ln occulro,& miro ar.
tificio texcbar in inferioribus rerra:.
1l1formcI11 fœrum meum viclerunt ocu~
Htui,& in libroruoomnia mcmbra mca
[cripta cranr,qu:\: per dies formara funt, &
nullum in cis.
~àm precio[x [unt mihi cogiutiones
tua:
�'72.0
EXP LAN A T 10
IN L tB.
tUa: Deus,quam multiplicata: funt fumm<r
iIlarum.
Dinumerabo cas,& fuper aren~m muItiphcabulltur: vigilaui,& adhuc [um teeum.
Si' occideres Deus peccatorcs, viri fanguinumdeclioate à me.
~ !oquunrur contra re fcc!er.1tè ,alfumunt nnmen tuum frullr a hones cui.
N6nne qui oderllnc te Domine, odio ha:
bui: & contra inimicos tuos indignor?
Perfeé.l:o odio odi illos,init:nici faé.l:i funt
mihi.
Sccurare me Deus. & cognofce co~ meu~
explora me,& cogno[cc fcmiras meas.
Et vide,û via iniquitaris in me eft,& deduc me perviam a:ternam.
J
x PLA
NAT 1
o.
Tucognouilli fefsionem meam. Omn;'" ,
;nqu;t,libi nota jill/t, <ju,e fldms, ftau! , ambu-laus .cuballs cogito,at<jue aga.
~a1l01l eft fermo. Antequam lilJgu4
mea emmCÎet [mfa animi,tu nom 'II/id fim locutUTlu.nr1; ;d m;randumaccidcrc débet,fi'lu,;dem
tu TI/II,;'an;mum ipfumlargltlU ts,Cl' omnes par
trs corporu me; jinxiffi,& tria ipfe manu mf totum perfec;ffi.Sedfi,perat captum ingmij mei,
;ncr.d,bi!U magtlitudo [cienti,et'l<f,ne'lue ad el,",
;"jnitam altitlldillcm poffùm aJ];irarf.
~
�P SA L. CV M l'A RAI'!'{.
72.1
~iboà {pititu tuo. Camt 'Dr,.m -,bi.
que proejènlem ejJe.
Si Cumprt:ro alas :lUrora:. Si miT}; contin.
gat -ve/olirM fol~,(!J' .auroroe , -vt poft"" -volarl!
ad -v/tmIM OTM marl-l ,nOI1 famen occu/tare me
po/ero''1"i»imo tua -vi.s cà me perferet, at'1tleilJ
t~a poteftatefomper ero.
~_il tu poITenHH. Tu Tlomine omnes intimos fenJtu ,e!J' (ogltarioll es mCM in lua potefta.
te I,aves ,"f '1/1e id mirtlm, (ùm / .. formaueril ml!
i» -VleYO matrù fflu,mi2; oper/mento carnù, (!J'
cu/ù obrlll;xerù.
1 ln infcrionbus terra:.lta-vocat -vtert't ma,ril, 'jll'odfir /II/I'[/lam Imtrumabdiwm teru•
• Informem fCLtum meum. Cùm adh/lC
elfem ftettu informu,r .. me Ir"".baru,CJ)' omllia
membr.t mea ,qutfji.o 'l/ltf'lue tempore formanela,cr fù,gend a crant , !~'J'ltMm in libro r1,[cri.
pt a 'JI1bebtt-J,nullum ex I1s , allte'juam eXlfteret,
,ibi no/t~m Hon erat.
Diolllnc::raho cas. si -velim lIumerare cogi,ationes,cr pr<fclarift,ma (onJiba, at'j/.e mum.
fa tua,}i't.fh-" fufc'p,at,.r omnû labor :fi.peralrt
tIIim mU/lilurlme artlillm marÛ. Ego certè iHù
fO/lfidel·,mdufmper mtt;gllo,ne'jue à (ol/ten,pla
,;O/Ie['r ien/Id! / IId! "VI/'jl/am allimum auer/o.
SI occideres Deus impios. CÙ?l -,;r Jall'
li lU 01, pr.tclaram ,Ham contemp/ationem prouiaenlJ.e 'Del a"imaduerteret, 'll/àm ptè, quàrn
,
Z
�72.2.
!XPLANATIO IN LIli'.
JanU'/: ille ab cr11mihm colcndUl effet, merito e~~
cande[cit iu impies 'lui iUtlm conttmmmt,t?' pro
nili./o 1).':bent, O fi tmltU impios, C7' fanguilMyies 'D eUl,[.ICCj?1te ilJCj1Mnl impij, V' fanguina'y ij à me:noll mim fèrre pofJum ']lli de te 'Domi·
ne imp. è [0'lul/lJtur,'p,{q; nomm tl/lfm cum contemptione "f"rp,lnt, {lerbllm iUud fi,llabet "im
opta'Hli,." / eti"", apl/cl Latinos,
Si .,:mc ft: nobi1111e allreU1 arbore ramUl
oHw,l.tt IJemOT/!'i/1 trl/ltO, in'luit {l'TgiliUl T
(li'
Hora/Îlu,
ofi angulm ille 'Proximll1 ac~edat.
\
1
Perfeél:o odio. Id pft, maximo,cr cui nil/il
flccedne pofi t.
Scrucarc me Deus. !(;/ttlJ'luam IIffiTma~
Herat,[e pitta /ùft/irlioJiji'jmr~m elfe,tamm COllJideraIH''l/Mnt..t lalehrd:fjl1 t in anim;, "omi/lUm,
-vmt0Y,ne l]lIid fil CP , C1" doli inJit ÎI~ /piritu Iwo:
itaque art, 'Donlme far ']Iufo (ericl/lIlm innocmt;ot mu,fltq; 'VI aurl/nI,l:9' argrtum ig". per'!picillnt ,fic tninlimos fe"fus, 0'. cogitatrones
atlÎmi me; clrligetlter e:xlp/or~, (li' 'Ville, mmr cg"
'mpi'lule"s de reno vit.: cUTriculo dejlenmn:
trf.q; pro tlUl injiIJ/t.1 bonitate dHC me per eam
-viI/nid; rallonem, ljij tl itur ad l·itam beatam,
(?' immor/alem. JIic -pilles, quantum in/e,fit
; I~ter pitlm,at'ltte imp;um: tllter,ft pej?it ,ntllil
tle reblt1 y if 'Dmm /lOrI ce/atum wlrr: alur no"
[ol~mno" nIo/eSlè [tri fingu/a '1u~'l"e 'Deo no-:
la
effo",
�P SA L. CV M Il A R A l' H.
71.;
tacfTe,feJ etiam in maximi bmfji<q loro nlfme.
'l'.tt'lffloJilleomnes latebr.'U, at'lue intimos reuffiu allÎmi flli drligenter ("rlorat-.
A R G V M. l' S A L.
Or.t.u~i1ium .ducrCusvim, &
ex L.
inlidiasinimica.
rum.
VIElori,'Pfalmus 7)auÎ,l C x L.
~ipe n;e DOJ~ine ab homine malo, à
VlT010lqUO enpe me •
E
cogirauerunt iniquirates in corde,
.
~
tota d,e eongregantur ad prxli.l.
Acuerunt lioguas ruas lieut ferpences,ve
nenum lfpldum {ub hbiis corum.
Cufiocli me Domine de manu peccatoris,& ab 110minibus iniquis eripe me.
~i cogitauc:unt fup~lantare greffus
meos,abfconderut fuperbtlaqueum mihi~
Et funibus exrenderunt rere,iu:xra lèmi.
taro offendi,ub pofuerunt mihi.
Dixi Domino, Deus mcuses tu, eX~lUdj .
vocero deprccatÎonis mea:.
Domine Deus fortitudo fa\ucis mex,
oblimbraOi fupercapucl1leum in die belli.
Ne perroittas Domine, vt dclideria im.
pi j fiant,cogitarioncm l'ius ne perfici.ls, ne
ClI:alcetur
Caput circund.lntium me:affliétio labic>
l'um eius operiat eum.
Cad.cllc flipercos,caIbones iollici, dciL-.
Z :z.
�714
li X PLA NAT 10
IN
LIB.
CÏ;tS eos in
foue.1 s,ne refurgant.
ViT linguofus non dir igetur in terra, vi.
rum iniullü malii venahitur ad inrerirum.
Cognoui guia facier Dominus iudicium
inopi s,& vindiébm p~uperum.
Vri gue iufti eonfitebnmur nomini tua,
& habirabunt rcéti eum vuIru tuo.
E X l' LAN AT l
o.
Caput eireundanrium me. Id eft. ma/.el;.
{la e!l' mendacia • e!l' F auJulenta confilia eiU1,
ljtlÎ cl/Ix , e!l' impul[oTeft ,Iloru,m ''lu,j, miT,;, inft·
J/antur,in ipfiU1 cap/H r.ridanf,
A R G V M . P S A L. C XL 1.
Prtcatur à Deo,ctiam fibi mcntrrn di'tri, vt impio-
.um quamu is potcnti.m,gr tlam,& amicitiam Cem
per repudiet,&fam '[iariutt m bonorum amplcél ••
tur, lnueh itur cti.m in .duerCario ("o.,
P[almU1 'Dau,d
C XLI.
Omine da mau i ad te. Fefti na ad me,
intende vod mexcü c1 amau ero ad te.
Dirigaturoratio m ea ficu t incenfum in
conft)(:étu tuO • eleu.1tio manuum m ca rum
facrificillm vefpert inum.
PCllle Domine cutlodiam ori meo, cullo
di oll:i um labiorum mLornm .
Ne i nr ltnes cor meum in rem malam,
J'le tentem opcr:ltiOne5 Impias
Cum h nmini us ope r5ribus ini guitaté,
J1eqi comed.l1n de iis,c!u:e eis fUll[ i lieu nda.
Pere
D
�PSALM . CVM
PAItAI'H.
7 1 1'
Percutiar me iulhlS in mifericordia, &
increper me. oleum au rem prerio[um ne
frangar capur meum.
~ouiam adhuc orario me:t contra ma.liriam eorum:pra:cipirclltur in locis perro.
fis iud.ces eorum.
Vr audiam verba mea, quoniam fuauia
funt, lieut eùm agricola terram pro[cindir
& frangit.
Ita difsipata [um offa nolha fecusillfer[lum,quia
Ad ce Domine Deus oculi mei,in te fperaui,neeffulJdas animam meam.
CU/l:Odl me à laqueo, quem exrenderunt
mihi,& [candalis operamium it .quiracé.
Cadent in rece dus peccatores fimul ,do.
[lec ego tranfeam.
li x l' LAN A T 10.
Dirigawr oracio mea. Q!foniam "iT fanElUl
in ex i/'um pU/f1U non poterat inrerelfe facrifi&ijs ,<[1#4 fieballl in templo,loco l'mr~ e!J' hofija.
rum,dedicat 'D~o fan{1,upreces.
Pooe Domine cu/l:odiam ori meo. Hoç
ait "ViT fa Il El/y inlelligelH,'luàm difficilèfit,linguam coercere, ne de fama detrahM j,morentU.
ne periplm contl/mel'M dicM,ne multa/0'luari1 ad 'Voltmtatlm a/leriUl, ronlra IJuàm [mlll.
Ile plurima i/Jutilta,le/lia,inmlia temerè ejfutiM.
~'Ioril omniit Tedd/luriji~nt /lomines ratlone, 'Vf
a
Z
3
�71.6
EXl'I.ANATIO
IN
LIB.
CI?riJtu1 m;nat~T apl/a :Matthlfum. Q./loc;rC4
femperoTancllUeft'DeU1,,,tling~am 1Ioftra moderetl~r,lIe 'l"id"IJ'lua lo'1uamur,'l"od adglori:l
ipfilU alq; a/i'lu,em f,/[fl/m a/ioyu,nm l'ec/undet.
Neque comedam. Ne'1ue tam mala mi1Jte
,m'1uamJim, 1. tc/ele[ler~s ,,011.ptatiùu1, 'lUlU
irnl'ii ftudios è perfequ lm tur.
Ptrcutiat me iuO:us. :Malo (in'1l/it) caftigari, ~t'1u eetit1m -,al",larcah IlominiblU pifs,
rp.àm ab impij1 1>nguento 'luan"j" pretioJo dm-,
niri:caffigationes enim,0' 'Verbera pi07um mol'
bo f animorum fanant, at impiorum 'Vnguenta,
id eft blallditl.e,c1eliciJ.q; cap/lt Fang,mt , id efr
mcntem,.:!J'rationem d!(?ipalJt.lta explanat Il,1,
/oclom .Abralw7Hu Efdra ')liT do[fur inprimù.
Iudices eorurn. Sic appel/at Saulem, ~ CIfteTos "iros primarios .quos optat interirc, 'Vt CI..
ter; eorum exemplo territ; reJîpiJi:am, ~ liben.
ter audiant admollitiones,~ exllortaliones fUaI
ad pietatem ciftm(fque 'Virtut s.
Sieuc cùm agricob . r, fo/et agricola [ubi.
gendo,O' gleblU fangendo terram rlrftlpare, it4
-ViT; imp~ 0[[.1 ~ 'VIres mea,s ,0' meorllm infi'egeTunt,Hoh; ÎI~ CII4 dllgUlti M CoéSeTllllt,'Vt mol'
fi ia/IJ propin'l"; JimUf.
~iJ ad ce Domine. O~-m,inlJ"it,i/J tua m;'
fericoTaia oml~~J fJ'e l mea POJitd fit, Il e'll/If[o per.
,ml/c,me dh Imp ijs "Vita fPoli,ari.
CJclC:llt in rcce eius.l1Hident liuRes me; in
eam4
�l' S AtM. CV M pAn. Al' H.
7"7
ta mala,qutf mi/JI mac/l;nat ur eorum dux,t?' ca
pllt:at ego Î/lcolumi-! euadam.
AIt G v.
l' S A L.
ex LI!.
Exponie''lM' precationc Deum veneratus lit,com
à.fp.raea pen" f.luee f. in fpccum abdidilfec,fuii.n.
Saulem:qu3l hiflotia (cripta .li lib.,. Regum.
Eruditio 'DaI/id, cùm effet in fl'elu,nca,
oratio, 'Pfalmur ex L 1 r.
mc.1 ad Dominum damaui, voce
mea ad Dominum deprecatus[um.
, EfIùndam in coorpeau eiu5 orationem
me.lIn, tribulationem meam coram ipfo
pronuntiabo.
Cùm de fi cit in me [piritns mells,& tu co
gnouifl:i femitas meas.
111 via,qua ambulabam, abfconderunt la
queum mihi.
Cô{iderabam 2-d dexteram & vidcbam,
&. non crac qui cognofceret me.
l'eriit fuga d me,& non cft, qui rcquirat
lIujmam meam.
Clamaui .1d te Domine, dixi, tU es fpes
mca,portio meain terra viucmium,
1nrende ad dcprecationem meam, quia
af/liaus Cum ni mis.
Libera me :l perfequentibus me, quia rO
borati [unt Cliper me.
Educ de ca.llccre animam meam,vt confitcar Demini tue, me circundabunr iulli,
Voce
Z
4
�72.3
!XI'LANATIO
cùm retribueris mihi •
IN
LIB.
.E X PLA NAT 1 o.
Et tu c02,noui(h [emiras meas. Tu ce,.t~
'Domine norr, me initlria ab inimicù tanta mala pati : ttbi mim nota eft "ita,OI' innocenti.
me",.
Et non erat qui qu:rreret. 'Nemo erat, CHi
rur<t effet fallU melt.
Portia mea in [erra viuentium • .A!io /0.
osrend,mlU, l'iumlium appe/l.u' i,.literu fan.
a il terram halJe,in 'jua degllur ."ita : figntfica,
igittlr, re/i'jua omnia fibi erepta elfe in bac ..,it"
l'r.eur mlfmcordiam Dei,
Educ decarcere. Carcerem "pocat fPeluncam
i/lam ,i/l qua concl,,[1U latitabat.
Mecircundabunt. Sim,IJi dede,ù 11(1e bemfidîf,,1,omines pij ,ac reZ,giofi ad me l<tti a: eurrent,séq; mi"i flui/iogratulandl circunfumlent.
A R.G.
l' S AL.
ex L 1 1 J.
'0
Hic pCalmu, dl eiuCd.m argumenti .t'il Cup.rior.
'PfalmlU ex LIlI.
D
Omineexaudi orationem meam,auribus percipe obfecrationem meam in
verirare tua, eXJ udi me in [ua iuftiria.
Et n5 intres in iudicium eum ferua tuo',
quia non iufrifieabitur in con[pcétu [UO o~
finis viueos.
~a perfecutUs ell: inimicus .lnimant
meam,humiliauit in terra vitam meam.
CoUo
�l' sA t.
CV M PAR A PH.
72.'
CoIloeauit mein obCcuris/icur mortuos
fxculi,& ao"iatus eft in me Cplritus meus,
in me ruroatum eftcor meum.
Mcmor fui dierum anti'luorum, meditatus [um in omnibus operibus tuis,& in fa
rus manuum tuarllm meditabar.
Expandi manus meas ad te, anima mea
fieur terra firiens ad te.
Velociter e.taudi me Domine, deCecit
fpiritus meus.
'
Ne auerras faciem tLlam d me, ne limilis
. nam de[cendentibus in foueam.
pacmealldire mane miCericordtam tui,
quia in te fpera ui.
Notam fae mihi vhm in 'lu:! ambulem,
quia ad te: leuaui anim.1m meam .
. Eripe me de inUlliCl s meis Domine, ad
te cofllgi,doce me faCl!re vcdtatem [uam,
quia Deusmeus es tu.
Spiritus tUUS bonus deducet me in rerram éeél:am,propter llomen tuum Domine
viuificabis me in iuCbtia tua.
Educes de tribulationeanimam meam,
lX in mi[cricordia tua difperdes inimico.
meos.
Et perdes omnes,qllÎ tribulant animam
mcam,quoniam ego [eruus !Uus fum.
B
x PLA NAT 1 o.
Auribus perd pc. Opem tuam 'Domine fupZ f
�7~O
II X PLA NAT lOIN LIB.
l'liciter imp/oro,tU> 'i1l4o [uccllrrc laboTallti pro
fingl/lari bOljitate,e7' fide tl/ a:t'oll,ci/I# enim e~,
te pr4id,o {p./JWllm OmIllOII1, ']ui [/tl/mflIl11Um
"omen Illrlm inli o rtlfJe,~t.
Et no inrres in ludicium eum tcruo tuo.
Nam Ji me "OCCS;'J il/dieil/m, df']; ,,;Ia «!J' morihtU meis 'indrioutm exnreM,llull,t miJer;coTo
dia [elurittl/em iur~ miligaute, ml,il offendituT
tnt/II ad!lmn faII<lU:'1"H enim tam piè,tam [at.
flè "iu;t i/J terru,,,tra/io/lem reddere iuffiu ad
tribl/lMI ttmm,ctl/{am fitam defendere, ae tuer.
p0ft,t,fi "elù exigcre oml/ia, qUd! libi (9' meri/if
fitno,(9' optimolure debet/tur? Si ini'luitates ob(eruauer~ 'Dominc,domine '1p.~ ["fij/lcbit? HM
fentenûMfignificallt .."erlJa .."irifanEli, cùm ait,
non iuuijieao/tur;'1 confPeElu tuo omnù "il/ens.
llaqueclil/IU .AIlguftintl1 ÏlH:>tplanat;one "";/14
'lIerjieuli,cùm dixiffet nem;nem in Icrr~, at1; in
',lImano corpore "i'lenlem exciPi,ne .Apoff%s
1u;dem,multa2; ill //tIlle Jenu/lt;am dlffèT/liffet,
coneludit/tH '~c rbu, 'D/Callt ergo .Arofloli, di('ant, 'Dimi/te nobu del,ita noflra,jieule;,- nos di
mitlÏmfu debltoribru tJourl!: (9' cùm eu din/lm
fl/trit,'juare /IOC diât;'? 1"d! drb/la "'eftra? TefPotfdeal/t, ']lIia IJOIJ i"fttjicabitM in COIJfPtal/i
tuo oml1ù -vi/lens.Idem in ji.'Tmone +9.de tempo
re, explantltls filme elmdem -verfiellillm ftribit
IIU:Notl intres in;ud"illm cum feruo tuo, Juid
tftJnol1 ;nlres in jrfd,cium '/lm feruo 111o? no ftes
ffltClim
�l'SALM.
CVM
l'ARÀl'H.
731
memm i" iud"io,exigê'.{o à me onmia, qll'" p"'",.
cep,fi; ,V' om/lia,']"", "<ft/rli, n m me inue/lieJ
tcum ,fi illiudtcium intlnueris merum. OPIU cf/"
e.rgo,i/Jquit,mifericordta lua potuu, tl'~~m li,/lIicltJ?lmo ifldicie tuo. Std "erbis AlIgllr1i/li M et
aCltsmgere fenlentians ']uo']ue 1Jerl/4rd, ""i,; fan
{fifirni:is m primo fermo ne (JI/cm [cribit in d,cm
Jeffum omnium {a,,{fortlm, loquitur ad I,ulle
mo,{'~ns, sed 'Juid poteft eJJe am/lu iuftitia no ..
pra coram 'Dcv? m5nne itlxta prop7,ttam ')Je/ut
p.mnus mmffruat",reputabi/llr? o fi ({,flri{fè
iu,licetur, ùlÏlfffa intlenietur om/lu i~ffilia /JO~
flra,O' minus Tlabës? f0id crgo de pew1tu erit,
qum/do Ile ipr~ qu;4tm pel" fe poterit reJ1londere
iu.rtl/ia?proplereà obllix~ cum pl"opheta cLAman
tes ,Non ,ntres i" 'ltdlâumcum flrlto tuo 'Domi.
ne, tota Ill/mili/atc ad mifrricorc/iam reCllrra.
mtl-1,'ll/iI! Jola potef/" falrlare animM lIofirM.
collocauit me in obCcuris. lta "ocal !pc.
lImcM 0' lattl"tf>s, ;11.qI~M ft abdebat metll Sau
/~ :m ortt(os "Vcro f.w:happellateos, 'lui iampr ••
riem mortcm obierunt.
Memor fil! dicrum anriquorum. 'Dum
;n tantù angt~flqs, {!}' perÎculù ""erJor, mcmoria
,.cpeto mOllumenta miJericordi", W&, qtfot "ide.
licet,O' qual/t;1 ca amilatibtlf llberal/eru maio.
,.es lIoffros,'lIl;{tabenig/!ilale ltttatrt1 fis Abra.
lJfll?Il",n,lofel"mm ,Jlloftm, 1!/1iuerfllm dW;1i na
tiO/J!m /Joffram. Rteç afidua (ogita/io reer~at
4n1m
�732.
! X l' L .0\ NAT 1 0 1 N LI 11.
animum mmm,mé1; adimploranl~am mifericor
cl,am hMm adhortatltr.ita'lue fi'pplices man!"
tendo,'Vt terra filims alfJdlftlm~ pirlUiam exp'.
{fatJic ego aUXlllllm Wum contj/lmter imploro.
N Otam fae mihi vi:un,in qua am bu lem.
Ptfei/icet euadam ex illJidqs inimicorum, a",
{fo itinere ad u pemclllam.
. Spiritus mus bonus dedueet me in terra
reél:r.ld efr,per eit -piuendi -Pia''lult ducit ad Ut
AR G V.
P SA
t.
C XLIII 1.
Gratias agit Deo,cuius benignitate holtes bello
{up. rare (o!.ati& iplius auxilium implorat adu.rCu.
impias nationes.
'Pfd/mlH 'Da.lid ex L III l.
Enc:c!iétus Dominus fortitudo mea,
~ui doeer manus meas ad przlium, &
dlgltos meos ad bellum.
Mifericordia mea, & refugium meum,
adiuroI meus & libcrator meus.
Clypeus meus, & in ipfo fperaui, qui
{ubdir populum meum fub me.
Domine quid dt homo, quàd agnofeis
eum?filius hominis, quèd reputas cum?
Homo vanitati fimiliscfi, dies eius lieue
,mbra pra:teriens.
Domine inclina czlos tuos,& de[cende:
tange montes, & fumigabunt •
. Fulgura fulgur, & dlfsipa cos, mitte fa.
gmO\stuas,& dlflurba cos.
B
Vern
�PSALM. CVM
PAR.APH.
733
Demlccemanum tuam ex alto eripe me,
& libera mede aquis muIds, & de manu filiomm alienigenarum.
C2..!!.orum os locutum ell: vanitarem, &
dextera comm dextera inigu itatis,
Deus canticum nouum cantabo tibi,in
pfalterio,& decacllOrdo pfallam rib!.
~ dasfalutem regibus, qui reclemil1:i
Dauid fer uum tuum de gladio maligno,
eripe me.
Etcrueme demanu filiorum alienigeIl arll m , quorum os locutum ell: vanitatem,
& dextera eorum, dexrera iniquiraris.
Vr (int filij nofirificut plantula: crcfcen' tes in iuuentllte tua.
Filia: norha: lieut :mguli omari ad fimi.
litl1dinem rempli.
Jlrompruaria noara plena fine, eruébn.
aia ex vno geoere annona: in aliud.
Grege~ Il o Il: ri mille pariant, pariant decern milliJ ln compitis nofins, boues no{lri {int ferendis oneribus apti.
Non lir interruprio,llon emigrario, non
d ,lmor in pl:trcis no(lri~.
Beatlls populus cui h:rc funt, bearus popUIUS,CII ius Deu~ cil: Dominus.
E
x
l' LAN A T [
o.
Homo vanitati limdi dt Vanitattm "pptlIat ;nanitatem, «7 ipfum mIJl/um.
Dom
�734
!XPlANATIO IN LIB.
Domine illclina c::elos.lmPlorat alixiljf~m
'Dei, fontra Teges falforum 'DeOTflm 'ultores •
.."titM autcm orna men/il orfltiollj~clega nt!(?imjJ,
cie 'ltliOIU cxpbcafli7/l1u i,» expla/llltiof'U! 'FJPal.
x V II 1.
Vt fille fil ij. 'Deji:riptio (ft plena leph~, (7'
."em.ff.ttu,'lua complcElimr om/lcs pro'/pcritates
V' corn moda -vildl,']".e optari pofJttnt rcipublic.e.
Filia: nofha: (jCUt anguli. Angnlos .edium
magnificarum fig'~ificat, 'lni [oicbmJI elegantcr
txornaTi.
NOLl fitinterruptio.Ne permmpallturmll'Ilia mad,jnu IJoSfium,lIe abd/lean/ur ciues i'J fer
lIiw/em, né'rle lamenta, aut iurgia audianturiIJ
fompit~l mflris.Si, Abrallllmll,s Efdra jnlertre
tat"r Imlle locum.
Be.Hus populus, cui ha:c fune. lIoc ait.
lj/loniam 'Dem jl) fi/il leglblU teffalt<m re/j'lllerat homm bonorum coPiam, 0' ..ffllfentiam filAi
in populunI bemllolentj<f! jiglJum certiJ?imflm fo
re,contrdq; morhos,famem,(9' bellunI,"Irbc.! e9'
<'po.! -paftaturtl,cùmip[e iratlU foret"te [IIi [Il'deru -pio/at. pomiU à pop.do repeterct.
PAR A P H RAS [s.
CAR MIN ll •
rmtndi Domine qur.-s grdtes tu~
clemenfidt p?ftim "tm) l lel tlillm 1l1ibU$
l:.ffirre normnliludibuJ [rtnElij1imttTl1t
TH fr.eli,tri dexteram mea,m doces,.
./(eumtl
E~o,.
�JlsALM. CVM
P ARA PH.
73f
Et omnium dfcrimillum ficliflimI-U
Cornes per hoffes o/mios,&, Im'rida
per drrJ1tt t/l tum tuet'e,&, incolmneflCu..
Ttl CiHiw~s fiebtjcio me,:,s mihi,
Ltt/lfqlll! don.ti imperare gemibm.
IJom~ne 'JI/id eft J?Orm} quod hmore mit.
:JCJmoDignari1 ilium) &' W1J {,mignè amfle[/trid
Som~ eft im"go 'Yana} &' 1Imbr.e JOm.
nlllm
Inanù,ipfa inanitate inanio/'.
Defèmde (te/o,&, i:rllmte s hoffium
..Acies (ocrce fulminante dextera,
JU()i /",ocelbs,ignt!)grandine dlflipa,
II/os fogittù perime}n6frtlte ùfm ,obmptls
sis nat/onum Ba rbltl'ârum jlI4[lIbI-U
7im'/!,fimll11e rex tu,,-s laudescgo
Canraho [emper:fibi cithrlrtt fèmpcr »11'4
HJ"Jl1m fona6it~", foLutem regibI-U
Don.t/'egalltles, Ddujdem fu maximÎl
Perimlo/'u ln Libera fEi cajibm:
Til mmc fiirOres impilfrHm grntium
Co rtJ2 "
�736
EXI'LANATtO
IN , LIli.
COrJ1prfce, qI/tU ntfitndd. femper diure
lllUtlt,nffanda (emper agcrefac,pÎt14
Miles trmmphum nobile r(fmtt domllm.
Fd.c"tlma pax, qlli/frl/I! n6ffrit ftndJtI4
I<!gnent tumultu barbd.romm Merd..
Proles nouel/acrefcat ItJrù omnibtl4.
rt yalLe myrfIM at/ia nrtentibIU
Se ramulu fit61cit, amica iimpidi
J?igata fontûlymphula :fl'nt )ù'lines
Noffrtt daoro corfore J}eEla6iles:
Smt l'Lena Jemper homa bonù frugibP.4,
Pie»;" redtmdet cella fèmper doLis.
R.~d,mdl:t oleo, melle,pomù dl/lcibloM:
•
sintfrata gregibU& tcEla fœcrmdrftimû,
Fortes iuuenci ptal4f1ra onurla ducere, ,
Fortes flracem glebltm arf(fro findere.
Nell fd.rtH~ hoHu naffra rt/mpat mœnia,
Neu fatrid. it~cundd. d.mttbiles tfgros
.AbauElit gens relinquttt,ltl/t cÎtfillbU&
Sonent pltttett iurgrjs. Ter, & ampliru
Bed.tit ~rns)1'1à!. tal;btf4 fruirur bonù,
Beata gens, quam mdximIM cttl~ffillm
Pater 1lto prtt:fins tlletur n/lmi"e.
AII..G
�l' sA L.
C V M l' A R A l' H.
ARGVM.
737
l'SAL. CXLV.
lIymnus .ft,in quo celebrat maxima verborum &:
fententiarum grauitat. pot.nti.m,bonit.tern,proui
dentiam,& miCecicordiam D.i,qua is vtitur promi.
fcuè adu.cCus omncs anim.ntes,tum pra?cipuè erga
homin., pi os,&: iullitiao cultoret.
Iiymmu 'DaI/id 'Pfalmlu C x LV.
Xaltabo te Deus meus Rex, & benedi
cam uomini tuO in f.1:culum,& in [<ECU
lum [;cculi.
rer fingu10s dies bcnedicam tibi,& lau.
dabo nomcn tuum in fxculum , & in fa:cuIJ,1m freculi.
Ma"nus Dominus, & l:utdabilis ni mis, .
. & mlg~itudinis eius non eft finis .
. Generatio generationi laudabit opera
tua & potentiam cuam anllunciabuot.
Decorem gloria: magnificentia: tua: 10.
quentur ,& mirabili~ t~~ narrabunt.
Et virtutem ternblhum opetum tuo.
rum dicét,& ego magnitudiuem tuam me
1l10rabo•
Memoriam e?,imia: bonitatis tua:loqué.
tur,& iuftitiam tU am pr<Edicabunr.
Clemens & miCerator Deminus:tardus
ad iram,& multum mifericors.
Bonus Dominus "niucrffs,& mi[eratio_
. nes eius fupcr omniaopera eius.
Coofiteantur tibi Domine omnia opera
E
~i1,& [anCU tui benedicant tibi.
�738 EXPLANATIO IN LIB.
GlorL1m regni tui dicenr, & potentiam
tuamloquentur.
Vt notam facbndiliis hominum poten
ri :un tlIam ,& gloriam magnificentl:e regni cui.
Regollm tllum regnum omnium freculo
rum,& dominatlo tuain omni gCllerationc,& generacione.
Fidelisdominus in omnibus verbis fuis,
& [.1nétu~ in omnibus operihus fuis.
suncnrat Dominusomnes qui corruut,
& eri~it oml1esdeprdfos.
pCLlli omnium in te [peraot domine, &
tU lbs efcJm illts in rempore opportuno.
A peris tLl manUffi mam,& lm pIcs omne
animal benecllétione.
Iuflus dominus in omnibus viis fuis,&
f,tl1étllS in omnibus operibus fuis.
Propè Crt Dominlls omnibus inuocantibus eum,omllibusinuocantiblls Clln1 in vc
ritJtc.
Voluntatem timentium fc faciet, & deprec.1:ioncm eorum elaudiet, & ÜlllOS faciet cos.
Cuftodit domÎt111S omnes c1i!igentesfe,
& omnes pcccatores difperdtt.
Lauùationem domini loql1etur os mCI!,
~ benedicet omnis caro nOll1ini fanéto
cius,in rxculum & in [a;culum f.-cclili.
�l'SA L. CV M l' A :P.. A P H.
739
ARGVM. l'sAL . CXLVr.
Pr.,d icat iutliei.m,& mi fcricordiarn Dei, & mo.
net ncmini c.mGdendum cife,pr..,terqu.m cius beni.
gnie.d.
'Pra/mur ex LVI • .AIMuya.
Auda ani\na mea DOOlinum, budabo Dominum in vita mea, pfallam
Deo mec ,quand iu fuero.
N olite confidere in principibus , in filiis
hominum ,in qllibus non en fa!us.
Exibit fpiritus; eorum , & reuertetLIr in
terram fllam,in illa dieperibullt omnes co
oicati ones eorum.
b Beatus,cuius acliutor ell:Deus Iacob,Clt
lus fpes ef\: in domino Deo ulO,qui fedt cœ
lum & terram, mare, & oronia qua: ineis
[unt.
Q!!i cuO:odit veritatem in freculum , qui
facie iudicium iniuriam patiencibus, clat
efcam efuriencibus.
Dominus foluit compeditos,dominus il
luminat acos.
Dominus erigit depreiTos,dominus dili.
gît iufios,dominus cultodit adl~enas,pupil_
lum,& vlduam fublcu3uic, & ViaS pecc.lCo.
rum difperder.
Regnabir . dominu~ in frecula, Deus
tUtlS Sion in generacioncm ,& generatione01.
L
�74 Q
EX l' LAN A T l 0 IN LIB.
AR G V M. P S A. L.
C X L Y 1 1.
Hortatur populum ad laud .. Doican~das, promit
tons foro,vt gens Hobr"'. de exiüo roouéi-. in finibus
patri", [ceura conquicfc4t:vtquo ita futurum e/fe,cc<
tom fpem habeanr.pr",dicat potentiam Dei,ciu[que
bcnign;tatem lingularom aduecCus hanclegom.
'Pfalm,u eX LVII • .Alleluya.
AUdate dominum> 9uoniam bonum
eft pfallere Deo noftro, quoniam iucunda decor:l911e laudatio.
Aedificans HieruCalem dominlls, difpcr
fiones rfr2ëlis congregabit.
Qui fanat contritos corde, & alligat vu!
ner2eorum.
Q.!!! numerat multitudinem !l-ellarum,
& omnibus eis nomina vocat.
Magnus dominus nofier.& magna virtus eius,& fapientia: eius non cft numerus.
$ubleuans manCuetos dominus, humilians autem peecatores vf9ue rerram.
Canire domino eum gratiarum aélione,
pf.111 ire Deo no(lro in cirhara.
~ operÎr eœlum nubibus ,& parat rcr
fxpluuiam.
~ producit in montibus herbam,
~datiumcntis efcam Cuam,& pullis
coruorurn inuoeantibus euro.
Non in fortltudine equi voluptatcm
habebit , nec in tibüs viri beoeplacitum
crit ci.
Bene
L
a4
�l'SAto eVM l'AR.Al 'H.
74t
Benepla citum eft domino in timemib us
ip[um, & 10 eis,qui [perant in mi[erieo rdia
eius.
Lauda Hierural em domiOli, lauda De(l
tuum Sion.
~niam roborau it Ceras porta ru tua.
rum,ben edixit filiis tuis in te.
~ poCuit fines tuos polcem , & adipe
frumem i f;ldolt te.
~i emittit eloquium (uum terrx, ve.
lociter currit fermo cius.
Q!!.! dat niuem lieut lanam , nebulam Îteut ciuerem [pargit.
proiicit glaciem Cuam neut bucellas,ante faciem frigoris eius,quis [ull:inebit?
Emittit verbum [uum , & liquefacit ca,
flat rpiritus ~iu~,& f1uunt aqux.
C2..!:!i annunClat verba Cua lacob , prxcc_
pra rua,& iudiciaru a I[raëli.
.
Non fecittali ter vlli noltioni, & iudicia
[ua n011 manifef buit cls.Alleluya.
AR.GV.
l' S Alo
extVI IT.
Morcatur omnes res .nirn.tas, & in.nimata s ad
pr;rdicandas laudu.
'Pf,,/mfM
ex LV! 1 J.
Audared ominum clccœlis,laudate e(l
i u cxcelfis.
Laudate eum omnes Angclic ius,laud ate cum ornois exercinu cius •
.4a 3
L
�742. I>XPLANATIO IN LIB.
Laudate eum {ol,& luna,laudateeum 0mnes fieU a: [ulgentes.
Laudate eum cœli eœlorum, & aqua:,
qUa: fuper cedas filOt , lauJent nomen domini.
~i:t ip[e dixit,& faaa [unt:ip[e manda
uir,& ereata {unt.
Statuit ea in f.1!eulum,& in Drculum Ge(;uli: pra:ceptum po fuir, & non pralteribit.
Laudate dOOlinum de ter ra draeones,&
omnes abyr~i.
Ignis,grando, nix, vapor ,fpidtus procelIarum faeiens verbum eius.
Mootes,& omnes colles,ligna fruaife.
ra,& omoes eedri,
Be!l:ia:, & vniuerf.1 pecora , ferpentes,&
volueres penn.1tx,
Reges terrx,& Omnes populi,prineipcs,
& omnes iudiees terrx.
Iuuenes, & virgines , fenes eum iunioribus laudent homé domini, 'Juia ex altatum
cfi namen eius {olius.
Gloria eius fuper cœlu m, & terram, &
cxalt.1uir cornu populi fui.
R ymnus omnibus fana is eius , filiis Ir..
raël,populo apprapinquaoti Gbi. Alleluya.
EXP LAN AT 1 o.
R ymnus bmnibus fanél:is eius.NIIUa qui
Jem Tes eft ;n 1millerfo,(J.lldI nOIJ debe4t l1JmllOS
'J)eo
�l'SAL. CVM l'ARAl'H.
74-3
"Deo canere,in primù tamen I,omi/les pios ,t(!l' r~
ligiofos''1uales Jlmt JIebr.ti,decet l)ymll~.
A R G V.
l' S A L.
C XLI X.
Hortatur Hebrreos ad can.ndas laudes D ci,pr",d i.
cens fore,vt liberaci Cenlitutc C h aldaooru m non (0lùm in patriam rcu ertantur,[cd ctialn impcrium Ion
gè,t.téquc propagent.
'PJalmlU ex LI X • .AUellly!l.
Antate domino canticum noulll11,l:m'
eius in eccletla [:IO[toru m.
La:tecur lfraël in eO'9ui fecit eum,& filire S ion exultent in rege fuo.
Laudent nomen eius il) choro,in tympa
no,& pCalrerio pfallcnr ei.
Q!!ia beneplacirum efi domino in popu
10 filO,& exaltabir manfuetos in [.111ltem.
Exulrabunt fanéH in glori,l, lœcabuncur
in cubilibus fuis.
.
Exaltationcs Dei in gurture eorum> &
gladij <lncipitesin manibus eorum.
Ad faciendam vinc!iéhm in nationibus,
increpationes in pop ulis.
Ad aJligandos reges eorum in compedi.
bllS,& nobiles eorumln m anicis ferreis.
Vt faciat in cis iudicium confcriptll,glo_
riahrecefiomnibus fanais dus. Alle1nya.
C
Il
x PLA NAT 1 O.
Actfaciendam vindiaam. Httc '1uiclem 0m/lia euenBre imp eramihU1 ~a,ha h.eù,de '1~
.,4a
...
�744
fum Tebus gef/ù,e!)' magni/urtine imperij muL
ta JcTibi/ 1ofeplJus,"eTùm I,,e Tes fuemnt "mbT.e
a/que imagines eaTHm TeTum,qu,e à Clmflo,O'
.Apoflolùgtft,efunt.
Vt faciant in eis iudicium conCcriptum.
Id eft"t exerceant in eos iudicju,de quo feriptu
eft in 'Deu/eronomio,,,bi POUiCttUT 'Det« Je ji~p
pliciu Ju,mpturu cie ~s,qui gërê'fuiî affiixerint.
AR G V M. P SA L.
CL-
Hortatur populum ad pr.,diciîdam potcnti. Dei.
'PJalmlÛ C L. .A.Ueluya.
Audate dominu in fanéht.:lte eius, lau
date eum in firmamento potétia: eius.
Laudateeum in viribus eius,laudate eu
fecundu mulcirudinem magnitudinis eius.
Laudate eum in fono tuba:,laudate eum
in pl:1lterio & cithara.
Laudare eum in rympano & ch oro ,lau.
dateeum in chordis,& organo.
Laudate eum in cymbalis beneCooantÏbus,lauoatceum in cymbalis iubilationis:
omnis Cpiritus laudet dominum.
EXP LAN A T r o.
Laudatc domi num,Latldare,inquitAominum ob pr.eflalltijllllld fannitate eilU,C7 ob mi
rabile opificiMl1 cœ/i''lui fertes eft potenti.e fUd! •
. Omnis fpiritus.ld eft,quic'1uid "ita ot.!7 ifi.
L
Y/I,I fllitllT.
FIN 1
s.
�~
A7J
LECTO1( ê :M.
>li<
.Aee ~of1râ , [cé/or chrif1i4ne , (dr-
Wlntt
H
sic tempera'timm fouente numine
niuino, pt ipjà ~hrn legtUJit idemfer~,
vCcjipoi/tlf Dàl'ldisjànflijlimi
Bymnos legtU. tdmetji enim neque red.
ditâ
FI~ere perb~ perba,neqllc nobis[tût
/{!/igio,mlllta addere:bonam, (7 c<!rtam
tamen
spem hàbemU5 ,ttdditum nihil quod db
ipfiU5
.,Abhorrèatfcntentia /iatÏ5,nihil
Obfè~ra 'jl/od nun monffret, inflâr liimi.
nu
..Allf pulchritudini poëmatÏ5 aliqlûà
.A. a
f
�74-6
EXP LAN AT lOIN
LIli.
DfCOrù addllt:virgini pulcherrim4
R..!!..ale decJ14 add/tIlt arte pllrpure~ r~.
piol-eijlauù crini6r-u circundattt:
~dJi laGores hos meos perfje xero
FUiffogrlffos ,&" legentlut» fHM
scri6entù adùmerit , vt ttfjUIII1J) induftriam:
rltra recipio, &fibi meamaffringo fi·
dem,
cu..ram mihi hanc vnam fore anti'luifSimam,
rt quit rt'Ii.'1uafont DaljjdiJ poëmata,
Oratione tllra,&" arte rmifictt
Orndttt po~int mox Latinu allrlf)J14
Intelligi:l1oc egovt queam cito exequÎ,
Ptinim optimifa/uat 6cnignitM Dei.
i2J!.od oro, vOflfql/e omnibJ14 t'luidem expeto.
Non in me.e,fèd in ipJiu" jem gloritt.
DE
�747
~
VE.
'VcAVIVE
1 r 'D .At' û 'R.. r J'a
1\ E G E.
il'
l(am pate:na ,1/;iea~14 in domo piler.
ermEllfque jàtrdJH<1 mt'is
Mimr fI/fi/hm} in monte pttfet6am gregem.
Siceg"jùb ')mbl'Û arborum,
J)t~m ltit~ tonda gramina paUd ,maxi~
E
m;
Ut/des cf'neb,tm numi nù,
Sonora tangens fila cithttrdl,cjtlam me4
Partl<f illborarant manU4 .
.fit ifLe fonéhu ciClitum 8.!.X, &' pater,
(L/fi fommlt tangit fulmine
coruJco,hllmoquegal/det ima toUere,
sUlemrepcntè mmcium
,A'd parua mifit teaa,qui mel/m flm
Liniret )lngl/ento captlt•
.A6iuit iUe ');ri6w. f~~flantia
Frat
�74 8
Fratrum meorum corpmt,
Necforma fjllicfjllam profuit,nec aj}eri!
speElilta "YÎrtH4 prli,l~s:
..Al ego p'y,lli paruu/us cuflosgregi1
..A"d regum dccm effiror.
,
�F71 V
VE
Lé C Tl 0 NI S
CTV
'jl S.A L-
MOR V M,
•
Il 0 BAN 1
fi.
HE S S I C A R MEN.
~ ViS Q.f l S babts varis
~~
l;)
~~
~
obnoxù/.peEloramru,
.A'cceptoque ~IÎtjlltm vut
nere 'i/tlirH 0pem,
Nec potes kU1ndntt,'iUttc/lnfjue jit,lIrte Ùftilt rI:
H~ret, cr ejIJoliJ}u tllà fixa Deo:
inJ}icl! p.[àlmograpbi diuina poemat" vdtH,
inum;!!S 'iU4 te cura ltudre queat.
siue tlt11 nocu;t graffator fini/Jlf4 hoffi!.
Non alia metilf4 pc/i.iwr hoffi! o/,e.
St"
�7ro
ser'
D E
F R V C T
v
peculata tUM manm improba
furum,
Inde, 'Juod àblatum reddere pcflit ereJ eft
rit.
Exa{/,t~J
pdtria premit irmidiofa tirttnnu,
Bine tua Jolcru trjflidfdta licet.
InjidjM poJime tui tibi, & )indiq/te captant:
Cllm Ddltide De/lm confile, tut/# eru.
pignorib/# ')oidtMU domlu tlltt lliget ad-
emptû,
.A/~xilium /u{//# non ttti,mde
fort'!.
pttllperie premcl'û, domm cftrit, )rget
egef/M,
Bllnc pete, db hoc diues copia fonte
fluet.
Jd,m tua cdrnifices populdnt/Ir corpDr/$
morbi,
Bine )eniee mllrbû eertA medelll
fuÎ1.
'Pref
�LECT tON 1 S
P S AtM O.
?rI
pre/ftU es inuidia> vulgo contemptll4 hd-
be/'w,
Hlti~ aG
exemplo, tu 'luoque forti1
erl'!.
pulftU es ~ Jùmmff, deirEltU ttd infimte,
luges,
Hune fequere, euades in/era ,Jùmm4
flrl's •
..Aflid/li6 CIII,;flerile[clmf folibH4ltgr;,
Hine pereFuElfera 'illi riger imlm[0-
lum.
Imbribll4 tif.?idlli1font obrutlt Jeminlt (errte,
Hinc pet~ qlû jufli1Jofibm artla ÎJmet•
.Ah miferos &]/Ii fign(/, nordnr,& JjdeT"
j}eélant:
Et fim inde h~minllm 1'ana'iue vot"
trahunt.
DClZique '1uicquid erÎt/JI~tfclm'lue
Încom
modarcf:ms
H/lmani1 aliquaclade nocm: 'luednt,
omni" pfalmographi dil,in" po"imdt~
'l'IlIH
�7P'
J') E
l' lt V C T
v
")iilti!
Spe mM, (7 forti peE/ore ferre Jocent•.
Et non ferre mod'o, verttm q/l~que pe/lere.
Ji qui!
peE/ore. q/lo minit 'lui dedit ifla ca-
nar.
NeC mod'ofor/und! dUbi;s)ie me debere re-
bUd,
Manil! ilb hoc anim<t maxima fonte
fl~·
Tam non plid, mal<t menr e.ft Ji6i confiid.
mlp<t.
Qli<tnon inde balmu quo fta damna
lmet.
1.'d.m nldL/l m mi[eros grallae il1tolerabile
flnfUd,
f!...!!....od non Mc alilj'la parte let/elur o·
mu.
l nuncfaûdicis bumana volumina firi;
l'lis
Confer,e:7 iflomm 1uodlibet in Je pelr.
TlItIJ ·
�LE C' T r'o N l S
•
P sA L M o.
753
Tam malè faUêru, 'lu 'am quiJub imagine
flmni
Jnuenù)&, falft continet d!rtt mdntl.
1 nunc hllmàn,u morbu medeare pel' artes,
Q..uodque D.eo Jelm qUdre aliunde bonI/m.
Ne !ttceres)mclic; momût flpienfia pIalf il,
Q!!j ftcrum ~yrùo p/Jéline pulfot ebltr.
HoC opm expojùit daElarum c/lrtt -"iroru ni,
yt qll,:mn'lue iU/let voce, vel ore 10-
qHl. ,
.
.
1Z.!!...amt/i,< mmc -"dno Dàllzd firmane 10qllàfljr,
...Afi mihi ~m.Jno Julei/ls ore flndt.
sic pfttlmos vatis mf/rorllm profo l'cclll_
fit.
Pt nos fàm
Et Ïttm
qUd!
doélio addere pœnitettt.
pafribus plerdnt incognitd
prifûs.
111,
�7f 4
D E
F R V C T
v.
cognitâ nunc ft/ldi o milibet eJfè 'il/ eImt.
lpfi q,~o9ue èmulti5 hdlc raucd ) nec optima/cgi,
2.!!! fierent eZego cttrmina noflrd pede.
Non qlûa poffi pl/fem prdlrlar€', quod iUe
nrqlliffit,
Clli certè nimillm vel plaCl/iffl-fuù.
sed quitt mttterittfieri metiore poi/tam
llll/it,&, l'dc rtttio primtt pro/ulta mi-
et.
hi
]'Um quilf, do{/iloquo non fo.rdl~it ift4
philippa,
nlgntfto tali ludere~fe modo.
Iil/ie ce/'tè debu
,Ji te
mea fortè
IlIlIa-
hllnt,
C<lrmina)'1ud!1,~e legif )cdrmina
qult-
que k~gl's.- . . ,
.
rI,tE/mm cft ratio tlbt rl'ddlta) Cllr ml'4
nuper
Ftléla/it ttbieéla pfcdtria Mltfo ly/'rt.
R!.4if
�LECTIONIS
PsALMO .
7H
Q!!..ifpU j,§.zllegu h.cc mmumenta poit.e,
D~ faciant fllElI~ non prmmte !e-
t ,u.
F I N 1 S.
�.1"
"
:
(
.
�œmE
<PSAL~07(.V~
OJl1NIVJI1
IN'Dé X
S B C V N D V M
R 1 li M
R. A
nO
A'D
S E-
LIT E-
n. V M •
.A
'Dominlltn,cl~m trib,darer
Ael le 'Domille clilmabo
.Ad le 'Domine lmau; animam
Ad te leua,.; oru/os mces
2.9 .AJferte 'Domillo .fil~ 'Dei
7 8 Attend! te paPille melU
4 9 Alldilell~c omllCs gCll tes,auriulU
'B
1
EallM ."ir''llfi nOn ttmblllauit
Il:z.
'B.ealllll 'Vir, ']ui timet 'DOl1li71llm
4[ 'Bea/l/II,q/li inrelZ,git [uper patlPe.
119 Yeal; imm4cttlati, il) 'Via,']u;
12. 8 Veali oml~es,'1ui timml 'DomÎllum
3 L 'Beati ']I/orum 1emifJot fu/II
34 "1Jc/ledicam 'Dominum il, omni
144VmediE1ur Domimlll [oTtitudo
103 1Jene,{ic anima mea 'Domino, C7
2Ju 4:z.S
2.)
1 t3
B
�J ND E X.
I041Jenertic If,lima mea Domino, 'Domine S69
8) 1Jened,xifti 'Dom;ne terram tt/am
4 9 2.
9 %. 1Jonum eft confiteri DomirJo
C
no
96 CAntate 'Domino cantieu nO'H~m )43
98
Cantate 'Dom;no canthum nOlillm,
qt/ia
549
149 Cantate 'Domino caIJtieum nouum
743
19' C.tli e/larrant gloriam 'D ei, CI'
16 4
9
Confitebor tibi 'Domi'Je i" tolo
76
III Confitehor tibi 'Domine i,J toto
on
138 Confitebortibi 'Domine in toto
716
7) Gmfitebim,.r lib;. 'DeU1
4f1.
lOf Co,pIemil,i 'Domi,Jo,CI'
576
106 Confite/ni,,; 7)omino''1"oniam
584107 Confitemi/li 'Dominoljt~oniambonU1 592.
uS Confitemi/lÎ 'Domi,Jo, 'luolliam
61.9
136 Confitemin; 'Domino''1t/oIJiam
710
J6 Collfema me Domi/Je''l'lo/liam
12.3
I2.6 Cù.m cOlluerUrel 'DominU1
679
J14 Cùmexiret Ifraéïde .Aegypto
618
'D
<4-+ DEU1 auribU1 nofhi1 audiuimU1,paIres
316
6'3 'Deus 'DeU1 meU1 ad te
. 393
SO 'DeU1 Deorum'Domimu l0'ludur & 344
70 'DeU1 in adilllorium me/lm inttutle 42.9
f 4 DelU in nomine tliO fa/uum
363
?2. 'Deus iudjç;a tua rcgi da
434'DeU1/alf
�1 N DE
x.
109 Delulmlclü meotlJetacllerù
l.L DelUmelU, 'DelU meUl'juarrme
67 'DeUJ miferea/ur noftri,0'
83 'DeUJnefileM,netaceM
"46 'DeUJnoi1errefi~gjum) C7' "PÎrtUJ
60 'Delu repl/hm "OS,0'
8z. 'DelUfrat j" [y/Jagoga 'Deomm
79 'DelU "PenemntgenteJ i/)
94 'DeUJ1Jltio/mm 'Domine,
130 'Deprofundüclamaui ad te
36 'Djciti"i'juit,uimp~ in media
H6 'Dile~i 'juoniam exa ..d,et Domin/u
18 'Diligam te 'Domille fartit ..do mea
39 'Dix, mf/oeliam "PiM meM,."t
IlO 'Di~it 'DominUJ 'Domi/lo meo
14 'Di~itiIlJipims in corde [ua
53 'Di~itinJipi.ens j/Hordefilo
141 'Dominee/amau, adte
7 'Domine 'DelU mmr in te fPerau;
8 'Domine 'Domi/IUJ noHer 'juàm
88 'Domi"e 'DelU [aiu/il mu,;n
101 'Dominee~aucliorationem meam,C9'
14-3 'DomÎlleexaudioratio/Jeln meam
139 'Domine e~ploram me,O'
\ :LI 'Domitle in 1J;rlute tlla J.ttabitur
38 'Domine Ile in Jurore tuo argu,"
6 'Domine ne in (urore tI~o
131 'Domi/IC lIoIHftexaltatumcor
~ Domine ~'f;d multifli~1/1i
Db r
Y98
183
407
48f
32.9
383
483
473
ni
19l
2.68
62.4J44
2.8y
603
JII
36772.4
(57-
70
y07
H8
72.8
718
178
1.80
sJ
696
;t
�1 N D J!
x.
lIB
l S Domine q'ûl pere.grillabit.tT in
2.4 'Domirli cf/" rerra,c:7' plmitllJo ei/H
2.7 'DominU>1/lluminfl l;o TI/ca c:7'
2.3 'Domi/ttu Pllfoit me,mlJil mif,i
!JO Dominereji'gil:m f a{/U>1
97 'Dominml'egnal,ie,extlltet
99 'Dom;n/H regnallit, contremifotlnt
93 'Domimu reguauit magmftcent;am
2.0,\-
2.t6
196
P,4
54f
HI
m
El
134 ECce bmedicile'Domillllm omnes
133
l'ieee 'lunm bonllm,C7' '1"àm,
140 Ertpc me 'Domine ab "omine malo
59 Ert~e me de ;/limicù meù
45' Er,,{/auit ('or "m~m 'l1erbum bomtrl)
14) Ex"l,abole DcU>1 meU>1 ytx
30 Exaltabo te Domine''luoniam
6r ExauJi 'DeU>1 deprecationem mMm
f f ExauJi 'D f U$ oralio/lem meam
64 Exaud, 'Dem oraliollem mtam
17 Extludi 'DorT/i,Je illflitiam meam
2.0 ExauJ,at te 'DominlU Î" dietrib,(,. ,
+0 ExpcéfatH expeéfau; 'Domim.m
81 EXII/t:/te D eoarlifl;tori noftro
33 Exultate Îuf{, i" 'Domino
68 EXt<rgtlt De/H, c:7' dtftiPtrltl'T
87
86
F
l
YI/dammta ei/H
'
i~mon/ibm
1
Nr/ina'Domincaurem
1U4m
70 7
7 0 1"
72.3
379
32.0
737
138
387
36 f
3%
13 0
174191
479
2.ff
410
fOl
499
In 'Do
�1 N D E X.
collfido>qtf,()nlOclO
31 In te 'Domine fP~raui> ..e
7' ln te 'Dom ine fPeTau;, non
4 Tllu,ocftlJtem m~ fxaud,'Deut
66 b,bll~te 'D eo omni, terra
100 b bdate 'Deo omnu terra
3y Iudie:: 'Domille iniuriam [aeientes
26 Ir,dtca me 'Dom ine, 'lU olûam ego
43 lr~diea me 'DeUf, C:7' dlfcerne
13 7 l /lx ta jlumiua 1JabylolJù fedimtu
II
[,I 'Domi»o
.93
2.46
43 0
4'
"1°3
YB
2
63
L
L Aetatlu !ilm,mm dicerentmil,. 669
146
Lauda anima mea 'Domil~um 739
117 L .. ,.c/ale 'Domirmm omnes gelltes
61.7
J 47 Lau,Lau Domillum quolliam
740
14.11 Ltfudate'DomÎlmm du.elu
741
Ù 0 Latldate 'Dominum in fanl1itate eÎUI 744
13~ Lar,date /lOlÎ'Im 'Domin;
708
113 L aud,'le ftTui 'D om in~
616
Hl L eMtuioculos meos mmolltts
666
lU
:ft(
48 MAgntU 'Domimu 0' /audabilu ni.
m
131. )l1cmen1o 'Domine 'D,1IÛd,0'
r6 )I1lftrerc me;,'D etU>'1"onia"!.
sr J1tIftrere mel 'DetU ftcu uellim
17 ,Mferer• me; 'D eu1 ~mife~erl!
1 0 1 )I1ifèricorrltam,O' /Udicmm
8,9 )I1iftticorJiM Domi,,; Ïtltf/ernllm
699
36.9
350
373
r~6
flo
'}lift
�1 N DE X.
Nlfi
N
U7
'DominlUllcl·ftcauerit
I2.4
N'fi 'DominlU fUljJèt ln Ilobù
37 Noliirritaripropter malignanres
683
674
Non nobù 'Domine,non nobù
76 NotlUinbldea'DelU,in
f 8 Num -verè acongregat'o iuftitiam
4H
Il)
47
180
84
2.
42.
I2.;
52.
9l
80
0
J'ffnesgentes
pla~dite manibIU
P..Aratl,mcor
mt:m 'DeIU
.
.Q.
A
VàmelileEla tabernaClilatlM
fremuerunt gentes
Q!<emarlmodum deJiderat
Q...ui confidunt in 'Domino
Q!.' idgloriarù in malitia potens?
Qi/i /,abitat in latib,ûo
Q!/.i pafcù Ifrûl i'Jtmde
~ Q!!are
S
69 SAluum me fac 'DelU,'juoniam
2.73
621
376
333
597
4 89
%.9
304
67'}
360
; 2.7
476
42.1
SaluI,m me fac 'Domine''1uoniam 101
12.9 S.epo oppugna/leTlmt me à
689
Jl,
6;
T
Emanetl1yml}!'DCU1i/J
398
JI
95 VEnire elJtultemIU Domillo
5
Vorba mea auriblH percipe
S40
I4~
717
PP,. mea ad 'Dominum ç/amau;
47
Poce
�1 ND I! x.
77
13
62.
73
74
JO
roce mea arl'Dom;nlfm
rfqlffflUQ 'Domineoblillifcerù
rtique ad 'Deum filet anima
rtiql/ ebontu efi'Delu lfram
/Ir quid 'DelUreplfhfli
rt 'luid 'Domine recej?lfli.
F IN 1 S I N DIe 1 S.
1
4f7
107
389
441
447
84
�.
,
LV G D V N l,
EXCV7JE'BcAT
p17ilibertuo RolletiM.
SJ
���
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
Livres anciens XVIe siècle
Relation
A related resource
https://bibliotheque-virtuelle.bu.uca.fr/files/vignettes/BUCA_De_exemplis_illustrium_50435_0001.jpg
Text
A resource consisting primarily of words for reading. Examples include books, letters, dissertations, poems, newspapers, articles, archives of mailing lists. Note that facsimiles or images of texts are still of the genre Text.
Dublin Core
The Dublin Core metadata element set is common to all Omeka records, including items, files, and collections. For more information see, http://dublincore.org/documents/dces/.
Title
A name given to the resource
In librum Psalmorum brevis explanatio. Adjectae sunt in studiosorum usum ejusdem authoris in Psalmos aliquot, suo quaeque ordine & loco.Paraphrases. Item adjectae sunt in Tringinta Psalmos Paraphrases, carmine ab eode conscriptae, & suo loco positae
Creator
An entity primarily responsible for making the resource
Flaminio, Marco Antonio (1498-1550)
Publisher
An entity responsible for making the resource available
Rouillé, Guillaume (1518?-1589)
Rollet, Philibert (1495?-1562?)
(Lyon)
Date
A point or period of time associated with an event in the lifecycle of the resource
1552
Format
The file format, physical medium, or dimensions of the resource
757-[9] p.
in-8
application/pdf
Description
An account of the resource
Sig. a-z(8), A-Z(8), Aa-Bb(8)
Même texte que l'éd. de Lyon, G. Rouillé, 1548. Epître dédicatoire du traducteur au cardinal Alexandre Farnèse. Marque au titre. Lettrines, manchettes, bandeaux.
Reliure cuir à décor doré, dos à 6 nerfs, tranche dorée, étiquette ronde avec la cote 68218 au dos. Cote "68218" sur la page de titre. Notes manuscrites sur la page de titre. Estampille de la Bibliothèque municipale et universitaire de Clermont-Ferrand et estampille "Legs P. Le Blanc" sur la page de titre et au colophon. Legs Paul Le Blanc.
Type
The nature or genre of the resource
text
Language
A language of the resource
lat
Rights
Information about rights held in and over the resource
Domaine public
Source
A related resource from which the described resource is derived
Bibliothèque Université Clermont Auvergne
Identifier
An unambiguous reference to the resource within a given context
BCU_In_librum_Psalmorum_brevis_explanatio
Relation
A related resource
vignette : https://bibliotheque-virtuelle.bu.uca.fr/files/thumbnails/41/78292/BCU_In_librum_Psalmorum_brevis_explanatio.jpg